sample and population

• จุดเดน่ ของการสุ่มแบบงา่ ย คอื มขี ้ันตอนการสมุ่ ที่ ปฏิบัติง่าย แต่ควรใชก้ ับประชากรที่มสี มาชิกในกล่มุ คลา้ ยคลึงกนั หรอื ทเ่ี รยี กวา่ มคี วามเป็นเอกพันธ์ แตม่ ี ข้อจากดั คือถ้ารายชื่อของประชากรสุ่มไมค่ รบถว้ น จะ ทาให้การสมุ่ ไดต้ ัวแทนไม่ครอบคลุม

2. การสุ่มตัวอย่างแบบมรี ะบบ (systematic sampling) การสมุ่ ตวั อยา่ งโดยวธิ นี ใ้ี ช้ในกรณที ี่หนว่ ย ตวั อยา่ งของกลุ่มประชากรจัดเรยี งไวเ้ ปน็ ระบบอยู่ แล้ว เชน่ รายชื่อคนตามตัวอกั ษรในสมดุ โทรศัพท์ การเรยี งลาดับตัวอักษรในพจนานุกรม

มวี ิธกี ารดาเนินการดังนี้ - กาหนดตัวเลขเรยี งลาดับให้แก่ประชากรที่ตอ้ งการ ศกึ ษา โดยเรยี งต้งั แตเ่ ลขที่ 001 ไปจนถงึ เลขสดุ ทา้ ย สมมติ มปี ระชากรเท่ากบั N - ทาการกาหนดขนาดของกลมุ่ ตัวอยา่ งท่ีต้องการ สมมตวิ า่ เทา่ กบั n - คานวณหาชว่ งการส่มุ ระหวา่ งหนว่ ยตวั อย่างแตล่ ะ หนว่ ยท่ีจะถกู เลอื กมาเปน็ ตัวอยา่ ง สมมตชิ ่วง การสุ่มมคี า่ เปน็ I

จะได้สตู ร I = N n - ทาการเลอื กตัวอย่างหนว่ ยแรกจากหมายเลขที่ กาหนดไว้ โดยการสุ่มอย่างงา่ ยจากหนว่ ย 001 ถึง หน่วยที่ I ซ่งึ จะทาให้ไดห้ นว่ ยตวั อย่างหนว่ ยแรก - สุ่มตัวอยา่ งหนว่ ยต่อไปโดยหา่ งจากหน่วย ตวั อยา่ งหนว่ ยเดมิ หนว่ ยละ I จนครบตาม จานวนตอ้ งการ

• จุดเดน่ ของการสุ่มแบบมีระบบคอื งา่ ยและสะดวกใน การปฏิบตั ิ และเสยี เวลาน้อยหากประชากรจัดลาดบั ไวอ้ ยา่ งเปน็ ระบบแล้ว แตม่ ขี ้อจากดั คอื ทกุ หน่วย ประชากรไม่มีโอกาสได้รบั การสุ่มอยา่ งเท่าเทียมกนั และทกุ หนว่ ยประชากรไมม่ ีอิสระจากกันในการได้รับ การสมุ่

3. การสุม่ ตวั อย่างแบบแบง่ ช้นั (stratified sampling)การสุม่ ตวั อยา่ งวธิ นี ี้จะใชก้ ับประชากรสมาชิกท่มี ีลกั ษณะแตกตา่ งกัน จนสามารถแบ่งออกเป็นกลมุ่ ย่อยตามลกั ษณะท่ีแตกต่างกันได้ วิธีนม้ี ีขัน้ ตอนดังนี้ - ผวู้ ิจยั ต้องทราบว่าประชากรทีศ่ กึ ษานัน้ มีลกั ษณะใดบา้ งท่ี แตกต่างจนสามารถแบ่งเป็นกลมุ่ ยอ่ ยได้ เช่น แบ่งออกตาม ลักษณะอาชพี รายได้ เพศ ระดับการศึกษา เป็นตน้ โดย พยายามใหส้ มาชกิ มีความคล้ายคลงึ กนั ในแต่ละช้นั และมคี วาม แตกตา่ งกนั ระหวา่ งชั้นมากท่สี ุด - ทาการแบง่ กลมุ่ ยอ่ ยตามลักษณะทแ่ี ตกตา่ ง

- ทาการสุม่ ตัวอย่างประชากรแตล่ ะกลมุ่ ย่อยเข้ามา เปน็ กล่มุ ตวั อยา่ ง โดยวธิ กี ารสมุ่ อยา่ งง่าย โดยใช้ สัดส่วนในการสุ่มอยา่ งใดอยา่ งหนึ่ง ดังน้ี 1. ถา้ จานวนประชากรในแต่ละกลุ่มย่อยไม่ แตกตา่ งกนั มาก เช่นมจี านวนเป็นหลกั พันเทา่ กันหมด การสุ่มตัวอยา่ งแต่ละกลมุ่ ยอ่ ยให้ส่มุ ตามสัดสว่ น วิธีการสุ่มแบบน้ี เรยี กวา่ การสมุ่ ตวั อยา่ งแบบ แบง่ ชั้นแบบเปน็ สัดส่วน

2. ถ้าจานวนประชากรในแตล่ ะกลมุ่ ยอ่ ยแตกตา่ งกนั มาก เช่นบางกลมุ่ มีจานวนหลกั รอ้ ย บางกลุม่ จานวน หลักพนั กรณนี จ้ี ะไมใ่ ชส้ ัดส่วนตามจานวนประชากร แต่ใช้หลักเหตผุ ลและความเหมาะสมบางประการ โดยคานึงให้กลุม่ ตัวอยา่ งทส่ี ่มุ มาจากแต่ละกลุม่ ของ ประชากรมคี วามเหมาะสม วธิ ีการนเ้ี รยี กว่า การสุ่มตัวอยา่ งแบบแบง่ ชัน้ แบบ ไม่เป็นสดั สว่ น

• การกาหนดขนาดตัวอยา่ งตามลักษณะสว่ นเบ่ียงเบน มาตรฐานของแตล่ ะชัน้ ภูมิ ถา้ ชนั้ ภูมิใดประชากรมี ส่วนเบ่ียงเบนมาตรฐานมาก จานวนตัวอย่างกจ็ ะมาก ด้วย

การสุ่มตวั อย่างแบบแบ่งช้นั

4. การส่มุ ตวั อยา่ งแบบกลมุ่ (cluster or area sampling) การสมุ่ ตวั อย่างวิธีนีใ้ ช้ในกรณีทีป่ ระชากรมลี กั ษณะกระจัด กระจายอยทู่ วั่ ไป ทาให้เกดิ ความยากลาบากในการเก็บ ขอ้ มลู ดงั นน้ั ในการส่มุ ตัวอยา่ งผูว้ ิจัยอาจจะแบง่ ประชากร ออกเป็นกล่มุ ๆโดยใช้เส้นแบ่งเขตตามภมู ศิ าสตร์ เขตการ ปกครอง จังหวัด ขนาดของโรงเรยี น เป็นตน้ เพ่อื ใหแ้ ต่ละ กล่มุ ประกอบดว้ ยสมาชิกทุกประเภทครบถว้ นตามต้องการ แลว้ จงึ ทาการสมุ่ บางกลุ่มออกมาเพ่ือเปน็ ตวั แทน ของประชากร โดยใช้ทุกหน่วยในกลุ่มยอ่ ยน้ัน เป็นกลุม่ ตวั อย่าง

ขน้ั ตอนดาเนินการ ดงั น้ี - แบ่งประชากรออกเปน็ กล่มุ ใหภ้ ายในกลมุ่ ประกอบด้วยสมาชิกที่มคี ณุ ลกั ษณะแตกต่างกนั มาก ทส่ี ุด และใหร้ ะหว่างกลมุ่ มีความคลา้ ยคลงึ กันมาก ท่ีสุด - ทาการสุ่ม โดยวธิ กี ารสมุ่ ตัวอยา่ งแบบใช้ความน่า จะเป็น เช่น การสมุ่ ตวั อย่างแบบงา่ ย การสุม่ ตัวอย่างแบบมีระบบ

การสุ่มตวั อยา่ งแบบกล่มุ

• จดุ เดน่ ของการสมุ่ แบบกลมุ่ คือประหยดั เวลา และคา่ ใชจ้ า่ ย แต่มขี ้อจากัดคอื ไม่ทราบว่ากลุ่ม ตัวอยา่ งที่ได้มานั้นมีสดั ส่วนของคณุ ลกั ษณะตา่ งๆ สอดคลอ้ งกับสัดส่วนของคณุ ลักษณะต่างๆของ ประชากรหรือไม่

5. การสุม่ ตัวอย่างแบบหลายขน้ั ตอน (multistage random sampling) การสมุ่ ตวั อยา่ งวิธนี ้ีจะใชใ้ นกรณีท่ปี ระชากรมี จานวนมากและอยูก่ ระจดั กระจาย การเลือกกลมุ่ ตัวอย่าง ต้องทาหลายขั้นตอน และใชว้ ธิ ีการสุ่มหลายๆวธิ ีร่วมกนั โดยแบง่ ประชากรออกเปน็ กลมุ่ ใหญๆ่ ตอ่ จากนน้ั จงึ แบง่ เปน็ กลมุ่ ยอ่ ยๆตอ่ ไปหลายครงั้ เมื่อได้กล่มุ ยอ่ ยแล้วจงึ สมุ่ ตวั อย่างจากกลุม่ ย่อยท่สี ุ่มได้ การสุม่ ตัวอย่างโดยวิธีนี้ เรียกอีกอยา่ งหน่ึงว่า การส่มุ ตัวอย่างแบบผสม

การสุ่มตวั อย่างแบบหลายข้นั ตอน จงั หวัด อำเภอ โรงเรียน นักเรยี น