WAR of NAPOLEON

NAWPAORSLOEFON

สงครามนโปเลยี น (ฉบบั แปลและเรยี บเรยี ง) วราทัศน์ พานทองถาวร

ค�ำ น�ำสงิ่ ท่ผี ู้อา่ นจะไดจ้ ากหนังสือเล่มน้ีคอื จะไดร้ เู้ กย่ี วกับประวตั ขิ อง นโปเลยี น โบนาปารต์ จกั รพรรด์ผิ ู้ย่งิ ใหญ่ในอดตี จากคนธรรมดากา้ วสู่การเปน็ จักรพรรดิท์ ่ีเกือบจะได้ครองดนิ แดนท้งั ยโุ รปเอาไว้ได้หนังสอื เล่มน้เี ปน็ สว่ นนงึ ขอวิชาอารยธรรมโลก หากผิดพลาดประการใดขออภยั มา ณ ทนี่ ้ดี ว้ ย 2

สารบญัคำ�นำ� 2สงครามนโปเลียน 4ความเกง่ กาจของนโปเลียน 39แหล่งอา้ งองิ 403

สงครามนโปเลยี น 4

5

การปฏิวตั ิเร่มิ ข้ึนในปี ๑๗๙๑ กษตั ริยอ์ ื่น ๆ ในยโุ รปตา่ งพากันจับตามองกับการพฒั นาในประเทศฝรัง่ เศสทีม่ ีการเตอื นภยั และการพจิ ารณาการแทรกแซงอยา่ งใดอยา่ งหน่ึงในการสนับสนุนของหลุยส์ที่ ๑๖ หรือการใช้ประโยชน์จากความวุน่ วายในประเทศฝรง่ั เศส กญุ แจสำ�คญัทีจ่ กั รพรรดิโรมนั อันศักด์ิสิทธ์ิ สมเดจ็ พระเจ้าเลออปอลที่ ๒ แหง่ เบลเยียม น้องชายของฝร่ังเศสพระราชนิ มี ารีอองตัวเนต ไดด้ ูการปฏวิ ัตคิ รัง้ แรกอยา่ งใจเย็น เขามีความกังวลมากขนึ้ ในขณะที่การปฏิวัติรุนแรงเพิ่มขน้ึ ต่อไปแม้ว่าเขาจะยงั คงหวังทจี่ ะหลกี เลี่ยงสงคราม เมือ่ วันท่ี ๒๗ สิงหาคม๑๗๙๑ เลออปอล และพระมหากษัตรยิ ์วลิ เลียมท่ี ๒ ของ ปรัสเซียในการหารือกบั ขุนนางฝรัง่ เศสอพยพออกประกาศของพิลนติ ซ์ซึง่ ประกาศความสนใจของพระมหากษตั ริย์ในยโุ รปสำ�หรบั ความเป็นอยขู่ องหลุยส์และครอบครัวของเขากบั การข่ทู ่คี ลมุ เครือ แตผ่ ลกระทบรนุ แรงถ้ามีอะไรเกดิขน้ึ แก่พวกเขาควร แม้ว่าเลออปอล เห็นพลิ นติ ซป์ ระกาศเปน็ วธิ กี ารดำ�เนินการท่จี ะช่วยใหเ้ ขาเพอื่หลีกเลยี่ งความจริงท�ำ อะไรเกีย่ วกบั ประเทศฝรั่งเศสอยา่ งนอ้ ยส�ำ หรบั ขณะน้ี, ปารีสเห็นประกาศว่าเป็นภัยคุกคามท่รี า้ ยแรงและผนู้ �ำ การปฏิวัติกป็ ระณามมัน นอกจากนี้ยงั มอี ดุ มการณ์แตกตา่ งระหว่างฝรัง่ เศสและอ�ำ นาจกษตั รยิ ใ์ นยโุ รปข้อพิพาทอยา่ งต่อเนือ่ งกว่าสถานะของทด่ี นิ อมิ พีเรียลในอาลซัสและเจา้ หน้าท่ีฝร่งั เศสกลายเปน็ ความกังวลเกีย่ วกบั ความปนั่ ป่วนของผู้อพยพขุนนางต่างประเทศโดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ ในประเทศเนเธอร์แลนด์ออสเตรยี และใน รัฐเล็ก ๆ น้อย ๆ ของเยอรมนี ในท้ายท่สี ุดฝรั่งเศสจึงประกาศสงครามแรกกบั ออสเตรยี กบั สภาการลงคะแนนเสียงส�ำ หรบั การท�ำ สงครามวันท่ี ๒๐ เมษายน ๑๗๙๒ หลังจากที่การน�ำ เสนอรายการความคับขอ้ งใจโดยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงต่างประเทศไดร้ บั แตง่ ต้งั ใหม่คอื Dumouriez. Dumouriez เตรยี มการรกุ รานของออสเตรียเนเธอรแ์ ลนด์ซึง่ เขาคาดวา่ ประชาชนในท้องถ่นิ ทจี่ ะลุกขึ้นต่อต้านการปกครองของออสเตรีย อยา่ งไรกต็ ามการปฏิวตั ิได้เป็นไปอย่างไม่ระเบยี บ กองทัพฝรงั่ เศสซ่งึ มกี องก�ำ ลังไมเ่ พยี งพอส�ำ หรบั การบุกรกุ ทหารของพวกเขาหนไี ปสญั ญาณแรกของการสรู้ บคือได้ทอดท้งิ ในกรณีทสี่ ังหารนายพล เธโอบาลด์ ดิลลอน ในขณะที่รฐั บาลปฏวิ ัตอิ ย่างเมามันยกกองก�ำ ลงั ใหมแ่ ละจัดกองทพั ของตนภายใต้กองทพั พนั ธมิตรชาร์ลส์วลิ เลียมเฟอร์ดนิ านด์ดยคุ แห่งบรนั สวิกประกอบทีโ่ คเบลนซใ์ นแมน่ ำ้�ไรน์ ในกรกฎาคม ๑๗๙๒การบกุ รุกเริม่ ขน้ึ กองทพั บรนุ ซ์ส่วนใหญป่ ระกอบดว้ ยทหารผ่านศกึ ของปรัสเซยี นเอาปอ้ มปราการของ Longwy และ Verdun ไดส้ �ำ เร็จ ดยุคแลว้ ออกประกาศเมอื่ วนั ที่ ๒๕ กรกฎาคม ๑๗๙๒ซง่ึ ได้รับการเขียนโดยพช่ี ายของหลุยส์ท่ี ๑๖ ทเี่ ขาประกาศ [บรนุ ซ]์ เจตนาท่ีจะเรียกคนื กษตั ริย์ฝรง่ั เศสกับอำ�นาจเต็มของเขาและการรกั ษาบุคคลหรือเมืองใดทต่ี ่อตา้ นเขาเป็นพวกกบฏจะได้รับการลงโทษประหารโดยกฎอัยการศึก แรงบนั ดาลใจนกี้ องทพั ปฏวิ ตั แิ ละรัฐบาลในการต่อต้านการรุกรานของปรัสเซยี โดยวิธกี ารใด ๆ ทจ่ี �ำ เปน็ 6

และน�ำ ไปสู่การโค่นล้มของพระมหากษัตริย์โดยฝงู ชนซึง่ บกุ พระราชวงั ตยุ เลอรเี กือบจะในทันที การบกุ รุกยังคงดำ�เนินตอ่ ใน Valmy วนั ที่ ๒๐ กนั ยายน ๑๗๙๒ พวกเขามาถึงทางตันกบัDumouriez และ Kellermann ที่เปน็ มอื อาชีพสงู ในการยงิ ปนื ใหญ่ฝร่งั เศสเดน่ ชัด แม้ว่าจะสู้ไม่ได้ด้วยการยทุ ธวธิ ี จะใหด้ ีในการเพิ่มขวัญก�ำ ลงั ใจของฝรง่ั เศส นอกจากนีป้ รัสเซยี หนั หน้าไปทางแคมเปญอีกตอ่ ไปและคา่ ใช้จ่ายมากข้ึนกวา่ ทคี่ าดการณจ์ ึงตดั สนิ ใจกับคา่ ใชจ้ า่ ยและความเสยี่ งของการต่อสยู้ ังคงด�ำ เนนิ ต่อและมงุ่ ม่นั ทีจ่ ะล่าถอยจากฝรง่ั เศสเพ่ือรกั ษากองทัพของพวกเขาในขณะทฝี่ รั่งเศสได้รับความสำ�เร็จในแนวหน้า และอนื่ ๆ อกี หลายอยา่ ง การครอบครองซาวอยและดีในอิตาลขี ณะทน่ี ายพล Custine บกุ เยอรมนจี ับสเปเยอรเ์ วริ ์มและไมนซต์ ามแมน่ �้ำ ไรน์และไกลทส่ี ดุ เท่าที่แฟรงคเ์ ฟริ ต์ Dumouriez ไปเป็นท่ีนา่ รงั เกยี จในเบลเยยี มอกี ครั้งชนะชยั ชนะท่ยี ิง่ ใหญ่กว่าชาวออสเตรียที่เจม ที่ ๖ พฤศจิกายน ๑๗๙๒ และครอบครองทงั้ ประเทศโดยเปน็ จดุ เรม่ิ ต้นของฤดหู นาว - การปฏิวตั ิครัง้ ใหญ่ในฝรง่ั เศส - 7

ในปี ๑๗๙๓ เม่อื วันที่ ๒๑ มกราคมคณะรฐั บาลด�ำ เนินการกับหลุยสท์ ่ี ๑๖ หลงั จากการพจิ ารณาคดี คร้ังนสี้ หรฐั รัฐบาลยโุ รปทั้งหมดรวมทั้งสเปน, เนเปลิ สแ์ ละเนเธอรแ์ ลนดก์ ับการปฏวิ ัติ ฝรงั่ เศสประกาศสงครามกบั อังกฤษและเนเธอร์แลนด์ ๑ กุมภาพันธ์ ๑๗๙๓ และหลงั จากนั้นไมน่ านกบั สเปน ในหลักสตู รของปี ๑๗๙๓ จกั รวรรดโิ รมันอันศกั ดิส์ ิทธิ์ที่พระมหากษัตริยแ์ หง่โปรตเุ กสและเนเปิลส์และแกรนดด์ ยุคแหง่ ทัสคานีประกาศสงครามกบั ฝรั่งเศส ดังน้ันพันธมิตรจึงถูกจดั ต้ังขึ้นคร้ังแรก ฝรงั่ เศสแนะนำ�การจดั เกบ็ ภาษีใหม่หลายร้อยหลายพันคนเร่ิมตน้ นโยบายของฝร่งั เศสโดยใช้การเกณฑท์ หารมวลชนที่จะปรับใช้มากขน้ึ ของก�ำ ลังคนสามารถมากกว่ารัฐอนื่ๆ และทเี่ หลอื เปน็ ทีน่ ่ารงั เกยี จเพ่อื ให้เหลา่ กองทัพมวลชนสามารถยึดวัสดุจากสงคราม ดินแดนของศตั รูของเขา รฐั บาลฝรงั่ เศสส่งพลเมือง Genet ไปยังประเทศสหรัฐอเมริกาเพอ่ื สง่ เสรมิ ให้พวกเขาเข้าสสู่ งครามทางดา้ นของฝร่ังเศส การจัดตง้ั รปู แบบขึน้ ใหม่ของประเทศยังคงไม่ยอมและเปน็ กลางตลอดทั้งความขดั แย้ง - สงครามในปี ๑๗๙๓ - 8

ต่อมาในปี ๑๗๙๔ กองทัพปฏวิ ตั ไิ ดร้ ับความส�ำ เร็จทเี่ พิม่ มากขึ้น แม้วา่ การบุกรุกของPiedmont ลม้ เหลวในการรุกรานของสเปนทเี่ ทือกเขาพิเรนเี อาซานเซบาสเตียนและฝร่งั เศสได้รับชัยชนะในการรบของเฟลอทค่ี รอบครองทัง้ หมดของเบลเยียมและไรนแ์ ลนด ์ในทางตรงกันขา้ มนโปเลยี นกลับประสบความสำ�เร็จในการรุกรานที่กลา้ หาญของอิตาลี ในการรณรงคเ์ ขาแยกกองทัพซารด์ ิเนยี และออสเตรียชนะแตล่ ะคนในการเปิดและจากนนั้ บังคับใหเ้ กดิ สนั ตภิ าพในซาร์ดเิ นีย ตอ่ ไปนีก้ องทัพของเขาจับมิลานและเรม่ิ ล้อมของเสอ้ื คลมุ มหาราชแพก้ องทพั ออสเตรียเน่อื งไปสเู้ ขาภายใตโ้ ยฮนั น์ปเี ตอรไ์ บนด์ าโกซกิ มุนดฟ์ อน Wurmser และJózsef Alvinczi ขณะท่ียังคงถกู ล้อม - สงครามในปี ๑๗๙๔ - 9

หลงั จากน้ันในปี ๑๗๙๔ กองทพั ปฏิวตั ไิ ด้รับความสำ�เร็จทเ่ี พ่ิมมากข้ึน แมว้ ่าการบกุ รุกของ Piedmont ลม้ เหลวในการรุกรานของสเปนท่เี ทอื กเขาพิเรนีเอาซานเซบาสเตยี นและฝรั่งเศสไดร้ ับชยั ชนะในการรบของเฟลอที่ครอบครองทงั้ หมดของเบลเยยี มและไรน์แลนด ์ในทางตรงกนั ข้ามนโปเลยี นกลับประสบความส�ำ เรจ็ ในการรุกรานที่กลา้ หาญของอติ าลี ในการรณรงคเ์ ขาแยกกองทพั ซาร์ดิเนยี และออสเตรยี ชนะแต่ละคนในการเปดิ และจากนัน้ บังคับใหเ้ กดิ สนั ติภาพในซารด์ เิ นยี ต่อไปน้กี องทพั ของเขาจบั มิลานและเรม่ิ ลอ้ มของเสือ้ คลุม มหาราชแพก้ องทัพออสเตรยีเนือ่ งไปสเู้ ขาภายใต้โยฮนั น์ปเี ตอร์ไบนด์ าโกซกิ มุนดฟ์ อน Wurmser และJózsef Alvinczi ขณะที่ยงั คงถกู ล้อม การปฏิวตั ิใน Vendee ยงั ถกู กำ�จัดใน ๑๗๙๖ โดยหลยุ ส์ Lazare Hoche.Hocheพยายามตามมาไปยังดินแดนโจมตกี องกำ�ลงั ขนาดใหญใ่ น Munster ท่ีจะชว่ ยให้ United Irish-men ไมป่ ระสบความส�ำ เร็จในทส่ี ุดนโปเลียนก็ถกู จบั กมุ ในวนั ที่ ๒ กุมภา กบั พวกออสเตรียทยี่ อมจำ�นนอีก ๑๘,๐๐๐ คน คุณหญิงชาร์ลส์แหง่ ออสเตรยี ก็ไม่สามารถท่จี ะหยุดการบกุ รกุ จากนโปเลียนทโิ รลและรฐั บาลออสเตรยีฟอ้ งเพ่ือความสงบสขุ ในเดือนเมษายน ในขณะเดียวกันก็มกี ารบุกรุกใหมข่ องฝรง่ั เศสเยอรมนภี ายใต้ Moreau และ Hoche - สงครามในปี ๑๗๙๖ - 10

เม่อื วันที่ ๒๒ กมุ ภาพันธ์กองก�ำ ลงั ฝรั่งเศสประกอบด้วย ๑,๔๐๐ ทหารจากกองพัน LaNoire (สดี �ำ Legion) ไดบ้ ุกภายใตค้ ำ�สง่ั ของชาวไอรชิ อเมริกนั พนั วลิ เลียมเทตท่ีดินใกลฟ้ ิชในเวลส์พวกเขาไดพ้ บกบั กลมุ่ อยา่ งรวดเร็วประมาณ ๕๐๐ กองหนุนอังกฤษอาสาสมคั รและชาวเรือภายใต้คำ�สงั่ ของจอหน์ แคมป์เบล ๑ บารอน Cawdor หลงั จากการปะทะกันสัน้ ๆ กบั ประชากรพลเรือนท้องถน่ิ และกองก�ำ ลังพระเจา้ Cawdor ฯ เมอ่ื วนั ท่ี ๒๓ กมุ ภาพนั ธ์ Tate ถูกบงั คับใหย้ อมจำ�นนอยา่ งไม่มเี ง่ือนไขในวันที่ ๒๔ กุมภาพนั ธ์ ออสเตรยี ลงนามในสนธิสัญญา Campo Formio ในเดอื นตลุ าคม ยกเบลเยยี มใหฝ้ รงั่ เศสและตระหนกั ถึงการควบคมุ ของฝรงั่ เศสและอิตาลมี ากขึน้สาธารณรัฐโบราณของเมืองเวนสิ กนั้ ระหว่างออสเตรยี และฝรง่ั เศส นสี้ ิน้ สุดสงครามแหง่ พันธมิตรคร้ังแรกแมว้ า่ สหราชอาณาจกั รและฝร่ังเศสยังคงอย่ใู นภาวะสงคราม ดังน้นั จงึ เหลอื แตส่ หราชอาณาจกั รเท่าน้ันที่ยังมีกําลังพอจะตอ่ สู้กับฝร่ังเศสต่อไป - สงครามในปี ๑๗๙๗ - 11

วนั ที่ ๒๐ เมษายน ๑๗๙๒ สภานติ บิ ญั ญัติฝร่งั เศสประกาศสงครามกับออสเตรีย ในสงครามแหง่ พันธมิตรครัง้ แรก (๑๗๙๒-๑๗๙๗) นีฝ้ รั่งเศสอยรู่ ะหวา่ งตัวเองกบั ส่วนใหญข่ องยุโรปอเมรกิ าพรมแดนร่วมกนั พื้นดินหรอื น�ำ้ กับเธอบวกกบั โปรตุเกสและจกั รวรรดิออตโต แมว้ ่ากองกำ�ลังรัฐบาลจะประสบความสำ�เร็จในหลายชยั ชนะ ในตอนแรกของสงครามทีพ่ วกเขาลว้ นได้รบัชยั ชนะจากดนิ แดนของฝรง่ั เศสและทา้ ยท่สี ุดก็สูญเสยี ดินแดนทส่ี �ำ คญั ให้กับฝรั่งเศสท่เี ร่ิมจะตั้งขึ้นในสาธารณรฐั ฝร่ังเศสยึดครองดินแดนของพวกเขา ความพยายามของนโปเลยี นโบนาปาร์ตในแคมเปญอติ าลีทางตอนเหนือของสงครามปฏิวตั ิฝรั่งเศสผลักดันกองกำ�ลังออสเตรยี กลับและสง่ ผลในการเจรจาสันติภาพของ Leoben (๑๗ เมษายน ๑๗๙๗) และต่อมาสนธิสญั ญา CampoFormio (ตลุ าคม ๑๗๙๗) ในฤดรู ้อนปี ๑๗๙๘ นโปเลียน โบนาปาร์ต น�ำ คณะเดนิ ทางไปยงั อยี ปิ ต์และกองทพัของเขาตดิ อยูท่ น่ี ั้น หลงั จากท่ีเขากลบั ไปฝรัง่ เศสยอมจำ�นน ในขณะเดยี วกันในช่วงท่ีเขาจากยโุ รประบาดของความรุนแรงในสวิตเซอร์เขา้ มาสนบั สนนุ ฝรั่งเศสกบั เกา่ สวสิ มาพันธ์ เมื่อนักปฎิวตั คิ ว่ำ�บาตรรัฐบาล cantonal ในกรุงเบริ ์น กองทพั ฝรัง่ เศสทเ่ี ทือกเขาแอลปบ์ กุ ประหน่งึ ว่าจะสนับสนนุ สวิสรพี ับลิกัน ในภาคเหนอื ของอติ าลที วั่ ไป Aleksandr รสั เซียชนะโรฟสตริงของชัยชนะขับฝร่ังเศสภายใต้ Moreau ออกจากโพหุบเขาบงั คบั ให้พวกเขากลับมาอยบู่ นเทือกเขาแอลปฝ์ รง่ั เศสและชายฝัง่ รอบเจนัว อยา่ งไรกต็ ามกองทัพรัสเซียในสาธารณรฐั Helvetic แพบ้ ญั ชาการทหารฝรง่ั เศสAndré Massenaและโรฟในทีส่ ุดกถ็ อนตัวออก ในทา้ ยท่สี ุดรัสเซยี ซ้ายสัมพนั ธมติ รเม่อืสหราชอาณาจกั รยนื ยันในสิทธิในการคน้ หาเรอื ทัง้ หมดจะหยุดทที่ ะเล ในประเทศเยอรมนคี ณุหญงิ ชารล์ สแ์ ห่งออสเตรียขบั รถฝรงั่ เศสภายใต้ Jean-Baptiste Jourdan กลับขา้ มแมน่ ้ำ�ไรนแ์ ละได้รบั รางวัลหลายชยั ชนะในประเทศสวสิ เซอรแ์ ลนด์ Jourdan ถูกแทนทด่ี ้วยแมสเซนาทร่ี วมกันแล้วกองทัพของแมน่ �้ำ แดนยบู และ Helvetia จากตุลาคม ๑๗๙๗ จนถึงเดือนมีนาคม ๑๗๙๙ ลงนามในสนธิสัญญา Campo Formioหลกี เลี่ยงความขดั แยง้ แมจ้ ะมีข้อตกลงท่ี Campo Formio สองกองรบหลกั ของฝรงั่ เศสและออสเตรียยังคงน่าสงสยั อยู่ แต่ละเหตุการณท์ ่ีเกิดขึ้นทางการทูตอ่ืน ๆ และหลายสงิ่ หลายอยา่ งไดท้ �ำ ลายขอ้ ตกลง ฝร่งั เศสเรยี กรอ้ งดนิ แดนเพม่ิ เติม ไมไ่ ด้กลา่ วถึงในสนธสิ ญั ญา Habsburgs ท่ีไม่เต็มใจท่ีจะมอบดินแดนทก่ี �ำ หนดเพ่ิมเติมคนน้อยมาก การมีเพศสมั พันธท์ ่ไี ม่สมควรได้รบั การพสิ จู นท์ ีเ่ ตรยี มการถ่ายโอนของดินแดนเพื่อชดเชยเจ้าชายเยอรมนั เสยี หายของพวกเขา เฟอร์ดนิานด์เนเปลิ ส์ปฏิเสธท่จี ะจ่ายสว่ ยให้ฝร่งั เศสตามดว้ ยการก่อจลาจลเนเปลิ ส์และสถานประกอบการตามมาของ Parthenopean สาธารณรฐั รพี บั ลกิ นั ในรัฐสวิสโดยการสนบั สนุนจากกองทพัฝรง่ั เศสลม้ ลา้ งรัฐบาลกลางในเบิร์นและเป็นท่ียอมรบั สาธารณรัฐ Helvetic 12

ปัจจัยอ่ืน ๆ ทมี่ ีสว่ นท�ำ ใหม้ คี วามตงึ เครยี ดเพิม่ มากขน้ึ ระหว่างทางทเี่ ขาไปยงั อียิปต์,นโปเลยี นไดห้ ยุดอย่ทู เ่ี มอื งพอร์ตปราการแนน่ หนาของวลั เลตตา แกรนดม์ าสเตอรเ์ ฟอร์ดนิ านด์ฟอน Hompesch zu Bolheim ผู้ปกครองเกาะจะอนุญาตให้เฉพาะเรือสองลำ�ในขณะเขา้ จอดเทียบท่าท่สี อดคล้องกบั ความเป็นกลางของเกาะ มหาราชสงั่ ให้โจมตีของวลั เลตตาและเม่ือวันท่ี 11 มถิ ุนายนนายพล Louis Baraguey d’Hilliers ควบคมุ การขึน้ บกของทหารฝรัง่ เศสหลายพนั ทสี่ ถานทย่ี ุทธศาสตร์รอบเกาะ อศั วนิ ฝรัง่ เศสของการส่ังซ้ือร้างและอัศวินทเ่ี หลือลม้ เหลวในการติดตา้ นทานทป่ี ระสบความส�ำ เร็จ มหาราชกวาดต้อนเอาออกอศั วินคนอื่น ๆ จากทรพั ยส์ นิของพวกเขาขนุ่ เคืองพอลซารแ์ หง่ รัสเซยี ทเ่ี ป็นหวั หนา้ กิตติมศกั ดข์ิ องการส่ังซ้ือ ไดเรกทอรฝี ร่ังเศสนอกจากน้ีเช่ือว่าชาวออสเตรียได้รบั การยนิ ยอมทจ่ี ะเริ่มตน้ สงครามอกี ที่จรงิ ทอ่ี อ่ นแอสาธารณรัฐฝรัง่ เศสลำ�บากอยา่ งจรงิ จังมากขน้ึ ชาวออสเตรียท่ี Neapolitans รสั เซยี และอังกฤษจึงกล่าวถงึความเป็นไปได้น้ี นักวางแผนการทางทหารในกรงุ ปารสี เขา้ ใจวา่ ทางตอนเหนอื ของแมน่ ำ�้ ไรน์วัลเลยต์ ะวันตกเฉียงใต้ดินแดนเยอรมนั และสวสิ มคี วามสำ�คญั เชงิ กลยุทธส์ �ำ หรับการปอ้ งกันของสาธารณรัฐผ่านสวิสส่ังใหเ้ ข้าถึงภาคเหนือของอิตาล;ี ดงั นั้นกองทัพที่จดั ข้ึนมาเหล่าน้นั จะทำ�ให้ยกทัพไปและกลบั จากโรงละครเหนอื และภาคใตไ้ ดอ้ ยา่ งรวดเรว็ ในชว่ งท้ายน้ี ในช่วงต้นเดือนพฤศจกิ ายน ๑๗๙๘ Jourdan มาถึงใน Huningue ที่จะใชค้ �ำ สั่งของกองก�ำ ลังฝรัง่ เศสมีสิ่งท่ีเรยี กว่ากองทพั สังเกตการณเ์ พราะหนา้ ท่ขี องมันคอื การสังเกตการรักษาความปลอดภัยของชายแดนฝรง่ั เศสในแมน่ ำ้�ไรน์ เม่อื น้นั เขาไดร้ ับการประเมนิ คณุ ภาพและการจำ�หน่ายของกองก�ำ ลังและระบุอปุ กรณท์ ่ีจำ�เป็นและก�ำ ลังคน เขาพบว่ากองทพั โศกเศร้าพอส�ำ หรบั การมอบหมาย กองทพั ของแมน่ ้ำ�แดนยูบและกองทพั ทัง้ สองฝ่ายขนาบของกองทพัHelvetia และกองทพั ของไมนทซไ์ ด้อย่างเท่าเทยี มกันส้นั ๆ ของกำ�ลังคนวสั ดุสิน้ เปลอื งกระสนุและการฝกึ อบรม ทรัพยากรสว่ นใหญเ่ ป็นผกู้ ำ�กับการแสดงให้กับกองทพั บกในภาคเหนือของอติ าลแี ละกองทัพของสหราชอาณาจกั รและการเดนิ ทางอียิปต์ Jourdan เอกสารก้มหนา้ กม้ ตาขาดแคลนเหลา่ นช้ี ีใ้ หเ้ ห็นในจดหมายยาวไปยงั ไดเรกทอรผี ลกระทบของกองทพั ภายใต้การบรรจุและอยภู่ ายใตท้ จ่ี ดั มา อทุ ธรณ์ของเขาดูเหมอื นจะมผี ลเพยี งเลก็ น้อยตอ่ ไดเรกทอรซี ึ่งสง่ ค่าก�ำ ลังคนเพ่มิ เติมอยา่ งมีนยั ส�ำ คัญหรอื วัสดสุ นิ้ เปลือง 13

ค�ำ สัง่ ซือ้ ของ Jourdan จะเอากองทพั เข้ามาในประเทศเยอรมนแี ละรักษาความปลอดภัยตำ�แหน่งเชงิ กลยุทธ์โดยเฉพาะอย่างยิ่งบนถนนทางตะวนั ตกเฉียงใตผ้ ่าน Stockach และSchaffhausen ท่ชี ายแดนทางตะวันตกสุดของทะเลสาบคอนสแตนซ์ ในทำ�นองเดยี วกนั เป็นผู้บัญชาการกองทพั ของ Helvetia (วิตเซอร์แลนด)์ , อังเดรมัสเซนาจะได้รบั ตำ�แหน่งเชิงกลยทุ ธใ์ นการวติ เซอร์แลนดโ์ ดยเฉพาะใน St. Gotthard ผา่ นบัตรดังกลา่ วขา้ งตน้ Feldkirch โดยเฉพาะอยา่ งย่งิ ใน Maienfeld และถอื ท่รี าบภาคกลางและ รอบซรู ิคและวินเทอร์ ตำ�แหน่งเหล่านีจ้ ะปอ้ งกันไมใ่ ห้พนั ธมติ รของรัฐบาลทสี่ องจากการเคลอ่ื นยา้ ยกองกำ�ลงั ทหารไปมาระหวา่ งทางตอนเหนือของโรงภาพยนตร์อติ าลแี ละเยอรมนั แต่จะช่วยใหก้ ารเขา้ ถึงฝร่ังเศสผ่านยทุ ธศาสตร์เหล่านี้ ในทีส่ ุดตำ�แหน่งนจ้ี ะชว่ ยให้ฝรัง่ เศสเพ่อื ควบคุมถนนเวสเทิร์นช้ันนำ�ทัง้ หมดไปและกลบั จากกรงุเวยี นนา ในทีส่ ุดกองทพั ของ Mayence จะกวาดผา่ นภาคเหนือ, ปิดกนั้ การเข้าถึงต่อไปและกลบัจากกรงุ เวียนนาจากส่วนใดของจังหวัดทางภาคเหนือหรอื จากสหราชอาณาจกั ร ในยุโรปพนั ธมติ รขม่ี า้ รุกรานหลากหลายรวมถึงแคมเปญในอิตาลีและสวติ เซอรแ์ ละแองโกลบกุ รัสเซียของประเทศเนเธอรแ์ ลนด์ ทว่ั ไป Aleksandr รสั เซียโรฟลือชุดของความพา่ ยแพ้ในฝร่ังเศสในอติ าลีพวกเขาขบั รถกลบั ไปที่เทือกเขาแอลป์ แต่พนั ธมติ รไม่ประสบความส�ำ เรจ็ในประเทศเนเธอร์แลนดท์ อ่ี ังกฤษถอยหลังจากความพ่ายแพ้ท่ี Castricum และในประเทศสวสิ เซอร์แลนดซ์ ่ึงหลงั จากชยั ชนะครงั้ แรกกองทพั รัสเซียเปน็ เส้นทางสมบูรณใ์ นการต่อส้ขู องสองซรู ิค เหล่านหี้ ันกลับเชน่ เดยี วกบั การเรียกร้องขององั กฤษในการคน้ หาการจัดส่งสนิ คา้ ในทะเลบอลตกิ รัสเซยี น�ำ ไปสู่การถอนตวั จากรฐั บาล นโปเลยี นได้บกุ ซีเรียจากอียปิ ต์ แต่หลังจากทีล่ ้มเหลวล้อมเอเคอร์ถอยกลับไปอียปิ ตข์ บัไลอ่ งั กฤษตุรกีบุก แจง้ เตอื นไปยงั วกิ ฤตการเมืองและการทหารในประเทศฝร่ังเศสเขากลบั ออกจากกองทพั ของเขาทอ่ี ย่เู บ้อื งหลงั และใชค้ วามนิยมและการสนบั สนนุ กองทพั ของเขาท่จี ะยดึ การทำ�รฐั ประหารท่ีทำ�ให้เขาแรกกงสลุ หวั ของรัฐบาลฝร่ังเศส นโปเลียนสง่ Moreau เพ่อื รณรงคใ์ นประเทศเยอรมนีและตวั เองทจี่ ะยกกองทัพใหม่ที่Dijon และเดินผ่านวติ เซอร์แลนดใ์ นการโจมตกี องทพั ออสเตรียในอติ าลีจากด้านหลัง เฉยี ดความพ่ายแพ้ทเี่ ขาแพ้ออสเตรยี ท่รี บเต็มทีและ reoccupied ภาคเหนอื ของอิตาลี Moreau ขณะทีบ่ าวาเรียบุกและได้รบั รางวัลการตอ่ สู้ทด่ี กี บั ออสเตรียท่ี HohenlindenMoreau อย่างต่อเนอื่ งไปยังกรุงเวยี นนาและออสเตรยี ฟอ้ งเพอ่ื ความสงบสขุ ออสเตรียเจรจาสนธิสัญญา Luneville โดยทั่วไปยอมรับเง่อื นไขของสนธิสัญญาก่อนหนา้ ของ Campo Formio ในอยี ิปตอ์ อตโตและอังกฤษบุกเข้ามาและในที่สดุ กบ็ งั คบั ฝรั่งเศสทีจ่ ะยอมแพ้หลงั จากการลม่ สลายของกรุงไคโรและซานเดรีย 14

สหราชอาณาจกั รยงั คงทำ�สงครามในทะเล พนั ธมิตรของพลเรอื นทไ่ี มใ่ ช่รวมทัง้ ปรสั เซียรสั เซยี เดนมารก์ และสวีเดนเข้าร่วมในการปกป้องการจัดส่งสินคา้ ที่เปน็ กลางจากการปดิ ลอ้ มของสหราชอาณาจกั รทีม่ ผี ลในการจู่โจมของเนลสันบนเรือเดนิ สมทุ รเดนมาร์กในท่าท่ีรบโคเปนเฮเกน ในเดือนธนั วาคมปี ๑๘๐๑ การเดินทางถูกส่งไปยัง Saint-Domingue เพอ่ื ระงับการปฏวิ ตั ิที่ได้เริ่มมีในปี ๑๗๙๑ แตก่ ารปิดลอ้ มของเกาะแคริบเบียนโดยอังกฤษอย่างรวดเรว็ ท�ำ ให้การส่งกำ�ลังเสริมเปน็ ไปไมไ่ ด้ ในปี ๑๘๐๒ อังกฤษและฝรง่ั เศสได้ลงนามในสนธสิ ญั ญา อาเมียงยตุ ิสงคราม จึงเร่ิมระยะเวลาทีย่ าวทีส่ ุดของความสงบสขุ ในช่วงเวลา ๑๗๙๒-๑๘๑๕ สนธสิ ญั ญาโดยทว่ั ไปถือว่าจะเปน็ จุดท่เี หมาะสมท่สี ดุ ในการท�ำ เครื่องหมายการเปลีย่ นแปลงระหว่างสงครามปฏวิ ัตฝิ รั่งเศสและสงครามนโปเลยี นแมว้ ่านโปเลียนก็ไมไ่ ดค้ รองต�ำ แหน่งจกั รพรรดจิ นกระทง่ั ๑๘๐๔ ความเปน็ศัตรขู องท้ังสองฝ่ายปะทขุ ้นึ อกี ครง้ั หลังจากทน่ี โปเลียน โบนาปารต์ ไดป้ ระกาศให้ฝรั่งเศสเปน็จักรวรรดิในวนั ที่ ๒๘ พฤษภาคม ๑๘๐๔ และทําพธิ ีสวมมงกฎุ เปน็ จกั รพรรดิแห่งฝรัง่ เศสท่วี ิหารนอตเตอรด์ าม ในวนั ท่ี ๒ ธนั วาคม พิธสี วมมงกุฎเป็นจักรพรรดแิ หง่ ฝรั่งเศสที่วิหารนอตเตอรด์ ามในวนั ท่ี ๒ ธันวาคม - General Moreau at the Battle of Hohenlinden - 15

ตอ่ มาก่อนทีจ่ ะมีการก่อตัวของสามกลมุ่ นโปเลยี นมาชมุ นมุ กองทัพองั กฤษก�ำ ลงับุกหมายถงึ การนดั หยดุ งานท่ปี ระเทศองั กฤษจากทั่วหกคา่ ยท่ี Boulogne ในภาคเหนอื ของฝรั่งเศส แมว้ ่าพวกเขาจะไม่เคยตั้งเท้าบนดนิ อังกฤษกองทพั ของนโปเลยี นได้รับการฝกึ อบรมอย่างระมัดระวงั และทรงคณุ ค่าสำ�หรบั ปฏบิ ัตกิ ารทางทหารใด ๆ ทเี่ ป็นไปได้ ความเบ่อื หนา่ ยในหมทู่ หารบางคร้งั ตั้งอยู่แตเ่ รมิ่ แตน่ โปเลียนที่จา่ ยเขา้ ชมจ�ำ นวนมากและด�ำ เนินการสวนสนามฟุม่ เฟอื ยเพอ่ื เพิ่มขวญั ก�ำ ลังใจของทหาร ใน ปี ๑๘๐๕ นโปเลยี นวางแผนบกุ เกาะองั กฤษทันที, กาํ ลังทหาร ๑๘๐,๐๐๐ คน มาเตรียมตวั ที่บโู ลน (Boulogne) กองเรอื องั กฤษเป็นอุปสรรคสาํ คัญท่ีขัดขวางการบกุ คร้ังน้ี ดังน้ันฝร่ังเศสจะต้องจัดการกองเรอื องั กฤษกอ่ น เริม่ จากการเสรมิ สร้างกําลงั ทางเรอื ให้แข็งแกร่งพอจะยกพลขา้ มชอ่ งแคบองั กฤษไปได้ หรือล่อใหก้ องเรอื องั กฤษออกไปจากช่องแคบองั กฤษเสยี ก่อนแต่แผนล่อให้กองเรอื อังกฤษออกจากช่องแคบไปปกปอ้ งอาณานิคมในแถบหมู่เกาะอินดสิ ตะวันตกตอ้ งลม้ เหลว เม่อื กองเรอื ผสมฝรั่งเศส-สเปนของนายพลเรือ วิลเนริ ์ฟ (Admiral Villeneuve)ปะทะกับกองเรือองั กฤษทน่ี อกแหลมฟนิ สิ แตร์ (Battle of Cape Finisterre, 1805) แมว้ ่าผลการรบคร้งั น้ีจะไมแ่ ตกหกั , องั กฤษยึดเรือรบสเปนไปได้ ๒ ลาํ นายพลเรอื วิลเนอฟ นํากองเรอืหลบไปพกั ทค่ี าดซิ จนกระทงั่ วนั ท่ี ๑๙ ตุลาคม วิลเนอฟนํากองเรอื ออกเดินทางจากคาดิซ เพื่อไปยังเนเป้ลิ ส์ และพบกับกองเรอื ของเนลสนั ในอกี สองวันต่อมา ทั้งสองฝ่ายรบกนั ในยุทธนาวที ่ีทราฟลั การ์ (Battle of Trafalgar) โดยฝร่งั เศสพ่ายแพ้อย่างยับเยนิ (เนลสันเสยี ชวี ติ ) ทาํ ใหน้ โปเลียนยกเลิกแผนการบุกเกาะอังกฤษ และย้ายกองทัพฝรั่งเศสท่เี ตรยี มไวบ้ ุกเกาะอังกฤษจากบูโลน ไปรบั มือกับออสเตรยี ท่หี นั มาเปน็ ศตั รกู บั ฝรั่งเศสอกี ผลกระทบจากความพา่ ยแพใ้ นการรบทางเรอื และการปิดล้อมอาณานิคมแถบแครบิ เบียนที่ห่างกันหลายพันกโิ ลเมตรโดยฝา่ ยองั กฤษ สง่ ผลกระทบโดยตรงถงึ สงครามในยโุ รปท่ีกําลงั จะขยายตวั ขนึ้ จากการท่ีนโปเลียนตัดสนิ ใจยกเลิกการบกุ อังกฤษ และถอื ได้วา่ เปน็ การสรา้ งมิตใิ หมข่ องสงคราม เดือนเมษายน ๑๘๐๕ อังกฤษและรัสเซยี ลงนามในสนธิสัญญาร่วมมอื กันผลกั ดนั ให้ฝรั่งเศสถอนกำ�ลังออกจากดนิ แดนของฮอลแลนดแ์ ละสวติ เซอรแ์ ลนด์ ออสเตรียซ่งึ สงบศึกกบัฝรัง่ เศสอยไู่ ดเ้ ขา้ ร่วมเปน็ พนั ธมติ รกบั อังกฤษและรัสเซียดว้ ย โดยลงนามในหนงั สอื แนบท้ายสนธิสญั ญา (the annexation of Genoa) และออสเตรยี กล่าวหานโปเลียนวา่ ตัง้ ตนเป็นกษัตริย์แห่งอติ าลี 16

ออสเตรีย เปดิ สงครามกับฝรั่งเศสอีกครงั้ โดยส่งทหาร ๗๐,๐๐๐ คน ภายใตก้ ารนําของนายพล คารล์ มัค ฟอน ลิแบรร์ ชิ (Karl Mack von Lieberich) เข้าประชิดชายแดน ทหารฝรง่ั เศสเดินทางออกจากบโู ลนต้ังแต่ปลายเดือนกรกฎาคม ๑๘๐๕ เพ่ือรับมอื กับการรกุ ของออสเตรยี ทง้ั สองฝ่ายรบกนั ในการยุทธท่อี ูลม์ (Battle of Ulm, วนั ที่ ๒๕ กนั ยายน - ๒๐ตุลาคม ๑๘๐๕) นโปเลยี นสามารถบบี ใหก้ องทัพออสเตรยี ยอมแพโ้ ดยฝรัง่ เศสไมส่ ูญเสียมากนกัในขณะเดียวกนั กองทพั หลักของออสเตรยี ทีอ่ ยทู่ างตอนเหนอื ของเทือกเขาแอลป์ ภายใต้การบังคบั บัญชาของอารช์ ดยุค ชาร์ลส แห่งออสเตรยี (Archduke Charles of Austria) ก็เข้ารบกบักองทพั ของฝร่งั เศสในอติ าลี ทีอ่ ยใู่ ตบ้ ญั ชาการของจอมพล องั เดร มาสเซนา่ (AndreMassena)นโปเลยี นรุกเขา้ ยดึ เวียนนา แตก่ ารท่รี กุ มาไกลและเร็วเกินไปทาํ ใหม้ ีปญั หาในการสง่ กําลงั บาํ รุงและยงั ตอ้ งเผชญิ หน้ากบั กองทพั ออสเตรยี -รสั เซีย ภายใต้การบัญชาการของนายพล มิคาอลิ คูตซู อฟ (Mikhail Kutuzov) และจกั รพรรดิ ฟรานซิสท่ี ๒ แหง่ อาณาจักรโรมนั ศกั ดสิ ิทธิ์ (และอีกตาํ แหน่งหนึง่ เปน็ จักรพรรดแิ หง่ ออสเตรียดว้ ย) และจกั รพรรดิอเลก็ ซานเดอร์ท่ี ๑ แห่งรัสเซีย ท่ีสง่ กองทัพมาชว่ ย กองทัพท้ังสองฝา่ ยรบกันในการยทุ ธท์ ี่ออสแตรล์ ิทซ์ (Battle of Austerlitz)ในโมราเวยี โดยนโปเลียนได้รับชยั ชนะอย่างงดงาม ทหารของรัสเซยี และออสเตรยี เสยี ชวี ติ๒๕,๐๐๐ คน ในขณะทีฝ่ ร่งั เศส เสียชวี ิตไม่ถงึ ๗,๐๐๐ คน ออสเตรียยอมลงนามในสัญญาสงบศึกอีกคร้งั (สนธสิ ญั ญาเพรสบรู ก์ , Treaty of Pressburg) โดยออสเตรียต้องถอนตัวออกจากสงครามและตอ้ งเสยี วนี เิ ทยี (Venetia) ใหก้ ับราชอาณาจกั รอิตาลี และเสยี ไทโรล (Tyrol) ให้กบับาวาเรยี ซ่งึ เป็นพันธมติ รของฝรั่งเศส แม้วา่ ชัยชนะคร้งั นขี้ องฝรง่ั เศสจะถอื วา่ ไมเ่ ดด็ ขาดเพราะจัดการกบั รัสเซียไมไ่ ด้ แต่กก็ ดดนั ใหก้ องทพั รสั เซียไม่สามารถทาํ สงครามกบั ฝร่ังเศสได้อกี พกั นึง 17

- Napoleon at the battle of Austerlitz - 18

สี่พันธมิตร (๑๘๐๖-๑๘๐๗) ของปรสั เซยี , รสั เซยี , โซนี, สวีเดนและสหราชอาณาจกั รท่ีเกดิ ขนึ้ กับฝรง่ั เศสในเดือนแห่งการล่มสลายของรฐั บาลก่อนหนา้ นี้ ต่อไปไดป้ ระสบความส�ำ เรจ็ของเขาในการต่อสูข้ อง Austerlitz และการตายทต่ี ามมาของสามกลมุ่ นโปเลียนมองไปขา้ งหน้าเพ่ือบรรลุสันติภาพทวั่ ไปในยโุ รปโดยเฉพาะอยา่ งยิง่ กบั เขาทง้ั สองคูอ่ ริทีเ่ หลือหลกั ของสหราชอาณาจกั รและรัสเซยี ในขณะที่เขาพยายามท่ีจะแยกปรสั เซยี จากอทิ ธิพลของทัง้ สองอ�ำ นาจโดยน�ำ เสนอเป็นพันธมิตรอย่างไม่แน่นอนในขณะทีย่ งั หาเพอื่ ลดปรัสเซียอิทธิพลทางการเมอื งและการทหารในหมรู่ ฐั เยอรมัน แม้จะมกี ารตายของวลิ เลียมพติ ต์ในมกราคม ๑๘๐๖ ท่สี หราชอาณาจักรและการบรหิ ารงานของกฤตใหม่ยังคงมุ่งมน่ั ท่จี ะตรวจสอบการใชพ้ ลงั งานทีเ่ พม่ิ ขึน้ ของฝร่งั เศส วิสัยทศั น์สนั ติภาพระหว่างประเทศท้ังสองในชว่ งตน้ ปใี หม่ท่ไี ด้รับการพิสูจนไ์ ม่ได้ผลเนอื่ งจากปัญหาทยี่ ังไม่แน่นอนว่าจะน�ำ ไปสู่การสลายของสนั ตภิ าพอาเมยี ง จุดหนง่ึ ของการตอ่ สู้เปน็ ชะตากรรมของฮันโนเวอร์, เขตเลอื กตงั้ เยอรมนั ในสหภาพสว่ นตัวกบั สถาบันพระมหากษัตรยิ อ์ งั กฤษทีไ่ ดร้ ับการครอบครองโดยฝร่งั เศสตงั้ แต่ปี ๑๘๐๓ ขอ้ พิพาทเหนอื รัฐนใ้ี นทส่ี ดุ ก็จะกลายเปน็ เหตุพอเพยี งส�ำ หรบั ทั้งอังกฤษและปรัสเซียกบั ฝรัง่ เศส นอกจากนปี้ ญั หานี้ลากสวีเดนเขา้ ส่สู งครามทีม่ ีกองก�ำ ลงั ไดถ้ กู นำ�ไปใชท้ ี่นนั่ เป็นสว่ นหน่ึงของความพยายามที่จะปลดปล่อยฮนั โนเวอรใ์ นชว่ งสงครามของรัฐบาลก่อนหนา้ น้ี เส้นทางสู่สงครามดเู หมือนหลีกเลยี่ งไม่ได้หลังจากที่กองกำ�ลังฝร่งั เศสพุ่งออกมาทหารสวเี ดนเมษายน ๑๘๐๖ นอกเหนือจากการปะทะกันของกองทพั เรอื และอปุ กรณต์ ่อพ่วงรบ Maida ในภาคใต้ของอิตาลใี นเดือนกรกฎาคม ๑๘๐๖(แม้ว่าการกระท�ำ เหล่านถี้ ือเปน็ ส่วนหนึ่งของปลายหางของสงครามสามกลุม่ ) ความขดั แย้งระหว่างองั กฤษและฝรงั่ เศสในชว่ งสพ่ี นั ธมิตรจะเกยี่ วข้องกบั ไมม่ ีการเผชิญหน้าโดยตรงทหารทวั่ ไป แต่มีการเพิ่มในสงครามทางเศรษฐกิจอยา่ งต่อเนอ่ื งระหวา่ งสองมหาอ�ำ นาจ กบั อังกฤษทีย่ ังคงรักษาอ�ำ นาจของตนในทะเล นโปเลยี นมองทีจ่ ะท�ำ ลายการปกครองนี้ (หลังจากความพ่ายแพข้ องปรัสเซีย) กบั การออกหนุ้ ก้ขู องเขาในกรงุ เบอร์ลินพระราชก�ำ หนดการบรหิ ารราชการและจุดเรม่ิ ต้นของระบบเนนตลั ของเขา สหราชอาณาจักรแก้เผด็ กับคำ�ส่งั ซื้อในสภาหลายเดอื นตอ่ มา 19

ในขณะเดียวกันรัสเซียใช้เวลาส่วนใหญใ่ นปี ๑๘๐๖ ยังคงเลียแผลจากการรณรงคข์ องปีกอ่ นหน้า นโปเลยี นมีหวงั ทจ่ี ะสรา้ งสนั ติภาพกับรสั เซียและสนธสิ ญั ญาสนั ติภาพเบอ้ื งตน้ ไดล้ งนามในเดือนกรกฎาคม ๑๘๐๖ แต่ถกู คดั คา้ นโดยซารอ์ เล็กซานเด I และสองมหาอำ�นาจยงั คงอยู่ในภาวะสงคราม แมว้ า่ นามเป็นพันธมติ รในรัฐบาลรัสเซยี ยังคงเปน็ นติ บิ คุ คลอยู่เฉยๆให้มากที่สุดของปี (ให้แทบไมม่ ีการช่วยเหลือทางทหารปรสั เซยี ในสงครามหลกั ที่เดือนตุลาคมเป็นกองทพั รสั เซียก็ยงั คงระดม) กองทพั รสั เซียจะไมม่ าอย่างเตม็ ทใ่ี นการเลน่ ในสงครามจนถงึ ปลาย ๑๘๐๖ เม่ือนโปเลียนเขา้ มาในโปแลนด์ สุดทา้ ยปรสั เซยี ยงั คงอย่ทู ค่ี วามสงบสุขกบั ฝร่งั เศสปีกอ่ นแมว้ า่ มันจะไมไ่ ดใ้ กล้เคยี งกับการเขา้ ร่วมเป็นพันธมิตรในรัฐบาลท่ีสาม กองพลฝร่งั เศสน�ำ โดยจอมพลเบอร์นาดอได้ละเมิดผดิกฎหมายเปน็ กลางของอนั ส์บาคในดินแดนปรสั เซียในเดือนมนี าคมของพวกเขาทจ่ี ะเผชญิ กับออสเตรียและรัสเซีย ความโกรธโดยปรสั เซยี ทีล่ ะเมิดขอ้ นถ้ี ูกอารมณไ์ ด้อย่างรวดเรว็ โดยผลของการ Austerlitz และการประชมุ ของสันตภิ าพอยา่ งตอ่ เน่อื งกับฝรั่งเศสไดล้ งนามในสองสปั ดาห์หลงั จากการรบท่พี ระราชวังเชินบรุนน์วา่ การประชมุ นี้มกี ารปรับเปลีย่ นในสนธิสัญญาอยา่ งเป็นทางการสองเดอื นตอ่ มาข้อหนงึ่ ในผลกระทบท่มี แี นวโนม้ ทจ่ี ะใหฮ้ นั โนเวอร์ปรัสเซียในการแลกเปลย่ี นสำ�หรบั ความเป็นอย่ขู องอันส์บาคได้รับรางวลั ของฝรงั่ เศสพนั ธมิตรบาวาเรีย นอกจากนี้เมื่อ ๑๕ มนี าคม ๑๘๐๖ นโปเลียนยกระดบั พช่ี ายในกฎหมายจอมพลโจอาคิมมูรัตของเขากลายเป็นผูป้ กครองของราชรัฐ Berg และคลีฟ (ที่ได้มาจากบาวาเรียในทางกลับกนั สำ�หรบั การรบัของอันสบ์ าค) Murat เลวรา้ ยเปน็ ศตั รูปรัสเซียโดยอย่างไมม่ ีไหวพริบ ejecting ทหารปรัสเซียทปี่ ระจ�ำ การอยใู่ นดนิ แดนทไี่ ด้มาใหม่ของเขากระต้นุ ต�ำ หนสิ เติรน์ จากนโปเลียน ความสมั พันธ์ระหว่างฝร่ังเศสและปรัสเซยี ได้ถกู ท�ำ ให้เนา่ อยา่ งรวดเร็วโดยปรสั เซยี ในทีส่ ุดกค็ น้ พบวา่ นโปเลียนเคยสัญญาว่าจะกลับมาแอบอำ�นาจอธิปไตยของฮนั โนเวอรก์ ลับไปยงั ประเทศอังกฤษในระหวา่ งการเจรจาสนั ตภิ าพส�ำ เรจ็ ของเขากับอังกฤษ ตสี องหน้านโี้ ดยฝร่งั เศสจะเปน็ หน่งึ ในสาเหตหุ ลกัของปรสั เซียประกาศสงครามในฤดใู บไม้รว่ ง 20

สาเหตุอีกประการหน่งึ คือการก่อตัวของนโปเลยี นในกรกฎาคม ๑๘๐๖ ของสมาพนั ธ์ของแม่น้�ำ ไรนอ์ อกจากรฐั เยอรมนั ตา่ ง ๆ ท่ีบัญญตั ิเรหน์ และสว่ นอ่ืน ๆ ของประเทศเยอรมนีตะวนัตก ดาวเทียมเสมอื นจริงของจกั รวรรดฝิ ร่งั เศสกับนโปเลยี นในฐานะ “ผพู้ ทิ กั ษ์” สมาพนั ธ์ตง้ั ใจทีจ่ ะทำ�หน้าทเ่ี ป็นรัฐกันชนจากมลภาวะใด ๆ ในอนาคตจากออสเตรีย, รัสเซีย หรอื ปรัสเซยี กบัฝรั่งเศส (นโยบายทเี่ ปน็ ทายาทของหลักค�ำ สอนของการปฏวิ ตั ฝิ ร่ังเศส การรกั ษาของฝร่งั เศส“พรมแดนธรรมชาติ”) การก่อตวั ของสมาพันธเ์ ปน็ เล็บสุดทา้ ยในโลงศพของย่ำ�แย่จักรวรรดิโรมนัอันศักดิ์สิทธแิ์ ละต่อมาของจักรพรรดิฮบั ส์บูร์กท่ีผ่านมาฟรานซสิ ครัง้ ทีส่ องเปลี่ยนชอ่ื ของเขาเพียงแค่ฟรานซิสผมจักรพรรดิแหง่ ออสเตรีย นโปเลยี นรวมรัฐต่าง ๆ ท่มี ีขนาดเลก็ ของอดีตจักรวรรดิโรมนั อันศกั ดิส์ ทิ ธ์ซิ งึ่ มีลกั ษณะคลา้ ยกนั กับฝร่ังเศสเขา้ electorates ขนาดใหญ่ duchies และราชอาณาจกั รเพ่ือใหก้ ารก�ำ กบั ดูแลของ ปรัสเซีย, ออสเตรยี และเยอรมนมี ปี ระสิทธิภาพมากขนึ้นอกจากนเี้ ขายงั ยกระดบั electors ของทัง้ สองประเทศสมาพันธ์ทใี่ หญท่ ส่ี ุดของพันธมติ รWürt-tembergและบาวาเรีย, สถานะของพระมหากษตั รยิ ์ สมาพนั ธเ์ ปน็ ข้างต้นทงั้ หมดเป็นพันธมิตรทางทหาร: ไดใ้ นทางกลับกนั สำ�หรบั การป้องกนั ฝร่ังเศสยงั คงประเทศสมาชิกทีถ่ ูกบงั คบั ใหจ้ ัดหาฝรงั่ เศสท่ีมีจำ�นวนมากของบุคลากรของตัวเองทหาร (ส่วนใหญ่จะท�ำ หน้าทเี่ ปน็ ตัวชว่ ยที่จะแกรนดA์ rmée) เช่นเดยี วกบั การมีส่วนร่วมมาก ทรพั ยากรท่ีจำ�เปน็ เพอ่ื สนับสนุนกองทัพฝร่งั เศสยังคงครอบครองตะวันตกและภาคใต้ของเยอรมนี ทุ่มเทปรสั เซียไม่พอใจทน่ี ้ีการแทรกแซงของฝรงั่ เศสเพิ่มขึน้ ในกิจการของเยอรมนี (โดยไมต่ ้องมสี ว่ นรว่ มหรอื แม้กระท่ังการใหค้ ำ�ปรกึ ษา) และมองวา่ มันเปน็ ภยั คกุ คาม นโปเลียนมีความพยายามกอ่ นหนา้ น้ีเพอื่ เยยี วยาความวติ กกังวลของปรสั เซยี โดยมัน่ ใจปรัสเซยี เขาไม่พงึ ประสงคท์ จี่ ะมงุ่ หน้าไปของสมาพนั ธน์ อรท์ เยอรมนั แตก่ ารตีสองหน้าของเขาเกยี่ วกับฮันโนเวอร์ประนี้ จุดประกายสดุ ท้ายทน่ี ำ�ไปส่สู งครามการจับกุมสรปุ และการด�ำ เนินการของชาติเยอรมันโยฮันนฟ์ ิลปิ ปาลม์ ในสงิ หาคม ๑๘๐๖ สำ�หรับการเผยแพรห่ นังสอืเล่มเล็ก ๆ ท่ีย่งิ โจมตขี องนโปเลยี นและการด�ำ เนนิ การของกองทพั ของเขาครอบครองเยอรมนีหลงั จากที่นโปเลียนใหค้ �ำ ขาดวนั ท่ี ๑ ตุลาคม ๑๘๐๖ ปรสั เซีย (สนับสนุนโดยโซน)ี ในทสี่ ดุ ก็ตัดสนิ ใจทจี่ ะตอ่ ส้กู ับทหารของจักรพรรดฝิ รง่ั เศส 21

Prussian campaign ได้รับอทิ ธพิ ลจากภรรยาของเขาราชินหี ลยุ ส์และพรรคสงครามในกรุงเบอร์ลินในสงิ หาคม ๑๘๐๖ กษัตริยป์ รสั เซียนฟรีดรชิ วลิ เฮล์ III ไดต้ ดั สนิ ใจท่จี ะไปทำ�สงครามเปน็ อิสระจากอำ�นาจท่ยี ิง่ ใหญ่อนื่ ๆ บนั ทึกทห่ี า่ งไกลของรัสเซีย หลักสูตรของการกระทำ�อ่ืนอาจมคี วามเก่ียวข้องกบั สงครามอยา่ งเปดิ เผยประกาศปีทผ่ี า่ นมาและเข้าร่วมออสเตรยี และรัสเซียในสามกล่มุ ในความเป็นจริงซาร์เคยไปเยยี่ มพระมหากษตั ริย์และพระราชนิ ปี รสั เซยี ท่หี ลมุ ฝังศพของเฟรเดอรมิ หาราช Potsdam ว่าฤดใู บไมร้ ว่ งมากและพระมหากษัตรยิ ์แอบสาบานที่จะทำ�ให้สาเหตทุ ่ีพบกบั นโปเลยี น กองกำ�ลงั ไดร้ บั การว่าจ้างปรสั เซยี กบั ฝรง่ั เศสใน ๑๘๐๕ นอี้ าจจะมีนโปเลียนและปอ้ งกนั ไม่ใหเ้ กิดภัยพิบตั ิในทส่ี ดุ พันธมิตรที่ Austerlitz ในกรณีใด ๆ ปรสั เซียก้�ำ กึง่ในใบหน้าของฝร่งั เศสบุกรวดเร็วของประเทศออสเตรียและเปน็ กลางแลว้ ยอมรบั อย่างเรง่ รีบเมอ่ืสามกล่มุ ถกู ก�ำ จัด ในทสี่ ดุ ปรสั เซยี กป็ ระกาศสงครามกับฝรัง่ เศสในปี ๑๘๐๖ พนั ธมิตรหลกั ของรสั เซยี ยงั คงหา่ งไกล remobilising การเลือกต้งั ของแซกโซนีจะเป็น แตเ่ พียงผูเ้ ดียวของปรสั เซยีพนั ธมติ รเยอรมนั นโปเลียนท่ีแทบจะไมส่ ามารถเชื่อว่าปรสั เซยี จะมคี วามโง่ที่จะพาเขาเข้าในการตอ่ สูต้ รงๆ กบั พนั ธมติ รใด ๆ แทบจะไมไ่ ดอ้ ยใู่ นมือด้านข้างโดยเฉพาะอยา่ งยิง่ เน่ืองจากสว่ นใหญ่ของเขาแกรนด์ Armee ยังคงอยู่ในหัวใจของเยอรมนใี กล้กบั ชายแดนปรสั เซียน เขาเคาะขนึ้ การสนับสนนุจากทหารของเขาด้วยการประกาศวา่ การกระทำ�ก้าวรา้ วของปรัสเซียมีความลา่ ชา้ จะค่อย ๆ ถอนตวั ของพวกเขากลับบ้านไปยังประเทศฝรงั่ เศสจะเพลดิ เพลินไปกบั การสรรเสรญิ ชยั ชนะของปกี อ่ นหนา้ เมอื่ สงครามดูเหมอื นหลกี เล่ียงไมไ่ ดใ้ นเดือนกนั ยายน ๑๘๐๖ นโปเลียนปลดปลอ่ ยทกุ กองก�ำ ลังฝรง่ั เศสทางทศิ ตะวนั ออกของแม่น้ำ�ไรน์ปรับใชก้ องก�ำ ลังของแกรนด์ Armee พร้อมชายแดนภาคใต้แซกโซนี ในชงิ ยึดกอ่ นทปี่ รสั เซยี จะรู้ตัว จักรพรรดิมีแกรนด์ Armee มีนาคมเป็นCarreBataillon ใหญ่ (กองพันตาราง) ในสามคอลัมนข์ นานผ่าน Franconian ป่าในภาคใต้ของทูรนิเจีย แตล่ ะกองพลจะอยใู่ นระยะทสี่ นบั สนุนซึง่ กันและกันของแตล่ ะกองอ่นื ๆ ท้ังภายในคอลมั น์และด้านขา้ งคอลมั นอ์ นื่ ๆ (คร้งั เดียวผา่ นทางเดนิ ท่ียากลำ�บากของป่า) จึงท�ำ ให้กองทัพใหญเ่ พอ่ืตอบสนองศตั รทู ่ีฉกุ เฉนิ ใด ๆ กลยุทธน์ ้ีถูกน�ำ มาใช้เนอ่ื งจากการขาดของนโปเลียนของปญั ญาท่ีเกีย่ วกบั เบาะแสของกองทัพปรสั เซียนหลักและความไม่แน่นอนของการประลองยุทธก์ ับศตั รขู องเขาในเดือนมนี าคมท่จี ะเผชญิ หนา้ กบั เขา 22

เหตผุ ลน้ีส่วนใหญ่เกิดมาจากความไมไ่ วว้ างใจซงึ่ กนั และกนั ภายในกองบญั ชาการทหารสงู สุดปรสั เซยี ทมี่ ผี ลในการแบง่ ในหมูผ่ บู้ ังคับการปรสั เซียซงึ่ แผนของการดำ�เนนิ การสงครามจะถูกน�ำ มาใช้ แมจ้ ะมีความบกพรอ่ งใน pinpointing ตำ�แหนง่ ท่แี น่นอนกองทัพ Prussian หลักของนโปเลยี นถกู ตอ้ งเดาความเข้มขน้ นา่ จะเปน็ ของพวกเขาในบรเิ วณใกลเ้ คยี งเฟิรต์ และกำ�หนดแผนทวั่ ไปของแรงผลักดนั ลงหุบเขา Saale ทหี่ อ่ ปกี ซ้ายของการที่เขาเช่อื วา่ ปรัสเซยี ต้งั อยแู่ ละทำ�ให้ตดั การส่ือสารและสายการล่าถอยของพวกเขาไปยังกรงุ เบอรล์ นิ ในการปะทะกันครัง้ แรกที่ ๙ ตุลาคม ๑๘๐๖ ส่วนปรสั เซยี นปัดท้งิ ในสมรภูมิ schleizวนั ตอ่ มาจอมพล Lannes กำ�จดั สว่ นที่ปรสั เซยี นเพรสต์ที่ถูกฆ่าตายทีน่ ยิ มเจ้าชายหลยุ ส์เฟอร์ดนิ านด์ ทร่ี บคู่เจ-Auerstedt เม่อื วันที่ ๑๔ ตลุ าคมนโปเลยี นทบุ ปรัสเซียนกองทพั นำ�โดยเฟรเดอริหลุยส์เจา้ ชายแหง่ Hohenlohe Ingelfingen และเอิร์นสฟ์ อน Ruchel ที่ Jena ในขณะท่ีเขาจอมพลหลยุ ส์นิโคลสั Davout เสน้ ทางชารล์ ส์วิลเลียมเฟอรด์ ินานด์ดยุคแหง่ บรนั สวิกหลกักองทัพที่ Auerstedt ที่ Jena นโปเลยี นต่อสู้เพียงผกู พันของกองทัพปรสั เซยี ท่ี Auerstedt กองก�ำ ลงั ฝร่งั เศสพ่ายแพเ้ พยี งครง้ั เดยี วเป็นกลุม่ ของกองทัพปรสั เซียแม้จะถกู หนักมากกวา่ ชยั ชนะท่ีAuerstedt คือทง้ั หมดทกี่ ารรกั ษาความปลอดภัย แตเ่ ม่ือดยคุ แห่งบรนั สวกิ (เช่นเดยี วกับเพ่อื นผู้บัญชาการฟรดี ริชวิลเฮล์คาร์ลฟอน Schmettau) ไดร้ ับบาดเจ็บสาหสั และคำ�ส่งั ปรสั เซียนตกทอดไปยังไม่สามารถทีพ่ ระบาทสมเด็จพระเจา้ อย่หู วั เรอ่ื งทไ่ี ด้รบั การแยล่ งเม่อื เศษสิ้นฤทธขิ์ องกองทัพปรสั เซยี นจากเจนา สะดุดเขา้ สกู่ ารปะทะกนั ท่ี Auerstedt สง่ เสรมิ การพรวดพราดขวัญก�ำ ลังใจปรัสเซียและเรียกถอยชันของพวกเขา เพอ่ื ชัยชนะท่เี ห็นได้ชัดเจนนจ้ี อมพล Davout ตอ่ มากส็ ร้างดยคุ แห่ง Auerstedt โดยนโปเลียน เม่ือวนั ที่ ๑๗ ตลุ าคมจอมพล Jean-Baptiste เบอรน์ าดอตะปบยเู ฟรเดอริเฮนร่ดี ยุคแหง่ กองหนุนแตะตอ้ งกอ่ นหนา้ น้ี Württemberg ที่รบของฮัลลแี ละไล่มนั ขา้ มแม่น้ำ�เอลล่ี 23

ประมาณ ๑๖๐,๐๐๐ ทหารฝร่ังเศสตอ่ สู้กบั ปรัสเซยี (เพิม่ จำ�นวนเปน็ แคมเปญผ่านไปมกี ารเพม่ิ ก�ำ ลังเดนิ ทางมาถึงข้ามสะพานเวเซลิ จากละครตอ่ พ่วงโดยรอบที่เกดิ ข้ึนเมอ่ื เร็ว ๆ น้ีราชอาณาจักรฮอลแลนด์) กา้ วหน้าดว้ ยความเรว็ ดังกลา่ วทน่ี โปเลียนก็สามารถทจี่ ะท�ำ ลายเปน็ทหารท่ีมปี ระสิทธภิ าพ บงั คับใหท้ ้งั ไตรมาสของปรสั เซยี นกองทัพลา้ นแขง็ แกร่ง ปรสั เซียบาดเจ็บ๖๕,๐๐๐ (รวมถงึ การตายของสองสมาชกิ ของพระราชวงศ)์ หายไปอกี ๑๕๐,๐๐๐ นกั โทษกว่า๔,๐๐๐ ปนื ใหญแ่ ละจากกวา่ ๑๐๐,๐๐๐ ปนื กกั ตุนในกรุงเบอร์ลิน ฝรงั่ เศสไดร้ บั ความเดอื ดร้อน๑๕,๐๐๐ รอบการบาดเจ็บลม้ ตายทั้งแคมเปญ นโปเลียนเข้ามาเบอร์ลินในวนั ที่ 27 ตลุ าคม 1806และเยี่ยมชมหลุมฝังศพของเฟรดเดอรม์ หาราชบอกเจา้ หน้าที่ของเขาที่จะแสดงความเคารพของพวกเขาว่า “ถา้ เขายงั มีชีวิตอยเู่ ราจะไมอ่ ยู่ที่น่วี นั น้.ี ” ท้งั หมดของนโปเลยี นและแกรนด์ Armee ได้รบั เพยี ง ๑๙ วันนับจากวนั เรม่ิ ต้นของการรุกรานของปรัสเซียจนหลกั เคาะมันออกมาจากสงครามกบั การจับภาพของกรงุ เบอร์ลนิ และทำ�ลายกองทพั หลักท่ี Jena และ Auerstadt ท่ี สว่ นใหญข่ องเศษแตกของกองทพั ปรัสเซยี (และพลดั ถ่ินพระราชวงศ์) หนีไปลี้ภัยในภาคตะวันออกของปรสั เซียใกล้ Konigsberg ที่สุดที่จะเชื่อมโยงกบั รสั เซียใกล้และด�ำ เนนิ การต่อสู้ ในขณะเดียวกนั แซกโซนไี ด้รบั การยกระดบั ให้เปน็ ราชอาณาจกั รเม่ือวันที่ ๑๑ ธนั วาคม ๑๘๐๖ เมอ่ื allying กับฝร่ังเศสและเขา้ ร่วมสมาพนั ธข์ องแมน่ ำ�้ไรน์จงึ ออกจากพันธมิตรรฐั บาล ในเบอรล์ นิ , นโปเลียนออกเบอรล์ นิ พระราชก�ำ หนดการบริหารราชการใน ๒๑พฤศจกิ ายน ๑๘๐๖ เพื่อน�ำ มาส่ผู ลกระทบระบบเนนตลั นโยบายน้มี ีวตั ถุประสงค์เพอ่ื ควบคุมการค้าของประเทศในยุโรปทั้งหมด (โดยไม่ปรกึ ษารัฐบาลของพวกเขา) เป้าหมายท่ชี ดั เจนคือการท�ำ ให้เศรษฐกิจขององั กฤษยำ�่ แยล่ งโดยการปดิ ดนิ แดนของฝรงั่ เศสท่ีมกี ารควบคุมเพอ่ื การค้า แต่พ่อค้าอังกฤษลักลอบน�ำ เขา้ ในสนิ ค้าจำ�นวนมากและระบบคอนติเนนไมไ่ ดเ้ ปน็ อาวธุ ท่มี ีประสทิ ธิภาพของสงครามทางเศรษฐกจิ 24

- Myrbach-Prussian Garde du Corps - 25

Polish, Russian and Swedish campaigns ในช่วงปลายของ ๑๘๐๖ ฝรงั่ เศสเข้ามาในประเทศโปแลนดแ์ ละนโปเลยี น โบนาปาร์ต สรา้ งขุนนางใหม่ในกรุงวอร์ซอจะถกู ปกครองโดยพนั ธมิตรใหมข่ องเขาเฟรเดอรอิ อกสั ตัสผมของแซกโซนี พืน้ ทีข่ องขุนนางทไ่ี ดร้ ับการปลดปลอ่ ยโดยการจลาจลทนี่ ิยมทีเ่ พิ่มข้นึ จากการชมุ นุมต่อตา้ นการจลาจล นโปเลียนจากนน้ั ก็หันไปทางทิศเหนือที่จะเผชญิ หนา้ กับใกล้กองทัพรัสเซยี และพยายามที่จะจับภาพเมอื งหลวงของปรสั เซยี นช่วั คราวท่ี Konigsberg วาดยุทธวิธีทีเ่ ลา (๐๗-๐๘ กุมภาพนั ธ์) บงั คบั ให้ชาวรสั เซยี ทีจ่ ะถอนตัวออกไปทางเหนอื นโปเลยี นถกู ส่งกองทพั รสั เซียที่ Friedland (๑๔ มถิ นุ ายน) หลังจากการพา่ ยแพน้ ้ีอเลก็ ซานเดฟ้องเพอ่ื สนั ตภิ าพกับนโปเลยี นท่ี Tilsit (๗ กรกฎาคม ๑๘๐๗) ในขณะเดยี วกนั การมีสว่ นรว่ มของสวีเดนเปน็ หลกั ที่เกี่ยวขอ้ งกับการปกปอ้ งเมอราเนียสวเี ดน อยา่ งไรกต็ ามการพ่ายแพ้ในลือเบค, สวีเดนประสบความสำ�เร็จในการปกปอ้ งป้อมปราการแห่งเนสในระหว่างการล้อมครงั้ แรกในช่วงตน้ ปี ๑๘๐๗เมอื่ วันที่ ๑๘ เมษายนฝรั่งเศสและสวีเดนตกลงทีจ่ ะหยดุ ยิงซ่ึงน�ำ ไปสูก่ ารถอนตัวของทุกกองกำ�ลงั ฝร่งั เศส อย่างไรก็ตามสวเี ดนปฏเิ สธทีจ่ ะเข้ารว่ มระบบคอนตเิ นนน�ำ ไปส่กู ารบกุ รุกคร้ังทส่ี องของเมอราเนยี สวีเดนน�ำ โดยจอมพล Bruneเนสลดลงที่ ๒๔ สงิ หาคมหลงั จากที่ล้อมสองและกองทพั สวีเดนยอมจ�ำ นนเกาะรอื เกนิ เสร็จสน้ิการประกอบอาชีพของสวีเดนเมอราเนีย สง่ ผลให้สนธิสญั ญาสนั ติภาพความเห็นชอบจากจอมพลBrune ท่วั ไปและสวเี ดนโยฮนั ครสิ โตโทร แต่ไดร้ ับอนุญาตให้กองทัพสวเี ดนทจ่ี ะถอนตวั กบั อาวธุของสงคราม ต่อไปนส้ี นธิสญั ญาแห่ง Tilsit องั กฤษและสวเี ดนยงั คงอยู่เพียงสองสมาชกิ พรรครว่ มรัฐบาลท่สี ำ�คัญยังคงอยู่ในภาวะสงครามกบั ฝรัง่ เศส รัสเซียเรว็ ๆ นีป้ ระกาศสงครามกับองั กฤษและหลังจากการโจมตีอังกฤษโคเปนเฮเกนเดนมารก์ นอร์เวยเ์ ขา้ รว่ มสงครามท่ดี ้านขา้ งของนโปเลียน (ปืนสงคราม) เปดิ หนา้ สองกับสวเี ดน อังกฤษเดนิ ทางส้นั ภายใต้เซอร์จอห์นมัวรถ์ กู ส่งไปสวีเดน (พฤษภาคม ๑๘๐๘) เพือ่ ป้องกันความเปน็ ไปได้การบุกฝรง่ั เศส-เดนมาร์กใด ๆ ท่รี ฐั สภาของเฟิร์ต (กนั ยายน-ตุลาคม ๑๘๐๘) นโปเลียนและอเล็กซานเดรสั เซียเหน็ พอ้ งกันวา่ ควรบงั คับสวเี ดนท่ีจะเขา้ รว่ มระบบคอนติเนนซึ่งนำ�ไปสูส่ งครามฟนิ แลนด์ ๑๘๐๘-๑๘๐๙ (หมายถงึ สวีเดนเลน่ บทบาทในรัฐบาลหนา้ กบั นโปเลยี นไม่ได)้ และ การแบ่งของสวีเดนเปน็ สองสว่ นแยกจากกนัโดยอา่ วบอทเนยี ภาคตะวนั ออกกลายเป็นรสั เซยี ราชรัฐของประเทศฟินแลนด์ เนอ่ื งจากระบบอย่างง่าย, สหราชอาณาจกั รอีกครงั้ ยงั คงทำ�สงครามกบั นโปเลียนและไม่ได้รบั ผลกระทบจากสนธิสญั ญาสนั ติภาพ 26

ในการเจรจากบั ชาวสวเี ดนถูกจบั หลังรบลือเบค จอมพลเบอรน์ าดอแรกท่เี ข้ามาให้ความสนใจของเจา้ หน้าท่สี วเี ดน นีจ้ ะตงั้ ในการเคลือ่ นไหวห่วงโซข่ องเหตุการณท์ ี่ในท่สี ดุ ก็ท�ำ ใหเ้ ขาไดร้ บัการเลอื กตั้งเปน็ ทายาทบลั ลังก์สวีเดนและต่อมากษัตริยช์ าร์ลส์ทส่ี ิบสี่จอหน์ แหง่ สวีเดน ส�ำ หรบั ฝร่งั เศสหลังสนธิสญั ญา Tilsit จักรวรรดกิ ด็ เู หมอื นว่าสุดยอด ล้างออกด้วยชยั ชนะและกามารมณฝ์ รั่งเศสฟรีจากภาระผูกพนั ใด ๆ ในทันทใี นภาคกลางและยโุ รปตะวันออก, นโปเลียนตดั สนิ ใจทจ่ี ะจับภาพพอร์ตไอบเี รยี ของเวลานานพันธมิตรของสหราชอาณาจักรโปรตเุ กส จุดม่งุ หมายหลกั ของเขาคอื การปิดแถบชายฝั่งยุโรปอื่นและเป็นแหล่งส�ำ คญั ส�ำ หรับการคา้ ของอังกฤษ วันที่ ๒๗ ตลุ าคม ๑๘๐๗ ของสเปนนายกรฐั มนตรนี เู อลเด Godoy ลงนามในสนธิสญั ญา Fontainebleau กบั ฝร่งั เศสโดยท่ใี นการตอบแทนส�ำ หรับพนั ธมิตรและทางเดนิ ของกองทัพฝร่งั เศสผา่ นดนิ แดนของสเปนจะได้รบั ดนิ แดนโปรตเุ กส ในเดอื นพฤศจิกายน ๑๘๐๗ หลังจากปฏเิ สธของเจ้าชายหน่มุ จอห์นของโปรตเุ กสทีจ่ ะเขา้ ร่วมระบบคอนตเิ นนโปเลียนส่งกองทพั เขา้ ไปในสเปนภายใตท้ ่ัวไป Jean-Andoche Junot มีวัตถุประสงค์ของการบุกรกุ โปรตเุ กส (เช่นเดยี วกับงานทีเ่ ปน็ ความลบั ของส�ำ หรบั การเป็นทพั หน้า ในทสี่ ดุ ฝรง่ั เศสยึดครองสเปน) นโปเลยี นเรว็ ๆนพี้ รรคตัวเองและประเทศฝร่ังเศสในสเปนอำ�นาจการตอ่ สู้ภายในพระราชวงศ์ของตนในท่ีสดุ กน็ ำ�ไปสู่การเปล่ยี นประชาชนสเปนครอบครองฝรั่งเศสและจดุ เริม่ ตน้ ของสงครามคาบสมุทร 27

- The French Army marches through Berlin in 1806 - 28

เป็นสงครามระหว่างฝรงั่ เศส กับสองพันธมติ รองั กฤษ-ออสเตรยี เม่อื องั กฤษเขา้ ปะทะ กบั ฝรงั่ เศสในสงครามบนคาบสมุทรไอบีเรยี ทเ่ี รียกว่า Peninsula War, สเปนเรียกสงครามนี้วา่ สงครามแหง่ อิสรภาพ (War of Independence) ในขณะท่ีโปรตเุ กสเรียกวา่ การรกุ รานของฝร่ังเศส (French Invasions) ณ เวลาน,้ี องั กฤษเปน็ ชาตเิ ดยี วทีย่ ังยืนหยัดเปน็ ศตั รกู ับฝรง่ั เศส นอกจากปฏบิ ตั กิ ารทางเรอื แล้ว องั กฤษไมเ่ คยทาํ สงครามอย่างเตม็ ตัวกับฝรง่ั เศส แตกตา่ งกับพันธมติ รชาติอนื่ ทอ่ี ยู่บนทวีปยโุ รป ในวนั ที่ ๒ กนั ยายน ๑๘๐๗, กองเรอื อังกฤษได้ชยั ชนะในยุทธนาวที โี่ คเปนฮาเกน(Battle of Copenhagen) สว่ นการรบบนบก, อังกฤษพยายามโจมตีวัลเคเรน (WalcherenExpedition) ในปี ๑๘๐๙ อังกฤษพยายามต่อส้กู บั ฝร่งั เศสท่นี �ำ ระบบ Continental System มาใช้ โดยกองเรือองั กฤษทําการปดิ อา่ วไมใ่ ห้ฝรง่ั เศสขนสง่ ทางทะเลไดจ้ นเกิดการรบทางเรือระหวา่ งทง้ั สองฝ่าย องั กฤษยังไดพ้ ยายามกดดันอเมริกาไมใ่ ห้ติดต่อกบั ฝรงั่ เศสจนเกิดสงครามปี ๑๘๑๒(War of 1812) และทหารองั กฤษไดป้ ะทะกบั ฝรัง่ เศสในสงครามแหง่ คาบสมุทรไอบเี รีย (Penin-sular War) ปี ๑๘๐๘-๑๘๑๔ ความขดั แยง้ บนคาบสมทุ รไอบเี รยี เริ่มข้ึนเมื่อปอรต์ เุ กสที่ยังคงทาํ การค้ากับองั กฤษอยถู่ กู ฝรั่งเศสขัดขวาง สเปนเองซ่ืงเปน็ พันธมิตรกบั ฝร่ังเศสก็ไมส่ ามารถแกไ้ ขปญั หาดังกล่าวได้เพราะชาวสเปนเองกต็ ่อตา้ นการยึดครองของฝรง่ั เศสเชน่ กัน ดังนัน้ ฝรั่งเศสจึงยกกองทัพเขา้ สู่สเปนอกี คร้ังและเขา้ ยดึ นครมาดริด อังกฤษจงึ กระโดดเขา้ สูส่ งคราม ทางดา้ นออสเตรียซ่ึงก่อนเกดิ สงครามครง้ั นี้เปน็ พันธมิตรกับฝรัง่ เศส (ตามสนธสิ ัญญาเพรสบรู ์ก) แต่ออสเตรียยังมงุ่ มนั่ ทจ่ี ะสรา้ งจกั รวรรดิของชนชาติเยอรมันขึน้ อกี ครงั้ ทหารออสเตรียเขา้ โจมตีทหารฝรัง่ เศส ๑๗๐,๐๐๐ คน ภายใต้การบงั คับบัญชาของจอมพล ดาวูท ที่รกั ษาการในแนวรบด้านตะวันตก เหตุการณเ์ ช่นเดียวกันน้ีเคยเกดิ เมื่อปี ๑๗๙๐ คราวน้ันฝรั่งเศสมกี �ำ ลังถึง๘๐๐,๐๐๐ คน 29

ในสมรภมู ิด้านคาบสมุทรไอบีเรยี , นโปเลยี นประสบความสาํ เรจ็ อยา่ งง่ายดายในการขับไล่กาํ ลังของสเปนและอังกฤษ กําลังหลักของอังกฤษถูกกดดันใหถ้ อนตัวออกไปจากคาบสมุทรไอบีเรยี ทหารฝรัง่ เศสเข้ายึดมาดริดอีกครง้ั แตเ่ ม่อื ทหารออสเตรยี เร่มิ เปดิ ฉากโจมตีแนวรบด้านตะวนั ตกเป็นการเปิดแนวรบทสี่ องขึ้น ทาํ ให้นโปเลียนไมส่ ามารถขับไล่อังกฤษออกไปจากคาบสมทุ รได้อย่างเด็ดขาด ในแนวดา้ นคาบสมุทรนีฝ้ รั่งเศสยงั ประสบปญั หาการขาดผู้นําทม่ี ีความสามารถ (จอมพล ดาวทู ประจาํ อยทู่ างแนวรบด้านตะวันออกจนส้ินสุดสงคราม)สถานการณ์ของฝรงั่ เศสในแนวรบดา้ นน้หี มดหวงั เม่อื นายพล เซอร์ อารเ์ ธอร์ เวลเลสลีย์ เขา้ มาเป็นผบู้ ัญชาการทหารองั กฤษที่น่ี (Sir Artur Wellesley, ต่อมาได้รับบรรดาศกั ดเ์ิ ปน็ ดยุคแหง่เวลลิงตัน) ออสเตรยี รุกเขา้ หากองทัพโปแลนดข์ องแกรนด์ดยคุ แห่งวอรซ์ อว์ แตต่ ้องพ่ายแพ้ในการยทุ ธท์ ่รี าดซิน (Battle of Radzyn) เมอ่ื ๑๙ เมษายน ๑๙๐๘ กองทพั โปแลนดย์ ดึ ดนิ แดนกาลิเซยี ตะวันตก (West Galicia) ได้ นโปเลียน เขา้ บงั คับบญั ชาในแนวรบด้านตะวนั ออก และเสรมิ กําลังเพื่อเขา้ ตีออสเตรยีกองทัพทงั้ สองฝา่ ยรบกนั ในการยทุ ธ์ทแ่ี อสเพริ ์น-เอสสลงิ (Battle of Aspern-Essling) สงครามย่อย ๆ ท่ี นโปเลียนตอ้ งพา่ ยแพค้ ร้งั แรกแกก่ องทพั ออสเตรยี ภายใต้การบงั คับบญั ชาของอาร์ชดยคุ คารล์ นโปเลยี นเขา้ โจมตีเวยี นนาอีกในเดือนกรกฎาคม และเอาชนะกองทพั ออสเตรยี ได้ในการยุทธท์ วี่ ากรมั (Battle of Wagram) ในวนั ที่ ๕-๖ กรกฎาคม ระหว่างการยทุ ธครั้งน้ี จอมพลแบรน์ าดอ๊ ตต์ ได้ขดั คําสง่ั ของนโปเลยี น จงึ ถูกถอดยศกลางสนามรบ ทําใหแ้ บรน์ าด๊อตต์ ตดั สินใจลาออกจากกองทพั ฝรัง่ เศสหันไปรับตาํ แหนง่ รชั ทายาทแห่งราชบัลลังกส์ วีเดน และมีส่วนสาํ คญั ในการนาํ สวีเดนเข้าส้รู บกับนโปเลยี น โดยเขา้ รว่ มกับพันธมติ รทําสงครามกับฝรง่ั เศส สงครามคร้งั ท่ี ๕ สน้ิ สดุ ลงโดยการลงนามในสนธิสัญญาเชนิ บรนุ น์ (Treaty of Sch.nbrunn) ในวนั ที่ ๑๔ ตลุ าคม ๑๘๐๙ 30

ปี ๑๘๑๐ ฝรั่งเศส มีพระราชพิธใี หญ่ที่สดุ , เมอื่ จักรพรรดนิ โปเลยี นอภเิ ษกสมรสกบัอาร์ชดชั เชส แมร่ี หลยุ ส์ แหง่ ออสเตรยี ทง้ั น้ฝี ร่งั เศสหวงั ท่ีจะได้ออสเตรียเปน็ พนั ธมติ รโดยการแตง่ งาน หลังจากนโปเลยี น ทรงหย่าขาดจากพระนาง โจเซฟนี จกั รพรรดินีองคแ์ รก โดยกลา่ วหาวา่ ไมส่ ามารถมีรัชทายาทได้ ในปีนั้นจักรวรรดฝิ รงั่ เศสยังเข้าควบคุมสมาพนั ธรัฐสวสิ (SwissConfederation), สมาพันธ์แหง่ ไรน์ (the Confederation of the Rhine), แกรนดด์ ยุคแหง่วอรซ์ อว์ และราชอาณาจกั รอติ าลี (the Kingdom of Italy) ตลอดจนดินแดนของชาติพันธมติ รอนื่ โดยนโปเลียนแต่งต้งั พี่นอ้ งเครือญาติไปครองบลั ลังก์ดังนี:้ราชอาณาจกั รสเปน (โจเซฟ โบนาปารต์ -พ่ชี าย);ราชอาณาจกั รเวสทฟ์ าเลีย (Kingdom of Westphalia, เจอโรม โบนาปาร์ต-นอ้ ง);นครรฐั แหง่ ลูคา และปิออมบโิ น (Principality of Lucca and Piombino, โจอาคิม มรู าต์น้องเขย);และอดตี ศัตรเู ก่าทยี่ งั คงมีกษัตริยอ์ งคเ์ ดิมปกครองคือ ปรสั เซียและออสเตรีย - Napoleon at Wagram, painted - 31

สงครามครัง้ ท่ี ๖ (๑๘๑๒-๑๘๑๔) เปน็ สงครามระหว่างฝร่งั เศส กบั พันธมิตรท่มี ีสหราชอาณาจักร, รัสเซีย, ปรัสเซีย, ออสเตรยี และรัฐเยอรมนั จาํ นวนหนง่ึ ปี ๑๘๑๒, นโปเลียนทําการบกุ รัสเซียเพ่ือบบี บังคบั ใหจ้ กั รพรรดิ อเลก็ ซานเดอรท์ ่ี ๑ทรงยินยอมนําประเทศเขา้ ร่วมในกล่มุ ภาคพ้ืนทวปี (Continental System) ทีฝ่ ร่ังเศสเป็นแกนนําตัง้ ข้ึนมาและเพือ่ บีบบงั คบั ใหร้ สั เซยี ยตุ ิการยึดครองโปแลนด์ กองทัพรว่ มฝรั่งเศสและพนั ธมิตรทเี่ รียกวา่ Grande Armee รวม ๖๕๐,๐๐๐ คน (เปน็ ฝรั่งเศส ๒๗๐,๐๐๐ คน ที่เหลอื เปน็ทหารชาตพิ ันธมิตร) รุกขา้ มแมน่ ้ำ�นีเมน (Niemen River) ในวันที่ ๒๓ มถิ นุ ายน ๑๘๑๒ รสั เซียประกาศว่า การกระทําคร้งั นเ้ี ป็นการรกุ ราน (a Patriotic War) ในขณะทฝ่ี ร่งั เศสประกาศวา่ เปน็สงครามโปแลนด์ครง้ั ที่ ๒ (a Second Polish war) ทั้งนฝ้ี ร่ังเศสหวงั วา่ จะไดท้ หารจากโปแลนด์มาเขา้ ร่วมด้วย ๑๐๐,๐๐๐ คน โดยนโปเลียนไม่สนใจกับข้อเสนอของโปแลนดท์ ี่เสนอใหเ้ ปิดการเจรจากบั รัสเซยี รสั เซยี รบโดยใช้ยทุ ธวธิ รี ่นถอย, ทาํ ลายทกุ สง่ิ ทกุ อย่างท่อี าจเป็นประโยชนต์ ่อศัตรูและไปต้งั รับที่โบโรดโิ น (Battle of Borodino, วันท่ี ๗ กนั ยายน) การรบเป็นไปอย่างดเุ ดือดฝรงั่ เศสผลกั ดนั กองทพั รัสเซียให้ถอยและเข้ายดึ มอสโคว์ได้ในวนั ที่ ๑๔ กันยายน รัสเซียทงิ้ เมือง,เจ้าชาย ราซอทชนิ (Prince Rasotpchin) ผูว้ ่าการมอสโควส์ ัง่ ใหเ้ ผาทุกอย่างทอี่ าจเปน็ ประโยชน์ต่อขา้ ศกึ ทําใหน้ โปเลียนไมไ่ ดอ้ ะไรจากการยดึ มอสโคว์เลยนอกจากเถา้ ถา่ น ฝรง่ั เศสจึงถอนกําลังนี่คอื จดุ เริ่มตน้ ของการถอนกาํ ลงั ครง้ั ใหญ่ (Great Retreat) ซ่งึ นาํ ความหายนะมาสู่กองทัพฝร่ังเศส ทําใหท้ หารเสียชีวติ ไปถงึ ๓๗๐,๐๐๐ คน และถกู จบั เป็นเชลยอีก ๒๐๐,๐๐๐ คน จนถึงเดอื นพฤศจกิ ายน คงเหลือทหารท่ยี ังแขง็ แรงอยู่เพยี ง ๒๗,๐๐๐ คน เท่าน้นั ที่ข้ามแม่นำ�้ เบเรซนี า่(Berezina River) นโปเลยี นจากกองทพั ของเขาเขา้ สูป่ ารีส และเตรยี มการปอ้ งกนั โปแลนด์จากการไล่ติดตามของกองทัพรสั เซีย สถานการณข์ องฝา่ ยรัสเซยี เองกไ็ ม่ดไี ปกวา่ ฝรั่งเศสนกั รัสเซยีเสยี ทหารไปราว ๔๐๐,๐๐๐ คน แต่ได้เปรยี บตรงท่สี ายการสง่ กําลงั บาํ รงุ ใกลก้ วา่ ฝรั่งเศส และยงั เสริมกําลงั พลได้เร็วกวา่ มาก 32

ในขณะท่ีสงครามทางด้านคาบสมุทรไอบีเรยี เกดิ การยุทธท่วี ิโตเรยี (Battle of Vitoria)ในวันที่ ๒๑ มถิ นุ ายน ๑๘๑๓ กองทหารอังกฤษในบงั คบั บัญชาของนายพล อาเธอร์ เวลเลสลีย์มีชัยชนะเหนือทหารฝร่งั เศสของโจเซฟ โบนาปาร์ต ฝร่ังเศสถกู บบี ใหถ้ อนกําลังออกจากสเปนกลบั ไปอยทู่ างเหนอื ของเทือกเขาพเิ รนีส ปรัสเซยี ฉวยโอกาสทฝ่ี รงั่ เศสกาํ ลังเพรย่ี งพลำ�้ เขา้ สูส่ งครามอกี ครงั้ นโปเลียนกลับมาฝรัง่ เศสเร่งระดมพลอย่างรวดเร็วอีกครั้ง ทาํ ให้กําลังของฝร่ังเศสทเี่ ตรยี มรับมอื รสั เซียในแนวรบด้านตะวนั ออกเพมิ่ ขนึ้ จากเดิม ๓๐,๐๐๐ คน เปน็ ๑๓๐,๐๐๐ คน และเปน็ ๔๐๐,๐๐๐ คน ท้งัสองฝา่ ยรบกันในการยทุ ธท์ ล่ี ทึ เซน (Battle of Lutzen) ในวันท่ี ๒ พฤษภาคม และในการยุทธ์ทีเ่ บาทเซน (Battle of Bautzen) ในวันท่ี ๒๐-๒๑ พฤษภาคม โดยมีทหารเข้ารว่ มรบกวา่๒๕๐,๐๐๐ นาย ผลของการรบคร้ังนี้ส่งผลไปถงึ อนาคตของฝรงั่ เศส วันที่ ๔ มิถนุ ายน ทง้ั สองฝ่ายตกลงสงบศึกชั่วคราว จนถงึ วนั ที่ ๑๓ สิงหาคม ในระหว่างที่พกั รบนท้ี ้ังสองฝ่ายตา่ งพยายามเสริมกําลังท่สี ูญเสียไปราว ๒๕๐,๐๐๐ นาย นับตงั้ แต่เดือนเมษายน ฝ่ายพนั ธมิตรเองก็พยายามเจรจากบั ออสเตรียใหต้ ดั สัมพันธ์กับฝรั่งเศส ในท่สี ุดออสเตรยี กส็ ่งทหารสองกองทพั เขา้ รว่ มกับพันธมติ ร ทําใหพ้ นั ธมติ รมกี าํ ลังเพิ่มขน้ึ อีก๓๐๐,๐๐๐ คน ในดนิ แดนเยอรมนี รวมแล้วพนั ธมติ รมที หารอยใู่ นแนวรบด้านเยอรมนีถงึ๘๐๐,๐๐๐ คน และมีกําลังสํารองอีก ๓๕๐,๐๐๐ คน ทีพ่ ร้อมเสรมิ แนวหน้าได้ตลอดเวลา นโปเลียนเองก็พยายามเสรมิ กาํ ลังทหารเพิ่มข้นึ เป็น ๖๕๐,๐๐๐ คน ในจํานวนน้ี๒๕๐,๐๐๐ คน ขึน้ ตรงกบั จกั รพรรดิ อกี ๑๒๐,๐๐๐ คน อยู่ใต้บงั คับบัญชาของจอมพล นิโคลัส ชารล์ ส อดู ิโนต์ และอีก ๓๐,๐๐๐ คน อยู่ใตบ้ ังคบั บญั ชาของจอมพล ดาวูท สมาพนั ธแ์ ห่งไรน์มีกําลังทหารจากแซก๊ โซนีและบาวาเรยี เปน็ ส่วนใหญ่ รวมกาํ ลงั ทหารจากภาคใต้ท่ีมาจากเนเปิล้(มรู าต) และยูจนี เดอ โบฮารเ์ นส์ (Eugene de Beauharnais) ที่ครองราชอาณาจกั รอิตาลี รวมกันทง้ั หมดเปน็ ๑๐๐,๐๐๐ นาย ทางแนวรบด้านสเปน มีทหารฝรัง่ เศสรวมกนั ราว ๑๕๐,๐๐๐-๒๐๐,๐๐๐ นาย ตั้งรับยันกบั ทหารสเปนและอังกฤษราว ๑๕๐,๐๐๐ คน รวมแล้วในแนวรบทกุด้าน, ฝรัง่ เศสมีกาํ ลงั ทหารราว ๙๐๐,๐๐๐ คน ส่วนกําลงั ของพนั ธมติ รมีราวหนึง่ ล้านคน (ไม่รวมกาํ ลงั สาํ รองในเยอรมนี) ในความเป็นจริง, ทหารเยอรมนั (สมาพนั ธแ์ หง่ ไรน์) ไม่ได้ภักดกี บัฝรงั่ เศสเท่าใดนัก ดังนน้ั กําลังทหารของนโปเลียนในเยอรมนจี ริง ๆ มีไมเ่ กิน ๔๕๐,๐๐๐ คน ซึ่งเท่ากับพนั ธมติ รเป็นสองต่อหนงึ่ 33

เมอ่ื การสงบศึกสิ้นสุดลง หลงั เอาชนะกาํ ลังทเ่ี หนอื กวา่ ของฝ่ายพนั ธมติ รได้ในการยุทธท์ ่ีเดรสเดน (Battle of Dresden, ๒๖-๒๗ สิงหาคม ๑๘๑๓) นโปเลยี นดูเหมือนจะฟืน้ ขึน้ มาได้อีกครง้ั ฝา่ ยพันธมิตรต้องสญู เสียทหารไปเปน็ จาํ นวนมาก แตค่ วามผดิ พลาดของบรรดาจอมพลของนโปเลยี นและความล่าชา้ เพราะพะวงในเรอ่ื งความปลอดภัยทําให้ฝรงั่ เศสสูญเสยี ความไดเ้ ปรยี บที่จะไดช้ ยั ชนะอยา่ งเด็ดขาด ทง้ั สองฝา่ ยสู้รบกนั อีกครงั้ ในการยุทธทีไ่ ลพซ์ ิก (Battle of Leipzig)ในดินแดนแซ๊กโซนี วันที่ ๑๖-๑๙ ตุลาคม ๑๘๑๓ ท่มี ีอกี ชือ่ หน่งึ วา่ ..การยุทธแหง่ ประชาชาต.ิ .(Battle of the Nations) คร้ังน้ี ทหารฝรั่งเศสต้องสู้รบกับทหารพันธมติ รกว่า ๔๕๐,๐๐๐ คนฝร่งั เศสพ่ายแพ้และตอ้ งถอนกาํ ลงั กลับเข้าไปต้งั มัน่ ในฝรงั่ เศส นโปเลยี นตอ้ งสูร้ บในสงครามยอ่ ย ๆ ซึ่งรวมทั้ง การยุทธ์ท่อี ารค์ สิ -เซอร์-เอาเบ (Battle of Arcis-sur-Aube) ในฝรงั่ เศส ซึ่งยังสามารถเอาชนะและผลักดนั ข้าศกึ ได้ ในระหว่าง ..สงครามหกวนั .. (Six Days Campaign,๑๐-๑๔ กุมภาพนั ธ.์ ) ทเี่ ป็นการรบเพือ่ ยันกําลังของข้าศกึ ที่รกุ เข้าหาปารีส นโปเลียนไมเ่ คยบญั ชาการทหารพร้อมกันมากมายเหมอื นคร้ังนีท้ ม่ี ีทหารฝรั่งเศสกว่า ๗๐,๐๐๐ คน รบกบั ทหารพนั ธมติ รกวา่ ๕๐๐,๐๐๐ คน กอ่ นหน้านีฝ้ า่ ยพนั ธมติ รได้ทาํ ข้อตกลงกนั ในสนธสิ ัญญาเชามองท์(Treaty of Chaumont, วนั ท่ี ๙ มีนาคม) วา่ จะร่วมกันรบจนกว่านโปเลียนจะพ่ายแพ้ ในทสี่ ุดทหารพันธมติ รเข้าปารีสได้ในวนั ที่ ๓๐ มีนาคม ๑๘๑๔ นโปเลียนตง้ั ใจจะต่อสูต้ ่อไป แตถ่ ึงเวลาน้ีสงครามได้ทาํ ใหป้ ระชาชนไม่สนบั สนุนเขา ระหว่าง ..สงครามหกวนั .. นโปเลยี นไดเ้ รียกเกณฑ์ทหารใหม่อีก ๙๐๐,๐๐๐ คน ซง่ึ ก็มีพวกหนีเกณฑ์ และฝรั่งเศสไม่มีหวังที่จะชนะศกึ ครั้งนี้ได้ นโปเลยี นจงึ ตดั สนิ ใจยุตปิ ัญหาโดยสละราชบัลลังก์ในวันที่ ๖ เมษายน มีการลงนามในสนธิสญั ญาฟองเตนเบลอ (Treaty of Fontainebleau) และมกี ารจัดประชมุ Congress of Vienna เพอื่จดั ระเบยี บในยุโรปขน้ึ ใหม่ นโปเลยี นถูกเนรเทศไปเกาะเอลบา (island of Elba) พระเจา้ หลุยส์ท่ี๑๘ แหง่ ราชวงศบ์ รู บองกลบั ขน้ึ ครองราชยบ์ ลั ลังก์ฝรัง่ เศสอกี ครั้ง (หลังถกู ลม้ ราชบัลลังก์ไปในการปฏวิ ัติใหญ)่ เดนมารก์ -นอร์เวย์ เดิมเคยวางตวั เป็นกลางในสงครามนโปเลียน, และได้ฉวยโอกาสในชว่ งน้หี ากาํ ไรจากสงครามและต้งั กองเรือขนึ้ มา ในปี ๑๘๐๑ กองเรืออังกฤษภายใตก้ ารนำ�ของเนลสนั ได้เคยเขา้ ทำ�ลายกองเรือของเดนมารก์ ลงก่อนท่ีจะมกี ำ�ลงั กลา้ แขง็ และเข้ารว่ มกบั ฝร่งั เศสเม่ือจดั การกับฝรง่ั เศสแลว้ อังกฤษก็หนั มาจัดการกับเดนมารก์ -นอรเ์ วย์ ที่เคยใช้เรือปนื ลอบโจมตีเรืออังกฤษในน่านน�้ำ เดนมารก์ และนอร์เวย์ การรบส้ินสุดลงในยทุ ธนาวที ่ีลินเกอร์ (Battle ofLyngor) ในปี ๑๘๑๒ เรือฟริเกตของเดนมาร์กถกู ทาํ ลาย 34

- สงครามคร้งั ท่ี ๖ - 35

หลังจากนโปเลยี นถูกเนรเทศไปที่เกาะเอลบา ซึ่งเรียกว่า ช่วง ..๑๐๐ วัน.. จากนนั้ นโปเลยี นได้ลกั ลอบลงเรือนอ้ ยแลน่ ลอตตาเรือรบอังกฤษ ซงึ่ ลาดตระเวนอยู่มาขึ้นฝ่ังไดเ้ ดินทางกลับมาฝรงั่ เศสอีกคร้งั โดยข้นึ บกทเี่ มืองคานส์ ในวนั ที่ ๑ มนี าคม ๑๘๑๕ จากนน้ั กเ็ ดนิ ทางเข้าปารสีพระเจา้ หลยุ สท์ ่ี ๑๘ ทรงทราบกส็ ่งกองทพั ไปคอยจบั ตวั แตเ่ มื่อกองทพั ปพบกบั นโปเลยี นเข้าจริง ๆ แทนทจ่ี ะจับตวั กอ็ อ่ นนอ้ มยอมเข้ากบั นโปเลยี นทง้ั กองทพั แทน นโปเลียนจึงได้กลังทหารเข้าปารสี พระเจา้ หลยุ ส์ท่ี ๑๘ ก็เสด็จหนไี ปอยปู่ ระเทศเบลเยย่ี มทันที เพราะทรงทราบดีวา่ ถ้าอยู่รอหนา้ นโปเลยี นแลว้ จะไดร้ ับผลอย่างไรบ้าง เม่ือทราบข่าวน,้ี พนั ธมติ รไดร้ วมกาํ ลงั กนั อีกครงั้เพ่อื รบั มือกับนโปเลยี น นโปเลยี นระดมกําลงั ได้ ๒๘๐,๐๐๐ คน แบ่งเป็นหลายกองทัพ ทหาร๙๐,๐๐๐ คน จากกองทัพฝรงั่ เศส (ในช่วงที่นโปเลยี นถูกเนรเทศ) ส่วนทเ่ี หลอื เป็นทหารผา่ นศกึซึง่ เคยออกรบกับนโปเลียนมาแต่ดั้งเดิม และได้เรียกเกณฑท์ หารใหม่อีกราว ๒.๕ ลา้ นคน ในขณะทีพ่ ันธมิตรมีกําลังราว ๗๐๐,๐๐๐ คน โดยพนั ธมิตรวางแผนท่จี ะวางกาํ ลังไว้แนวหน้า ๑ลา้ นคน อกี ๒๐๐,๐๐๐ คน วางไว้แนวหลัง ซึ่งหวงั ว่า จะเอาชนะกองทพั ใหม่ของนโปเลียนได้เพราะนโปเลียนคงไมส่ ามารถระดมทหารทพี่ ร้อมรบได้ถงึ ๒.๕ ลา้ นคนอย่างท่หี วงั ไว้ - สงครามวอเตอร์ลู - 36

นโปเลยี นเคลื่อนกําลงั ๑๒๔,๐๐๐ คน จากกองทัพภาคเหนือเพอ่ื เตรยี มเขา้ โจมตที หารพนั ธมิตรในเบลเย่ยี ม แผนของนโปเลียนคอื โจมตพี ันธมติ รกอ่ นที่จะรวมกาํ ลงั กนั ได้ ซึง่ หากทาํ ไดจ้ ะสามารถผลักดนั ใหท้ หารองั กฤษต้องถอยกลับจนตกทะเล และปรัสเซียต้องถอนตวั จากสงคราม นโปเลยี นนาํ ทพั ไปแนวหน้าดว้ ยตนเอง และไดร้ บกบั ปรัสเซยี ในการยุทธ์ทลี่ ินยี่ (Battleof Ligny) วนั ที่ ๑๖ มถิ นุ ายน ปรัสเซยี ต้องถอนตวั อยา่ งโกลาหล วันเดียวกนั ปกี ซ้ายของกองทพั ภาคเหนือ ในบงั คับบญั ชาของจอมพล มิเชล เนย์ (Marshal Michel Ney) สามารถหยุดยัง้กําลังบางส่วนของเวลลิงตัน ที่กาํ ลังเดนิ ทางไปช่วยกองทพั ปรัสเซยี ของบลอื เคอร์ ในการยทุ ธที่ควอเตอร์ บราส์ (Battle of Quatre Bras) แต่จอมพล เนย์ กไ็ มส่ ามารถควบคุมเสน้ ทางไวไ้ ด้ท้งั หมด ทาํ ใหเ้ วลลงิ ตนั ยงั คงสามารถเสรมิ กําลงั ได้ แต่เม่ือเห็นปรัสเซยี ถอย เวลลิงตันจึงตดั สินใจถอยไปตัง้ รบั ด้วย จากทเ่ี คยลาดตระเวนพบว่า ที่บริเวณมองท์ แซง จอง (Mont St Jean) ทางใตข้ องหมบู่ ้านช่อื วอเตอร์ลู (village of Waterloo) น่าจะเหมาะสม เพราะมพี ื้นท่ีเป็นที่ราบและเนินขนาดใหญเ่ พียงพอสาํ หรบั ต้งั ทพั นโปเลยี นนาํ กองหนุนของกองทัพภาคเหนอื และกองทัพของเขา ซึ่งสว่ นหนึง่ กาํ ลงั ติดตามกองทัพของเวลลงิ ตนั ไป แตก่ ่อนท่ีนโปเลียนจะไปได้สงั่ การให้จอมพล กรูช่ี (Marshal Grouchy) เข้าประจาํ ตาํ แหนง่ ปกี ขวาของกองทัพภาคเหนือ และสกัดการรวมพลของกองทัพปรัสเซยี ซง่ึ กรชู ่ี ไมส่ ามารถปฏบิ ัติให้สําเร็จลลุ ว่ งตามคาํ สง่ั ได้ กองทัพของกรชู ี่ ปะทะกับกองหลงั ของกองทพั ปรสั เซยี ท่บี ญั ชาการโดยพลตรี ฟอน ทีลมานน์ (Lt-Gen.von Thiemann) ในการยทุ ธทว่ี าฟเร่ (Battle of Wavre, วนั ท่ี ๑๘-๑๙ มิถุนายน) กองทัพปรัสเซียทเ่ี หลือ ...เดินทพั ท่ามกลางเสียงปืน... (marched towards the sound of the guns) เข้าสู่วอเตอรล์ ู จดุ เริ่มตน้ ของการยทุ ธท์ ่ีวอเตอร์ลู (Battle of Waterloo) เชา้ วันที่ ๑๘ มถิ ุนายน๑๘๑๕ ลา่ ชา้ ออกไปหลายช่ัวโมงเพราะฝนทตี่ กลงมาเมอ่ื คนื ทาํ ให้พ้นื ดนิ ชืน้ แฉะ นโปเลียนตอ้ งการใหพ้ ้ืนดนิ แห้งกอ่ นจะรบกนั เพ่ือทจ่ี ะสามารถใช้กองทหารม้าและทหารปนื ใหญ่ได้อย่างเต็มที่ สงครามเริ่มตน้ ข้ึนเมอื่ เวลา ๑๐๐๐, เมือ่ กองทหารฝรง่ั เศสเข้าตีกาํ ลงั ทหารอังกฤษท่ีต้ังมนั่ทฟี่ ารม์ ชือ่ ฮโู กมองท์ (Hougomont) ซ่ึงเป็นปกี ขวาของกองทัพองั กฤษ จนกระทงั่ ถึงตอนบ่ายกองทพั ฝร่ังเศส กย็ งั ไม่สามารถผลักดันกองทัพอังกฤษจากที่ม่นั ท่ีฮโู กมองท์ได้ กองทหารปรสั เซยีเดินทางมาถึงสนามรบและเขา้ ตปี ีกขวาของกองทัพฝรงั่ เศส สถานการณ์ของฝร่ังเศสเลวรา้ ยขนึ้เรือ่ ย ๆ นโปเลยี นไมส่ ามารถขดั ขวางการรวมกาํ ลงั ของฝ่ายพันธมติ ร กองทพั ของนโปเลียนต้องถอนตัวอยา่ งไม่เป็นระเบยี บ 37

กรชู ี่ กชู้ อ่ื ของตนเองได้โดยการรวบรวมกําลงั และถอนตัวกลบั มาสปู่ ารสี ได้สําเร็จ ที่ปารีส มีกําลงั ของจอมพล ดาวทู ๑๑๗,๐๐๐ คน ท่พี ร้อมรบั มือกับกองทหาร ๑๑๖,๐๐๐ คน ของบลือเคอรแ์ ละเวลลิงตัน แม้วา่ ทางด้านกําลังทหาร, ฝรง่ั เศสสามารถเอาชนะเวลลิงตันและบลอืเคอร์ได้ แต่ทางดา้ นการเมืองนโปเลียนกาํ ลงั ล้มเหลว หลงั กลับมาถงึ ปารสี ในอกี สามวันต่อมา นโปเลยี นยงั หวังวา่ จะไดร้ บั ความจงรักภักดีจากประชาชน แตส่ ภา (temper of the chambers) และสาธารณชนท่ัวไป ไม่เปน็ เชน่ น้นั นโปเลยี นถูกบีบใหส้ ละราชบัลลงั กอ์ ีกครงั้ ในวันที่ ๒๒ มถิ นุ ายน ๑๘๑๕ พันธมติ รเนรเทศเขาไปยงัเกาะเซนต์ เฮเลนา (island of Saint Helena) ท่ีอยูใ่ นมหาสมทุ รแอตแลนติกใต้ เมอ่ื ๑๕ ตุลาคม ค.ศ. ๑๘๑๕ อยู๋ที่เกาะนน้ั ได้ ๖ ปี ก็สน้ิ พระชนม์ เมอื่ วันท่ี ๘พฤษภาคม ค.ศ. ๑๘๒๑ อายุได้ ๕๒ ปี 38

ความเกง่ กาจของนโปเลยี น อจั ฉริยภาพในการทาํ สงครามของนโปเลยี นหาไดอ้ ยทู่ ่ียุทธวธิ หี รือกลยุทธ์แตอ่ ย่างใดไม่หากแต่อยูท่ ่กี ารบริหารจดั การ การจัดระเบยี บกองทพั ความใสใ่ จในรายละเอยี ด และประสทิ ธิภาพในการดําเนินงาน เอฟ เอม็ เคยี รเ์ ชเซนิ(F.M. KIRCHESEN) นกั วิชาการที่ศึกษาชีวประวตั ิของนโปเลยี นไดก้ ลา่ วไวว้ ่า“ชัยชนะในการรบสว่ นใหญข่ องนโปเลียนนบั จากปี ค.ศ.1800 โดยรวมแลว้ ไมน่ ่าจะมาจากมาตรการตา่ งๆ ทน่ี โปเลยี นใช้ก่อนหนา้ หรือระหวา่ งการต่อสู้เท่ากบั ส่งิ ท่ไี ด้มาจากพรสวรรคอ์ นั น่าท่ึงในการจัดระเบยี บกองทัพของนโปเลยี นและการจดั เตรยี มการเดินทัพที่สมบรู ณ์แบบมากทีส่ ุด”ในยุคสมยั ของนโปเลียนนั้นไม่มใี ครเข้าใจอยา่ งถอ่ งแทเ้ ลยวา่ กองทัพกค็ อื “การผสมผสานกันของทุกรายละเอยี ด ทม่ี ีความสมั พนั ธต์ อกนั และกัน อย่างมากมายเหลือคณานบั ”ในแตล่ ะหมบู่ า้ นของประเทศเยอรมนนี ั้นจะมขี นุ นางท่ีทําหนา้ ทจ่ี ัดหาคนมาเข้าร่วมกองทพั โดยไมค่ ํานงึ ถงึ สิทธทิ ่ีพลเมืองดงั กล่าวพึงมีพึงได้ ตลอดจนความเหมาะสมใดๆ ท้งั ส้นิ ในประเทศฝรง่ั เศส กองทัพจดั ตัง้ ข้นึ โดยใหป้ ระชาชนจบั ฉลากซง่ึ เปน็ ท่รี ู้จักกนั ดีในสมัยพระเจ้าหลยุ ส์ท่1ี 4 พระเจ้าหลุยส์ท1่ี 5 และพระเจ้าหลุยส์ท่ี16 ว่า “การระดมพล” (CALL OUT THE MILITIA) และในปจั จบุ ันก็คือการเกณฑ์ทหารนน่ั เอง อภสิ ทิ ธิ์ชนจะได้รบั การยกเวน้ ไม่ต้องเป็นทหาร แตท่ วา่ ในทส่ี ุดแลว้ ไม่มผี ้ใู ดท่ไี ดร้ บั การยกเว้นการเกณฑ์ทหารสรปุ ก็คอื พวกทถ่ี ูกเกณฑ์เปน็ ทหารจะไม่มสี ิทธพิ ิเศษใดๆ ซึ่งกอ่ ให้เกิดความไมพ่ อใจในหมชู่ นชั้นสงูเช่นเดยี วกนั กับท่ที าํ ใหป้ ระชาชนส่วนใหญ่ไม่พอใจ 39

แหล่งอา้ งองิNapoleonic Wars(ม.ป.ป.) ใน วิกิพเี ดีย สารานุกรมเสรี. สบื ค้นเมือ่ 18 ธนั วาคม 2559,จาก https://en.wikipedia.org/wiki/Napoleonic_WarsWar of the First Coalition(ม.ป.ป.) ใน วกิ ิพเี ดีย สารานกุ รมเสรี. สืบคน้ เม่อื 18 ธนั วาคม2559, จาก https://en.wikipedia.org/wiki/War_of_the_First_CoalitionWar of the Second Coalition(ม.ป.ป.) ใน วิกิพีเดีย สารานกุ รมเสรี. สบื คน้ เมอ่ื 18ธันวาคม 2559, จาก https://en.wikipedia.org/wiki/War_of_the_Second_CoalitionWar of the Third Coalition(ม.ป.ป.) ใน วกิ พิ เี ดยี สารานกุ รมเสร.ี สบื ค้นเมอื่ 18ธนั วาคม 2559, จาก https://en.wikipedia.org/wiki/War_of_the_Third_CoalitionWar of the Fourth Coalition(ม.ป.ป.) ใน วิกพิ ีเดีย สารานกุ รมเสร.ี สบื ค้นเม่อื 18ธนั วาคม 2559, จาก https://en.wikipedia.org/wiki/War_of_the_Fourth_CoalitionWar of the Fifth Coalition(ม.ป.ป.) ใน วิกพิ เี ดยี สารานกุ รมเสร.ี สืบคน้ เมื่อ 18 ธนั วาคม2559, จาก https://en.wikipedia.org/wiki/War_of_the_Fifth_CoalitionWar of the Sixth Coalition(ม.ป.ป.) ใน วิกิพเี ดีย สารานกุ รมเสร.ี สบื คน้ เมือ่ 18 ธนั วาคม2559, จาก https://en.wikipedia.org/wiki/War_of_the_Sixth_Coalition 40