Kuran-ı Kerim Meali - Diyanet Yayınları

687Mekke döneminde inmiştir. 15 âyettir. Sûre, adını birinci âyetteki “eş-Şems” kelimesinden almıştır. Şems, güneş demektirBismillâhirrahmânirrahîm.1.Güneşe ve onun aydınlığına andolsun,2.Onu izlediğinde Ay’a andolsun,3.Onu ortaya çıkardığında gündüze andolsun,4.Onu bürüdüğünde geceye andolsun,5.Göğe ve onu bina edene andolsun,6.Yere ve onu yayıp döşeyene andolsun,7, 8, 9. Nefse ve onu düzgün bir biçimde şekillendirip ona kötülük duygusunu ve takvasını (kötülükten sakınma yeteneğini) il-ham edene andolsun ki, nefsini arındıran kurtuluşa ermiştir.10. Onu kötülüklere gömüp kirleten kimse de ziyana uğramıştır.11. Semûd kavmi, azgınlığı sebebiyle yalanladı.12. Hani onların en bedbaht olanı (fesat çıkarmak için) ileri atıl-mıştı.13. Allah’ın Resûlü de onlara şöyle demişti: “Allah’ın devesini ve onun su içme hakkını koruyun.”414. Fakat onlar, onu yalanladılar ve deveyi boğazladılar. Bunun üzerine Rableri, suçlarından dolayı onları helâk etti ve ken-dilerini yerle bir etti.15. Allah, bunun sonucundan çekinmez de!1 . Bu konu ile ilgili olarak bakınız: Kamer Sûresi, âyet, 28.91ŞEMS SÛRESİ91 / ŞEMS SÛRESİ

688Mekke döneminde inmiştir. 21 âyettir. Leyl, gece demektirBismillâhirrahmânirrahîm.1.(Ortalığı) bürüdüğü zaman geceye andolsun,2. Açılıp aydınlandığı zaman gündüze andolsun,3 . Erkeği ve dişiyi yaratana andolsun ki,4.Şüphesiz sizin çabalarınız elbette çeşit çeşittir.5, 6, 7. Onun için kim (elinde bulunandan) verir, Allah’a karşı gel-mekten sakınır ve en güzel sözü (kelime-i tevhidi) tasdik ederse, biz onu en kolay olana kolayca iletiriz.8, 9, 10. Fakat, kim cimrilik eder, kendini Allah’a muhtaç görmez ve en güzel sözü (kelime-i tevhidi) yalanlarsa, biz de onu en zor olana kolayca iletiriz.11. Cehenneme yuvarlandığı zaman, malı ona fayda vermez.12. Şüphesiz bize düşen sadece doğru yolu göstermektir.13. Şüphesiz ahiret de dünya da bizimdir.14. Sizi alevler saçan ateşe karşı uyardım.15, 16.O ateşe, ancak yalanlayıp yüz çeviren en bedbaht kim-se girer.17, 18.Temizlenmek için malını hayra veren en muttekî (Allah’a karşı gelmekten en çok sakınan) kimse o ateşten uzak tutulacaktır.19, 20.O, hiç kimseye karşılık bekleyerek iyilik yapmaz. (Yaptığı iyiliği) ancak yüce Rabbinin rızasını istediği için (yapar).121. Elbette kendisi de hoşnut olacaktır.1 . Rivayete göre, Hz. Ebubekir, Bilâl-i Habeşî’yi efendisinden satın alıp hürriyetine ka-vuşturunca müşrikler, “Ebubekir, Bilâl’den gördüğü bir iyilik karşılığında onu âzâd etti” demişlerdi. Bu âyetler işte bu olay üzerine inmiştir.92LEYL SÛRESİ92 / LEYL SÛRESİ

689Mekke döneminde inmiştir. 11 âyettir. Duhâ, kuşluk vakti demektir.Bismillâhirrahmânirrahîm.1. Kuşluk vaktine andolsun,2. Karanlığı çöktüğü vakit geceye andolsun ki,3. Rabbin seni terk etmedi, sana darılmadı da.24. Muhakkak ki âhiret senin için dünyadan daha hayırlıdır.5. Şüphesiz, Rabbin sana verecek ve sen de hoşnut olacaksın.6. Seni yetim bulup da barındırmadı mı?7. Seni yolunu kaybetmiş olarak bulup da yola iletmedi mi?8. Seni ihtiyaç içinde bulup da zengin etmedi mi?9. Öyleyse sakın yetimi ezme!10. Sakın isteyeni azarlama!11. Rabbinin nimetine gelince; işte onu anlat.2 . Hz. Peygamber’e vahyin gelişi bir süre için kesilince müşrikler, “Rabbi onu terk etti” dediler. Bunun üzerine bu âyetler indi.93DUHÂ SÛRESİ93 / DUHÂ SÛRESİ

690Mekke döneminde inmiştir. 8 âyettir. İnşirah, açılmak, genişlemek demektir.Bismillâhirrahmânirrahîm.1. (Ey Muhammed!) Senin göğsünü açıp genişletmedik mi?2, 3. Belini büken yükünü üzerinden kaldırmadık mı?4.Senin şânını yükseltmedik mi?5.Şüphesiz güçlükle beraber bir kolaylık vardır.6.Gerçekten, güçlükle beraber bir kolaylık vardır.7.Öyleyse, bir işi bitirince diğerine koyul.8 . Ancak Rabbine yönel ve yalvar.94İNŞİRÂH SÛRESİ94 / İNŞİRÂH SÛRESİ

691Mekke döneminde inmiştir. 8 âyettir. Tîn, incir demektir.Bismillâhirrahmânirrahîm.1. Tîn’e ve zeytûn’a andolsun.12. Sinâ dağına andolsun,3. Bu güvenli şehre (Mekke’ye) andolsun ki,4. Biz, gerçekten insanı en güzel bir biçimde yarattık.5. Sonra onu, aşağıların aşağısına indirdik.6. Ancak, iman edip salih ameller işleyenler başka. Onlar için devamlı bir mükâfat vardır.7. (Ey insan!) Böyle iken, hangi şey sana hesap, mükâfat ve ce-zayı yalanlatıyor?8. Allah, hükmedenlerin en iyi hükmedeni değil midir?1 . Tefsir bilginleri âyette geçen “Tîn” ve “Zeytûn” kelimelerinin, incir ve zeytin manala-rına cins isim olabileceği gibi, iki kutsal mekânın özel adı da olabileceğini söylemişler-dir. Daha sonra gelen “Sina Dağı” ve “güvenli şehir (Mekke)” ifadeleri ile uyum sağ-laması açısından ikinci görüş daha sağlıklı görünmektedir.95TÎN SÛRESİ95 / TÎN SÛRESİ

692Mekke döneminde inmiştir. 19 âyettir. Sûre, adını ikinci âyette geçen “alak” kelimesinden almıştır.Bismillâhirrahmânirrahîm.1, 2. Yaratan Rabbinin adıyla oku! O, insanı “alak”dan yarattı.13.Oku! Senin Rabbin en cömert olandır.4, 5. O, kalemle yazmayı öğretendir, insana bilmediğini öğretendir.26, 7. Hayır, insan kendini yeterli gördüğü için mutlaka azgınlık eder.8. Şüphesiz dönüş ancak Rabbinedir.9, 10. Sen, namaz kıldığında kulu (bundan) engelleyeni gördün mü?311, 12. Ne dersin, ya o (engellenen kul) hidâyet üzere ise; ya da 1 . “Alak”, yahut “alaka”, erkeğin spermiyle döllenmiş dişi yumurtadan bir hafta zar-fında oluşan hücre topluluğunun rahim cidarına asılıp gömülmüş şekli demektir. Ce-ninin ana rahminde geçirdiği evreler ile ilgili olarak Hac sûresinin 5. ve Mü’minûn sûresinin 14. âyetine bakınız.2 . Bu ilk beş âyet, Hz. Peygamber Hira mağarasında iken Cebrail’in ilk getirdiği âyetlerdir. Bu âyetlerin inmesinden sonra vahiy bir süre kesilmişti ki bu süreye “fetret dönemi” denir. Daha sonra Müddessir sûresinin inmesiyle fetret dönemi sona ermiş-tir.3 . Ebu Cehil, “Andolsun, eğer Muhammed’in namaz kıldığını görürsem onun boynunu ezeceğim” demiş ve bir gün bu dediğini yapmaya kalkışmıştı. Fakat Hz. Peygambe-rin yanına geldiğinde düşündüğünü gerçekleştiremeden titreyerek korkuyla kaçmıştı. Âyetler, bu olaya ve Hz. Peygamber’in ilâhî koruma altında olduğuna işaret etmekte-dir.96ALÂK SÛRESİ96 / ALÂK SÛRESİ

693takvayı (Allah’a karşı gelmekten sakınmayı) emrediyorsa!?13. Ne dersin engelleyen, Peygamberi yalanlamış ve yüz çevir-mişse!?14. O Allah’ın, her şeyi gördüğünü bilmiyor mu?15, 16. Hayır! Andolsun, eğer vazgeçmezse, muhakkak onu perçe-minden; o yalancı, günahkâr perçeminden yakalarız.17. Haydi, taraftarlarını çağırsın.18. Biz de zebânileri çağıracağız.19. Hayır! Sakın sen ona uyma; secde et ve Rabbine yak-laş. 96 / ALÂK SÛRESİ

694Mekke döneminde inmiştir. 5 âyettir. Sûre, Kadir gecesini anlattığı için bu adı almıştır. Kadr, azamet ve şeref demektir.Bismillâhirrahmânirrahîm.1. Şüphesiz, biz onu (Kur’an’ı) Kadir gecesinde indirdik.2. Bilir misin nedir Kadir gecesi?3. Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır.4. Melekler ve Ruh (Cebrail) o gecede, Rablerinin izniyle her türlü iş için iner de iner.5. O gece, tan yerinin ağarmasına kadar bir esenliktir.97KADR SÛRESİ97 / KADR SÛRESİ

695Medine döneminde inmiştir. 8 âyettir. Beyyine, apaçık delil demektir.Bismillâhirrahmânirrahîm.1. Kitap ehlinden inkâr edenler ile Allah’a ortak koşanlar, ken-dilerine apaçık delil gelinceye kadar (küfürden) ayrılacak değillerdi.2. Bu delil, tertemiz sahifeleri okuyan, Allah tarafından gönde-rilen bir peygamberdir.3. O sahifelerde dosdoğru hükümler vardır.4. Kendilerine kitap verilenler, ancak kendilerine o apaçık delil geldikten sonra ayrılığa düştüler.5. Hâlbuki onlara, ancak dini Allah’a has kılarak, hakka yöne-len kimseler olarak O’na kulluk etmeleri, namazı kılmaları ve zekâtı vermeleri emredilmişti. İşte bu dosdoğru dindir.6. Şüphesiz, inkâr eden kitap ehli ile Allah’a ortak koşanlar, içinde ebedî kalmak üzere cehennem ateşindedirler. İşte on-lar insanların en kötüsüdürler.7. Şüphesiz, iman edip, salih ameller işleyenler var ya; işte on-lar insanların en hayırlısıdırlar.8. Rableri katında onların mükâfatı, içlerinden ırmaklar akan, içlerinde ebedî kalacakları Adn cennetleridir. Allah onlar-dan razı olmuştur, onlar da Allah’tan razı olmuşlardır. İşte bu mükâfat Rablerine derin saygı duyanlara mahsustur.98BEYYİNE SÛRESİ98 / BEYYİNE SÛRESİ

696Medine döneminde inmiştir. 8 âyettir. Zilzâl, sarsıntı, deprem demektir.Bismillâhirrahmânirrahîm.1, 2, 3. Yeryüzü kendine has bir sarsıntıya uğratıldığı, içindekile-ri dışarıya çıkarıp attığı ve insan, “Ona ne oluyor?” dediği zaman,4 . İşte o gün, yer, kendi haberlerini anlatır.5 . Çünkü Rabbin ona (öyle) vahyetmiştir.6 . O gün insanlar amellerinin kendilerine gösterilmesi için bö-lük bölük kabirlerinden çıkacaklardır.7.Artık kim zerre ağırlığınca bir hayır işlerse, onun mükâfatını görecektir.8.Kim de zerre ağırlığınca bir kötülük işlerse, onun cezasını görecektir.99ZİLZÂL SÛRESİ99 / ZİLZÂL SÛRESİ

697Mekke döneminde inmiştir. 11 âyettir. Âdiyât, hızlı koşan atlar demektir.Bismillâhirrahmânirrahîm.1, 2, 3, 4, 5, 6. Soluk soluğa süratle koşan, (koşarken ayaklarını) vurarak ateş çıkaran, sabah erkenden baskın yapan, orada tozu dumana katan ve düşman topluluğunun ortasına dalan atlara andolsun ki, insan gerçekten Rabbine karşı pek nan-kördür.7 . Hiç şüphesiz buna kendisi de şahittir.8 . Hiç şüphesiz o, mal sevgisi sebebiyle çok katıdır.9, 10 11, . Acaba o bilmiyor mu ki, kabirlerde bulunanlar çıkarıl-dığı ve kalplerdeki ortaya konulduğu zaman, işte o gün on-ların Rabbi kendilerinin her hâlinden mutlaka haberdardır.100ÂDİYÂT SÛRESİ100 / ÂDİYÂT SÛRESİ

698Mekke döneminde inmiştir. 11 âyettir. “Kâri’a”, vuran, çarpan, kapıyı çalan, yürekleri hoplatan şey demektir. Burada, kıyamet gününü ifade etmektedir.Bismillâhirrahmânirrahîm.1. Yürekleri hoplatan büyük felaket!2. Nedir o yürekleri hoplatan büyük felaket?3. Bilir misin nedir yürekleri hoplatan büyük felaket?4. O gün insanlar, her biri bir tarafa uçuşan küçük kelebekler gibi olacaktır.5. Dağlar da atılmış renkli yünler gibi olacaktır.6. İşte o vakit, kimin tartıları ağır gelmişse,7. Artık o, hoşnut olacağı bir hayat içinde olacaktır.8. Ama kimin de tartıları hafif gelirse,9. İşte onun anası (varacağı yer) Hâviye’dir.10. Bilir misin nedir Hâviye?11. O, kızgın bir ateştir.101KÂRİ’A SÛRESİ101 / KÂRİ’A SÛRESİ

699Mekke döneminde inmiştir. 8 âyettir. Tekâsür, mal, mülk ve çoluk çocuğun çokluğuyla övünmek demektirBismillâhirrahmânirrahîm.1, 2. Çoklukla övünmek sizi, kabirlere varıncaya (ölünceye) ka-dar oyaladı.13.Hayır; ileride bileceksiniz!4.Hayır, Hayır! İleride bileceksiniz!5.Hayır, kesin olarak bir bilseniz..6.Andolsun, o cehennemi muhakkak göreceksiniz.7.Yine andolsun, onu gözünüzle kesin olarak göreceksiniz.8.Sonra o gün, nimetlerden mutlaka hesaba çekileceksiniz?1 . Bu âyetler şu şekilde de tercüme edilebilir: “Çoklukla övünmek sizi öyle oyaladı ki, ni-hayet (ölüleri bile saymak için) kabirlere gittiniz.”102TEKÂSÜR SÛRESİ102 / TEKÂSÜR SÛRESİ

700Mekke döneminde inmiştir. 3 âyettir. Asr, çağ, ikindi vakti, uzun zaman de-mektir.Bismillâhirrahmânirrahîm.1, 2. Andolsun zamana ki, insan gerçekten ziyan içindedir.3.Ancak, iman edip de sâlih ameller işleyenler, birbirlerine hakkı tavsiye edenler, birbirlerine sabrı tavsiye edenler baş-ka (Onlar ziyanda değillerdir).Mekke döneminde inmiştir. 9 âyettir. Hümeze, insanları arkadan çekiştiren, ayıplayan kimse demektirBismillâhirrahmânirrahîm.1, 2. Mal toplayan ve onu durmadan sayan, insanları arkadan çe-kiştiren, kaş göz işaretiyle alay eden her kişinin vay hâline!3.O, malının, kendisini ebedîleştirdiğini sanır.4.Hayır! Andolsun ki o, Hutâme’ye atılacaktır.5.Bilir misin nedir Hutame?6, 7. O, Allah’ın, yüreklere işleyen tutuşturulmuş ateşidir.8, 9. Şüphesiz uzatılmış direkler arasında (bağlı oldukları hâlde) ateş onların üzerine kapatılacaktır.103ASR SÛRESİ104HÜMEZE SÛRESİ103 / ASR ve 104 / HÜMEZE SÛRELERİ

701Mekke döneminde inmiştir. 5 âyettir. Sûre, fillerle donanmış ordusuyla Kâ’be’yi yıkmaya gelen Ebrehe’nin helâk edilişinden bahsettiği için bu adı al-mıştırBismillâhirrahmânirrahîm.1 . Rabbinin, fil sahiplerine (bir fille desteklenmiş orduya) ne yaptığını görmedin mi?2 . Onların tuzaklarını boşa çıkarmadı mı?3, 4, 5. Üzerlerine balçıktan pişirilmiş taşlar atan sürü sürü kuş-lar gönderdi. Nihayet onları yenilmiş ekin yaprakları hâline getirdi.Mekke döneminde inmiştir. 4 âyettir. Kureyş, Hz. Peygamberin mensup ol-duğu kabilenin adıdır.Bismillâhirrahmânirrahîm.1, 2, 3, 4. Kureyş’i ısındırıp alıştırdığı; onları kışın (Yemen’e) ve ya-zın (Şam’a) yaptıkları yolculuğa ısındırıp alıştırdığı için, Ku-reyş de, kendilerini besleyip açlıklarını gideren ve onları kor-kudan emin kılan bu evin (Kâbe’nin) Rabbine kulluk etsin.105FİL SÛRESİ106KUREYŞ SÛRESİ105 / FİL ve 106 / KUREYŞ SÛRELERİ

702Mekke döneminde inmiştir. 7 âyettir. Mâ’ûn, yardım ve zekât demektir.Bismillâhirrahmânirrahîm.1. Gördün mü, o hesap ve ceza gününü yalanlayanı!2, 3. İşte o, yetimi itip kakan, yoksula yedirmeyi özendirmeyen kimsedir.4. Yazıklar olsun o namaz kılanlara ki,5. Onlar namazlarını ciddiye almazlar.6. Onlar (namazlarıyla) gösteriş yaparlar.7. Ufacık bir şeyi bile ödünç vermezler.Mekke döneminde inmiştir. Medine döneminde indiği de rivayet edilmiştir. 3 âyettir. Kevser, çok hayır, bereket demektir. Cennette Hz. Peygambere mah-sus bir havuzun da adıdır.Bismillâhirrahmânirrahîm.1. Şüphesiz biz sana Kevser’i verdik.2. O hâlde, Rabbin için namaz kıl, kurban kes.3. Doğrusu sana buğzeden, soyu kesik olanın ta kendisidir.11 . Hz. Peygamberin oğlu Kâsım vefat edince, müşriklerden Âs b. Vâil Hz. Peygamber hakkında, “Bırakın şu soyu kesik adamı. Ölünce unutulup gidecek” demişti. Bunun üzerine bu sûre inmiştir.108KEVSER SÛRESİ107MÂ’ÛN SÛRESİ107 / MÂ’ÛN ve 108 / KEVSER SÛRELERİ

703Mekke döneminde inmiştir. 6 âyettir. “Kâfirûn”, inkârcılar demektir.Bismillâhirrahmânirrahîm.1. De ki: “Ey Kâfirler!”2. “Ben sizin kulluk ettiklerinize kulluk etmem.”3. “Siz de benim kulluk ettiğime kulluk edecek değilsiniz.”4. “Ben sizin kulluk ettiklerinize kulluk edecek değilim.”5. “Siz de benim kulluk ettiğime kulluk edecek değilsiniz.”6. “Sizin dininiz size, benim dinim de banadır.”Medine döneminde inmiştir. 3 âyettir. Nasr, yardım demektir.Bismillâhirrahmânirrahîm.1, 2, 3. Allah’ın yardımı ve fetih (Mekke fethi) geldiğinde ve in-sanların bölük bölük Allah’ın dinine girdiğini gördüğünde, Rabbine hamd ederek tespihte bulun ve O’ndan bağışlama dile. Çünkü O, tövbeleri çok kabul edendir.109KÂFİRÛN SÛRESİ110NASR SÛRESİ109 / KÂFİRÛN ve 107 / NASR SÛRELERİ

704Mekke döneminde inmiştir. 5 âyettir. “Tebbet”, kurusun, kahrolsun demektir.Bismillâhirrahmânirrahîm.1. Ebû Leheb’in elleri kurusun. Zaten kurudu.2. Ona ne malı fayda verdi, ne de kazandığı.3. O, bir alevli ateşe girecektir.4, 5. Boynunda bükülmüş hurma liflerinden bir ip olduğu hâlde sır-tında odun taşıyarak karısı da (o ateşe girecektir).1Mekke döneminde inmiştir. 4 âyettir. İhlâs, samimi olmak, dine içtenlikle bağlanmak demektir. Allah’a bu sûrede anlatıldığı şekilde inanan, tevhit inan-cını tam anlamıyla benimsemiş ihlâslı bir mü’min olacağı için sûre bu adla anılmaktadır.Bismillâhirrahmânirrahîm.1. De ki: “O, Allah’tır, bir tektir.”2. “Allah Samed’dir. (Her şey O’na muhtaçtır; O, hiçbir şeye muh-taç değildir.)”3. O’ndan çocuk olmamıştır (Kimsenin babası değildir). Kendisi de doğmamıştır (kimsenin çocuğu değildir).”4. “Hiçbir şey O’na denk ve benzer değildir.”1 . Ebu Leheb, Hz. Peygamberin amcası olmasına rağmen ona düşmanlık edenlerin en başın-da geliyordu. Karısı Ümmü Cemil de bu düşmanlığında kocasına katılır, hatta zaman za-man dikenli çalılar taşıyıp Hz. Peygamberin geleceği yollara dökerdi. Sûrede, bunların hem bu düşmanlıkları, hem de bu yüzden uğrayacakları azap dile getirilmektedir.111TEBBET SÛRESİ112İHLÂS SÛRESİ111 / TEBBET ve 112 / İHLÂS SÛRELERİ

705Medine döneminde inmiştir. 5 âyettir. Felâk, sabah aydınlığı demektir.Bismillâhirrahmânirrahîm.1, 2, 3, 4, 5. De ki: “Yarattığı şeylerin kötülüğünden, karanlığı çök-tüğü zaman gecenin kötülüğünden, düğümlere üfleyenlerin kötülüğünden, haset ettiği zaman hasetçinin kötülüğünden, sabah aydınlığının Rabbine sığınırım.”Medine döneminde inmiştir. 6 âyettir. Nâs, insanlar demektir.Bismillâhirrahmânirrahîm.1, 2, 3, 4, 5, 6. De ki: “Cinlerden ve insanlardan; insanların kalp-lerine vesvese veren sinsi vesvesecinin kötülüğünden, insan-ların Rabbine, insanların Melik’ine, insanların İlâh’ına sığı-nırım.”114NÂS SÛRESİ113FELÂK SÛRESİ113 / FELÂK ve 114 / NÂS SÛRELERİ