เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์

หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 4 เวอรเ์ นียร์ (Vernier)4.1 ชนดิ ของเวอร์เนยี ร์ สามารถแบ่งได้ดังนี้ 4.1.1 เวอรเ์ นยี รค์ าลิปเปอร์ (Vernier Calipers) 4.1.2 เวอรเ์ นียร์ไฮเกจ (Vernier Height Gauge) 4.1.3 เวอร์เนยี รว์ ัดลึก (Vernier Depth Gauge) 4.1.1 เวอรเ์ นียร์คาลปิ เปอร์ (Vernier Calipers) เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ เป็นเคร่ืองวัดความยาวอย่างละเอียดท่ีใช้หลักของเวอร์เนียร์สเกล โดยการแบ่งสเกลตามแนวยาวคล้ายไม้บรรทัด แต่มีการแบ่งสเกลรองโดยการใช้สเกลเลื่อนเพ่ือให้สามารถวัดได้ละเอียดมากขึ้น ซ่ึงเคร่ืองมือวัดนี้คิดข้ึนโดย ปิแอร์ เวอร์เนียร์ (Pierre Vernier) ชาวฝรั่งเศส เม่ือประมาณปีพ.ศ. 2174 หรือ ค.ศ. 1637 ซ่งึ เดมิ ที่ทาการคิดเกย่ี วกบั การใชง้ านสเกลเลื่อน 2 ช้ิน มาทาให้เกิดระยะการเลื่อนขยาย เรียกว่า เวอร์เนียร์สเกล หลักจากนั้น นายโจเซฟ อาร์บราวน์ ได้มาทาการประยุกต์เพ่ิมปากวัดงาน(Caliper) เพื่อให้สามารถใช้งานได้ดีข้ึน จึงได้เปล่ียนชื่อเรียกเป็น เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ (Vernier Caliper)ตามช่อื ของนายเวอรเ์ นยี ร์ และชื่อเรียกปากวัดงาน สาหรบั เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ท่ีมีใช้กันในปัจจุบันมีหลายแบบหลายชนิด ซึ่งก็แล้วแต่ผู้ผลิตจะทาออกจาหนา่ ย โดยบางชนดิ อาจใชก้ บั งานวัดเฉพาะดา้ น แตใ่ นเบ้ืองต้นชนิดทเี่ ราจะศึกษากันเป็นแบบท่ีใช้งานทวั่ ไป (Universal Vernier Caliper) ซ่ึงมีลกั ษณะดังภาพที่ 4-1 ภาพที่ 4-1 แสดงเวอร์เนียร์คาลิปเปอรแ์ บบทัว่ ไป

4.1.2 เวอร์เนียร์ไฮเกจ (Vernier Height Gauge) เวอร์เนียร์วัดความสูงใช้เม่ือต้องการวัด ตรวจสอบความสูงของงานและขีดขนาดความ สูงของงานได้ขนาดถูกต้องแม่นยา ใช้ขีดร่าง แบบ (Lay out) ตามขนาดแบบงานเนื่องจาก เ ว อ ร์ เ นี ย ร์ ไ ฮ เ ก จ มี ห ลั ก ก า ร แ บ่ ง ส เ ก ล เชน่ เดียวกับเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ ขนาดความยาวในระบบเมตริก 300, 500, 600 และ 1,000 มม. มคี า่ ความละเอียด 0.02 มม. ขนาดความยาวในระบบอังกฤษ12 น้วิ 18 นว้ิ 24 น้ิว และ 40 น้วิ มคี ่าความละเอยี ด 0.001 นิ้ว ภาพท่ี 4-2 เวอร์เนียรไ์ ฮเกจ 4.1.3 เวอรเ์ นียร์วัดลึก (Venier Depth Gauge) จุดประสงค์ของการใช้เวอร์เนียร์วัดลึก เพ่ือใช้วัดความลึกของรูเจาะ ความลึกของบ่างาน ร่องลึกต่างระดับ การวัดสามารถอา่ นคา่ จากสเกลไดเ้ ชน่ เดียวกบั การใช้เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ แตกต่างกันที่การวัดสเกลหลักจะเปน็ ตวั เคล่ือนที่ สว่ นสเกลเล่ือนจะอยู่กับท่สี ามารถอ่านคา่ ไดอ้ ย่างถูกตอ้ งแมน่ ยาภาพที่ 4-3 เวอร์เนยี รว์ ัดลึกลักษณะต่าง ๆ ภาพที่ 4-4 เวอร์เนยี รว์ ัดลกึ

4.2 ส่วนประกอบและหน้าท่ี 4.2.1 เวอรเ์ นียร์คาลปิ เปอร์ (Vernier Caliper)ภาพท่ี 4-5 แสดงส่วนประกอบของเวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ ชอื่ ส่วนประกอบ หน้าที่1. ปากวดั นอก (Outside Caliper Jaws) วดั ขนาดภายนอกของช้ินงาน2. เขยี้ ววัดใน (Inside Caliper Jaws) วัดขนาดภายในของชนิ้ งาน3. ก้านวัดลกึ (Depth Probe) วัดขนาดความลึกของชิน้ งาน4. สเกลหลัก (Main Scale) เปน็ คา่ สเกลหยาบทีอ่ ยบู่ นลาตัวเวอร์เนยี ร์คาลปิ เปอร์5. สเกลเลื่อน (Vernier Scale) เปน็ ค่าสเกลขยายค่าความละเอยี ดอย่บู นปากวัดเลอ่ื น6. สกรลู ็อค หรือปมุ่ ลอ็ ค (Locking Screw) ลอ็ คตาแหน่งของปากวัดใหค้ งที่

4.2.2 เวอรเ์ นียร์ไฮเกจ (Vernier Height Gauge)ภาพที่ 4-6 แสดงสว่ นประกอบของเวอร์เนยี ร์ไฮเกจ ชอื่ ส่วนประกอบ หน้าที่ เป็นฐานรองรับน้าหนกั และเคลือ่ นทใี่ นการร่างแบบบนโต๊ะระดับ1. ฐาน เปน็ คานท่กี าหนดความสูงและการเคล่อื นทข่ี องเวอรเ์ นยี ร์ไฮเกจ2. บรรทัดสเกลหลกั เป็นค่าสเกลหยาบทอ่ี ยูบ่ นบรรทดั สเกลหลกั3. สเกลหลกั เป็นตวั บงั คบั การเคล่ือนทข่ี องสเกลเลอื่ น4. ตัวเล่ือน เป็นคา่ สเกลหยาบคา่ ความละเอียดของสเกลหลกั5. สเกลเลอ่ื น ใช้ขดี ทาเคร่ืองหมายบนชิ้นงาน6. มีดทาเคร่ืองหมาย เป็นตัวเลอื่ นประคองเกลยี วปรบั ละเอียด7. ตัวเลอื่ นปรับละเอียด ล็อคตวั เลื่อนปรับละเอียด8. สกรูลอ็ คปรบั ละเอยี ด ปรับความละเอียดของสเกลการวดั9. เกลียวปรบั ละเอียดและแปน้ เกลยี ว ล็อคตาแหนง่ ของปากวัดใหค้ งท่ี10. สกรลู อ็ คตาแหนง่

4.2.3 เวอร์เนียร์วัดลกึ (Vernier Depth Gauge) ภาพท่ี 4-7 สว่ นประกอบของเวอร์เนยี ร์วดั ลกึ ชื่อสว่ นประกอบ หนา้ ที่1. แกนวดั ลึก วดั ความลึกของช้นิ งานเพอื่ ป้องกนั การหนนุ ของครีบ2. ผวิ แนบงานของสะพานยัน บริเวณมุมงานหรอื รัศมโี ค้ง เพอื่ บังคบั ใหแ้ นวแกนของบรรทัดวดั ลึกอยูร่ ่วมกบั3. สะพานยัน แนวแกนวัดของช้ินงาน4. แป้นเกลยี ว เป็นฐานบังคบั แนวแกนบรรทัดวดั ลกึ เพือ่ ยดึ หรือปรับแต่งความฝืดของการเล่อื นระหวา่ ง5. ขีดเวอร์เนียร์ บรรทัดแกนวัดลึกกับสะพานยัน6. ขีดมาตราหลกั เปน็ คา่ สเกลขยายค่าความละเอยี ดบนสะพานยนั7. ตวั เลขบอกขนาดของเวอร์เนยี ร์วัดลกึ เปน็ คา่ สเกลขยายท่อี ยู่บนบรรทดั แกนวดั ลกึ8. บรรทัดแกนวัดลกึ เปน็ ตวั เลขหน่วยหลกั ของการวดั วัดความลกึ ของชนิ้ งาน

4.3 หลกั การแบ่งสเกลและการอ่านค่า 4.3.1 หลักการแบง่ สเกลและการอ่านคา่ ระบบอังกฤษ  หลกั การแบง่ สเกลและการอ่านคา่ ระบบอังกฤษ 1/128 นว้ิ ภาพที่ 4-8 การแบง่ คา่ ความละเอียด 1/128 นวิ้จากภาพท่ี 4-8 : 1 ช่องของสเกลหลกั มีคา่ = 1/16 นว้ินา 7/16 นวิ้ มาแบ่งเป็น 8 ช่องเทา่ ๆ กัน = (7/16)/8 = 7/16 x 1/8 = 7/128 น้ิว = 1/128 นิ้วดังน้ัน มคี ่าความแตกตา่ ง = 1/16 – 7/128 = 8 – 7/1281 ชอ่ ง ของสเกลเลอ่ื นมีคา่ เท่ากับ 1 /128 นิ้ว  วิธอี า่ นเวอร์เนยี ร์คาลิปเปอร์วดั ละเอียด 1/128 นิ้ว วิธีอา่ น จะอา่ นเปน็ เศษส่วน โดยอา่ นค่าวัดจากสเกลมาตราหลักก่อน แลว้ นามาบวกกบั ค่าของเวอรเ์ นยี ร์สเกล ดังตัวอย่างภาพท่ี 4-9 ตามลาดบั ดงั น้ีภาพที่ 4-9 คา่ วดั จากเวอรเ์ นยี รค์ าลปิ เปอร์ ชนิด 1/128 นิว้

1. อา่ นจากบรรทัดสเกลหรือสเกลมาตราหลกั ได้ = 1 (2/16) นิว้2. อา่ นจากเวอรเ์ นยี รส์ เกล = 3/128 นว้ิ3. รวมค่าวดั ท่ีอ่านได้ 1(2/16) + 3/128 = 1(19/128) นิ้ว หลักการแบ่งสเกลและการอา่ นคา่ ระบบอังกฤษ1/1000 นวิ้ ภาพที่ 4-10 การแบ่งค่าความละเอียด 0.001 น้ิวจากภาพท่ี 4-10 : 1 ชอ่ งสเกลหลักมคี า่ = 0.025 นวิ้ 4 ช่องสเกลหลักมีคา่ = 4 x 0.025 นว้ิ = 0.100 นว้ินา 1.225 น้ิว มาแบ่งเปน็ 25 ชอ่ งเท่า ๆ กนั = 1.225/25 = 0.049 นิ้วดงั น้ัน มคี า่ ความแตกตา่ ง = 0.05 – 0.149 = 0.001 นวิ้1 ช่องของสเกลเลอ่ื นมคี ่าเท่ากับ 0.001 นวิ้  วิธีอา่ นเวอร์เนียร์คาลปิ เปอร์วัดละเอยี ด 1/1000 น้ิว เน่ืองจากสเกลมาตราหลัก ในระยะ 1 น้วิ แบ่งออกเป็น 40 ช่อง ดงั นั้นในแต่ละชอ่ งจะมคี ่าเท่ากับ 1/40 เทา่ กบั 0.025 นิ้ว (ดงั ภาพที่ 4-10) เวลาอ่านค่าวดั ก็อ่านค่าท่ีสเกลมาตราหลักกอ่ น แลว้ จงึอา่ นค่าจากเวอรเ์ นียร์สเกล และรวมคา่ วัดเขา้ ด้วยกนั ดังภาพท่ี 4-11 ภาพที่ 4-11 คา่ วดั เวอรเ์ นียรค์ าลปิ เปอร์ชนิด 1/1000 นิ้ว

1. อ่านจากบรรทัดสเกลหรือสเกลมาตราหลกั ได้ = 2.300 นว้ิ นวิ้2. อา่ นจากเวอรเ์ นียร์สเกล ตรงกับขีดท่ี 16 = 16(0.001) = 0.016 นว้ิ3. รวมคา่ วดั ท่ีอา่ นได้ 2.650 + 0.016 = 2.3164.3.2 หลกั การแบ่งสเกลและการอา่ นคา่ ระบบเมตริก หลกั การแบ่งสเกลและการอา่ นคา่ ระบบเมตรกิ 1/20 มม. (0.05 มม.)อา่ นคา่ วัดได้ละเอียด 0.5 เช่น 20.15 มม. 30.05 มม. ฯลฯ ซง่ึ เกิดจากการแบ่งช่องมาตราเลือ่ นออกเป็น 20 ชอ่ ง ในความยาว 19 มม. ของช่องมาตราหลกั20 ช่องมาตราบนแผ่นมาตราเล่ือนมีระยะทาง = 19 มม.1 ช่องมาตราบนแผ่นมาตราเล่ือนมีระยะทาง = 19 มม. = 0.95 มม. 20เมื่อขดี สเกลศนู ยท์ ้ังสองอยตู่ รงกันขดี ที่ 1 ของขีดมาตราเล่ือนอยเู่ ย้ืองกับขีด 1 มม. = 1 – 1(0.95) = 0.05 มม.ขดี ที่ 2 ของขีดมาตราเลื่อนอยู่เยอ้ื งกับขีด 2 มม. = 2 – 2(0.95) = 0.1 มม.ขดี ท่ี 3 ของขีดมาตราเล่ือนอยเู่ ย้ืองกับขีด 3 มม. = 3 -3(0.95) = 0.15 มม.ขีดที่ 20 ของขีดมาตราเล่ือนอยเู่ ยอ้ื งกับขดี 20 มม. = 20 – 20(0.95) = 1 มม.ภาพท่ี 4-12 แสดงการแบ่งสากล 1/20 มม.เมอ่ื เลื่อนปากเวอร์เนียร์ออกขีดสเกลศูนย์ทง้ั สองจะอยู่เย้อื งกันถ้าขดี สเกลที่ 1 อยตู่ รงกันขดี สเกลศนู ย์อยูเ่ ย้ืองกัน= 1 – 0.95 = 0.05 มม.ถา้ ขดี สเกลท่ี2 อยูต่ รงกันขดี สเกลศนู ย์อย่เู ยื้องกัน = 2 – 1.9 = 0.1 มม.

ถ้าขีดสเกลท่ี3 อยตู่ รงกันขีดสเกลศนู ย์อย่เู ยื้องกัน = 3 – 2.85 = 0.15มม. ฯลฯ = 1 มม.ถ้าขดี สเกลท่ี20 อยู่ตรงกนั ขดี สเกลศนู ยอ์ ย่เู ย้ืองกัน = 20 – 19.0ภาพที่ 4-13 ขดี สเกลที่ 10 ตรงกันขดี สเกลศูนย์เย้อื งกัน 0.5 มม. ภาพท่ี 4-14 ขีดสเกลท่ี 11 ตรงกนั ขีดสเกลศูนย์เยือ้ งกนั 0.55 มม. รวม วิธีอา่ นค่าวัดจากเวอร์เนียรค์ าลปิ เปอร์ขนาด 1 มม. ใหก้ ระทา 4 ขั้นคือ 20 อ่านได้ขั้นท่ี 1 อา่ นค่าวัดเป็น 10 ซ.ม. 100มม.เซนติเมตรจากขดี มาตราหลักขน้ั ที่ 2 อ่านคา่ วัดเป็น 3 ซ.ม. 103มม.มลิ ลเิ มตรจากขีดมาตราหลกัขัน้ ท่ี 3 อ่านค่าวัดที่ละเอยี ด 0.6 มม. 103.6มม.0.1 จากขดี มาตราเลอ่ื นขน้ั ท่ี 4 อา่ นคา่ วัดทล่ี ะเอยี ด 0.05 มม. 103.65มม.0.05 จากขีดมาตราเล่อื น

ภาพที่ 4-15 ตัวอย่างการอ่านค่าจากรปู อา่ นคา่ วดั ได้เทา่ กบั 57.25 มม. หลักการแบง่ สเกลและอ่านค่าระบบเมตริก 1/50 มม. (0.02 มม.)อ่านค่าวัดได้ละเอยี ด 0.02 มม. เชน่ 20.62 มม. 15.04 มม. ฯลฯ ซง่ึ เกิดจากการแบง่ ช่องมาตราเลื่อนออกเป็น 50 ช่อง ในความยาว 49 มม. ของชอ่ งมาตราหลัก50 ชอ่ งมาตราบนแผ่นมาตราเลอื่ นมีระยะทาง = 49 มม.1 ช่องมาตราบนแผ่นมาตราเลื่อนมีระยะทาง = 49 มม. 50 = 0.98 มม.เมือ่ ขีดสเกลศูนย์ทัง้ สองอยตู่ รงกันขดี ที่ 1 ของขีดมาตราเลื่อนอย่เู ยอ้ื งกับขีด 1 มม. = 1 – 1(0.98) = 0.02 มม.ขดี ที่ 2 ของขีดมาตราเล่ือนอยูเ่ ย้อื งกับขดี 2 มม. = 2 – 2(0.98) = 0.04 มม.ขดี ที่ 3 ของขีดมาตราเลื่อนอยเู่ ยอ้ื งกับขดี 3 มม. = 3 – 3(0.98) = 0.06 มม.ฯลฯขดี ที่ 50 ของขีดมาตราเล่ือนอยเู่ ยื้องกับขดี 50 มม. = 50 – 50(0.98) = 1 มม.ภาพท่ี 4-16 แสดงการแบง่ สเกล1/50 มม.

เมอื่ เล่ือนปากวัดออกขีดสเกลศูนยท์ ง้ั สองจะอยู่เย้อื งกนั ดังน้ีถ้าขดี ท้งั สองของสเกลที่ 1 ตรงกบั ขดี สเกลศูนยเ์ ยอื้ งกนั = 1 – 1(0.98) = 0.02 มม. มม.ถา้ ขดี ทัง้ สองของสเกลที่ 2 ตรงกับขดี สเกลศูนย์เยือ้ งกัน = 2 – 2(0.98) = 0.04 มม.ถ้าขีดทง้ั สองของสเกลท่ี 3 ตรงกบั ขดี สเกลศนู ยเ์ ยอื้ งกนั = 3 – 3(0.98) = 0.06 = 1 มม. ฯลฯถ้าขีดทั้งสองของสเกลท่ี 50 ตรงกบั ขดี สเกลศนู ย์เยื้องกัน = 50 – 50(0.98)ภาพที่ 4-17 เมอ่ื ขีดสเกลท่ี 26 ตรงกัน ขีดสเกลศนู ย์เยอื้ งกัน = 0.52 มม.ภาพท่ี 4-18 เมื่อขีดสเกลที่ 35 ขดี สเกลศนู ย์เย้อื งกัน = 0.74 มม. วิธีอา่ นคา่ วัดของเวอรเ์ นยี ร์คาลปิ เปอรข์ นาด 1 มม. ให้กระทา 4 ขัน้ คือ 50 อา่ น รวมขั้นที่ 1 อ่านคา่ วัดเป็นเซนติเมตร 80 มม.จากขดี มาตราหลักขั้นท่ี 2 อ่านคา่ วัดเป็นมลิ ลเิ มตร 5 มม. 85มม.

จากขีดมาตราหลกั อา่ นได้ รวม 0.5 มม. 85.50ขั้นที่ 3 อา่ นค่าวัดท่ีละเอียด 0.1มม. 0.06 มม. 85.56 จากขีดมาตราเลอื่ นขั้นท่ี 4 อ่านคา่ วัดทล่ี ะเอียด 0.02มม. จากขีดมาตราเลอ่ื น ภาพที่ 4-19 แสดงตัวอยา่ งการอา่ นคา่ จากรปู อ่านค่าวดั ได้เทา่ กับ 68.32 มม.4.4 การใช้งานของเวอรเ์ นียร์ 4.4.1 การใช้งานของเวอรเ์ นยี รค์ าลิปเปอร์ (Vernier Caliper) เวอรเ์ นียร์คาลปิ เปอร์สามารถใช้วดั งานได้ 3 ลกั ษณะ คอื  ใช้วดั ขนาดภายนอก ก่อนวดั ให้กางปากวดั ท้ังคูก่ ว้างกวา่ ความโตงานเลก็ น้อยแล้วค่อย ๆ บบีปากวัดเลอ่ื นเข้าจนปากวัดทงั้ คูส่ มั ผสั กบั ผิวงานภาพท่ี 4-20 วธิ ใี ชเ้ วอรเ์ นียร์คาลปิ เปอร์วัดขนาดงาน ภาพท่ี 4-21 วธิ ใี ช้ปลายปากวดั นอก วดั ความโตนอกที่มีลกั ษณะตกร่องแคบ ๆ

 ใชว้ ัดความโตในของงานโดยใชเ้ ข้ยี วไขวส้ าหรับวดั ในหรือปากวดั ใน กอ่ นวดั ให้ ปากวัดทงั้ คแู่ คบกวา่ ความโตในงานเล็กน้อยแลว้ เล่ือนเขีย้ วไขวอ้ อกจากสมั ผัสผิวงาน ภาพที่ 4-22 วธิ ใี ชเ้ ขีย้ วไขว้สาหรบั วัดในงานความโตในงาน  ใชว้ ดั ความลึกงานโดยใชก้ า้ นวัดลกึ ก่อนวัดใหป้ ลายของก้านวัดลึกอย่เู หนือผิวงานเลก็ นอ้ ย แล้วคอ่ ย ๆ เลื่อนก้านวดั ลึกลงจนสัมผสั ผิวงาน ดังภาพที่ 4-23 ภาพที่ 4-23 วธิ ใี ช้ก้านวดั ลึกวัดความลกึ งาน

ข้นั ตอนในการใชเ้ วอร์เนียร์คาลิปเปอร์ในการวัดขนาดงาน 1. ตรวจสอบเครอื่ งมือวัด ดังน้ี 1.1 ใช้ผ้าเชด็ ทาความสะอาด ทกุ ชิน้ สว่ นของเวอร์เนียร์ก่อนใชง้ าน 1.2 คลายล็อคสกรู แล้วทดลองเลื่อนเวอร์เนียร์สเกลไป – มาเบา ๆ เพื่อตรวจสอบดูว่าสามารถใชง้ านได้คลอ่ งตวั หรอื ไม่ 1.3 ตรวจสอบปากวัดของเวอร์เนียร์โดยเลื่อนเวอร์เนียร์สเกลให้ปากเวอร์เนียร์วัดนอกเล่อื นชดิ ตดิ กันจากน้นั ยกเวอรเ์ นียรข์ ้ึนสอ่ งดูวา่ บรเิ วณปากเวอร์เนียร์มีแสงสว่างผ่านหรือไม่ ถ้าไม่มีแสดงว่าสามารถใช้งานได้ดี กรณีท่ีแสงสว่างสามารถลอดผา่ นได้ แสดงวา่ ปากวัดชารดุ ไม่ควรนามาใช้วัดขนาด 2. การวดั ขนาดงาน ตามลาดบั ข้ันดงั น้ี 2.1 ทาความสะอาดบริเวณผวิ งานที่ตอ้ งการวดั 2.2 เลอื กใชป้ ากวดั งานให้เหมาะสมกับลักษณะงานท่ีต้องการ เช่น ถ้าต้องการวัดขนาดภายนอกเลอื กใชป้ ากวดั นอกวัดขนาดดา้ นในช้นิ งานเลอื กใช้ปากวดั ใน ถ้าต้องการวัดขนาดงานที่เป็นช่องเล็กๆ ใช้บรเิ วณสว่ นปลายของปากวดั นอก ซง่ึ มลี กั ษณะเหมอื นคมมดี ท้ัง 2 ดา้ น 2.3 เลื่อนเวอร์เนียร์สเกลให้ปากเวอร์เนียร์สัมผัสชิ้นงาน ควรใช้แรงกดให้พอดี ถ้าใช้แรงมากเกนิ ไป จะทาให้ขนาดงานทอ่ี ่านไม่ถกู ต้องและปากเวอร์เนยี ร์จะเสียรปู ทรง 2.4ขณะวดั งาน สายตาตอ้ งมองต้งั ฉากกบั ตาแหนง่ ที่อา่ น แล้วจงึ อ่านค่า 3. เมื่อเลิกปฏิบัติงาน ควรทาความสะอาด ชโลมด้วยน้ามัน และเก็บรักษาด้วยความระมัดระวัง ในกรณีที่ไมไ่ ด้ใชง้ านนาน ๆ ควรใช้วาสลีนทาส่วนทีจ่ ะเปน็ สนิม ขอ้ ควรระวงั ในการใชเ้ วอร์เนียร์คาลปิ เปอร์ 1. ต้องทาความสะอาดและลบคมชิน้ งานกอ่ นใช้เครื่องมอื วดั ทกุ ครง้ั 2. ตรวจสอบความสมบรู ณข์ องปากเวอรเ์ นยี ร์ก่อนวดั 3. อยา่ วัดชน้ิ งานในขณะที่ชน้ิ งานกาลงั หมุนอยู่ 4. อย่าวัดชิ้นงานขณะท่ีชน้ิ งานยังร้อนอยู่ 5. อยา่ เล่ือนหรือลากปากวดั ไป – มาบนชน้ิ งาน จะทาใหป้ ากของเวอร์เนยี ร์สกึ ได้ 6. อย่าใชป้ ากวดั นอกหรือปากวัดในขดี ขนาดงาน เวลาร่างแบบ หรือขณะวัดงาน 4.4.2 การใชง้ านของเวอร์เนียรไ์ ฮเกจ (Vernier Height Gauge) เวอร์เนียร์ไฮเกจ เป็นเคร่ืองมือวัดท่ีใช้กับงานร่างแบบ (Lay – out) เป็นส่วนใหญ่ โดยจะขีดให้เปน็ รอยที่มีระยะหรือขนาดความสงู ตา่ ง ๆ บนผิวงาน โดยใช้คกู่ ับโต๊ะระดับหรือแทน่ ระดบั (Surface plate)

ภาพท่ี 4-24 การใช้เวอร์เนยี ร์ไฮเกจขีดความสูงของงานภาพท่ี 4-25 เวอร์เนยี รไ์ ฮเกจมเี ลนส์ขยาย ภาพท่ี 4-26 การใชเ้ วอร์เนยี ร์ไฮเกจทาให้อ่านคา่ ได้ง่าย ส่วนปลายของสเกลหลกั วดั ความสูงของงานสามารถปรับเล่ือนได้

ขอ้ ควรระวงั การใชเ้ วอร์เนยี ร์ไฮเกจ ก่อนท่ีจะใชเ้ วอร์เนยี รไ์ ฮเกจ ควรตรวจความเรียบรอ้ ย และความสมบูรณ์ให้ดเี สียกอ่ น คือ 1. ทาความสะอาดผวิ โตะ๊ ระดบั หรอื ผวิ แท่นระดบั ให้เรียบร้อย 2. ทาความสะอาดฐานของเวอร์เนยี ร์ไฮเกจ 3. ควรมีน้ามันหล่อลื่นระหว่างผิวโต๊ะระดับ และฐานของเวอร์เนียร์ไฮเกจขณะใช้งานเพ่ือลดการสึกหรอ 4. เล่ือนปากวัด หรือตัวขีดให้สัมผัสกับผิวโต๊ะระดับ ตรวจดูขีดศูนย์ของเวอร์เนียร์สเกลปกติจะตรงกบั ขีดศนู ย์ของสเกลมาตราหลัก ถ้าไม่ตรงกนั ปรับใหต้ รงกนั 4.4.3 การใช้งานของเวอรเ์ นียร์วดั ลกึ (Vernier Depth Gauge)ลกั ษณะงานท่ีใชว้ ัดด้วยเวอรเ์ นยี ร์วดั ลึก วธี ีวัดงานที่มีลกั ษณะเปน็ สว่ นลดบา่ เช่น งานกลงึ ลดบ่าภายนอก งานกัด ฯลฯ และส่วนลึกของรูเจาะ รูคว้าน และร่องลึกต่าง ๆ สามารถทาได้หลายวิธี วิธีหนึ่งท่ีสะดวกรวดเร็ว มีค่าผิดพลาดน้อย และได้ค่าวัดทล่ี ะเอยี ดปานกลาง คือใช้ “เวอรเ์ นียรว์ ดั ลึก” ตามลกั ษณะงานตัวอย่างภาพท่ี 4-26 การวัดความลึกของเพลา ภาพที่ 4-27 การวดั ความลกึ ของรใู นภาพท่ี 4-28 การวัดความลึกของรูขนาดเล็ก

ถึงแม้ว่าลักษณะสร้างของเวอรเ์ นยี ร์วัดลึกไดอ้ อกแบบมาอย่างเหมาะสม เพื่อลดค่าผดิ พลาดต่างๆ ได้ แต่ขอ้ ผิดพลาดก็อาจมาจากสาเหตอุ ่ืน ๆ ซ่งึ ผวู้ ดั จะต้องระมดั ระวงั คอื  ลกั ษณะงานที่ไมไ่ ดล้ บรอยเยินต่าง ๆ ใหเ้ รียบร้อย ก่อนวดั จะต้องลบรอยเยนิ ต่าง ๆ ดว้ ยตะไบหรอื กระดาษทราย มิฉะน้นั แล้วรอยเยนิ จะ หมนุ ผิวแนบงานทาให้คา่ วัดทอ่ี า่ นได้มากกว่าความลึกจริง ภาพท่ี 4-29 แสดงลักษณะงานท่ไี ม่ได้ลบรอยเยนิ  แรงกดทม่ี ากเกนิ ไป ผ้วู ดั จะต้องอาศยั ความรูส้ ึกสมั ผัสวา่ เมื่อใดปลายวดั งานสัมผสั กบั ผวิ งานแล้ว และแรงกดระหว่างปลายวัดงานกับผวิ งานจะตอ้ งพอดี ซึง่ ถ้ามากเกินไปจะทาให้ผวิ แนบงานของสะพานยนั ลอยตวัสูงขน้ึ วธิ ฝี ึกให้เกดิ แรงกดท่ีพอเหมาะ ใชฝ้ กึ วดั กบั งานที่ทราบคา่ ความลึกจนวัดได้คา่ ความลกึ ท่ีถกู ต้อง ภาพที่ 4-30 แสดงแรงกดทมี่ ากเกินไป

 ผวิ แนบงานของสะพานยันไมแ่ นบกับผวิ งานผู้วดั จะต้องออกแรงกดสะพานยันให้แนบสนทิ กับผิวงานจริง ๆ ดงั รปู ผวิ แนบงานของสะพานดา้ นซา้ ยมือไมแ่ นบสนทิ กบั ผิวงานทาใหค้ ่าวัดท่ไี ด้ผิดไป ภาพที่ 4-31 แสดงผิวของสะพานยันไมแ่ นบกบั ผวิ งาน  เกิดจากลักษณะของขอบงานท่ีไมถ่ กู ตอ้ ง ก่อนวัดผู้วัดจะต้องตรวจดูว่าลักษณะของงาน สมบรู ณ์ และถูกต้องหรือไม่ ดังภาพขอบของงานสูง ไม่เท่ากันทาใหว้ ัดความลกึ ไม่ได้ ภาพท่ี 4-32 แสดงลกั ษณะของขอบงานไมถ่ ูกต้อง

 ลกั ษณะการวางปลายวดั ลึก ในกรณีท่ีจาเป็นจะต้องใหป้ ลายวัดลึกชิดกับขอบงานด้านใดดา้ นหนึง่ ใหป้ ลายวัดลกึ วางดังภาพท่ี 4-33 เพือ่ หลบรอยเยินทมี่ มุ ภาพที่ 4-33 แสดงลกั ษณะการวางปลายวดั ลกึ  เกดิ จากแนวแกนก้านวัดลึกไม่อยู่ในแนวแกนงาน ทาให้ค่าวัดท่ีได้มากกว่าความลึกจริง ผู้วัด จะต้องกดผิวแนบงานของสะพานยันให้แนบสนิท กับ ผิ ว ง า นจ ริ ง ๆ แ ล ะ วั ด หล า ย ๆ ค ร้ั ง เ พื่ อ เปรยี บเทียบคา่ วดั ท่ีได้ ภาพที่ 4-34 แสดงแกนก้านวัดลึกไมอ่ ยใู่ นแนวแกนงาน

 เกดิ จากปลายวัดงานสกึ เม่ือใช้เวอร์เนียร์วัดลึกวัดงานที่ผิวไม่เรียบบ่อย ๆ ปลายวัดลึกอาจจะลึก ดังนั้นก่อนวัดงานทุกครั้งผู้วัดจะต้องตรวจดูความถูกต้อง โดยกดสะพานยันกับผิวโต๊ะระดับ เล่ือนปลายวัดลึกลงจนสัมผัสผิวโตะ๊ ระดับ สงั เกตขีดสเกลศูนย์ทั้งสอง ถ้าปลายวัดไม่สึกขีดสเกลศูนย์จะอยู่ตรงกันดังภาพบน แต่ถ้าปลายวัดลึกสึกไปขีดสเกลศูนย์จะอยู่เยื้องกันดังภาพล่าง การวัดลึกคร้ังต่อไปจะต้องลบด้วยค่าท่ีปลายวัดลึกไป จึงจะเปน็ ค่าความลกึ ทแ่ี ท้จริง ภาพท่ี 4-35 แสดงภาพปลายวดั งานสึกหรอ  มาจากสาเหตุอ่นื ๆ เช่น ความสะอาดของงาน ก่อนวดั จะต้องเช็ดและทาความสะอาดผิวงานให้สะอาดปราศจากฝุ่น ผง และคราบน้ามันเสียก่อน ความชัดเจนของขีดสเกลหลักและขีดเวอร์เนียร์ ความแม่นยาจากการอ่านขีดสเกล อุณหภูมิ แสงสว่าง เสียงรบกวนและการวัดในท่าท่ีไม่ถนัด ทาให้ไม่สามารถอ่านค่าวดั ได้ถูกตอ้ ง ฯลฯ4.5 การบารงุ รกั ษา 1. ควรเกบ็ เวอร์เนยี รไ์ ว้บนผ้า ฟองน้า หรือกล่องเฉพาะ 2. อยา่ เก็บเวอร์เนียร์ในที่ร้อน หรือเยน็ จัดเกินไป 3. ถา้ ปากวดั นอก หรอื เขย้ี ววัดในเยนิ ให้ส่งซ่อม 4. ไมค่ วรนาเวอรเ์ นียรใ์ ส่กระเปา๋ หลงั ของกางเกง อาจทาให้คดงอได้ 5. ต้องทาความสะอาด และชโลมน้ามันกันสนมิ ทกุ ครง้ั หลงั การใช้งาน

6. ก่อนเกบ็ เวอร์เนียร์คาลิปเปอร์ ควรหมุนลอ็ คต้ังระยะหา่ งของปากวดั ประมาณ 2–3 มม.7. ในการเก็บควรแยกเก็บเวอร์เนียร์ไว้ต่างหาก หา้ มวางปนกับเคร่ืองมือมีคม8. ควรลอ็ คแป้นเกลยี วยดึ แกนวัดลกึ ตลอดเวลาเพ่ือป้องกันการหลดุ ร่องของแกนวัดลกึ9. กอ่ นเก็บเวอรเ์ นียรไ์ ฮเกจควรถอดเหลก็ ขีดออกจากตัวเวอร์เนยี ร์กอ่ น