บทที่ 9 การวิเคราะห์และการประเมินผล

Speaking and Presentation Artsการวิเคราห์และการประเมินผล อาจารย์ ดร.วีระ สุภะ [email protected]

การประเมนิ ผลการพดู การวิเคราะหแ์ ละประเมินผล เป็นขนั้ ตอนสดุ ท้ายที่จะต้องกระทาเม่ือเสรจ็ สิ้นการพดู ทุก ครงั้ การพดู ทกุ ครงั้ นอกจากต้องฝึ กฝนด้านการพดู และ การนาเสนอแล้ว ยงั ต้องฝึ กฝนด้านการฟัง โดยวิเคราะห์ สิ่งที่ผอู้ ื่นพดู จากการฟังและนามาประเมินผลได้

ผู้พดู และผู้ฟังท่สี มบรู ณ์ การวเิ คราะหแ์ ละประเมนิ ผลการพดู /การนาเสนองานเป็นประโยชน์ตอ่ ทงั้ ผพู้ ดู และผวู้ เิ คราะห์ ผพู้ ดู จะทราบวา่  ตนพดู ดมี ากน้อยอยา่ งไร  ตอ้ งแกไ้ ข ปรบั ปรุงสว่ นไหน  โดยใชข้ อ้ มลู จากการฟังคาตชิ ม การวจิ ารณ์ ขอ้ คดิ เหน็ ขอ้ เสนอแนะ ผวู้ เิ คราะหไ์ ดป้ ระสบการณ์จาก  การฟัง อยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ  ไดฝ้ ึกฝนประสบการณ์ในการฟัง  วเิ คราะหป์ ระเมนิ ผลการพดู ของผอู้ น่ื อยา่ งถกู ตอ้ ง มรี ะบบและหลกั การ เป็นกลาง สรา้ งสรรค์  สามารถนาคาวจิ ารณ์ไปแกไ้ ขปรบั ปรงุ การพดู ของตนใหด้ ขี น้ึ ต่อไป

หลักเกณฑ์ท่วั ไปในการวเิ คราะห์ประเมินผลการพูดและการนาเสนอ1. เน้อื หาสาระของเรอ่ื ง2. การจดั ระเบยี บเรอ่ื ง3. ทว่ งทานอง ลลี า การใชภ้ าษา4. ความสามารถในการปรบั ตวั เขา้ กบั ผฟู้ ัง5. ความกระตอื รอื รน้ และความพรอ้ ม6. การใชก้ รยิ าทา่ ทางประกอบ7. การประสานสายตากบั ผฟู้ ัง8. การใชเ้ สยี งและความชดั เจนในการออกเสยี ง9. การรกั ษาระยะเวลาทพ่ี ดู10. สรปุ ผลโดยรวมทงั้ หมด11. การใชส้ อ่ื ประกอบการพดู หรอื การนาเสนอ

เนือ้ หาสาระของเร่ืองมีจดุ ม่งุ หมาย/วตั ถปุ ระสงคท์ ่ีแน่นอนหรือไม่ เพื่อชกั จงู ใจ แต่พดู จริงเป็นการให้ความรู้ ไม่ได้ชกั จงู ใจการเลือกเรอ่ื งเหมาะสมเพียงใด มีสาระเพียงพอหรอื ไม่ ถกู ต้องตามข้อเทจ็ จริง/น่าสนใจหรือไม่ มีความคิดสรา้ งสรรคม์ ากน้อยเพียงใด

การจัดระเบยี บเร่ืองพจิ ารณาถงึ ประเดน็ ตา่ ง ๆ ดงั น้ีการจดั ลาดบั ขนั้ ตอนของเรอ่ื งการใชค้ านา/อารมั ภบทการเชอ่ื มโยงความคดิ ของจดุ ตา่ ง ๆการสรปุ จบ

ท่วงทานอง ลีลา การใช้ภาษาพิจารณาถึงประเดน็ ต่าง ๆ ดงั นี้ความกระชบั ชดั เจนความเด่นของภาษาท่ีใช้ วดั ผลจากความสามารถใน การสื่อสารความหมายการใช้คาหรือวลีท่ีไมช่ ่วยในการสื่อสาร เช่น เอ้อ อ้ารสนิยมท่ีดีของการใช้ภาษาของผพู้ ดู

ความสามารถในการปรับตวั เข้ากบั ผู้ฟัง ผพู้ ดู สามารถปรบั ตวั ให้เขา้ กบั ผฟู้ ัง และบรรยากาศได้มาก/น้อยเพียงใด

ความกระตอื รือร้นและความพร้อมผพู้ ดู มีความกระตือรอื ร้นหรอื ไม่ผพู้ ดู มีความพร้อมจะสื่อสารกบั ผฟู้ ังมาก น้อยเพียงใด

การใช้กริยาท่าทางประกอบพจิ ารณาการใชท้ า่ ทางประกอบการพดู เพอ่ื เสรมิ ความ เขา้ ใจกรยิ าทใ่ี ชเ้ ป็นกรยิ าทส่ี งบ สารวมไมป่ ระหมา่ ต่นื เตน้ หลกุ หลกิ

การประสานสายตากับผู้ฟังผพู้ ดู ใชส้ ายตาไดเ้ หมาะสมเพยี งไรสบตากบั ผฟู้ ังไดห้ รอื ไม่ไมก่ ม้ หน้าหรอื มองเพดานขณะพดู

การใช้เสียงและความชัดเจนในการออกเสียงการออกเสยี งชดั เจน ถูกตอ้ งหรอื ไม่คาควบกลา้ ร ลการออกเสยี งคาเฉพาะ คายาก

การรักษาระยะเวลาท่พี ดูสามารถพดู จบได้ภายในระยะเวลาท่ี กาหนดหรือไม่

สรุปผลโดยรวมทงั้ หมด สรปุ ผลโดยรวมทงั้ หมดของการพดู นัน้ อย่ใู นระดบั ใด  ดีมาก  ดี  พอใช้  ควรปรบั ปรงุ

การใช้ส่ือประกอบการพดู หรือการนาเสนอพิจารณาถึงความเรียบร้อย ความ สวยงาม ความถกู ต้องในการผลิต สื่อเพอ่ื ประกอบการพดู /การ นาเสนองาน

หลักการประเมนิ ผลเฉพาะเนือ้ หาท่พี ดู Monroe เสนอแนะวธิ วี เิ คราะหป์ ระเมนิ ผลเน้อื หาทผ่ี พู้ ดูโดยเน้นวา่ ผฟู้ ังตอ้ งฟังอยา่ งพนิ จิ พเิ คราะห์ เพอ่ื เขา้ ใจความเหน็ ของผพู้ ดูและวเิ คราะหป์ ระเมนิ ถงึ เหตุผลทผ่ี พู้ ดู ใช้ ซง่ึ แยกแยะได้ 5 ประการคอื1. ประเมนิ ถงึ การวเิ คราะหป์ ระเดน็ ปัญหาของผพู้ ดู2. ประเมนิ ถงึ การใชเ้ หตุผลของผพู้ ดู3. ประเมนิ ถงึ หลกั ฐานอา้ งองิ ของผพู้ ดู4. ประเมนิ ถงึ การใชว้ ธิ กี ารปลกุ เรา้ อารมณ์5. ประเมนิ ถงึ การใชค้ าพดู ในการสอ่ื ความคดิ เหน็

การวเิ คราะห์ประเดน็ ปัญหาของผู้พดู ประเมินว่าผพู้ ดู วิเคราะหป์ ระเดน็ ปัญหาถกู ต้อง หรือไม่ ได้เสนอแนวทางการแก้ไขอย่างไร เหมาะสม หรอื ไม่

การใช้เหตุผลของผู้พดูการพดู ของผพู้ ดู มีเหตผุ ลหรอื ไม่เหตผุ ลท่ีใช้สมเหตสุ มผลเพียงไรมีข้อบกพร่องในการอ้าง/อ้างเหตผุ ลท่ีผิดหลกั ตรรกวิทยาหรือไม่

หลักฐานอ้างองิ ของผู้พดูผพู้ ดู เสนอข้อเทจ็ จริง/หลกั ฐานเพื่อพิสจู น์ความคิดเหน็ ของผพู้ ดู หรอื ไม่หลกั ฐานที่ใช้อ้างอิง มีความน่าเช่ือถอื และเป็นธรรม หรือไม่หลกั ฐานถกู บิดเบอื นโดยผพู้ ดู หรือไม่

การใช้วธิ ีการปลุกเร้าอารมณ์  ผพู้ ดู ใช้วิธีการปลกุ เร้า อารมณ์ผฟู้ ัง ในขณะท่ีสมควร ใช้เหตผุ ลหรือไม่

การใช้คาพดู ในการส่ือความคดิ เหน็ ผพู้ ดู ใช้ถอ้ ยคาถกู ต้อง เหมาะสม สื่อ ความหมายชดั เจนเพียงไร ใช้ถ้อยคาหละหลวม เย่ินเย้อหรือไม่ ใช้ถ้อยคาท่ีก่อให้เกิดอคติงา่ ย หรอื ใช้คาพดู ที่ เป็นกลางอย่างมีเหตผุ ล

แบบประเมนิ การนาเสนอ ใชเ้ ป็นแนวทางปรบั ปรงุ เทคนคิ การนาเสนอ และชว่ ยใหผ้ ู้ นาเสนอเตรยี มการพดู สามารถแบง่ การประเมนิ ออกเป็น 4 หวั ขอ้ ดงั น้ี 1. การประเมนิ เน้ือหาของเรอ่ื งทน่ี าเสนอ (Content) 2. การประเมนิ โครงเรอ่ื ง (Organization) 3. การประเมนิ สอ่ื และโสตทศั นูปกรณ์ประกอบการนาเสนอ (Media/Visuals) 4. การประเมนิ เทคนิคการนาเสนอ (Delivery)

การประเมินเนือ้ หาของเร่ืองท่นี าเสนอ (Content) 321 1. ขอ้ มลู ทน่ี าเสนอถูกตอ้ ง 2. ประเดน็ ทน่ี าเสนอ ขอ้ มลู /เหตุผลสนบั สนุนครบถว้ น 3. เรอ่ื งทน่ี าเสนอ ความยากงา่ ยของขอ้ มลู เหมาะสมกบั ผฟู้ ัง 4. ผพู้ ดู นาเสนอขอ้ มลู ไดช้ ดั เจนเพยี งพอหรอื ไม่ 5. มกี ารขยายความ/ใหต้ วั อยา่ งประกอบการพดู แตล่ ะประเดน็ 6. ภาพประกอบ/แผนภมู สิ มั พนั ธก์ บั เรอ่ื ง 7. ผพู้ ดู มคี วามรใู้ นเรอ่ื งทพ่ี ดูปรบั ปรุง 3 = ดี , 2 = พอใช้ , 1=

การประเมินโครงเร่ือง (Organization) 3211. ใหข้ อ้ มลู /ภมู หิ ลงั ในคานา/อารมั ภบท2. กล่าวถงึ วตั ถุประสงคใ์ นการนาเสนอ3. เรยี บเรยี งประเดน็ การนาเสนอทด่ี ี4. ดงึ ดดู ความสนใจของผฟู้ ังตลอดการนาเสนอ5. เช่อื มโยงประเดน็ แต่ละประเดน็ ราบรน่ื6. ลาดบั เรอ่ื งเป็นเหตุเป็นผล7. มบี ทสรปุ ชดั เจน8. บทสรปุ เชอ่ื มโยงกบั เน้ือหาของเรอ่ื ง 3 = ดี , 2 = พอใช้ , 1= ปรบั ปรงุ

การประเมนิ ส่ือและโสตทศั นูปกรณ์ประกอบการนาเสนอ(Media/Visuals) 32 11. สอ่ื ทใ่ี ชเ้ หมาะกบั เรอ่ื งทน่ี าเสนอ2. มโี สตทศั นูปกรณ์เพยี งพอ3. มกี ารออกแบบโสตทศั นูปกรณ์ทด่ี ี4. โสตทศั นูปกรณ์ชว่ ยเพม่ิ ความน่าสนใจ/ใหข้ อ้ มลู เพม่ิ เตมิ5. ใชอ้ ุปกรณ์อยา่ งถูกตอ้ ง/คล่องแคลว่6. เอกสารประกอบการนาเสนอเหมาะสม/จาเป็น7. เอกสารประกอบการนาเสนอสะอาดเรยี บรอ้ ย8. จงั หวะการแจกเอกสาร/การใชอ้ ุปกรณ์ขณะนาเสนอราบรน่ื

การประเมนิ เทคนิคการนาเสนอ (Delivery)1. ผพู้ ดู มนั่ ใจและผอ่ นคลายขณะนาเสนอ2. ทา่ ทาง/การเคลอ่ื นไหวเป็นธรรมชาติ3. โน้ตยอ่ ทใ่ี ชป้ ระกอบการพดู ขดั จงั หวะการพดู4. การปรากฏตวั /การวางตวั เป็นธรรมชาติ5. เสยี งดงั ฟังชดั6. จงั หวะราบรน่ื7. มกี ารสบตาผฟู้ ัง8. ผพู้ ดู แต่งกายเหมาะสมกบั เรอ่ื งและกลุม่ ผฟู้ ัง/กาลเทศะหรอื ไม่

จบแล้วครับ อาจารย์ ดร.วีระ สุภะ [email protected]