หนังสือเรียน-ทักษะการขยายอาชีพ มัธยมปลาย(อช 31002)

144 เอกสารหมายเลข 25 : ใบความรู เรือ่ ง เหตุผลของการทาํ โครงการขยายอาชพี ในการเรยี นรทู ี่ผานมาเปน เรือ่ งของการทาํ แผนธุรกจิ ตามปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่ ใหความสําคัญกับการใชเหตุผล การกําหนดทิศทางธุรกิจใหมีความพอดีและมีภูมิคุมกัน การกําหนด แผนปฏบิ ตั กิ ารสรา งความรอบรแู ละขบั เคล่ือนแผนสูความสําเรจ็ อยา งมคี ณุ ธรรม ซ่ึงเปนเร่ืองภายในของ ผูประกอบการขยายอาชพี เทา น้ัน แตการทําธุรกิจท่ีจะตองขยายตัวออกไปจําเปนตองใชทุนเพ่ิมเติมหรือ ตองไดรับความชวยเหลือจากภาครัฐหรือเอกชน การใหความชวยเหลือดังกลาวผูใหตองการทราบ รายละเอียดการดาํ เนนิ งาน มีผลลพั ธเ ปนอยา งไร มผี ลที่เกดิ อะไรบาง และกระทบตอสังคมชุมชนอยางไร คุม คาทจี่ ะใหก ารสนบั สนุนหรอื ไม หรือมีโอกาสที่จะสรางกําไร นํารายไดมาคืนสถาบันทางการเงินได หรอื ไม ดังน้ัน จึงมีความจาํ เปน ทีจ่ ะตองมีความรู ความเขาใจในการเขียนโครงการขยายอาชีพ เพื่อนําเสนอขอรบั ความชว ยเหลอื หรือสรางความเชอื่ มนั่ ใหกับแหลงทนุ

145 เอกสารหมายเลข 26 : ใบความรู เรื่อง การเขยี นโครงการขยายอาชีพ โครงการเปนเอกสารภาพรวมของแผนธุรกิจ เพ่ือใชนําเสนอตอสังคมในการเผยแพร ความคิด หรือใชนาํ เสนอเพื่อขอความชวยเหลือ สนับสนุนเงินทุน ซ่ึงประกอบดวยสาระท่ีแสดงใหเห็น ความสาํ คัญและคุณคาของการดาํ เนนิ งาน ซ่งึ ประกอบดว ย 1. ชื่อโครงการ 2. เหตุผล หลกั การ 3. เปาประสงค 4. วตั ถุประสงค 5. ผลไดข องโครงการ 6. วธิ ีดําเนนิ งาน 7. งบประมาณดาํ เนนิ การ 8. ผลดําเนนิ โครงการ การเขียนโครงการ 1. การเขียนชื่อโครงการ โดยท่ัวไป มี 3 องคป ระกอบ คอื (1) ขอความบงบอกวาทําอะไร (2) ขอความวาเปน ของใครและ(3) นาํ เสนอใคร “โครงการขยายอาชพี เกษตรอนิ ทรีย ชมุ ชนบานคลองหาด นาํ เสนอขอการสนบั สนนุ จากทางอาํ เภอคลองหาด” 2. การเขียน ความสาํ คัญและหลกั การ เปน สาระสวนทีบ่ อกความสาํ คญั ของการจดั ทาํ โครงการและหลักการดาํ เนินการ ซ่ึงมี โครงสรา งการเขยี น ดังนี้ 2.1 โครงสรา งการเขียนความสาํ คัญ การเขยี นความสาํ คัญในการขยายอาชพี ควรจะ เปน สาระสําคญั ในธรุ กจิ ซ่ึงประกอบดวย 2.1.1 เขยี นบง บอกสภาวะแวดลอมอาชพี ไดแก (1) สภาพที่ดิน สงิ่ แวดลอ มทสี่ งเสริมการดาํ เนนิ โครงการ (2) ผลิตผลอะไรท่ีเหมาะสมในการผลติ (3) ลักษณะคณุ ภาพผลผลติ ท่ีลกู คาตองการ (4) ลูกคาเปนใคร อยางไร (5) ขายใหก บั ใคร สวนแบงทางการตลาดเปนอยางไร (6) จะสามารถเขา ไปยึดตลาดสว นแบงตลาดไดรอ ยละเทา ไร

146 2.1.2 เขยี นสรุปใหเหน็ ความสําคัญทเ่ี กีย่ วขอ งกับ (1) การสรา งงาน สรางรายไดใหกับชุมชน (2) การมสี วนรว มสรา งความพอเพียงดานตา ง ๆ ใหกับชมุ ชน 2.2 การเขียนหลักการ เปน ขอความตาง ๆ เพอ่ื บงบอกวา โครงการจะทาํ อะไร ใหใ คร ทาํ แคไ หน และทาํ อยางไร ดังน้ี 2.2.1 จะทาํ อะไร ใหใคร ดังตัวอยาง (1) มุงเนนผลิตผักผลไมระบบเกษตรอินทรีย ขายใหกับกลุมผูรักษา สุขภาพ 2.2.2 ทําอยางไรดงั ตัวอยา ง (1) ใหความสําคัญกับการประยุกตระบบนิเวศธรรมชาติเขาสูระบบ การเกษตร 2.2.3 ทาํ ทไ่ี หน ดงั ตัวอยาง (1) การดาํ เนินงาน จะเริม่ ตน ทีแ่ ปลงเกษตรของผูทาํ แลว สง เสริมการเรียนรู ขยายเครือขา ยการปลกู ผกั อินทรยี ออกไป 2.3 ตวั อยา งการเขยี นเหตผุ ลและหลักการ เหตผุ ลและหลกั การ การตดั สินใจดําเนินการจดั ทาํ เกษตรอินทรีย มีเหตุผลมาจาก 1. สภาพที่ดินของหมบู า นคลองหาด เปนท่ีดินเปดปาใหม เพ่ือทําพืชไรมาเพียง 5 ป เกษตรกร ไมรจู กั และไมเคยใชสารพิษฆา แมลงและปราบวัชพชื เขา มาใชเปนพนื้ ท่ีสะอาดปราศจากสารพษิ 2. ถา หากดําเนนิ การผลติ พชื ผัก ผลไมใ นระบบเกษตรอินทรีย จะทําใหผลิตผลท่ีไดมา สะอาด ไมมีสารพษิ ตกคา ง 3. ผักผลไมที่ตลาดตอ งการ จะเปน ผลผลิตท่ไี รสารพิษ มีการเจริญเติบโตไปตามธรรมชาติ และ รสชาตเิ ปนไปตามสายพันธุ 4. ขณะนี้กลมุ ผรู ักสุขภาพมีจํานวนมากข้นึ เน่ืองมาจากการประชาสัมพันธความปลอดภัยของ อาหาร ทาํ ใหก ลมุ คนกลมุ น้ีสนใจซ้อื อาหารไรส ารพิษบริโภคมากขนึ้ โดยลําดับ 5. มีผคู า อาหารสขุ ภาพเขามารับซ้อื ถึงไรน า จํานวนไมจ าํ กดั เพ่ือกระจายสินคาเขาสูรานคาอาหาร สขุ ภาพ 6. ผลการศึกษาติดตามสวนแบงของตลาด อาหารสุขภาพพบวา ขณะน้ีมีผักผลไมเขาสูตลาด เพียงรอยละ 0.25 ของพชื ผักผลไมท่ปี ลูกในระบบเคมี เทา น้ัน จึงอาจสรุปไดวา สวนแบงของตลาดยังสูงมาก สามารถทําแลวขายได จะเปนโอกาสในการ สรา งงาน สรา งรายไดใหกบั คนในชมุ ชนบานคลองหาดไดพัฒนาเศรษฐกิจเขาสูความพอเพียงตามอัตภาพ ของแตละครอบครัวทีเ่ ขา รวมโครงการได

147 จากเหตผุ ลดังกลาว จึงอาจสรุปหลกั การดําเนินงานไดด ังน้ี 1. เปนการดําเนนิ งานท่มี ุงเนนการผลติ ผกั ผลไมในระบบอนิ ทรียข ายใหกับกลุม ผรู กั ษาสุขภาพ 2. การดําเนนิ งานใหความสําคัญกับการประยุกตร ะบบนเิ วศธรรมชาตเิ ขาสูระบบการเกษตร 3. การดําเนินงานจะเริ่มตนที่แปลงเกษตรของผูนําแลวสงเสริมการเรียนรูขยายเครือขาย การปลูกผักอนิ ทรียออกไป 3. การเขยี นเปา หมายโครงการ 3.1 โครงสรางการเขียนเปาหมายโครงการ ประกอบดวย ขอ ความบง ชว้ี า + ปริมาณงาน + บอกระยะเวลา ทําอะไร สําเรจ็ 3.2 การเขียนขอความเปาหมายโครงการ ควรพจิ ารณาสิ่งตอ ไป (1) ขอ ความบง ชวี้ าทาํ อะไร ตองเปน เร่ืองสาํ คญั เปน หัวเรอ่ื งหลักของโครงการ (2) ปริมาณงานทร่ี ะบตุ อ งมขี อ ความสามารถทาํ ไดจริง (3) ระยะเวลาสําเรจ็ ตองเหมาะสมกบั ปริมาณงานและมคี วามเปน ไปไดจริงที่จะทําสําเรจ็ 3.3 ตัวอยา งขอ ความเปาหมายโครงการ จดั ตัง้ ครัวเรือนบานคลองหาดใหทําเกษตรอินทรียครอบครัวละ 2 ไร จํานวน 200 ครอบครัว ใหแ ลว เสรจ็ ในเดือนพฤษภาคม 2552 4. การเขยี นวตั ถุประสงคโครงการ เปน ขอ ความทข่ี ยายภาพของเปาหมายโครงการใหมองเห็นภาระงานที่จะตองทําให สาํ เรจ็ โดยมรี ายละเอยี ดการคิด การเขียน ดังน้ี 4.1 วิเคราะหเปาหมาย กําหนดภาระงานท่ีควรทําแลวทําใหเกิดความสําเร็จตาม เปาหมายโครงการได เชน วิเคราะหเ ปา หมาย กําหนดภาระงานทค่ี วรทาํ จัดตงั้ ครัวเรอื น 1. ฝกอบรมศกึ ษาดูงาน เกษตรอนิ ทรีย 2. จัดการสนับสนุนการจัดตั้ง 200 ครอบครัว ระบบเกษตรอินทรีย 3. ตดิ ตามควบคุมการ ดําเนนิ งาน

148 4.2 วิเคราะหภ าระงาน กาํ หนดลกั ษณะบงชคี้ วามสําเรจ็ ดงั ตัวอยา งน้ี ภาระงานทจ่ี ะทาํ ลักษณะบงช้ีความสําเร็จ 1. จดั ฝกอบรม - สามารถเขา ใจเห็นความสาํ คัญอาชีพเกษตรอนิ ทรีย 2. จัดสนบั สนุน - สามารถดําเนินอาชพี เกษตรอนิ ทรยี ได 3. ติดตามและพัฒนา - อาชีพมคี วามเขมแข็ง 4.3 เขยี นวตั ถปุ ระสงคโครงการตามโครงสรางน้ี   เปนอยา งไร ทําอะไร ใหใ คร เพ่ือฝกอบรม เกษตรบา นคลองหาด สามารถเขา ใจเหน็ ความสําคญั อาชีพ เกษตรอินทรีย ตวั อยางวตั ถุประสงคโ ครงการ 1. เพ่ือฝก อบรมเกษตรกรบา นคลองหาดใหส ามารถเขาใจเหน็ ความสําคญั อาชีพเกษตรอนิ ทรยี ได 2. เพ่ือสนบั สนุนเกษตรบา นคลองหาดใหส ามารถดาํ เนินการประกอบอาชีพเกษตรอนิ ทรยี ไ ด 3. เพือ่ ตดิ ตามพัฒนาใหเ กษตรผูประกอบอาชีพเกษตรอนิ ทรยี  มีความเขมแข็งในอาชีพได 5. การเขียนผลไดของโครงการ การเขียนผลไดของโครงการเปนการเขียนสิ่งท่ีจะเกิดข้ึนอันเนื่องมาจากโครงการ อยางมีเหตุมีผล ดวยการนําวัตถุประสงคโครงการมาวิเคราะหกําหนดผลไดที่ควรจะเกิดตามตัวอยาง วตั ถุประสงคท ่ี 1 ขอความในวตั ถุประสงค ผลไดท ีค่ วรจะเกิด 1. ฝก อบรมเกษตร 1. มีผูผา นการฝกอบรม 60 คน 2. เขาใจและเห็นความสาํ คัญของเกษตรอนิ ทรยี  2.1 บอกวธิ กี ารพฒั นาคุณภาพดนิ ได 2.2 บอกวิธกี ารเพาะปลกู พืชในระบบ เกษตรอนิ ทรยี ไ ด 2.3 บอกวิธีการอารักขาพืชในระบบ เกษตรอนิ ทรียไ ด

149 6. การเขยี นวิธีดาํ เนินงาน เปน การเขียนเรยี งลาํ ดับในแตละจดุ ประสงค โดยมขี น้ั ตอนการเขียนดังนี้ 6.1 ยกขอความ วตั ถปุ ระสงคและผลไดโครงการมาเปน ตัวตงั้ 6.2 ดาํ เนนิ การวเิ คราะหผลไดแ ตล ะตัวเพือ่ กําหนด กจิ กรรม/ข้ันตอนวธิ กี ารดาํ เนนิ งานท่ี เกิดผลได 6.3 ระบเุ กณฑช ว้ี ดั ความสาํ เร็จของงาน 6.4 กาํ หนดระยะเวลาดาํ เนนิ งานที่เปน จรงิ ตวั อยางการเขยี นวธิ ีดาํ เนนิ งาน 6. วิธดี าํ เนินงาน 6.1 วธิ ดี ําเนินงานตามจุดประสงคที่ 1 : เพ่อื ฝก อบรมเกษตรบา นคลองหาดใหสามารถเขาใจเห็น ความสาํ คญั อาชพี เกษตรอนิ ทรยี  ผลได กจิ กรรม/ข้ันตอนวธิ ดี ําเนนิ งาน เกณฑชี้วัดความสาํ เร็จ ระยะเวลา ของงาน (KPI) 1. มีผูผา นการอบรม 1. ประชาคมหมบู านชีแ้ จงรับสมคั ร 100% ประชาคม 2 ครงั้ 60 คน ผสู นใจเขารว มโครงการ 2. ผูเขา อบรมมี 1. จดั สมั มนาใหมองเห็นภาพรวมของ 80% ของผูเขารบั การ 2 วนั ความรู ความ เกษตรอนิ ทรยี  อบรมบอกวิธกี าร เขาใจ 2. ศกึ ษาดงู านที่ไรท นเหน่อื ย พัฒนาดนิ ได 2.1 การพฒั นาดิน 2.1 ศึกษา สงั เกตคณุ ภาพดนิ 80% ของผเู ขา รบั การ 2.2 การเพาะปลูก 2.2 ศึกษา สงั เกตวธิ ีการเพาะปลกู อบรม บอกวธิ กี าร 2.3 การอารักขา 2.3 ศึกษา สงั เกตวธิ ีการอารกั ขาพืช เพาะปลกู เกษตร พชื 3. เปดเวทสี มั มนาแลกเปล่ียนเรยี นรกู ับ อนิ ทรยี ได บคุ ลากรของไรทนเหนื่อย 80% ของผเู ขา รวม 4. สรปุ ผลการศกึ ษาสงั เกตและการ อบรม บอกวธิ ีการ สัมมนา อารกั ขาพืชได 3. เห็นความสาํ คญั 3. ทบทวนสภาพเปน จริงของตนเองกบั 80% ของผเู ขารบั การ 2 วัน อาชีพเกษตร ประสบการณท ไ่ี ดร บั มา แลวรวมกัน อบรมเหน็ ความสาํ คญั อินทรีย หาแนวทางของตนเอง ของอาชีพเกษตร อินทรยี 

150 7. การเขียนงบประมาณดาํ เนินการ เปน การนาํ กจิ กรรม/ขน้ั ตอนดาํ เนนิ การมาวิเคราะหรายละเอียดของรายจาย แลว บรรจใุ น โครงการ ดงั ตวั อยาง ตวั อยางการเขียนรายละเอียดงบประมาณ 7. งบประมาณดําเนินการ รวมงบประมาณดาํ เนินการทงั้ สนิ้ 108,000 บาท มีรายละเอยี ดการจาย ดังน้ี รายการจาย รายละเอยี ดการจา ย งบประมาณ ** การพฒั นาดิน คาจางไถบุกเบกิ 120 ไร × 500 บาท 60,000 บาท คาจางไถแปร 120 ไร × 300 บาท 36,000 บาท คาเมลด็ พนั ธุป ุย พชื สด 120 ไร × 5 กก.× 20 บาท 12,000 บาท 8. การเขยี นผลดาํ เนนิ โครงการ เปนการนําผลไดม า คิดวิเคราะหว า ถาการดําเนินงานเกิดผลไดตามที่กําหนด จะมีผลท่ี เกดิ อะไรบา ง และมผี ลกระทบอยา งไรทีท่ าํ ใหม องเห็นคุณคา ของโครงการ ดังตัวอยางตอไปนี้ 8. ผลดําเนินโครงการ หากการดาํ เนนิ การเกิดผลไดด งั ท่ีกําหนดไว จะมผี ลทเี่ กิดตามมาและผลกระทบ ดงั น้ี ผลได Output ผลทเี่ กดิ Effect ผลกระทบ Impact 1. มผี ผู า นการอบรม 60 คน 1. โครงสรางความรเู กษตรเปลยี่ น 1. เกิดชมุ ชนแหง การเรยี นรูเกษตร อินทรยี  2. ผูอบรมมีความรคู วาม 2. ความคดิ ของเกษตรกรเห็น 2. การลดรายจา ยของชมุ ชน เขา ใจเกษตรอนิ ทรยี  ความสําคญั กบั การประยกุ ตใ ช ปจ จัยภายในใหมีคณุ คา สูงขน้ึ 3. ผูเขาอบรมเหน็ 3. มกี ารประกอบการอาชีพเกษตร 3. ระบบเศรษฐกจิ ยกระดับเขาสคู วาม ความสําคญั อินทรียข ึ้นในชมุ ชนบา นคลอง อยดู มี สี ขุ อาชีพเกษตรอินทรยี  หาดแบบขนานใหญ

151 กจิ กรรมที่ 19 1. ใหผูเรยี นเขียนโครงการขยายอาชพี โดยอาจเปนอาชีพของตนเองทปี่ ระกอบการอยู หรอื อาชพี ท่ีมคี วามสนใจ โดยโครงการมสี ว นประกอบ (1) ชื่อโครงการ (2) เหตผุ ล หลักการ (3) เปาประสงค (4) วัตถุประสงค (5) ผลไดข องโครงการ (6) วิธีดาํ เนินงาน (7) งบประมาณดําเนินงาน (8) ผลดําเนินโครงการ 2. ใหผูเรียนนําเอกสารโครงการขยายอาชีพของตนเองไปนําเสนอผูรู ผูเช่ียวชาญ ในทองถิ่น แลกเปล่ียนเรียนรหู าขอบกพรอง จดุ แข็งตา ง ๆ แลว ปฏบิ ัติการพฒั นาเอกสารของตนเอง

152 คณะผูจ ัดทํา ท่ีปรกึ ษา บญุ เรือง เลขาธกิ าร กศน. อม่ิ สวุ รรณ รองเลขาธกิ าร กศน. 1. นายประเสริฐ จาํ ป รองเลขาธกิ าร กศน. 2. ดร.ชัยยศ แกว ไทรฮะ ทป่ี รึกษาดา นการพฒั นาหลักสูตร กศน. 3. นายวัชรินทร ตัณฑวฑุ โฒ ผูอํานวยการกลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 4. ดร.ทองอยู 5. นางรักขณา หนแู ดง ขา ราชการบํานาญ ผเู ขยี นและเรียบเรยี ง 1. นายอทุ ยั ผูบรรณาธิการ และพัฒนาปรบั ปรุง 1. นายพิชติ แสงลอย ผูอํานวยการ กศน. อําเภอนครชัยศรี จงั หวัดนครปฐม 2. นางดุษฎี ศรวี ัฒนาโรทยั กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น 3. นางพรทิพย เข็มทอง กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น 4. นางสาวเยาวรัตน คําตรง กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน คณะทํางาน 1. นายสุรพงษ ม่นั มะโน กลุม พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 2. นายศภุ โชค ศรรี ตั นศลิ ป กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน กลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน 3. นางสาววรรณพร ปทมานนท กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน 4. นางสาวศริญญา กลุ ประดษิ ฐ 5. นางสาวเพชรนิ ทร เหลอื งจิตวฒั นา ผ้พู ฒั นาและปรบั ปรุงครังที (วนั ที - พฤศจกิ ายน ) 1. นางอญั ชลี ธรรมวิธกี ลุ 2. นางดุษฎี ศรีวัฒนาโรทยั 3. นายสธุ ี วรประดษิ ฐ 4. นางสาวกฤษณา โสภี 5. นายสุภาพ เมอื งนอ ย 6. นางสาวทพิ วรรณ วงคเ รอื น

153 ผพู มิ พต นฉบบั 1. นางสาวปย วดี คะเนสม กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน 2. นางสาวชาลินี ธรรมธิษา กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน 3. นางสาวเพชรนิ ทร เหลืองจติ วัฒนา กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน ผอู อกแบบปก นายศภุ โชค ศรรี ตั นศลิ ป

154 คณะผปู รบั ปรุงขอ มูลเกี่ยวกบั สถาบนั พระมหากษตั ริย ป พ.ศ. 2560 ท่ีปรกึ ษา จาํ จด เลขาธิการ กศน. หอมดี ผูตรวจราชการกระทรวงศึกษาธิการ 1. นายสรุ พงษ ปฏบิ ตั หิ นา ทรี่ องเลขาธกิ าร กศน. 2. นายประเสรฐิ สุขสเุ ดช ผอู าํ นวยการกลุมพัฒนาการศึกษานอกระบบ และการศกึ ษาตามอัธยาศัย 3. นางตรีนชุ กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ผปู รบั ปรุงขอ มลู นางเยาวรตั น ปนมณวี งศ คณะทาํ งาน 1. นายสุรพงษ มัน่ มะโน กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย 2. นายศุภโชค ศรรี ตั นศลิ ป กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั 3. นางสาวเบญ็ จวรรณ อาํ ไพศรี กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั 4. นางเยาวรัตน ปน มณวี งศ กลุม พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย 5. นางสาวสุลาง เพช็ รสวา ง กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั 6. นางสาวทิพวรรณ วงคเรือน 7. นางสาวนภาพร อมรเดชาวฒั น 8. นางสาวชมพูนท สงั ขพ ชิ ยั