ชุดกิจกรรมที่-4-สนามไฟฟ้า

ก ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เร่ือง ไฟฟา้ สถติ รายวิชา ฟสิ ิกสเ์ พ่ิมเติม 4 รหสั วชิ า ว 33204 ชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี 6 ชุดที่ 4 เร่ือง สนามไฟฟา้ จดั ทาโดย นางพัณณติ า ธุอนิ ทร์ ตาแหนง่ ครู วิทยฐานะครชู านาญการ โรงเรียนศรสี ุขวทิ ยา อาเภอสาโรงทาบ จังหวดั สรุ นิ ทร์ สานักงานเขตพ้นื ทก่ี ารศึกษามัธยมศึกษา เขต 33

ชุดที่ 4 สนามไฟฟา้ ก คานา ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ รายวิชา ฟิสิกส์เพิ่มเติม 4 รหัสวิชา ว33204 เร่ือง ไฟฟ้าสถิต ชั้น มัธยมศึกษาปีที่ 6 จัดทาขึ้นเพื่อพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้ความเข้าใจและฝึกทักษะวิทยาศาสตร์ในหน่วย การเรียนรู้ การพัฒนาชุดกิจกรรมการเรยี นรู้รายวิชาฟิสิกส์ เรื่อง ไฟฟ้าสถิต ในครั้งน้ี ผู้จัดทาได้จัดเน้ือหา การเรียนรู้ตามลาดับจากง่ายไปยาก เรียนรู้จากการทากิจกรรมที่หลากหลายเน้นการปฏิบัติจริง เพื่อให้ ผู้เรยี นเกิดทักษะทคี่ งทน สามารถนาไปประยุกต์ใชใ้ นการเรียนวิทยาศาสตร์ท่เี หมาะสมกบั วยั ของผู้เรียนได้ ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ เร่อื ง ไฟฟ้าสถิต นี้ มที ้งั หมด 7 ชุด ประกอบด้วย ชุดท่ี 1 เร่อื ง ประจุไฟฟา้ ชดุ ที่ 2 เรอ่ื ง การเหน่ียวนาไฟฟ้า ชดุ ที่ 3 เรอื่ ง แรงระหว่างประจแุ ละกฎของคลู อมบ์ ชุดที่ 4 เร่อื ง สนามไฟฟ้า ชุดท่ี 5 เร่ือง เส้นสนามไฟฟ้า ชดุ ที่ 6 เรื่อง ศักย์ไฟฟา้ ชุดที่ 7 เรอ่ื ง ตัวเก็บประจุและความจุ ซ่ึงในแต่ละชุดจะจัดกิจกรรมการเรยี นรู้ให้ผเู้ รยี นสามารถเรยี นรู้และปฏิบัติกิจกรรมดว้ ยตนเองได้ เรียนรูท้ ีละน้อยตามลาดับขน้ั ตามศกั ยภาพ และความสามารถของตนเอง และมีความเขา้ ใจในเร่ืองไฟฟ้า สถิตได้ดีย่งิ ข้ึน อกี ท้ังพัฒนาผ้เู รียนให้มีทักษะในการแสวงหาความรู้ ดารงชีวติ ในโลกแห่งการเปลี่ยนแปลง อย่างรเู้ ท่าทนั ขอขอบพระคุณ ผู้อานวยการโรงเรียนศรีสุขวิทยา คณะครูกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ และคณะครูโรงเรียนศรีสุขวิทยา ทุกท่าน ที่คอยให้คาปรึกษาและแนะนา หวังเป็นอย่างย่ิงวา่ ชุดกิจกรรม การเรียนรูน้ ้จี ะเอื้อประโยชน์ให้ผ้เู รยี น และครผู ้สู อนสามารถจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ นาพาไปสู่การบรรลุเป้าหมายของการเรียนรู้ตามจุดมุ่งหมายของชุดกิจกรรมการเรียนรู้ท่ีวางไว้ ทาให้ ผเู้ รียนมีผลสมั ฤทธ์ทิ างการเรยี นและเกิดทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์และจิตวิทยาศาสตร์ สามารถ พัฒนาชีวิตของตนเองให้ประสบความสาเร็จตามศักยภาพที่มีอยู่ และเป็นพลเมืองท่ีดีของประเทศชาติ ตอ่ ไป นางพัณณิตา ธุอนิ ทร์

ชดุ ที่ 4 สนามไฟฟ้า ข สารบญั เรื่อง หนา้ คานา………………..………………………………………………………………………………………………… ก สารบญั ……………..………………………………………………………………………………………………… ข คาชแี้ จงสาหรบั ครผู ู้สอน………………………..………………………………………………………………1 คาชแ้ี จงสาหรับผ้เู รียน………………………..………………………………………………………………… 2 ขั้นตอนการเรียนรดู้ ว้ ยชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้……………………………………………………….…..3 มาตรฐานการเรยี นรู้………………………………………………………………………………………….…..4 สาระสาคญั …………………………………………………………………………………………………………..5 จุดประสงค์การเรยี นรู้…………………………………………………………………………………………… 6 บัตรคาสั่งท่ี 4.1 การศึกษาชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้…….……………………………………..…….…. 7 แบบทดสอบก่อนเรยี น เรื่อง สนามไฟฟา้ ……………………………………….……………………..… 8 กระดาษคาตอบ แบบทดสอบกอ่ นเรียน……………………………………………………………….….10 รายชื่อสมาชกิ ในกลุ่ม…………………………………………………………………………….………………11 บัตรคาถามท่ี 4.1 เคร่ืองกาเนิดประจุแวนเดอแกรฟฟ์…………………………………………….… 12 บตั รเน้ือหาที่ 4.1 ความหมายของสนามไฟฟา้ ……………………………………….………………… 13 บัตรบันทึกการอา่ น………………………………………………………………………………………………. 15 บัตรเน้อื หาที่ 4.2 ขนาดและทศิ ทางของสนามไฟฟ้าที่เกดิ จากจดุ ประจหุ นึ่ง หรือจดุ ประจหุ ลายจดุ ประจุทเ่ี ปน็ ชนดิ เดยี วกนั หรอื ต่างชนิดกนั ………. 16 บัตรบนั ทกึ การอ่าน………………………………………………………………………………………………. 18 บัตรเนอื้ หาที่ 4.3 ขนาดและทิศทางของแรงที่กระทาต่อประจุไฟฟ้าทอี่ ยู่ในสนามไฟฟา้ …19 บัตรบนั ทึกการอ่าน………………………………………………………………………………………………. 20 บตั รกิจกรรมที่ 4.1 การคน้ ควา้ ท่ีเกย่ี วข้องกับสนามไฟฟ้า…………………..………………….…. 21 บัตรคาถามที่ 4.2 สนามไฟฟ้า………………………………………………………………………….……. 22 บัตรฝกึ เสรมิ ทักษะท่ี 4.1 สนามไฟฟา้ ……………….………………………………………………….… 24 แบบทดสอบหลังเรยี น เร่ือง สนามไฟฟ้า………………….…………………….……………………..…26 กระดาษคาตอบ แบบทดสอบหลงั เรยี น……………………………………………………………….…. 28 บรรณานกุ รม………………………………………………………………………………………………………. 29 เฉลย…………..………………………………………………………………………………………………………. 30

ชดุ ท่ี 4 สนามไฟฟา้ 1 คาชแี้ จงสาหรับครูผสู้ อน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ รายวิชา ฟิสิกส์เพ่ิมเติม 4 รหัสวิชา ว33204 เร่ือง ไฟฟ้าสถิต ช้ัน มัธยมศกึ ษาปที ่ี 6 มที ้ังหมด 7 ชุด สาหรับชดุ นี้เปน็ ชดุ ที่ 4 เรือ่ ง สนามไฟฟา้ ใช้เวลาเรยี นจานวน 2 ช่วั โมง ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ เร่ือง ไฟฟ้าสถติ มจี ุดประสงคเ์ พื่อเพื่อพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้ความเข้าใจ และฝึกทักษะวิทยาศาสตร์ในหน่วยการเรียนรู้ เพ่ือช่วยให้การจัดการเรียนรู้ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้น้ี เป็นไปด้วยดี บรรลุวัตถุประสงคแ์ ละมีประสิทธภิ าพ ครูผูส้ อนควรดาเนินการดงั ต่อไปนี้ 1. ศึกษาและทาความเข้าใจแผนการจัดการเรียนรู้ จัดเตรียมสื่อการเรียนร้ลู ่วงหน้า เพ่ือ ชว่ ยในการจัดการเรียนรูม้ ีประสิทธภิ าพย่ิงขึน้ นอกจากนใี้ นบางกจิ กรรมครผู ้สู อนอาจจาเปน็ ต้องใหผ้ ู้เรียน ทางานหรอื เตรียมสงิ่ ของบางอย่างมาล่วงหนา้ 2. เตรียมสอ่ื การเรยี นรทู้ ใี่ ช้ประกอบในการจัดการเรียนรู้ให้พร้อม เตรยี มชุดกจิ กรรมการ เรียนรใู้ ห้เพยี งพอกับจานวนผูเ้ รยี น พยายามใหผ้ ูเ้ รยี นมีส่วนร่วมในการเรียนรดู้ ้วยชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ให้ มากทสี่ ุด 3. ชี้แจงให้ผู้เรียนทราบเกี่ยวกับบทบาทของผู้เรียน ปฏิบัติตามขั้นตอน อ่านคาสั่งให้ ชัดเจน ต้ังใจปฏบิ ัติอย่างเตม็ ความสามารถ ไมร่ บกวนผู้อื่น ไมช่ ักชวนเพือ่ นเลน่ 4. ช่วยผู้เรียนสรุปประเด็นสาระที่เรียนรู้ เมื่อผู้เรียนทากิจกรรมสิ้นสุดลงทาการ ประเมินผลการเรียนรู้ของผู้เรียน พยายามสอดแทรกคุณธรรมจริยธรรมทุกครั้งเมื่อมีโอกาส เพ่ือให้การ เรยี นรู้เป็นไปอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ เพื่อใหผ้ เู้ รียนเปน็ คนดี คนเก่ง และมคี วามสขุ 5. ครูผู้สอนเสนอแนะให้ผู้เรียนสามารถนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เร่ือง ไฟฟ้าสถิต น้ี ไป ศึกษาดว้ ยตนเองได้ แต่ต้องมคี วามซ่ือสัตย์ต่อตวั เอง ไมเ่ ปิดดเู ฉลย เพ่ือใหก้ ารเรยี นรู้มีประสทิ ธภิ าพสงู สดุ 6. อธิบายให้ผู้เรียนทราบถึงความสาคัญของการเรียนโดยใช้ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้ในแต่ ละครง้ั เพื่อใหผ้ ้เู รียนเหน็ ประโยชน์ท่ีจะไดร้ ับจากการเรยี นรดู้ ้วยตนเอง

ชุดที่ 4 สนามไฟฟา้ 2 คาช้ีแจงสาหรบั ผูเ้ รยี น ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ รายวิชา ฟิสิกส์เพ่ิมเติม 4 รหัสวิชา ว33204 เรื่อง ไฟฟ้าสถิต ช้ัน มัธยมศึกษาปีที่ 6 มีท้ังหมด 7 ชุด สาหรบั ชดุ น้เี ปน็ ชดุ ที่ 4 เรื่อง สนามไฟฟ้า ใช้เวลาเรียนจานวน 2 ชั่วโมง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง ไฟฟ้าสถิต เป็นชุดกิจกรรมการเรียนรู้ท่ีเน้นการใช้คาถามและทักษะ กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ให้ผู้เรียนได้คิด และปฏบิ ตั กิ ารทดลองตามที่กาหนดให้ไดด้ ว้ ยตนเอง เพอื่ ให้ เกิดประโยชนส์ งู สดุ ผู้เรยี นควรปฏบิ ตั ิตามขัน้ ตอนทก่ี าหนดไว้ในชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้ตามลาดับดังนี้ 1. ผู้เรียนแต่ละคนรับชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เร่ือง ไฟฟ้าสถิต ชุดที่ 4 เร่ือง สนามไฟฟ้า จากครผู สู้ อนคนละ 1 เล่ม แลว้ ศกึ ษาคาแนะนาการใช้ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้ 2. ศึกษามาตรฐานการเรียนรู้ ตวั ชี้วดั สาระสาคัญ และจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ 3. ทาแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธทิ์ างการเรียนก่อนเรียน 4. ทาแบบทดสอบก่อนเรยี น 5. แบง่ กลมุ่ กลุม่ ละ 5 คน โดยครผู สู้ อนคอยแนะนาการแบง่ กลุ่มคละตามความสามารถ เก่ง ปานกลาง และอ่อน และให้ผูเ้ รียนแต่ละกลุ่มคัดเลือกประธาน รองประธาน เลขานุการของกลุ่ม และ ตัวแทนนาเสนอ ซง่ึ มกี ารเปลย่ี นหน้าท่ีกันในแต่ละชั่วโมง 6. เมื่อปฏิบัติกิจกรรมต่างๆ ตามขั้นตอนในชุดกิจกรรมการเรียนรู้เสร็จเรียบร้อยแล้ว ตรวจคาตอบของบตั รคาถาม บตั รกิจกรรม และบัตรฝึกเสริมทักษะจากภาคผนวก 7. แบบทดสอบก่อนเรยี น-หลังเรยี น คะแนนเต็ม 10 คะแนน บัตรคาถาม คะแนนเตม็ 5 คะแนน บัตรกจิ กรรม คะแนนเต็ม 10 คะแนน และบัตรฝกึ เสริมทกั ษะ คะแนนเต็ม 5 คะแนน 8. เกณฑ์การผ่านการประเมินในแบบทดสอบหลงั เรยี น คือ ร้อยละ 80 9. เกณฑ์การผ่านการประเมินในบัตรคาถาม บัตรกิจกรรม และบัตรฝึกเสริมทักษะ คือ รอ้ ยละ 80 10. หากผู้เรยี นไม่ผ่านการประเมนิ ในบัตรกิจกรรมใด ใหผ้ ู้เรยี นศึกษาในบตั รเนอื้ หา และ ทากิจกรรมในบัตรกิจกรรมอีกครั้ง แล้วทาการประเมินผลใหม่ ถ้าทาคะแนนได้มากข้ึน แสดงว่าผู้เรียน เข้าใจมากข้ึน 11. หากมขี อ้ สงสัยใหป้ รึกษาครูผู้สอนได้ทันที

ชดุ ท่ี 4 สนามไฟฟา้ 3 ขั้นตอนการเรียนรดู้ ว้ ยชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้ เรื่อง ไฟฟา้ สถติ ศกึ ษาคาแนะนาการใช้ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้ ศึกษามาตรฐานการเรยี นรู้ สาระสาคัญ และจดุ ประสงค์การเรียนรู้ ทาแบบทดสอบกอ่ นเรียน ประจาชดุ กจิ กรรมการเรยี นรูแ้ ตล่ ะชุด ทาการเรียนรู้โดยใชช้ ุดกิจกรรมการเรยี นรู้ ตรวจคาตอบบตั รกจิ กรรม ไม่ผา่ นเกณฑ์ รอ้ ยละ 80 ผ่านเกณฑ์ ร้อยละ 80 ทาแบบทดสอบหลงั เรียน ประจาชุดกจิ กรรมการเรียนรู้

ชุดท่ี 4 สนามไฟฟา้ 4 มาตรฐานการเรยี นรู้ สาระที่ 4 แรงและการเคล่อื นที่ มาตรฐาน ว 4.1 เข้าใจธรรมชาติของแรงแม่เหล็กไฟฟ้า แรงโน้มถ่วง และแรงนิวเคลียร์ มี กระบวนการสืบเสาะหาความรู้ ส่ือสารส่ิงท่ีเรียนรู้และนาความรู้ไปใช้ประโยชน์อย่างถูกต้องและมี คุณธรรม ตัวชี้วัด ม.4-ม.6/2 ทดลองและอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างแรงกับการเคลื่อนที่ของอนุภาคใน สนามไฟฟ้า และนาความรู้ไปใช้ประโยชน์ สาระที่ 8 ธรรมชาติของวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี มาตรฐาน ว 8.1 ใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์และจิตวิทยาศาสตร์ในการสืบเสาะหาความรู้ การแก้ปัญหา รู้ว่าปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่เกิดขึ้นส่วนใหญ่มีรูปแบบที่แน่นอน สามารถอธิบายและ ตรวจสอบได้ ภายใต้ข้อมูลและเครื่องมือที่มีอยู่ในช่วงเวลานั้นๆ เข้าใจว่าวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี สังคม และส่ิงแวดลอ้ มมคี วามเกยี่ วข้องสัมพนั ธ์กนั ตัวช้ีวัด ม 8/3-1.บันทึกและอธิบายผลการสงั เกต การสารวจตรวจสอบค้นควา้ เพิ่มเตมิ จากแหล่ง ความรู้ต่างๆ ให้ได้ข้อมูลท่ีเช่ือถือได้ และยอมรับการเปล่ียนแปลงความรู้ที่ค้นพบ เม่ือมีข้อมูลและ ประจักษพ์ ยานใหมเ่ พ่มิ ขึน้ หรือโตแ้ ยง้ จากเดิม

ชดุ ท่ี 4 สนามไฟฟ้า 5 สาระสาคัญ แรงที่กระทาต่อจุดประจุบวกขนาดหนึ่งหน่วย ซึ่งวาง ณ ตาแหน่งใดๆ คือ สนามไฟฟ้า ณ ตาแหน่งนั้น สนามไฟฟ้าเป็นปริมาณเวกเตอร์ โดยกาหนดทิศทางของสนามไฟฟ้าอยู่ในทิศทางเดียวกับ ทศิ ทางของแรงที่กระทาต่อประจทุ ดสอบ +q เป็นไปตามสมการ ⃑E = ⃑F +q สนามไฟฟ้าจะมีทิศทางพุ่งออกจากประจุบวก และพุ่งเข้าหาประลบในทุกทิศทาง สนามไฟฟ้า ของตัวนา ณ ตาแหน่งต่างๆ ในท่ีว่างภายในตัวนารูปทรงใดๆ มีค่าเป็นศูนย์ และสนามไฟฟ้า ณ ตาแหน่ง ติดกับผวิ ของตัวนาจะมีทศิ ทางต้งั ฉากกบั ผวิ เสมอ

ชดุ ท่ี 4 สนามไฟฟ้า 6 จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ หลังจากจบการเรยี นในคาบน้ีแล้วผู้เรยี นสามารถ ดา้ นความรู้ (K) 1. บอกความหมายของสนามไฟฟ้าได้ 2. บอกความสัมพันธ์ระหว่างประจุไฟฟ้า สนามไฟฟ้า และแรงกระทาต่อประจุไฟฟ้า และนา ความสัมพนั ธน์ ไี้ ปคานวณหาปริมาณท่เี กี่ยวขอ้ งได้ 3. บอกความสัมพันธ์ระหว่างสนามไฟฟ้า ประจุไฟฟ้าของจุดประจุท่ีทาให้เกิดสนามไฟฟ้า และ ระยะห่างระหว่างจุดประจุนั้นกับตาแหน่งใดๆ ที่ต้องการหาสนามไฟฟ้า และนาความสัมพันธ์นี้ไป คานวณหาปริมาณตา่ งๆ ทเี่ กยี่ วขอ้ งได้ 4. หาขนาดและทิศทางของสนามไฟฟ้าที่เกิดจากหน่ึงจุดประจุ และหลายจุดประจุที่มีประจุชนิด เดียวกนั หรอื ต่างชนดิ กันได้ 5. หาขนาดและทศิ ทางของแรงทก่ี ระทาต่อประจุไฟฟ้าที่อยู่ในสนามไฟฟ้าได้ ดา้ นทกั ษะกระบวนการ (P) 6. มีทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์ ได้แก่ การสังเกต การจัดกระทาและส่ือความหมายข้อมูล การลงความเห็นจากข้อมูล การลงความเห็นจากข้อมูล การตั้งสมมติฐาน การตีความหมายข้อมูลและลง ขอ้ สรปุ ด้านคุณลักษณะ (A) 7. มีจิตวทิ ยาศาสตร์ ไดแ้ ก่ ความสนใจใฝ่รู้ ความรอบคอบ การร่วมแสดงความคิดเห็นและ ยอมรับฟังความคดิ เห็นของผู้อื่น ความมีเหตผุ ล การทางานร่วมกับผอู้ ่ืนอย่างสร้างสรรค์

ชดุ ท่ี 4 สนามไฟฟ้า 7 บัตรคาส่ังท่ี 4.1 การศึกษาชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ คาชแ้ี จง ให้ผู้เรียนปฏบิ ัติตามข้ันตอนต่อไปนี้ 1. ผู้เรียนรับชุดชุดกิจกรรมการเรียนรู้ รายวิชา ฟิสิกส์เพิ่มเติม 4 รหัสวิชา ว33204 เร่ือง ไฟฟ้า สถิต ช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 6 มีทั้งหมด 7 ชุด สาหรับชุดนี้เป็นชุดท่ี 4 เร่ือง สนามไฟฟ้า และปฏิบัติตามชุด กิจกรรมการเรียนรู้ โดยมคี รผู สู้ อนเปน็ ผู้คอยใหค้ าแนะนา 2. ทาแบบทดสอบก่อนเรยี น ชดุ ท่ี 4 เรื่อง สนามไฟฟา้ จานวน 10 ขอ้ 10 คะแนน 3. ปฏิบัติตามบตั รคาส่ัง 4. ตอบคาถามในบตั รคาถาม 5. ศกึ ษาบตั รเนื้อหา 6. ปฏบิ ตั ิกิจกรรมในบัตรกจิ กรรม 7. ทาบตั รฝึกเสริมทักษะ 8. ทาแบบทดสอบหลงั เรยี น ชุดที่ 4 เรอื่ ง สนามไฟฟ้า จานวน 10 ขอ้ 10 คะแนน 9. ตรวจคาตอบแบบทดสอบก่อนเรยี น-หลังเรยี น บัตรคาถาม บตั รกจิ กรรม และบตั รฝึกเสริม ทักษะ ในเฉลย

ชุดที่ 4 สนามไฟฟ้า 8 แบบทดสอบก่อนเรยี น เรื่อง สนามไฟฟ้า คาช้ีแจง ให้ผู้เรียนเลือกคาตอบที่ถูกต้องท่ีสุดเพียงข้อเดียวแล้วทาเคร่ืองหมายกากบาท () ลงใน กระดาษคาตอบ ใช้เวลาทาแบบทดสอบ 10 นาที 1. สนามไฟฟา้ ทจี่ ดุ ใดๆ หมายถงึ อะไร ก. ศักย์ไฟฟา้ ต่อหนง่ึ หน่วยระยะทางของจุดน้นั ข. แรงต่อหน่งึ หนว่ ยประจุลบทีว่ างไว้ ณ จดุ นั้น ค. แรงต่อหนงึ่ หนว่ ยประจบุ วกทวี่ างไว้ ณ จดุ น้นั ง. จานวนเสน้ ท่ีแสดงทศิ ของแรงลพั ธท์ ีก่ ระทาตอ่ ประจุทดสอบ 2. ถ้าต้องการตรวจสอบวา่ บริเวณใดมสี นามไฟฟา้ หรอื ไม่ทาโดยวธิ ีใด ก. นาเขม็ ทิศไปวาง ณ บริเวณนน้ั ข. นาประจุไปวาง ณ บรเิ วณน้นั ค. นาอนุภาคไปวาง ณ บริเวณนนั้ ง. ท่ีกล่าวมานั้นถกู ทุกข้อ 3. ทรงกลมมปี ระจลุ บ สามารถลอยนิ่งในบริเวณทสี่ นามไฟฟา้ โดยมีทิศเปน็ อย่างไร ก. พ่งุ ขึน้ ในแนวดิ่ง ข. พุ่งลงในแนวด่ิง ค. ตง้ั ฉากกับทรงกลม ง. ผดิ ทกุ ข้อ 4. ขนาดของสนามไฟฟ้าในบริเวณระหว่างแผน่ โลหะที่มปี ระจตุ ่างชนิดกัน จะมคี ่าเป็นอยา่ งไร ก. ศูนย์ ข. สมา่ เสมอตลอดบริเวณ ค. มากเมอื่ เข้าใกล้แผน่ ประจบุ วก ง. มากเมอ่ื เข้าใกล้แผน่ ประจลุ บ 5. เม่ือนาประจุ -2 ไมโครคูลอมบ์ ไปวาง ณ จุดๆ หนึ่ง ปรากฏว่าเกิดแรง 2×10-3 นิวตัน ไปทางทิศ ตะวนั ออก ถา้ นาประจุ -2 ไมโครคลู อมบ์ ออกไป สนามไฟฟา้ ณ จุดนัน้ มีคา่ ก่ีนิวตันตอ่ คลู อมบ์ ก. 0 ข. 10-3 N/C ไปทางตะวนั ออก ค. 103 N/C ไปทางตะวันออก ง. 103 N/C ไปทางตะวนั ตก

ชดุ ท่ี 4 สนามไฟฟ้า 9 แบบทดสอบก่อนเรยี น เรอ่ื ง สนามไฟฟา้ (ต่อ) 6. เมื่อนาประจุ +4 ไมโครคูลอมบ์ เข้าไปวางไว้ ณ จุดๆ หน่งึ ปรากฏว่ามีแรง 6×10-6 นวิ ตนั มากระทาต่อ ประจุนใ้ี นทศิ ตะวันออกไปตะวันตก สนามไฟฟ้า ณ จดุ น้นั เปน็ อย่างไร ก. มีขนาด 1.5 N/C ทศิ จากตะวันออกไปตะวนั ตก ข. มขี นาด 1.5 N/C ทิศจากตะวันตกไปตะวันออก ค. มขี นาด 3.0 N/C ทศิ จากตะวนั ตกไปตะวันออก ง. มีขนาด 3.0 N/C ทศิ จากตะวนั ออกไปตะวันตก 7. แทง่ แก้วถดู ้วยแพรแล้วเกิดประจุไฟฟ้าได้เพราะ ก. การเหนย่ี วนา ข. การขดั สกี นั ค. การแตะกนั ง. ถูกทุกข้อ 8. นักวทิ ยาศาสตรท์ า่ นใดทที่ าการศึกษาค้นคว้าเกยี่ วกบั ไฟฟา้ สถิต ก. การเหนยี่ วนา ข. การขดั สีกัน ค. การแตะกัน ง. ถกู ทกุ ขอ้ 9. เหตกุ ารณ์ใดมีผลจากแรงไฟฟ้า ก. การเหน่ยี วนา ข. การขดั สกี ัน ค. การแตะกัน ง. ถูกทกุ ขอ้ 10. ชนิดของประจไุ ฟฟา้ ในข้อใดถกู ตอ้ ง ก. ประจุไฟฟา้ มมี ากกวา่ สองชนิด ข .ประจไุ ฟฟ้ามชี นดิ เดยี วคือประจไุ ฟฟา้ บวก ค .ประจุไฟฟ้ามชี นดิ เดียวคือประจุไฟฟา้ ลบ ง .ประจไุ ฟฟ้ามีสองชนดิ คอื ประจไุ ฟฟ้าบวกและประจุไฟฟา้ ลบ

ชดุ ท่ี 4 สนามไฟฟ้า 10 กระดาษคาตอบ แบบทดสอบกอ่ นเรยี น รายวิชา ฟสิ กิ สเ์ พม่ิ เติม 4 รหัสวชิ า ว33204 ช้นั มัธยมศกึ ษาปีท่ี 6 หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 1 ไฟฟา้ สถิต ชุดกจิ กรรมการเรียนรทู้ ี่ 4 เรื่อง สนามไฟฟ้า เวลา 2 ชวั่ โมง วนั …………..……. ท่ี ……….. เดอื น ……………….………… พ.ศ. ……..……… ชือ่ ………………………………………………………..…………………………………… ชั้น…………….… เลขที่………………… คาช้ีแจง ให้ผู้เรียนเลือกคาตอบท่ีถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียวแล้วทาเครื่องหมายกากบาท () ลงใน กระดาษคาตอบ ใช้เวลาทาแบบทดสอบ 10 นาที ข้อ ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

ชุดท่ี 4 สนามไฟฟา้ 11 รายช่ือสมาชกิ ในกล่มุ 1. ชอื่ …………………………………………………..…………………………………… ช้ัน…………….… เลขท…ี่ ……………… 2. ชือ่ …………………………………………………..…………………………………… ชนั้ …………….… เลขท…ี่ ……………… 3. ชอ่ื …………………………………………………..…………………………………… ชน้ั …………….… เลขท…่ี ……………… 4. ช่ือ…………………………………………………..…………………………………… ชั้น…………….… เลขท…ี่ ……………… 5. ชอ่ื …………………………………………………..…………………………………… ชั้น…………….… เลขท…ี่ ………………

ชุดที่ 4 สนามไฟฟา้ 12 บัตรคาถามท่ี 4.1 เคร่อื งกาเนิดประจแุ วนเดอแกรฟฟ์ 1. ลกู โป่งมีประจุหรอื ไม่ .......................................................................................................................... ............................................ ...................................................................................................................................................................... 2. สังเกตไดจ้ ากอะไร .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ 3. เพราะอะไรจงึ มีแรงกระทาต่อลูกโป่ง .................................................................................................... .................................................................. .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ 4. จะเรยี กบริเวณนั้นวา่ อยา่ งไร .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ 5. จะเรยี กประจทุ ่นี าไปวางไว้ในบริเวณที่มีประจุว่าอยา่ งไร .......................................................................................................................... ............................................ ...................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................... ............................................

ชุดท่ี 4 สนามไฟฟา้ 13 บตั รเนอื้ หาที่ 4.1 ความหมายของสนามไฟฟา้ ประจุมีแรงไฟฟ้ากระทาต่อกนั ตามกฎของคูลอมบ์ ดังน้ันเม่ือนาวัตถุที่มีประจุไปวางไว้ ณ จุดใดๆ ในบริเวณของอีกประจุหน่ึง จะพบว่ามีแรงไฟฟ้า กระทาตอ่ ประจุทีน่ าไปวางเสมอ สังเกตได้จากเมื่อนาลูกโป่งท่ีมีประจุเข้าใกล้เคร่ืองกาเนิดประจุแวนเดอแกรฟฟ์ (Van der Generator) ดังรปู ท่ี 1 จะมแี รงไฟฟ้ากระทาต่อลกู โปง่ ในกรณีเช่นนเ้ี รากล่าววา่ บรเิ วณนน้ั มี สนามไฟฟ้า (electric field) เรียกประจุที่นาไปวางว่า ประจุทดสอบ (test charge) ประจุทดสอบน้ี โดยท่ัวไปจะใช้ ประจุบวกและแทนดว้ ยสญั ลกั ษณ์ +q ดังนั้นถ้าเราต้องการทราบว่า ตาแหน่งใดมีสนามไฟฟ้าหรือไม่ อาจตรวจสอบได้โดยนาประจุ ทดสอบ +q ไปวางไว้ ณ ตาแหน่งนั้น ถ้ามีแรงกระทากับประจุทดสอบ +q แสดงว่าตาแหน่งน้ันมี สนามไฟฟ้า ถา้ ไมม่ ีแรงกระทากแ็ สดงว่าไมม่ ีสนามไฟฟ้า ณ ตาแหนง่ น้ัน รูปที่ 1 แรงไฟฟ้าจากเครื่องกาเนดิ ประจุ รปู ที่ 2 แรงไฟฟ้ากระทากบั ประจทุ ดสอบ แวนเดอแกรฟฟ์ เมอ่ื วางทีต่ าแหน่งต่างๆ ถา้ นาประจุทดสอบ +q ไปวาง ณ จดุ ใดๆ ในบริเวณรอบๆ ประจุ +Q ดงั รปู ท่ี 2 แรง ⃑F ท่ีกระทา ต่อประจุทดสอบ +q น้ีจะมีค่าแปรผันตรงกับค่าของ q ตามกฎของคูลอมบ์ น่ันคือ แรงกระทาต่อประจุ ทดสอบทน่ี าไปวางในบรเิ วณทม่ี สี นามไฟฟ้ามีค่าแปรผันตรงกบั ค่าของประจทุ ดสอบน้ัน ในทางกลับกัน ประจุทดสอบจะมีแรงกระทาต่อประจุ +Q ด้วยแรง ⃑F เช่นกัน ดังนั้นถ้าประจุ ทดสอบมีค่ามาก แรงกระทาน้ีก็มีค่ามากด้วย ซ่ึงส่งผลให้การวางตัวของประจุท่ีทาให้เกิดสนามไฟฟ้า เปลี่ยนไปจากเดิม นอกจากน้ีประจุทดสอบจะมีผลทาให้สนามไฟฟ้าในบริเวณรอบๆ ประจุเดิมมีค่า เปลี่ยนไป เพราะบริเวณรอบๆ ประจุทดสอบเองก็มีสนามไฟฟ้าอันเน่ืองจากประจุทดสอบอยู่แล้ว ประจุ ทดสอบจงึ ควรเปน็ จดุ ประจุมคี ่าน้อยๆ เพื่อใหม้ ผี ลกระทบตอ่ สนามไฟฟา้ เดิมน้อยท่สี ุด

14 แรงที่กระทาต่อประจุบวกขนาดหน่ึงหน่วยซ่ึงวาง ณ ตาแหน่งใดๆ คือ สนามไฟฟ้า ณ ตาแหน่งนน้ั และเขยี นแทนดว้ ยสญั ลกั ษณ์ ⃑E สนามไฟฟา้ = แรงทางไฟฟา้ ท่ีกระทาตอ่ ประจุทดสอบ+q ประจุทดสอบ+q หรือเขยี นสน้ั ๆ ว่า E⃑ = ⃑F (4.1) +q

ชุดที่ 4 สนามไฟฟา้ 15 บตั รบนั ทกึ การอา่ น ช่อื เร่อื งที่อา่ น ………………………………………………………………………………………………………………………………. วเิ คราะหข์ ้อคดิ /ประโยชนท์ ไี่ ดจ้ ากเร่ืองท่ีอ่าน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ส่ิงท่สี ามารถนาไปประยุกตใ์ ชใ้ นชีวติ ประจาวัน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ชดุ ท่ี 4 สนามไฟฟา้ 16 บตั รเน้ือหาที่ 4.2 ขนาดและทศิ ทางของสนามไฟฟา้ ท่ีเกดิ จากจดุ ประจหุ นึ่ง หรือจุดประจหุ ลายจดุ ประจุทเ่ี ปน็ ชนิดเดียวกันหรอื ตา่ งชนดิ กนั สนามไฟฟ้าเป็นปริมาณเวกเตอร์โดยกาหนดทิศทางของสนามไฟฟา้ อยู่ในทิศทางเดียวกับทศิ ทาง ของแรงทก่ี ระทาต่อประจุทดสอบ ดงั รูปที่ 3 รูปท่ี 3 สนามไฟฟ้ามีทิศทางเดียวกับทิศทางของแรงไฟฟ้าที่กระทาตอ่ ประจุทดสอบ น่ันคือ ขนาดและทิศทางของสนามไฟฟ้าที่ตาแหน่งใด หมายถึง ขนาดและทิศทางของแรงท่ี กระทาต่อประจุบวกหน่ึงหน่วยซ่ึงวาง ณ ตาแหน่งนั้น ในระบบเอสไอ แรง F⃑ มีหน่วยนิวตัน ประจุ +q มี หน่วยคลู อมบ์ ดังนัน้ สนามไฟฟา้ จึงมีหนว่ ยนวิ ตนั ตอ่ คลู อมบ์ รปู ท่ี 4 ประจทุ ดสอบ +q อยหู่ า่ งจากประจุ +Q เปน็ ระยะ r ถ้าจุดประจุทดสอบ +q วางอยู่ท่ีตาแหน่งซึ่งห่างจากจุดประจุ +Q เป็นระยะ r ดังรูปท่ี 4 มีแรง กระทากบั ประจทุ ดสอบ +q ตามกฎของคูลอมบ์ดังน้ี F⃑ = kQq r2 จากสมการ 1.1 จะได้สนามไฟฟ้า ณ ตาแหนง่ ดงั กล่าว ดังน้ี E=F q E = (krQ2q) q หรือ E = kQ (4.2) r2 สามารถใช้สมการ 4.2 หาขนาดของสนามไฟฟ้าเน่ืองจากจุดประจุ +Q ที่ตาแหน่งห่างจากจุด ประจุ +q เป็นระยะ r ได้ ส่วนทิศทางของสนามไฟฟ้าจะพิจารณาได้จากทิศทางของแรงเน่ืองจากประจุที่ กระทากับประจุ +q ทว่ี าง ณ ตาแหน่งต่างๆ ในบริเวณรอบประจุ +Q ดงั แสดงในรปู ท่ี 5

17 รูปท่ี 5 ทศิ ทางของสนามไฟฟ้าจากจดุ ประจุ +Q สมการ 4.2 เป็นสมการท่ีใช้หาขนาดของสนามไฟฟ้าท่ีตาแหน่งใดๆ เน่ืองจากจุดประจุเพียงจุด เดยี ว และทศิ ทางของสนามไฟฟา้ นน้ั ข้ึนกบั ชนิดของประจุ Q ในกรณีท่ีมีสนามไฟฟ้าเน่ืองจากจุดประจุสองจุดประจุ ดังแสดงในรูปท่ี 6 จะเห็นว่าสนาม ไฟฟ้า ลัพธ์ E⃑ ท่จี ุด C ซ่ึงไดจ้ ากผลรวมแบบเวกเตอรข์ องสนามไฟฟ้าเนื่องจากจุดประจแุ ต่ละจดุ คือ ⃑E = E⃑ 1 + ⃑E2 รูปท่ี 6 สนามไฟฟา้ เนือ่ งจากจุดประจุ Q1 และ Q2 ดังนั้น สนามไฟฟ้าท่ีตาแหน่งหน่ึงเน่ืองจาก n จุดประจุ หาได้จากผลรวมของสนามไฟฟ้าจาก n จดุ ประจนุ ัน่ เอง จึงเขียนเป็นสมการไดว้ า่ E⃑ = ∑ni=1 Ei (4.3)

ชุดที่ 4 สนามไฟฟา้ 18 บัตรบันทกึ การอา่ น ช่ือเร่อื งท่อี ่าน ………………………………………………………………………………………………………………………………. วิเคราะห์ข้อคดิ /ประโยชน์ที่ไดจ้ ากเรอ่ื งทีอ่ ่าน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ส่งิ ทส่ี ามารถนาไปประยุกตใ์ ช้ในชวี ติ ประจาวัน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ชุดที่ 4 สนามไฟฟ้า 19 บัตรเน้อื หาที่ 4.3 ขนาดและทิศทางของแรงที่กระทาต่อประจุไฟฟ้า ท่ีอยู่ในสนามไฟฟา้ ขนาดและทิศทางของสนามไฟฟ้า หมายถึง ขนาดและทิศทางของแรงไฟฟ้าท่ีกระทาต่อประจุ บวกขนาดหนง่ึ หน่วย ณ ตาแหน่งทีพ่ ิจารณา เช่น ถ้านาประจุ +q ไปวางไวใ้ นบริเวณทีม่ ีสนามไฟฟ้าท่ีเกิด จากประจุ +Q แรงท่ีกระทาต่อประจุ +q หาได้จาก ⃑F = qE⃑ มีทิศทางเดียวกับทิศทางของสนามไฟฟ้า ⃑E ดังรปู ที่ 7 ก และถา้ นาประจุ +q ไปวางไวใ้ นบรเิ วณที่มีสนามไฟฟา้ ซึง่ เกิดจากประจุ –Q แรงท่กี ระทาต่อ ประจุ +q จะมที ศิ ทางเดียวกบั ทิศทางของสนามไฟฟา้ เชน่ เดยี วกัน ดังรปู ท่ี 7 ข รูปที่ 7 ทศิ ทางของแรงไฟฟ้าที่กระทาต่อประจุ +q มที ศิ ทางเดยี วกบั ทศิ ทางของสนามไฟฟ้า ถา้ นาประจุ –q ไปวางไว้ในบริเวณท่ีมสี นามไฟฟ้า ⃑E ทิศทางของแรง F⃑ ท่ีกระทาตอ่ ประจุ –q จะ มที ศิ ทางตรงกันขา้ มกบั ทศิ ทางของสนามไฟฟ้า ดังรปู ท่ี 8 ก และ 8 ข รูปที่ 8 ทศิ ทางของแรงไฟฟ้าที่กระทาต่อประจุ –q มีทศิ ทางตรงกนั ข้ามกบั ทิศทางของสนามไฟฟา้

ชุดท่ี 4 สนามไฟฟา้ 20 บตั รบันทึกการอ่าน ช่ือเร่อื งทีอ่ ่าน ………………………………………………………………………………………………………………………………. วเิ คราะห์ข้อคิด/ประโยชนท์ ไ่ี ด้จากเรื่องท่อี ่าน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. สิ่งที่สามารถนาไปประยกุ ต์ใช้ในชวี ติ ประจาวัน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ชุดที่ 4 สนามไฟฟ้า 21 บตั รกิจกรรมที่ 4.1 การคน้ คว้าทเ่ี กย่ี วข้องกบั สนามไฟฟา้

ชดุ ท่ี 4 สนามไฟฟา้ 22 บตั รคาถามท่ี 4.2 สนามไฟฟา้ 1. ความหมายของสนามไฟฟา้ คอื อะไร .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ 2. สนามไฟฟา้ หาไดจ้ ากอะไร ...................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ ...................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................... ............................................ 3. สนามไฟฟ้าเปน็ ปริมาณเวกเตอรห์ รอื ปรมิ าณสเกลาร์ .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ 4. หากต้องการทราบวา่ ตาแหนง่ ใดมสี นามไฟฟ้า จะตอ้ งทาอย่างไร .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ ...................................................................................................................................................................... 5. จงอธบิ ายและเขยี นเสน้ แรงไฟฟ้าแสดงทิศทางของสนามไฟฟ้าของประจุ +Q และ -Q ...................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ ............................................................................................................... .......................................................

ชดุ ที่ 4 สนามไฟฟา้ 23 บตั รคาถามที่ 4.2 สนามไฟฟา้ (ต่อ) 6. จงอธิบายและเขียนรูปแสดงทิศทางของแรง F เมื่อนาประจุทดสอบ +q และ –q วางไว้ในบริเวณ สนามไฟฟ้า E .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ .................................................................................................................... .................................................. .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ 7. จงเขยี นสมการของสนามไฟฟ้าเน่อื งจากประจุ +Q ที่ตาแหนง่ ห่างจากประจุ +Q เป็นระยะ r .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ 8. ถ้าตาแหนง่ ใดมีสนามไฟฟ้ามากกวา่ หนึ่งสนาม จะหาสนามไฟฟา้ รวมที่ตาแหนง่ นั้นได้อย่างไร .......................................................................................................................... ............................................ ................................................................................................... ................................................................... .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................

ชดุ ที่ 4 สนามไฟฟ้า 24 บตั รฝกึ เสรมิ ทกั ษะที่ 4.1 สนามไฟฟา้ 1. ท่ีตาแหน่งซึ่งห่างจากจุดประจุเป็นระยะ 2.0 เซนติเมตร มีขนาดของสนามไฟฟ้าเป็น 1.0×105 นิวตัน ต่อคลู อมบ์ จงหาขนาดของสนามไฟฟ้าที่หา่ งจากจุดประจุน้ี 1.0 เซนติเมตร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2. สนามไฟฟ้าสม่าเสมอ ⃑E มีขนาด 104 นิวตันต่อคูลอมบ์ มีทิศทางลงตามแนวดิ่ง และลูกพิทมวล 0.02 กรัม เคลื่อนท่ีลงด้วยความเร่ง 2 เมตรต่อวินาที2 ลูกพิทมีประจุชนิดใดและมีประจุกี่คูลอมบ์ (g = 9.8 m/s2) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ชุดท่ี 4 สนามไฟฟ้า 25 บัตรฝกึ เสรมิ ทกั ษะที่ 4.1 สนามไฟฟา้ (ตอ่ ) 3. จุดประจุ +4×10-8 คูลอมบ์ และ +9×10-8 คลู อมบ์ อยู่หา่ งกัน 0.5 เมตร จงหาตาแหน่งตามแนวเสน้ ตรง ระหว่างจดุ ประจทุ ง้ั สองทีม่ สี นามไฟฟ้าเป็นศูนย์ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ชุดท่ี 4 สนามไฟฟ้า 26 บตั รฝึกเสรมิ ทักษะท่ี 4.1 สนามไฟฟา้ (ตอ่ ) 4. ทรงกลมขนาดเล็กแขวนอยู่ในแนวด่ิงด้วยเชือกเบาท่ีเป็นฉนวน เม่ือทรงกลมหยุดน่ิงในสนามไฟฟ้าที่ สม่าเสมอ โดยมีทิศทางของแรงอยู่ในแนวระดับ ดังรูป ถ้าทรงกลมมีประจุ -2.5×10-6 คูลอมบ์ และมีมวล 0.015 กรมั จงหาขนาดและทิศทางของสนามไฟฟ้า รูปสาหรบั ปัญหาขอ้ 4 ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 5. มีแผ่นโลหะสองแผ่นท่ีขนานกันและอยู่ห่างกัน 3 มิลลิเมตร ถ้าความต่างศักย์ระหว่างแผ่นโลหะทั้งสอง เทา่ กับ 90 โวลต์ สนามไฟฟ้าระหว่างแผน่ โลหะคูน่ มี้ ีคา่ เทา่ ใด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ชดุ ท่ี 4 สนามไฟฟ้า 27 แบบทดสอบหลงั เรยี น เร่อื ง สนามไฟฟา้ คาช้ีแจง ให้ผู้เรียนเลือกคาตอบท่ีถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียวแล้วทาเคร่ืองหมายกากบาท () ลงใน กระดาษคาตอบ ใชเ้ วลาทาแบบทดสอบ 10 นาที 1. การที่วัตถุใด ๆ ท่มี ปี ระจไุ ฟฟา้ สามารถดดู วตั ถทุ ่ีเปน็ กลางไดเ้ นื่องจากวิธีการใด ก. การเหน่ยี วนา ข. การขดั สีกนั ค. การแตะกัน ง. ถกู ทกุ ขอ้ 2. ในวันอากาศแห้ง เมอ่ื ใชห้ วพี ลาสติกหวีผม พบวา่ เสน้ ผมต้ังชันขึ้นตามหวเี พราะสาเหตุใด ก. เส้นผมและหวเี กิดประจุไฟฟ้าชนิดตรงข้ามกนั ข. เสน้ ผมและหวีเกดิ ประจไุ ฟฟ้าชนดิ เดียวกัน ค. เกดิ การเหนีย่ วนาไฟฟา้ ท่หี วีขณะที่หวผี ม ง. ความร้อนทีเ่ กดิ จากหวีเสียดสีกบั เส้นผม 3. เครอื่ งใชช้ นิดใดท่ีนาความร้ทู างไฟฟา้ สถิตไปใช้ประโยชน์ ก. การเหน่ยี วนา ข. การขัดสกี นั ค. การแตะกนั ง. ถูกทุกขอ้ 4. แทง่ แกว้ ถดู ้วยแพรแลว้ เกดิ ประจไุ ฟฟ้าไดเ้ พราะ ก. การเหนย่ี วนา ข. การขัดสกี นั ค. การแตะกัน ง. ถูกทกุ ขอ้ 5. นักวิทยาศาสตร์ทา่ นใดทท่ี าการศึกษาคน้ ควา้ เกย่ี วกบั ไฟฟ้าสถิต ก. การเหนย่ี วนา ข. การขดั สีกัน ค. การแตะกัน ง. ถกู ทุกข้อ

ชดุ ที่ 4 สนามไฟฟ้า 28 แบบทดสอบหลงั เรียน เรอ่ื ง สนามไฟฟา้ (ตอ่ ) 6. เหตกุ ารณใ์ ดมีผลจากแรงไฟฟา้ ก. การเหนี่ยวนา ข. การขดั สีกนั ค. การแตะกัน ง. ถูกทุกข้อ 7. ถา้ นาวัตถุ A ซึง่ มีประจุลบเหน่ียวนาวัตถุ B แล้ววตั ถุ B ไปเหนย่ี วนา วตั ถุ C สดุ ทา้ ยวตั ถุ C จะมีประจุ ก. ประจุบวก ขประจลุ บ . คเปน็ กลาง . งอาจเปน็ ประจบุ วกห .รือลบก็ได้ 8. เม่อื นาผ้าขนสัตวเ์ หนย่ี วนากบั แทง่ แก้ว ปรากฎว่าแท่งแก้วเกดิ ประจไุ ฟฟา้ ลบ ผา้ ขนสตั ว์จะ แสดงอานาจไฟฟา้ อยา่ งไร ก. มปี ระจุไฟฟ้าลบ ข. มปี ระจไุ ฟฟ้าบวก ค. ไมม่ ีประจุไฟฟ้า ง. ไม่สามารถจะบอกได้ 9. ชนิดของประจไุ ฟฟา้ ในข้อใดถูกต้อง ก. ประจุไฟฟา้ มมี ากกว่าสองชนดิ ข .ประจุไฟฟ้ามีชนดิ เดียวคือประจไุ ฟฟา้ บวก ค .ประจไุ ฟฟา้ มีชนิดเดียวคอื ประจุไฟฟา้ ลบ ง .ประจุไฟฟ้ามสี องชนดิ คือประจไุ ฟฟ้าบวกและประจุไฟฟ้าลบ 10. ข้อใดกลา่ วถูกตอ้ งในกรณวี ตั ถุตัวนาในทน่ี ม้ี ปี ระจุไฟฟา้ 1. ขณะวัตถตุ วั นาสัมผัสกัน ประจทุ ถ่ี ูกถา่ ยเทคือประจุลบ 2. วตั ถุตัวนาสมั ผสั กนั แลว้ จะมีความตา่ งศกั ย์ระหวา่ งกันเปน็ ศูนย์ 3. วัตถตุ ัวนาสัมผสั กนั จะหยุดถ่ายเทประจเุ ม่ือมปี ระจุเทา่ กนั ก. 1 , 2 ข .2 , 3 ค .1 , 3 ง .1 , 2 , 3

ชุดที่ 4 สนามไฟฟ้า 29 กระดาษคาตอบ แบบทดสอบหลังเรยี น รายวิชา ฟสิ ิกสเ์ พิม่ เตมิ 4 รหัสวชิ า ว33204 ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปีที่ 6 หนว่ ยการเรียนรูท้ ี่ 1 ไฟฟา้ สถติ ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ที่ 4 เรื่อง สนามไฟฟา้ เวลา 2 ชวั่ โมง วนั …………..……. ท่ี ……….. เดอื น ……………….………… พ.ศ. ……..……… ชื่อ………………………………………………………..…………………………………… ช้นั …………….… เลขที่………………… คาชี้แจง ให้ผู้เรียนเลือกคาตอบท่ีถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียวแล้วทาเครื่องหมายกากบาท () ลงใน กระดาษคาตอบ ใช้เวลาทาแบบทดสอบ 10 นาที ข้อ ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

ชดุ ท่ี 4 สนามไฟฟ้า 30 บรรณานุกรม กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาข้ันพืน้ ฐาน พทุ ธศักราช 2551. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พ์สหกรณ์การเกษตรแหง่ ประเทศไทย จากดั . เฉลิมชยั มอญสุขา. หนงั สือเสรมิ การเรยี น ฟสิ ิกส์ เพ่ิมเตมิ เลม่ 4 ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีที่ 4-6. กรงุ เทพ ฯ : เดอะบุ๊ค, 2556. นริ นั ดร์ สวุ รตั น์. ฟสิ กิ ส์ ม.6 ฉบบั สมบรู ณ์. กรุงเทพฯ : สานกั พิมพ์ พ.ศ.พฒั นาจากดั , 2554. วัฒนาพร ระงบั ทุกข์. (2555). การจัดการเรียนรู้ทีย่ ดึ ผู้เรียนเปน็ ศูนยก์ ลาง. กรงุ เทพฯ : ตน้ อ้อ. สถาบนั ส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.).ค่มู ือครสู าระการเรยี นรู้ พน้ื ฐานและเพิม่ เตมิ ฟิสกิ ส์ เล่ม 3. กรงุ เทพฯ : คุรสุ ภาลาดพรา้ ว, 2554. . หนงั สอื เรยี นสาระการเรียนรูพ้ ืน้ ฐานและเพ่ิมเตมิ ฟิสิกส์ เล่ม 3. กรงุ เทพฯ : คุรสุ ภาลาดพรา้ ว, 2554. สาราญ พฤกษส์ นุ ทร และคณะ. คมู่ ือสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ฉบับเตรยี มสอบ O-NET . กรงุ เทพฯ : สานกั พิมพ์ พ.ศ.พัฒนาจากัด, 2553. www.physicspigpig.wordpress.com สบื ค้นเม่ือ 20 เมษายน 2560 www.rmutphysics.com สืบคน้ เมอ่ื 20 เมษายน 2560

31 ชุดท่ี 4 สนามไฟฟ้า เฉลย

32 ชดุ ที่ 4 สนามไฟฟา้ กระดาษคาตอบ แบบทดสอบกอ่ นเรยี น รายวชิ า ฟสิ ิกส์เพมิ่ เติม 4 รหสั วชิ า ว33204 ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีที่ 6 หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี 1 ไฟฟา้ สถิต ชุดกจิ กรรมการเรยี นร้ทู ี่ 4 เรื่อง สนามไฟฟา้ เวลา 2 ชวั่ โมง วนั …………..……. ท่ี ……….. เดอื น ……………….………… พ.ศ. ……..……… ช่ือ………………………………………………………..…………………………………… ช้นั …………….… เลขที่………………… คาชี้แจง ให้ผู้เรียนเลือกคาตอบท่ีถูกต้องท่ีสุดเพียงข้อเดียวแล้วทาเคร่ืองหมายกากบาท () ลงใน กระดาษคาตอบ ใชเ้ วลาทาแบบทดสอบ 10 นาที ขอ้ ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 

ชดุ ท่ี 4 สนามไฟฟ้า 33 บัตรคาถามที่ 4.1 เครอ่ื งกาเนิดประจุแวนเดอแกรฟฟ์ 1. ลูกโปง่ มีประจหุ รอื ไม่ .................ม..ี....................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ 2. สงั เกตไดจ้ ากอะไร .................เ.ม...อ่ื ..น...ำ..ล..กู..โ..ป..่ง..เ..ข..้ำ..ใ.ก...ล..้เ.ค...ร..ื่อ..ง..ก..ำ..เ..น..ดิ...ป..ร..ะ...จ..แุ ..ว..น...เ.ด...อ..แ..ก...ร..ฟ..ฟ...์..จ..ะ..ม...แี ..ร..ง..ก..ร.ะ...ท..ำ..ต..่.อ..ล..กู...โ.ป...ง่ ...................... .......................................................................................................................... ............................................ 3. เพราะอะไรจงึ มีแรงกระทาต่อลกู โปง่ ..................เ.พ...ร..ำ.ะ...ป..ร..ะ...จ..ุม..ีแ...ร..ง.ไ..ฟ...ฟ...้ำ..ก..ร..ะ..ท...ำ..ต..่อ...ก..นั...ต..ำ..ม..ก...ฎ..ข...อ..ง..ค..ูล...อ..ม...บ..์..เ.ม..อื่...น..ำ..ว..ตั..ถ..ุท...ี่ม...ีป..ร..ะ..จ...ุว..ำ..ง.ไ..ว..้ .ณ.....จ..ุด.......... ....ใ.ด..ๆ....ใ..น..บ...ร..เิ.ว..ณ....ข..อ..ง..อ...กี ..ป...ร..ะ..จ..หุ...น...ึง่ ...จ..ะ..ม...ีแ..ร..ง.ไ..ฟ...ฟ..้ำ..ก...ร..ะ..ท...ำ..ต..่อ..ป...ร..ะ..จ...ุท..น่ี...ำ..ไ.ป...ว..ำ..ง..เ.ส..ม...อ........................................ .......................................................................................................................... ............................................ 4. จะเรียกบรเิ วณนนั้ วา่ อยา่ งไร ..................บ..ร..ิเ.ว...ณ...ส..น...ำ..ม..ไ..ฟ...ฟ..ำ้....ห..ร..ือ...บ..ร..ิเ..ว..ณ...ท...ม่ี ..ีแ..ร..ง..ก...ร..ะ..ท...ำ..ท..ำ..ง..ไ..ฟ..ฟ...้ำ...ห...ร..อื..บ...ร..ิเ.ว..ณ. ..โ.ด...ย..ร..อ..บ...ป...ร..ะ..จ..ุท...ี่อ..ำ..น...ำ.จ......... ....ไ.ฟ...ฟ...้ำ..ส..่ง..ไ.ป...ถ..ึง................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ 5. จะเรียกประจุที่นาไปวางไวใ้ นบรเิ วณท่มี ปี ระจุวา่ อย่างไร ..................ป..ร..ะ..จ...ทุ ..ด...ส..อ..บ...................................................................................... ............................................ ..................................................................................................... ................................................................. .......................................................................................................................... ............................................

ชดุ ที่ 4 สนามไฟฟา้ 34 บัตรคาถามที่ 4.2 สนามไฟฟ้า 1. ความหมายของสนามไฟฟ้าคอื อะไร ..................บ..ร..เิ.ว...ณ...ร..อ..บ...ป...ร..ะ..จ..ุท...ี่อ..ำ..น...ำ..จ..ไ.ฟ...ฟ...้ำ..ส..่ง..ไ..ป..ถ...งึ ...ห..ร..ือ...ม..ีแ...ร..ง.ก...ร..ะ..ท...ำ..ท..ำ..ง..ไ..ฟ..ฟ...้ำ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ 2. สนามไฟฟา้ หาไดจ้ ากอะไร .................แ..ร..ง..ไ.ฟ...ฟ...ำ้ ..ท..ก่ี...ร..ะ..ท...ำ..ต..อ่..ป...ร..ะ..จ...ุท..ด...ส..อ..บ.....+..q....ห...น..ว่..ย....ท...่ีว..ำ..ง..ไ.ว..้ท...ตี่ ..ำ..แ..ห...น...ง่ .น...้ัน............................................ ..............................................................ส....น.....ำ....ม.....ไ...ฟ.....ฟ......้ำ.......................=............................แ...ร....ง...ท.....า..ง....ไ..ฟ....ฟ....้า..ป..ท..ร..ก่ี..ะ..ร.จ...ะุท...ท.ด....าส..ต..อ..่อ..บ..ป...+.ร....ะ..���..จ..���..ุท....ด....ส....อ...บ...+........���....���............................................................................ ..............................................................ห....ร....ือ......................⃑���..⃑..���.....................=............................+...���⃑..⃑..������..���.................................................................................................................................................................................. 3. สนามไฟฟา้ เป็นปริมาณเวกเตอรห์ รอื ปริมาณสเกลาร์ ..................ป..ร..มิ...ำ..ณ...เ.ว..ก...เ.ต..อ...ร..์ .โ..ด..ย..ก...ำ..ห..น...ด..ท...ิศ..ท...ำ..ง..ข..อ...ง.ส...น..ำ..ม...ไ.ฟ...ฟ...้ำ..อ..ย...ู่ใ.น...ท..ศิ...ท..ำ..ง..เ.ด. .ีย...ว..ก..ับ...ท..ิศ...ท..ำ..ง..ข..อ...ง.แ...ร..ง.ท...่ี....... ....ก..ร..ะ..ท...ำ..ต..อ่...ป..ร..ะ..จ...ทุ ..ด...ส..อ...บ................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ 4. หากต้องการทราบวา่ ตาแหน่งใดมสี นามไฟฟา้ จะตอ้ งทาอย่างไร .................น..ำ..ป...ร..ะ..จ...ุท..ด...ส..อ...บ....+..q....ไ..ป..ว..ำ..ง..ไ..ว..้.ณ.....ต...ำ..แ..ห...น..่ง..น...้ัน....ถ..้ำ..ม...ีแ..ร..ง..ก..ร..ะ...ท..ำ..ก...ับ..ป. .ร..ะ...จ..ุท...ด..ส..อ...บ....+...q...แ...ส..ด..ง..ว..่ำ..... ...ต..ำ..แ..ห...น...่ง.น...น้ั...ม..สี..น...ำ..ม...ไ.ฟ...ฟ...้ำ...ถ..้ำ..ไ..ม..ม่...แี ..ร..ง..ก..ร..ะ..ท...ำ..ก..็แ...ส..ด..ง..ว..่ำ..ไ.ม...ม่ ..ีส...น..ำ..ม...ไ.ฟ...ฟ...้ำ...ณ.....ต..ำ..แ..ห...น...่ง.น...้ัน................................ .......................................................................................................................... ............................................ 5. จงอธบิ ายและเขยี นเสน้ แรงไฟฟา้ แสดงทศิ ทางของสนามไฟฟ้าของประจุ +Q และ -Q .................ท..ศิ...ท..ำ..ง..ข..อ...ง..ส..น...ำ..ม..ไ..ฟ..ฟ...้ำ..ข..อ...ง..ป..ร..ะ...จ..ุ .+...Q....เ..ส..้น...แ..ร..ง..ไ.ฟ...ฟ...ำ้ ..จ..ะ..พ...งุ่ ..อ..อ..ก...จ..ำ..ก..ป. .ร..ะ...จ..ุบ..ว...ก....ส..่ว..น..ท...ิศ..ท...ำ..ง..ข..อ..ง..... ...ส..น...ำ..ม..ไ..ฟ..ฟ...้ำ..ข..อ...ง..ป..ร..ะ..จ..ุ..–..Q.....เ.ส..น้...แ..ร..ง..ไ.ฟ...ฟ...้ำ..จ..ะ..พ...งุ่..เ.ข...ำ้ ..ห..ำ..ป...ร..ะ..จ..ลุ...บ..................................................................... .......................................................................................................................... ............................................ ............................................................................................................... ....................................................... .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................

ชุดที่ 4 สนามไฟฟ้า 35 บตั รคาถามท่ี 4.2 สนามไฟฟ้า (ตอ่ ) 6. จงอธิบายและเขียนรูปแสดงทิศทางของแรง F เม่ือนาประจุทดสอบ +q และ –q วางไว้ในบริเวณ สนามไฟฟา้ E ...............ส...น...ำ..ม..ไ..ฟ...ฟ..้ำ...เ.ป...็น..ป...ร..ิม...ำ..ณ...เ.ว...ก..เ.ต...อ...ร.์..ม...ีท..ิ.ศ..ไ..ป..ท...ำ..ง..เ.ด...ีย..ว..ก...ับ...แ..ร..ง..ท...่ีก..ร..ะ...ท..ำ. .ต..่อ...ป..ร...ะ..จ..ุบ...ว..ก....ห...ร..ือ..ม...ีท..ิศ........ ..ต..ร..ง..ข..้ำ..ม...ก..บั...แ..ร..ง..ท..่กี...ร..ะ..ท...ำ..ต..อ่..ป...ร..ะ..จ..ุล...บ.................................................................. ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ ............................................................................................................... ....................................................... .......................................................................................................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ 7. จงเขียนสมการของสนามไฟฟา้ เน่อื งจากประจุ +Q ทตี่ าแหนง่ หา่ งจากประจุ +Q เป็นระยะ r ....................................E............................=............................���..���..������..���..2..���...................................................................................................................................................................................................................................... 8. ถ้าตาแหนง่ ใดมสี นามไฟฟ้ามากกว่าหน่ึงสนาม จะหาสนามไฟฟา้ รวมทีต่ าแหนง่ นัน้ ได้อย่างไร ..................ถ..้ำ..ต..ำ..แ...ห..น...่ง..ใ.ด...ม..ีส...น..ำ..ม...ไ.ฟ...ฟ...้ำ..ม...ำ..ก..ก..ว..่.ำ..ห..น...่งึ ..ส..น...ำ..ม...ส...น..ำ..ม...ไ.ฟ...ฟ...้ำ..ล..ัพ...ธ..์ท...่ีต. .ำ..แ..ห...น..่ง..น...้ัน..ค...ือ..ผ...ล..ร..ว..ม..แ...บ..บ...... ....เ.ว..ก..เ..ต..อ..ร..์ข...อ..ง..ส..น...ำ..ม..ไ..ฟ..ฟ...ำ้..เ.น...ือ่ ..ง..จ..ำ..ก...จ..ุด..ป...ร..ะ..จ...แุ ..ต..่ล...ะ..จ..ดุ...น..ั้น....ค...ือ........................................................................ ...............................���⃑.⃑.���............=..............⃑���.⃑.���..1...+....���⃑.⃑.���..2...+....���⃑.⃑.���..3...+....…....+....���⃑.⃑.���..���.���................. ............................................ ..................ด..ัง..น..ัน้....ส...น..ำ..ม...ไ.ฟ...ฟ...ำ้ ..ท..ต่ี...ำ..แ..ห...น..่ง..ห...น..ึ่ง..เ.น...ื่อ..ง..จ..ำ..ก....n....จ..ุด...ป...ร..ะ..จ..ุ.เ..ข..ีย..น...เ.ป...น็ ..ส..ม..ก...ำ..ร..ไ.ด...ว้ ..ำ่ ............................. ...............................���⃑.⃑.���............=..............∑.....������.������..=...1....���⃑..���.���..���........................................... ............................................ .......................................................................................................................... ............................................ ............................................................................................................... .......................................................

ชดุ ท่ี 4 สนามไฟฟ้า 36 บัตรฝึกเสรมิ ทกั ษะท่ี 4.1 สนามไฟฟา้ 1. ที่ตาแหน่งซ่ึงห่างจากจุดประจุเป็นระยะ 2.0 เซนติเมตร มีขนาดของสนามไฟฟ้าเป็น 1.0×105 นิวตัน ตอ่ คลู อมบ์ จงหาขนาดของสนามไฟฟา้ ที่หา่ งจากจุดประจุนี้ 1.0 เซนตเิ มตร ………………………………………………………………………………………………………………เจดม…………………ำงั อ่ืกน…………………สั้น…………………ูต…………………ร…………………1QERK.…………………0ค=คค…………………×อือื ือ91…………………ข.ร0ข0…………………ะน5น×Eย…………………ำNำ1ะด…………………ด0/หขCข9…………………่ำออNง…………………งงจสm…………………ปำน==ร…………………ก2ำ/ะจ…………………มCจุดไ…………………2ุไปฟฟ…………………รฟฟะ…………………ำ้���(���้ำจ���9………………���…ท(���=ุ2×2=���…………………่ที .101ำ…………………02×.ใ0…………………9.ห01×ม้…………………���×01���สี−���…………………10���น2025…………………)ำ-/2N2…………………ม���m���/���ไ…………………2���Cฟ2)…………………ฟ���…………………���ำ้ …………………E…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………....... ………………………………………………………………………………………………โ………………จท………………ย………………์ให………………ห้………………ำ………………E………………เ………………ม………………อ่ื ตEQ………………ำ………………แ………………หน………………ง่………………ท===………………่พี ………………ิจ………………ำร………………ณ………………4((ำ91……………….อ0×.0ย………………×1×ู่ห………………101ำ่0………………9ง059จ………………���5N���×ำ)���………………ก(/1���42C………………ป0/.09(………………ร���1×ะ���………………2×จ1)………………ุ10(=0………………−(1−41……………….02)×………………×)C121………………00���9………………5-���2×2)………………(1m40……………….09………………×1………………0………………−4………………)………………������………………)………………………………………………………………………………………………………………………………...... 2. สนามไฟฟ้าสม่าเสมอ ⃑E มีขนาด 104 นิวตันต่อคูลอมบ์ มีทิศทางลงตามแนวดิ่ง และลูกพิทมวล 0.02 กรัม เคลื่อนท่ีลงด้วยความเร่ง 2 เมตรต่อวินาที2 ลูกพิทมีประจุชนิดใดและมีประจุก่ีคูลอมบ์ (g = 9.8 m/s2) ………………เน…่อื …งจ…ำ…ก…ลูก…พ…ิท…เค…ล…ือ่ …น…ท…ีล่ ง…ด…ว้ …ยค…ว…ำ…มเ…ร่ง……2…เม…ต…ร…ตอ่…ว…นิ …ำท…ี2…ซ…งึ่ …น…้อย…ก…ว…่ำค…ำ่ …g……………………………. ………………ด…งั น…ัน้ …แ…ร…งท…่ีก…ร…ะ…ทำ…ต…อ่ …ลูก…พ…ิท…ต…้อ…งม…ที …ศิ …ท…ำง…ต…ร…งก…นั …ข…้ำม…ก…ับ…ท…ิศ…ทำ…ง…ขอ…ง………………………………………. …ส…น…ำม…ไ…ฟ…ฟ…ำ้ …ค…ือ…ม…ที ิศ…ท…ำ…งข…ึ้น…ต…ำ…มแ…น…ว…ด…ิง่ …ป…ระ…จ…บุ …น…ลกู…พ…ทิ …จ…ึงเ…ป…็น…ปร…ะ…จ…ลุ บ………………………………………………. ………………ก…ำห…น…ด…ให…ป้ …ร…ะจ…ุบ…น…ล…ูก…พทิ…ม…ีค…่ำ……………………=……………q…………………………………………………………. ………………จำ…ก…ก…ฎ…ข้อ……2…ข…อง…น…ิว…ตัน…………………∑……⃑���⃑���………=……………m…���⃑⃑…��� ……………………………………………………. ………………………………………………………………m……g-…q…E…=……………m…a………………………………………………………. …(0….…02…×…1…0-…3 …kg…)…(9….8…m……/s…2)…-…q…(1….0…×…1…0…4 …N/…C…) ………=……………(0….0…2…×…10…-…3 k…g…) …(2…m……/s…2)………………………. ………………………………………………………………q……………=……………1….5…6×…1…0…-8…C…………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ชดุ ที่ 4 สนามไฟฟา้ 37 บัตรฝึกเสรมิ ทักษะที่ 4.1 สนามไฟฟา้ (ตอ่ ) 3. จดุ ประจุ +4×10-8 คูลอมบ์ และ +9×10-8 คูลอมบ์ อยูห่ ่างกัน 0.5 เมตร จงหาตาแหน่งตามแนวเสน้ ตรง ระหว่างจุดประจทุ ง้ั สองทมี่ ีสนามไฟฟ้าเป็นศนู ย์ ………………ส…มม…ต…ิใ…ห้ส…น…ำ…ม…ไฟ…ฟ…้ำ…เป…็น…ศ…ูน…ย์…ณ…ต…ำ…แ…ห…น…่ง …x…ซ…ึ่งอ…ย…ู่ห…่ำง…จ…ำก…จ…ุด…A……เป…็น…ร…ะย…ะ…r…1 …แล…ะ…ร…ะย…ะ…ห…่ำ…ง …. …ร…ะห…ว…ำ่ …งจ…ดุ …A……แล…ะ…B……เป…็น…ระ…ย…ะ…r……………………………………………………………………………………………………. ………………⃑���⃑���…A…ค…ือ…ส…น…ำม…ไ…ฟ…ฟำ้…ท…่ี …x …เน…อื่ …งจ…ำ…ก…ปร…ะ…จ…ุท…ี่ A…………………………………………………………………………. ………………���⃑⃑���…B…ค…อื …ส…น…ำม…ไ…ฟ…ฟ้ำ…ท…ี่ x……เน…อื่ …งจ…ำ…ก…ปร…ะ…จ…ุท่ี…B…………………………………………………………………………. ………………โจ…ท…ย…์กำ…ห…น…ด…ให…้ …���⃑⃑���…A …+…���⃑⃑…���B…=……0 …น…ั่นค…ือ……ขน…ำ…ด…ขอ…ง…E…A…=…E…B…แ…ต…ม่ …ที ิศ…ท…ำ…งต…ร…งก…ัน…ข…้ำ…ม…………………. ………………………………………………………………………………จไไดดำ……………้้ก……………ส……………ตู ……………ร …………………………………………………………………EEE……………BA……………………………………………………===……………………………………………………k���k……………������(((���……………���2409���…………×…×.511……………���−00���……………12−−������……………881……………������)������2……………)) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..... ………………แ…ต่ ……………………E…A …………=…………E…B…………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………ด……………………งั น……………………ั้น…………………………………………0(k……………………0(.……………………54.���5×−……………………������−11……………………���������012���������……………………1���21−r1……………………18)…………………���…2���)………………………………………………………………====……………………………………………………………………………………k05=4……………………91((.m……………………209……………………×.m51……………………−0……………………−���23���……………………81……………………���)���2……………………) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………........ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ชดุ ที่ 4 สนามไฟฟา้ 38 บัตรฝกึ เสรมิ ทักษะท่ี 4.1 สนามไฟฟ้า (ต่อ) 4. ทรงกลมขนาดเล็กแขวนอยู่ในแนวดิ่งด้วยเชือกเบาท่ีเป็นฉนวน เมื่อทรงกลมหยุดนิ่งในสนามไฟฟ้าที่ สม่าเสมอ โดยมีทิศทางของแรงอยู่ในแนวระดับ ดังรูป ถ้าทรงกลมมีประจุ -2.5×10-6 คูลอมบ์ และมีมวล 0.015 กรัม จงหาขนาดและทิศทางของสนามไฟฟ้า เมือ่ T คอื แรงตงึ ในเชอื ก รปู สาหรับปัญหาข้อ 4 …………………………���⃑…⃑���…g ค…ือ……น้ำ…ห…น…กั …วตั…ถ…ุ ……………………………………………………………………………………………. …………………………⃑���…⃑���…E …คอื……แร…ง…เน…่ือ…งจ…ำ…ก…สน…ำ…ม…ไฟ…ฟ…้ำ……………………………………………………………………………. ………………เม…ื่อ…ท…รง…ก…ล…มห…ย…ดุ …น…ิง่ …จ…ะไ…ด…้ T…s…in…������…=……F………แ…ล…ะ………T…co…s…������…=……Fg…………………………………………. ………………………………………………………………จะ…………ไ…………ด…………้ …………∴……………………………………………………FtF…………an…………���…………���……………………===…………………………………………Fq���…………������gE…………���������t…………an…………���…………���……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….... ………………………………ด……งั น……นั้ …………(……2…….5……×……10……-q6……EC……)……E …………==……………………(m……0…….g0……1ta5……n×……���1……���0……-3……k……g)……(9…….……8 ……m……/……s2……)t……an……4……5……° ……………………………………………………………….. ………………………………………E……………=…………5…9…N…/…C…………………………………………………………………………. 5. มีแผ่นโลหะสองแผ่นท่ีขนานกันและอยู่หา่ งกัน 3 มิลลิเมตร ถ้าความต่างศักย์ระหว่างแผน่ โลหะทั้งสอง เ……ท……า่ ก……ับ…………90……หเม……โำื่อวส……ลน……ตำ์……มสVไ……นฟ……า=ฟม……ำ้ ไ9รฟ……0ะฟ……หV้า……วร่ำ……ะงห……แวผ……า่ ่น……งแโแ……ลลผะห……น่ ะ……โจล……ำหdก……ะ……ค=นู่……3ีม้……×คี ……1่าE0……เท-……3า่ m……ใด…………=…………………………������������………………………………………………………………………………………….. ………………………………จะ……ไ……ด……้ ……E…………………………=…………………………3……×91……00……−���……3��� ……������……………………=…………………………3……×……10……4……V……/m………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ชุดท่ี 4 สนามไฟฟ้า 39 กระดาษคาตอบ แบบทดสอบหลังเรยี น รายวชิ า ฟิสกิ ส์เพมิ่ เติม 4 รหสั วิชา ว33204 ช้นั มัธยมศึกษาปีที่ 6 หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 1 ไฟฟ้าสถติ ชุดกิจกรรมการเรียนรทู้ ่ี 4 เรือ่ ง สนามไฟฟ้า เวลา 2 ชั่วโมง วนั …………..……. ท่ี ……….. เดอื น ……………….………… พ.ศ. ……..……… ช่ือ………………………………………………………..…………………………………… ชน้ั …………….… เลขท่ี………………… คาชี้แจง ให้ผู้เรียนเลือกคาตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียวแล้วทาเคร่ืองหมายกากบาท () ลงใน กระดาษคาตอบ ใช้เวลาทาแบบทดสอบ 10 นาที ข้อ ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 

40