การเงินเพื่อชีวิต

“ การเงินเพือ่ ชวี ติ ” ปัจจยั ที่ช่วยอำนวยควำมสะดวก ทำให้กำรดำเนินชวี ติ ของผู้คนในสังคมมคี วำมสมบูรณพ์ รอ้ ม กค็ อื “เงิน” เพรำะตำมควำมหมำยทำงเศรษฐศำสตร์ เงนิ หมำยถงึ สงิ่ ที่สงั คมยอมรับสำหรบั ใช้เปน็ สอ่ื กลำงใน แลกเปลีย่ นสนิ คำ้ และบรกิ ำร ใช้ในกำรชำระหน้ีหรืออนื่ ๆตำมตอ้ งกำร และมมี ูลค่ำคอ่ นขำ้ งคงที่ หนา้ ทแี่ ละความสาคญั ของเงนิ เงิน หมายถงึ สิ่งท่ผี คู้ นในสังคมไดส้ มมุติข้ึนเพ่อื ใชเ้ ป็นสื่อกลำงในกำรแลกเปลยี่ น ดังน้ันเงนิ จึงเป็นส่งิ กระตนุ้ ให้ เกิดกำรผลติ และช่วยขบั เคลอื่ นสินคำ้ จำกแหลง่ ผลติ ไปยังผู้บริโภค และเงนิ ยงั สำมำรถทำหนำ้ ทีซ่ ง่ึ มคี วำมสำคญั ทำงเศรษฐกจิ 4 ประกำร ไดแ้ ก่ 1. ทำหน้ำที่เปน็ สอ่ื กลำงในกำรแลกเปล่ยี น อำนวยควำมสะดวกใหเ้ กิดกำรแลกเปลี่ยนสินคำ้ และ บรกิ ำร กันภำยในสังคม และทำให้มกี ำรขยำยตวั ในกำรซื้อขำยซงึ่ มผี ลตอ่ กำรเจรญิ เติบโตทำงเศรษฐกจิ 2. เปน็ มำตรฐำนในกำรใชว้ ัดมลู คำ่ หรือใช้เปน็ เครอ่ื งมอื วดั มลู คำ่ ของสิ่งของและบรกิ ำรต่ำงๆ โดย กำร เทยี บคำ่ ส่ิงของและงำนบริกำรออกมำเปน็ หนว่ ยเงนิ ตรำ ตัวอย่ำงเช่น แอปเปลิ ผลละ 10 บำท เน้อื หมู กก.ละ 120 บำท คำ่ แรงขั้นต่ำวันละ 300 บำท เปน็ ตน้ 3. เปน็ มำตรฐำนกำรชำระหนภ้ี ำยหนำ้ เชน่ สำมำรถใชเ้ งินชำระหน้สี ินทีม่ ตี ่อกัน ซง่ึ เป็นกำรอำนวยควำม สะดวกให้แก่ลกู หนแ้ี ละเจำ้ หนี้ 4. เปน็ เครื่องรกั ษำมูลคำ่ เนอื่ งจำกเงินเปน็ สนิ ทรัพย์รูปแบบหนง่ึ ทม่ี สี ภำพคลอ่ ง และคนสว่ นใหญ่ นยิ ม สะสมไว้เป็นสมบัติ สำมำรถนำออกมำใชแ้ ลกเปล่ยี นสนิ คำ้ และบรกิ ำรทกุ ชนดิ ไดต้ ำมที่เรำต้องกำร แต่ มีขอ้ ดอ้ ยอยำ่ งหนงึ่ คอื ไม่เกดิ ดอกผลให้กบั เจ้ำของทรัพย์ ซึง่ แตกต่ำงจำกหนุ้ และพันธบตั รทีส่ ำมำรถ เกิดดอกผลใหก้ บั เจ้ำของทรัพย์ได้

ภาวะเงินเฟ้อ หมำยถงึ กำรทรี่ ะดับรำคำสนิ ค้ำหรือบริกำรในระยะเวลำหน่งึ สงู ขนึ้ เรือ่ ย ๆ อย่ำงต่อเน่ือง เมื่อรำคำสินค้ำสงู ข้นึ เงนิ ตรำหน่ึงหนว่ ยจึงสำมำรถซ้อื สินคำ้ และบริกำรไดน้ อ้ ยลง ดังนั้นจงึ อำจมองได้ ว่ำภำวะเงินเฟ้อเป็นกำรสะท้อนถงึ อำนำจกำรซอื้ ทีล่ ดลงตอ่ หนงึ่ หน่วยเงนิ ตรำ หรือปริมำณกำรสูญเสยี มูลค่ำท่ี แทจ้ รงิ ของตัวกลำงที่ใชใ้ นกำรแลกเปลยี่ นสนิ คำ้ ในเศรษฐกิจ วธิ วี ัดคำ่ ควำมเฟอ้ ของรำคำสินคำ้ ทำโดยกำรหำ อัตรำเงินเฟ้อ ซ่ึงจะคำนวณจำกกำรเปลีย่ นแปลงประจำปีของดรรชนรี ำคำโดยมีหนว่ ยเป็นอัตรำร้อยละ เงิน เฟ้อเปน็ ภำวะตรงข้ำมกบั ภำวะเงินฝืด ภำวะเงินเฟอ้ มีผลตอ่ เศรษฐกจิ ทัง้ บวกและลบ ผลเสียท่ีเกย่ี วข้องกบั ภำวะเงินเฟอ้ รวมถึงกำรเพ่ิมของ ต้นทุนค่ำเสยี โอกำสในกำรไมใ่ ชเ้ งนิ และกำรทำใหผ้ ูบ้ ริโภคกักตนุ สนิ คำ้ เน่อื งจำกประเมินวำ่ รำคำจะเพ่มิ ขน้ึ ใน อนำคต (หำกอัตรำเงนิ เฟอ้ เพิ่มอยำ่ งรวดเร็ว) ผลเชิงบวกของอัตราเงินเฟ้อมดี ังน:้ี  โดยหลักกำรภำวะเงนิ เฟ้อชว่ ยสรำ้ งแรงจงู ใจใหท้ ุกคนใช้จำ่ ยและลงทุนเน่ืองจำกภำวะเงินเฟอ้ ทำให้เงนิ ที่เกบ็ ไว้มมี ลู คำ่ นอ้ ยลงเรื่อย ๆ กำรเพม่ิ กำรใช้จำ่ ยและลงทนุ ถอื เป็นประโยชน์ต่อระบบเศรษฐกิจแตใ่ น ขณะเดียวกนั กำรกระตนุ้ ในลกั ษณะนอ้ี ำจสง่ ผลใหท้ รัพยำกรไม่ถูกนำไปใช้ให้เกดิ ประโยชนส์ ูงสดุ  ภำวะเงนิ เฟ้อช่วยลดภำระหนี้ทแี่ ท้จริงของทง้ั ภำครฐั และเอกชน ตวั อยำ่ งเช่นกำรทำสัญญำเงินกู้ซ่ึงมี อัตรำเบยี้ คงที่ ภำวะเงินเฟ้อทำให้ค่ำแรงเพิม่ ขึน้ ในขณะทร่ี ำยจ่ำยตอ่ เดอื นเพื่อใช้หน้ยี งั คงเดิม ดังน้นั ลูกหนี้จงึ มีเงินเหลอื ต่อเดอื นมำกขน้ึ วำ่ เดมิ  ภำวะเงินเฟ้อช่วยรกั ษำอัตรำดอกเบยี้ ของธนำคำรกลำงให้มำกกว่ำศนู ย์ ดงั น้ันธนำคำรกลำงจึงสำมำรถ ลดอตั รำดอกเบย้ี เวลำจำเปน็ เพ่ือทจ่ี ะกระตุ้นเศรษฐกจิ  อตั รำเงินเฟอ้ ช่วยลดอตั รำกำรวำ่ งงำนในกรณที กี่ ำรว่ำงงำนมสี ำเหตุมำจำกควำมหนดื ของอัตรำ คำ่ จ้ำง ยกตัวอย่ำงเช่น หลำยครัง้ ในชว่ งภำวะเศรษฐกิจถดถอยอุปสงคก์ ำรจ้ำงแรงงำนจะลดลงแต่ คำ่ จ้ำงทีเ่ ป็นตัวเงินยังเท่ำเดิม เหตกุ ำรณ์นที้ ำให้อุปสงค์และอุปทำนไม่สำมำรถเข้ำถงึ จุดสมดลุ ได้ (เนอ่ื ง ผจู้ ้ำงไมต่ อ้ งกำรแรงงำนแต่จำนวนของผู้ตอ้ งกำรงำนมเี ท่ำเดิมเพรำะเงินเดอื นเทำ่ เดิม) ผลจงึ ทำใหเ้ กดิ กำรวำ่ งงำน กำรลดมูลค่ำทแี่ ทจ้ รงิ ของค่ำจำ้ งซ่ึงเกิดจำกภำวะเงินเฟ้อทำใหผ้ ู้จำ้ งสำมำรถจ้ำงคนงำน เพิ่มได้ดังนั้นจงึ ถอื เปน็ กำรลดอัตรำกำรว่ำงงำน

สถาบันการเงิน สถำบนั กำรเงนิ คือ สถำบนั ทท่ี ำหนำ้ ที่ระดมเงนิ ออม ให้กู้ยมื แกผ่ ู้ท่ตี อ้ งกำรเงนิ ไปเพอื่ กำรบริโภคหรือ เพอื่ กำรลงทุนดำเนินธุรกจิ โดยจ่ำยดอกเบ้ียให้แกผ่ อู้ อม และคิดดอกเบี้ยจำกผู้กู้ยืม กจิ กรรมเหลำ่ น้เี กดิ ขน้ึ เมื่อคนเรำประกอบอำชีพมีรำยได้เกิดขนึ้ เขำยอ่ มมอี สิ ระที่จะนำรำยไดน้ ้ันไปใชจ้ ่ำยเพ่ือกำรบรโิ ภคก็ได้ หรอื จะเกบ็ ออมไวใ้ นสถำบันกำรเงนิ ต่ำงๆ เพ่ือให้ได้รบั ดอกเบ้ียงอกเงยกไ็ ด้ และทำงด้ำนกำรเงินของประเทศปกติ กจ็ ะมีอยู่ 2 กลมุ่ คือ กลุม่ หนึ่งมีรำยไดแ้ ลว้ ตอ้ งกำรจะเกบ็ ออมไว้ สว่ นอีกกลุ่มหนง่ึ ต้องกำรเงินทนุ ไป ประกอบธุรกจิ ของตน สถำบนั กำรเงินจะเข้ำมำเป็นตวั กลำงใหบ้ ริกำรทำงกำรเงินแกค่ นท้งั 2 กลุ่ม น้ี สถำบันกำรเงนิ จะระดมเงนิ ออกจำกประชำชน แลว้ ใหผ้ ทู้ ่ีตอ้ งกำรกูย้ มื ไปลงทุนในกจิ กำรของตน สถาบนั การเงนิ ประเภทธนาคาร -ธนาคารกลางหรอื ธนาคารแหง่ ประเทศไทย คือ สถำบนั กำรเงินทต่ี ้งั ขึ้นตำมพระรำชบญั ญตั ิธนำคำรแหง่ ประเทศไทย พ.ศ. 2485 ให้มฐี ำนะ เปน็ ธนำคำรกลำงของประเทศทำหนำ้ ที่ควบคุมดูแลระบบกำรเงนิ กำรธนำคำร ของประเทศ เป็น สถำบนั ที่ดำเนนิ กำรโดยไม่แสวงหำกำไร และไม่แข่งขนั กบั สถำบันกำรเงินของเอกชน หน้าทีข่ องธนาคารแห่งประเทศไทย 1. ผลติ ธนบตั รและออกธนบตั ร 2. เป็นนายธนาคารของรฐั บาล (ตวั แทนทางการเงินของรฐั ) 3. รกั ษาเสถียรภาพทางการเงนิ ของประเทศ 4. กาหนดนโยบายทางการเงินของประเทศ 5. รกั ษาเงินทุนสารองระหวา่ งประเทศ 6. กาหนดอตั ราแลกเปล่ียนเงินตราตา่ งประเทศ 7. ควบคุมดูแลการดาเนินงานของธนาคารพาณิชย์ และสถาบันการเงนิ ตา่ ง ๆ ธนาคารพาณชิ ย์ ธนำคำรพำณชิ ยน์ บั เปน็ สถำบันกำรเงนิ ภำคเอกชนที่มีควำมสำคญั ทส่ี ดุ ในประเทศไทย เพรำะมี ปรมิ ำณเงินฝำกและจำนวนเงินใหก้ ูส้ งู สดุ เมอ่ื เทยี บกับสถำบนั กำรเงินอืน่ ๆ ตำมพระรำชบัญญัติกำร ธนำคำรพำณชิ ย์ พ.ศ. 2505 และฉบับแก้ไขเพิ่มเตมิ กำหนดใหธ้ นำคำรพำณชิ ยเ์ ป็นบรษิ ัทมหำชนจำกัด

โดยยอมให้ไมต่ ้องใช้คำวำ่ “บรษิ ัท” นำหนำ้ แตใ่ หม้ คี ำวำ่ “จำกดั ” ไวท้ ้ำยชือ่ เท่ำน้ัน เชน่ ธนำคำร กรุงเทพ จำกัด (มหำชน) ธนำคำรไทยพำณิชย์ จำกดั (มหำชน) เป็นต้น ธนำคำรพำณชิ ย์ให้บรกิ ำร ด้ำนกำรเงิน กำรรับฝำกเงิน กลำ่ วโดยทัว่ ไปเรำอำจแบง่ กำรรบั ฝำกเงนิ ของธนำคำรพำณิชย์ เป็นประเภท ใหญๆ่ ไดด้ งั น้ี (1) เงนิ ฝำกกระแสรำยวนั หรือ เงินฝำกเผอ่ื เรยี ก (2) เงนิ ฝำกออมทรพั ย์ (3) เงนิ ฝำกประจำ สถาบันการเงินประเภทไม่ใชธ่ นาคาร 1. บริษทั เงนิ ทุน เป็นสถำบนั กำรเงินท่ีทำหน้ำทีร่ ะดมเงนิ ออมจำกประชำชนทั่วไป โดยกำรออกตั๋วสัญญำใชเ้ งนิ จำหนำ่ ยแกป่ ระชำชนคล้ำยกบั กำรรบั ฝำกเงนิ ของธนำคำรพำณชิ ย์ แตอ่ ำจให้ดอกเบ้ียในอตั รำท่ีสงู กว่ำธนำคำรพำณชิ ย์ทว่ั ไป แล้วนำไปใหก้ ยู้ มื และลงทุนในหลักทรพั ย์ 2. กองทนุ รวม จดั ต้งั ขน้ึ เพอ่ื รวบรวมเงนิ จำกผมู้ เี งินออมด้วยวธิ ีกำรจำหน่ำย หนว่ ยลงทุน ให้แก่ผู้สนใจแล้ว บรษิ ทั จัดกำรกองทุนรวมจะรวบรวมเงินไปลงทุนซื้อหลกั ทรพั ย์ เมือ่ กำรลงทนุ ของกองทนุ รวมได้ผลดี มรี ำยได้กจ็ ะนำมำแบง่ ปันให้แกผ่ ู้ถือหน่วยลงทุนในรปู ของเงนิ ปนั ผล 3. สหกรณก์ ารเกษตร สหกรณก์ ำรเกษตร เปน็ นิตบิ ุคคลจดทะเบยี นตำมพระรำชบญั ญัตสิ หกรณ์ พ.ศ. 2511 มี วตั ถปุ ระสงค์เพอ่ื จัดหำทุนให้สมำชกิ กู้ยมื สง่ เสริมกำรออมของสมำชกิ ช่วยเหลอื สมำชกิ ด้ำนกำรจดั หำ วสั ดอุ ุปกรณก์ ำรเกษตร และด้ำนกำรจำหนำ่ ยผลิตผลของสมำชกิ รวมทง้ั สง่ เสริมและเผยแพร่วชิ ำกำร เกษตรสมัยใหม่แกส่ มำชกิ ธุรกจิ ของสหกรณก์ ำรเกษตร แบ่งเปน็ 6 ด้ำน คอื 1.ธุรกจิ กำรธนกิจ 2.ธุรกจิ กำรซ้ือ 3.ธรุ กิจกำร ขยำย 4.ธุรกจิ กำรแปรรูป 5.ธรุ กิจกำรบริกำรและบำรงุ ที่ดิน 6.ธุรกจิ กำรส่งเสรมิ กำรเกษตร 4. สหกรณ์ออมทรพั ย์ สหกรณ์ออมทรัพย์ เป็นสถำบนั กำรเงนิ ท่จี ดทะเบียนกับทำงกำรโดยทำหนำ้ ทร่ี ับฝำกเงินจำก สมำชกิ และใหส้ มำชิกก้ยู มื เงินโดยคดิ ดอกเบ้ีย แล้วนำกำไรท่ีไดร้ บั จำกกำรดำเนินงำนมำแบง่ ปันให้ สมำชกิ ตำมมูลค่ำหนุ้ ท่หี นุ้ ทถี่ อื และตำมมูลคำ่ ดอกเบีย้ เงินกู้ เงินทุนของสหกรณ์ออมทรัพย์ไดจ้ ำกเงิน คำ่ หุน้ ของสมำชิก เงินฝำกจำกสมำชกิ และเงินก้จู ำกสถำบนั กำรเงนิ อ่นื ๆ แลว้ นำเงินทนุ ให้สมำชกิ ก้ยู ืมเพอ่ื วัตถุประสงค์ต่ำงๆ กนั สถาบันการเงนิ เฉพาะอยา่ ง 1.ธนำคำรออมสิน เป็นธนำคำรทีร่ ฐั บำลจดั ตัง้ ข้นึ ตำมพระรำชบญั ญตั ิธนำคำรออมสิน พ.ศ. 2489 จัดต้งั โดย พระบำทสมเดจ็ พระมงกุฎเกล้ำเจำ้ อยหู่ วั เมอ่ื วนั ท่ี 6 เมษำยน พ.ศ.2456 เพอ่ื ระดมเงนิ ออมจำกประชำชนแล้วนำมำให้รฐั บำลก้ยู มื โดยกำรซือ้ พันธบตั ร ตั๋วสัญญำใช้เงนิ และตัว๋ เงนิ คลังของ รัฐบำล กล่ำวอกี นยั หน่งึ คอื กำรใช้เงนิ ฝำกของธนำคำรออมสนิ สว่ นหน่ึงเป็นกำรลงทุน

ในหลักทรัพยร์ ฐั บำล และตอ่ มำเมอ่ื รฐั บำลมตี ัวเงนิ สดเกิดดุล จงึ ไมไ่ ดก้ ยู้ มื จำกธนำคำรออมสนิ ดงั น้ันธนำคำรออมสินจงึ เร่มิ ใหเ้ อกชนกู้ยมื มำกขนึ้ ธนำคำรมีสำขำกระจำยออกไปทวั่ ประเทศ 1. งบประมาณสมดลุ คือ งบประมำณท่รี ำยรบั และรำยจำ่ ยเทำ่ กัน ใช้เพื่อกำรจดั สรรทรัพยำกรและเพ่อื กำรกระจำยรำยไดท้ เี่ ปน็ ธรรม 2. งบประมาณเกนิ ดุล คือ งบประมำณที่รำยได้มำกกว่ำรำยจำ่ ย ใชใ้ นชว่ งท่เี ศรษฐกจิ ร่งุ เรอื ง รัฐบำลจะลด ค่ำใชจ้ ่ำยในกำรซ้อื สินคำ้ และบริกำรของรัฐบำลลงและเพ่มิ ภำษี เพื่อชว่ ยดงึ เงินออกจำกระบบเศรษฐกิจ 3. งบประมาณขาดดุล คอื งบประมำณทีร่ ำยจ่ำยมำกกวำ่ รำยได้ ใช้ในช่วงทเ่ี ศรษฐกิจตกตำ่ รฐั บำลจะเพ่ิม คำ่ ใช้จำ่ ยในกำรซ้ือสนิ คำ้ และบรกิ ำรของรัฐบำลลงและลดภำษี เพื่อเพม่ิ ปรมิ ำณเงินในระบบเศรษฐกิจ