E-book เรียนรู้ตัวเรา

เรียนรู้ตัวเรา จัดทำโดย นายวิทวัส ช่างคิด รหัสนักศึกษา 65370100314 หลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิต วิชาชีพครู สาระการดำรงชีวิตประจำวันและการตนเอง ระดับชั้นเตรียมความพร้อม



ก คำนำ E-BOOK เรื่อง \"เรียนรู้ตัวเรา\" ฉบับนี้จัดทำขึ้นเพื่อประกอบการจัดการเรียน การสอนในสาระการดำรงชีวิตประจำวันและการตนเอง ศูนย์การศึกษาพิเศษประจำ จังหวัดอุดรธานี ซึ่งมีเนื้อหาตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับกสารศึกษาขั้น พื้นฐานสำหรับผู้พิการ พุทธศักราช 2563 มาตรฐานที่ 2 เห็นคุณค่าและมรทักษะใน การสร้างเสริมสุขภาพ ออกกำลังกาย นันทนาการตามความถนัด ความสนใจ และใช้ เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ เพื่อสุภาพร่างกายที่แข็งแรง และสุขภาพจิตที่ดี ตัวชี้วัดที่ 1 มีสุขภาพอนามัยที่ดี และใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ต่อการส่งเสริมสุขภาพกาย และสุขภาพจิต โดยเน้นความแตกต่างระหว่างบุคคล ผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่า E-BOOK ฉบับนี้จะเป็นประโยชน์ต่อผู้เรียนทุก คน ที่กำลังศึกษาใน เรื่อง \"เรียนรู้ตัวเรา\" และจะสามารถช่วยให้ผู้เรียนบรรลุตาม วัตถุประสงค์การเรียนรู้ตามมาตรฐานการเรียนรู้ ผู้จัดทำ นายวิทวัส ช่างคิด



ข สารบัญ เรื่อง หน้า การเจริญเติบโตและพัฒนาการตามวัย 1 การเจริญเติบโตทางร่างกาย 2 พัฒนาการทางอารมณ์และจิตใจ 3 พัฒนาการทางสังคม 4 กล้ามเนื้อ 5 การทำงานและหนาที่ของกลา มเนื้อ 5 ชนิดของกลา มเนื้อ 6 การดูแลรักษากล้ามเนื้อ 7 กระดูกและข้อ 8 การทำงานและหน้าที่ของกระดูกและข้อ 8 การดูแลรักษากระดูกและข้อ 12 แบบฝึกหัด 13 เฉลยแบบฝึกหัด 14 เอกกสารอ้างอิง 15 ประวัติส่วนตัว 16

1 การเจริญเติบโต และพัฒนาการตามวัย การเจริญเติบโต หมายถึง การเปลี่ยนแปลงทางด้าน ขนาด รูปร่าง ปริมาณ เช่น เราตัวสูงขึ้น ตัวโตขึ้น อวัยวะต่างๆใน ร่างกายรวมถึงสมองจะเจริญขึ้นด้วย พัฒนาการ หมายถึง ความเปลี่ยนแปลงความสามารถ ของร่างกายในการ ทำหน้าที่ต่างๆ จากง่ายไปสู่ความซับซ้อนขึ้น เชน เด็กอายุ 10–12 เดือน จะเริ่มยืนไดเ อง เด็กอายุ 1 ปครึ่ง ถึง 2 ปเ ริ่มพูดได เหลา นี้เรียกวา พัฒนาการ ภาพแสดงลักษณะของการเจริญเติบโต

2 การเจริญเติบโตทางร่างกาย เราอยู่ในช่วงอายุ 9-12 ปี อัตราการเจริญเติบโตในวัยนี้ จะช้าลงเล็กน้อย เมท่อเทียบกับช่วงวัยที่ผ่านมา แต่การเจริญเติบโต ยังคงเป็นไปอย่างสม่ำเสมอ สัดส่วนทางร่างกายในส่วนศีรษะยังคง ใหญ่กว่าส่วนลำตัวเมื่อเทียบ ตามสัดส่วน ลำตัว แขน ขา จะยาว ออก รูปร่างเปลี่ยนแปลงไปสู่ลักษณะผู้ใหญ่มากขึ้น และเด็กผู้หญิง จะโตเร็วกว่าเด็กผู้ชายในวัยเดียวกัน มีฟันแท้ขึ้นแทนฟันน้ำนม ฟัน หน้ามักขึ้นก่อนก่อนฟันตำแหน่งอื่น เราสามารถสำรวจการเปลี่ยนแปลงทางดา นรา งกายของตนเอง โดยการชั่งน้ำหนักและวัดสว นสูง ถา เรามีน้ำหนักและสวนสูงเพิ่มขึ้น จากระยะเวลา ที่ผานมาแสดงวา รา งกายของเราเจริญเติบโตขึ้น ขนาดความสูงของรางกายที่เพิ่มขึ้น บงบอกถึงการเจริญเติบโต

3 พัฒนาการทางอารมณ์ และจิตใจ เด็กในวัยนี้ตองปรับตัวตามสภาพแวดลอ มในโรงเรียน ตอง เรียนรูจากประสบการณใ หม เชน ครูเพื่อน สถานที่ สิ่งแวดลอมตา งๆ อาจทำใหมีการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ อารมณจึงยังไมม ั่นคง มัก แสดงอารมณ ตามความ เปนจริงที่ตนเองรูสึก เช่น มักแสดงความ โกรธ ความกลัว และความอิจฉาริษยา อย่างไม่มีเหตุผล แต่เด็กวัยนี้ สามารถเข้าใจในอารมณ์ของผู้อื่นได้ดีขึ้น รวมทั้ง สัตวเ ลี้ยงดวย จึงมี การแสดงความรูส ึกสงสารและเห็นใจ ที่มา : https://shorturl.asia/dGwJi

4 พัฒนาการทางสังคม จุดศูนยกลางของสังคมของเด็กวัยนี้คือ โรงเรียน ซึ่งเปน การเริ่มเรียนรู การเขาสูส ังคมนอกบา นมากขึ้น มีความเขา ใจและ เคารพกฎระเบียบของทางโรงเรียน อยากที่จะเปนสมาชิกในกลุม เพื่อนและใหกลุม เพื่อนยอมรับตนเอง ตองการคำชื่นชมจากคนอื่น และชอบคุยโออ วด การเลนของเด็กวัยนี้จะเลน กับกลุมเพื่อนที่เปน เพศเดียวกับ ตนเอง และ มักมีพฤติกรรมที่คิดวา เหมาะสมกับเพศของตนเอง เชน เด็กหญิงชอบเลน แสดงบทบาทสมมุติเปน แมเลี้ยงดูลูก ๆ สว นเด็ก ชายมักเลน ดวยกิจกรรมที่ ผาดโผนแสดงความเปน เพศชาย เชน เลนตอ สู โหนราว ปน ปา ยเครื่องเลน ที่มา : https://shorturl.asia/dGwJi

5 กล้ามเนื้อ กลามเนื้อ เปน อวัยวะที่มีสว นชวยใหก ระดูกหรือโครงรางของ รา งกาย สามารถเคลื่อนไหวได และกลามเนื้อหัวใจยังชวยสูบฉีด เลือดไปยังสวนตา ง ๆ ของรางกาย การทำงานและหนา ที่ของกลามเนื้อ กลามเนื้อตาง ๆ ในรา งกาย ทำงานโดยหดตัวและ กลับคืนสูป กติ หลังจากที่หดตัว เพื่อชว ยใหเรา สามารถเคลื่อนไหวได ชว ยสูบฉีด เลือด ชว ยใหอาหารผานไปยัง กระเพาะอาหารและลำไส และชว ย ควบคุมใหอ ากาศ ผานเขาออกทาง ปอด

6 ชนิดของกลา มเนื้อ กล้ามเนื้อในร่างกายของเราแบ่งเปน 3 ชนิด เรียก ชื่อตาม ลักษณะที่มองเห็นจากกล้องจุลทรรศน์คือ 1. กลามเนื้อเรียบ เปนกลามเนื้อที่ ทำงานนอก อำนาจจิตใจ โดยประสาทอัตโน มัติเปน ตัวควบคุม มัก พบที่ผนังของอวัยวะ ภายในที่กลวง ๆ เชน กระเพาะ อาหาร ลำไส หลอดเลือด 2. กลา มเนื้อลาย หรือเรียกอีกชื่อ หนึ่งวา กลามเนื้อโครงราง เปน กลามเนื้อที่ ทำงานภายใตอำนาจจิตใจ ส่งผลให้เรา สามารถควบคุมการทำงานของกลา มเนื้อลาย ได เชน กลา มเนื้อแขน ขา 3. กลามเนื้อหัวใจ เปน กลา ม เนื้อที่ทำงานนอกอำนาจจิตใจ ชวยในการ สูบฉีดเลือด

7 การดูแลรักษากล้ามเนื้อ เราควรออกกำลังกายอยางสม่ำเสมอ โดยควรยืดเหยียด กลามเนื้อกอ น และหลังการออกกำลังกาย เพื่อสรางเสริมกลามเนื้อ ใหแข็งแรง และไมทำให กลามเนื้อไดรับบาดเจ็บ และควรรับประทาน อาหารใหค รบ 5 หมู โดยเฉพาะ อาหารประเภทโปรตีน เพื่อชว ยซอ ม แซมสว นที่สึกหรอ และเพิ่มขนาดของ กลามเนื้อ

8 กระดูกและข้อ กระดูกและขอ เปน อวัยวะหนึ่งที่ชว ยใหร างกายสามารถ เคลื่อนไหวเพื่อ ปฏิบัติกิจกรรมตาง ๆ ถา ไมมีกระดูกรางกายของคน เราก็ไมส ามารถปฏิบัติ กิจกรรมตาง ๆ ตามที่ตองการได้ การทำงานและหน้าที่ของกระดูกและข้อ กระดูกในรา งกายของเรามีทั้งหมด 206 ชิ้น แบง ตามโครงสรางรา งกาย เปน 2 กลุม ไดแก กระดูกแกนและกระดูกรยางค 1. กระดูกแกน เปน กระดูกที่เปนแกนกลางของลำตัว ประกอบดว ย กะโหลกศีรษะ กระดูกสันหลัง และกระดูกซี่โครง กะโหลกศีรษะ กระดูกสันหลัง กระดูกซี่โครง เปน สว นที่ ปกปอ งปอดและหัวใจ เปนสว นที่หอ หุม และปกปองสมอง เปนสว นที่ ปกปอ งไขสันหลัง ไม่ให้ถูกกระทบกระเทือนจากสิ่งตา งๆ ภายนอกได โดยงาย

การทำงานและหน้าที่ของกระดูกและข้อ 9 2. กระดูกรยางคเ ปนกระดูกที่นอกเหนือไปจากกระดูกลำตัว ประกอบด้วยกระดูกแขน กระดูกขา กระดูกสะบัก กระดูกมือ กระดูกเทา กระดูกไหปลารา กระดูกเชิงกราน กระดูกเหลา นี้ชวยในการเคลื่อนไหว ของรา งกาย ที่มา : https://shorturl.asia/dGwJi

การทำงานและหน้าที่ของกระดูกและข้อ 10 ชนิดของขอ แบง ตามลักษณะการเคลื่อนไหวได 3 ชนิด ไดแก 1. ขอ ที่เคลื่อนไหวไมไ ดเ ลย เปน ลักษณะการเชื่อมตอ ของ กระดูกที่มีรอ งรอยหยักคลายฟน เลื่อย เห็นไดช ัดเจนในบริเวณ กะโหลกศีรษะ เชน ขอบริเวณรอยต่อระหว่างกระดูกหน้าผากกับกระดูก ข้างศีรษะ ข้อบริเวณรอยต่อ ระหวางกระดูกขา งศีรษะกับกระดูกทา ยทอย 2. ข้อที่เคลื่อนไหวได้เล็กน้อยเปน ข้อที่หน้ารอยต่อของกระดูก ยึดติดกัน ด้วยกระดูกออ น เชน ขอระหวา งชั้นของกระดูกสันหลัง ขอ ระหวางกระดูก หัวหนา ว 3. ข้อที่เคลื่อนไหวได้มากเปนข้อที่พบได  เกือบทุกจุดในร่าง กายและเปนขอที่ใชใ นการเคลื่อนไหวรา งกายมากที่สุด ลักษณะของขอ จะมีสวนปลายของ กระดูกเชื่อมติดดว ยเอ็นหุมอยูและลอมรอบดว ยถุง หุม ขอ ตอ โดยมีเนื้อเยื่อบาง ๆ ทำหนา ที่ขับน้ำหลอลื่นใหขอตอ เคลื่อนไหวไดส ะดวก เชน ขอ ที่สะโพก ขอที่หัวไหล

การทำงานและหน้าที่ของกระดูกและข้อ 11 หนา ที่ของกระดูกและขอ 1. เปนโครงหอหุมปอ งกันอวัยวะภายในไมใหเปนอันตราย 2. เปน โครงรา งรองรับอวัยวะตา ง ๆ ใหค งอยูได 3. เปนที่ยึดเกาะของกลา มเนื้อ 4. ชวยในการเคลื่อนไหวโดยมีขอเปนจุดหมุนทำใหเ กิดการ เคลื่อนไหว ในลักษณะตา ง ๆ ของรางกาย 5. เปน แหลงเก็บแร่ธาตุที่สำคัญของร่างกาย เช่น แคลเซียม 6. เปน แหล่งผลิตเม็ดเลือดโดยมีไขกระดูกเปนส่วนที่สร้างเม็ด เลือดชนิดตา ง ๆ ใหกับรางกาย ที่มา : https://shorturl.asia/dGwJi

การดูแลรักษากระดูกและข้อ 12 การดูแลรักษากระดูกและขอ เปน สิ่งสำคัญที่เราทุกคนตองคอยดูแล เอาใจใส คอยบำรุงรักษาและสร้างเสริมให  มีความแข็งแรง เพราะการ เคลื่อนไหว รา งกายในชีวิตประจำวันของเราตอ งใชก ระดูกและขอ เชน การเดิน การวิ่ง การนั่ง การเลน การทำงาน เราจึงควรดูแลรักษากระดูก และขอ ดังนี้ 1. ควรระมัดระวังไมใหก ระดูกและขอ ไดร ับการกระแทกอยางแรง 2. ควรรับประทานอาหารที่มีแคลเซียมสูงซึ่งช่วยบำรุงกระดูกให้ แข็งแรง เชน น้ำนมสด ปลาตัวเล็กที่รับประทานทั้งกา ง ผักใบเขียวเขม 3. ควรใหร า งกายรับแสงแดดในตอนเชาชว งเวลาไมเกิน 08.00 น. เพื่อใหแ สงแดดกระตุนใหผ ิวหนังสังเคราะหวิตามินดีไปชวยในการดูดซึม แคลเซียมของรา งกาย

แบบฝึกหัด 13 เรื่อง การเจริญเติบโตและพัฒนาการตามวัย คำชี้แจง ให้นักเรียนนำคำตอบไปเติมลงในช่องว่างให้ถูกต้อง ต้องการเป็นที่ยอมรับ ฟันแท้ขึ้นแทนฟันน้ำนม น้ำหนักและส่วนสูงเพิ่มขึ้น อารมณ์เปลี่ยนแปลงง่าย มีขนขึ้นบริเวณจุดซ่อนเร้น ชอบรวมตัวกันเป็นกลุ่ม มีความเห็นอดเห็นใจเพื่อน เล่นกับเพื่อนที่เป็นเพศเดียว แสดงอารมณต ามความ และสิ่งรอบข้าง กับตนเอง เปน จริง พัฒนาการด้านร่างกาย พัฒนาการทางอารมณ์ พัฒนาการด้านสังคม และจิตใจ ชื่อ-นามสกุล..............................................................ชั้น...................เลขที่...................

14 เฉลยแบบฝึกหัด เรื่อง การเจริญเติบโตและพัฒนาการตามวัย คำชี้แจง ให้นักเรียนนำคำตอบไปเติมลงในช่องว่างให้ถูกต้อง ต้องการเป็นที่ยอมรับ ฟันแท้ขึ้นแทนฟันน้ำนม น้ำหนักและส่วนสูงเพิ่มขึ้น อารมณ์เปลี่ยนแปลงง่าย มีขนขึ้นบริเวณจุดซ่อนเร้น ชอบรวมตัวกันเป็นกลุ่ม มีความเห็นอดเห็นใจเพื่อน เล่นกับเพื่อนที่เป็นเพศเดียว แสดงอารมณตามความ และสิ่งรอบข้าง กับตนเอง เปน จริง พัฒนาการด้านร่างกาย พัฒนาการทางอารมณ์ พัฒนาการด้านสังคม และจิตใจ ฟันแท้ขึ้นแทนฟันน้ำนม อารมณ์เปลี่ยนแปลงง่าย ต้องการเป็นที่ยอมรับ น้ำหนักและส่วนสูงเพิ่มขึ้น มีขนขึ้นบริเวณจุดซ่อนเร้น มีความเห็นอดเห็นใจเพื่อนและสิ่งรอบข้าง ชอบรวมตัวกันเป็นกลุ่ม แสดงอารมณตามความ เล่นกับเพื่อนที่เป็นเพศเดียวกับ เปน จริง ตนเอง ชื่อ-นามสกุล..............................................................ชั้น...................เลขที่...................

15 เอกสารอ้างอิง ประกิต หงษ์แสนยาธรรม และวรรณา พิทักษ์ศานต์. (2559). สุขศึกษา ชั้น ประถมศึกษาปีีที่ 4. สืบค้นเมื่อ 9 มิถุนายน 2566, จาก http://academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1 458376353_example.pdf

16 ประวัติส่วนตัว นายวิทวัส ช่างคิด ชื่อเล่น : นนท์ เกิดเมื่อวันที่ 18 กุมภาพันธ์ 2540 จบจากมหาวิทยาลัยขอนแก่น คณะพยาบาลศาสตรบัณฑิต ปัจจุบันกำลังศึกษาต่อที่มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี หลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิตวิชาชีพครู สถานที่ทำงาน : ศูนย์การศึกษาพิเศษประจำจังหวัดอุดรธานี ตำแหน่ง : ครูผู้ช่วย (เอกการพยาบาล) เบอร์โทรศัพท์ : 087-957-7885