งานระบบท่อในอาคาร

311    หนวยที่ 3 งานระบบภายในอาคาร หวั ขอ เรอื่ ง 3.1 ระบบไฟฟา 3.1.1 ระบบไฟฟาภายในอาคาร 3.1.2 วิธีการเดนิ สายไฟฟาภายในอาคาร 3.1.3 ชนิดของสายไฟฟา 3.1.4 วสั ดุและอุปกรณทีใ่ ชใ นงานระบบไฟฟา 3.2 ระบบสขุ าภบิ าล 3.2.1 ระบบนํ้าใช 3.2.2 ระบบบาํ บดั นาํ้ เสยี ในอาคาร 3.2.3 วสั ดแุ ละอปุ กรณที่ใชใ นงานระบบสขุ าภบิ าล สาระสําคญั ระบบไฟฟาเปนส่ิงท่ีสําคัญในอาคาร ระบบไฟฟามีระบบใหพิจารณาเลือกใช การเดิน สายไฟภายในอาคาร ชนิดของสายไฟ และอุปกรณทต่ี ิดตั้งทางไฟฟา ทใี่ ชใ นอาคาร ระบบสุขาภิบาลเปนระบบจัดการน้ําใช บําบัดนํ้าเสีย และน้ําโสโครก ในอาคารพักอาศัย ควรมีการวางระบบสุขาภิบาลอยางเปนระบบ เลือกใชวัสดุอุปกรณที่เหมาะสมกับงาน เพ่ือความ สะดวกในการใชง าน และการดูแลรักษาตลอดเวลาการใชง าน

312    จดุ ประสงคก ารเรียนรู 1. จําแนกระบบไฟฟาได 2. เลอื กวิธีการเดนิ สายไฟฟา ภายในอาคารได 3. บอกชนดิ ของสายไฟฟาได 4. จาํ แนกวัสดแุ ละอุปกรณท ีใ่ ชในงานระบบฟาได 5. อธบิ ายระบบนาํ้ ใชใ นอาคารได 6. อธบิ ายระบบกําจัดนา้ํ เสียในอาคารได 7. จาํ แนกวสั ดแุ ละอปุ กรณท ใี่ ชในงานระบบสุขาภบิ าลได

313    หนวยที่ 3 งานระบบภายในอาคาร 3.1 ระบบไฟฟา ระบบไฟฟาเปนระบบสาธารณูปโภคท่ีมีความสําคัญ โดยสงจายกระแสไฟฟาจากแหลง กําเนิดไปยังผูใชไฟฟา ตามประเภทการใชงาน โดยสงจากสถานีไฟฟาผานสายไฟฟาแรงสูง สถานี ไฟฟา ยอ ย หมอ แปลงแปลงไฟฟาใหต่ําลง ไปยังบา นพกั อาศัย สํานกั งาน หรือโรงงานอตุ สาหกรรม 3.1.1 ระบบไฟฟาภายในอาคาร ระบบไฟฟาแบงออกไดเ ปน 2 ระบบ ดงั นี้ 3.1.1.1 ระบบไฟฟา 1 เฟส 3 สาย คือระบบไฟฟาที่มีสายไฟจํานวน 3 เสน ประกอบดวย เสนท่ีมีไฟเรียกวาสายไฟหรือสายไลน L(Line) เสนท่ีไมมีไฟเรียกวาสายนิวทรัล N(Neutral) และสายดิน G 1เสน เมื่อใชไขควงวัดไฟแตะสาย สายไฟ หลอดไฟเรืองแสงท่ีอยูภายใน ไขควงจะติด แรงดันไฟฟาที่ใชมีขนาด 220 โวลท ใชสําหรับบา นพักอาศยั ท่วั ไป L (Line)    N (Neutral)  G  1 เฟส 3 สาย 3.1.1.2 ระบบไฟฟา 3 เฟส 5 สาย คือระบบที่มีสายไฟจํานวน 5 เสน ประกอบดวยเสนที่มีไฟ 3 เสนสายนิวทรัล 1 เสน และสายดิน G 1เสน สามารถตอใชงาน เปน ระบบไฟฟา 1 เฟส ไดโดยการตอจากเฟสใดเฟสหน่ึงและสายนิวทรัลอีกเสนหนึ่ง แรงดันไฟฟา ระหวางสายเฟสเสนใดเสนหนึ่งกับสายนิวทรัลมีคา 220 โวลท และแรงดันไฟฟาระหวางสายเฟส ดว ยกันมคี า 380 โวลท L (Line)    L (Line)    L (Line)    N (Neutral)  G  3 เฟส 5 สาย

314    3.1.2 วธิ กี ารเดนิ สายไฟฟาภายในอาคาร วธิ ีการเดินสายไฟฟาภายในอาคารสามารถเดินสายได 2 วธิ ี คือ 3.1.2.1 การเดินสายไฟแบบเปด (เดินลอย) หมายถึง การเดินสายไฟฟา ไปตามผนังหรือเพดาน โดยใชเข็มขัดรัดสายเปนตัวยึดสายไฟ ระยะหางระหวางเข็มขัดรัดสายไฟ ประมาณ 15-20 เซนติเมตร ขอดีคือสามารถตรวจสอบซอมแซมงาย ราคาไมแพง ขอเสียคือ ดูไมสวยงามและอาจเกดิ การชํารดุ ไดง า ย                     รูปที่ 3.1 การเดินสายไฟฟา ในอาคารแบบเปด (เดนิ ลอย) ท่ีมา: www.bloggang.com

315    3.1.2.2 การเดินสายแบบปด หมายถึง การเดินสายไฟฟาแบบซอนสาย ภายในทอพีวีซี หรือทอโลหะและฝงอยูในผนัง ขอดีคือสามารถจัดระเบียบแนวการเดินของสายไฟ ทําใหผนังบานดูเรียบรอยสวยงาม ทอสายไฟจะฝงอยูในผนัง ตองเดินสายไฟพรอมการกอสราง อาคาร ขอเสียคือ หากสายไฟเกิดชํารุดเนื่องจากการติดตั้งผิดวิธีหรือชํารุดจากอายุการใชงาน จะทํา การตรวจสอบและซอมแซมยาก อาจตองใชวิธีรือ้ ทบุ ผนงั ออก มีความยงุ ยาก เสยี คาใชจา ยมาก การเจาะผนังเพอื่ วางตาํ แหนง ทอ รอ ยสายไฟ รปู ท่ี 3.2 การเดินสายไฟแบบปด แบบซอนสายในทอ ท่ีมา: www.bloggang.com

316    3.1.3 ชนิดของสายไฟฟา สายไฟเปนตัวนํากระแสไฟฟาใหไหลผานไปยังอุปกรณไฟฟาจนครบวงจร สายไฟฟา แบงออกเปน 2 ชนดิ คือ 3.1.3.1 สายไฟฟาท่ีมีฉนวนหอหุม สายไฟฟาชนิดนี้มีใชงานกันมากตามอาคาร บานเรือน และอุปกรณไฟฟาหลาย ๆ ชนิด ลักษณะสายไฟฟาท่ีมีฉนวนหอหุมเปนพีวีซี จะมีความ ทนทานตอสภาพอากาศ ไมต ดิ ไฟ ทนความรอ น แขง็ เหนียว ไมเปอ ยงาย นยิ มใชง านมากท่สี ุด   สายไฟเดนิ ในบา น เปน สายแบน แกนคู หมุ ฉนวน PVC แรงดัน 300V 70ºC   สายไฟเดนิ ในบาน เปน สายแบน แกนคู พรอ มแกนสายดินหมุ ฉนวน PVC แรงดนั 300V   สายไฟฟา ชนดิ NYY สามารถใชฝงใตด นิ มตี งั้ แตแ กนเดย่ี วถึง 4 แกน หุมฉนวน PVC 2 ชั้น แรงดนั 750V 70ºC รปู ท่ี 3.3 สายไฟฟา ทมี่ ฉี นวนหอหุม ทีม่ า: www.skuniversalwires.com

317    3.1.3.2 สายไฟฟาที่ไมมีฉนวนหอหุมภายนอก ใชเปนสายไฟฟาแรงสูงที่เชื่อมโยง ระหวา งเขื่อนกบั สถานจี ายไฟหรอื เช่ือมโยงระหวา งจงั หวัดตาง ๆ สายเปลือยสามารถจุกระแสไฟฟา ไดมากกวาสายหุมฉนวนที่มีขนาดและพื้นท่ีเทากันไดเกือบเทาตัว เน่ืองจากขึงไวในท่ีสูงและมีลม พัดผานตลอดเวลา เปนการระบายความรอนใหกับสายไฟฟา ไมใหเกิดความรอน สายเปลือยใชกับ ระบบไฟแรงสูงท่ีมแี รงดนั 12 กโิ ลโวลตข ึ้นไป ลวดอลมู เิ นียม แกนลวดเหลก็ ชบุ สังกะสี   รปู ที่ 3.4 สายไฟฟาทีไ่ มม ฉี นวนหมุ ภายนอก ที่มา: www.skuniversalwires.com สขี องสายไฟจะถูกกาํ หนดใหเปนมาตรฐานเพื่อใหม กี ารตดิ ตั้งเดนิ สายอยางถกู ตอง โดยอางอิงมาตรฐาน มอก. 11 ดงั น้ี สายทม่ี ีไฟ (L) สาย G   สายนวิ ทรลั (N) ตารางท่ี 3.1 มาตรฐานสขี องสายไฟ อางองิ จากมาตรฐานมอก.11 สายไฟระบบ สขี องสายไฟ สขี องสายไฟ 1 เฟส (มอก.11-2531) (มอก.11-2549) สายทีม่ ีไฟ (L) ดํา นํา้ ตาล สายนวิ ทรัล (N) เทาออน ฟา(นาํ้ เงนิ ) เขียวแถบเหลอื ง เขียวแถบเหลอื ง สาย G หรือ   ท่มี า (การใชไฟฟา อยางปลอดภัย,2551,หนา 8)

318    การเลอื กใชช นดิ ของสายไฟ ใหเ หมาะสมกบั สภาพการตดิ ตั้งใชง านดังนี้ 1. VFF มี 1 – 3 Core ใชง านเปน สายของเครอ่ื งใชไฟฟาขนาดเล็กทว่ั ไป 2. VAF มี 2 core จะเปน สายเมนหลกั นยิ มใชเ ดนิ สายไฟภายในอาคารพักอาศยั ทวั่ ไป 3. VSF เปนสายออน มพี ้นื ทห่ี นาตัดเลก็ นยิ มใชเ ปน สายไฟเครอ่ื งใชไฟฟา 4. THW มี 1 Core นยิ มใชเปน สายไฟเดินภายนอกอาคารได โดยใช ทอ PVC เปน ทอรอ ย สาย เปน สายไฟทน่ี ยิ มใชใ นงาน โครงสรางและงานระบบ 5. VCT จะเปน สายออนมีฉนวน 2 ชัน้ งา ยตอ การรอยสาย ไมนยิ มใชฝ งพน้ื ถาจาํ เปน จริงๆ จะตองเปน งานทมี่ ี voltage ตํ่าๆเทา นัน้ 6. NYY นิยมใชใ นงานฝงใตด ินเพราะเปน สายแข็งมฉี นวน 3 ชัน้ มีความทนความชื้นไดด ี               รปู ท่ี 3.5 สายไฟชนิดตางๆ ทม่ี า: www.skuniversalwires.com

319    3.1.4 วสั ดุและอปุ กรณท ี่ใชในงานระบบไฟฟา อปุ กรณอ ่นื ๆ ทใี่ ชใ นงานระบบไฟฟาสาํ หรบั อาคารพักอาศัย มดี ังตอ ไปน้ี 3.1.4.1 หมอแปลงไฟ (Transformer) เปน อปุ กรณไฟฟาทใ่ี ชแ ปลง กระแสไฟฟา ท่ีมีแรงดนั สงู ใหเ ปน ไฟฟา ทม่ี ีแรงดนั ตาํ่ 220 - 380โวลท รปู ท่ี 3.6 หมอแปลงไฟฟา ที่มา: www.oknation.net 3.1.4.2 เมนสวิตช เปนอุปกรณตัวหลักที่ใชตัดตอวงจรไฟฟาของสายเมน เขา อาคารกบั สายภายในทั้งหมด จึงเปนอปุ กรณสบั -เปลย่ี นวงจรไฟฟา ตวั แรกถัดจากมิเตอรว ัดหนว ย ไฟฟาเขา มาในบา น เมนสวิตชอาจเปน อปุ กรณต ดั ไฟหลักตัวเดียว หรือจะอยูรวมกับอุปกรณอ่ืนๆใน ตแู ผงสวติ ช รปู ที่ 3.7 เมนสวติ ช ทมี่ า: www.weloveshopping.com

320    3.1.4.3 สวิตชตัดไฟอัตโนมัติ (เซอรกิตเบรคเกอร) เปนอุปกรณท่ีสามารถใชตัด หรือตอวงจรไฟฟาไดในขณะใชงานปกติ และยังสามารถตัดกระแสไฟฟาเกินหรือกระแสไฟฟา ลัดวงจรโดยอัตโนมัติไดดวย ทั้งน้ีการเลือกใชเบรกเกอรจะตองเลือกขนาดพิกัดในการตัดกระแส ลดั วงจร (IC) ของเบรกเกอรใ หส งู กวา ขนาดกระแสลดั วงจรทเ่ี กิดขึน้ ในวงจรนน้ั ๆ รปู ท่ี 3.8 สวิตชต ัดไฟอัตโนมัติ ท่มี า: www.weloveshopping.com 3.1.4.4 ฟวส (Fuse) เปนอุปกรณปองกันกระแสไฟฟาเกินชนิดหนึ่งทําหนาที่ตัด ไฟฟาโดยอัตโนมัติ เมื่อมีกระแสไฟฟาไหลเกินคาที่กําหนด ซ่ึงเมื่อฟวสทํางานแลวจะตองเปลี่ยน ฟวสใหม ฟวสท่ีใชเปล่ียนตองมีขนาดกระแสไมเกินขนาดฟวสเดิม และตองมีขนาดพิกัดการตัด กระแสลดั วงจร (IC) สูงกวา ขนาดกระแสลัดวงจรสงู สดุ ที่ไหลผา นฟวส รูปที่ 3.9 ฟว สช นิดตางๆ ทม่ี า: www.vap1974.com

321    3.1.4.5 เคร่ืองตัดไฟรั่วหรือเคร่ืองตัดวงจรเม่ือมีกระแสไฟฟาร่ัวลงดินเปนสวิตช อัตโนมัติท่ีสามารถปลดวงจรเม่ือมีกระแสไฟฟาร่ัวไดอยางรวดเร็วภายในระยะเวลาท่ีกําหนดไว เครอ่ื งตัดไฟรั่วมักจะเปน อุปกรณเ สรมิ เพือ่ ใชป องกันอันตรายจากไฟฟาดูด โดยเฉพาะจะใชไดดีเม่ือ ใชกับระบบไฟฟาท่ีมีสายดินอยูแลวและจะชวยปองกันอัคคีภัยจากไฟฟาร่ัวไดอีกดวย เครื่องตัดไฟ ร่วั นี้จะตองมีปมุ สําหรบั กดเพอ่ื ทดสอบการทาํ งานอยูเ สมอ รูปที่ 3.10 เครอื่ งตัดไฟรั่ว ทมี่ า: www.weekendhobby.com 3.1.4.6 หลักดิน (Ground Rod หรือ Grounding Electrode หรือ Earth Electrode) เปนแทงหรือแผนโลหะท่ีฝงอยูในดิน เพื่อทําหนาท่ีแพรหรือกระจายประจุไฟฟาหรือกระแสไฟฟา ใหไหลลงสูดินไดโดยสะดวก วัตถุท่ีจะนํามาใชเปนหลักดิน เชน แทงทองแดงขนาด เสนผาศูนยกลาง 16 มิลลเิ มตร (5/8 น้วิ ) ความยาวมาตรฐานตองยาวไมน อ ยกวา 2.40 เมตร เปนตน รปู ที่ 3.11 หลักดิน ทม่ี า: http://forum.thaidvd.net

322    3.1.4.7 คดั เอาท เปน อุปกรณไ ฟฟา ชนิดหนง่ึ ทท่ี ําหนา ที่ตัดตอกระแสไฟฟาในวงจร การใชสะพานไฟตองใชควบคูก ับอุปกรณอ่ืน ๆ ดว ย รูปที่ 3.12 คดั เอาท ท่ีมา: http://forum.thaidvd.net 3.1.4.8 ตุมหรือลูกถวยเปนอุปกรณที่ใชรองรับสายไฟ ทําหนาที่เปนฉนวน และปองกันมิใหกระแสไฟฟารั่วลงดินหรอื ลดั วงจรลงดิน       รูปที่ 3.13 ตุมหรอื ลกู ถวย ท่ีมา: www.sci-tech-service.com

323    3.1.4.9 เข็มขัดรัดสาย ทําดวยอะลูมิเนียม มีรูตรงกลาง1-2 รู แลวแตขนาดของเข็ม ขดั รัดสายซ่ึงมขี นาดเบอรต า ง ๆ ตงั้ แตเ บอร 0 - 8 รูตรงกลางนี้ใชส าํ หรับตอกตะปูยึดกับผนังใหแนน เข็มขัดรดั สายเบอร 0 สําหรบั สายที่มีขนาดเล็กเสนเดียว เขม็ ขัดรัดสายขนาดใหญใชกับสายไฟขนาด ใหญ หรอื สายไฟขนาดเลก็ หลาย ๆเสนรวมกนั     รูปท่ี 3.14 เขม็ ขดั รัดสายไฟ ท่มี า: www.sci-tech-service.com 3.1.4.10 กลองแยกสายไฟ มีลักษณะเปนกลองสี่เหลี่ยมจัตุรัสหรือส่ีเหลี่ยมผืนผา มีทั้งชนิดที่ทําดวยไม โลหะ และพลาสติก กลองแยกสายใชสําหรับตอแยกสายเพ่ือนําไฟไปตามจุด ตางๆ เพ่ือความเรียบรอ ยและสวยงาม        รูปที่ 3.15 กลองแยกสายไฟ ทม่ี า: www.bloggang.com

324    3.1.4.11 เทปพันสายไฟ มีลักษณะเปนมวนทําดวยวัสดุหลายอยาง เชน ยางพีวีซี ใชสําหรบั พนั สายไฟเพ่อื ปองกันไฟฟา ไมใ หร ัว่ เพราะอาจทาํ ใหเ กิดอันตรายได     รปู ที่ 3.16 เทปพนั สายไฟ ทม่ี า: www.sci-tech-service.com 3.1.4.12 ทอ รอยสายไฟ การเดนิ สายไฟฝง ในผนงั อาคาร จะไมฝงสายไฟโดยตรง แตจะรอ ยสายไฟเขา ไปในทอ รอยสายไฟ เพ่อื ปอ งกันอันตรายที่อาจเกดิ กับสายไฟ นิยมใชท อโลหะ และทอพวี ีซี ทอ เหล็กออ นรอยสายไฟ ทอรอ ยสายไฟพวี ซี ีสีเหลอื ง รปู ที่ 3.17 ทอรอ ยสายไฟชนดิ ตา งๆ ท่ีมา: www.sci-tech-service.com

325    ทอ รอ ยสายไฟพวี ซี สี ขี าว ทอ HDPEใชร อ ยสายไฟใตด ิน รูปท่ี 3.17 (ตอ) ทอรอยสายไฟชนดิ ตางๆ ท่มี า: www.selectcon.com 3.1.4.13 เตารับ (Socket-outlet หรือ Receptacle) หรือปลั๊กตัวเมียคือข้ัวรับสําหรับ หวั เสยี บจากเครอื่ งใชไ ฟฟา ปกติเตารบั จะติดตง้ั อยูกบั ที่ เชน ตดิ อยกู บั ผนงั อาคาร เปนตน รปู ที่ 3.18 เตา รับรปู แบบตา งๆ ทีม่ า: www.numsinonline.com

326    3.1.4.14 เตา เสยี บ เปน อปุ กรณท่ีใชเ ชือ่ มตอวงจรไฟฟา ทําใหกระแสไฟฟาไหลเขา สูอุปกรณและเครื่องใชไฟฟา โดยนําปลายของสายไฟฟาของเคร่ืองใชไฟฟาท่ีตออยูกับเตาเสียบ ไปเสยี บกับเตารบั ทตี่ อ อยใู นวงจรไฟฟา ใดๆ กไ็ ดภ ายในบา น รปู ที่ 3.19 เตาเสยี บรปู แบบตา งๆ ท่มี า: www.numsinonline.com 3.1.4.15 สวิตชเปด-ปดธรรมดา (Toggle Switch) สวิตชเปด-ปดในที่นี้ หมายถึง สวิตชสําหรับเปด-ปดหลอดไฟหรือโคมไฟสําหรับแสงสวางหรือเครื่องใชไฟฟาชนิดอ่ืนๆ ท่มี กี ารติดตงั้ สวิตชเ อง รูปที่ 3.20 สวติ ชรปู แบบตา งๆ ทีม่ า: www.numsinonline.com

327    3.1.4.16 หลอดไฟฟา เปนอุปกรณท่ีเปลี่ยนพลังงานไฟฟาเปนพลังงานแสง หลอดไฟฟามีหลายชนิดดวยกัน หลอดแตละชนิดก็มีคุณสมบัติทางแสงและทางไฟฟาตางกัน การนําหลอดไปใชตองพิจารณาความเหมาะสมในการนําไปใชงาน หลอดไฟฟาท่ีใชโดยท่ัวไป มี 2 ลกั ษณะคือ (1) หลอดชนดิ เผาไส (Incandescent) เปน หลอดท่ีใหแ สงออกมาไดโ ดยผา น กระแสไฟฟาเขาที่หลอดไส ซ่ึงทาํ ใหมนั รอ นและใหแ สงออกมามขี นาด 10 วัตต 25 วัตต 40 วัตต 60 วัตต และ100วัตต รปู ท่ี 3.21 หลอดไฟฟา ชนดิ เผาไส ท่ีมา: www2.dede.go.th (2) หลอดชนิดคายประจุ (fluorescence) ตัวหลอดเปนแกวกลมรูปทรงกระบอก ทีป่ ลายสองขา งมีข้ัวเพ่อื ตอสาย ภายในผวิ ของหลอดเคลือบดวยสารเคมเี รอื งแสง ใหแ สงสวา งสนี วล สบายตา มีอายกุ ารใชง านนานกวาหลอดแบบชนิดเผาไส ขนาดที่ใชท ่วั ไปมี 13 วตั ต 15 วัตต 20 วัตต และ40 วตั ต รูปที่ 3.22 หลอดไฟฟาชนดิ คายประจุ ที่มา: www.thaielectrics.com

328    ชุดหลอดไฟฟลอู อเรสเซนต ประกอบดว ย บัลลาสตเปน เคร่อื งบังคบั กระแสไฟฟา ไมใ หเพมิ่ สงู ขน้ึ และสตารต เตอรเปน ตวั กระตนุ ใหก ระแสอิเลคตรอนเกดิ การไหล บัลลาสต สตารต เตอร รปู ท่ี 3.23 บลั ลาสตและสตารตเตอร ทีม่ า: www.thaielectrics.com

329    3.2 ระบบสุขาภิบาล การนํานํ้ามาใชในอาคารตองมีการจัดวางระบบนํ้าประปา ระบบการกําจัดน้ําทิ้งและ ระบบกําจัดนํ้าโสโครกท่ีดี เพื่อใหเกิดความสะดวกในการใชงานและการบํารุงรักษา ใหเหมาะสม กับการใชง าน เพ่ือประสทิ ธิภาพในการใช ตลอดอายกุ ารใชง าน 3.2.1 ระบบน้าํ ใช ระบบนํ้าใชเปนการจายน้ําท่ีสะอาดไปยังจุดท่ีตองการใชงานในปริมาณและ แรงดันท่ีเหมาะสมกับการใชงาน การจัดเตรียมน้ําสํารองไวใชในกรณีท่ีมีการปดปรับปรุงซอมแซม ระบบภายนอก ภายในทชี่ าํ รุด หรือชวงขาดแคลนนาํ้ 3.2.1.1 วธิ ีการเดนิ ทอ นํ้าใช การเดนิ ทอ นํา้ ใชภายในบา นมี 2 วธิ ีดงั น้คี ือ (1) การเดินลอยทอนํ้าใชหมายถึง การเดินเสนทอไปตามผนังหรือเพดาน โดยใชเข็มขัดรัดสายเปนตัวยึดเสนทอ ขอดีคือสามารถตรวจสอบซอมแซมงาย ราคาไมแพง ขอเสีย คอื ดูไมสวยงามและอาจเกิดการชาํ รดุ แตกหักไดงาย รูปที่ 3.24 การเดนิ ลอยทอน้ําใช ท่ีมา :www. changprapa.com

330    (2) การเดินทอแบบซอนหรือฝงอยูในผนัง ขอดีคือสามารถจัดระเบียบ แนวการเดินของทอ ทาํ ใหผ นงั บานดเู รยี บรอยสวยงาม ทอจะฝงอยูในผนัง วางทอพรอมการกอสราง อาคาร ขอเสียคือ หากทอเกิดชํารุดเน่ืองจากการติดตั้งผิดวิธีหรือชํารุดจากอายุการใชงาน การตรวจสอบ ซอ มแซมทาํ ไดยาก ตอ งใชว ิธรี ือ้ ทุบผนังออก รูปท่ี 3.25 การเดินทอนา้ํ ใชฝ ง ในผนงั ที่มา: www.selectcon.com 3.2.1.2 ระบบการจายนํา้ ระบบการจา ยน้าํ ภายในอาคารแบง เปน 3 ระบบคอื (1) ระบบตอตรงเปนการจายนํ้าโดยตอตรงจากทอเมนของการประปา เขาใน อาคารโดยตรง และติดมาตรวัดนาํ้ ตามเกณฑข องหนวยงานนน้ั ๆ (2) ระบบจายน้ําโดยแรงโนมถวง เปนการสูบน้ําข้ึนไปเก็บไวบนถังพักน้ําบน ดาดฟา แลว ปลอยลงมาตามทอ เปนระบบที่ไมซับซอนไมตองใชไฟในการจายน้ํา แตจะตองเตรียม พื้นท่วี างถงั เกบ็ นํ้า การรับน้ําหนกั ของโครงสรางอาคาร และความสวยงาม (3) ระบบถงั ความดันเปน ระบบทอ่ี ัดน้ําเขาถังความดันพรอมมีอุปกรณควบคุม เมื่อ มีการใชนํ้าและระดับความดันลดลง อุปกรณอัตโนมัติก็จะส่ังใหเครื่องสูบทํางาน อัดน้ําเขาถังความ ดนั จนถงึ ระดับความดันทต่ี ัง้ ไว

331    3.2.1.3 การสํารองนาํ้ ใช ในการสํารองน้าํ ใชจะตอ งมกี ารใชถ งั เก็บน้าํ ถงั เก็บนาํ้ ท่ีนยิ มใชในปจจบุ ันผลติ จาก วสั ดชุ นิดตา งๆเชน ไฟเบอรกลาส สเตนเลส โพลิเมอร ถังเก็บนํา้ ท่ใี ชง านทั่วไปแบง เปน 2 ชนิดคอื (1) ถังเก็บนํ้าวางบนดิน ใชในกรณีที่มีพื้นท่ีติดตั้ง บนพื้นดิน บนอาคาร หรือติดต้ัง บนหอสูง เพื่อใชประโยชนในการใชแรงดันนํ้าในการจายใหสวนตางๆของอาคาร การดูแล บํารุงรักษาสามารถทําไดงาย ราคาไมแพง ตําแหนงท่ีวางอาจดูไมเรียบรอย ไมสวย สามารถแกไข โดยการปลูกตน ไมห รือทาํ ระแนงบังสายตา ถังเกบ็ น้าํ วางบนดินทผ่ี ลติ จากไฟเบอรกลาสรปู แบบตางๆ ถังเกบ็ นาํ้ วางบนดนิ ทีผ่ ลติ จากสเตนเลส ถงั เก็บนํา้ วางบนดนิ ทผี่ ลติ จากโพลิเมอร รปู ที่ 3.26 ถังเกบ็ น้าํ บนดนิ ชนิดตา งๆ ท่มี า: www.brandexdirectory.com

332    (2) ถังนํ้าใตดิน ควรเลือกใชสําหรับอาคารท่ีไมมีบริเวณพ้ืนท่ีในการติดตั้งและ ตองการใหดูเรียบรอยสวยงาม ขอเสียของการวางถังนํ้าไวใตดิน คือการร่ัวซึมของตัวถัง การรั่วซึม ของฝาบอ ตองคอยตรวจสอบลูกลอยควบคุมระดับน้ําใหอยูในเกณฑปกติ การดูแลบํารุงรักษา การ ลา งทําความสะอาดบอนาํ้ ใตดินยาก และมรี าคาแพงกวา ถงั เกบ็ นํ้าบนดนิ รูปที่ 3.27 ถงั เก็บน้ําใตด นิ รปู แบบตา งๆ ท่ีมา : www.sinterplast.co.th

333    การจายนํ้าในถังเก็บน้ําตองติดตั้งเครื่องสูบนํ้าเพ่ือเพิ่มแรงดันในการจายนํ้า แตหามตอตรงกับทอประปาสาธารณะ เปนการกระทําที่ผิดกฎหมาย เพราะการสูบน้ําจากระบบ สาธารณะโดยตรงเปนการเอาเปรียบผูอ่ืน การสูบน้ําในบานจะตองรับนํ้าจากทอประปาสาธารณะ มาเกบ็ ไวใ นถังเกบ็ น้ําตามแรงดนั ปกติกอนแลวคอยนํา้ จา ยไปยงั จุดทตี่ อ งการ รปู ที่ 3.28 การติดตัง้ เครือ่ งสูบนา้ํ ทถี่ ูกกฎหมาย ที่มา : www.ppwater.com 3.2.2 ระบบบาํ บัดน้ําเสยี ในอาคาร น้ําที่ผานการใชในภายในอาคารจะเปลี่ยนสภาพกลายเปนนํ้าเสีย เน่ืองจากมีการ ปนเปอ น สง่ิ สกปรกตาง ๆ โดยท่ัวไป ระบบบาํ บดั นาํ้ เสียแบง ตามประเภทของน้าํ ไดเ ปน 2 ระบบคือ 3.2.2.1 ระบบบําบัดนํ้าท้ิง (Waste Water system) คือการบําบัดนํ้าเสียจากการชําระ ลาง อาบนํ้า โดยจะระบายลงทอนํ้าทิ้ง ทอน้ําทิ้งควรมีความลาดเอียงอยางนอย 1:200 และตองมีบอ พักนํ้า ทุกระยะไมเกิน 12 เมตร และทุกจุดหักมุมเลี้ยวของทอ เพื่อตรวจสอบทําความสะอาดได โดยสะดวก ไมใหเกิดการอุดตันของทอ สวนน้ําทิ้งจากครัวควรมีบอดักไขมัน (Grease Trap) และ บอ ดกั ขยะ กอ นระบายออกสทู างระบายนาํ้ สาธารณะ เพื่อปอ งกนั การอดุ ตนั ของทอ ภายนอก 3.2.2.2 ระบบบําบัดน้ําโสโครก (Soil Water system) คือการบําบัดนํ้าเสียจาก สขุ ภณั ฑเชน โถปสสาวะ โถสว ม ซ่ึงจะตองมีการบาํ บดั กอ นระบายออกสทู อสาธารณะตามกฎหมาย ระบบบาํ บัดนา้ํ โสโครกท่ีนยิ มใชส ําหรบั อาคารพักอาศยั โดยทว่ั ไปมี 2 ระบบดังนี้

334    (1) บอเกรอะ บอซึม เปนระบบบําบัดดวยวิธีธรรมชาติ ข้ันตอนการบําบัดของ ระบบนี้คือ นํ้าโสโครกไหลผานทอลงสูบอเกรอะ บักเตรีที่มีอยูในบอเกรอะจะชวยยอยสลายของ เสีย ซึ่งจะตองใชเวลาในการยอยของเสีย แลวจึงระบายไปสูบอซึม กระจายออกไปตามดินโดยรอบ ตําแหนงของบอเกรอะบอซึมจะตองตั้งอยูหางจากแหลงนํ้าใชสาธารณะ เพราะน้ําเสียจะซึมผานลง ไปในแหลงนาํ้ ได และนา้ํ ท่ผี า นระบบบอเกรอะ บอ ซึมไมสามารถระบายลงสทู อสาธารณะได (2) ระบบถังบําบัดนํ้าเสียสําเร็จรูป ข้ันตอนการบําบัดโดยใชวิธีการอัดออกซิเจน เขาไปเล้ียงแบคทีเรียเพ่ือทําปฎิกิริยาทางชีวเคมี ใหนํ้าเสียกลายเปนนํ้าที่มีคุณภาพดีข้ึน ไมมีกล่ิน เหม็นสว นกากตะกอนก็จะทําปฎิกิริยายอยสลายตัวเอง โดยน้ําเสียท่ีบําบัดแลวจะสามารถนํากลับมา ใชไดอ ีก เชน การรดน้าํ ตน ไม กอนระบายอออกสทู อสาธารณะ 3.2.3 วัสดุและอุปกรณท ใ่ี ชใ นงานระบบสุขาภบิ าล 3.2.3.1 ทอ ท่ใี ชใ นงานระบบสุขาภบิ าล ผลิตจากวสั ดหุ ลายชนดิ มคี ณุ สมบตั ิและ การนาํ ไปใชงานตา งกันดังน้ี (1) ทอประปาเหลก็ อาบสังกะสี มคี ุณสมบัติคือแข็งแรง รับน้ําหนักไดดี ทนทานตอ แรง กระแทก ไมหักงอ ทนตอความดันและอุณหภูมิที่สูงๆ เชน เคร่ืองทําน้ํารอน แตราคาคอนขาง แพง เม่ือมีอายุการใชงานนาน ทออาจเกิดสนิมนํ้าในทอมีการปนเปอน ทําใหเกิดอันตรายในการ บรโิ ภคได      รปู ที่ 3.29 ทอ เหล็กอาบสงั กะสี ทีม่ า : www.bkinter.com

335    (2) ทอพีวีซี (Polyvinyl chloride) สีฟา เปนทอท่ีนิยมใชในงานสุขาภิบาลในอาคาร เชน ใชเปนทอประปาสําหรับระบบน้ําดื่ม ซึ่งตองรับแรงดันนํ้า หรือใชกับระบบปมน้ํา หรืองานทอ ระบายน้ํา มีความหนาตามระดับการรับแรงกดดันไดข องทอ เหมาะสําหรบั ใชงานภายในอาคารหรือ ในที่รมเทานั้น ไมควรใชงานภายนอกอาคารที่ตองสัมผัสกับแสงแดดเน่ืองจากไมทนตออุณหภูมิท่ี สูง และไมค วรใชกับอาคารท่ีทรดุ ตัวไดง า ย เพราะจะทาํ ใหท อ แตกหกั หรอื ฉกี ขาดออกจากกันได (2.1) ทอพีวีซีสีฟาท่ีใชเปนทอประปาเมนหลัก โดยท่ัวไปใชขนาด ø 1\" - 1 1/2\" ขนาดของทอนา้ํ ขึ้นอยกู บั จํานวนจุดจายนํ้าทจี่ ะนํามาใชง านภายในอาคาร (2.2) ทอพีวีซีสีเทา เปนทอท่ีใชสําหรับการเกษตร หรือน้ําทิ้ง ไมแข็งแรง วิธีการติดต้ังคือเดินลอยไมควรฝงดิน เพราะอาจแตกหักชํารุดไดงาย ขนาดของทอน้ําท้ิงท่ีใชท่ัวไป ใชข นาด ø 2\"      ทอ พวี ีซีสฟี า ทอพวี ซี สี เี ทา รปู ท่ี 3.30 ทอ พีวีซี ท่มี า : www.sp2999.com (3) ทอโพลีเอทิลีน(polyethylene)หรือทอ P.E.คือทอนํ้าสีดําใชแทนทอนํ้าเหล็ก หรือทอ PVC มีความยืดหยุนสูง ราคาไมแพง ใชความรอนในการเชื่อมตอทอ มีความทนทานและ โคง งอได งา ย โดยไมตองมขี อ ตอขอ งอ (4) ทอโพลีบิวทีลีน(polybutylene)หรือทอP.B.มีคุณสมบัติคือ ทนความรอน มีลกั ษณะโดยท่วั ไปคลายทอ P.E.นําไปใชเปน ทอน้าํ รอ น ราคาแพงกวา ทอ P.E.

336    ทอน้ําP.E. ทอนํ้าP.B. รปู ที่ 3.31 ทอ น้ํา P.E.และทอ นา้ํ P.B. ที่มา : www.uhm.co.th (5) ทอHDPE (High Density Polyethylene) มีคุณสมบัติคือ ไมแตกหักงาย นํ้าหนักเบา โคงงอได ติดต้ังงายไมตองใชกาวตอ รับแรงดันได 12.5 -16 บาร ใชเปนทอนํ้าเย็น และทอน้ํารอนมีอายุการใชงานนาน แตมีราคาแพงและเสื่อมสภาพไดหากไดรับ แสงอลุ ตราไวโอเลททม่ี ากบั แสงแดดเปนเวลานาน รปู ท่ี 3.32 ทอโพลเี อทิลนี ทีม่ า : www.mpcsystem.com

337    (6) ทอ PP-R 80(Random Copolymer Polypropylene 80) ผลิตจากพลาสติกสะอาด ปราศจากสารกอมะเร็ง สนิม และโลหะหนักอายุการใชงานนานประมาณ 50 ปทนแรงดันได 10-20 บาร ใชงานรวมกับทอชนิดอ่ืนได ใชเปนทอนํ้ารอน น้ําธรรมดา แตมีราคาแพง และตอง ใชช างผเู ช่ยี วชาญในการตดิ ตง้ั รปู ที่ 3.33 ทอ PP-R 80 ที่มา : www.thaippr.com (7) ทอเหล็กบุพีอีผลิตจากเหล็กชุบสังกะสี มีคุณสมบัติคือ แข็งแรง ปองกันสนิม พลาสติกพีอี เปนพลาสติกสะอาด ปราศจากสารปนเปอน สามารถรับแรงดันนํ้าไดดี ใชเปนนํ้ารอน และนํา้ อณุ หภูมปิ กติ ตดิ ต้งั งา ย แตม รี าคาแพง รปู ที่ 3.34 ทอ เหล็กบุพีอี ทม่ี า : www.sylergroup.com

338    (8) ทอทองแดง ท่ีใชในประเทศไทย ตามมาตรฐาน ASTM B 88 Type แบงตาม ความหนาของทอทองแดงโดย K หนาสุด, Lกลาง, Mบางสุด มีคุณสมบัติคือ ไมมีตะเข็บ โครงสราง ไมมีรพู รนุ ปองกนั การดูดซมึ ของเช้อื แบคทเี รียและทนการกัดกรอน ไมเปนสนิม เปนโลหะบริสุทธิ์ เพราะมสี ว นประกอบของแรทองแดง 99.99% มีอัตราการขยายตวั ตาํ่ ทนตอแรงดันไดดี มีอายุการใช งานนาน นิยมใชเปน ทอนาํ้ รอ น เพราะทนทานและเก็บความรอ นไดดี      รปู ท่ี 3.35 ทอทองแดง ทีม่ า : www.nalueng.com  (9) ทอซีเมนตหรือทอกระเบื้องกระดาษ มีคุณสมบัติคือ ไมทนความดัน มีลักษณะ เปนเน้ือเดียวกันตลอด ไมมีตะเข็บ นิยมใชในงานระบายน้ําโสโครก งานสงนํ้าตามโรงงาน อุตสาหกรรม งานสง น้ําเพอ่ื การเกษตร      รปู ท่ี 3.36 ทอซเี มนต ท่ีมา : www. thaipipe.com

339    3.2.3.2 บอดักไขมัน (Grease Trap) เปนบอที่ติดต้ังตอจากทอน้ําท้ิงท่ีมาจาก หองครัว บอดักไขมันมีลักษณะเปน บอเล็กๆ 2 บออยูติดกัน บอที่ 1รับน้ําเสียจากครัวเขามา แลวกักไขมันไมใหผ านไปบอที่ 2 น้ําทิ้งจากบอท่ี 2 ที่กรองไขมันแลว ก็จะระบายไปยงั ถังบําบดั และ ระบายตอไปจนออกไปยังทอระบายน้ําสาธารณะ สวนไขมันท่ีติดอยู จะตองตักออกและนําไปทิ้ง ควรดูแลและตรวจสอบบอ ดกั ไขมนั สัปดาหล ะ1 ครัง้                               ทางนํ้าเขา ตะแกรงดกั เศษ ทางน้ําออก ทอ บงั คับทิศทางนํา้ ไขมันที่แยกลอยตวั เหนอื นํ้า รปู ที่ 3.37 การทํางานของบอ ดักไขมนั ที่มา : www.kohsamuicity.go.th รูปท่ี 3.38 บอดกั ไขมันสาํ เรจ็ รปู ทมี่ า : www. bograka.com

340    3.2.3.3 บอเกรอะ บอซึม เปนระบบบําบัดนํ้าเสียท่ีนิยมใชท่ัวไป มีลักษณะเปนถัง คอนกรีตสําเร็จรูปทรงกระบอกมาเรียงตอกันฝงในดิน จํานวน 2 บอ บอท่ี 1 รับน้ําเสียมาจากทอ โสโครกแลวมีการบําบัด โดยธรรมชาติ น้ําสวนที่ลนออกมาจากบอที่ 1 จะเขาไปในบอท่ี 2 คือ บอ ซึม แลวจะมีการกระจายน้ําออกไปตามดินโดยรอบ และจะตองมีการดูดส่ิงปฏิกูลจากบอเกรอะ ออกไปทง้ิ รปู ท่ี 3.39 บอ เกรอะ บอซมึ ทม่ี า : www.novabizz.com 3.2.3.4 ถังบําบัดนํ้าเสียสําเร็จรูป ใชบําบัดน้ําเสียทั่วไป ผลิตจากไฟเบอรกลาส ภายในถังจะมีระบบยอยสลายส่ิงปฏิกูล และระบบระบายน้ําทิ้ง ขนาดของถังบําบัดมีวิธีคํานวณหา ขนาดเบื้องตนคอื คดิ จากปริมาณน้ําเสยี จากผูใชภายในอาคารประมาณ 200 ลิตร/คน/วัน บานที่มีคน พักอาศัย 4 คน ก็จะใชถังบําบัดนํ้าเสียสําเร็จรูปท่ีมีขนาดไมนอยกวา 800 ลิตร และควรใชถังขนาด ใหญกวา ท่ีคาํ นวณเลก็ นอ ย รปู ท่ี 3.40 ถงั บาํ บัดนํา้ เสียสาํ เร็จรูป ทม่ี า : www.dbdmart.com

341    3.2.3.5 ชองและตะแกรงระบายนํ้าท้ิง (floor drain) มีหนาท่ีระบายและดักตะกอน สิ่งโสโครก ดักกล่ิน มีลักษณะเปนตะแกรงกันเศษผงไมใหไหลลงไปในทอระบายนํ้าทิ้ง ควรใช ทอ ดกั กล่นิ ดวย เพอ่ื ปองกนั กลนิ่ จากทอ นํา้ ทิ้งยอ นกลบั ทําใหเ กิดกลน่ิ เหมน็                                           ชองและตะแกรง แบบมีนาํ้ ระบายน้ําทงิ้ ทอดักกลิ่น   กั้นกลน่ิ ยอนกลับ    รูปที่ 3.41 ชองและตะแกรงระบายน้ําทิ้ง ท่มี า : www.northlandconstruction.com 3.2.3.6 ชองลางทอ (clean out) เปนชองเปดทําความสะอาด ทอระบายน้ําที่พ้ืน มีฝาปด-เปด เพ่ือทําความสะอาดทอที่อุดตันไมสามารถระบายน้ําได กําหนดใหทอระบายนํ้าท้ิง มีชอ งลา งทอทกุ ระยะไมเกิน 15 เมตร          ฝ   า ป   ด   ช  อ   ง  ล   า ง     ชองลาง       รปู ที่ 3.42 ชอ งและฝาปด ชอ งลา งทอ ท่ีมา : www.northlandconstruction.com

342    3.2.3.7 ทอระบายอากาศ (ventilation pipe) เปนทอท่ีชวยทําใหการไหลของ น้ําในทอน้ําท้ิงระบายดีข้ึน และชวยระบายกล่ินภายในทอระบายนํ้า และทอระบายนํ้าโสโครก ตองมีทออากาศในแนวด่ิงขนาดไมนอยกวา ø 3\" ปลายของทอระบายอากาศที่เปนทอหลัก ตองอยู สูงพนหลังคาอยางนอ ย 1.50 เมตร ปลายของทอปดหุมดวยทอตอตัว และปดดวยมุงลวดเพ่ือปองกัน สงิ่ ที่มาทาํ ใหทอ อดุ ตนั รปู ท่ี 3.43 ทอ ระบายอากาศ ที่มา : www.oknation.net 3.2.3.8 บอตรวจระบายนํ้า (Man Hole) ทอระบายน้ําทุกระยะไมเกิน 12 เมตรและ ทุกมุมหักเลี้ยวของทอ ตองมีบอตรวจระบายน้ํา เพื่อชวยใหส่ิงสกปรกหรือตะกอนที่มาพรอมน้ําท้ิง ตกอยดู านลางของบอ สามารถเปด ฝาตกั ทงิ้ ได ปอ งกันการอุดตันของทอ รปู ท่ี 3.44 บอ ตรวจระบายนาํ้ ท่ีมา : www.khonconcrete.net

343    3.2.3.9 บอดักขยะ มีหนาที่ดักขยะที่มากับปนมานํ้าทิ้ง กอนระบายไปยังทอระบาย สาธารณะ สามารถเปด ฝาเพือ่ ตรวจสอบและทําความสะอาดได ภายในมีตะแกรงสาํ หรบั ดักขยะกั้น รปู ที่ 3.45 บอ ดักขยะ ทมี่ า : www.novabizz.com 3.2.3.10 ประตูน้ํา (Valve) คือสวนที่ติดตั้งอยูกับทอ เพื่อปดก้ันหรือเปดนํ้าใหไหล ไปในทิศทางเดยี วกัน หรอื ควบคมุ การไหลของน้ําใหไหลตามตองการ รปู ที่ 3.46 ประตนู ํา้ ทม่ี า : www.maharashtradirectory.com

344    3.2.3.11 มาตรวัดน้ํา(Water Meter) คือเคร่ืองมือหรืออุปกรณท่ีติดต้ังใหกับ ผูใชน ้ําเพ่อื วัดปรมิ าณการใชนาํ้ ภายในอาคาร รูปที่ 3.47 มาตรวัดน้ํา ท่ีมา : www.arkarnsin.com 3.2.3.12 สุขภัณฑ คอื ครภุ ัณฑในหองนํ้า หอ งสว ม หรือหองครัว คุณสมบัติที่ดีของ สุขภัณฑ คือทนทาน นํ้าไมร่ัวไหลหรือซึมผานได ดูแลรักษาทําความสะอาดงาย นํ้าหนักไมมาก ระบายของโสโครกไดรวดเร็วและกลิ่นไมยอนกลับ ระเหยเขามาในหอง สุขภัณฑท่ีนิยมใชเปน สุขภัณฑดินเผาเคลือบ ท่ีมีสวนผสมของดินเหนียว ดินขาว เนฟลินไซยาไนต เผาดวยอุณหภูมิ 1200 องศาเซลเซียส เคร่ืองสุขภณั ฑชนดิ ตางๆทใี่ ชทัว่ ไปมีลกั ษณะดังตอ ไปนี้ (1) โถสว ม(Toilet)     โถสวมชนดิ น่ังยอง รูปที่ 3.48 โถสว มรูปแบบตา งๆ ท่ีมา : www.americanstandard.co.th

345         โถสวมชนิดน่งั ราบแบบหมอ น้ําเตย้ี แบบฟลชั วาลว รูปที่ 3.48(ตอ) โถสว มรูปแบบตา งๆ ทมี่ า : www.americanstandard  (2) โถปสสาวะชาย,โถปสสาวะหญิง โถปส สาวะหญงิ (Bidet) โถปส สาวะชาย (urinal flush valve) รูปท่ี 3.49 โถปส สาวะ ที่มา : www.americanstandard.co.th

346    (3) อางลางหนา(Lavatory) ชนดิ ฝง เคานเ ตอร ชนิดวางบนเคานเตอร ชนดิ ขาตงั้ ชนดิ แขวนผนงั ชนิดครึ่งเคานเ ตอร ชนดิ ขาตง้ั ลอย รูปท่ี 3.50 อางลางหนา ท่ีมา : www.americanstandard.co.th

347    (4) อา งอาบน้าํ (Bath tub) อางอาบนาํ้ ถาดรองอาบนํา้ รูปที่ 3.51 อางอาบนา้ํ ที่มา : www.americanstandard.co.th (5) อางลางจาน(Sink) รปู ที่ 3.52 อา งลา งจาน ท่มี า : www.bkkbestbuy.com

348    สรุป ระบบไฟฟาเปนระบบที่มีความสําคัญในอาคารทุกอาคาร การเลือกใชระบบไฟฟา การเดิน สายไฟ ชนิดของสายไฟ และอุปกรณติดต้ังทางไฟฟาใหเหมาะสมกับลักษณะของงาน เปนเร่ือง ที่ผูใชตองมีความรูพื้นฐาน เพื่อนําไปสูการพิจารณาเลือกใชใหคุมคาเกิดประโยชนสูงสุดเปนการ ชวยประหยัดพลังงานและยังมีผลดีตอสวนรวมของประเทศในแงของการอนุรักษธรรมชาติและ ส่ิงแวดลอมในดานการลดภาวะโลกรอนได และอาคารบานพักอาศัยก็จําเปนตองมีการวางระบบ สุขาภิบาลอาคาร เพ่ือใหเกิดความสะดวกในการใชงาน การจัดวางตําแหนงทอตางๆไดแก ทอน้ําใช ทอน้ําท้ิง ทอน้ําโสโครก ทอระบายอากาศ บอดักไขมัน บอเกรอะ บอซึม บอพัก ใหเหมาะสมกับ การใชงาน เพ่ือประสิทธิภาพในการใช ตลอดจนอายุการใชงาน และเนื่องจากทอจะถูกซอนไวใน ผนัง พ้ืน ฝาเพดานและพ้ืนดิน ดังนั้นกอนการดําเนินการกอสรางตองมีการวางแผนใหดี เพ่ือ ประโยชนใ นการซอมบํารงุ หลังจากการตดิ ตั้งแลว

349    แบบฝกหัด คาํ ช้แี จง จงตอบคําถามตอไปนี้มาพอสงั เขป (10 คะแนน) 1. ระบบไฟฟาแบงเปน ก่ีระบบ อะไรบา ง 2. วธิ ีการเดินสายไฟฟาภายในอาคารมกี ่วี ธิ ี อะไรบาง 3. งานเดนิ สายไฟฟา ใตดนิ ควรใชสายไฟฟาชนดิ ใด 4. หลกั ดินนาํ ไปใชอยา งไร อธบิ ายมาพอสงั เขป 5. การเดนิ ทอ ระบบนาํ้ ใชในอาคารมกี ว่ี ิธี อะไรบาง 6. ทอในระบบสขุ าภิบาล มกี ชี่ นิด อะไรบาง 7. อธบิ ายการเลือกใชร ะบบบําบดั นา้ํ โสโครก ในบริเวณพน้ื ที่มรี ะดบั นา้ํ ใตด ินสงู 8. นา้ํ ทิง้ ท่มี าจากหอ งครวั ตองผานอปุ กรณใดกอนทจ่ี ะระบายออกไปทางระบายนํ้าสาธารณะ 9. การสํารองนํา้ ใชในอาคาร ถงั เกบ็ น้ําควรอยบู นพื้นดนิ หรือใตดิน บอกเหตผุ ลในการเลอื ก 10. เราควรเลือกใชร ะบบบาํ บดั นาํ้ โสโครกชนิดใด ถา บา นพกั อาศยั อยูใกลแหลง นํ้าสาธารณะ

350    แบบทดสอบ วิชาวัสดุกอ สราง 2100-1302 ระดับ ปวช.ชนั้ ปท่ี 1 หนวยที่ 3 เร่ือง งานระบบภายในอาคาร คาํ ชี้แจง 1. จงกากบาท ( X ) ทับขอ ท่ถี ูกทีส่ ุดเพยี งขอ เดยี ว 1. ระบบไฟฟา แบง ออกเปนกร่ี ะบบ อะไรบาง ก. 2 ระบบ ระบบไฟฟา 1 เฟส 3 สายและระบบไฟฟา 3 เฟส 5 สาย ข. 2 ระบบ ระบบไฟฟา 1 เฟส 3 สายและระบบไฟฟา 2 เฟส 5 สาย ค. 2 ระบบ ระบบไฟฟา 1 เฟส 3 สายและระบบไฟฟา 1 เฟส 5 สาย ง. 2 ระบบ ระบบไฟฟา 1 เฟส 3 สายและระบบไฟฟา 4 เฟส 5 สาย 2. ระบบไฟฟา ทใี่ ชสําหรบั บา นพักอาศยั ทัว่ ไปใชร ะบบใด ก. ระบบไฟฟา 2 เฟส 5 สาย ข. ระบบไฟฟา 1 เฟส 5 สาย ค. ระบบไฟฟา 4 เฟส 5 สาย ง. ระบบไฟฟา 1 เฟส 3 สาย 3. การเดนิ สายไฟฟาในอาคารวธิ ใี ดทซ่ี อ มแซมยากแตผนงั บา นดูสวยงาม เรียบรอย ก. การเดนิ สายไฟแบบเปด ข. การเดนิ สายไฟแบบปด ค. การเดินสายไฟแบบฝง ใตด นิ ง. การเดินสายไฟแบบเดนิ ลอยในอากาศ 4. สายไฟฟาแบง ออกเปนก่ีชนดิ อะไรบา ง ก. 2 ชนดิ สายไฟฟาทีม่ ีฉนวนหอ หุมและสายไฟฟา ทีไ่ มมฉี นวนหอ หมุ ข. 2 ชนดิ สายไฟฟาที่ทาํ จากโลหะและสายไฟฟาทที่ ําจากอโลหะ ค. 2 ชนิด สายไฟฟานิวทรัลและสายไฟฟาท่ีไมม สี ายดิน ง. 2 ชนดิ สายไฟฟา ชนดิ เกลยี วและสายไฟฟาสายตรง 5. วัตถุชนดิ ใดทจี่ ะนาํ มาเปน หลักดิน ก. แทง สงั กะสี ข. แทงพวี ีซี ค. แทงทองแดง ง. แทง อโลหะ

351    6. การสบู นา้ํ ขน้ึ ไปเกบ็ ไวบ นถงั พักนํา้ บนดาดฟาแลว ปลอ ยลงมาตามทอ คือระบบใด ก. ระบบตอ ตรง ข. ระบบจา ยนํ้าโดยแรงโนม ถว ง ค. ระบบถงั ความดนั ง. ระบบถงั สําเรจ็ รูป 7. ในการสาํ รองน้ําใชควรเลอื กใชถ งั เกบ็ นา้ํ ชนดิ ใดที่เหมาะสมทสี่ ุด ก. ถังเก็บนํา้ บนดนิ เพราะดูแลรักษางาย ข. ถงั เก็บนาํ้ ใตด นิ เพราะดูสวยงามไมเ สยี พ้ืนทตี่ ดิ ตั้ง ค. ถังเกบ็ นา้ํ ชนดิ หอสงู เพราะมแี รงดนั ในการจา ยนํา้ ง. ถังเก็บนาํ้ กึ่งใตดิน เพราะตรวจสอบการรั่วของถังได 8. บอบําบัดชนิดใดที่ติต้ังตอ จากทอ น้าํ ทงิ้ ทม่ี าจากหอ งครัว ก. บอตรวจระบายน้าํ ข. บอ ดักขยะ ค. บอดกั ไขมนั ง. ถงั บาํ บัดสําเร็จรูป 9. ในบานมจี ํานวนผอู ยูอ าศัย 10 คนควรเลอื กใชถ ังบําบัดน้ําเสียสําเร็จรปู ขนาดก่ลี ิตร ก. 800 ลิตร ข. 1000 ลิตร ค. 2000 ลติ ร ง. 2400 ลติ ร 10. อปุ กรณชนิดใดทีช่ วยทาํ ใหก ารไหลของนา้ํ ในทอ นํ้าท้งิ ระบายดีขึ้น และชวยระบายกลิ่น ภายในทอ ระบายนํ้า ก. ทอ ดักกล่ิน ข. ชองลางทอ ค. ทอโสโครก ง. ทอระบายอากาศ

352    คําช้แี จง 2. จงกาเครอื่ งหมาย ()หนาขอที่ถูกและกาเคร่อื งหมาย()หนา ขอที่ผิด ...........1. ทอ ระบายนํ้าทกุ ระยะไมเ กิน 12 เมตรและทกุ มุมหักเลย้ี วตอ งมีบอตรวจระบายนาํ้ ...........2. ประตนู ํ้าคอื อปุ กรณควบคมุ การไหลของนา้ํ ใหไ หลตามตอ งการ ...........3. ชอ งลา งทอ นาํ้ ใชตอ งมีทุกระยะไมเ กนิ 15 เมตร ...........4. ทอ นํ้าใชชนดิ พีบีอาจเกดิ สนมิ น้าํ ในทอ ทาํ ใหเ กดิ อนั ตรายในการบริโภคได ...........5. ทอพวี ีซีสฟี าท่ีใชเปน ทอประปาเมนหลกั โดยทวั่ ไปใชข นาด ø 1\" - 1 1/2\" ...........6. เครอ่ื งสูบนํ้าเพื่อเพ่มิ แรงดนั ในการจา ยนา้ํ ตองตอ โดยตรงกบั ทอประปาสาธารณะ ...........7. ทอ PP-R 80ใชเปนทอ นาํ้ รอน น้ําธรรมดา มีราคาถูกกวา ทอพวี ีซี ...........8. หลอดไฟฟาทใ่ี ชโดยทวั่ ไปมี 2 ลกั ษณะคือหลอดชนิดเผาไสและชนดิ คายประจุ ...........9. ฟวสเปนอปุ กรณป องกนั กระแสไฟฟา เกิน ทาํ หนา ทีต่ ัดไฟฟา โดยอตั โนมัติ ...........10. สายไฟฟา ชนดิ NYY สามารถใชฝ งใตดิน มีต้ังแตแ กนเดี่ยวถึง 4 แกน

353    บรรณานุกรม  การไฟฟา นครหลวง. การใชไ ฟฟาอยา งมปี ระสิทธภิ าพ และปลอดภัย. กรุงเทพฯ : วสิ ปา เอเชีย, 2551. เกรยี งศักด์ิ อดุ มสินโรจน. การบาํ บัดนา้ํ เสยี . กรุงเทพฯ : มติ รนราการพมิ พ, 2539. ฉตั รชัย ลาภรังสิรัตน และประสทิ ธิ์ เวียงแกว . คมู อื งานทอ . กรุงเทพฯ : ซเี อ็ดยูเคชั่น, 2553. วัฒนา ถาวร. การออกแบบและตดิ ตง้ั ไฟฟา ภายในบาน-อาคารอตุ สาหกรรม. กรุงเทพฯ : สาํ นักพมิ พ สกายบกุ ส, 2553. ไวพจน ศรีธญั . การตดิ ต้ังไฟฟาภายในอาคารและในโรงงาน. กรงุ เทพฯ : ศนู ยสงเสรมิ อาชีวะศกึ ษา, 2552. ความรูเก่ยี วกับงานระบบ สบื คนเมอ่ื วนั ท่ี 24 มีนาคม 2550 จาก www.alinehomecare.com เดนิ ทอระบบสุขาภิบาล สบื คน เม่ือวนั ท่ี 25 มนี าคม 2550 จาก www.tumcivil.com ระบบสขุ าภิบาล สบื คน เม่อื วันท่ี 25 มีนาคม 2550 จาก www.novabizz.com ระบบไฟฟา ในอาคาร สบื คนเมอื่ วันท่ี 26 มนี าคม 2550 จาก www.vcharkarn.com