2) ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับความเป็นครู

1. จาแนกตามประเภทของครูตามลกั ษณะงาน 1.1 ครูประจาบ้าน 1.2 ครูประจาโรงเรียน หมายถึง ครูที่บา้ น ไดแ้ ก่ บิดา ครู อาจารยท์ ่ีทาการสอนอยตู่ าม มารดา ซ่ึงถือวา่ เป็นครูคนแรก โรงเรียนหรือสถาบนั การศึกษา ของทุกคนท่ีเกิดมา เรียกวา่ ต่าง ๆ จะกระทาโดยสานึกหรือ “บูรพาจารย”์ ดว้ ยวญิ ญาณของความเป็นครู หรือตามหนา้ ที่กต็ าม ทาหน้าท่ีอบรมสั่งสอนสอนบวั สี่เหล่า “โง่สุดกู่ พอรู้เรื่อง ใกล้เปรื่องปราด และฉลาดมาก”

1. จาแนกตามประเภทของครูตามลกั ษณะงาน 1.3 ครูประจาวดั 1.4 ครูประจาโลก ไดแ้ ก่ พระภิกษุสงฆใ์ น พระบรมศาสดาของพระพทุ ธ พระพทุ ธศาสนา หรือนกั บวช ศาสนา และศาสดาของศาสนา ในศาสนาอ่ืน ๆ เป็นผนู้ าคา อ่ืน ๆ ที่ไดค้ น้ พบหลกั ธรรม สอนของพระศาสดา มาเผยแพร่ คาสอนอนั ประเสริฐ ใหเ้ ป็นคนดีมีศีลธรรม

2. จาแนกตามลกั ษณะคุณธรรม 2.1 ครูประเภทเปลือกครู 2.2 ครูประเภทเนื้อครู เป็นครูที่ดอ้ ยในคุณธรรมอยา่ งยงิ่ มีคุณธรรมสูงกวา่ เปลือกครู มี มิไดศ้ รัทธาต่อความเป็นครู ความรับผดิ ชอบ ทางานที่ไดร้ ับ มีพฤติกรรมบางอยา่ งที่ทาลาย มอบหมายสาเร็จ ทาการสอนตาม ภาพลกั ษณ์ของความเป็นปูชนีย ตารางสอน ไม่สนใจอบรมสง่ั บุคคล มีวญิ ญาณความเป็นครูนอ้ ย สอนศิษย์ ไม่สอดแทรกคุณธรรม

2. จาแนกตามลกั ษณะคุณธรรม 2.3 ครูประเภทแก่นครู เป็นครูท่ีมีคุณธรรมของความเป็นครูสูง เป็นครูในอุดมคติ มีศรัทธาในวชิ าชีพครูอยา่ งแทจ้ ริง เม่ือเขา้ มาศึกษาเล่าเรียน วชิ าชีพครูกต็ ้งั ใจศึกษาเล่าเรียนอยา่ งจริงจงั เม่ือประกอบ อาชีพครูกท็ าหนา้ ท่ีดว้ ยสานึกในความเป็นครูตลอดเวลา “เปรียบเสมือนแก่นไมซ้ ่ึงมีความคงทน แขง็ แกร่ง และมี คุณค่าต่อการใชส้ อยมากกวา่ เน้ือไม”้

3. จาแนกตามลกั ษณะอตั ตา (ตัวตน) 3.1 ครูทเี่ ป็ นบุคคล 3.2 ครูทไ่ี ม่ใช่บุคคล ครูทมี่ ีตวั ตน : บิดา มารดา ครู ส่ิงของหรือพฤตกิ รรมต่าง ๆ ผู้อุปการะเลยี้ งดู พระภกิ ษุสงฆ์ ทม่ี อี ทิ ธิพลต่อความรู้สึกนึกคดิ เพ่ือน ผู้ทม่ี ีเมตตาให้คาแนะนา ของตน ทาให้บุคคลน้ันนาไป บุคคลทเ่ี ป็ นศัตรูหรือผู้ไม่หวงั ดี เป็ นแบบอย่างในการทางาน ต่อเรา ตัวเราเอง พระบรมครูสูงสุด หรือการดารงชีวติ

ผ้เู ปน็ ครู มบี ทบาท หน้าทคี่ วามรับผดิ ชอบ อยา่ งไรบ้าง?

กจิ กรรม  ให้นกั ศึกษาแบ่งกลุม่ จานวนกลุ่มละ 3 คน  ให้รว่ มกนั ระดมความคดิ เก่ยี วกบั ประเด็นท่คี รสู ่งั  ใหเ้ วลา 15 นาที  สะท้อนและอภิปรายความคิดเห็น

อานิสงส์ของความเป็ นครู 1. ครูเป็ นผใู้ ห้ อานิสงส์ 3. ครูเป็ นผสู้ รา้ งจติ ความสว่างแก่โลก ทีค่ รูใหแ้ ก่ วิญญาณของคนให้ 2. ครูเป็ นผู้ โลก หลดุ พน้ จาก ยกระดบั วิญญาณ สญั ชาตญาณเยย่ี งสตั ว์ ของความเป็ น 4. ครูเป็ นผเู้ ตรยี ม มนุษย์ มนุษยไ์ ปสูส่ วรรค์ ในเบ้ ืองตน้

อานิสงส์ของความเป็ นครู 1. ครูไดร้ บั สถานะ อานิสงส์ 3. ครูโดยอาชีพจะมี แห่งความเป็ น ท่ีครูพงึ ความกา้ วหนา้ ในชีวิต ปูชนียบุคคล ไดร้ บั จาก ความเป็ นครู และอาชีพ 2. ครูโดยอาชีพ ยอ่ มไดร้ บั 4. ครูยอ่ มไดร้ บั เกียรตแิ ละศกั ดศ์ิ รี ประโยชนโ์ ดยตรง ในวงสงั คม 5. ครูโดยอาชีพจะมี ชีวิตท่สี งบสุข

บทบาท หนา้ ที่ และความรบั ผิดชอบของครู

ความหมายของ “บทบาท” Carter V. Good : 1973 1. ลกั ษณะพฤตกิ รรมทแี่ สดงออกของแตล่ ะบุคคลภายในกลมุ่ ทีก่ าหนด 2. แบบกระสวนพฤตกิ รรมของหนา้ ทที่ ี่คาดหวงั หรือหนา้ ทีท่ บ่ี ุคคลตอ้ ง กระทาใหบ้ รรลผุ ลสาเรจ็ ภายใตส้ ภาพแวดลอ้ มทางสงั คมทกี่ าหนด พจนานุกรมฉบับราชบณั ฑติ ยสถานพทุ ธศักราช ๒๕๔๒ “เป็ นการกระทาหน้าทีท่ ก่ี าหนดให้”

“ บทบาทของครู ” “ภาระทผ่ี ู้เป็ นครูต้องรับผดิ ชอบ” พจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถานพุทธศักราช ๒๕๔๒

ความหมายของ “หน้าท่ี” Carter V. Good : 1973 “ เป็ นสงิ่ ท่ีทุกคนตอ้ งจายอมกระทา โดยภาระจายอมน้นั ตามปกตแิ ลว้ จะเป็ นไปตามหลกั ศีลธรรม แตบ่ างคร้งั ก็เป็ นไปตามกฎหมายหรอื ขอ้ ตกลง ” พจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑิตยสถานพุทธศักราช ๒๕๔๒ “กจิ ที่ควรกระทา หรือ กจิ ท่ีต้องกระทา”

ความหมายของ “ความรับผดิ ชอบ” Carter V. Good : 1973 “ เป็ นหนา้ ท่ีประจาของแตล่ ะบุคคลเม่ือไดร้ บั มอบหมายอยา่ งใดอยา่ งหน่ึง” พจนานุกรมฉบับราชบณั ฑิตยสถานพุทธศักราช ๒๕๔๒ “ ยอมตามผลท่ีดหี รือไม่ดใี นกิจท่ีไดก้ ระทาไป ”

“ บทบาท หน้าท่ี และความรับผดิ ชอบของครู ” “ กจิ ทผี่ ู้เป็ นครูจาเป็ นต้องกระทาให้เสร็จสิ้นสมบูรณ์ ซ่ึงอาจเป็ นความจาเป็ นโดยอาศัยหลกั ศีลธรรม คุณธรรม จริยธรรม กฎหมาย หรือด้วยความสานึก ในความถูกต้องเหมาะสมกไ็ ด้” ยนต์ ชุ่มจติ ต์ : 2553



T = TEACHING : การสอน ครูทุกคนมีหนา้ ที่และความ รับผดิ ชอบต่อการสอนนกั เรียนท่ีอยใู่ นความรับผดิ ชอบ เพ่อื ให้ นกั เรียนเป็นคนเก่ง เป็นคนดี และมีความสุข E = ETHICS : จริยธรรม ครูทุกคนตอ้ งมีหนา้ ท่ีและ รับผดิ ชอบต่อการปลูกฝังอบรมจริยธรรมใหก้ บั ศิษยข์ องตน ในขณะเดียวกนั กต็ อ้ งฝึกฝนอบรมตนเองใหเ้ ป็นผมู้ ีคุณธรรม และจริยธรรมอยตู่ ลอดเวลา

A = ACADEMIC : วชิ าการ ครูทุกคนตอ้ งมีหนา้ ที่ และรับผดิ ชอบต่องานวิชาการ ท้งั ของตนเองและของศิษยท์ ุกคน ตอ้ งพฒั นาตนเองใหท้ นั ต่อความเจริญกา้ วหนา้ ทางวิทยาการอยเู่ สมอ C = CULTURAL HERITAGE : การสืบทอดมรดกทาง วฒั นธรรม ครูทุกคนตอ้ งมีหนา้ ท่ีและรับผดิ ชอบต่อการถ่ายทอดมรดก ทางวฒั นธรรมจากคนรุ่นหน่ึงไปสู่คนอีกรุ่นหน่ึง

H = HUMAN RELATIONSHIP : การสร้างมนุษยสัมพนั ธ์ ครูทุกคนจะตอ้ งสร้างความสมั พนั ธ์กบั บุคคลต่าง ๆ ท่ีครูตอ้ งเกี่ยว ขอ้ งดว้ ย E = EVALUATION : การประเมินผล ครูทุกคนตอ้ งมีหนา้ ท่ีและ รับผดิ ชอบต่อการวดั และประเมินผลการเรียนของนกั เรียนอยเู่ สมอ “ท่ีใดมีการสอน ทน่ี ้ันจะต้องมกี ารสอบ”

R = RESEARCH : การวจิ ยั ครูทุกคนจะตอ้ งมีหนา้ ท่ีและ รับผดิ ชอบต่อการแกป้ ัญหาต่าง ๆ ของศิษย์ ดว้ ยการศึกษา คน้ ควา้ ทดลองดว้ ยวิธีการต่าง ๆ S = SERVICE : การบริการ ครูทุกคนตอ้ งมีหนา้ ท่ีและรับผดิ ชอบ ต่อการใหบ้ ริการแก่นกั เรียน ชุมชน และสงั คม ตามหนา้ ที่และโอกาส อานวย ซ่ึงการใหบ้ ริการน้ีถือเป็นเกณฑม์ าตรฐานวชิ าชีพ

1. สอนศิลปะวทิ ยการต่าง ๆ ให้แก่ศิษย์ 2. ฝึ กอบรม คุณธรรม จริยธรรม และค่านิยมทด่ี งี ามให้แก่ศิษย์ 3. ปกครองดูแลความทุกข์สุขของศิษย์ 4. ประเมนิ ผลความก้าวหน้าของศิษย์ 5. แนะแนวการศึกษาและอาชีพแก่นักเรียน

6. จดั กจิ กรรมเพ่ือส่งเสริมความเจริญงอกงามของศิษย์ 7. ปฏบิ ตั งิ านในหน้าทแี่ ละงานทไี่ ด้รับมอบหมายให้สาเร็จ เรียบร้อยและมคี ุณภาพ 8. ดูแล สอดส่อง ป้องกนั ภยั พบิ ัตมิ ใิ ห้บังเกดิ แก่ทรัพย์สินของ โรงเรียน

9. สร้างเสริมสมรรถภาพทางวชิ าการให้แก่ตนเองอย่าง สมา่ เสมอ 10. รักษาวนิ ัย และประพฤตติ นให้เป็ นแบบอย่างทด่ี แี ก่ศิษย์ และบุคคลทว่ั ไป

อนั โรงเรียนทว่ั ไปในประเทศ ต่างประเภทต่างช้ันกนั หนักหนา ต้ังแต่ตึกสูงงามอร่ามตา จนกระท่งั หลงั คาเป็ นตองตงึ โรงเรียนเลก็ หรือใหญ่เป็ นไรเล่า ถ้าครูเอาใจใส่ ได้ทั่วถึง พบครูดที ไี ร ใจคะนึง ว่าเมืองไทยได้หนึ่งโรงเรียนดี มล. ปิ่ น มาลากลุ