สื่อการสอนหน่วยที่ 1

ความหมายขององค์การ องค์การ หมายถึง ศูนย์รวมของกิจกรรมที่บุคคลได้ รวมกันขึ้น เพื่อประกอบกิจกรรมอย่างใดอย่างหน่ึง โดยมีการจัดระเบียบ มขี ้อบังคบั มีวิธีการทางาน เพอื่ ให้ การดาเนินงานบรรลวุ ตั ถุประสงค์ทก่ี าหนดไว้

ลกั ษณะขององค์การ องคก์ ารโดยทวั่ ไป แบ่งออกเป็น 3 ลกั ษณะใหญ่ๆ คือ 1.องคก์ ารทางสงั คม 2.องคก์ ารทางราชการ 3.องคก์ ารเอกชน

โครงสร้างขององค์การ 1 มีเป้ าหมายและวตั ถุประสงค์ 2 มภี ารกจิ หน้าที่ 3 มกี ารแบ่งงานกนั ทา 4 มสี ายการบังคบั บัญชา 5 มีช่วงการควบคุม 6 มีความเอกภาพ

เป้ าหมายขององคก์ าร 1 องค์การแบบปฐมและมธั ยม 2แบ่งออกได้ 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ องค์การรูปนัยและอรูปนัย

1. องค์การแบบปฐมและมัธยม องค์การแบบปฐม(Primary Organization) เป็ นองค์การทเี่ กดิ ขนึ้ ตามธรรมชาติ และรูปแบบของความสัมพนั ธ์ น้ันเป็ นไปตามลกั ษณะส่วนตวั ไม่มพี ธิ ีรีตองและเป้ าหมาย เช่น ครอบครัว เพอ่ื นบ้าน องค์การแบบมธั ยม (Secondary Organization) เป็ นองค์การทส่ี มาชิกมีความสัมพนั ธ์กนั อย่างมเี หตุผล ความสัมพนั ธ์ระหว่าง สมาชิกเป็ นไปแบบไม่เป็ นส่วนตวั และวตั ถุประสงค์ในการจดั ต้งั ชัดเจน เช่น หน่วยงานทางราชการ หน่วยงานทางเอกชน เป็ นต้น

2. องค์การรูปนัยและอรูปนัย องค์การรูปนัย หรือองค์การทเี่ ป็ นทางการ (Formal Organization) เป็ นองค์การทเ่ี กดิ ขนึ้ ตามธรรมชาติ และรูปแบบของความสัมพนั ธ์ น้ันเป็ นไปตามลกั ษณะส่วนตวั ไม่มพี ธิ ีรีตองและเป้ าหมาย เช่น ครอบครัว เพอื่ นบ้าน องค์การอรูปนัย คอื องค์การทไี่ ม่เป็ นทางการ (Informal Organization) เป็ นองค์การทสี่ มาชิกมีความสัมพนั ธ์กนั อย่างมเี หตุผล ความสัมพนั ธ์ระหว่าง สมาชิกเป็ นไปแบบไม่เป็ นส่วนตวั และวตั ถุประสงค์ในการจัดต้งั ชัดเจน เช่น หน่วยงานทางราชการ หน่วยงานทางเอกชน เป็ นต้น

ประเภทของโครงการ เป้ าหมายหลกั ขององคก์ ารโดยทว่ั ไปแบ่งออกเป็น 3 ประเภทใหญ่ๆ คือ 1 เป้ าหมายทางเศรษฐกจิ หรือกาไร 2 เป้ าหมายเกยี่ วกบั การให้บริการ 3 เป้ าหมายด้านสังคม

โครงสร้างขององค์การ 1 มีเป้ าหมายและวตั ถุประสงค์ 2 มภี ารกจิ หน้าที่ 3 มกี ารแบ่งงานกนั ทา 4 มสี ายการบังคบั บัญชา 5 มีช่วงการควบคุม 6 มีความเอกภาพ

การจัดองค์การ การจัดองค์การ หมายถงึ การกาหนดโครงสร้างขององค์การ อย่างเป็ นทางการ โดยการจัดแบ่งออกเป็ นหน่วยงานย่อย ต่างๆ กาหนดอานาจหน้าทคี่ วามรับผดิ ชอบของแต่ละ หน่วยงานไว้ให้ชัดเจน รวมท้งั ความสัมพนั ธ์ของหน่วยงาน ย่อยเหล่าน้ัน ท้งั นีเ้ พอื่ ให้เออื้ ต่อการดาเนินงานให้บรรลุ วตั ถุประสงค์ขององค์การอย่างมีประสิทธิภาพ

ความสาคญั ของการจัดองค์การ 1 การจัดโครงสร้างองค์การทด่ี แี ละเหมาะสม จะทาให้องค์การบรรลุ วตั ถุประสงค์และเจริญก้าวหน้า 2 ทาให้งานไม่ซ้าซ้อน ไม่มแี ผนงานมากเกนิ ไป เป็ นการประหยดั ต้นทุน 3 องค์การสามารถปรับตัวให้เข้ากบั สภาพแวดล้อมทเ่ี ปลยี่ นไปได้ง่าย ตามความจาเป็ น

หลกั สาคญั การจดั องค์การ 1.การกEาaหsyนtoดcหhaนng้าeทcก่ีolาorรsง, าน 4. อานาจการบังคบั บญั ชา photos and Text. 5. ช่องการควบคุม 2.การแบ่งงาน 6. แผนภูมอิ งค์การ 3. สายการบงั คบั บญั ชา

ข้นั ตอนในการจดั องค์การ การจดั องค์การให้มีประสิทธิภาพน้ัน เออร์เนสต์ ได้ เสนอแนะไว้เบอื้ งต้น 3 ข้นั ตอน ดงั นี้ 1. การกาหนดรายละเอยี ด 2. การแบ่งงานให้แต่ละคน 3. การประสานงาน ของงาน เพอื่ ให้องค์การ ในองค์การได้รับผดิ ชอบ ระหว่างแผนกต่างๆ เพอ่ื ให้ บรรลเุ ป้ าหมายทอี่ งค์การ ตามความเหมาะสม และ การดาเนินงานเป็ นไปอย่าง ได้ต้งั ขนึ้ มา ตามความสามารถ ราบร่ืน และบรรลเุ ป้ าหมาย อย่างมปี ระสิทธิภาพ

สรุป องคก์ ารเป็นศูนยร์ วมของกิจกรรมท่ีบุคคลไดร้ วมกนั ข้ึน เพ่ือประกอบ กิจกรรมอยา่ งใด อยา่ งหน่ึง โดยมีระเบียบ ขอ้ บงั คบั วธิ ีการทางาน เพือ่ ใหก้ าร ดาเนินงานบรรลุวตั ถุประสงคท์ ่ีกาหนดไว้ การจดั องคก์ าร เป็นการกาหนดโครงสร้างขององคก์ ารอยา่ งเป็น ทางการ โดยจดั แบ่งเป็นหน่วยยอ่ ยต่างๆ กาหนดอานาจหนา้ ท่ีความรับผดิ ชอบ ของแต่ละหน่วยงาน เพื่อใหอ้ งคก์ ารไดป้ ฏิบตั ิงานใหเ้ กิดประโยชน์ ท้งั ต่อ องคก์ าร ผบู้ ริหาร และผปู้ ฏิบตั ิหนา้ ท่ี