บทที่่ ๑ งานวิจัยและวรรณกรรมทางพระพุทธศาส

ประเภทงานวิจยั

ประเภทของงานวจิ ยั ก.แบ่งตามประโยชน์ทไี่ ด้รับจากผลงานวจิ ยั ๑. การวิจยั บริสุทธ์ิหรือการวิจยั พ้นื ฐาน ( Pure Research or Basic Research) วจิ ยั ที่มุ่งแสวงหาความรู้เพื่อนาํ ไปสร้างเป็น กฎหรือทฤษฏี 52

Pure Research

•๒.การวจิ ยั ประยกุ ต์ ( Applied Research) การวจิ ยั ที่เนน้ การนาํ ผลการวจิ ยั ไปใชใ้ หเ้ กิดประโยชน์

( Applied Research)

•๓. การวิจยั เชิงปฏิบตั ิการ (Action Research) การวจิ ยั ที่นาํ ผลการวิจยั ไปใช้ ประโยชนใ์ นการปฏิบตั ิงานในทนั ที

สามารถทาํ ได.้ ....



ข. แบ่งตามระเบยี บวธิ ีวจิ ัย ๑. การวจิ ยั เชิงประวตั ิศาสตร์ (Historical Research) การวจิ ยั ท่ีหาขอ้ เทจ็ จริงท่ีเกิดข้ึน ผา่ นมาแลว้ ในอดีต 59



Going to

๒. การวจิ ยั เชิงบรรยาย (Description Research) หการรือวสจิ ภยั าทพ่ีมทุ่งี่เบกริดรขย้ึนายในถึงขลณกั ะษนณ้นั ะ

อะไรทเ่ี กดิ ขนึ้ ...อธิบายตามความเป็ นจริง

๓. การวจิ ยั เชิงทดลอง ( Experimental Research) การวจิ ยั ท่ี ศึกษาความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งตวั แปรภายใตก้ ารจดั กระทาํ การทดลองท่ีผวู้ จิ ยั กาํ หนด ๓.๑. การวจิ ยั เชิงปริมาณ (Quantitative Research) การวจิ ยั ที่มุ่งศึกษาขอ้ มูลเชิงปริมาณ ๓.๒.การวจิ ยั เชิงคุณภาพ (Qualitative Research) การวิจยั ท่ีมุ่งศึกษาปรากฏการณ์ของสงั คมในสภาพแวดลอ้ มที่ เกิดข้ึนจริงในธรรมชาติ

ทดลอง....... ลองผดิ ...ลองถูก

เพ่อื การพัฒนา องค์กร และ พฒั นาตวั เอง Organization and Self Development..

Develop พฒั นา

D= Development การไม่หยุดยังการพฒั นา

E= Endurance มุ่งเน้นความอดทน

V= Versatile หลากหลายความสามารถ

E = Energetic กระตือรือร้นอยเู่ สมอ

L = Love รักงานท่ที าํ

O = Organizing จดั การให้เลศิ

P = Positive thinking คดิ แต่ทางบวก

วรรณกรรมทางพระพทุ ธศาสนา แบง่ ออกเป็น ๒ อย่าง ๑. ประเภทความเรียง(ร้อยแกว้ ) เช่น ศาสนวงศ,์ ไตรภูมิพระร่วงฯล ปฐมสมโพธิกถา ฯ ๒. ประเภทคาํ ประพนั ธ(์ ร้อยกรอง) กาพยม์ หาชาติ, สมุทรโฆษคาํ ฉนั ท์ โคลงนิราศหริภุญไชย ฯลฯ 75

ลกั ษณะของการแต่งวรรณคดพี ระพุทธศาสนา • ๑.วรรณกรรมคาํ เทศน์ –มุ่งสอนใจของบุคคลใหร้ ู้จกั ดี ชว่ั เวน้ จากส่ิงชวั่ ประพฤติส่ิงท่ีดีงาม เช่น ไตรภูมิพระร่วง, มหาชาติคาํ หลวง ฯลฯ • ๒.วรรณกรรมคาํ สอน- มีเน้ือหาดา้ นใหค้ าํ แนะนาํ ในการ ดาํ เนินชีวติ เช่น สุภาษิตพระร่วง, กฤษณาสอนนอ้ ง ฯลฯ 76

ประโยชน์ของงานวจิ ัย และวรรณกรรมทางพระพทุ ธศาสนา • การสร้ างองค์ ความรู้ใหม่ๆ ให้เกดิ ขนึ้ เพ่อื นําไปสู่การ แก้ปัญหาท่เี กดิ ขนึ้ กบั โลก 77

ตวั อยา่ งงานวจิ ยั และวรรณกรรมทางพระพทุ ธศาสนา • ๑.วรรณกรรมทางพระพทุ ธศาสนาสมยั สโุ ขทยั (พ.ศ. ๑๘๐๐-๑๙๒๑) วรรณกรรมสมยั นีเ้ป็นวรรณกรรมทวั่ ไป เทา่ นนั้ เชน่ - เตภมู ิกถา, สภุ าษิตพระร่วง ฯลฯ • ๒. วรรณกรรมทางพระพทุ ธศาสนาสมยั ล้านนา(พ.ศ. ๑๘๒๔- ๒๑๐๑) • -พระสริ ิมงั คลาจารย์ –เวสสนั ดรทีปนี, จกั รวาลทปี นี • -พระรัตนปัญญาเถระ –ชินกาลมาลีนี ฯลฯ 78

ตัวอย่างงานวจิ ยั และวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนา(ต่อ) • ๓.วรรณกรรมทางพระพทุ ธศาสนาสมยั อยธุ ยา (พ.ศ. ๑๘๙๓-๒๓๑๐) วรรณกรรมสมยั น้ีเป็นวรรณกรรมทว่ั ไป เท่าน้นั เช่น มหาชาติคาํ หลวง, นนั โทปนนั สูตรคาํ หลวง , กาพยม์ หาชาติ ศาสนวงศ์ ฯลฯ • ๔.วรรณกรรมทางพระพทุ ธศาสนาสมยั กรุงธนบุรี(พ.ศ. ๒๓๑๐-๒๓๒๕) ไม่มีวรรณกรรม เนน้ ไปทางดา้ น บูรณะศาสนสถาน อุปถมั ภพ์ ระภิกษุสามเณร 79

ตวั อย่างงานวจิ ัยและวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนา(ต่อ) ๕๒เฯทล.๓่าวฯนร๒้นัร๕ณเกช–ร่น๒รมไ๔ตท๑รา๑ภง)พูมวิโรรละรพกณวทุ กนิ ธริจศรฉามสยั ส,นมสายังสั นคม้ีีตเยปั ิยก็นวรวงุงศรรร,์ัตณปนฐกโมรกรสสมมินทโทพว่ั รไธ์(ปพิกถ.ศา. ๖.วรรณกรรมทางพระพทุ ธศาสนาสมยั กรุงรัตนโกสินทร์ ปัจจุบนั (พ.ศ. ๒๔๑๒ –ปัจจุบนั ) มีวรรณกรรมและงานวจิ ยั เกิดข้ึนมาก ◦ ววทริ รยณา กรรม ไดแก่ มงคลวเิ สสกถา แก่นพทุ ธศาสน์ กรรมทีปนี พทุ ธ ◦ งานวจิ ยั ทางพระพุทธศาสนา ไดแ้ ก่ พทุ ธธรรม 80

วรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาสมยั สุโขทยั และล้านนา • วรรณกรรมสมัยสุโขทยั / – เตภมู กิ ถา (พระมหาธรรมราชาลิไทยที่ ๑ หรือ พยาลิไท ) - ศิลาจารึกหลกั ที่ ๑ (จารึกของพอ่ ขนุ ราคาํ แหง ) - ศลิ าจารึกวดั ป่ามว่ ง (แปลโดย สมเดจ็ พระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวิริ ยาลงกรณ์ - สภุ าษิตพระร่วง - นางนพมาศ หรือตาํ รับท้าวศรีจฬุ าลกั ษณ์ (ท้าวศรีจฬุ าลกั ษณ์

วรรณกรรมสมัยล้านนา • วรรณกรรมสมัยล้านนา –สิหงิ คนิทาน (จามเทววี งค์) (พระโพธิรังสี) –สงั ขยาปกาสกฎีกา ( พระญาณวิลาสเถระ) –มงั คลตั ถทปี นี (พระสริ ิมงั คลาจารย์ ) –จกั รวาลทีปนี ( พระสริ ิมงั คลาจารย์) –ชินกาลมาลี ( รัชสมยั พระเมืองแก้ว)

มังคลัตถทปี นี • พระสริ ิมงั คลาจารย์ ผ้รู จนา เจ้าอาวาสวดั มหาโพธาราม • จรจนา เมื่อประมาณ พ.ศ. ๒๐๖๐-๒๐๖๗ • ท่ีวดั สวนขวญั ปัจจบุ นั คือ วดั ตําหนกั ตําบลแมเ่ หียะ อําเภอเมือง จ. เชียงใหม่ • เนือ้ เรื่อง มงคล ๓๘ ประการ • วตั ถปุ ระสงค์ • คณุ ค่าทางวรรณกรรม / คณุ คา่ ทางศาสนา/ คณุ ค่าทางวรรณคดี/คณุ ค่าทาง วิถีชีวิต • อทิ ธิพลของวรรณกรรม /ด้านเศรษฐกิจ / การเมือง / การศกึ ษา /สงั คม

ข้อสังเกตวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาสมยั สุโขทยั ๑.พระพทุ ธศาสนามีบทบาทต่อวถิ ีชีวติ แทบทุกดา้ น ๒.วรรณกรรมทางพระพทุ ธศาสนาสะทอ้ นใหเ้ ห็นสภาพทาง สงั คมที่มีวฒั นธรรม วถิ ีชีวติ ความเชื่อ ศรัทธาต่อ พระพทุ ธศาสนา โดยเฉพาะเร่ืองนรก สวรรค์ 84

ขอ้ สงั เกตวรรณกรรมทางพระพทุ ธศาสนาสมยั ลา้ นนา • มีการศกึ ษาพระพทุ ธศาสนาอย่างจริงจงั มีพระสงฆ์หลาย รูปเป็นผ้ทู รงความรู้ทางพระพทุ ธศาสนา • มีวรรณกรรมทางพระพทุ ธศาสนาที่เป็นภาษาบาลีโดดเดน่ ท่ีสดุ ในประเทศไทย 85

ข้อสงั เกต วรรณกรรมทางพระพทุ ธศาสนาสมยั อยธุ ยา ธนบรุ ี • บ้านเมืองอยใู่ นการทําศกึ สงคราม มีการแตง่ กววี รรณกรรม บ้าง • วรรณกรรมไมไ่ ด้เน้นการหาความรู้ที่เป็นหลกั คาํ สอน ระดบั สงู • มีการสง่ เสริมพระพทุ ธศาสนาโดยมี “ประเพณีการบวช เรียน” กษัตริย์ ข้าราชการ ประชาชน บวชและศกึ ษาพระ ไตรปิฏก 86

ข้อสงั เกตวรรณกรรมทางพระพทุ ธศาสนาสมยั ธนบรุ ี • เป็นช่วงระยะส้นั และเพิง่ เสร็จสงคราม กษตั ริยส์ นใจแต่ ปฏิสงั ขรณ์ศาสนสถาน และอุปถมั ภพ์ ระสงฆ์ • วรรณกรรมมีนอ้ ย... 87

วรรณกรรมทางพระพทุ ธศาสนาสมยั ธนบรุ ี • ลลิ ิตเพชรมงกฎุ (หลวงสรวิชิต) ตอ่ มาได้ช่ือวา่ พระคลงั (หน) • โคลงยอพระเกียรติพระเจ้ากรุงธนบรุ ี (นายสวน มหาดเลก็ ) • เร่ืองกฤษณาสอนน้องคาํ ฉนั ท์ (พระภิกษุอิน และพระยาราชสภุ าวดี )

วรรณกรรมพระพทุ ธศาสนาในสมยั อยธุ ยา วรรณกรรมพระพุทธศาสนาในสมยั อยุธยาตอนต้น – โครงนิราศหริ ภญุ ชยั ผ้แู ตง่ ศรีทพิ ย์ หรือ ทพิ สมยั (พระ เจ้าปราสาททอง ราว พ.ศ. ๒๑๘๑) – ลลิ ติ โองการแช่งนํา้ ( สมยั พระเจ้าอทู่ อง) – มหาชาตคิ าํ หลวง ( พระบรมไตรโลกนาถ พ.ศ. ๒๐๒๕ ร. ๒ ) วรรณกรรมพระพุทธศาสนาในสมัยอยุธยาตอนกลาง - กาพย์มหาชาติ (พระเจ้าทรงธรรม) - สมทุ รโฆษคําฉนั ท์ (พระมหาราชครู / สมเด็จพระนารายณ์ / พระมหาสมณเจ้าฯ ) - โคลงราชวสั ด์ิ (สมเดจ็ พระนารายณ์ฯ) - เสอื โคคําฉนั ท์ (พระมหาราชครู )

วรรณกรรมพระพทุ ธศาสนาในสมัยอยุธยาตอนปลาย วรรณกรรมพระพทุ ธศาสนาในสมัยอยุธยาตอนปลาย - โคลงชะลอพทุ ธไสยาสน์ ( สมเดจ็ พระเจ้าอย่หู วั บรมโกศ) - นันโทปนันทสูตรคาํ หลวง ( เจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร เจ้าฟา้ กงุ ) โอรส ของสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ วั บรมโกศ) - มาลัยคาํ หลวง เจ้าฟ้าธรรมธเิ บศรทรงนิพนธ์ขนึ้ ใหม่ ให้ช่อื ว่า พระมาลยั คาํ หลวง • - ปณุ โณวาทคาํ ฉนั ท์ (พระมหานาค วดั ทา่ ทราย กรุงศรีอยธุ ยา ) – นมสั การพระรัตนตรัย และเรื่องของพราหมณ์ )

วรรณกรรมทางพระพทุ ธศาสนาสมยั รัตนโกสินทร์ตอนต้น ปฐมสมโพธิกถา (ของสมเดจ็ พระมหาสมณเจ้าฯ โคลงโลกนิติ (กรมพระยาเดชาดศิ ร) ไตรภมู โิ กวนิ ิจฉยั (พระยาธรรมปรีชา) คณุ านคุ ณุ ไตรภาค (พระยาศรีสนุ ทรโวหาร ) สงั คีติยวงค์ (แก้ว) (สมเดจ็ พระวนั รัต) พระมงคลวิเสสกถา (สมเดจ็ พระมหาสมณเจ้าฯ ) 91

วรรณกรรมทางพระพทุ ธศาสนาสมัย รัตนโกสินทร์ปัจจบุ นั • แก่นพทุ ธศาสน์ (พทุ ธทาสภิกข)ุ • กรรมทีปนี พระพรหมโมลี วิลาศ ญาณวโร ป.ธ.๙ • พทุ ธวิทยา (อาจารย์ พร รัตนสวุ รรณ) พ.ศ. ๒๔๙๖ ณ วดั อโุ มงค์ เชียงใหม่

วรรณกรรมทางพระพทุ ธศาสนา มจร. • พทุ ธธรรม (พระพรหมคณุ าภรณ์ ปอ.ปยตุ โฺ ต) • วิมตุ ตมิ รรค ( พระอปุ ตสิ สเถระ) • มหาวงค์ (พระมหานามเถระและคณะบณั ฑิต ) แปลโดย ผศ.สเุ ทพ พรหมเลิศ

Thank you

• [email protected] • Facebook : Watchara kerdsabai •ID line. 0872395066