หัวใจและความลับของธรรมจักร

ตลอดไปไมไ่ ด้ มนั จงึ มวี วิ ฒั นาการทางวตั ถกุ ไ็ ด้ ทางรา่ งกายกไ็ ด้ ทางจติ ใจกไ็ ด้ มนั มวี วิ ฒั นาการ ขอบคุณๆๆๆ อตัมมยตาทำ� ใหม้ วี วิ ัฒนาการ อตมั มยตาสำ� หรบั จะเลอ่ื นชนั้ เลอื่ นชน้ั ไหนกต็ าม พระพทุ ธเจา้ ไดต้ รสั ไวแ้ ลว้ ภะคะวะตา เทสติ า มคี ำ� อยา่ งนต้ี อ่ ทา้ ยหมด อตมั มยตาเพอ่ื ปฐมฌาน ทตุ ยิ ฌานเปน็ แตล่ ะขนั้ ๆ อนั พระผมู้ ี พระภาคตรัสไว้แล้ว จะไปโทษใครอีกไม่ได้ พระพทุ ธเจา้ ตรสั ไวค้ รบแลว้ จะละหรอื จะออก มาเสียจากกามมาส่รู ปู รูปหลายๆ ชัน้ จะออก จากรปู มาสอู่ รปู จะออกจากอรปู มาสนู่ โิ รธหรอื นพิ พาน แตเ่ มอื่ ไมไ่ ด้ยินก็ไม่รู้วา่ เร่ืองเดียวกนั ธรรมปฏบิ ตั ชิ อื่ อะไรหมวดไหนกต็ าม มันมีการที่ท�ำให้ละจากสิ่งท่ียึดม่ันถือมั่นท้ัง น้นั เคยมีอตัมมยตาท้ังน้ัน เชน่ วา่ ในธัมมจกั - ๔๕

กัปปวัตตนสูตรก็สอนเรื่องอริยอัฏฐังคิกมรรค มรรคมอี งค์ ๘ นนั่ ไปเอามาเถอะมนั มอี ตมั มยตา คอื ถอนออกมาจากสงิ่ ทไี่ มพ่ งึ ปรารถนา ไมค่ วร จะเก่ยี วข้อง ไม่ควรจะตดิ ยดึ สมช่ือ มรรคแปล วา่ เดินไป เดนิ ไป มนั ออกจากทเ่ี ดิม ท่ที ไ่ี ม่อยู่ กับมนั ไมไ่ หว ตวั อรยิ มรรคมอี งค์ ๘ นนั้ เปน็ ตวั ปฏบิ ตั ิ เพอ่ื มอี ตมั มยตา แตเ่ ขาไมเ่ รยี กอยา่ งนนั้ เขาไม่ พดู อยา่ งนน้ั แตไ่ ปรเู้ อาเอง ไปดเู อาเอง ตวั จรงิ มันเป็นอย่างน้ัน เมื่อปฏิบัติอย่างตามมรรคมี องค์ ๘ มนั กถ็ อนจากขนั้ ตำ่� ๆ ทไ่ี มค่ วรจะอยดู่ ว้ ย มนั อยสู่ งู ขน้ึ ไป พอเหน็ วา่ ยงั ไมใ่ ชท่ ส่ี ดุ แหง่ ทกุ ข์ กถ็ อนตอ่ ไปอกี ยงั ไมใ่ ชท่ ส่ี ดุ แหง่ ทกุ ขก์ ถ็ อนตอ่ ไปอกี ถอนตอ่ ไปอีก อยา่ งที่พระพทุ ธเจา้ ทา่ น ได้ถอน ถอน ถอนตามล�ำดับ ๔๖

ท่านอยู่กับอุทกดาบสรามบุตรไม่ ได้มาเป็นพระพุทธเจ้าตรัสรู้ของพระองค์เอง อยา่ เขา้ ใจผดิ วา่ เขาไมร่ อู้ ะไรกนั ในอนิ เดยี กอ่ น พระพุทธเจ้าเขาก็รู้อะไรมากเหมือนกัน เช่น เนวสญั ญานาสญั ญายตนะ หรอื นโิ รธสมาบตั ทิ ่ี ยงั มอี าสวะของคนรไู้ มใ่ ชไ่ มร่ ู้ พระพทุ ธเจา้ มารู้ วธิ ที อี่ อกมาเสยี จากเนวสญั ญานาสญั ญายตนะ แล้วก็มาสู่นิโรธสมาบัติชนิดที่หาอาสวะไม่ได้ มนั สงู กวา่ ทง้ั นน้ั ทเี่ ขารกู้ นั มาตำ�่ กวา่ นน้ั มากมาย ขออภยั ทต่ี อ้ งพดู วา่ มากกวา่ ทพี่ ระเณร เราหัวโล้นๆ นี้รู้ ก็ยังสู้ชาวอินเดียสมัยก่อน นานโนน้ ไมไ่ ด้ รถู้ ึงเนวสญั ญานาสัญญายตนะ รถู้ งึ สญั ญาเวทยติ นโิ รธทยี่ งั มอี าสวะ กร็ เู้ หมอื น เดี๋ยวนี้เราไม่รู้แม้ปฐมฌาน พระเณรหัวโล้นๆ ทงั้ แสนทง้ั ลา้ นนบ้ี างทยี งั ไมร่ ใู้ นสง่ิ ทช่ี าวอนิ เดยี ๔๗

ช้นั ต�่ำๆ สมัยน้ันเขาก็รู้กันแลว้ น่ีลูกศิษย์พระพุทธเจ้ามันล้าหลัง อยา่ งไร ถอยหลงั อยา่ งไร นรี่ บี กกู้ หู้ นา้ กหู้ นา้ กตู้ า ใหต้ วั เอง กหู้ นา้ กตู้ าใหพ้ ระพทุ ธเจา้ วา่ มสี าวก ท่ีว่ิงได้แล้วไม่ใช่คลานต้วมเตี้ยม อย่ามาหลง อวดดีรู้น่ันรู้นี่ ท�ำโน่นท�ำนี่ เป็นโน่นเป็นนี่ ร�่ำรวยน่นั รำ�่ รวยนี่ นีม่ าหลงอย่ทู ี่นี่ มนั ก็จมลง ไปๆๆ มนั ไมม่ อี ตมั มยตา แลว้ มนั กไ็ มม่ เี วยี นขน้ึ เวยี นขนึ้ ไมม่ กี น้ หอยเวยี นประทกั ษณิ ขนึ้ มามนั ก็จมลงไปๆๆ วนั นเ้ี ปน็ วนั พเิ ศษมาสนใจอาการอนั น้ี กนั เสยี หนอ่ ย กล็ ะอาย ละอาย แตย่ งั จมอยๆู่ ๆ ละอายจมลงไปอกี จมลงไปอกี นแี่ ยม่ าก ไมเ่ พยี ง แตจ่ มอยู่ มนั กลบั จมลงไปอกี ๆ แลว้ คดิ ดอู กี กป่ี ี จะตาย อกี ไม่ก่ีปีจะตาย จะไปทำ� กันตอนไหน ๔๘

มันก็ต้องรีบท�ำกันตอนนี้ รีบท�ำกันตอนน้ี ท�ำความเข้าใจกันเสียตอนนี้ให้ทันกับเวลา ก่อนร่างกายมันจะตายไป ให้จิตมันก้าวหน้า ก้าวหน้าจนไปรู้จักส่ิงท่ีอยู่เหนือปัญหาและ ความทกุ ข์โดยประการท้ังปวง เรยี กวา่ ได้รบั สิ่งที่ดีที่สุดที่มนุษย์ควรจะได้รับกันก็แล้วกัน ขอใหม้ ันเป็นอยา่ งน้ัน คิดไปๆ มันก็น่าเศร้า หรือน่าสงสาร เสียเงินเสียทองกันเป็นอันมากมาย ก็ไม่ได้ ท�ำให้เต่าสักตัวมันลืมตา พระพุทธเจ้าไม่ได้ เสียสตางค์สักสตางค์หนึ่งได้ท�ำให้แรด ให้เต่า ลมื ตาเปน็ ฝงู ๆ เปน็ หมนื่ ๆ แสนๆ ลา้ นๆ เดยี๋ วน้ี สมาคมนนั่ สมาคมนี่ เผยแผน่ น่ั เผยแผน่ ่ี เสยี เงนิ เป็นล้านๆ ท�ำให้เต่าสักตัวหน่ึงลืมตาก็ไม่ได้ ก็ยังอวดดีกันนัก ยังยกหูชูหางในความเป็น ๔๙

อาจารย์ เป็นอาจารย์กย็ กหางหาลกู ศษิ ย์ ฟังออกไหมเป็นอาจารย์ท่ียกหาง เที่ยวหาลูกศิษย์ว่าลูกศิษย์อยู่ที่ไหนบ้างจะ เอามาเป็นลูกศิษย์ ครูบาอาจารย์อย่างน้ียังมี อยมู่ าก ยงั มอี ยมู่ าก นข่ี อ้ ความอยา่ งนกี้ ลา่ วไว้ นิดๆ หน่อยๆ ในพระไตรปิฎก คนท่ีแต่งหนังสือกามนิตเอามาเขียน เสยี ชดั เจนยดื ยาว ประณามหยามน�้ำหนา้ พวก อาจารยท์ เ่ี ทย่ี วหาลกู ศษิ ย์ ซงึ่ เดย๋ี วนม้ี นั เตม็ ไป หมด เปน็ อาจารย์เทยี่ วหาลูกศิษย์ มนั มคี วาม หมายหลายอยา่ ง มนั เกนิ ลกู ศษิ ย์ หาเพยี งเปน็ ลกู ศษิ ยน์ ก่ี ไ็ มเ่ ทา่ ไร นค่ี อื ความบกพรอ่ ง ความ ชะงักงันของพวกเรา ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกายังชะงักงันไม่เวียนประทักษิณ คือ ไม่เวยี นขวาและขึ้นๆ ไป มันลงๆ จมลงไป ไม่ ๕๐

เวยี นประทกั ษิณ แมว้ นั นม้ี าเวยี นประทกั ษณิ จะประทกั ษณิ อยา่ งไรกไ็ มร่ คู้ อยดูจะประทกั ษณิ มแี ตป่ ระทกั ษณิ ขน้ึ หรอื วา่ ประทกั ษณิ ลง ญาตผิ เู้ ฒา่ ของอาตมา คนหนึ่งเขาเป็นคนแก่วัด อุบาสกแก่วัด แก บอกอาตมา เมอ่ื อาตมาบวชแลว้ หลายพรรษา แกว่าค�ำสอนทด่ี ที ี่สุดอยา่ งท่ีพระพุทธเจา้ สอน พวกโนราห์ก็สอน เพราะมีบทร้องโนราห์อยู่ ตอนหนง่ึ สวยข้นึ เรื่อยๆ สวยข้ึนเรือ่ ยๆ เด๋ียว สวยลงเรอื่ ยๆ สวยลงเรอ่ื ยๆ สวยลงเรอ่ื ยๆ สวย ขึ้นเร่ือยๆ น่ีสอนอย่างเดียวกับพระพุทธเจ้า สอนขน้ึ สวยข้นึ เร่ือยๆ สวยขน้ึ เร่อื ยๆ บทรอ้ งของมโนราหม์ อี ยตู่ อนหนง่ึ คอื มันถูกต้องๆๆๆๆ ก้าวขึ้นนพิ พาน แตบ่ างทีมัน ก็สวยลงเรื่อยๆ สวยลงเร่ือยๆ มันผิดพลาดๆ ๕๑

มันจมไปในกิเลส จ�ำ ๒ ค�ำนี้ไว้ก็พอ อย่าให้ มนั สวยลงเร่อื ยๆ ใหม้ ันสวยข้นึ เรือ่ ยๆ สวยขึน้ เรอ่ื ยๆ โดยมีสงิ่ ท่เี รยี กว่าอตมั มยตา สติปัญญาอันชาญฉลาดที่ได้เกิดมา จากการอบรมสั่งสอนให้ถอนตัวออกมาเสีย จากสิ่งที่ติดอยู่ ยึดมั่นถือมั่นอยู่ ถอยออก ถอนออกมาเสียได้ มันก็ไปขึ้นไป คือเรียกว่า ก้าวหน้าในทางแห่งพระศาสนาของสมเด็จ พระบรมศาสดา มลี กั ษณะสวยขนึ้ เรอ่ื ยๆ สวยขน้ึ เรอ่ื ยๆ ไมน่ ง่ั โงห่ ลบั ตาเปน็ แรดอวดดอี ยคู่ นเดยี ว อาตมารู้สึกว่ามันจ�ำเป็น จ�ำเป็นท่ี จะต้องพูดกันตรงๆ อย่างน้ี เพ่ือให้เกิดการ เคล่ือนไหวเปลี่ยนแปลง ก่ีปีๆ มันก็ไม่เกิด การเคล่ือนไหว ไม่เกิดการเปล่ียนแปลง จะ เปลี่ยนแปลงเคลื่อนไหวก็แต่ค�ำพูด หรือ ๕๒

การแสดงท่าทางเป็นพิธีรีตอง จิตใจไม่ได้ เปลี่ยนแปลงไปในทางสูงขึ้นๆ ให้เราพูดกัน ตรงๆ ไมล่ ะอายกนั แลว้ พดู กนั เองไมม่ คี นนอก พดู กบั เพอื่ นกนั เอง เพอื่ นพทุ ธบรษิ ทั ในวงพทุ ธ ศาสนากนั เอง พูดกนั ตรงๆ ไมต่ อ้ งละอาย ถา้ อยา่ งไรกม็ าทำ� ใหม้ นั เปน็ เรอ่ื งเปน็ ราว ตรงตามหลักพระพุทธศาสนา คือออกมาเสีย จากทุกข์ มันก็มาจัดการกับความรู้ ความรู้ท่ี พระพทุ ธเจา้ ทา่ นไดต้ รสั รแู้ ละไดส้ อนไว้ มารตู้ าม รตู้ าม ยง่ิ ขนึ้ ยง่ิ ขน้ึ วา่ ทจ่ี รงิ วนั นก้ี เ็ ปน็ วนั ทค่ี วร จะจดั การกบั การท่ใี ห้เรารู้อรยิ สัจจ์ ๔ ย่ิงข้นึ ๆ ชดั เจนยง่ิ ขนึ้ ลกึ ซงึ้ ยง่ิ ขน้ึ สำ� เรจ็ ประโยชนย์ ง่ิ ขน้ึ แตเ่ วลาชวั่ โมงสองชว่ั โมงอยทู่ น่ี ท่ี ำ� ไดท้ ไ่ี หนกนั มันตอ้ งทำ� เปน็ วันเปน็ คืน ทบทวนความร้เู ร่อื ง อรยิ สจั จท์ ล่ี ะเอยี ด ออกไปกเ็ รยี กวา่ เรอ่ื งอทิ ปั - ๕๓

ปจั จยตาปฏจิ จสมปุ บาท ถา้ เอากนั แตย่ อ่ ๆ พดู กนั นอ้ ยๆ คำ� กค็ อื อรยิ สจั จ์ ๔ แตถ่ า้ แจกใหล้ ะเอยี ดละเอยี ดมนั จะ กลายเปน็ เรอื่ งอทิ ปั ปจั จยตาปฏจิ จสมปุ บาท ท่ี พระพุทธเจ้าตรัสว่า ผู้ใดเห็นปฏิจจสมุปบาท ผู้น้นั เห็นธรรม ผู้ใดเห็นธรรม ผูน้ นั้ เห็นเรา ก็ หมายถงึ เรอ่ื งอรยิ สจั จโ์ ดยยอ่ เรอ่ื งอทิ ปั ปจั จยตา ปฏจิ จสมปุ บาทโดยพสิ ดาร อาตมากจ็ ดั ใหส้ อน ใหเ้ ปน็ หลกั สตู รสำ� หรบั พวกฝรงั่ อตุ สา่ หม์ าจาก ที่ไกลมาขอศกึ ษา ขั้นแรกก็ขอให้เรียนรู้อริยสัจจ์หรือ ปฏิจจสมุปบาท แล้วก็ให้ปฏิบัติตามน้ันให้ได้ ดว้ ยอานาปานสตภิ าวนา มนั ไมม่ อี ะไรดกี วา่ นี้ ไมม่ อี ะไรเปน็ หวั ใจ กข็ อสารภาพวา่ กย็ งั ไมส่ ำ� เรจ็ มันยังเป็นเต่ากันอยู่ทั้งผู้สอนและผู้เรียน ยัง ๕๔

เป็นแรดอย่ทู ั้งผู้สอนและผู้เรียน ยงั ไม่พน้ จาก ความเปน็ แรดและความเป็นเตา่ มนั รู้นิดเดียว มนั ไดน้ ดิ เดยี ว ยงั จะตอ้ งทำ� กนั อกี มาก จะตอ้ ง ทำ� กนั อกี มากกวา่ จะมคี วามรเู้ รอื่ งอทิ ปั ปจั จยตา เพียงพอ จะปฏิบัติได้ในเร่ืองอานาปานสติ ภาวนาอยา่ งเพียงพอ วนั นเี้ ปน็ วนั เจา้ ของเรอ่ื ง เรอ่ื งอรยิ สจั จ์ เรื่องปฏิจจสมุปบาท และก็เป็นเรื่องท่ีจะต้อง ปฏบิ ตั ติ ามอฏั ฐงั คกิ มรรค ไปเรยี กวา่ อฏั ฐงั คกิ - มรรคเสยี คนทโ่ี งไ่ มร่ วู้ า่ นน่ั คอื เรอ่ื งอานาปานสติ ลองปฏบิ ตั อิ านาปานสตสิ มบรู ณ์ อฏั ฐงั คกิ มรรค มนั กส็ มบรู ณ์ พระพทุ ธเจา้ ตรสั ไวเ้ องวา่ อานาปาน- สตสิ มบรู ณ์ สตปิ ฏั ฐาน ๔ กส็ มบรู ณ์ สตปิ ฏั ฐาน ๔ สมบรู ณ์ โพชฌงคก์ ส็ มบรู ณ์ มรรคกส็ มบรู ณ์ โพชฌงคส์ มบรู ณ์ มรรคกส็ มบรู ณ์ ปฏบิ ตั อิ านา- ๕๕

ปานสติให้สมบูรณ์ โพชฌงค์จะสมบูรณ์ อริยมรรคก็จะสมบรู ณ์ แต่เรายังท�ำไม่ได้เพราะว่ามันไม่ใช่ เรื่องง่าย แล้วเราก็ยังไม่มีก�ำลัง ก�ำลังทางจิต มันยังน้อย มันมีก�ำลังทางอื่นกันมาก เอาล่ะ แมว้ า่ มนั จะท�ำอะไรไมไ่ ดม้ ากกว่านี้ วนั นี้มีอีก สองสามช่ัวโมงจะค่�ำแล้ว จะพูดกันได้ก่ีมาก น้อย จะท�ำความเข้าใจกันได้กี่มากน้อย ก็ท�ำ ความเข้าใจกันนี้ว่าให้มันลึกๆ ลึกขึ้นๆ คือ เวยี นข้ึนๆ สวยขน้ึ เรือ่ ยๆ เวียนข้นึ ๆ โดยหลักของประทักษณิ ประทกั ษิณ เวยี นขนึ้ ๆ ในการศกึ ษากเ็ ปน็ ประทกั ษณิ ในการ ปฏิบตั ิ กเ็ ปน็ ประทกั ษณิ ผลของการปฏิบตั กิ ็ เป็นประทักษิณคือ เวียนขึ้นๆๆ น่ีพูดหมดจะ พดู ถา้ จะพดู แลว้ พดู จนหมดไมร่ จู้ ะพดู อยา่ งไร ๕๖

มนั จะตดิ อยใู่ นจติ เทา่ ไรอาตมากร็ บั ประกนั ไมไ่ ด้ ท่านทั้งหลายก็ต้องรู้ด้วยตนเองว่า ความจริงข้อนี้จะเป็นท่ีประจักษ์แจ่มแจ้งแก่ ในตัวท่านเองอย่างไร จะติดกลับไปบ้านได้กี่ มากน้อย แล้วจะไปปฏิบัติได้ยืดเย้ือต่อไปอีก สักเท่าไรก็แล้วแต่ แต่เวลาพูดมันมีสองสาม ช่ัวโมง มันกพ็ ดู อย่างน้ี ถา้ ไม่พดู อยา่ งนีม้ นั ไม่ สวยข้ึนเร่ือยๆ คือมันจะไม่เวยี นขึ้นๆ เหมือน กับเวียนประทักษิณ มันจะหยุดอยู่กับท่ีและ จะกลับจม จมลงไปเสียอกี วนั พระธรรม วนั พระธรรมโชคดกี มี่ าก น้อยได้มาพดู กนั เร่ืองพระธรรม สองชั่วโมงถงึ ไม่ถึงกไ็ มร่ พู้ ระธรรม มาพดู กันเร่ืองพระธรรม สองสามชว่ั โมง และถา้ ไมเ่ หลวไหลกนั คำ่� นพ้ี ดู กนั อกี ถา้ ไมเ่ หลวไหลถา้ ไมเ่ บอ่ื ไปคดิ ดู พดู วนั ๕๗

ละสหี่ า้ ชว่ั โมงแลว้ วนั เดยี วจะไดส้ กั กม่ี ากนอ้ ย อะไร พระธรรม พระธรรมอันมหาศาล ท่ีเขาพูดว่า ๘๔,๐๐๐ ธรรมขันธ์น้ัน อาตมาวา่ นอ้ ยไปพดู เดก็ เลน่ ๘๔,๐๐๐ ธรรมขนั ธ์ มนั มากกวา่ นน้ั มากแตก่ ไ็ มร่ ู้ รเู้ พยี งวา่ ๘๔,๐๐๐ ทจี่ รงิ มนั ทงั้ หมดมนั มากกวา่ นน้ั มาก มาสะสาง ความถกู ตอ้ งเกยี่ วกบั ตนเอง ความรขู้ องตนเอง ความปกั หลกั อยใู่ นวัฏฏะของตนเอง ในมโนราหเ์ รยี กวา่ สวยลงเรอื่ ยๆ สวย ลงเรอ่ื ยๆ จมโคลนมิดหวั น่สี วยลงเรอื่ ยๆ แต่ ท�ำเล่นกับมันปลอ่ ยใหม้ ันจมมดิ หวั เสีย พอถึง วนั นกี้ ด็ งึ กนั ขนึ้ มาที ดงึ กนั ขนึ้ มาที จะอยสู่ กั กวี่ นั กด็ กี วา่ ไมด่ งึ ปลกุ ๆ กนั เสยี ที ปลกุ กนั เสยี ที พอถงึ วันที่จะต้องปลุก มันก็ปลุกกันเสียทีให้มันมี ความถกู ตอ้ ง ใหม้ นั มคี วามกา้ วหนา้ ทถี่ กู ตอ้ ง ให้ ๕๘

มนั เวยี นประทกั ษณิ คอื ดขี นึ้ เรอ่ื ยๆ ดขี นึ้ เรอ่ื ยๆ วันน้ีพระพุทธเจ้าแสดงธัมมจักกัปป- วตั ตนสูตรมหี วั ใจเป็น ๒ คำ� มัชฌมิ า มัชฌิมา ปฏปิ ทา นกี่ ลางอยกู่ ลางๆ นค่ี ำ� หนง่ึ อกี คำ� หนง่ึ กส็ ัมมา สมั มา สัมมา สมั มาสติ สมั มากมั มันโต สมั มา สัมมานีม่ ันเรอ่ื งถูกต้อง เรอ่ื งถกู ต้อง นี่ ท่านพดู เรอ่ื งกลางต้องถูกตอ้ ง ถา้ ไดผ้ ลเปน็ อรยิ สจั จข์ อ้ ท่ี ๓ ทกุ ขนโิ รธ กเ็ ปน็ เรอ่ื งวา่ งวา่ งวา่ งและกเ็ หนอื เหนอื ทกุ อยา่ ง น่ีอริยสัจจ์เราจับใจความส�ำคัญได้ว่า ท่านพูด เรอ่ื งกลางกลางแลว้ กท็ า่ นพดู เรอื่ งถกู ตอ้ งถกู ตอ้ ง ถกู ตอ้ งพดู เรอ่ื งวา่ งวา่ งวา่ งวา่ งวา่ งแลว้ มนั กเ็ หนอื ทจ่ี รงิ ถา้ ฟงั ถกู แลว้ จะเหน็ จะเปน็ เรอื่ งเดยี วกนั ไม่ตอ้ งพดู เปน็ ๔ ค�ำ ๕ ค�ำ เอา้ เชน่ สมมตกิ นั พดู คำ� วา่ กลาง กลาง ๕๙

และอะไรมันเปน็ กลางย่ิงกวา่ ความว่าง ความ กลางที่ตรงไหนท่ีมันกลางยิ่งกว่าความว่าง ความว่างแลว้ มนั เปน็ กลางทสี่ ดุ ไม่ซา้ ยไม่ขวา ไมห่ นา้ ไมห่ ลงั ไมบ่ นไมล่ า่ ง ความวา่ งเปน็ กลาง ที่สุด เหนือก็เหมือนกันอะไรที่จะเหนือส่ิงทั้ง ปวงย่งิ กว่าความว่างน่มี นั ไม่มี ท่ีมันจะถูกต้องมันก็ไม่มีอะไรยิ่งไป กวา่ ความวา่ งหรอื ความเหนือสง่ิ ทัง้ ปวงได้ คือ ถูกต้อง ถูกตอ้ งถึงท่สี ดุ ไปจดั การปรับปรุงกนั เสียใหม่ในชีวิตประจ�ำวัน ให้การด�ำเนินไปใน ชีวิตประจ�ำวันของเรามีความถูกต้อง ถูกต้อง ถูกต้อง แล้วมันก็จะเหนือขึ้นไป เหนือขึ้นไป เหนือขนึ้ ไปจนถึงว่าง มันกด็ ับทกุ ขส์ ิน้ เชิง แต่เด๋ียวนี้ไม่มีใครต้องการจะถูกต้อง ตอ้ งการแตจ่ ะดๆี ๆ รวยๆๆ สวยๆๆๆ เขาถอื วา่ ๖๐

ดคี อื ถกู ตอ้ ง ท่ีจริงดมี ันบา้ กไ็ ด้ ย่งิ ดีย่งิ บา้ กไ็ ด้ เรอื่ งชวั่ เรอื่ งดนี นั้ ไมใ่ ชก่ ลาง มนั สดุ เหวย่ี งสดุ โตง่ ข้างน้ีสุดโต่งไปทางดี ข้างน้ีสุดโต่งไปทางช่ัว ไม่ใช่กลาง มันก็ดีเป็นท่ีต้ังแห่งความหลงรัก ยดึ ถอื เกยี รตยิ ศ ชอื่ เสยี ง ยกหชู หู าง เพราะบา้ ดี ถา้ มนั รจู้ กั ความถกู ตอ้ งมนั ไมบ่ า้ ดี มนั ไม่ยกหูชูหาง ดูเถอะใครหางมันยาวยกสูงๆ แลว้ คนนน้ั มนั บา้ ดี มนั ไมร่ จู้ กั ความถกู ตอ้ ง มนั ไมร่ จู้ กั ความถกู ตอ้ ง ถา้ มนั รจู้ กั ความถกู ตอ้ งมนั ไมบ่ ้าดี มนั ไมม่ ีหางมันไมไ่ ด้ยกหาง น่ีมันเปน็ เรื่องธรรมดาค�ำพูดอย่างธรรมดาแล้ว ไม่ใช่ พระบาลี ไม่ใช่ค�ำบาลี ไม่ใช่ค�ำต้องแก้อรรถ ค�ำธรรมดาๆ คำ� กลางถนน ขอจงยดึ หลกั บนความถกู ตอ้ ง อยา่ วา่ ดี วา่ สวยวา่ รวยวา่ สวรรคว์ มิ านตอ้ งถกู ตอ้ งถกู ตอ้ ง ๖๑

ถา้ ถกู ตอ้ งแลว้ กไ็ มเ่ ปน็ ทกุ ขเ์ หนอื ดเี หนอื ชว่ั ไป เลย ถา้ ยงั ดียงั ชวั่ อยู่ยังไม่ถูกตอ้ ง บ้าดกี ว็ ินาศ บ้าช่ัวก็วินาศ ไม่บ้าอะไรมันคือความถูกต้อง สมั มา สมั มา ถกู ต้อง ภาวะแห่งความถกู ตอ้ ง เรยี กว่า สัมมัตตะ สัมมตั ตะ สัมมาแปลว่าซง่ึ มีความถูกต้อง สัมมัตตะแปลว่าภาวะแห่ง ความถูกตอ้ ง สมั มาหรอื สัมมัตตะนี่คอื ตวั พระ พทุ ธศาสนา ตัวความถูกต้อง เป็นตัวพระพุทธ ศาสนา เหนอื ดเี หนอื ชวั่ เหนอื อะไรหมด เหนอื ความทกุ ข์ เหนือความทุกข์ยงั จะเปน็ นพิ พาน เหนอื ดเี หนอื ชวั่ จงึ จะเปน็ ความถกู ตอ้ ง ถา้ มาจม อยู่ที่ดีท่ีชั่วนี้ก็ไม่มีความถูกต้อง แต่บางคนว่า ถกู ตอ้ งมคี วามหมายอะไร ใหด้ ี ดี ดกี วา่ เอารวย เอาสวยกนั ดกี วา่ เอาถกู ตอ้ งไปไหน นน้ั ขอใหร้ ู้ ๖๒

เถอะวา่ ดมี นั บา้ ไปทศิ หนง่ึ ชว่ั มนั บา้ ไปทศิ หนงึ่ ถูกตอ้ งมนั ไมบ่ า้ ไปไหนมีแตจ่ ะสูงข้ึนไป สูงข้นึ ไปถึงนิพพานสูงสุด พอถึงนิพพานมันก็ไม่มี ทไ่ี ปแลว้ เรียกว่าถงึ ท่ีสดุ ของความวา่ งแลว้ ถ้ามีสติปัญญาก็จะเห็นได้ว่าแม้ พระบาลีธัมมจักกัปปวัตตนสูตรก็ได้สอน เรอื่ งสำ� คญั มใี จความสำ� คญั ไวว้ า่ กลาง กลาง กลาง อยา่ ซา้ ย อยา่ ขวา อยา่ อตั ตา อยา่ นริ ตั ตา มนั กลาง กลาง ถกู ตอ้ ง ถกู ตอ้ งคอื ไมเ่ กดิ ปญั หา ไมเ่ กดิ ความทกุ ข์ ไมเ่ กดิ กเิ ลส มนั กว็ า่ ง วา่ ง วา่ ง คอื ไมม่ ีอะไรปรงุ แต่ง ถ้าปรงุ แตง่ แลว้ มันยังยุง่ แมป้ รงุ แตง่ ฝา่ ยดมี นั กย็ งุ่ อยา่ ปรงุ แตง่ เลย อยา่ เอาปรุงแต่งเลย เอาไม่ปรุงแต่งดีกว่า มันจะ เหนอื ดี พน้ ดี จะไมม่ ปี ัญหา เอาล่ะ ขอให้จ�ำไปบ้านกลับไปบ้าน ๖๓

อย่าให้เสยี เวลาวา่ มาไกล อตุ ส่าห์มา วนั นเ้ี ป็น วันธรรมจักร พระองค์ทรงแสดงธรรมมีความ หมายใหเ้ หน็ ว่ากลาง กลาง อยู่กลาง อย่ตู รง กลาง ดว้ ยความถูกต้อง ถูกต้อง ถูกตอ้ ง มันก็ จะสงู ขนึ้ ไป ขนึ้ ไป ขน้ึ ไป เหนอื ขนึ้ ไป เหนอื ขน้ึ ไป สุดเหนือก็วา่ ง วา่ ง ว่าง วา่ ง นิพพานัง ปะระมัง สุญญัง –พระ นิพพานว่างอย่างยิ่ง ค�ำน้ีเป็นค�ำผูกกันทีหลัง ในเมอื งไทย ในพระบาลปี ฏสิ มั ภทิ ามรรค พดู วา่ นพิ พานว่า วา่ ง ว่าง ว่างมากมายแตไ่ ม่ได้สรุป เป็นบาทคาถาว่า นิพพานัง ปะระมัง สญุ ญงั นี่ บอกให้รเู้ ผือ่ ใครยังไม่รู้ เปน็ คำ� ผกู กนั ขน้ึ มาทหี ลงั เปน็ อรรถกถา ช้ันอรรถกถาธรรมบทโดยเฉพาะ นิพพานัง ปะระมงั สขุ งั , นพิ พานงั ปะระมงั สญุ ญงั หรอื ๖๔

จะไมม่ สี ญุ ญงั กไ็ มท่ ราบนะ แตว่ า่ ค�ำนผ้ี กู ขน้ึ ใน ประเทศไทยวา่ นพิ พานสขุ อยา่ งยง่ิ นพิ พานสขุ อยา่ งยง่ิ และนพิ พานวา่ งอยา่ งยง่ิ ในบาลปี ฏสิ มั - ภิทามรรคก็พูดไว้มากเหมือนกัน แต่ได้พูดใน รูปค�ำอยา่ งอ่นื ไม่ใช่รปู คำ� กลอนว่า นพิ พานงั ปะระมัง สุญญัง ไมใ่ ช่พูดค�ำกลอนอยา่ งน้ี พูด คำ� รอ้ ยแกว้ แตก่ ย็ ดึ ถอื ได้ เชอ่ื ถอื ไดว้ า่ นพิ พาน วา่ งอย่างยิ่ง แต่ท่ีว่านิพพานเป็นสุขอย่างยิ่งนั้น ตอ้ งตีความหมายใหถ้ ูกต้องว่าสขุ ชนดิ ไหน ถา้ สุขชนิดเป็นสังขารละก็แย่เลย สุขอย่างย่ิงคือ ยงุ่ อย่างยิ่ง ทุกขอ์ ย่างยงิ่ ตอ้ งเหนือสขุ เหนอื สุขจงึ จะสขุ อยา่ งยิ่ง พอใจความถกู ต้อง พอใจ ความเหนือสุข อยา่ บา้ สุขหลงสุข พอใจเหนอื สุข พอใจท่ีจะว่าง ที่จะว่าง ด�ำเนินชีวิตสาย ๖๕

กลางคือถูกต้อง แล้วก็จะเล่ือนขึ้นไปเองโดย อ�ำนาจของอตัมมยตา ก็จะไปสู่ความว่างอัน สงู สดุ แลว้ เรอื่ งมันกจ็ บ พดู ใหเ้ ดก็ ๆ ฟงั กพ็ ดู สนั้ ๆ วา่ จากชว่ั มา ถงึ ดี ขน้ึ จากดกี ถ็ งึ วา่ ง ถงึ วา่ ง จากทกุ ขม์ าถงึ สขุ ขน้ึ จากสขุ อกี ทกี ถ็ งึ วา่ ง วา่ งนนั่ แหละมนั เหนอื ท้ังหมด เหนือความหมายท้ังหมด พอว่างแลว้ มนั จะมปี ญั หาอะไรได้ ไมม่ ที ต่ี งั้ แหง่ ปญั หา ไมม่ ี ตวั ปัญหา ไม่มอี ะไรเพราะมันวา่ ง เพราะอย่าง น้ันมันจึงสงบ สงบ พระนิพพานจึงเป็นสันติ อย่างยง่ิ สงบอย่างยิ่ง อยา่ ไปใชค้ ำ� ว่าสุขเลย น่ีพระบาลีธัมมจักกัปปวัตตนสูตร มีใจความสอนให้รู้จักกลาง กลาง อย่าซ้าย อยา่ ขวา แลว้ กใ็ หถ้ กู ตอ้ ง ถกู ตอ้ ง ถกู ตอ้ ง ถกู ต้อง ไม่บ้าดหี ลงดี บา้ ช่ัวหลงช่วั ใหถ้ กู ตอ้ ง ๖๖

ถกู ต้อง มนั เหนือทุกอย่าง เหนือส่งิ ท่ปี รุงแตง่ แวดลอ้ มทกุ อย่าง ทกุ อยา่ งเหนือเหนอื จนวา่ ง หมดเลย น่ีใจความของพระบาลีธัมมจักเป็น อยา่ งน้ี แตไ่ มม่ ใี ครสนใจ ขอพูดคนแก่ๆ ที่มีอยู่บ้าง คนแก่ๆ สนใจสวดธรรมจักร ต่อเมื่อพระสวดถึง ภุมมานัง เทวานัง สัททัง สุต๎วา เอาเทียน ไปจุดบนหลังประตูนั้น สนใจธรรมจักรพอ สวดมาถึงภุมมานังเอาเทียนไปจุดรับเทวดา ต้อนรบั เทวดา บาลีธมั มจกั วา่ อะไรก็ไม่รู้ เรื่อง น้ขี อค้านอยา่ งยง่ิ คล้ายๆ กบั เทวดามารบั รอง พระพทุ ธเจ้าเสยี อกี ไม่ไหวๆ อยา่ ท�ำ การตรัสรู้ของพระพุทธเจ้าไม่ต้องมี ใครรบั รอง นใ่ี หเ้ ทวดามารบั รองวา่ พระพทุ ธเจา้ ได้ตรัสรู้จริงมีอย่างน้ันอย่างน้ีเล่าลือกันไป ๖๗

เหมือนกบั เทวดามาเปน็ เครอื่ งรับรอง หนังสอื รบั รอง เทสตโิ มเนยี่ ล (Testimonial) ทเ่ี ขาใชก้ นั ในบ้านในตลาด หนังสือรับรอง พระพุทธเจ้า ไม่ต้องมีใครรับรอง อย่าให้เทวดาต้องรับรอง พระพทุ ธเจ้า ทา่ นสอนไวถ้ กู อยา่ งน้ี เราปฏบิ ตั ไิ ดก้ ถ็ กู กถ็ งึ กลางและถกู ตอ้ ง มนั กเ็ หนอื มนั กว็ า่ ง นคี่ อื วนั นี้ วนั น้ี ใจความสำ� คญั ของพระธรรมทแี่ สดง ในวนั นมี้ นั เปน็ อยา่ งนี้ เรยี กวา่ วนั อาสาฬหบชู า หรือวันแสดงธรรมจักร วันท่ีประกาศอ�ำนาจ ของพระองค์ พทุ ธจกั ร คอื ความจรงิ ทม่ี อี ำ� นาจ ประกาศออกไปอย่างนีว้ า่ ความทกุ ข์ มาจากตณั หา ดบั ตณั หาเสยี ดว้ ยความถกู ตอ้ ง ถูกตอ้ ง ถกู ต้อง ๘ ประการ อย่าไปหลงกาม- สุขัลลิกานุโยคข้างซ้าย อย่าไปหลงอัตต- ๖๘

กลิ มถานโุ ยคขา้ งขวา เปน็ กลางและกถ็ กู ตอ้ ง และก็ขึน้ ไปเหนือๆ และกว็ ่างในทีส่ ดุ อาตมากไ็ ด้แตพ่ ูดตรงๆ อยา่ งนี้ แลว้ ก็พูดด้วยความหวังดีว่า พวกเราท้ังหมดนี่จะ ได้ไปร่วมมือ ร่วมมือ ร่วมมือกันกอบกู้ กอบ กู้สถานะของเราเอง ซ่ึงยงั สวยลงเร่ือยๆ หรือ หยุดอยู่เป็นเต่าเป็นแรดเร่ือยๆ น่ีช่วยกันกู้ สถานะน้ีให้พ้นจากความเป็นเต่าเป็นแรด ให้ มนั สวยขน้ึ เร่ือยๆ สวยขน้ึ เรื่อยๆ จะเปน็ นกจะ ไดบ้ นิ ไป ใครจะดา่ วา่ พดู ตงั้ ๒ ชวั่ โมงนอกพระ คัมภีรก์ ต็ ามใจ แตน่ ห่ี วั ใจของพระบาลี หวั ใจของพระ คมั ภรี ซ์ ง่ึ เปน็ ความลบั ของคนโงอ่ ยทู่ ปี่ ลายจมกู อยู่ท่ีหน้าผากมันมองไม่เห็น เป็นความลับ เพราะมนั อยทู่ ป่ี ลายจมกู อยทู่ ห่ี นา้ ผาก ทค่ี นโง่ ๖๙

มองไมเ่ หน็ มนั กเ็ ปน็ เตา่ เปน็ แรดตอ่ ไป ขอใหร้ บี เหน็ สงิ่ ทอี่ ยปู่ ลายจมกู ทห่ี นา้ ผาก คอื อยา่ ไปตดิ ซา้ ยตดิ ขวา ใหอ้ ยตู่ รงกลาง ใหอ้ ยตู่ รงกลาง ถกู ตอ้ ง ถูกต้อง ถกู ตอ้ งอยา่ งเดยี วอย่างอน่ื ไมเ่ อา เราจะแก้ปัญหาทุกอย่างด้วยความ ถกู ตอ้ ง ไมไ่ ดแ้ กป้ ญั หาดว้ ยความดี ความงาม ความสวย ความรวย มนั แก้ปญั หาไม่ได้ มัน เพิ่มปัญหาทั้งนั้น ที่แก้ปัญหาได้มีอย่างเดียว คือความถูกต้อง ความถูกต้อง อย่าไปบ้าดี เมาดี บ้าสวย หลงร่�ำหลงรวย มนั ไมแ่ กป้ ัญหา อะไรได้ น่ีก็ขอให้เตรยี มจิตใจเพราะวา่ ทีเ่ ทศน์ นี่เทศน์เพื่อเตรียมจิตใจของท่านท้ังหลายให้ เหมาะสม ให้เป็นจิตใจที่เหมาะสมท่ีจะท�ำ อาสาฬหบชู า จึงขอให้ท่านทั้งหลายเตรียมจิตใจ ๗๐

เตรียมจิตใจเพ่ือให้เหมาะสมเพื่อจะท�ำพิธี อาสาฬหบูชาให้ส�ำเร็จประโยชน์ ท�ำจิตใจให้ เปน็ กลาง ไม่ซ้ายไม่ขวา ไมห่ น้าไม่หลงั ไม่บน ไมล่ า่ ง เป็นกลางและถกู ต้อง ถกู ต้อง ถกู ต้อง ไมเ่ อาดเี อาชวั่ ไมเ่ อาบญุ เอาบาป เอาสขุ ไมเ่ อา เอาแต่ถูกต้อง ถกู ตอ้ ง ถกู ตอ้ ง และกใ็ หม้ ันขึน้ เหนือกิเลส เหนือส่ิงปรุงแต่ง สังขารการปรุง แต่งหยุดมันไม่ได้ ข้ึนเหนือ จนกระทั่งถึงว่าง ถูกต้อง เปน็ กลาง ถกู ต้องเหนอื แลว้ ก็ว่าง เป็น กลาง เปน็ กลาง ถกู ตอ้ ง และเหนือแลว้ ก็วา่ ง ท่ีจริงภาวนาอย่างน้ีจะได้ผลดี แต่ เขาไม่เคยทำ� กันเขาจะว่าบา้ บอ มันกต็ ้องสวด อติ ปิ โิ สไปตามเร่ือง ท�ำอย่างไรได้ ทมี่ าสวดว่า กลาง ถูกต้อง เหนอื ว่าง นเ่ี ขากว็ ่าเราบ้า เรา ก็ไม่สวดให้เขาได้ยิน เราก็ว่าแต่ในใจ เตรียม ๗๑

จิตใจใหก้ ลาง ให้ถูกต้อง ให้เหนอื ใหว้ ่าง ปาก จะสวดอติ ปิ โิ สหรอื สวดอะไรกต็ ามใจ แตจ่ ิตใจ นเี้ ปน็ กลาง ถกู ตอ้ ง เหนอื วา่ ง เรอื่ ยไปคอื หวั ใจ ของพระบาลีธัมมจกั กัปปวัตตนสตู ร พระองคไ์ ดท้ รงแสดงเปดิ เผยสง่ิ ทท่ี รง คน้ พบ ความลบั ที่ทรงค้นพบมาเปิดเผยให้แก่ พวกเรา ให้เราไปคดิ เองไม่มวี นั ท่จี ะพบ เรียน จากพระพทุ ธองค์ เรยี นจนพบ เรยี นมนั สนั้ มนั งา่ ยขน้ึ อกี มาก กค็ ดิ ไปตามทพี่ ระองคไ์ ดเ้ คยคดิ แลว้ มันง่ายกว่ามากที่จะไปคดิ ค้นเองทัง้ หมด ต่อไปน้ีเข้าใจว่าคงจะที่ยึดหลักท่ี เปน็ กลาง เปน็ กลาง และกถ็ กู ตอ้ ง ถกู ตอ้ ง กข็ นึ้ เหนอื ข้นึ เหนอื ข้ึนเหนือวัฏฏะ แล้วในทีส่ ุดก็ วา่ งเปน็ นพิ พาน เปน็ กลาง เปน็ กลาง และกถ็ กู ตอ้ ง ถกู ต้อง ข้นึ เหนอื ข้ึนเหนือ แล้วก็วา่ งเป็น ๗๒

นพิ พาน ถ้ามอี ัตตา มนี ริ ตั ตาอยู่ มันไม่กลาง มดี มี ชี ว่ั ไมก่ ลาง มสี ขุ มที กุ ขไ์ มก่ ลาง มี สวรรคม์ นี รกมนั ไมก่ ลาง มนั สดุ เหวย่ี งซา้ ยขวา อย่าไปเสยี ดายมนั เลย สวรรค์มนั เปน็ เรือ่ งเดก็ เลน่ เสยี ดายทำ� ไม เราไมม่ สี วรรคด์ กี วา่ เอาถกู ต้อง ถกู ตอ้ ง ถูกต้อง เปน็ กลาง เปน็ กลาง เอา ไมด่ ไี ม่ช่ัว เอาท่ถี ูกตอ้ ง ถูกตอ้ ง ถกู ต้องดีกวา่ ไมต่ อ้ งบา้ ดหี ลงดี เดย๋ี วนม้ี นั บา้ ดหี ลงดกี นั หมด จนตอ้ งไปโรงพยาบาลไม่ส้ินสดุ นี่เวลามันสมควรแล้ว พูดมากกว่านี้ เดย๋ี วกบ็ า้ เอง เวลามันสมควรแล้ว ขอใหจ้ ดจำ� ใจความส�ำคัญ อย่าให้โง่กว่ามโนราห์สวยข้ึน เร่ือยๆ สวยขึ้นเรอื่ ยๆ ใหม้ นั สวยขึน้ เร่ือยๆ คอื มนั ถกู ตอ้ งเรอ่ื ยๆ ถกู ตอ้ งมาเรอื่ ยๆ แลว้ วนั หนง่ึ จะถึงพระนิพพาน ส่ิงสูงสุดที่มนุษย์ควรจะได้ ๗๓

ควรจะถึง เอาเป็นว่า ขอใหท้ ่านทั้งหลายเตรยี ม จติ ใจใหพ้ รอ้ ม ใหม้ นั เปน็ กลาง ใหม้ นั วา่ ง ใหม้ นั ถกู ตอ้ ง เปน็ จติ ใจทพ่ี รอ้ มทจี่ ะทำ� อาสาฬหบชู า ถ้าจิตใจถูกต้องร่างกายมันก็ถูกต้อง อย่า ไปห่วงเลยร่างกาย ท�ำจิตใจให้ถูกต้องเถอะ ร่างกายถูกต้องไปตามเอง ท�ำจิตใจให้ถูกต้อง ให้มันเป็นกลาง ให้มันถูกต้อง ให้มันข้ึนสูง เหนือการปรุงแต่งและก็ว่างเป็นพระนิพพาน ใหม้ ีจติ ใจหมายมนั่ อยอู่ ย่างน้ี แลว้ ก็เป็นจิตใจ ทถี่ ูกตอ้ งสำ� หรบั จะท�ำพธิ ีอาสาฬหบชู า อาตมารับรองว่าแม้จะมาจากท่ีไกล เสยี คา่ เรอื บนิ มาตงั้ หลายรอยหลายพนั กค็ มุ้ คา่ คมุ้ คา่ ถา้ ทำ� ไดอ้ ยา่ งน้ี ถา้ ทำ� ได้อย่างน้ี แม้จะ มาไกลล�ำบากยากเข็ญอะไรก็คุ้มค่า ขอให้มัน ๗๔

ไดอ้ ย่างนี้ ไดค้ วามเป็นกลาง ได้ความถูกต้อง ได้ข้ึนจากกิเลส แลว้ กถ็ งึ ว่าง ในทสี่ ดุ เป็นพระ นพิ พาน เปน็ อนั วา่ ธรรมเทศนาทแ่ี สดงมา เพอ่ื เป็นการเตรียมจิตใจของท่านท้ังหลาย ให้มี ความเหมาะสมทจ่ี ะกระท�ำพธิ ีอาสาฬหบูชานี้ ก็มากพอสมควรแก่เวลาแล้ว ขอให้ท�ำในใจตามนั้นให้ส�ำเร็จ ประโยชน์ ให้มีความเหมาะสมเพื่อจะท�ำพิธี อาสาฬหบชู าตอ่ ไป ขอยุติธรรมเทศนา เอวังก็มีด้วย ประการฉะน้ี. ๗๕

รายชื่อผู้รว่ มสมทบทนุ คุณกนกพร อมั พวนั คณุ ยุพา บวรรัตนารกั ษ์ คุณกฤษฏา หลอี าภรณ์ อุบาสิกาคุณรญั จวน อนิ ทรก�ำแหง คุณกอบทอง ธปู หอม คณุ ร่งุ นภา แตระกุล คณุ จรรยา - คุณสมั พนั ธ์ กล�่ำเถอื น พลโทเลศิ พนั ธ์ - คณุ ศริ ลิ กั ษณ์ วัฒนจนิ ดา คณุ จารุทศั กาญจนะมทั รี คุณวชั รพงศ์ สวุ รรณดำ� รงค์ คุณจุฬาลักษณ์ พิบลู ชน คุณวีรมน รามางกรู คุณฉกรรจ์ พราหมณ์แก้ว คุณศริ พนั ธ์ุ วัฒนจินดา คณุ ณฐั พงศ์ เอี่ยมตาล คณุ ศุภกร อัจฉริยวุฒิ คณุ ณฐั วตั ร พลู ศรี น.พ.สมชัย วงศเ์ วชสวสั ด์ิ คุณณัฐวสิ ทุ ธิ์ ตันตจิ นิ ดา คุณสนิ ชยั พิสทุ ธ์อานนท์ คณุ ทิวา จริ พัฒนกลุ คณุ สกุ ัญญา มากวิจิตร์ พล.ต.ต. ธำ� รง แสวงวฒั นกุล คุณอรอนงค์ สอาดพรรค คุณนงเยาว์ ชยั กิตตศิ ลิ ป์ คุณอรญั ญา ลีลกฤชชยั คณุ นันทกร ฉตั รชัยสกุล คณุ อุดร ขนุ วไิ ชย คุณบรรจวบ - คณุ นอ้ มใจ พงษพ์ านชิ บริษัท พอเพยี งเทคโนโลยี จ�ำกัด คณุ ปภาวี กติ ติกานตว์ งศ์ คุณประชา ณรงคศ์ กั ด์ิ คุณปรชี า - คุณสกุ ัญญา คงธนารตั น์ ร.ต. ปัญญวัศ วัฒนจินดา คณุ พรศรี บญุ บรรเจดิ ศรี คุณพรอ้ ม จฑู ะเตมยี ์ คณุ ไพลิน จริ พัฒนกุล คุณมานติ ย์ ศิรบิ ตุ ร คุณมารยาท อนุ่ พันธ์

#instaDham \"เพราะธรรมะมอี ยใู นทุกท่ี … BIA จงึ อยากชวนทุกคนมารว มกนั ฝกมองโลกอยา งเปน ธรรม ผาน APP : instaDham ท่มี ธี รรมคำสอนจากพระอาจารย รวบรวมไวใหห ยบิ ใชใสธรรมและแบงปน กนั เรย� นรูไป ใหธรรมะ ไปอยใู นชวี ต� ประจำวันอยางเปน รูป-ปะ-ธรรม ใหด วงตาเหน็ ธรรม จากโลกสมมติ (Online) จนหวงั วา ดวงตาจะเห็นธรรมในโลกจร�ง หร�อถายรูปแลว เขย� นธรรมะทเี่ หน็ ไวใตภ าพ พรอ มระบุสถานที่ แลว #instadham หรอ� ลง facebook แลวโพสมาท่ี instaDham เราจะคัดเลือกเพ�่อรวมเปนปฏิทิน / หนังสอื ภาพฉบับพเ� ศษ ทธ่ี รรมมาจากทุกคนหร�อกจิ ธรรมดา นอน่ื เพ�่อเปนประโยชนตอ ไป … เมอื่ ดวงตาเหน็ รปู ดวงตาจงึ เห็นธรรม\"

“... พระบาลีธัมมจักกัปปวัตตนสูตร มีใจความสอนใหรูจักกลาง กลาง อยาซาย อยาขวา แลวก็ใหถูกตอง ถูกตอง ถูกตอง ถูกตอง ไมบาดีหลงดี บาชั่วหลงชั่ว ...” สมทบการผลติ ๘ บาท