ประเพณีตักบาตรเทโว วัดหัวเขา

ประเพณตี กั บาตรเทโว วดั หวั เขา ตาบลหวั เขาอาเภอเดิมบางนางบวช จังหวดั สพุ รรณบรุ ี สานกั งานวฒั นธรรมจังหวัดสุพรรณบรุ ี ชั้น 2 ศูนยร์ าชการจงั หวัดสพุ รรณบุรี ตาบลสนามชยั อาเภอเมืองสุพรรณบุรี จงั หวัดสุพรรณบุรี ๗๒๐๐๐ โทรศัพท์ ๐-๓๕๕๓-๖๐๕๘ โทรสาร ๐-๓๕๕๓-๖๐๔๕

แบบสารวจ และจัดทาฐานขอ้ มูลมรดกภูมิปญั ญาทางวัฒนธรรม ของสภาวัฒนธรรมจงั หวัดสุพรรณบุรี ๑. ชื่อรายการมรดกภูมิปัญญาทางวฒั นธรรม ช่ือรายการ ประเพณตี ักบาตรเทโว วัดหวั เขา ตาบลหัวเขา อาเภอเดิมบางนางบวช จงั หวัดสุพรรณบรุ ี ชื่อเรียกในท้องถน่ิ ประเพณีตกั บาตรเทโว ช่ือภาษาอนื่ (ถา้ มี) ไม่มี ๒. ประเภทมรดกภูมิปัญญาทางวฒั นธรรม  รายการตวั แทนมรดกภูมปิ ญั ญาทางวฒั นธรรม (มกี ารปฏิบตั อิ ยา่ งแพร่หลาย)  รายการมรดกภมู ิปัญญาทางวัฒนธรรมที่ตอ้ งได้รบั การส่งเสริม และรกั ษาอย่างเร่งด่วน (เส่ียงต่อการสูญหาย) ๓. ลักษณะมรดกภมู ิปญั ญาทางวัฒนธรรม  วรรณกรรมพน้ื บา้ น และภาษา  ศิลปะการแสดง  แนวปฏิบัติทางสังคม พธิ ีกรรม ประเพณี และเทศกาล  ความรู้ และการปฏบิ ตั เิ กย่ี วกับธรรมชาติ และจักรวาล  งานช่างฝีมือดั้งเดิม  การเล่นพ้ืนบ้าน กฬี าพื้นบา้ น และศิลปะการต่อสู้ปอ้ งกนั ตัว ๔. ประวตั คิ วามเป็นมา และรายละเอียดมรดกภมู ิปัญญาทางวัฒนธรรม กาเนิดบ้านหุบเขา (จากหนังสืออนุสรณ์ งานพระราชทานเพลิงศพ พระครูไพรจน์ธรรมคุณ (สุบนิ จนฺทโชโต น.ธ. เอก ป.ธ.๓) หน้าท่ี ๙๐ จากคาบอกเล่าของแม่เฒ่าสุน ท่านไม่ได้เกิดที่บ้านหัวเขา แต่ท่านได้อพยพหลบหนีก่องทัพพม่า มาจากจังหวัดกาญจนบุรี ในสมัยรัชกาลท่ี ๓ มาอาศัยอยู่ที่บ้านดอนกระเบ้ืองเมืองสามชั้น และได้มาพบแหล่งน้า ในหุบเขาท่ีลึกมาก ยาวประมาณ ๒๐๐ เมตร เป็นแม่น้าท่ีมีสัตว์ป่าหลากหลายชนิดอาศัยอยู่ เหมาะกับการสร้าง ที่อยู่อาศัย และทามาหากิน จึงได้ลงหลักปักฐานในบริเวณป่าในหุบเขาแห่งนี้ จึงกลายเป็นหมู่บ้านเล็กชื่อว่า “หมู่บ้านหุบเขา” เพราะมีภูเขาลอ้ มรอบ ต่อมาชื่อหมูบ่ ้าน “บา้ นหุบเขา” นัน้ ไดเ้ พ้ยี นไปจากเดมิ เป็น “บ้านหัวเขา” สมัยรัชกาลท่ี ๔ พม่าเลิกรุกรานไทย ชาวบ้านต่างช่วยกันสารวจพื้นที่ทามาหากิน และพบซากปรักหักพังที่เขาโล่ง ซ่งึ เป็นวัดรา้ งทพ่ี มา่ ไดเ้ คยรุกราน และทาลาย /ประวัติ...

-๒- ประวัติความเป็นมาของวัดหัวเขา (จากหนังสืออนุสรณ์ งานพระราชทานเพลิงศพ พระครูไพรจน์ธรรมคุณ (สบุ นิ จนฺทโชโต น.ธ. เอก ป.ธ.๓) หนา้ ที่ ๙๑ วัดหัวเขา เริ่มก่อตั้งเม่ือประมาณปีพุทธศักราช ๒๔๐๔ นามผู้ก่อต้ังไม่ปรากฏว่าผู้ใดเป็นผู้ก่อตั้ง ได้มีกลุ่มชาวบ้านกลุ่มหนึ่งอพยพหนีพม่าจากบ้านดอนกระเบื้องเมืองสามชั้น ได้ร่อนเร่มา และเห็นพ้ืนท่ี อันอุดมสมบูรณ์ มีแม่น้าไหลผ่านมีภูเขาล้อมรอบ ก็ชวนกันลงหลักปักฐานในบริเวณบ้านหุบเขา ชาวบ้านส่วนใหญ่ นับถอื ศาสนาพุทธจึงได้สร้างสานักสงฆ์ เป็นกุฏิ ๒ หลัง หลงั คามงุ ด้วยแฝก ฝาทาด้วยใบลาน มีพระสงฆ์จาพรรษาบ้าง ไม่มีบ้าง อาทิเช่น หลวงตาโถ และหลวงตาเปล่ียน เป็นสมภาร ซ่ึงต่อมาก็ได้ลาสิขาไปตามลาดับ ทาให้สานักสงฆ์ ไม่มีพระจาพรรษา ประวัติโดยย่อ หลวงพ่ออิ่ม สิริปุญฺโญ (จากแผ่นพับ โดยพระครูเอนกคุณากร (หลวงพ่อแขก) วัดหัวเขา อาเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี (ไม่ระบุบ วัน เดือน ปี ท่ีพิมพ์) และหนังสืออนุสรณ์ งานพระราชทานเพลิงศพ พระครูไพรจนธ์ รรมคุณ (สุบนิ จนทฺ โชโต น.ธ. เอก ป.ธ.๓) หน้าที่ ๑๐๑-๑๐๖ พระครูปลัดอ่ิม องค์ปฐมเจ้าอาวาสวัดหัวเขา ฉายาทางธรรม “สิริปุญฺโญ” เกิดเมื่อวันอาทิตย์ เดือน... ปีจอ ตรงกับพุทธศักราช ๒๔๐๕ ในรัชสมัยของสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลท่ี ๔) สถานท่ีเกิด ของหลวงพ่อยังไม่ทราบแน่นชัดบ้างว่าท่านเกิดท่ีบ้านหัวเขา แต่บ้างก็ว่าท่านเกิดท่ีแขวงศรีประจัน ทร์ นามเดิมช่ือ อ่ิม ไม่มีนามสกุลเพราะในสมัยน้ันยังไม่มีการใช้นามสกุล (ประเทศไทยเร่ิมมีการใช้นามสกุล ในสมัยรัชกาลท่ี ๖) บิดาชื่อ โต มารดา ช่ือ คุ้ม มีพ่ีน้อง ๗ คน ประกอบด้วย ๑) หลวงพ่ออ่ิม สิริปุญฺโญ ๒) นายตุ่น ๓) นายเข้ม ๔) นางส้มจีน ๕) นางแป้น ๖) นายเข็ม และ ๗) นางเน้ย ครอบครัวหลวงพ่ออิ่ม ประกอบอาชีพทานา สมัยท่ีท่านเป็นฆราวาสหลวงพ่อท่านมีเรื่องกับชายวยั เดี่ยวกัน จึงทาให้เจ้าหน้าที่บ้านเมืองไม่เข้าใจ ต้องการตัวหลวงพ่อ ไปดาเนนิ คดี ขณะน้นั หลวงพ่อท่านมีอายุได้ ๒๑ ปี ท่านได้หลบไปอาศัยอยู่กับญาติข้างบิดา เม่ืออายุ ๒๔ ปี เรือ่ งต่าง ๆ ได้สงบลง นอ้ งของบดิ าชื่อ “อาส่นุ ” พร้อมดว้ ยญาตพิ น่ี ้องฝา่ ยบิดาเหน็ พ้องต้องกันว่าหลวงพ่ออ่ิมสมควรอปุ สมบท เพื่อ ลบล้างมลทินท่ีวัดเสาธงทอง อาเภอศรีประจันต์ และได้จาพรรษาเป็นเวลา ๑ พรรษา เพื่อเรียนภาษาขอม ภาษาบาลี ภาษาไทย จนอา่ นออกเขียนได้ และท่านไดเ้ รียนทางธรรม ในระหว่างท่ีท่านเป็นพระภิกษุสงฆน์ ั้น ทา่ นได้ศกึ ษาพระธรรมวินัย ประพฤติปฏิบัติตนตามข้อแนะนาของพระอุปัชฌาย์ และเจ้าอาวาสเป็นอย่างดี นอกจากหลวงพ่ออ่ิมจะปฏิบัติ กิจของสงฆ์แล้ว ท่านยังใช้เวลาว่างซ่อมแซมสิ่งของท่ีชารุดภายในวัด ปัดกวาดกุฏิ ศาลา โบสถ์ และบริเวณวัด อยู่เป็นประจา จากนั้นพรรษาท่ี ๒ ท่านได้ไปจาพรรษาที่วัดไก่เต้ีย ท่านเห็นพระสงฆ์ท่ีปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน เวทย์มนต์ต่าง ๆ ทาให้ท่านเกิดศรัทธา และใฝ่รู้ ท่านจึงตัดสินใจไม่ลาสิกขาบท และออกธุดงค์แสวงหาความรู้ ไปตามสถานที่ต่าง ๆ เป็นเวลา ๕ – ๘ พรรษา แล้วจึงกลับมาจาพรรษาที่วัดไก่เต้ีย เมื่อประมาณปีพุทธศักราช ๒๔๓๐ ชาวบ้านนาโดยขุนประเสริฐ ตาแจง ตาหมอฟู ตานิ่ม ตาคา ตาแช่ม และชาวบ้านหัวเขาอีกส่วนหน่ึง ได้ไปนิมนต์หลวงพ่ออ่ิม จากวัดไก่เตี้ย แขวงศรีประจันทร์ ให้มาจาพรรษาที่สานักสงฆ์ ซ่ึงหลวงพ่ออ่ิมมีความมุ่งม่ัน และตั้งใจ ท่ีจะพัฒนาปรับปรุงสานักสงฆ์ให้มีความเจริญรุ่งเรือง และยกฐานะสานักสงฆ์ให้เป็น “วัดหัวเขา” ต้ังแต่น้ันเป็นต้นมาหลวงพ่ออ่ิมได้พัฒนาวัดหัวเขามาตามลาดับจนกลายมาเป็นวัดที่เจริญมากในสมัยน้ัน ปีพุทธศักราช ๒๔๔๔ หลวงพ่ออ่ิม ได้ทาโบสถ์น้ากลางวังสาโรง ศาลาลอย สร้างกุฏิสงฆ์ หอสวดมนต์ โบสถ์ ศาลาการเปรียญ มณฑปบนยอดเขาวังสาโรง และเสนาสนะต่าง ๆ อย่างต่อเนื่องเป็นท่ีเชิดหน้าชูตาของบ้านหัว เขา (หลวงพ่ออ่ิมท่านเป็นพระที่เคร่งในพระธรรมวินัย และญาณสมาบัติสูง) ท้ังนี้ หลวงพ่อปาน วัดบางนมโค ไดก้ ลา่ วยกย่องเรียกหลวงพ่ออม่ิ ว่า “พระเจดีย”์ ซง่ึ หมายถึงวา่ เป็นพระภิกษุสงฆ์ทน่ี า่ เคารพยกย่องเหมอื นเป็นพระสถูป /หรอื พระเจดีย์…

-๓- หรือพระเจดีย์ ท่ีควรค่าแก่การสักการบูชา จึงมีพระภิกษุสงฆ์เดินทางมาฝากตัวเป็นลูกศิษย์มากมาย หลวงพ่ออิ่มสิ ริปุญฺโญ ท่านมรณภาพ เม่ือวันอังคาร แรม ๒ ค่า เดือนยี่ ปีฉลู เวลา ๒๑.๑๐ นาฬิกา ตรงกับวันที่ ๑๘ มกราคม พ.ศ. ๒๔๘๐ ในท่านั่งสมาธิ รวมสิริอายุได้ ๗๕ ปี ๕๑ พรรษา พระมณฑปบนยอดเขา วัดหัวเขา (จากหนังสืออนุสรณ์ งานพระราชทายเพลิงศพ พระครูไพรจน์ ธรรมคณุ (สบุ นิ จนทฺ โชโต น.ธ. เอก ป.ธ.๓) หน้าท่ี ๑๐๔ ประเพณีตักบาตรเทโว หมายถึง การทาบุญตักบาตรในวันท่ีพระพุทธเจ้าเสด็จลงจากเทวโลก ในวันมหาปวารณา คือ วันขึ้น ๑๕ ค่า เดือน ๑๑ หรือ วันออกพรรษา เป็นการระลึกถึงวันท่ีพระพุทธเจ้าเสด็จ ลงจากสวรรค์ช้ันดาวดึงส์ หลังจากที่พระองค์แสดงพระอภิธรรมโปรดพระมารดา และทรงจาพรรษาที่นั้นเป็นเวลา ๓ เดือน (วันออกพรรษา) พระพุทธเจ้าจะเสด็จลงจากเทวโลกกลับมายังโลกมนุษย์ โดยเสด็จลงที่เมืองสังกัสส์ ใกล้กับเมืองพาราณสี ชาวบ้านชาวเมืองต่างทราบข่าวก็พากันไปทาบุญตักบาตรพระพุทธองค์ที่นั่น เพ่ือเป็นการ รับเสด็จพระพุทธองค์ การตักบาตรรับเสด็จพระพุทธเจ้าจึงได้ปฏิบัติสืบเนื่องต่อกันมาเป็นประเพณี จึงเรียก ประเพณีนว้ี ่า การตกั บาตรเทโวโรหณะ นิยมส้นั ๆ ว่า การตกั บาตรเทโว มาจนถงึ ปจั จุบัน หลวงพ่ออ่ิมเป็นพระนักพัฒนา หลังจากได้สร้างโบสถ์ วิหาร ศาลาการเปรียญ หมู่กุฏิต่างๆ ให้เจริญรุ่งเรืองสวยงามเป็นระเบียบเรียบร้อยแล้ว ท่านเห็นว่าบนยอดเขาวังสาโรงมีชัยภูมิท่ีดีมีเน้ือที่กว้างขวาง และภูมิทัศน์เป็นสัปปยะเหมาะแก่การเรียนวิปัสสนากรรมฐานท่านจึงดาริท่ีจะสร้างมณฑป เพื่อใช้เป็นสถานท่ี ประกอบกิจกรรมทางพระพุทธศาสนาของวัดหัวเขา หลวงพ่ออ่ิม ได้ร่วมกับหลวงพ่อเปล่ง ซึ่งมีศักดิ์เป็นน้องชาย และศิษย์สาคัญของท่าน ท่ีเป็นกาลังสาคัญในการก่อสร้างมณฑปบนยอดเขาวงั สาโรง รวมท้ังชาวบ้านหัวเขาต่างได้ ร่วมแรงร่วมใจกันสละท้ังกาลังกาย และทุนทรัพย์ในการก่อสร้างมณฑปคร้ังน้ี โดยมณฑปบนยอดเขาวังสาโรง เร่ิมสร้างในราวพุทธศักราช ๒๔๗๓ แล้วเสร็จใน ปีพุทธศักราช ๒๔๘๒ หลังหลวงพ่ออ่ิมมรณภาพได้ ๒ ปี พระ มณฑปเป็นสถาปัตยกรรมไทยทรงจตุรมุขยอดแหลม กว้าง ๑๑ วา ๒ ศอกเศษ เสาสูง ๑๖ วา ๒ ศอกเศษ มีความ สวยงามมาก เปน็ สง่ิ เชดิ หนา้ ชูตาของชาวบา้ นหัวเขาในสมยั นน้ั เป็นอย่างยงิ่ หลวงพ่ออิ่ม สิริปุญฺโญ อดีตเจ้าอาวาสวัดหัวเขา ได้เป็นผู้ริเริ่มดาเนินการกาหนดให้มีการจัดงาน ประเพณีตักบาตรเทโว วัดหัวเขา เพ่ือเป็นการระลึกถึงวันท่ีพระพุทธเจ้าเสด็จกลับจากการโปรดพระพุทธมารดา ในเทวโลก ประเพณีการทาบญุ เนื่องในวนั ออกพรรษา (ประเพณีตักบาตรเทโว) หลวงพอ่ อมิ่ ท่านได้กาหนดให้ตรงกับ วันแรม ๒ ค่าเดือน ๑๑ ของทุกปี แต่ไม่ทราบแน่นชัดว่าเริ่มข้ึนเมื่อปีพุทธศักราชใด ซ่ึงได้ปฏิบัติสืบทอดกันมาเป็น ระยะเวลา ๑๐๐ กว่าปี ติดต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน ท้ังนี้ การจัดงานประเพณีตักบาตรเทโว วัดหัวเขา ตาบลหัวเขา อาเภอเดิมบางนางบวช จังหวดั สพุ รรณบรุ ี มีการทาบุญของชาวไทยเชอ้ื สายพทุ ธ จานวน ๓ วัน ประกอบด้วย - วันแรกของการจัดงาน มีการทาบุญตามประเพณีเนื่องในวันออกพรรษา ซ่ึงปีนี้ตรงกับ วันพฤหัสบดีท่ี ๒๑ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๔ (วันปวารณา หรือ วันมหาปวารณา หรือเรียกกันว่า \"วันออกพรรษา\" ขึ้น ๑๕ ค่า เดือน ๑๑) มีพิธีทาบุญตักบาตรตามประเพณีในตอนเช้า กราบนมัสการรูปหล่อจาลองหลวงพ่ออ่ิม สิริปุญฺโญ บนยอดเขาวังสาโรงของวดั หัวเขา กลางคนื ชมมหรสพ - วันที่สอง มีพิธีทาบุญตักบาตรตามประเพณีในตอนเช้า กราบนมัสการรูปหล่อจาลองหลวงพ่ออ่ิม สริ ิปุญโฺ ญ บนยอดเขาวังสาโรงของวัดหัวเขา กลางคืนชมมหรสพ /วันที่สาม...

-๔- - วันท่ีสาม ของจัดงานปีน้ีตรงกับวันเสาร์ที่ ๒๓ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๔ (วันแรม ๒ ค่า เดือน ๑๑) เวลาประมาณ ๐๗.๐๐ น. เร่ิมด้วยพิธีสวดเจริญพระพุทธมนต์ ต่อจากน้ัน มัคนายกได้อัญเชิญพระพุทธรูป ข้ึนประดิษฐานบนล้อเลื่อนท่ีบุษบก หรือขบวนรถ ท่ีมีบาตรวางต้ังอยู่ด้านหน้าคนลากล้อเลื่อนไป ขบวนพระสงฆ์ ภายในวัดหวั เขา เดินตามเรียงเป็นแถวงดงามจากมณฑปบนยอดเขาวังสาโรง เพื่อรับบิณฑบาตจากพุทธศาสนิกชน จะน่ังเรียงเปน็ แถว และนาข้าวต้มลูกโยน ข้าวสารอาหารแหง้ มาใส่บาตรพระสงฆ์ ซ่ึงถือว่าเป็นสญั ลกั ษณ์ในการตกั บาตรเทโว ขณะเดียวกันก็จะมีขบวนแห่จาลองเหตุการณ์ในสมัยพุทธกาล อาทิ เทวดา นางฟ้า เปรต สัตว์นรก ไปตามจินตนาการ การเคล่ือนขบวนจะเป็นไปอย่างช้า ๆ พุทธศาสนิกชนรอตักบาตอย่างเนื่องแน่น เปรียบประดุจ ดังว่าเป็นวันท่ีพระพุทธเจ้าเสด็จลงจากสวรรค์ช้ันดาวดึงส์ หลังจากเทศนาโปรดพุทธมารดา หลังจากน้ัน กราบนมัสการ รูปหล่อจาลองหลวงพ่ออิ่ม สิริปุญฺโญ บนยอดเขาวังสาโรงของวัดหัวเขา กลางวันชมการแข่งขัน รถจักรยานยนต์โมโตครอส กลางคืนชมมหรสพ ทั้งน้ี การจัดงานประเพณีเทโว วัดหัวเขา ได้จัดงานภายใต้มาตรการป้องกัน และควบคุม การแพร่ระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ของคณะกรรมการโรคติดต่อจังหวัดสุพรรณบุรี อย่างเครง่ ครัด ๕. พื้นท่ีปฏิบัติมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม (พื้นท่ีท่ีปรากฏหรือชุมชนที่มีการปฏิบัติมรดกภูมิปัญญาทาง วัฒนธรรม) มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม หมายถึง พื้นที่ที่มีการปฏิบัติสืบต่อกันมาจนกายเป็นส่วนหน่ึง ของวิถีชีวิติทางวัฒนธรรมของชุมชน ท้องถิ่น ซึ่งถ่ายทอดจากคนรุ่นหนึ่งไปยังคนอีกรุ่นหนึ่ง ท่ีมีต่อวิถีชีวิต ประวัติศาสตร์ และทาให้คนในท้องถิ่นน้ันเกิดความภูมิใจในทรัพย์สมบัติที่บรรพชนได้ปฏิบัติสืบต่อมาเป็น ระยะเวลานาน ซ่ึงยิ่งนานวันยิ่งมีคุณค่ามีมูลค่าเพิ่มข้ึน และย่ิงใช้ยิ่งเกิดประโยชน์ แต่ต้องอยู่ภายใต้เง่ือนไขของ ความเหมาะสมกบั บรบิ ทของสงั คมใหม่ วัดหัวเขา ตาบลหัวเขา อาเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี ได้จัดงานประเพณีตักบาตรเท โวข้ึนเป็นประจาทุกปี สืบต่อกันมาเป็นระยะเวลา ๑๐๐ กว่าปี ตามเจตนารมณ์ของหลวงพ่ออ่ิม สิริปุญฺโญ อดีตเจ้าอาวาสวัดหัวเขา ท่ีชาวบ้านในตาบลหัวเขา และพื้นท่ีใกล้เคียง ให้ความเคารพนับถือ ท่านเป็นผู้ริเร่ิม การจัดงานประเพณีตักบาตรเทโว วัดหัวเขา โดยต้องการให้พุทธศาสนิกชนมาร่วมทาบุญบาเพ็ญกุศล และยึดถือ ปฏิบตั ติ ามหลกั ธรรมทางศาสนา ๖. คุณค่าและความสาคัญของมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมในแต่ละระดับ (เช่น ระดับปัจเจกบุคคล/ ระดับครอบครัว/ระดับชุมชนท้องถน่ิ /ระดบั จงั หวัด/ระดับประเทศ เปน็ ต้น) ครอบครัวเป็นสถาบันพื้นฐานของสังคมท่ีสาคัญที่สดุ เปรียบด่ังรากฐานของสงั คมไทย และเป็นการ รกั ษาสายสัมพันธร์ ะหวา่ งสมาชิกในครอบครัว เครือญาติ ทาให้เกิดความร้สู ึก สานกึ รักบา้ นเกดิ และมคี วามร่วมมือ กันอย่างใกล้ชิด ทาให้เกิด ความสามัคคีจนกลายเป็นปึกแผ่น รวมถึงเป็นการส่งเสริมวัฒนธรรมประเพณี เราใช้โอกาสนี้ร่วมกับครอบครัว เพื่อทาบุญตักบาตร ปฏิบัติธรรม รักษาศีล ทาให้จิตใจบริสุทธ์ิ และกรวดน้า อทุ ิศส่วนกุศลใหก้ ับบรรพบรุ ษุ ผูล้ ว่ งลับ เพอ่ื เป็นการระลกึ ถึงทา่ น /ความสาคญั …

-๕- ความสาคัญ และคุณค่าทางสังคม และจิตใจที่มีในวิถีการดาเนินชีวิต หลวงพ่ออ่ิม หลวงพ่อเปล่ง และชาวบ้านหัวเขา ได้ร่วมแรงร่วมใจสละกาลังกาย และทุนทรัพย์ ก่อสร้างมณฑปบนยอดเขาวังสาโรง ใช้สาหรับ เป็นสถานทป่ี ระกอบกจิ กรรมทางพระพุทธศาสนาของวดั หวั เขา ดงั เชน่ งานประเพณตี ักบาตรเทโว วดั หวั เขา ซง่ึ จดั ขึ้นหลังวันออกพรรษา ๑ วัน (วันแรม ๒ ค่า เดือน ๑๑) เพื่อเป็นการระลึกถึงวันที่พระพุทธเจ้าท่ีเสดจ็ กลับจากการ โปรดพระพุทธมารดาในเทวโลก ประเพณีการทาบุญเน่ืองในวันออกพรรษา ประชาชนท้องถ่ินได้ร่วมกันอนุรักษ์ ประเพณีตักบาตรเทโวท่ีสืบทอดกันมาตั้งแต่สมัยหลวงพ่ออ่ิม สร้างความสมัครสมานสามัคคีให้แก่ชาวบ้านตาบล หัวเขาอย่างมาก ซึ่งเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวทางด้านจิตใจ ควบคุมสังคมให้ละ ลด เลิกอบายมุข หันหน้าเข้าวัด เพื่อส่งเสริม และสนับสนุนให้พุทธศาสนิกชนได้เข้าวัดทาบุญตักบาตร ปฏิบัติธรรม พัฒนาจิตใจให้มีคุณธรรม และจริยธรรม รวมทั้งเป็นการน้อมนาหลักของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาปฏิบัติ ธารงรักษาไว้ซึ่งวิถี ชีวิต วฒั นธรรมอันดงี ามของท้องถ่นิ ทาใหเ้ กิดเปน็ ประเพณที ่งี ดงามประจาท้องถิ่น ปัจจุบันการท่องเที่ยวเชิงพุทธเป็นท่ีได้รับความนิยมมากขึ้น มีนักท่องเท่ียวจานวนมาก นิยมเดินทางไปวัด เพ่ือร่วมกิจกรรมทางศาสนา การปฏิบัติธรรมฯ กิจกรรมสาคัญต่าง ๆ โดยเฉพาะบทบาทของ “บ้าน วัด และ โรงเรียน” หรือ “บวร” เป็นแรงผลักดันให้ชุมชนเกิดความเข้มแข็ง พุทธศาสนิกชนจากระดับ หมู่บ้าน เป็นระดับตาบล เป็นระดับอาเภอ เป็นระดับจังหวัด และสู่ ระดับประเทศในท่ีสุด และด้วยศรัทธาของ พุทธศาสนกิ ชนทมี่ ตี อ่ หลวงพ่ออิ่ม สริ ปิ ญุ ฺโญ วดั หัวเขา ตาบหัวเขา อาเภอเดมิ บางนางบวช จังหวัดสุพรรณบรุ ี ๗. บทบาทของแตล่ ะภาคส่วนในการดาเนนิ มาตรการส่งเสรมิ และรักษามรดกภูมปิ ญั ญาทางวัฒนธรรม  บทบาทของสถาบนั ครอบครวั (ดาเนินมาตรการอย่างไรบ้าง) ส่งเสริมให้สมาชิกในครอบครัวได้ปฏิบัติกิจกรรมร่วมกันโดยการเข้าวัดทาบุญ ปฏิบัติธรรม ฟงั เทศน์ และรกั ษาศีล และสรา้ งวัฒนธรรมทอ้ งถน่ิ ให้คงอยู่สืบไป  บทบาทของชมุ ชน (ดาเนนิ มาตรการอย่างไรบา้ ง) ชุมชนบ้านหัวเขา ร่วมแรงร่วมใจกันสืบสาน รักษา ต่อยอด ส่งเสริมงานวัฒนธรรมประเพณี ตกั บาตรเทโว ให้เกิดความเขม้ แขง็ เพื่อใช้เปน็ รากฐานของทนุ ทางวฒั นธรรมในชมุ ชน  บทบาทของหน่วยงานภาครฐั (ดาเนนิ มาตรการอย่างไรบา้ ง) องค์การบริหารส่วนตาบลหัวเขา ดาเนินการประชาสัมพันธ์ ด้านการส่งเสริมบทบาท ในเรื่องพัฒนาการการท่องเท่ียวที่มีความได้เปรียบ เช่น ด้านทรัพยากรธรรมชาติหรือมรดกทางวัฒนธรรมท่ีมีอยู่ ภายในท้องถิ่น  บทบาทขององคก์ รภาคเอกชน (ดาเนินมาตรการอย่างไรบา้ ง) เปน็ การบูรณาการของศาสนา และเศรษฐกิจของขุมชนไดเ้ ป็นอย่างดี เนื่องจากวา่ ภายในงาน มีพิธีทาบุญ และปฏิบัติธรรม นอกจากนี้วัดหัวเขา เปิดพ้ืนท่ีให้ประชาชนได้มีการค้าขายเป็นการช่วยเหลือสังคม อีกดา้ นหนง่ึ จงึ ถือวา่ เปน็ การบรู ณาการเขา้ กับเศรษฐกิจ และศาสนาได้เปน็ อย่างดี  บทบาทของสถาบันการศึกษา (ดาเนินมาตรการอย่างไรบา้ ง) ประเพณีตักบาตรเทโว วัดหัวเขา มีส่วนให้ชุมชนได้มีการต่อยอดในส่วนต่าง ๆ ที่เห็นได้ชัด ก็คือ ดา้ นหลกั “บวร” (บ้าน วัด โรงเรยี น) เพ่อื นาไปใชใ้ นการพัฒนาชุมชนให้มีประสทิ ธิภาพ มากยิ่งขึ้น /๘. มาตรการ…

-๖- ๘. มาตรการท่ีจะนาไปสู่การส่งเสริมและรักษามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมให้คงอยู่ได้อย่างย่ังยืน ประกอบด้วยโครงการและกิจกรรมอะไรบา้ ง (ตอบไดม้ ากกวา่ ๑ หัวข้อ)  การศกึ ษา วจิ ยั (ระบุวธิ ดี าเนินงานโดยสงั เขป) การลงพื้นท่ีจัดเก็บข้อมูลงานประเพณีตักบาตรเทโว วัดหัวเขา ยังไม่มีการจัดทาประวัติ โดยละเอียด มแี ตเ่ พียงคาบอกเลา่ สบื ตอ่ กนั มาจากบรรพบุรุษ จึงทาให้การจดั เก็บยังไมส่ มบรู ณ์  การอนรุ กั ษ์ ฟน้ื ฟู (ระบุวิธดี าเนนิ งานโดยสงั เขป) ประเพณีตักบาตรเทโว เป็นประเพณีที่ปฏิบัติสืบทอดกันมาอย่างยาวนาน หรือเรียกว่า เป็นเอกลักษณ์ที่สาคัญของวัดหัวเขา โดยมีองค์การบริหารส่วนตาบลหัวเขา และประชาชนในพื้นที่ ให้การส่งเสริม สนบั สนุน อนรุ กั ษ์ และฟื้นฟู งานวัฒนธรรมประเพณีตกั บาตรเทโว  การสบื สานและถ่ายทอด (ระบวุ ิธีดาเนินงานโดยสังเขป) การตักบาตร รับเสด็จพระพุทธเจ้าได้ปฏิบัติสืบเน่ืองต่อกันมาเป็นประเพณีจนถึงเมืองไทย ประเพณีตักบาตรเทโว หรือ เทโวโรหณะ หมายถึง “การลงจากเทวโลก” และพระพุทธเจ้าได้ทรงแสดงธรรม ถือ เปน็ การกาหนดการบาเพ็ญการกุศล ทาบุญตักบาตรคราวใหญ่แด่พระสงฆ์ เปน็ ประเพณีนิยมสืบมา  การพฒั นาต่อยอดมรดกภูมปิ ญั ญา (ระบวุ ิธีดาเนนิ งานโดยสังเขป) จัดงานประเพณีตักบาตรเทโว วัดหัวเขา นาโดยพระอธิการขวัญชัย กตฺธรรมโม เจ้าอาวาส วดั หัวเขา รว่ มกับชมุ ชน ดว้ ยพลงั ศรทั ธาทมี่ ีตอ่ หลวงพ่ออ่มิ รว่ มกนั งานประเพณตี กั บาตรเทโว ให้เกดิ ข้นึ เป็นรปู ธรรม และได้น้อมนาเอาหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง รัชกาลที่ ๙ มาปรับใช้ พัฒนาท้องถิ่นของตนให้มีความยั่งยืน เพอ่ื เป็นการต่อยอดมรดกภูมิปัญญา  การดาเนินงานดา้ นอื่น ๆ (ระบวุ ธิ ดี าเนินงานโดยสังเขป) พระอธิการขวัญชัย กตฺธรรมโม เจ้าอาวาสวัดหัวเขา มีดาริว่า สมัยก่อนงานประเพณีตัก บาตร-เทโว วัดหัวเขาเป็นท่ีรู้จักกันอย่างกว้างขวาง แต่ช่วงระยะหลังมาน้ีการจัดงานประเพณีตักบาตรเทโวใน ลักษณะเดียวกันเกิดข้ึนมากมายหลายพื้นที่ ท้ังที่วัดหัวเขา ได้มีการสืบทอดงานประเพณีตักบาตรเทโว มาเป็น ระยะเวลา ๑๐๐ กว่าปี แต่ขาดการประชาสมั พนั ธ์ ทั้งน้ี จึงอยากจะขอให้หนว่ ยงานของภาครฐั ในจังหวัดสุพรรณบุรี เข้ามาชว่ ยดาเนนิ การสนับสนุน สง่ เสรมิ เผยแพร่ ประชาสมั พนั ธ์ งานวฒั นธรรมประเพณีตักบาตรเทโว ของทางวัด หวั เขา อาเภอเดิมบางนางบวช จงั หวัดสุพรรณบรุ ี /๙. รายชื่อ...

-๗- ๙. รายชอื่ ผู้สืบทอด / ผคู้ รอง / ผู้ที่มสี ว่ นเก่ียวข้องหลักในปจั จุบนั รายช่ือบคุ คล/หัวหน้าคณะ/กลุม่ /สมาคม/ อายุ/ ท่อี ยู่ (สถานทต่ี ิดต่อ) / หมายเลขโทรศัพท์ ชุมชน อาชีพ ๑. พระอธิการขวัญชัย กตธฺ รรมโม เจ้าอาวาส วดั หวั เขา หมูท่ ่ี ๒ ตาบลหัวเขา อาเภอเดิมบางนางบวช วดั หวั เขา จังหวดั สุพรรณบุรี โทรศพั ท์ ๐๘๑-๐๒๔-๔๗๙๒ ๒. นายธวชั เพ็ญพาน กรรมการ ๖๐๑/๕ หมู่ ๕ ตาบลเขาพระ อาเภอเดมิ บางนางบวช - อดีตผอู้ านวยการโรงเรยี นธรรมโชติศึกษาลัย วดั หวั เขา จงั หวัดสพุ รรณบรุ ี โทรศัพท์ ๐๘๑-๙๔๒-๗๙๒๕ - ประธานสภาวฒั นธรรม อาเภอเดมิ บางนางบวช กรรมการ ๙๙ หมูที่ ๔ ตาบลหวั นา อาเภอเดิมบางนางบวช วดั หัวเขา จังหวัดสุพรรณบรุ ี โทรศัพท์ ๐๓๕-๕๑๘-๒๖๒ ๓. นายชานาญ อินทาปจั กรรมการ หมู่ท่ี ๒ ตาบลหวั เขา อาเภอเดิมบางนางบวช - อดตี ขา้ ราชการบานาญ วดั หัวเขา จังหวดั สพุ รรณบรุ ี โทรศพั ท์ ๐๘๖-๘๐๖-๖๑๓๐ กรรมการ ๑๔๖ หมูท่ ี่ ๖ ตาบลหวั เขา อาเภอเดิมบางนางบวช ๓. นายเคียง น้าแก้ว วดั หวั เขา จังหวัดสุพรรณบุรี โทรศพั ท์ ๐๘๖-๑๖๓-๐๓๘๘ - อดีตผูใ้ หญ่บ้านหมู่ที่ ๒ กรรมการ ๑๓๐ หมู่ท่ี ๒ ตาบลหวั เขา อาเภอเดิมบางนางบวช วัดหวั เขา จังหวัดสพุ รรณบุรี โทรศัพท์ ๐๖๑-๕๘๙๗๓๘๑ ๔. นายพิศาล อินทรช์ ติ กรรมการ ๘๘ หมู่ที่ ๒ ตาบลหวั เขา อาเภอเดมิ บางนางบวช - สารวัตรกานนั วัดหัวเขา จงั หวัดสพุ รรณบรุ ี โทรศัพท์ ๐๘๑-๐๑๕-๘๐๗๖ กรรมการ ๑๓๙หมูท่ ่ี ๒ ตาบลหัวเขา อาเภอเดิมบางนางบวช ๕. นายยิ่ง จันทรล์ อย วัดหวั เขา จงั หวดั สุพรรณบรุ ี โทรศพั ท์ ๐๘๑-๙๔๒-๗๙๒๕ - “หมอย่ิง” ปราชญ์ชาวบ้าน กรรมการ ๑๖ หมทู่ ่ี ๑๐ ตาบลหวั เขา อาเภอเดิมบางนางบวช วัดหวั เขา จงั หวัดสุพรรณบุรี โทรศัพท์ ๐๖๔-๘๔๐-๓๕๔๓ ๖. นายณรงค์ ระเบยี บแหวน กรรมการ ๔๓ หมทู่ ี่ ๑๐ ตาบลหวั เขา อาเภอเดมิ บางนางบวช - มัคนายกวดั หวั เขา วัดหวั เขา จังหวดั สพุ รรณบุรี โทรศพั ท์ ๐๘๓-๙๒๐-๑๙๕๓ กรรมการ ที่ทาการองค์การบรหิ ารสว่ นตาบลหัวเขา หมู่ที่ ๒ ๗. นายสุนันท์ ทองรอด วัดหวั เขา ตาบลหวั เขา อาเภอเดิมบางนางบวช จงั หวดั สพุ รรณบุรี - มคั นายกวดั หวั เขา โทรศพั ท์ ๐๓๕-๔๗๐๐๔๗ ๘. นายทวน มณีแสง - มัคนายกวัดหัวเขา ๙. นายเตาะ จนั ทร์เงิน มคั นายกวดั หวั เขา ๙. องคก์ ารบรหิ ารส่วนตาบลหัวเขา /๑๐. ปจั จบุ นั ...

-๘- ๑๐. ปัจจบุ นั รายการมรดกภูมปิ ัญญาทางวัฒนธรรมได้รบั การประกาศขนึ้ บัญชีในระดับใด  ยังไมเ่ คยไดร้ ับการประกาศข้ึนบัญชี (รายการสารวจและจัดเกบ็ ใหม่)  ระดบั จังหวดั (รายการเบ้ืองตน้ มรดกภมู ปิ ญั ญาทางวัฒนธรรม)  ระดบั ชาติ  ระดบั นานาชาติ (ยูเนสโก) ๑๑. จากข้อ ๑๐ ควรจะเสนอรายการมรดกภูมิปัญญาทางวฒั นธรรมให้ได้รับการประกาศข้ึนบัญชใี นระดบั ใด  สารวจและจัดเกบ็ เทา่ นั้น (ยังไม่ควรไดร้ ับการประกาศข้นึ บญั ชี)  ระดบั จังหวัด (รายการเบือ้ งตน้ มรดกภูมิปญั ญาทางวัฒนธรรม)  ระดบั ชาติ  ระดับนานาชาติ (ยเู นสโก) ๑๒. เอกสารอา้ งอิงและ/หรือผลงานท่ีเกี่ยวข้องในการส่งเสรมิ และรักษามรดกภมู ิปัญญาทางวฒั นธรรม - ประวตั ิ และความเปน็ มาของงานประเพณตี ักบาตรเทโว จากเวบ็ ไซต์ วิกพิ ีเดีย สารานุกรมเสรี - ประวัติบ้านหัวเขา จากแผ่นพับ โดยพระครูเอนกคุณากร (หลวงพ่อแขก) วัดหัวเขา อาเภอ เดิมบางนางบวช จงั หวดั สพุ รรณบรุ ี (ไมร่ ะบุบ วนั เดอื น ปี ท่พี มิ พ์) - ประวัติหลวงปู่อิ่ม จากแผ่นพับ โดยพระครูเอนกคุณากร (หลวงพ่อแขก) วัดหัวเขา อาเภอ เดมิ บางนางบวช จงั หวดั สุพรรณบุรี (ไม่ระบบุ วนั เดอื น ปี ทีพ่ ิมพ์) - ประวัติ และความเป็นมาของงานประเพณีตักบาตรเทโว วัดหัวเขา จากหนังสือ อนุสรณ์ งานพระราชทานเพลิงศพ พระครูไพรจน์ธรรมคุณ (สุบิน จนฺทโชโต น.ธ. เอก ป.ธ.๓) อดีตเจ้าอาวาสวัดท่าช้าง อดีตเจ้าคณะอาเภอเดิมบางนางบวช และอดีตเจ้าอาวาสวัดหัวเขา เรียบเรียงโดย ๑) นายชานาญ อินทาปัจ อดีตผู้อานวยการโรงเรียนวัดหนองกระทุ่ม ๒) นายพะยอม น้าแก้ว ผ้อู านวยการโรงเรยี นวดั อูต่ ะเภา ๓) นายสญั ญา น้าแก้ว ผู้อานวยการโรงเรียนวัดหัวเขา ๔) หมอสุนันท์ ทองรอด กรรมการวัดหัวเขา และ ๕) สารวัตรพิศาล อินทรชิต กรรมการวัดหัวเขา (พิมพ์คร้ังที่ ๑ วันที่ ๑ เดือน ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๗ พิมพ์ท่ี สตางค์มีเดีย อาเภอ เมอื งชัยนาท จงั หวดั ชยั นาท) - จากเว็บไซต์ http://www.suphan.biz/Wathuakao.htm หรือ http://www.suphan.biz ของจังหวดั สพุ รรณบุรี (มีการแก้ไขสุดท้าย เม่อื วนั ท่ี ๒๐ กันยายน ๒๕๖๓) /๑๓. รูปภาพ...

-๙- ๑๓. รูปภาพ พรอ้ มคาอธบิ ายใตภ้ าพ จานวน ๑๐ ภาพ ภาพถ่ายจากหนงั สืออนุสรณ์ งานพระราชทานเพลิงศพ พระครูไพรจนธ์ รรมคุณ (สุบิน จนฺทโชโต น.ธ. เอก ป.ธ.๓) อดีตเจ้าอาวาสวดั ทา่ ช้าง อดตี เจา้ คณะอาเภอเดิมบางนางบวช และอดีตเจา้ อาวาสวัดหวั เขา

- ๑๐ - พธิ ีทาบญุ เจรญิ พระพุทธมนต์ พระอธิการขวัญชัย กตฺธรรมโม เจ้าอาวาสวดั หวั เขา ในงานประเพณเี ทโว วัดหวั เขา นาสวดมนตใ์ นมณฑปบนยอดเขาวงั สาโรง เมอ่ื วันเสาร์ที่ ๒๓ ตลุ าคม ๒๕๖๔ ก่อนทจี่ ะไปรับรบั บิณฑบาต ในงานประเพณเี ทโว วดั หัวเขา พทุ ธศาสนกิ ชน ยืนเรียงเป็นแถว พระอธิการขวัญชยั กตธฺ รรมโม เจา้ อาวาสวัดหวั เขา และนาขา้ วตม้ ลูกโยน ขา้ วสารอาหารแหง้ นาขบวนพระสงฆท์ ่จี าพรรษา ณ วดั หัวเขา ใสบ่ าตรพระสงฆ์ทจ่ี าพรรษา ณ วดั หัวเขา เดินรบั บณิ ฑบาตจากพระมณฑปบนยอดเขาวังสาโรง ซึ่งถือว่าเป็นสัญลกั ษณ์ ในงานประเพณตี ักบาตรเทโว วัดหวั เขา ในงานประเพณตี ักบาตรเทโว วดั หวั เขา ตาบลหวั เขา อาเภอเดมิ บางนางบวช จงั หวดั สพุ รรณบรุ ี ตาบลหวั เขา อาเภอเดมิ บางนางบวช จงั หวดั สุพรรณบรุ ี เมือ่ วนั เสาร์ท่ี ๒๓ ตลุ าคม ๒๕๖๔ เมื่อวันเสารท์ ี่ ๒๓ ตุลาคม ๒๕๖๔

- ๑๑ - พระมณฑปบนยอดเขาวังสาโรง วดั หวั เขา ตาบาลหัวเขา อาเภอเดิมบางนางบวช จังหวดั สุพรรณบรุ ี

- ๑๒ - พระอธกิ ารขวัญชัย กตฺธรรมโม เจา้ อาวาสวัดหัวเขา ได้เลา่ ประวัติ งานประเพณีตักบาตรเทโว วดั หวั เขา ตาบลหวั เขา อาเภอเดิมบางนางบวช จงั หวดั สพุ รรณบรุ ี นายเตาะ จันทรเ์ งิน มัคนายกวัดหวั เขา นายทวน มณแี สง มคั นายกวดั หวั เขา ไดเ้ ลา่ ประวตั ิ งานประเพณตี ักบาตรเทโว วดั หวั เขา ไดเ้ ลา่ ประวัติ งานประเพณตี ักบาตรเทโว วัดหัวเขา ตาบลหวั เขา อาเภอเดิมบางนางบวช ตาบลหัวเขา อาเภอเดมิ บางนางบวช จงั หวัดสพุ รรณบรุ ี จงั หวดั สพุ รรณบรุ ี