9

ระบบแมปขอ้ มลู จากฐานข้อมลู เป็นออนโทโลยี 87 ระบบแมปขอ้ มูลจากฐานข้อมูลเป็นออนโทโลยี Database to Ontology Mapping System ณฐั ธดิ า บุตรพรม และพุธษดี ศิรแิ สงตระกลู ภาควิชาวทิ ยาการคอมพิวเตอร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยขอนแก่น [email protected], [email protected] บทคัดย่อ งานวจิ ยั นนี้ �ำ เสนอการพฒั นาเครอื่ งมอื แมปขอ้ มลู จากฐานขอ้ มลู เปน็ ออนโทโลยี (ExtendNectecD2OMAP) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเพ่ิมความสามารถเครื่องมือแมปข้อมูลจากฐานข้อมูลเป็นออนโทโลยีซ่ึงนำ�เสนอโดย NECTEC (NectecD2OMAP) ใหส้ ามารถรองรบั ไฟลค์ วามรอู้ อนโทโลยที ส่ี รา้ งจากหลายโปรแกรม และใหร้ องรบั ฐานขอ้ มลู เชิงสมั พนั ธท์ จ่ี ดั การดว้ ยระบบจัดการฐานข้อมูลทหี่ ลากหลายขึ้นด้วยวธิ เี ปรียบเทยี บความสอดคลอ้ ง ระหวา่ งฐานขอ้ มูลและออนโทโลยี เพอื่ ประเมินความสามารถของระบบทพ่ี ฒั นาขนึ้ ผวู้ จิ ัยไดท้ ดสอบระบบโดยใช้ ชดุ ขอ้ มลู จากงานวจิ ัยของ Jerry ผลการทดสอบพบวา่ ExtendNectecD2OMAP มีความสามารถเพมิ่ ขึ้นจาก NectecD2OMAP สามารถรองรบั ไฟลอ์ อนโทโลยที ส่ี รา้ งจาก OE5,Protégé และ Altova และรองรบั ฐานขอ้ มลู ของระบบจดั การฐานขอ้ มูล PostgreSQL, MS-Access, SQL Server และ MySQL คำ�ส�ำ คญั : ออนโทโลยี ฐานข้อมลู เชิงสัมพนั ธ์ แมปขอ้ มลู Abstract This paper presents the development of Database-to-Ontology Mapping tools. The purpose of this system is to extend the tools capabilities that developed by NECTEC in order to support variety ontology development tools and variety DBMS. The development approach is based on matching method. In order to evaluate the capability of the proposed system, we use data from the Jerry’s research to evaluate the system comparing to the NectecD2OMAP. The results showed that the proposed system has more capability than the original tool. The proposed system can support the ontologies that developed by OE5, Protégé and Altova. Moreover, it can work together with database that created by the PostgreSQL, MS-Access, SQL Server and MySQL Database Management System. Keywords : ontology, relational database, schema matching

88 วศิ วกรรมสาร มก. 1. บทน�ำ [1] ออนโทโลยถี กู สรา้ งขน้ึ แทนความรเู้ ฉพาะดา้ น มคี วาม เว็บเชิงความหมาย (Semantic Web) [1] เป็น สามารถในการใชข้ อ้ มลู รว่ มกบั ขอ้ มลู หลากหลายประเภท เทคโนโลยี ท่ีใช้บูรณาการ และจัดระเบียบข้อมูลเชิง สามารถน�ำ ขอ้ มลู กลบั มาใช้ใหม่ และการถา่ ยทอดคณุ สมบตั ิ ความหมาย ทำ�ให้มีการเชื่อมโยงเครือข่ายของข้อมูล [7] จากคณุ สมบตั ขิ องออนโทโลยีในการใชข้ อ้ มลู รว่ มกนั บนเว็บไซต์ต่างๆ และส่งผลให้การสืบค้นเป็นไปอย่าง จึงได้มีการพัฒนาเครื่องมือ เพื่อให้ออนโทโลยีใช้งาน มคี วามสามารถ และสามารถสร้างความสมั พันธ์ใหก้ ับ ร่วมกับข้อมูลที่อยู่ในโครงสร้างอ่ืน เช่น Mapping ขอ้ มูลจากหลายแหล่ง ออนโทโลยี [1] เปน็ วธิ ีการหนงึ่ ER Schemas to OWL ontologies [8], Ontology- ทมี่ บี ทบาทส�ำ คญั ทถี่ กู น�ำ มาใช้ในการเพม่ิ ความสามารถ Based Mediated XML Mapping [9], Database- การท�ำ งานร่วมกนั เชิงความหมายระหวา่ งแหล่งข้อมูล to-Ontology Mapping Generation for Semantic ทม่ี คี วามหลากหลาย ปจั จบุ นั ขอ้ มลู สว่ นใหญถ่ กู จดั เกบ็ Interoperability [10] เปน็ ตน้ ในรปู แบบฐานขอ้ มลู เชงิ สมั พนั ธ์ [1] ซงึ่ การท�ำ งานรว่ ม การแมปฐานขอ้ มลู กับออนโทโลยี (Database-to- กนั จ�ำ เปน็ ตอ้ งมกี ารแมปโครงสรา้ งจากแหลง่ ขอ้ มลู ตา่ งๆ Ontology Mapping) เป็นกระบวนการเชอื่ มระหวา่ ง เขา้ กบั ออนโทโลยี จากการศกึ ษาพบวา่ มีงานวจิ ยั ที่นำ� ฐานข้อมลู และออนโทโลยี สามารถจ�ำ แนกออกเป็น 2 เสนอเคร่ืองมือ และวิธีแมปฐานข้อมูลกับออนโทโลยี ประเภท คอื การสรา้ งออนโทโลยีใหมจ่ ากฐานขอ้ มลู เดมิ อย่างแพรห่ ลาย เครื่องมือบางเครื่องมีข้อจำ�กัดบางประการ เช่น และการแมปฐานขอ้ มลู เดมิ กบั ออนโทโลยี [10] ซงึ่ งาน MapOnto [2,11] พฒั นาเพอ่ื ใชง้ านรว่ มกบั Protégé-2.1 วจิ ยั น้ีไดเ้ ลอื กวธิ กี ารแมปฐานขอ้ มลู กบั ออนโทโลยี ดว้ ย และนำ�เข้าได้เฉพาะไฟล์ SQL DDL, D2OMapper วธิ เี ปรยี บเทยี บความสอดคลอ้ งระหวา่ งขอ้ มลู และออน [3] สามารถแมปเฉพาะตารางความสัมพันธ์กับคลาส โทโลยี ซง่ึ จะแมปฐานขอ้ มลู เชงิ สมั พนั ธแ์ ละออนโทโลยี ออนโทโลยี ทม่ี ีความสัมพันธ์ RONTO [4] เปน็ เครื่อง HaichiLiuetal.[2,11]ไดน้ �ำ เสนอเครอื่ งมอื ชอื่ “MapOnto” มือแมป ซึ่งเป็นปล๊ักอินของ Protégé-2.0+ รวมทั้ง พฒั นาขน้ึ เพอื่ ใชง้ านรว่ มกบั Protégé2.1 น�ำ เขา้ ไดเ้ ฉพาะไฟล์ Database to Ontology Mapping [5, 6] ซึง่ พัฒนา SQL DDL ท่ีใช้สร้างฐานขอ้ มูล โดยศูนย์เทคโนโลยี อิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์ Igor Myroshnichenko. [3] ไดน้ �ำ เสนอเครอ่ื งมอื ชอ่ื แหง่ ชาติ ใชแ้ มปฐานขอ้ มลู กบั ออนโทโลยี โดยสามารถ “D2OMapper” ใชส้ ำ�หรบั อธบิ ายองค์ประกอบในเว็บ รองรับฐานข้อมูลเชิงสัมพันธ์ และทำ�งานร่วมกับ เชงิ ความหมาย วธิ กี ารคอื ใชเ้ ทคนคิ การจบั คู่โครงสรา้ ง ออนโทโลยีทีถ่ กู สรา้ งโดย OE5 ดงั นนั้ ในงานวิจัยน้ีม่งุ และการจบั คปู่ ระโยคกบั ความหมายใหต้ รงกบั การก�ำ หนด เน้นทก่ี ารพฒั นาเครื่องมอื แมปฐาน ขอ้ มลู เชงิ สมั พนั ธ์ องค์ประกอบ แต่ไม่สามารถค้นหาโครงสร้างข้อมูลท่ี กบั ออนโทโลยีให้มีความสามารถมากขึน้ และสามารถ ขาดความสมั พนั ธ์กนั ได้ รองรบั การท�ำ งานรว่ มกบั ออนโทโลยที สี่ รา้ ง จากหลาก Nadine Cullot et al. [4] พัฒนาเคร่ืองมือชื่อ หลายเครอื่ งมอื ได ้ “RONTO” เปน็ เครอ่ื งมอื ทเี่ ปน็ ปลกั๊ อนิ ของ Protégé-2.0+ 2. ทฤษฎแี ละงานวจิ ัยท่เี กยี่ วขอ้ ง สามารถแมปตารางและคลาสเขา้ ดว้ ยกนั โดยไมค่ �ำ นงึ ถงึ โครงสรา้ งส่วนอื่นของฐานขอ้ มูล ออนโทโลยี คอื วธิ กี ารอธบิ ายแนวความคดิ เฉพาะดา้ น หน่วยปฏิบัติการวิจัยเทคโนโลยีภาษาธรรมชาติ ดว้ ยแนวคดิ ทม่ี คี วามสมั พนั ธก์ นั แบบลำ�ดบั ชน้ั หรอื กราฟ และความหมาย ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และ

ระบบแมปขอ้ มลู จากฐานข้อมลู เป็นออนโทโลยี 89 คอมพิวเตอร์แห่งชาติ (NECTEC) [5,6] ได้พัฒนา โมดูลเพื่อปรับโครงสร้างออนโทโลยี (Ontology เครอ่ื งมือ “Database to Ontology Mapping and restructure) Semantic Search Configuration System” (D2OMap) เนอ่ื งจากระบบเดมิ (NectecD2OMAP) รองรบั การ ที่ใช้แมปฐานข้อมูลกับออนโทโลยี สามารถทำ�งานได้ ท�ำ งานของความรู้ออนโทโลยที สี่ ร้างจาก OE5 เท่าน้ัน กับ OE5 และระบบจัดการฐานข้อมูล MySQL ผวู้ จิ ยั ไดพ้ ฒั นาเพม่ิ ศกั ยภาพของระบบ ใหร้ ะบบสามารถ ไม่สนับสนุนข้อมูลที่ไม่ไดอ้ ยู่ในระบบจัดการฐานข้อมูล รองรับไฟล์ออนโทโลยีที่สร้างจากโปรแกรม Protégé เช่น CSV, Excel, Text, XML และ Altova ได้ ดังน้ัน เพ่ือปรบั โครงสรา้ งออนโทโลยี ซงึ่ ในแตล่ ะวธิ กี ารทกี่ ลา่ วมา ยงั คงมขี อ้ จ�ำ กดั ใน การ จะตรวจสอบโครงสร้างของความรู้ออนโทโลยีที่นำ� ท�ำ งาน งานวจิ ยั นี้ไดน้ �ำ เสนอระบบแมปฐานขอ้ มลู และ เข้า กรณเี ป็นโครงสร้างของ Protégé หรือ Altova ออนโทโลยที ส่ี ามารถแก้ไขขอ้ จ�ำ กดั บางประการ ของ โมดูลนจ้ี ะท�ำ การปรบั โครงสรา้ งใหส้ อดคลอ้ งกับ OE5 เครอ่ื งมอื อ่นื โดยเน้นทจี่ ดั การแมปฐานขอ้ มลู กบั ออน รายละเอียดการเปรยี บโครงสรา้ งของ OE5, Protégé โทโลยี โดยเน้นการพฒั นาต่อจากงานของ NECTEC และ Altova รวมถึงวิธีการจัดการรูปแบบของไฟล์ [5,6] ท่ียงั คงมขี ้อจ�ำ กัดการท�ำ งานดงั นี้ ออนโทโลยี Protégé และ Altova ให้อยู่ในรูปแบบ - รองรับไฟล์ออนโทโลยี ที่สร้างจาก OE5 ของโปรแกรม OE5 เท่าน้นั - ปัจจุบันรองรับเฉพาะระบบจัดการฐานข้อมูล MySQL จากข้อจำ�กัดของโปรแกรมแมปฐานข้อมูลกับ ออนโทโลยดี งั กลา่ ว ผวู้ จิ ยั จงึ ไดน้ �ำ โปรแกรมนม้ี าเพอื่ ท�ำ การ พัฒนาต่อยอด เพ่ือใหส้ ามารถแก้ไขขอ้ จำ�กัดทีม่ อี ยู่ 3. ระบบการแมปฐานขอ้ มูลเป็นออนโทโลยี การพฒั นาระบบเพอ่ื ใหร้ องรบั ขอ้ มลู จากฐานขอ้ มลู ภาพท่ี 1 ภาพรวมของระบบทน่ี �ำ เสนอ และออนโทโลยจี ากหลากหลายโปรแกรม ในภาพท่ี 1 จะแสดงถึงกระบวนการทำ�งานท้ังหมดเพ่ือให้สามารถ ในงานวจิ ยั นจี้ ะน�ำ เสนอเฉพาะบางสว่ นในโครงสรา้ ง รองรับฐานข้อมูล และนำ�เข้าข้อมูลออนโทโลยีของ ออนโทโลยีของ OE5, Protégé และ Altova ที่ตา่ งกนั ระบบแมปข้อมูลจากฐานข้อมูลเป็นออนโทโลยี ซ่ึง ซง่ึ ประกอบไปด้วย 8 สว่ น คอื ประกอบไปดว้ ย 5 โมดลู คอื Verify input file, Ontology 1) Header Restructure, DBMS Management, Mapping 2) Comment ontology state และ Save configuration and export file 3) ObjectProperty ในงานวจิ ยั นไ้ี ดเ้ พมิ่ โมดลู เพอ่ื ปรบั โครงสรา้ งออนโทโลยี (Ontology restructure) และโมดูลเพ่ือจัดการฐาน ขอ้ มลู (DBMS Management)

90 วศิ วกรรมสาร มก. 4) Class ระบบจัดการฐานข้อมูล PostgreSQL, MS-Access และ SQL Server ซึ่งส่วนรายละเอียดของไดร์เวอร์ 5) sub Class ท่ีกำ�หนดเง่ือนไขให้กับคุณสมบัติ [12, 13] ตัวอย่างคลาสเนม และรูปแบบ URL ที่ได้ ของคลาส น�ำ มาใชง้ านบางส่วนจะแสดงดัง ตารางที่ 2 6) sub Class ท่ีไม่กำ�หนดเงอ่ื นไขใหก้ บั คุณสมบตั ิ Mapping state [5] เปน็ ขน้ั ตอนการก�ำ หนดความสมั พนั ธ์ ของคลาส ระหวา่ งฐานขอ้ มลู และฐานความรอู้ อนโทโลยเี พอื่ ใช้ใน 7) รปู แบบการจัดเรยี งล�ำ ดับของไฟลอ์ อนโทโลยี การแมปขอ้ มลู (Data Mapping) ซงึ่ สามารถแบง่ ไดเ้ ปน็ 8) ObjectProperty ของโดเมนรายละเอียดแสดง 3 สว่ นไดแ้ ก่ ในตารางที่ 1 • ก�ำ หนดความสมั พนั ธข์ องคลาสกบั ตาราง (Class- โมดูลเพื่อจัดการระบบจัดการฐานข้อมูล (DBMS Table Mapping) Management) • กำ�หนดความสัมพันธ์ของคุณสมบัติกับคอลัมน์ เนื่องจากระบบเดิมจะทำ�งานกับระบบจัดการฐาน (Property Column Mapping) ขอ้ มลู เชงิ สมั พนั ธ์ MySQL เทา่ นนั้ ผวู้ จิ ยั ไดพ้ ฒั นาเพม่ิ • กำ�หนดค่าการแมปคำ�ศัพท์ (Vocabulary ใหร้ ะบบสามารถรองรบั ฐานขอ้ มลู ของระบบจดั การฐาน Mapping) ขอ้ มลู PostgreSQL, MS-Access และ SQL Server Save configuration and export file [5] เป็น จากการศึกษาพบว่าส่วนท่ีจัดการเก่ียวกับระบบ กระบวนการบันทึกข้อมูลหลังจากโมดูล Mapping จดั การฐานขอ้ มลู ของโปรแกรม NectecD2OMAP คอื state จากน้นั จะได้ผลลัพธ์ออกมาเป็นไฟลท์ ี่อยู่ใน รปู dbinteraction-Packages ดังน้ันผู้วิจัยได้ปรับแก้ไข แบบไฟล์ RDF ซึ่งจะสามารถนำ�ไปใช้งานในด้านเว็บ dbinteraction-Packages โดยเพิ่มไดร์ฟเวอร์ของ เชิง ความหมายได้ ตารางที่ 1 : รายละเอียดการเปรียบเทียบโครงสรา้ งของ OE5, Protégé และ Altova Part Protégé/Altova OE5 ความแตกตา่ งระหว่าง Protégé กับ OE5 Header <?xml version=”1.0”?> ส่วนของ OE5 จะมีการตั้งค่าให้รองรับ <rdf:RDF xmlns=”http://www.hozo.jp/owl/ <?xml version=”1.0” encoding=”UTF- encoding=”UTF-8” WorldCup.owl#” 8”?> และส่วนแสดงการสรา้ งไฟลอ์ อนโทโลยี xml:base=”http://www.hozo.jp/owl/WorldCup. <rdf:RDF ปรบั แก้โดยการจัดรปู แบบ header ของ owl” xmlns:rdf=”http://www.w3.org/1999/02/22- Protégé/Altova ให้อยู่ในรูปแบบไฟล์จาก xmlns:xsd=”http://www.w3.org/2001/ rdf-syntax-ns#” โปรแกรม OE5 XMLSchema#” xmlns:xsd=”http://www.w3.org/2001/ xmlns:xsp=”http://www.owl-ontologies. XMLSchema#” com/2005/08/07/xsp.owl#” xmlns:owl=”http://www.w3.org/2002/07/ xmlns:swrl=”http://www.w3.org/2003/11/ owl#” swrl#” xmlns:rdfs=”http://www.w3.org/2000/01/ xmlns:protege=”http://protege.stanford.edu/ rdf-schema#” plugins/owl/protege#” xmlns=”http://www.hozo.jp/owl/WorldCup. xmlns:swrlb=”http://www.w3.org/2003/11/ owl#” swrlb#” xml:base=”http://www.hozo.jp/owl/ xmlns:rdfs=”http://www.w3.org/2000/01/rdf- WorldCup.owl#”> schema#” xmlns:rdf=http://www.w3.org/1999/02/22-rdf- syntax-ns# xmlns:owl=”http://www.w3.org/2002/07/ owl#”>

ระบบแมปขอ้ มลู จากฐานขอ้ มูลเป็นออนโทโลยี 91 Comment <owl:Ontologyrdf:about=””> <owl:Ontologyrdf:about=””> สว่ น comment ontology ของ Protégé/Altova ontology <rdfs:commentrdf:datatype = “&xsd;string”> <rdfs:comment> จะมี “rdf:datatype=”&xsd;string”” ObjectProperty HOZO:OWL Export HOZO:OWL Export ปรบั แก้โดยการตดั สตรงิ โดยตดั เฉพาะสว่ นของ </rdfs:comment> </owl:Ontology> </rdfs:comment> </owl:Ontology> “rdf:datatype=”&xsd;string”” Class Object Property ของ Protégé/Altova จะมี <owl:ObjectPropertyrdf:ID=”hasPart”> <owl:ObjectPropertyrdf:ID=”hasPart”> “rdf:datatype=”&xsd;string”” subClass <rdfs:labelrdf:datatype=”&xsd;string”>hasPart</ <rdfs:label>hasPart</rdfs:label> ปรบั แก้โดยการตดั สตรงิ โดยตดั เฉพาะสว่ นของ ทก่ี �ำ หนดเงอื่ นไขใหก้ บั rdfs:label> </owl:ObjectProperty> “rdf:datatype=”&xsd;string”” คณุ สมบัติของคลาส </owl:ObjectProperty> Class ของ Protégé/Altova จะมี “rdf: <owl:Classrdf:ID=”RelationalConcept”> <owl:Classrdf:ID=”RelationalConcept”> datatype=”&xsd;string”” subClass <rdfs:labelrdf:datatype=”&xsd;string” <rdfs:label>RelationalConcept</rdfs: ปรับแก้โดยการตัดสตรงิ โดยตดั เฉพาะสว่ นข ที่ไม่กำ�หนดเงื่อนไข >RelationalConcept</rdfs:label> label> อง“rdf:datatype=”&xsd;string”” ให้กับคุณสมบัติของ </owl:Class> </owl:Class> Subclass ของ Protégé/Altova ที่ owl: คลาส <owl:Classrdf:ID=”Player”> <owl:Classrdf:ID=”Player”> cardinalityrdf:datatype จะแตกตา่ งจากของ รูปแบบ <rdfs:subClassOfrdf:resource=”#Any”/> <rdfs:label>Player</rdfs:label> OE5 ปรบั แก้โดยการแทรกสตรงิ “” การจดั เรยี งล�ำ ดบั ของ <rdfs:subClassOf> <rdfs:subClassOfrdf:resource=”#Any” /> http://www.w3.org/2001/XMLSchema ไฟล์ออนโทโลยี <owl:Restriction> <rdfs:subClassOf> #nonNegativeInteger”” ลงใน <owl: <owl:onPropertyrdf:resource= “#has_name”/> <owl:Restriction> cardinalityrdf:datatype=””String”” ObjectProperty <owl:cardinalityrdf:datatype= “&xsd;nonNegativ <owl:cardinalityrdf:datatype=”http://www. >เขา้ ไปแทน rdf:datatype เดิมและจัดเรียง ของโดเมน eInteger”>1</owl:cardinality> w3.org/2001/XMLSchema#nonNegativeIn owl:cardinality และ owl:cardinality </owl:Restriction> teger”>1</owl:cardinality> ให้อยู่ในรูปแบบไฟล์จากโปรแกรม OE5 </rdfs:subClassOf> <owl:onPropertyrdf:resource=” #has_name” /> Subclass ของ Protégé/Altova จะมี <owl:Classrdf:ID=”forward”> </owl:Restriction> </rdfs:subClassOf> “rdf:datatype=”&xsd;string”” <rdfs:subClassOfrdf:resource=”#Position”/> <owl:Classrdf:ID=”forward”> ปรบั แก้โดยการตดั สตรงิ โดยตดั เฉพาะสว่ นของ <rdfs:labelrdf:datatype=”&xsd;string”>forward</ <rdfs:label>forward</rdfs:label> “rdf:datatype=”&xsd;string”” และจดั เรยี ง rdfs:label> <rdfs:subClassOfrdf:resource=” rdfs:subClassOf และ rdfs:label </owl:Class> #Position” /> </owl:Class> ให้อยู่ในรูปแบบไฟลจ์ ากโปรแกรม OE5 การจดั เรียงล�ำ ดบั ของ Class ในออนโทโลยี <owl:Classrdf:ID=”african”> <owl:Classrdf:ID=”RelationalConcept”> ที่สร้างจากโปรแกรม Protégé/Altova <rdfs:subClassOfrdf:resource=”#Country”/> <rdfs:label>RelationalConcept</rdfs: การเรียงลำ�ดับก่อนหลัง จะพิจารณาจาก <rdfs:labelrdf:datatype=”&xsd;string”>african</ label> ช่ือของคลาสและช่ือของคุณสมบัติโดย rdfs:label> </owl:Class> เรยี งจาก A-Z ดังตัวอย่าง ปรบั แก้โดยการ </owl:Class> <owl:ObjectPropertyrdf:ID=”hasPart”> จัดเรียงให้อยู่ในรูปแบบ ไฟล์จากโปรแกรม <owl:Classrdf:ID=”american”> <rdfs:label>hasPart</rdfs:label> OE5 ซง่ึ ออนโทโลยที สี่ รา้ งจากโปรแกรม OE5 <rdfs:subClassOfrdf:resource=”#Country”/> </owl:ObjectProperty> จะพจิ ารณาจากล�ำ ดบั ความส�ำ คญั ของคลาสและ <rdfs:labelrdf:datatype=”&xsd;string”>american</ <owl:ObjectPropertyrdf: จะจดั subClassใหอ้ ยตู่ ดิ กบั คลาสแมข่ องตวั rdfs:label> ID=”hasAttribute”> มันเองจากตวั อยา่ ง </owl:Class> <rdfs:label>hasAttribute</rdfs:label> <owl:Classrdf:ID=”Any”> </owl:ObjectProperty> ObjectPropertyของโดเมน ใน Protégé/ <rdfs:labelrdf:datatype=”&xsd;string”>Any</rdfs: <owl:Classrdf:ID=”Any”> Altova ส่วนแสดงคุณสมบัติย่อยของคลาส label> </owl:Class> <rdfs:label>Any</rdfs:label></owl:Class> จะแสดงอยูท่ ่ีปดิ โดเมน ปรบั แก้โดยการสลับ ตำ�แหน่งให้เปล่ียนไปอยู่ก่อนการเปิดโดเมน <owl:ObjectPropertyrdf:ID=”has_label”> <owl:ObjectPropertyrdf:ID=”has_label”> ซ่ึงอยู่ในรูปแบบไฟลจ์ ากโปรแกรม OE5 <rdfs:domain> <rdfs:subPropertyOfrdf: <owl:Class> resource=”#hasAttribute” /> <owl:unionOfrdf:parseType=”Collection”> <rdfs:domain> <owl:Classrdf:about=”#Country”/> <owl:Class> <owl:Classrdf:about=”#Football_club”/> <owl:unionOfrdf:parseType=”Collection”> <owl:Classrdf:about=”#Position”/> <owl:Classrdf:about=”#Country” /> </owl:unionOf> <owl:Classrdf:about=”#Position” /> </owl:Class> <owl:Classrdf:about=”#Football_club” /> </rdfs:domain> </owl:unionOf> <rdfs:subPropertyOfrdf:resource=”#hasAttribute”/></ </owl:Class> owl:ObjectProperty> </rdfs:domain></owl:ObjectProperty>

92 วิศวกรรมสาร มก. ตารางท่ี 2 : ไดรเ์ วอรร์ องรบั ระบบจัดการฐานขอ้ มลู ประกอบไป ด้วยฐานข้อมูลเชิงสัมพันธ์ และไฟล์ฐาน ส�ำ หรบั การใช้งานบนเว็บแอปพลเิ คชนั ความรู้ออนโทโลยี โดยรายละเอียดแสดงในตารางท่ี 3 ผลการเปรยี บเทยี บ ความสามารถแสดงในตารางที่ 4 DBMS Driver JAR File Driver ClassName URL Format 5. บทสรปุ และขอ้ เสนอแนะ PostgreSQL postgresql-8.2- org.postgresql. jdbc:postgresql:/ MySQL 506.jdbc3.jar Driver /<host>:<port>/ ผลการเปรียบเทียบความสามารถการทำ�งานของ MS-Access mysql- com.mysql.jdbc. <database> เคร่ืองมือ MapOnto, RONTO, NectecD2OMAP, connector-java- Driver - ExtendNectecD2OMAP ในตารางที่ 4 พบว่า SQL Server 5.0.7-bin.jar sun.jdbc.odbc. MapOnto และ RONTO เป็นปล๊ักอนิ ซ่งึ มขี อ้ จำ�กัด - JdbcOdbcDriver jdbc:odbc: คือสามารถใช้งานได้เฉพาะกับโปรแกรม Protégé Driver={Microsoft และรองรับการทำ�งานกับไฟล์ความรู้ออนโทโลยีของ sqljdbc.jar com.microsoft. Access Driver โปรแกรม Protégé ส่วนระบบ NectecD2OMAP sqlserver.jdbc. (*.mdb)};DBQ= เป็นเว็บแอปพลิเคชัน รองรับไฟล์ความรู้ออนโทโลยี SQLServerDriver TLDATABASED เฉพาะ OE5 และระบบจัดการฐานข้อมูลเชิงสัมพันธ์ BM.mdb MySQL ExtendNectecD2OMAP สามารถรองรบั jdbc:sqlserver:// ไฟล์ความรู้ออนโทโลยีจากโปรแกรม Protégé 3.1+ localhost:1433 และ Altova และรองรับระบบจัดการฐานข้อมูลเชิง ;data baseName สัมพันธ์ PostgreSQL, MySQL, MS-Access และ =travel SQL Server ซึ่งพบว่า ExtendNectecD2OMAP มี ;selectMethod ความสามารถเพ่มิ ขนึ้ จาก NectecD2OMAP =cursor แนวทางในการพัฒนาต่อ จะดำ�เนินการให้ระบบ แมปข้อมูลจากฐานข้อมูลเป็นออนโทโลยีรองรับ ตารางที่ 3 : ชดุ ขอ้ มูลที่ใช้ท�ำ การทดสอบ ระบบจดั การฐานขอ้ มลู อื่นๆ เช่น SQL Server และ Oracle และจะปรบั การท�ำ งานของ โมดลู ของการแมป Data Set #Table #Column #Class #Property ใหส้ ามารถรองรบั ความสมั พนั ธแ์ บบกลมุ่ ตอ่ กลมุ่ (Many University 8 32 53 35 to Many, M:N) ท่อี าจเกดิ ข้นึ ในฐานข้อมลู และปรับ Conference 9 38 18 29 แก้ใหร้ ะบบรองรบั ขอ้ มลู ทถี่ กู จดั เกบ็ อยู่ในรปู แบบคา่ ที่ DBLP 5 27 67 81 เป็นไปได้มากกวา่ 1 คา่ (Multi values) OBSERVER 7 91 67 81 6. กิตตกิ รรมประกาศ 4. การประเมนิ ผล คณะผู้วิจัยขอขอบคุณดร.มารุต บูรณรัช จากหน่วยปฏิบัติการวิจัยวิทยาการมนุษยภาษา ลกั ษณะส�ำ คญั ของงานวจิ ยั น้ี มงุ่ เนน้ การปรบั ระบบ ศนู ยเ์ ทคโนโลยอี เิ ลก็ ทรอนกิ สแ์ ละคอมพวิ เตอรแ์ หง่ ชาต ิ ให้สามารถรองรบั OWL และรองรับระบบจัดการฐาน ท่ีให้การสนบั สนนุ ข้อมลู การวจิ ยั ในครงั้ นี้ ข้อมูลที่หลากหลาย ดังนั้นเพ่ือประเมินความสามารถ ของระบบ ผู้วิจัยจึงได้ทำ�เปรียบเทียบการทำ�งานของ ระบบทน่ี �ำ เสนอ (ExtendNectecD2OMAP) กบั ระบบ NectecD2OMAP และเปรยี บเทยี บกบั ระบบทน่ี ำ�เสนอ ในงานวจิ ัยของJerry [11] ซง่ึ ในงานวิจยั ของ Jerry ได้ ท�ำ การเปรยี บเทยี บ เครอื่ งมอื ดงั ตอ่ ไปนคี้ อื MapOnto และ RONTO เพอื่ ใหเ้ ปน็ มาตรฐานเดยี วกนั ผวู้ จิ ยั จงึ ได้ ใชข้ อ้ มลู ของ Jerry ในการทดสอบ โดยดาวน์โหลดจาก “http://www.cs.toronto.edu/~yuana/research/ maponto/relational/testData.html” [11] ชุดขอ้ มูล

ระบบแมปขอ้ มูลจากฐานข้อมูลเป็นออนโทโลยี 93 ตารางท่ี 4 : ข้อแตกตา่ งของระบบแมปข้อมลู จากฐานขอ้ มลู และออนโทโลยี Tool type Formats file input Relational support Tool name Plugin Application AWpepb. MySQL SSeQrvLer AMccSe-ss PostgreSQL OWL RDF Export File MapOnto ✓ ✓ Pro2t.é1gé no support (MARSON, Ternary HyMRO) RONTO ✓ ✓ ✓✓ Pro2t.é0+gé- no support StaRnDdFard Nectec ✓✓ OE5 n-ary database D2OMAP relationships and Ternary Relationships Vocabulary Mapping no support Many-to-many Extend ✓ ✓✓✓ ✓ PrAoOlt1téEo+g5vé,a3. Vocabulary StaRnDdFard Nectec Mapping no D2OMAP support Many-to-many เอกสารอา้ งอิง [5] หนว่ ยปฏบิ ตั กิ ารวจิ ยั เทคโนโลยภี าษาธรรมชาต ิ และความหมาย ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และ [1] Goutam K.S, “Web Ontology Language คอมพิวเตอร์แห่งชาติ, “Tutorialon Database to (OWL) and Semantic Web”, ACMMagazine Ontology Mapping and Semantic Search Ubiquity, 8(1), pp. 1-24, 2007. Configuration System”,Retrieved March 5, [2] Wei H. and Yuzhong O. “Discovering 2012, from http://text.hlt.nectec.or.th/ ontology, Simple Mappings Between Relational Database 2552. Schemas and Ontologies”, Lecture Notes in [6] D2RQ. Retrieved March 5, 2012, from Computer Science, vol. 4825, pp 225-238, 2007. http://d2rq.org/ [3] Yuzhong Q. et al., “Mapping Between [7] Geroimenko V. and Geroimenko L. “Visual Relational Database Schemas and Ontologies: Interaction with XML Metadata”, Proceedings of The State of The Art [J]”, Journal of Computer the Fifth International Conference on Information Research and Development, vol. 2, 2008. Visualisation, DC, USA, pp. 539-545, 2001. [4] Katsiouli P., et al., “Matching Relational [8] Myroshnichenko I. and Marguerite C. Schemata to Semantic Web Ontologies”, Murphy M. “Mapping ER Schemas to OWL Handbook of Research on Innovations in Database Ontologies”, Third IEEE International Conference Technologies and Applications: Current and on Semantic Computing Berkeley, September Future Trends,Information science reference 14-16, 2009, CA, USA, pp. 324-329,2009. volume II, Hershey, New York, 2009. [9] วิสิทธิ์ บุญชุม และนวลวรรณ สุนทรภิษัช,

94 วศิ วกรรมสาร มก. “Ontology-Based Mediated XML Mapping,ออนโทโลย:ี [11] Yuan An J., “Sample Relational Schemas/ สอ่ื กลางในการจบั คขู่ อ้ มลู เอก็ ซเ์ อมแอลทม่ี คี วามสมั พนั ธ์ Ontologies”, Retrieved Feb. 27, 2013, [online] กันเชิงความหมาย”, The 5th National Conference from http://www.cs.toronto.edu/~yuana/research/ on Computing and Information Technology, maponto/relational/testData.html May 22-23, 2009, Bangkok, 2009. [12] Netbeans, Retrieved March 5, 2012, [10] Ahmed, W., AhtishamAslam, M., Shen, [online] from http://wiki.netbeans.org/ J. and Yong, J. “Database-to-Ontology Mapping DatabasesAndDrivers Generation for Semantic Interoperability”, [13] Databases-Netbeans, Retrieved March Proceedings of the 33rd International Conference 5, 2012, [online] from http://www.coderanch. on Very Large Databases, September 23 - 28, com/t/306729/JDBC/databases/Netbeans-MS- Access 2007, University of Vienna, Austria,2007.