ห่วงโซ่อาหาร ป.4 ใหม่

วิทยาศาสตรช์ น้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 4 กล่มุ สาระการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ หว่ งโซ่อาหาร... สอนโดย คณุ ครปู ทั มา ยะภักดี โรงเรยี นอนบุ าลรกั ภาษา

แบบทดสอบ!!! ขอ้ ที่ 1. สิ่งมีชีวิตท่ีสามารถสรา้ งอาหารเองได้เรยี กวา่ อะไร ก. ผู้ผลติ ข. ผู้บรโิ ภค ค. ผู้ย่อยสลาย วทิ ยแ์ สนสนกุ By ครกู อ๊ บ

แบบทดสอบ!!! ขอ้ ท่ี 2. สิ่งมชี วี ติ ที่ไม่สามารถสร้างอาหารเองไดต้ อ้ งไดร้ ับ อาหารจากสิง่ มีชีวติ อื่น เรียกวา่ อะไร ก. ผผู้ ลติ ข. ผูบ้ ริโภค ค. ผูย้ ่อยสลาย วทิ ยแ์ สนสนกุ By ครกู อ๊ บ

แบบทดสอบ!!! ข้อท่ี 3. สุนขั จดั เปน็ ผบู้ ริโภคแบบใด ก. ผู้บริโภคพืช ข. ผบู้ ริโภคสตั ว์ ค. ผบู้ ริโภคทั้งพืชและสตั ว์ วิทยแ์ สนสนุก By ครกู อ๊ บ

แบบทดสอบ!!! ขอ้ ที่ 4. นกแรง้ จัดเป็นผ้บู รโิ ภคแบบใด ก. ผูบ้ รโิ ภคสัตว์ ข. ผู้บรโิ ภคซากพชื ซากสัตว์ ค. ผบู้ รโิ ภคทัง้ พชื และสัตว์ วทิ ยแ์ สนสนกุ By ครกู อ๊ บ

แบบทดสอบ!!! ขอ้ ท่ี 5 . ต้นหญา้ -> ต๊กั แตน -> กบ -> งู ผ้บู ริโภคอันดับหนึง่ คือสิง่ มชี ีวิตชนดิ ใด ก. ต้นหญ้า ข. ต๊กั แตน ค. กบ,งู วิทยแ์ สนสนุก By ครกู ๊อบ

ห่วงโซอ่ าหาร (Food Chain) หมายถงึ ความสัมพันธข์ องส่งิ มชี วี ิตในเรอื่ ง ของการกินตอ่ กนั เป็นทอด ๆจากผ้ผู ลติ สู่ผบู้ ริโภค ทาให้มกี ารถ่ายทอดพลังงานในอาหารตอ่ เน่ืองเป็น ลาดบั จากการกินตอ่ กัน วทิ ยแ์ สนสนุก By ครูกอ๊ บ

ผูผ้ ลิต (Producer) ได้แก่ ส่งิ มีชีวติ ทีส่ ร้างอาหารไดเ้ อง ซึง่ มีบทบาท สาคัญที่ทาหน้าทเี่ ปน็ ผ้ผู ลติ อาหารชั้นต้นในระบบนเิ วศ เชน่ พืช หญา้ ขา้ ว สาหรา่ ยหา่ งกระรอก วทิ ยแ์ สนสนกุ By ครูกอ๊ บ

ผ้บู รโิ ภค (Consumer) ไดแ้ ก่ ได้แก่ ส่ิงมชี วี ติ ชนดิ ตา่ งๆ ซงึ่ เปน็ กลุ่มสง่ิ มชี วี ิตประเภทท่ี สร้างอาหารเองไมไ่ ดต้ อ้ งอาศยั การกินพชื และสัตวอ์ ืน่ ๆ เชน่ ไรน้า หนอนจักร หนอนแดง ตัวออ่ นของแมลงชนดิ ต่างๆ กงุ้ หอย ปู ปลา เปน็ ตน้ สามารถแบง่ ออกได้เปน็ 4 กล่มุ คอื วทิ ยแ์ สนสนกุ By ครูกอ๊ บ

1.1 ผบู้ ริโภคพชื สิง่ มีชีวติ ท่ีกนิ พชื เปน็ อาหาร (Herbivore) เช่น วัว ควาย กระต่าย และปลาทกี่ ินพืชเลก็ ๆ ฯลฯ วทิ ยแ์ สนสนกุ By ครูกอ๊ บ

1.2 ผบู้ รโิ ภคสัตว์ (carnivore) สงิ่ มีชีวติ ทีก่ ินสตั วอ์ ่ืนเป็นอาหาร เช่น เสือ สนุ ขั กบ สนุ ัขจิง้ จอก เสอื สงิ โต งู เหยยี่ ว วทิ ยแ์ สนสนุก By ครูกอ๊ บ

1.3 ผูบ้ ริโภคทั้งพืชและสตั ว์(Omnivore) เป็นลาดบั การกินสูงสดุ ท้ังแมลงและเมล็ดพชื เช่น มนุษย์ นกบางชนิด เช่น นกบางชนดิ ทีก่ นิ นกหัวขวาน นกกระทาทุง่ วทิ ยแ์ สนสนกุ By ครกู อ๊ บ

1.4 ผู้บรโิ ภคซากพืชซากสตั ว์ (scavenger) เชน่ ไส้เดือนดนิ กงิ้ กอื ปลวก นกแร้ง วทิ ยแ์ สนสนุก By ครูกอ๊ บ

ผู้ย่อยสลาย (Decomposer) หมายถึง ส่ิงมชี ีวิตทส่ี ร้างอาหารเองไมไ่ ดแ้ ตจ่ ะได้อาหาร จากการยอ่ ยสลายซากพืชซากสตั ว์ เช่น เหด็ รา และ จลุ นิ ทรยี ต์ ่างๆ วิทยแ์ สนสนุก By ครูกอ๊ บ

คอื การกินตอ่ กันเปน็ ทอด ๆต้งั แต่ ผูผ้ ลิต ผบู้ ริโภค ผ้ยู ่อยสลาย วทิ ยแ์ สนสนุก By ครูกอ๊ บ

ถ้าการกนิ กนั เปน็ ทอดๆ มาเขยี นแผนภาพเร่ิมตน้ จาก ต้นขา้ วโพด ซง่ึ เปน็ พชื สเี ขยี วสามารถสรา้ งอาหารเองไดโ้ ดยใช้ พลงั งานแสง จึงจดั ใหต้ น้ ขา้ วโพดซง่ึ เปน็ พชื สเี ขยี วเป็น ผูผ้ ลติ ตัก๊ แตนและกบเปน็ สตั ว์ ไม่สามารถสรา้ งอาหารเองได้ จึงกนิ พชื หรือ สัตวอ์ นื่ เป็นอาหาร เรียกวา่ ผบู้ รโิ ภค เมอื่ ตัก๊ แตนกินข้าวโพดพลงั งานในข้าวโพดจะถกู ถา่ ยทอดไปยังตก๊ั แตน และจะถูกถ่ายทอดตอ่ ไปยงั กบ งู จนถึงตะกวด วทิ ยแ์ สนสนกุ By ครกู อ๊ บ

วทิ ยแ์ สนสนุก By ครูกอ๊ บ

พชื จงึ เป็น ผู้ผลิต และเปน็ สงิ่ มชี วี ิตอนั ดบั แรก ในการถ่ายทอดพลงั งานแบบโซ่อาหาร สาหรบั สัตว์ เปน็ ส่ิงมีชวี ิตท่ีไม่สามารถสรา้ งอาหารเองได้ จาเป็นตอ้ งไดร้ ับพลังงานจากการบริโภคสงิ่ มีชีวติ อน่ื เปน็ อาหารสัตว์จึงถือว่าเปน็ ผบู้ ริโภค วทิ ยแ์ สนสนกุ By ครกู อ๊ บ

ซ่งึ แบง่ ออกไดเ้ ปน็ ผู้บริโภคลาดับท่ี 1 หมายถึง สตั วท์ ีก่ นิ ผู้ผลติ ผู้บรโิ ภคลาดับที่ 2 หมายถงึ สตั วท์ ีก่ ินผบู้ ริโภคลาดับที่หนึ่ง ผบู้ ริโภคลาดับสูงสุด หมายถึง สัตว์ทอ่ี ย่ปู ลายสดุ ของโซ่อาหาร ซ่ึงไม่มีส่ิงมีชีวิตใดมากนิ ต่อเรียกว่า ผบู้ รโิ ภคลาดบั สดุ ทา้ ย วทิ ยแ์ สนสนกุ By ครกู อ๊ บ

จากแผนภาพ จะสังเกตเหน็ วา่ การกินต่อกันเปน็ ทอด ๆ ในห่วงโซ่ อาหารน้ี เริม่ ตน้ ที่ ต้นขา้ ว ตามดว้ ยตัก๊ แตนมากินใบของตน้ ขา้ ว กบมา กินต๊ักแตน และ เหยีย่ วมากินกบ ซึ่งจากลาดบั ขั้นในการกินต่อกนั น้ี สามารถอธิบายได้ว่า วิทยแ์ สนสนุก By ครกู อ๊ บ

ต้นข้าว นับเป็นผผู้ ลติ ในห่วงโซ่อาหารน้ี เนื่องจากตน้ ขา้ ว เป็นพชื ซึ่งสามารถสรา้ งอาหารได้เองโดยใช้กระบวนการสงั เคราะห์ดว้ ยแสง วิทยแ์ สนสนุก By ครกู อ๊ บ

ตั๊กแตน นับเป็นผบู้ รโิ ภคลาดบั ที่ 1 เน่อื งจาก ต๊กั แตนเป็นสัตวล์ าดบั แรกทบ่ี รโิ ภคขา้ วซ่งึ เป็นผูผ้ ลติ วทิ ยแ์ สนสนกุ By ครกู อ๊ บ

กบ นับเป็นผู้บรโิ ภคลาดบั ท่ี 2 เนือ่ งจาก กบจับต๊กั แตนกินเป็นอาหาร หลังจากทีต่ ัก๊ แตนกนิ ตน้ ข้าวไปแลว้ วทิ ยแ์ สนสนุก By ครูกอ๊ บ

เหยย่ี ว เป็นผบู้ ริโภคลาดับสดุ ท้าย เนือ่ งจาก เหยีย่ วจับกบกินเปน็ อาหาร และในโซอ่ าหารน้ไี มม่ สี ตั วอ์ นื่ มาจบั เหยี่ยวกินอกี ทอดหน่ึง วทิ ยแ์ สนสนุก By ครูกอ๊ บ

สายใยอาหาร (Food Web) ในแหลง่ ทอ่ี ยูห่ นง่ึ อาจมโี ซ่อาหารหลายโซ่ ส่ิงมีชีวติ บางชนดิ อาจเป็นอาหารของสิ่งมชี วี ติ หลายชนดิ และบางชนดิ กนิ สงิ่ มชี ีวิตอื่นเป็น อาหารไดห้ ลายชนดิ จงึ เกดิ ความสมั พนั ธข์ องโซ่ อาหารที่ซับซอ้ นกันหลาย ๆ โซ่ เรยี กว่า สายใยอาหาร วทิ ยแ์ สนสนุก By ครูก๊อบ

แผนภาพสายใยอาหาร ข้าว ตก๊ั แตน กบ งู นกอินทรีย์ วทิ ยแ์ สนสนุก By ครูก๊อบ

วทิ ยแ์ สนสนุก By ครูกอ๊ บ

สายใยอาหารของกลุ่มมชี ีวติ ใดท่มี ีความซับซอ้ นมาก แสดงวา่ ผู้บรโิ ภคลาดบั ที่ 2 และลาดับที่ 3 มที างเลอื ก ในการกินอาหารไดห้ ลากหลาย มผี ลทาให้กล่มุ สง่ิ มชี วี ิต นนั้ มคี วามมั่นคงในการดารงชวี ิตมากตามไปด้วย วิทยแ์ สนสนุก By ครูกอ๊ บ

ดอกไม้ ผีเสอื ้ นกขนุ ทอง เหย่ียว ลองฝึกทาดูนะจา้ วทิ ยแ์ สนสนกุ By ครูก๊อบ

แบบทดสอบ!!! ขอ้ ที่ 1. สิ่งมีชีวิตท่ีสามารถสรา้ งอาหารเองได้เรยี กวา่ อะไร ก. ผู้ผลติ ข. ผู้บรโิ ภค ข. ผู้ย่อยสลาย วทิ ยแ์ สนสนกุ By ครกู อ๊ บ

แบบทดสอบ!!! ขอ้ ท่ี 2. สิ่งมชี วี ติ ที่ไม่สามารถสร้างอาหารเองไดต้ อ้ งไดร้ ับ อาหารจากสิง่ มีชีวติ อื่น เรียกวา่ อะไร ก. ผผู้ ลติ ข. ผูบ้ ริโภค ค. ผูย้ ่อยสลาย วทิ ยแ์ สนสนกุ By ครกู อ๊ บ

แบบทดสอบ!!! ข้อท่ี 3. สุนขั จดั เปน็ ผบู้ ริโภคแบบใด ก. ผู้บริโภคพืช ข. ผบู้ ริโภคสตั ว์ ค. ผบู้ ริโภคทั้งพืชและสตั ว์ วิทยแ์ สนสนุก By ครกู อ๊ บ

แบบทดสอบ!!! ขอ้ ที่ 4. นกแรง้ จัดเป็นผ้บู รโิ ภคแบบใด ก. ผู้บรโิ ภคสัตว์ ข. ผู้บรโิ ภคซากพชื ซากสัตว์ ค. ผบู้ รโิ ภคทงั้ พชื และสัตว์ วทิ ยแ์ สนสนกุ By ครกู อ๊ บ

แบบทดสอบ!!! ขอ้ ท่ี 5 . ต้นหญา้ -> ต๊กั แตน -> กบ -> งู ผ้บู ริโภคอันดับหนึง่ คือสิง่ มชี ีวิตชนดิ ใด ก. ต้นหญ้า ข. ต๊กั แตน ค. กบ,งู วิทยแ์ สนสนุก By ครกู ๊อบ

วทิ ยาศาสตรช์ น้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 4 กลุ่มสาระการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ QR Code เอกสารประกอบการเรียนเรอ่ื ง...ห่วงโซอ่ าหาร สอนโดย คณุ ครปู ทั มา ยะภกั ดี โรงเรยี นอนบุ าลรกั ภาษา