ลิขสิทธิ์และสัญลักษณ์ทางลิขสิทธิ์ Creative Commons

E-book วิชาคอมพิวเตอร์ เร่ือง ลิขสิทธ์ิและสัญลกั ษณ์ทางลิขสิทธ์ิ Creative Commons จดั ทาโดย นายจกั รพนั ธ์ ปาลี เสนอ คุณครู วิชยั สิงห์นอ้ ย โรงเรียนสันกาแพง

Creative Commons ลขิ สิทธ์ิทางผลงาน ใช้แบบไหนถึงถูกต้อง ผลงานท้งั หมดที่ถูกผลิตข้ึนมาลว้ นแต่มีการคุม้ ครองลิขสิทธ์ิใหก้ บั เจา้ ของผลงาน หรือท่ีเราเรียกวา่ Copyright (สัญลกั ษณ์อกั ษรซีในวงกลม © ) ซ่ึงเจา้ ของผลงานแต่เพยี งผเู้ ดียวเทา่ น้นั ท่ีสามารถทา อะไรก็ไดก้ บั งานตวั เอง ไม่วา่ จะเป็นการทาสาเนา ดดั แปลง แจกจ่าย หากผอู้ ื่นจะนาผลงานน้นั ไปใช้ กต็ อ้ งมีการขออนุญาตจากเจา้ ของก่อน ตรงน้ีเองทาใหเ้ กิดขอ้ จากดั ในการนาทรัพยากรมาใช้ ประโยชน์ร่วมกนั จึงไดเ้ กิดแนวคิดที่เรียกวา่ Creative Commons

Creative Commons คืออะไร Creative Commons หรือ สัญญาอนุญาตแบบเปิ ด เป็นลิขสิทธ์ิประเภทหน่ึงที่เปิ ดโอกาสให้ สาธารณะไดท้ าผลงานน้นั ไปใชไ้ ดโ้ ดยไมต่ อ้ งขออนุญาต ไม่เป็นการละเมิดลิขสิทธ์ิ แต่ผ้ทู น่ี า ผลงานไปใช้จะต้องทาตามเง่ือนไขทก่ี าหนดไว้บนผลงาน ผา่ น 4 สญั ลกั ษณ์ที่แทนแต่ละเง่ือนไข มนั่ ใจวา่ หลายคนเคยเห็นผา่ นตา แต่รู้ไหมวา่ สัญลกั ษณ์แตล่ ะอยา่ งหมายถึงอะไร

1. Attribution (BY) สญั ลกั ษณ์ท่ีแสดงวา่ อนุญาตใหผ้ อู้ ่ืนสามารถนาผลงานไปใช้ ทาซ้า แจกจ่าย หรือดดั แปลงงานน้นั ได้ แต่ต้องให้เครดติ ที่มาของเจ้าของผลงานน้นั ซ่ึงถา้ เขาอยากจะใชผ้ ลงานน้นั โดยไม่มีเครดิตชื่อ เจา้ ของผลงานกากบั จะตอ้ งทาการขอนุญาตเจา้ ของผลงานก่อน 2. NonCommercial (NC) สญั ลกั ษณ์ที่แสดงวา่ อนุญาตใหผ้ อู้ ่ืนสามารถนาผลงานไปใช้ ทาซ้า แจกจ่าย หรือดดั แปลงงานน้นั ได้ แต่ต้องไม่ใช่เพื่อการค้า เวน้ แตว่ า่ จะไดร้ ับอนุญาตจากเจา้ ของผลงานก่อน

3. NoDerivatives (ND) สญั ลกั ษณ์ที่แสดงวา่ อนุญาตใหผ้ อู้ ่ืนสามารถนาผลงานไปใช้ ทาซ้า แจกจ่าย ผลงานช้ินน้นั ได้ แต่ ห้ามดดั แปลงงาน เวน้ แตว่ า่ จะไดร้ ับอนุาตจากเจา้ ของผลงานก่อน 4. ShareAlike (SA) สัญลกั ษณ์ท่ีแสดงวา่ อนุญาตใหผ้ อู้ ่ืนสามารถนาผลงานไปใช้ ทาซ้า แจกจ่าย หรือดดั แปลงงานน้นั ได้ แต่ผลงานท่ดี ดั แปลงน้นั จะต้องกากบั ด้วยสัญญาอนุญาตเงื่อนไขเดยี วกนั กบั ต้นฉบับ เวน้ แต่วา่ จะไดร้ ับอนุญาตจากเจา้ ของผลงานก่อน 5.แสดงที่มา/อา้ งท่ีมา (Attribution – BY) : อนุญาตใหผ้ อู้ ่ืนทาซ้า แจกจ่าย หรือแสดงและนาเสนอ ชิ้นงานดงั กล่าว และสร้างงานดดั แปลงจากช้ินงานดงั กล่าว ไดเ้ ฉพาะกรณีที่ผนู้ ้นั ไดแ้ สดงเครดิตของ ผเู้ ขียนหรือผใู้ หอ้ นุญาตตามท่ีระบไุ ว้ ใชส้ ัญลกั ษณ์

ตวั อย่าง Creative Commons License และการนาไปใช้งาน หมายถึง อนุญาตใหน้ าผลงานไปใช้ ทาซ้า แจกจ่าย โดยต้องระบุท่มี า และห้ามดดั แปลง หมายถึง อนุญาตใหน้ าผลงานไปใช้ ทาซ้า แจกจ่าย หรือดดั แปลงงานน้นั ได้ โดยต้องระบุที่มาและ ต้องไม่ใช่เพ่ือการค้า หมายถึง อนุญาตใหน้ าผลงานไปใช้ ทาซ้า แจกจ่าย หรือดดั แปลงงานน้นั ได้ โดยต้องระบุทม่ี า ห้าม ใช้เพ่ือการค้า และหากเป็ นงานทด่ี ัดแปลงจะต้องใช้สัญญาอนุญาตเดยี วกนั กบั ต้นฉบับ

ดงั น้นั ก่อนนาผลงานไปใช้ อยากใหเ้ ราตรวจสอบเร่ืองลิขสิทธ์ิในผลงานก่อนสักนิด ถึงแมว้ า่ จะเป็น Creative Commons เองก็ตาม กย็ งั คงมีเงื่อนไขบางอยา่ งท่ีคนนาผลงานไปใชต้ อ้ งระวงั และปฏิบตั ิ ตามเช่นกนั

สัญญาอนุญาต งานไดจ้ ดั ใหใ้ ชไ้ ดต้ ามขอ้ ตกลงของสญั ญาอนุญาตสาธารณะของซีซีน้ี (ตอ่ ไปจะเรียกวา่ “ซีซี พีแอล”) งานไดร้ ับความคุม้ ครองตามกฎหมายลิขสิทธ์ิ และหรือกฎหมายอื่นท่ีใชบ้ งั คบั หา้ มนางาน ไปใชอ้ ยา่ งอ่ืน นอกจากการใชท้ ี่ไดร้ ับอนุญาตน้ีหรือตามกฎหมายลิขสิทธ์ิ โดยการใชส้ ิทธิใด ๆ ต่องานซ่ึงไดจ้ ดั ใหน้ ้ี ทา่ นตกลงยอมรับและผกู พนั ตน ตามขอ้ ตกลง ท้งั หลายของสัญญาอนุญาตน้ี ผอู้ นุญาตมอบสิทธิท่ีระบไุ วใ้ นสญั ญาน้ีใหท้ ่าน เพื่อตอบแทนท่านท่ี ยอมรับขอ้ ตกลงและเงื่อนไขท้งั หลายดงั กล่าว คาวา่ “งาน” “ทา่ น” และ “ผอู้ นุญาต” ใชค้ านิยาม ตามท่ีระบุไวข้ า้ งลา่ งน้ี 1. คานยิ าม 1. 1.1 “งานดัดแปลง” หมายความวา่ งานท่ีทาซ้าโดยเปล่ียนรูปใหม่ ปรับปรุงแกไ้ ขเพิ่มเติม หรือจาลองงานตน้ ฉบบั ในส่วนอนั เป็นสาระสาคญั โดยไม่มีลกั ษณะเป็นการจดั ทางานข้ึน ใหม่ ท้งั น้ีไม่วา่ ท้งั หมดหรือบางส่วน 2. 1.2 “งานรวบรวม” หมายความวา่ งานท่ีมีลกั ษณะเป็นการนาเอางานอื่น มารวบรวมหรือ ประกอบเขา้ กนั หรือเป็นการนาเอาขอ้ มูลหรือส่ิงอ่ืนใด ซ่ึงสามารถอ่านหรือถ่ายทอดไดโ้ ดย อาศยั เคร่ืองคอมพิวเตอร์หรืออุปกรณ์อื่นใด มารวบรวมหรือประกอบเขา้ กนั ซ่ึงไม่ใช่การ เลียนแบบหรือการดดั แปลงงานของบคุ คลอ่ืน 3. 1.3 “แจกจ่าย” หมายความวา่ การจดั ใหม้ ีงานตน้ ฉบบั หรือสาเนาของงานหรืองานดดั แปลง ไมว่ า่ ในรูปแบบใด ใหป้ ระชาชนทว่ั ไปใชป้ ระโยชน์ได้ โดยการขายหรือการโอนกรรมสิทธ์ิ อ่ืนใด 4. 1.4 “ผ้อู นุญาต” หมายความวา่ บุคคล คณะบคุ คล นิติบุคคล หรือกลมุ่ นิติบุคคล ซ่ึงเป็นผู้ เสนองานใหใ้ ชข้ อ้ ตกลงของสัญญาอนุญาตน้ี

5. 1.5 “ผู้สร้างสรรค์” หมายความวา่ บคุ คล คณะบุคคล นิติบคุ คล หรือกลุม่ นิติบคุ คล ซ่ึงเป็น ผทู้ าหรือสร้างสรรคง์ านข้ึน 6. 1.6 “งาน” หมายความวา่ งานอนั มีลิขสิทธ์ิท่ีเสนอใหใ้ ชข้ อ้ ตกลงของสัญญาอนุญาตน้ี 7. 1.7 “ท่าน” หมายความวา่ บคุ คลหรือนิติบุคคลซ่ึงเป็ นผใู้ ชส้ ิทธิตามสัญญาอนุญาตน้ี โดยไม่ เคยฝ่าฝืนขอ้ ตกลงของสัญญาน้ีที่เก่ียวกบั งานมาก่อน หรือไดร้ ับอนุญาตโดยชดั แจง้ จากผู้ อนุญาตใหใ้ ชส้ ิทธิตามสัญญาน้ีได้ แมว้ า่ ไดเ้ คยกระทาการฝ่ าฝืนมาก่อนก็ตาม 8. 1.8 “เผยแพร่ต่อสาธารณชน” หมายความวา่ ทาใหง้ านปรากฏตอ่ สาธารณชน โดยการแสดง การบรรยาย การสวด การบรรเลง การทาใหง้ านปรากฏดว้ ยเสียงหรือภาพหรือโดยวธิ ีอ่ืนใด 9. 1.9 “ทาซ้า” หมายความวา่ คดั ลอก เลียนแบบ ทาสาเนา ทาแม่พิมพ์ บนั ทึกเสียง บนั ทึกภาพ หรือบนั ทึกเสียงและภาพ จากงานตน้ ฉบบั ไมว่ า่ ท้งั หมดหรือบางส่วน และในกรณีของ โปรแกรมคอมพวิ เตอร์ ใหห้ มายความถึง คดั ลอกหรือทาสาเนาโปรแกรมคอมพวิ เตอร์จาก ส่ือบนั ทึกใด ๆ ไมว่ า่ ดว้ ยวธิ ีใด ๆ ในส่วนอนั เป็นสาระสาคญั โดยไมม่ ีลกั ษณะเป็นการจดั ทางานข้ึนใหม่ ท้งั น้ีไม่วา่ ท้งั หมดหรือบางส่วน 10. 1.10 “ลขิ สิทธ์ิ” หมายความวา่ สิทธิแตผ่ เู้ ดียวท่ีจะทาการใด ๆ เกี่ยวกบั งานที่ผูส้ ร้างสรรคไ์ ด้ ทาข้ึน รวมถึงสิทธิของนกั แสดง ท้งั น้ีตามกฎหมายลิขสิทธ์ิของประเทศไ 2. ข้อจากดั การใช้ลขิ สิทธ์ิ สญั ญาอนุญาตน้ี ไม่มีขอ้ ความใดที่มงุ่ หมายจะลดทอน จากดั หรือหา้ ม การใชง้ านใด ๆ ท่ีไมใ่ ช่ ลิขสิทธ์ิ หรือสิทธิการใชง้ านใดซ่ึงสามารถใชไ้ ดโ้ ดยมีขอ้ จากดั หรือโดยไดร้ ับขอ้ ยกเวน้ มิใหถ้ ือวา่ เป็นการละเมิดลิขสิทธ์ิ ตามกฎหมายลิขสิทธ์ิหรือกฎหมายอ่ืนที่ใชบ้ งั คบั อยู่

3. การอนุญาต ภายใตข้ อ้ ตกลงและเง่ือนไขของสัญญาอนุญาตน้ี ผอู้ นุญาตตกลงอนุญาตให้ทา่ นใชส้ ิทธิในงานได้ ทว่ั โลก 4. ข้อจากดั ในการอนุญาต5. การรับรอง การรับประกนั และการปฏเิ สธความรับผิด เวน้ แตค่ ู่สัญญาไดต้ กลงทาหนงั สือกนั ไวเ้ ป็นอยา่ งอ่ืน ผอู้ นุญาตนาเสนองานตามสภาพท่ีเป็นอยู่ และ ไมไ่ ดใ้ หค้ ารับรองหรือคารับประกนั ใด ๆ เกี่ยวกบั งาน ไมว่ า่ โดยชดั แจง้ หรือโดยปริยาย โดย กฎหมายหรือโดยประการอื่น รวมท้งั แตไ่ มจ่ ากดั เพียงคารับประกนั ใด ๆ เก่ียวกบั กรรมสิทธ์ิ ความ เหมาะสมในการใชเ้ ป็ นสินคา้ หรือความเหมาะสมในการใชเ้ พ่อื วตั ถปุ ระสงคเ์ ฉพาะเร่ือง การไม่ละเมดิ หรือการไมม่ ีความชารุด บกพร่องท่ีซ่อนเร้น หรือการไมม่ ีความชารุดบกพร่องอื่น ๆ ความถูกตอ้ งหรือการไม่มีขอ้ ผดิ พลาด ต่าง ๆ ไม่วา่ จะพบหรือไม่กต็ าม 6. การจากดั ความรับผิด เวน้ แตก่ ฎหมายที่ใชบ้ งั คบั อยบู่ ญั ญตั ิไวเ้ ป็นอยา่ งอ่ืน ไม่วา่ ในกรณีใด ๆ ผอู้ นุญาตจะไมร่ ับผดิ ตอ่ ท่านในค่าเสียหายใด ๆ ที่เกิดข้ึน ไม่วา่ จะเป็นคา่ เสียหายพเิ ศษ คา่ เสียหายโดยบงั เอิญ คา่ เสียหายท่ี เป็นผลตอ่ เน่ือง คา่ เสียหายเพือ่ ลงโทษ หรือคา่ เสียหายเพอ่ื เป็นกรณีตวั อยา่ ง ท่ีเกิดข้ึนจากการใช้ สัญญาอนุญาตน้ี หรือที่เกิดข้ึนจากการใชง้ าน 7. การสิ้นสุดลงของการอนุญาต 8. เร่ืองอื่น ๆ