MAHABHARATA

T H E MAIN CHARACTER OFMAHABHARATA ตัวละครหลกั ของ มหาภารตะ CHITSANUCHA MOUNGKOTE

2

PROLOGUE บทนํา มหาภารตะ มหากาพย ์ ทยี่ ่งิ ใหญข่ อง อนิ เดยี เป็นเรือ่ งราวเกี่ยวกับราชวงศ์อินเดยี โบราณที่มาจากบรรพบุรุษเดียวกัน แต่ต้องมาเปน็ คขู่ ดั แยง้ กนัสองวงศ์ อันคือ หา้ อนชุ าแห่งราชตระกลู ปาณฑพ และหนง่ึ ร้อยหนึ่งอนชุ าแหง่ ราชตระกลู เการพ ทสี่ ุดท้ายต้องมารบกนั ในสงครามท่ที ุ่งกุรุเกษตร กลา่ วกันวา่ นีค่ อื การตอ่ สรู้ ะหวา่ ง ฝา่ ยธรรมะ และฝา่ ยอธรรม ความดี และความช่ัว ซ่งึ ในทีส่ ุดแล้ว ฝ่ายปาณฑพก็เป็นผู้ชนะในสงครามคร้งั น ้ี และในมหาภารตะ สงครามไมไ่ ด้สวยงามเช่นนน้ั มันคอื ความสูญเสยี ท้งั ของฝ่ายผแู้ พ้ และของฝ่ายผชู้ นะทต่ี ้องข้นึ ครองบัลลังก์แคว้นกรุ อุ ย่างโดดเดี่ยว ดว้ ยการขา้ มศพพี่น้องของตัวเอง มหาภารตะ แสดงภาพความสญู เสยี จากสงครามให้เหน็ ชดั เจนอาจจะเพอื่ ท้งิ ขอ้ คิดไว้ดว้ ยวา่ ไมม่ ีใครไดป้ ระโยชนจ์ ากสงคราม เพราะมันมีแต่ความสญู เสยี และทาำ ใหเ้ ห็นตัวละครได้ทั้งสองดา้ น อย่างชัดเจน “คนท่ดี กี ไ็ มไ่ ด้มดี ้านดีเสยี ทง้ั หมด คนทช่ี ัว่ ก็ยังมดี ้านดีอยมู่ ากโข” ในเร่ืองน้ี ตัวละครแต่ละตัว แมจ้ ะถูกกาำ หนดเป็นตัวร้าย หรอื ดี แตก่ ็ยังมีพฤตกิ รรมที่แฝงไวด้ ้วยดา้ นมดื ของตนเอง อย่างเช่น พระกฤษณะ ท่ีเปน็ ตวั เอกของเรื่อง และถูกมองวา่ เป็นคนดใี นเรื่อง แต่มีเลห่ ์อบุ ายที่ไมใ่ คร่จะใสสะอาด เรียกได้วา่เล่นตกุ ตกิ ท่ีสดุ ในเรือ่ งน ้ี มกี ารยุแยงให้เกิดการฆ่าทีไ่ ม่เป็นธรรมหลายกรณี ตวั ละครเหลา่ นีจ้ งึ เปน็ ส่ิงท ่ี มหาภารตะ ได้สะทอ้ นออกมา แต่แกน่สารทน่ี ่าสนใจของวรรณกรรมเร่ืองน ้ี อยูท่ ีร่ ายละเอยี ดท่ีสอดแทรกความคิดเชิงจริยธรรมในการครองชีวิต และปรัชญาฮนิ ดูไว้อยา่ งลึกซงึ้ ตา่ งหาก(เรียบเรียงโดย ชษิ ณชุ า) 3

CONTENT สารบญั ชือ่ เรือ่ ง หนา้ 01 เรอื่ งย่อ “มหาภารตะ” 7-9 02 ตวั ละครหลกั ใน “มหาภารตะ” 10-11 03 พระกฤษณะ “สารถฝี ่ายปาณฑพ” 12-17 04 ภีษมะ “เจา้ ชายเทวพรต แม่ทพั ฝ่ายเการพ” 18-24 05 กรรณะ วีรบุรษุ แห่ง “มหาภารตะ” 25-29 06 อรชนุ “เรยี กขา้ ว่ายอดนกั ธน”ู 31-354

07 ทรุ โยธน ์ “ผู้สร้างไมตรมี ากกว่าทาำ สงคราม” 36-3908 ยุษฐริ ะ “ พี่คนโตฝ่ายปาณฑพ ” 41-4409 ภีมะ “ผู้ท่ีนา่ สะพรงึ กลวั ” 45-4910 ศกุนิ “ บรุ ุษผู้ฉลาดแกมโกง ” 50-5311 นางเทราปต ี “ หญิงสาวผเู้ กิดจากกองไฟ ” 51-53 5

6

มหาภารตะ มหาภารตะ นับว่าเปน็ มหากาพยท์ ่ยี ่ิงใหญ่ทสี่ ุดของอนิ เดยี และคนท้ังโลก แถมยงัเปน็ หนึ่งในสองของ มหากาพย์ที่ยาวทีส่ ดุ ในโลกอีกดว้ ย เปน็ การกลา่ วถงึ การสรู้ บของพีน่ อ้ งทั้งสองฝา่ ย สืบเชือ้ สายมาจากพระจันทราเทพ เปน็ การตอ่ สูข้ องพ่นี อ้ งสองตระกลู คอื “ปาณฑพ” และ “เการพ” วา่ กันว่านค่ี อื มหาสงครามการตอ่ สู้ระหว่างธรรมะและอธรรม โดยปาณฑพเปน็ ฝ่ายธรรมะ เเละเการพเปน็ ฝา่ ยอธรรม เรื่องราวความขดั แย้งของสองตระกลู น ี้ มตี ัง้ แต่วยั เด็กแล้ว พวกเการพทำาอะไรที่ไม่ยตุ ิธรรมกบั ปาณรพมากมาย ครัง้ หน่ึงพวกเการพ ไดแ้ ก่ “ทุรโยธน์” พช่ี ายคนโตของเการพ มีความเกลียดและอจิ ฉาพวกปาณฑพอยา่ งแรงกล้า จึงได้วางยาพิษในอาหารให้ “ภีมะ” บตุ รคนท่ีสองในตระกลู ปาณฑพ แลว้ จับถ่วงนาำ้ แตร่ อดมาได้เพราะวาสกุ รนี าคราช ชว่ ยภมี ะเอาไว ้ตอ่ มาทง้ั ปาณฑพเเละเการพ ได้ศกึ ษาศลิ ปวทิ ยาจากโทรณาจารย ์ แตอ่ รชนุ เป็นศษิ ยเ์ อกของโทรณาจารย ์ เพราะการยิงธนทู ีส่ งู สง่ ของอรชุน จนหาใครเปรยี บได้ยากมาก ยง่ิ เพม่ิ ความรษิ ยาของพวกเการพเพ่ิมไปอีก    พวกเการพไดผ้ กู มิตรกบั กรรณะที่ตัง้ ตนเป็นศตั รกู ับอรชนุ มาจากวรรณะศูทร ทุรโยธน์ได้ต้งั ให้กรรณะเปน็ กษตั รยิ ป์ กครองเมืองในแคว้นมคธ ความเปน็ ศัตรูของกรรณะกบั อรชุนก็เพิม่ ข้ึนมาอีกเปน็ เท่าทว ี   จากน้ันเมอ่ื โทรณาจารยไ์ ด้ขอใหศ้ ิษย์ทง้ั หมดไปชว่ ยปราบท้าวทรุปทั ทเ่ี คยดูหม่ินตนเอาไวเ้ มอ่ื ครงั้ อดตี อรชุนสามารถทำาลายกลศึกจกั รพายุหะของท้าวทรบุ ทได้และจับมาเปน็ เชลยใหโ้ ทรณาจารย ์ และท้าวทรุบทจำาต้องยกดินแดนกัมปิละให้อศั วถามา บตุ รชายโทรณาจารยอ์ กี ด้วย สร้างความเจ็บใจท้าวทรุบทเปน็ อย่างมาก และคิดน้อยใจว่าทาำ ไมตนถึงไมม่ ีโอรสทเี่ กง่ เหมอื นกับ “อรชุน” จึงได้ทำาพธิ ียาจนาเพ่อื ขอบุตรและบุตรเี พอ่ื มาเป็นมเหสอี รชนุ   ได้บตุ รโอรสคือ “ธฤษฎะทยมุ นั ” กับบตุ รี “นางเทราปท”ี พวกทรุ โยธน์ ศกุนิ ไดว้ างแผนล่อพวกปาณฑพไปทพี่ ระราชวงั ในวัณณารตั น์ทีส่ รา้ งข้ึน จากครัง่ และไข เพ่อื ใหง้ า่ ยต่อการตดิ ไฟ เพ่ือจะเผาพวกปาณฑพและพระนางกุนตี ในพระราชวัง แต่ทัง้ 6 คนกม็ ีชีวติ รอดกลบั มาได้ โดยท่ีไม่มีใครรู้ยกเว้นกฤษณะ อนุชาพระพลรามแหง่ ทวารกาเทา่ น้นั 7

ตอ่ มาพวกปาณฑพทัง้ 5 คน ไดป้ ลอมเป็นพราหมณ ์ จารกิ แสวงบญุ ไปยังที่ตา่ งๆ จน มาถงึ เมืองปญั จาละของท้าวทรุบท ที่กาำ ลงั ทาำ พธิ ีสยุมพรให้กับเทราปท ี ธดิ าของตน พวกเกา รพ นำาโดย ทรุ โยธน์ ทุหศาสนั ศกนุ แิ ละกรรณะ ได้มารว่ มพธิ ีน้ีดว้ ย อรชนุ ได้มารว่ มในงาน ประลองนี้ดว้ ยเชน่ กัน และอรชุนก็ชนะไดเ้ ทราปทเี ปน็ ภรรยาคนแรก    แต่ทวา่ ...พระนางกนุ ตี ไดบ้ อกว่า ไมว่ ่าอรชุนหรือพ่นี ้องปาณฑพได้อะไรมา ตอ้ งแบง่ เท่าๆ กนั ทำาให้พระนางเทราปที ต้องรับปาณฑพทงั้ 5 คนเปน็ พระสวามี  และในแต่ละป ี นางเทราปทจี ะอยู่กับพระสวามี เพียง ปีละ 1 คนเท่าน้ัน และถ้าหากนางเทราปทีอยู่กับพนี่ ้องคนใดในปาณฑพ พน่ี ้องทเ่ี หลือห้าม เข้าไปในห้องของนาง ถ้าไม่ไดร้ ับอนญุ าตจากนาง    ขา่ วการมชี วี ิตอยขู่ องปาณฑพสร้างความ ดใี จใหก้ บั ภีษมะ วิฑูรและพระนางคานธารเี ป็นอย่างมาก    จึงไดร้ บั ทั้งหมดเข้ามาหสั ตนิ าปุระ อีกครง้ั แต่เพราะเหตุการณ์ความวุ่นวายตา่ งๆ ที่เกิดข้นึ พวกปาณฑพจงึ ตดั สนิ ใจไปสร้างเมอื ง ใหม่ชอ่ื วา่ “อนิ ทรปรัสถ์” และใหท้ า้ วยธุ ิษฐิระ เป็นราชา พระนางเทราปทีซึ่งตอนนัน้ ตอ้ งอยู่ กบั ยธุ ิษฐิระ เป็นมเหสี ปกครองเมือง และตอ่ มา มายาสรู ซ้ึงในนา้ำ ใจของอรชนุ ที่ชว่ ยเหลอื ตน จงึ ไดเ้ นรมติ มายาสภาที่ งดงามยงิ่ ให้กบั เหล่าปาณฑพท้ังหา้ คน  แมพ้ วกทุรโยธน์จะสรา้ งสภาให้สวยงามเท่าใด แต่กไ็ ม่ อาจสู้ของอินทรปรัสถไ์ ด้ จงึ ไดแ้ ข่งพนนั สกากับยธุ ษิ ฐริ ะ เอาบา้ นเอาเมืองทรัพยส์ นิ เป็นเดมิ พัน สุดทา้ ยไม่เหลือทรพั ยส์ ินอะไรเลยก็เอาพ่นี อ้ งมาเดิมพนั แต่สดุ ทา้ ยท้ังตนเองและพี่น้องก็ตก เปน็ ทาสพวกเการพจากพนันสกา ทุรโยธนจ์ งึ ไดเ้ อาชายาตนเองมาเดิมพัน ยธุ ิษฐิระจึงได้เอา พระนางเทราปทีมาเดิมพันและแพ้พนนั สกา ทา้ วทหุ ศาสัน นอ้ งของทุรโยธน์ ได้กระทาำ การจิก ผมนางเทราปท ี และแก้ผ้าสา่ หรขี องนางท่กี ลางสภา แต่ได้กฤษณะชว่ ยเอาไว้ สรา้ งความโกรธ แคน้ ใหพ้ วกปาณฑพเป็นอย่างมาก ท้าวธฤตราษฎรก์ ็เลยจะคืนทุกสงิ่ ทกุ อยา่ งให ้ แตท่ ุรโยธน์ไม่ ยอมและกล่าวทา้ พนันสกาอีกวา่ ถ้าหากคราวน้แี พจ้ ะไมต่ กเปน็ ทาสแต่ตอ้ งเนรเทศตัวเองไป อยู่ปา่ 12 ปี และอกี 1 ป ี คอื ปที ี ่ 13 ตอ้ งใหไ้ ม่มีใครจำาพวกปาณฑพได ้ พวกปาณฑพก็ยงั คงแพ้ อีก แตก่ ่อนทพ่ี วกปาณฑพจะเนรเทศตนเองไปอย่ปู า่ พวกเขาทัง้ 5 นาำ โดยยธุ ษิ ฐิระสาบานว่า ครบ 13 ป ี จะมาชิงส่งิ ท่เี ปน็ ของพวกเขาโดยชอบธรรมคนื และภมี ะไดส้ าบานวา่ จะฆ่าทุหศา- สนั ทม่ี าจกิ ท้งึ เส้นผมและกระทำาอนาจารพระนางเทราปที  และได้สาบานอกี วา่ โอรสทั้ง 100 คนของทา้ วธฤตราษฎร์รวมถงึ ทรุ โยธนจ์ ะต้องถกู ภมี ะฆ่าตาย  อรชุนจะฆ่ากรรณะ  สหเทพจะ ฆา่ ศกุน ิ ท่โี กงพนันสกา นกุลจะฆา่ อุลูกะ ลูกของศกนุ ิ8

13 ปผี า่ นไป การทาำ สงครามของทั้งสองฝ่ายกนิ เวลากวา่ 18 วัน ตา่ งสูญเสยี รีพ้ ลและแมท่ ัพมากมาย ฝา่ ยเการพแม่ทัพใหญ่คอื ภษี มะ บญั ชาการ 10 วันแรก โทรณาจารย์ 5 วนั กรรณะ 2 วัน และวันสุดท้ายทา้ วศลั ยะ (พี่ชายพระนางมทั ร ี ลงุ ของนกลุ กับสหเทพ) ซ่ึงแมท่ ัพทัง้ หมดล้วนตายจากสงคราม มีเพียงภษี มะที่บาดเจบ็ หนักจนตอ้ งถอนตวั ออกจากสงครามไปฝา่ ยปาณฑพ ธฤษฎะทยุมัน โอรสท้าวทรุปัทไดร้ บั เลอื กเปน็ แมท่ ัพใหญ ่ แต่ละกองกำาลงั กม็ ีแมท่ ัพของแต่ละกองด้วย ในสงคราม 10 วันแรก ภษี มะเป็นแม่ทพั ใหญ ่ และทำาลายฝ่ายปาณฑพไดม้ ากมาย กฤษณะจงึ ไดเ้ อาลอ้ รถศึกจะสงั หารภีษมะแตอ่ รชุนหา้ มเอาไว ้ และไดส้ ังหารภษี มะ ซ่งึ เปน็ ปู่ด้วยตัวเอง วันที ่ 11  โทรณาจารยน์ าำ ทัพมาเอง และในวนั ท่ี 13 โทรณาจารย์ ฝา่ ยเการพได้จัดทพั เปน็ จกั รพายุหะ สามารถฆา่ ฝ่ายปาณฑพไดม้ ากมาย  อภมิ นั ยโอรสอรชุนกับนางสภุ ัทรา ไดต้ ีทำาลายวงล้อมจนสามารถเข้าไปถึงชัน้ ในของจกั รพายหุ ะ (เปน็ การจดั ทัพลอ้ มเปน็ วงกลม เปน็ ชั้นๆ เอาไว้)  อภมิ ันยโุ ดนแม่ทัพเการพท้ังหมด ได้แก่ โทรณาจารย์ กรรณะ ทรุ โยธน์ ชยัทรถ ทา้ วทหุ ศาสนั อัศวถามา ทาำ ลายอาวุธจนหมดสิน้ และถูกฆา่ ตายในทีส่ ุด เหตกุ าร์ของสงครามมาจนถึงวนั ท ่ี 17 กอ่ นวันสดุ ท้ายของสงคราม ภมี ะได้ส้กู ับ ทุหศาสนั และเอาเลือดมาล้างมลทินท่ผี มของพระนางเทราปทไี ด้สาำ เร็จ ในวันท่ี 18 ภีมะสามารถฆา่ ทรุ โยธน์ได้สำาเร็จ สรุปผลเหตกุ ารณส์ งคราม 18 วนั ท่ีผ่านมา ปาณฑพเปน็ ฝ่ายชนะสงคราม และเหลือรอดชวี ิตเพยี ง 7 คนเทา่ น้นั คือ อรชนุ ภีมะ ยุธษิ ฐิระ นกุล สหเทพ กฤษณะ เทราปที  กุนตี 9

MAHABHARATAM A I N C H A R A C T E R O F ตัวละครหลักใน “ มหาภารตะ ”10

ตัวละครใน มหาภารตะ จะแบง่ เปน็ สองตระกลู คอื “ปาณฑพ” และ “เการพ” ซ่ึงในมหากาพยน์ ้ไี ด้แสดงใหเ้ ห็นโดยชดั เจนว่าฝัง่ ใดเปน็ คนด ี หรอื รา้ ย แต่ว่าในนสิ ัยตวัละครแตล่ ะคนลึกๆแล้ว จะมีพฤติกรรม ด้านมืดของตนท้งันนั้ แม้คนที่ดูเหมือนจะเป็นคนดที ีส่ ดุ ก็อาจจะมเี ล่ห์เหลยี่ มของตนเอง และในเรอ่ื งน้ ี ตัวละครหลักๆท่มี ีบทบาท ในการทาำ สงครามระหวา่ งสองตระกูล มมี ากมาย แต่จะยกมาเพยี งคนทีส่ ำาคัญ อาทิเชน่ พระกฤษณะ (Krishna) , ภษี มะ (Bhishma Pitamah) , กรรณะ (Karna) , อรชนุ (Arjuna) ,ทุรโยธน ์ (Duryodhana) , ยุธิษฐริ ะ (Yudhisthira) เป็นตน้(เรยี บเรยี งโดย ชษิ ณุชา) 11

KRISHNAM A I N C H A R A C T E R12

พระกฤษณะ สารถี ฝา่ ยปาณฑพ พระกฤษณะ (Krishna) เปน็ บคุ คลสาำ คญั คนหน่งึ ทเี่ ป็นผู้ดำาเนนิเรื่องสาำ คัญตา่ งๆใน “มหาภารตะ”พระกฤษณะเปน็ ญาติฝา่ ยมารดาของฝ่ายปาณฑพ พระกฤษณะได้ช่วยเหลอื พี่นอ้ งปาณฑพ หลายตอ่ หลายครง้ั เชน่ ชว่ ยเป็นประธานในพิธกี รรมราชสูรยะของยุธิษฐริ ะ ช่วยภมี ะฆา่ ทา้ วชราสนั ชว่ ยเหลอืพระนางเทราปตีจากการถูกทุหศาสนั เปลื้องผา้ สา่ หร ี และเปน็ ผถู้ ่ายทอดภควทั คีตาแก่อรชนุ เป็นสารถแี ละเปน็ ผชู้ ้ีนาำ ของอรชนุ ในการปราบแมท่ ัพผ้ยู ิ่งใหญท่ ส่ี ดุของฝา่ ยเการพ เชน่ ภีษมะ โทรณาจารย ์ และ กรรณะ(เรียบเรยี งโดย ชษิ ณชุ า) 13

อวตารของพระวิษณุ ได้ถือกาำ เนิดขึน้ อกี คร้ัง พระกฤษณะ เปน็ อวตารหน่งึ ของ พระวิษณใุ นมหากาพย์เรอ่ื ง “มหาภารตะ” ทรงเปน็ เชื้อสายสกลุ ยาทพ ซง่ึ แตกแขนงมากจากตน้ สาย เดียวกนั กับ ราชวงศก์ รุ ุของกรุงหสั ตินาปรุ ะ โดยตามท้องเรื่องในมหาภาร ตะ ระบุวา่ ทรงปกครองกรุงทวารกา ซ่ึงอยูต่ ิดชายฝงั่ ทะเล เดิมท ี คำาวา่ กฤษณะนัน้ แปลว่าผู้มผี ิวคล้ำา ดังนั้นจงึ ไมต่ อ้ งแปลกใจทวี่ ่าทำาไมรปู ลกั ษณ์ ของพระองค์จงึ เป็นชายผวิ คลา้ำ ทรงเครื่องอาภรณว์ รรณะกษตั ริย ์   พระ- กฤษณะ ทรงมีพระเชษฐาองคห์ น่ึงคอื พลราม ซง่ึ ก็คอื พระยานาควาสุกรี พระแท่นบรรทมของพระวิษณนุ น่ั เอง ทแ่ี บง่ ภาคลงมาช่วยพระวิษณุปราบ ยุคเขน็ เหตทุ ี่พระกฤษณะ เป็นอวตารหนง่ึ ของ พระวษิ ณนุ ้นั เนือ่ งจาก พระวษิ ณุมหาเทพ ทรงทอดพระเนตรเหน็ ความเดือดรอ้ นของมนษุ ย์และทวยเทพ จากการที่ไดร้ บั ความชัว่ รา้ ยจาก โอรสของ กษัตรยิ ์อุครเสน นามว่า “กังสะ” จงึ ตดั สินพระทัยอวตารลงไปปราบอสรู โดยทรง พระดาำ ริว่าควรไปจตุ ิเป็นบตุ รของ นางเทวาก ี (ธดิ าองค์ทีเ่ จ็ดของพระเจ้าเทวากา ลุงของพญา- กังสะ) กับ วสุเทวะ (Vasudeva) พระวิษณทุ รงถอนเสน้ พระเกศาดำาของพระองค์ และเสน้ ผม ขาวของพญานาคอนันตะ(เศษะนาค) สง่ ไปยงั ครรภ์ของนางเทวากี เสน้ ผมขาวของเศษะนาค บงั เกดิ เป็นบตุ รคนทีเ่ จด็ นามวา่ “พลราม” ส่วนเสน้ พระเกศาดำาของพระองคบ์ งั เกดิ เปน็ บุตร คนทแี่ ปด นามวา่ “กฤษณะ”14

(พระกฤษณะตอนสมยั เดก็ ) พระกฤษณะ เตบิ โตท่ามกลางหมูค่ นเลี้ยงโคแค่เพยี ง ในชว่ งขวบปีแรกก็มีอสูรถึง 3 ตนพยายามทาำ ร้ายพระองค์ เปน็ อสรู จาก พญากงั สะ เพราะต้องการทจ่ี ะกำาจัดเดก็ ที่มพี ลังอาำ นาจในการสงั หารตนเอง แตแ่ ล้ว พระกฤษณะ ก็สามารถปราบ อสูรต่างๆได้หมด ระหว่างทีพ่ ระองค์เตบิ โตข้ึน กไ็ ดท้ รงแสดงปาฏิหารยเ์ หนือมนษุ ยม์ ากมาย เช่น สามารถยกภเู ขาโควรรธนะจนมีชยั เหนอื พระอนิ ทร์ และไดช้ ื่อว่า อุเปนทร ท่มี คี วามหมายว่า ‘ดกี วา่ พระอินทร์’ เมือ่ ปราบอสูรกังสะเรยี บรอ้ ย พระกฤษณะและพลรามผพู้ กี่ ็ได้ยา้ ยไปอย่กู ับญาตชิ าวยาทพ แห่งวงศว์ ฤษณ ี ทเี่ มืองทวารกา ทาำ ใหไ้ ดม้ ีโอกาสรู้จักทาำ ความสนทิ สนมกบั ลกู พ่ลี กู นอ้ งแท้ๆ ของเขาเอง โดยเฉพาะ อรชุน ผ้เู ช่ยี วชาญในการยงิ ธนทู ี่สุดคนหนงึ่ ในฝา่ ยปาณฑพจากวันนนั้ อรชนุ และพระกฤษณะ จึงเป็นเพือ่ นทร่ี กั กนั มาก และเมอ่ื วยั หนมุ่ พระกฤษณะ กไ็ ดร้ บั ฉายาแหง่ ความเจ้าชู้ เป็นอนั ดับหนง่ึ ของ มหากาพยเ์ รื่อง “มหาภารตะ” เพราะมชี ายาหลายคน ประมาณ 16,108 คนได้ เนือ่ งจากพระกฤษณะ สามารถแยกร่างได้เปน็ พนั รา่ ง จึงทาำ ให้ท่าน สามารถไปดูแลชายาทกุ ๆคนได้ พรอ้ มกนั(เรยี บเรยี งโดย ชิษณุชา) 15

กลยทุ ธใ์ นสงคราม ณ ท่งุ กรุ ุเกษตร ใน มหากาพย์เรือ่ ง “มหาภารตะ” ในสงคราม ณ ทุ่ง กรุ เุ กษตร พระกฤษณะเข้ารว่ มกับกลมุ่ พีน่ ้องปาณฑพ และคอย ช่วยเหลอื อรชนุ พระกฤษณะ เป็นสารถใี ห้ฝา่ ยปาณฑพ “โดยไมจ่ บั อาวธุ เขา้ ทำาการรบ” เปน็ ท่ี ทราบกนั ว่า ชยั ชนะของเหลา่ ปาณฑพในแตล่ ะครั้งไดม้ าดว้ ยกลอุบายทแี่ ยบยลทั้งนั้น ชัยชนะของกษัตรยิ ฝ์ า่ ยปาณฑพลว้ นแลว้ แตเ่ กิดขนึ้ จากกลอบุ ายทง้ั สิน้ เพราะถ้าวา่ กนั ตามความเปน็ จรงิ แล้วกองกำาลงั ของฝ่ายปาณฑพไม่มีทางเอาชนะฝ่ายเการพไดเ้ ลย แต่ เพราะมสี ดุ ยอดกนุ ซืออยา่ งพระกฤษณะที่คอยวางแผนกลยทุ ธใ์ ห ้ จงึ ทาำ ให้ฝ่ายปาณฑพชนะ แมว้ า่ จะมกี าำ ลงั นอ้ ยกวา่ ( 7 กองพล ต่อ 11 กองพล) ในการโค่นลม้ แม่ทพั คนแรกคือ ภีษมะ แมท่ ัพผู้ไม่เคยปราชยั แก่ผูใ้ ดและไม่มใี ครสามารถฆ่าได้ตราบใดทมี่ ธี นูอยู่ในมือ เพราะ พระ- กฤษณะ ผู้ฉลาดและมสี มองอันเฉียมเเหลม ไดม้ ีการวางแผ่นให้กับฝ่ายปาณฑพตงั้ แต่แรกไม่ วา่ จะการโกหกอาจารยของยุธษิ ฐริ ะ หรือการทย่ี ุให ้ อรชนุ สงั หารกรรณะ ขณะทกี่ รรณะขอ เวลานอกจากการเอารถมา้ ข้ึนจากหล่ม ยา้ำ วา่ ถา้ ไมใ่ ช้โอกาสนี้อรชุนกจ็ ะไม่มที างสังหารกรรณะ ได ้ และถา้ กรรณะไม่ถกู สงั หารกองทัพฝา่ ยปาณฑพกไ็ ม่มีวนั ท่ีจะเอาชนะกองทัพฝา่ ยเการพได้ อรชุน จงึ ทาำ การสงั หาร กรรณะขณะทไี่ ม่มีทางส ู้ ทำาให้ฝ่าย ปาณฑพ เอาชนะ เการพได้ ลว้ นเกดิ ข้ึนเพราะมนั สมองและแผนการณ ์ ของพระกฤษณะทัง้ สนิ้ สิ่งนจี้ ึงทาำ ให้เราเห็นแงม่ ุมของ พระกฤษณะ ว่าแม้จะเปน็ ตัวเอกของเรือ่ ง แตก่ เ็ ป็น บุคคลทรี่ ้ายกาจ เตม็ ไปด้วยเลหอ์ บุ ายและแผนการณ ์ แต่เพราะพระกฤษณะไดม้ องเกมสงคราม น้ไี ว้ตัง้ แต่แรก วา่ ถ้าไม่ใช้เลห์กลในการเอาชนะ คงไมม่ ที างเอาชนะ ฝา่ ย เการพ ไดอ้ ยา่ งแนน่ อน เพราะ มพี ลกำาลังทนี่ อ้ ยกวา่ มาก (เรยี บเรยี งโดย ชิษณุชา)16

หลังจากเสรจ็ ศกึ แลว้ พระกฤษณะ ถูก พระนางคานธารี มารดาของพีน่ ้องเการพทงั้ ๑๐๐ คน ทีแ่ คน้ พระกฤษณะท่ีเปน็ ผูช้ ี้แนะให้พน่ี อ้ งปาณฑพฆ่าโอรสของนางจนหมดสิน้ ไดส้ าปใหห้ ลังจากนอี้ กี ๓๖ ป ี ตระกลู ของพระกฤษณะจะต้องสูญสนิ้ และพระกฤษณะตอ้ งส้ินชีพอยา่ งนา่ เวทนากลางปา่ และคำาสาปก็เป็นจริง วนั หน่ึง เจา้ ชายศามพะ โอรสองคห์ นง่ึ ของพระกฤษณะได้แตง่ กายเปน็หญิง และเอากระทะผกู ทท่ี อ้ งทาำ เปน็ วา่ ตั้งครรภ ์ ไปล้อเล่นกับ ฤๅษนี ารัท ถามวา่ เดก็ ทเ่ี กดิ มาจะเปน็ หญงิ หรือชาย ทาำ ให้ฤๅษีนารทั โกรธมาก สาปใหต้ ระกลู ของเจ้าชายศามพะตอ้ งตายด้วยสง่ิ ท่ีถามตน วา่ แลว้ กระทะน้นั กก็ ลายเปน็ กระบอง เมอื่ พระกฤษณะทราบเรื่อง จึงได้ให้นำากระบองนน้ั ไปตาำ เป็นผงทิง้ ลงทะเล แต่วันรุ่งข้นึ ก็เกดิ เปน็ ตน้ กระบองขึน้ เต็มหาด จนวนั หนงึ่ ได้มกี ารจดั งานเลี้ยงทีช่ ายหาดแหง่ นัน้ และเกดิ การทะเลาะววิ าทกันขน้ึ ผู้รว่ มงานทัง้ หมดซึง่ เปน็ตระกูลของพระกฤษณะได้ถอนตน้ กระบองมาตีกนั จนตายเกลื่อนหาด ทำาใหพ้ ระกฤษณะท่ไี ด้มาพบเหน็ รูส้ กึ หดห่ใู จมาก พระกฤษณะเดินทางเข้าปา่ ก็เห็นพลรามละสงั ขารเปน็ พญานาคสีขาวเลื้อยออกจากปากลงทะเลไป พระกฤษณะจึงนอนกลางปา่ ด้วยความท้อแทใ้ จ พอดี เทา้ ของพระกฤษณะโผล่ข้ึนมาเหนือพ่มุ ไม ้ พรานป่าเห็นเขา้ ก็คดิ ว่าเปน็ หูกวาง จงึ ไดย้ งิ ธนเู ข้าใส่ สง่ ผลให้พระกฤษณะส้นิ พระชนมท์ ันที(พระกฤษณะ ถกู พรานป่ายิงธนูใส)่ 17

BHISHMAM A I N C H A R A C T E R18

ภีษมะ เจ้าชายเทวพรต แมท่ ัพฝ่ายเการพภีษมะ (Bhishma) หรือ เจา้ ชายเทวพรต เป็นบคุ คลสาำ คัญในเรอื่ งมหากาพยม์ หาภารตะ เพราะถือเปน็ ปู่คนหนงึ่ ของทั้งฝ่ายเการพและฝ่ายปาณฑพ ภายหลงั จากท ่ี เจา้ ชายเทวพรต ได้ให้สัตย์สาบานแก่ฟ้าดินว่าจะไม่ยุ่งเกี่ยวกับบัลลังก์กษัตริย์และจะไมแ่ ตง่ งานมลี กู กับหญงิ คนใดแล้วนนั้ กไ็ ด้ชื่อใหม่คอื “ท้าวภษี มะ” พระบิดาคอื ทา้ วศานตนกุ ็ซาบซง้ึ พระทัยมากจึงให้พรกับภีษมะว่าจะใหภ้ ีษมะมอี ายยุ ืนยาวเท่าไรก็ได้ ไม่มีวนัตาย นอกเสียจากว่าภีษมะจะตอ้ งการตายเองจริง ๆ (เรียบเรยี งโดย ชษิ ณชุ า) 19

บตุ รของเจ้าแม่คงคเทวี ภีษมะ สภุ าพบุรษุ ผเู้ สยี สละ ภีษมะ ปน็ พระโอรสของพระราชาศานตนุแหง่ กรุงหสั ตนิ าปุระ แคว้นกรุ ุ กบั พระแม่ คงคา ชาตกิ ่อนทา้ วภีษมะเคยเกดิ เปน็ หนงึ่ ในคณะเทพวส ุ ก็คือคณะเทพทีม่ ี 8 องค์ดว้ ยกัน และ มีภรรยาครบทกุ องค์ เมอื่ จะไปท่ใี ดกต็ อ้ งเสด็จไปทงั้ 16 องค ์ มอี ย่วู ันหน่ึง ภรรยาของเทพทยุ ซง่ึ เป็นหนึ่งในคณะเทพวสุ อยากไดแ้ มโ่ คนนั ทินีลกู ของแม่โคสุรภ(ี หรอื กามเธน)ุ ของฤๅษีวสิษฐ์ซึง่ เป็นฤๅษีทม่ี อี าำ นาจมาก เทพทยรุ ูว้ า่ ผิดแต่กช็ ว่ ยกันกับเทพอีก 7 องคใ์ นการโขมยววั ในระหว่างท่ีฤๅษีวสิษฐ์ ออกไปเก็บผลไม้ในปา่ แตฤ่ ๅษวี สิษฐก์ จ็ ับไดเ้ ขา้ จึงสาปใหเ้ ทพทงั้ 8 องคไ์ ปเกิดรบั ความทรมาน บนโลกมนษุ ย์ เทพทงั้ แปดจึงไปขอใหพ้ ระแมค่ งคาชว่ ย ด้วยเหตนุ พ้ี ระแม่คงคาจึงแปลงเปน็ สาวงามและได้เปน็ ชายาทา้ วศานตน ุ และรบั หน้าที่เปน็ พระมารดาของเทพ 8 องค ์ ท่ีมาเกดิ โดยกอ่ นแตง่ กับทา้ วศานตน ุ ไดข้ อสัญญาว่าถา้ ตนทาำ อะไรแลว้ ห้าม ทา้ วศานตนุขัดเดด็ ขาด เม่ือ ใหก้ าำ เนดิ บตุ รแล้ว นางคงคาจึงโยนเทพทงั้ 7 องค์ที่มาเกดิ บนโลกมนุษยน์ ลี้ งแม่นา้ำ ทันทจี ะไดไ้ ม่ ต้องมารับกรรมมาก แต่องคส์ ุดทา้ ยคอื ทยุ นน้ั ทา้ วศานตนุทนไมไ่ ด้จึงเขา้ ไปหา้ มนาง นางคงคาจึงหายไป พรอ้ มบุตรคอื ท้าวภีษมะ น่นั เอง โดยพระแม่คงคาได้นาำ ตัวท้าวภีษมะไปเลี้ยงดเู อง เมอื่ โตกใ็ ห้ ร่ำาเรียนวิชาพระเวทและคัมภีร์เวทานตะโดยฤๅษีวสิษฐ์ซ่ึงเป็นคนเดียวกันกับท่ีสาปให้ภีษมะมา เกิดบนโลก วิชารัฐศาสตร์โดยพระพฤหสั บด ี และวิชายิงธนโู ดยภควาจารยห์ รอื ฤๅษีปรศุราม ภีษมะ เปน็ ผเู้ สียสละความสุขส่วนตวั ทงั้ ชวี ิตเพ่อื บดิ า ลูกหลาน และประชาชน เปน็ ท่นี ่าสะเทือนใจวา่ บุคคลอย่างภษี มะตอ้ งเผชญิ กับชีวิตท่เี ต็มไปด้วยความเหงา ความหงดุ หงดิ ใจ และ ความเศรา้ จากการสูญเสีย แมแ้ ตค่ วามตายของภีษมะยังตอ้ งตายอย่างเจบ็ ปวดทรมาน ภีษมะไม่เคยสนใจว่าจะตอ้ งสู้ร่วมกับฝ่ายไหน เพราะวา่ ทัง้ สองฝา่ ยตา่ งกเ็ ป็นลูกหลาน20

ที่ภีษมะรักเทา่ เทยี มกนั เพราะฉะนน้ั การสงครามครัง้ นี้จึงเป็นเพยี งหนา้ ทีข่ องภษี มะ ท่ตี อ้ งรว่ มรบในฐานะที่เป็นวรรณะกษัตริย ์ และความจงรักภัคดีตอ่ ราชวงศ์กรุ ุ ภษี มะเลอื กท่ีจะตายต่อเมือฝ่ายปาณฑพผมู้ ีธรรมะชนะสงคราม หากทุรโยธนไ์ ดข้ นึ้ ครองราชย์ ภษี มะเลอื กทจี่ ะอยู่ต่อไปเพอ่ื แกไ้ ขความผิดพลาดท่ที ุรโยธน์จะกอ่ ขึน้ เนือ่ งจากความที่เปน็ ผ้อู าวุโสของราชสำานัก เหล่ากษัตรยิ ์เรียกภีษมะวา่ ปิตามะห์ (Pitamaha) แปลว่า ปภู่ ษี มะ ความดีและความยงิ่ ใหญ่ของภีษมะทำาไห้นักประวัติศาสตร์บางคนถึงกับออกความเห็นว่าบุคคลท่ีชื่อภีษมะไม่มีอยู่จริงในประวัติศาสตร ์ เพราะมนษุ ย์โลกยังมีความเหน็ แก่ตัวเกินกวา่ ทีจะเสียสละไดอ้ ย่างภษี มะ 21

22

สุภาพบรุ ุษ ในสงคราม บุรษุ เฒ่าทท่ี ำาการรบอย่างห้าวหาญ ในสงครามทีท่ ่งุ กรุ ุเกษตรน้นั ทา้ วภษี มะตอ้ งเขา้ ร่วมกับพวกเการพ และเป็นแมท่ ัพให้กบั ทรุ โยธน ์ ท้าวภษี มะไมเ่ ตม็ ใจนกั เพราะแตล่ ะฝา่ ยตา่ งก็เปน็ หลานของตน ท้าวภีษมะในฐานะอัศวินอมตะผู้ปกป้องหัสตินาปุระต้องรับหน้าที่จอมทัพฝ่ายเการพและบอกว่าจะไม่สังหารพ่ีน้องปาณฑพอยา่ งเด็ดขาด ภษี มะผู้เฒา่ ทาำ การรบอยา่ งหา้ วหาญสร้างความเสียหายใหก้ ับฝ่ายปาณฑพเป็นอยา่ งมาก ในวนั ถดั มาจงึ มกี ารวางแผนสังหารภีษมะโดยอรชนุ ใหพ้ ่เี มยี ทชี่ ือ่ ศิขัณฑนิ ออกรบนำาหน้า โดยทตี่ นเองแอบอยดู่ า้ นหลังศิขัณฑนิ น้ีเป็นเจ้าฉิงเมอื งปญั จาละ คอืเปน็ ลกู ของท้าวทุรปัทคู่แคน้ ของโทรณาจารย์น่นั เอง ทพ่ี ิเศษคือศขิ ณั ฑนิ เปน็ “บัณเฑาะว์” (กระเทย) เพราะอรชนุ ร้ดู ีว่าทา้ วภีษมะเปน็ นักรบฮนิ ดูโบราณท่ยี ดึ ถือประเพณเี ครง่ ครัดมากคือนกั รบวรรณะกษัตริย์ที่เคร่งครดั จะไม่ทาำ การรบหลังตะวันตกดนิ และที่สำาคัญคอื ไมร่ บกบั ผู้หญงิ หรอื แมแ้ ตบ่ ัณเฑาะว์ อรชนุ รจู้ ดุ ออ่ นข้อนี้ของเสด็จปู่ภษี มะด ี อรชนุ จึงให้ศขิ ัณฑนิ ออกหนา้ ได้ผล ทา้ วภษี มะพอเหน็ วา่ คนที่อย่หู น้ารถศึกของตนเปน็ บัณเฑาะว ์ ภษี มะกล็ ดอาวธุ ลงไม่ยอมยิงธนูมาทางน้ันจึงเป็นการเปิดชอ่ งให้อรชุนท่ีแอบอยหู่ ลงั ศิขัณฑนิ ได้ยิงทา้ วภีษมะเลน่ เอาตามชอบใจ จนกระทง่ั รา่ งกายของภีษมะพรุนเต็มไปดว้ ยลูกศร ต้ังแตห่ ัวจรดเท้า แมล้ ้มลงรา่ งกายก็ไมต่ กถึงพน้ื เพราะติดลูกธนูท่ีคาำ้ อยูใ่ นศกึ นจ้ี งึ มศี ัพท์เรียกลูกธนูท่ีปักรา่ งของภีษมะว่า “เตียงลูกศร” 23

(ภษี มะ ขณะสิ้นใจ เพราะโดนอรชนสงั หาร) ด้วยความดีและความเปน็ สุภาพบรุ ุษของ ภษี มะ ท่ีไมเ่ คยคิดอยากจะทำาร้ายหลานๆ แตใ่ นที่สดุ แล้ว ภีษมะก็ตายดว้ ยนำา้ มือของอรชนุ ซ่ึงเปน็ หลาน ไม่ใช่ศิขัณทิน ในสงครามบนทงุ่ กุ รุเกษตร โดยอรชุนระดมยิงธนูใสภ่ ษี มะเป็นจำานวนมาก แต่ภีษมะยงั ไม่ตาย แต่ด้วยความหว่ งใย ทม่ี ีตอ่ หลาน ทค่ี ิดว่าจะเปน็ ผู้ครองบลั ลังคต์ อ่ จงึ ไมย่ อมตาย และสอนวธิ กี ารปกครองให้กบั พวก ปาณฑพก่อนท่ตี นเองจะต้งั ใจตาย เมื่อสอนหลาน ๆ ฝา่ ยปาณฑพจบภษี มะก็ไดต้ ายจากไปและ ขึ้นไปอยบู่ นสวรรค์ดังเดิม (เรียบเรียงโดย ชษิ ณชุ า)24

K A R N AMAIN CHARACTER 25

กรรณะ วีรบรุ ษุ แหง่ “มหาภารตะ” กรรณะ (Karna) หรือ ราธยี ะ (Radheya) เปน็ ตัวละครสาำ คญั อกี คนหนงึ่ ในเร่อื งมหา-กาพย ์ “มหาภารตะ” ในเร่ืองน ี้ กรรณะถือว่าเปน็ ตวั ละครท่ีนา่ สงสารยิง่ ดว้ ยความอาภพั ทถ่ี ูกมารดาท้ิงตัง้ แต่เด็ก เพราะ กรรณะเปน็ บุตรของ “พระอาทิตย”์ และ “พระนางกนุ ต”ี แต่พระนาง กนุ ตียงั ไม่พร้อมที่จะมบี ตุ รเพราะยังไม่ได้ผา่ นพิธ ี สยมุ พร (เลอื กคสู่ มรส) และด้วยยังอยใู่ นวัยแตกเนอ้ื สาว กลัวจะเสอ่ื มเสียราชวงศ ์ จึงนาำ กรรณะใส่ ตะกรา้ ลอยนำ้าไป และอะไรอีกหลายๆ อย่าง ท่ที าำ ให้กรรณะเปน็ ตวั ละคร ท่นี า่ สงสาร เพราะในเรื่องนี้ กรรณะอยู่ฝ่าย เการพ แตเ่ ปน็ เพอื่ นรกั กับ อรชุน ในสนามรบ ทั้งอรชนุ และกรรณะต่างกม็ ฝี ีมือใกลเ้ คียงกันหรือจะ บอกวา่ กรรณะเกือบจะเหนอื กวา่ แตต่ อ้ งมาส้รู บกบั เพอื่ น และกรรณะได้ รบั การยกยอ่ งวา่ เป็นผใู้ จบุญสุนทานอยา่ งหาท่เี ปรียบได้ยากอีกด้วย26

หลงั จากท่ีพระนางกนุ ตี นาำ ทารกนอ้ ยทเี่ พิง่ คลอดออกมาใสต่ ะกรา้ หวายซง่ึ ปรู องดว้ ย ผ้าไหมอย่างดี ลอยนา้ำ ไปและอธษิ ฐานใหท้ ารกอยรู่ อดปลอดภัยกบั พระอาทติ ย์ พระอาทิตยก์ ใ็ ห้ พรและบอกกับนางกุนตีว่ากรรณะจะเป็นนักยิงธนูฝีมือเย่ียมคนหน่ึงของปฐพีและช่ือเสียงของ เขาคือเป็นผ้ใู จบญุ สนุ ทานทส่ี ดุ ในโลกไป) (พระนางกุนต ี นำากรรณะมาลอยนา้ำ วนั ทเี่ ขาไดร้ ับการแตง่ ตังเป็นองั คราชา เขาปฏญิ าณวา่ ทกุ เท่ียงวัน ในเวลาทเ่ี ขาบชู า สรุ ิยะเทพ เขาจะอนญุ าตในประชาชนมารบั บริจาคทานจากเขา โดยไมม่ คี ร้ังใดทเี่ ขาจะให้ใคร กลับบ้านมอื เปล่า กรรณะเปน็ เพ่ือนแท้ เปน็ คนจริงใจและเปน็ ลกู ผูช้ ายตัวจริง จนมคี นกล่าววา่ มติ รภาพของพระกฤษณะกบั อรชุนย่งิ ใหญก่ ว่ามติ รภาพใดในโลก ยกเวน้ แตม่ ิตรภาพของทรุ โย- ธนแ์ ละกรรณะ ถึงจะไมเ่ ห็นด้วยในการใช้วธิ ีสกปรกในการกาำ จดั ศัตรู ในฐานะนักรบ เขาเป็นผู้ กลา้ เดด็ เดีย่ ว และเปน็ นักการทหารที่มีความสามารถ กรรณะโตขนึ้ ด้วยวรรณะศูทร เขากไ็ ปขอเรียนวชิ าการยิงธนกู ับโทรณาจารย์ซ่ึงก็ ถูกปฏิเสธเพราะโทรณาจารย์ต้องการสอนเฉพาะบคุ คลวรรณะกษตั รยิ ์เท่านนั้ แต่กรรณะกไ็ ม่ ลดละความพยายาม จึงไปตามหาภควาจารย์หรือที่รู้จักกันดใี นชอื่ ฤๅษปี รศรุ าม จงึ ไดเ้ รียนวิชา จากธนจู าก ฤๅษีปรศรุ าม 27

28

วรี บรุ ษุ ผู้พา่ ยแผ้ ถูกเพื่อนรักฆา่ อยา่ งไรท้ างสู้ ในการรบ ณ ทงุ่ กรุ เุ กษตร กรรณะก็ไดเ้ ขา้ ร่วมกบั ฝา่ ยเการพของทุรโยธน์ กรรณะได้โอกาสยงิ ลูกศรใส่อรชนุ จนเกอื บตาย แตเ่ พราะพระกฤษณะทท่ี าำ หนา้ ท่สี ารถใี หก้ บั อรชนุ ใช้พละกำาลังความสามารถช่วยไว้โดยดึงเบรคมือห้ามล้อกระทันหันจนล้อรถศึกของอรชุนจมลงไปในพืน้ ดินหลายคบื ลกู ธนทู ีก่ รรณะยงิ ใสอ่ รชนุ จึงกนิ สูงพุง่ เลยเฉยี ดศรี ษะอรชนุ ไปเพยี งไมก่ นี่ ว้ิ จนกระท่งั ความอาภพั ได้บังเกิดกับกรรณะอกี คร้งั หนง่ึ ลอ้ รถศึกของกรรณะเกิดตดิ หล่ม เม่ือรถศกึเคลื่อนท่ีไม่ได้ก็กลายเป็นเป้าน่ิงกรรณะจึงยกมือทำาสัญญาณขอเวลานอกให้อรชุนหยุดยิงก่อน แลว้ กรรณะก็กระโดดลงไปช่วยสารถีของตนเขน็ ให้ล้อรถขึ้นจากหลม่ อรชนุ ผู้ที่โดนพระกฤษณะยวุ า่ หากไม่กำาจดั กรรณะตอนน ้ี ก็จะไมม่ ีโอกาสอีก และฝา่ ยปาณฑพคงไมช่ นะสงครามนี้ อรชุนเหน็ ได้โอกาสเพราะฝมี ือกรรณะไมใ่ ช่ย่อย แตก่ ค็ ู่คีส่ ูส ีสู้ไปอรชนุ กค็ งเหนือ่ ยหมดกำาลงั สกู้ ับคนอื่น หรืออาจมีโอกาสพลาดเหมอื นท่วี า่ มาเม่อื สกั คร ู่ ดังนนั้ ระหวา่ งทก่ี รรณะมัวแตก่ ม้ หนา้ ก้มตาเขน็ รถจากหลม่ อรชุนจงึ ระดมยิงธนใู สศ่ รี ษะของกรรณะ โดยไม่รวู้ ่ากรรณะนั้นเปน็ พ่ีชายคนโตของตน และกรรณะก็ไดต้ าย สมดังคาำ สาปของปรศุรามอาจารย์ของกรรณะทวี่ า่ ในช่วงคับขนั ทส่ี ุดขอให้กรรณะลืมวชิ าทัง้ หมด หากวา่ กรรณะ ไมล่ ืมส่ิงท่ปี รศรุ ามสอนไว้คอื “อย่าได้เชือ่ ใจคนทต่ี ีหน้าซ่ือ ทำาตวั เป็นสภุ าพบรุ ุษ แตก่ ส็ ามารถทำาทุกอยา่ งไดเ้ พอ่ื ชยั ชนะอยา่ งอรชุน” กรรณะคงไม่มีจุดจบเชน่ น้ี 29

KRISHNAM A I N C H A R A C T E R30

อรชุน “ เรียกข้าว่ายอดนกั ธนู ” อรชนุ (Arjuna) ตัวละครสาำ คัญในมหากาพยเ์ รอ่ื ง “มหาภารตะ” เปน็ คนทร่ี ้ายกาจ เหน็ แกต่ ัว และถูกชกั นาำ จากพระกฤษณะ ให้ฆ่าพีต่ นเอง ในมหาสงครามศักด์สิ ิทธ ์ิ 18 วัน ณ ทงุ่ กุรเุ กษตร ถ้าจะใหน้ บั วา่ ใครเปน็ ยอดฝีมอื ธนูท่เี ก่งทสี่ ุด ก็มอี ยู่ 2 คนทฝ่ี มี อื ระดบั สดุ ยอดสูสกี ัน คอื อรชุนและกรรณะ ทัง้ สองคนน้เี ป็นพี่น้องทอ้ งเดียวกัน เกิดจากแม่คนเดียวกนั แตพ่ อ่ คนละคนกนั สถานการณก์ พ็ ลิกผันบวกกับโชคชะตาเล่นตลก ทำาให้ทง้ั สองคนต้องมาเป็นคูแ่ คน้ กนั ตอ้ งแกง่ แยง่ กันท่ีจะเป็นสุดยอดนักธน ู และสุดท้ายก็เหลือยอดนกั ธนเู พียงหนึง่ “ ซง่ึ นั่นก็คอื อรชุนน่ันเอง ” 31

ยอดนกั ธนู “อรชนุ ” ยอดนกั ธนเู พียงหนงึ่ เดียว อรชุน เปน็ ลูกของพระอินทรท์ ป่ี ระทานมาใหน้ างกุนตีเพราะท้าวปาณฑตุ อ้ งคำาสาป จงึ ไม่สามารถมลี กู ได ้ มีพ่ี2คนคอื ยธุ ิษฐิระกบั ภีมะ และมนี ้องอีก 2 คน คือ นกลุ กบั สหเทพ อรชนุ เป็นคนรูปงามมีฝีมือในการรบและพรสวรคใ์ นการยงิ ธนูมากทสี่ ุด หากกล่าวถงึ ตลอดชีวติ ของอรชุนด้วยคำาเพยี งคาำ เดียว คงต้องเปน็ คาำ วา่ “ธนู” ที่ นยิ ามความเป็นตัวตนของอรชุนได้อย่างครอบคลุม ตลอดชีวิตของอรชนุ อยู่กบั การยิงธนู อรชุน มชี ื่อเสยี ง ก็เพราะฝมี ือในการยงิ ธน ู และชวี ิตของอรชนุ มีอยเู่ พยี งเป้าหมายเดยี ว นัน่ ก็คอื การ เปน็ สดุ ยอดนักธนูแหง่ ภารตวรรษเพยี งหนึ่งเดยี ว แตน่ ั่นกต็ ้องแลกมากับชวี ิตและชอ่ื เสยี งของ ใครหลายต่อหลายคน กว่าทอี่ รชนุ จะยืนหยัดขน้ึ มาเปน็ หนึ่งได ้ กเ็ ทา่ กับวา่ ตอ้ งขา้ มศพไปหลาย ศพไมน่ อ้ ย เราจึงปฏเิ สธมไิ ดว้ า่ อรชุนกเ็ ป็นคนทเี่ ห็นแก่ตัว ไมน่ อ้ ยไปกวา่ การท่เี ป็นยอดนกั ธนู  32

ชวี ิตของอรชนุ เริ่มตน้ ในป่า เมือ่ อดตี พระราชาปาณฑ ุ และมเหสที ั้ง 2 พระองค์ ยังใช้ชีวิตภายในป่า ละทิง้ ราชบัลลงั กแ์ ละความสขุ สบายในมหานคร และใชช้ ีวิตอย่างเรียบง่าย แต่ความเป็นชนวรรณะกษัตรยิ ์ กไ็ ม่เคยไดล้ ะทงิ้ อดีตพระราชาได้จดั หาผูเ้ ชย่ี วชาญทางดา้ นอาวุธมาใหก้ ารอบรมบรรดาโอรสทง้ั 5 ถึงแมจ้ ะมิไดอ้ ยใู่ นเมืองกรุง แตเ่ มือ่ เปน็ วรรณะกษัตรยิ ์ ทกั ษะการใช้อาวุธ คอื ส่งิ จาำ เป็น นีเ่ ป็นครั้งแรกท่ีอรชุนได้พบกับนกั แมน่ ธนูนาม ศุขะ ผ้สู อนการใชธ้ นูให้เขา ถงึ จะไมไ่ ด้โด่งดังอะไร แต่กท็ ำาใหอ้ รชนุ ได้คน้ พบศกั ยภาพของตวั เอง มีผู้กล่าวไว้ว่าอรชุนสามารถยิงธนูด้วยแขนท้ังสองข้างโดยมีอานุภาพที่เท่าเทียมกัน เพราะทาำ ใหอ้ รชุนสามารถยิงธนดู ้วยแขนทง้ั สองขา้ งไดเ้ หมอื นกัน จุดนี้จงึ ทำาใหอ้ รชนุ มคี วามโดดเด่นกวา่ ใคร เพราะความทถี่ นดั ซา้ ย ผนวกกบั การยงิ ธนทู เ่ี ปน็ ชีวติ ของเขาอยู่แลว้ อรชนุ ไม่เคยอยู่น่ิงท่ีจะหาความรู้ใหม่ๆ ในการยิงธน ู อรชุนเป็นลกู ศษิ ย์ของ โทรณาจารย ์ และ มีความมงุ่ มน่ั ท่จี ะเปน็ สุดยอดนักธนู ขณะเดียวกนั กับทอี่ ศั วตั ถามา ลกู ชายคนเดยี วของโทรณาจารย ์ กต็ ้องการวชิ าธนทู ่นี อกเหนือจากคนอืน่ จากพอ่ เช่นกัน โทรณาจารยผ์ ู้ทนการรบเรา้ ของลูกไม่ได ้ จึงต้องใหล้ กู ชายคนเดยี วมาเรยี นเพ่มิ เตมิ นอกเวลา แตก่ ารกระทาำ ท้งั หมดน้ไี ม่เล็ดลอดออกไปจากสายตาของอรชนุความเห็นแกต่ วั ของอรชุน ทาำ ใหอ้ รชุนตอ้ งทำาอยา่ งเดยี วกนั กับอศั วตั ถามา เพราะโทรณาจารย์ในตอนนี้ กไ็ มต่ ่างอะไรจากพอ่ ของเขาแลว้ ในตอนน ้ี และโทรณาจารย์กร็ กั อรชนุ พอๆ กันกับท่ีรกั ลูกสดุ ทรี่ กั เช่นกนั แม้โทรณาจารยจ์ ะถ่ายทอดวิชาใหค้ รบถว้ นกระบวนความ จนโทรณาจารย์ไมม่ ีอะไรจะสอนแล้ว อรชนุ ยงั มงุ่ ม่ันต่อไปที่จะเปน็ สดุ ยอดแห่งนักธนู ฝกึ ซ้อมสปั ดาห์ละ 7 วัน วนั ละไมน่ อ้ ยกว่า 10 ชั่วโมง แม้วา่ จะไมม่ ีการเรยี นการสอนอีกแลว้ ก็ตาม 33

ยอดนักธนู “อรชุน” ยอดนักธนูเพยี งหนึ่งเดียว แตใ่ นทส่ี ุด กม็ ีคนท่ีกล้าทา้ ทายความมงุ่ มั่นของอรชุนจนได ้ เพราะมี สถานการณพ์ ลิก ผนั เกิดขน้ึ เหตุเพราะทรุ โยธน์ ตดั สนิ ใจสละตำาแหนง่ เจา้ ชายของ องั คะ ให้กบั กรรณะ ทำาให้ กรรณะ ขึน้ มาเปน็ วรรณะกษัตริย์ในทันทแี ละมสี ทิ ธ์ ิ จะประลอง กับอรชุนได้ แตจ่ นแล้วจนรอด กไ็ ม่ได้ประลอง ซะท ี แตไ่ ดใ่้ จกรรณะแทน จนกรรณะขอสวามภิ กั ดิ์กบั ทุรโยธนด์ ว้ ย และเหตุน้ีจึง่ กลายเป็นปมแค้นระหวา่ งอรชุนกบั กรรณะ และ ไมใ่ ชแ่ ค่นั้น เพราะในเวลาตอ่ มา ทฝ่ี า่ ยเการพ รวมหวั กนั ลอ่ ลวงพระราชายธุ ิษฐิระจนหมดตูด แลว้ ตอ้ งออกไปอย่ปู ่า 12 ป ี และตอ้ งปลอมตัว ไมใ่ ห้ใครจบั ได้อีก 1 ปี อรชนุ ถงึ กบั สาบานวา่ จะฆ่ากรรณะดว้ ยนำ้ามือของตนเอง เท่ากบั ว่า ศกึ ชงิ ตาำ แหนง่ สดุ ยอดนักธนูจะตอ้ งเกิดขนึ้ แนๆ่ ในอนาคต   แลว้ มันกเ็ กดิ ขนึ้ จริงๆ ในอีก 14 ปตี ่อมา ในมหาสงคราม ณ ทุ่งกรุ ุเกษตรวันท่ี 17 เมื่อ อรชนุ และกรรณะตอ้ งเผชิญหนา้ กนั ในระหว่าง 14 ปีที่ผ่านมา อรชุนเตรียมสะสมอาวุธลบั ต่างๆ ไว้มากมาย ทงั้ ปาศุปตั ของพระศิวะ และอาวุธของทวยเทพต่างๆ อกี มากมาย ใน ขณะทก่ี รรณะ กลบั ตอ้ งเสยี สละเกราะทองและกณุ ฑล สองของวเิ ศษท่คี ้มุ ครองชีวติ ไป และเจอเร่อื งอาภัพรถ ติดหลม่ ขณะทร่ี บ และวิชาที่รา่ำ เรียนมากล็ ืมหมด เพราะคาำ สาปแช่ง ชวี ิตของกรรณะจงึ จบอยา่ ง ง่ายดาย ขณะที่กำาลงั ยกล้อรถขน้ึ ดว้ ยฝมี อื ของอรชนุ และทา้ ยทีส่ ุด ยอดนกั ธนจู งึ เหลอื เพียงหนง่ึ เดียว ยอดธนูเพยี งหนึง่ เดียวท่ีพานพบ ที่ ขา้ มศพทหารกลา้ มานับแสน ยอดนกั รบยอดยงิ่ ใหญ่ยากใครแทน ทุกดินแดนระย่อเดชพิเศษคน ยอดอาวธุ ยอดธนูยอดผู้กลา้ เรอื งเดชาใหป้ รากฏยศเรอื งผล เป็นตำานานขานสู่อนุชน ให้โลกยล ไร้ธนสู ู้...อรชนุ34

35

DURMYAOI N DC HHA RAA CNT EAR36

ทรุ โยธน์ “ ผสู้ ร้างไมตรีมากกว่าทาำ สงคราม” ทุรโยธน์ (Duryodhana) หวั หน้า และเปน็ พีช่ ายคนโตฝา่ ยเการพ ในมหากาพย์เร่อื ง “มหาภารตะ” แม้ ทรุ โยธนจ์ ะถกู มองว่าเป็นคนช่วั ชา้ ในเร่อื ง แตใ่ นมหากาพย์กลา่ วว่าเขาเป็นผูน้ าำ ทีเ่ ขม้ แขง็ และปกครองประชาชนด้วยความยตุ ธิ รรม ทุรโยธน์มีอคติแกฝ่ ่ายปาณฑพและไม่เชอื่ วา่ ฝ่ายปาณฑพเป็นโอรสของท้าวปาณฑทุ ่เี กดิ จากเทพ เจา้ ตามคำาบอกเล่าของพระนางกุนตี และการท่ีเขาและนอ้ งชายถกู ภีมะรังแกในวยั เด็กสร้างความเกรยี ดชังฝ่ายปาณฑพทวยี ง่ิ ขึ้น ทุรโยธน์ได้ช่ือว่าเป็นผู้มีทัศนคติท่ีแตกต่างจากคนท่ัวไปในยุคน้ันโดยเฉพาะเร่ืองเหยยี ดผิวและชนชน้ั วรรณะ เขารับกรรณะที่เป็นศูทรเป็นเพ่ือนตายและยกแคว้นอังคะไห้ปกครอง เขาเปรยี บกรรณะเป็นแม่น้ำา “ความบริสุทธิข์ องแมน่ ำ้านนั้ ขึ้นอยูก่ บั นา้ำ ที่ใสสะอาด หาไดม้ าจากแหลง่ ท่มี า” นอกจากน้ันเขายงั ได้ชื่อว่าเปน็ “นักการเมืองและนกั การทูต” ที่นยิ มสร้างไมตรีมากกว่าทำาสงคราม 37

กษัตริย์ช่างเจรจา “ทรุ โยชน”์ ผทู้ ม่ี เี สน่ห์ในการใช้วาจา ทุรโยธน ์ เปน็ ลกู ของท้าวธฤตราษฎรก์ ับพระนางคานธาร ี ในขณะท่ีพระนางคานธารี ทรงตั้งครรภอ์ ยู่ 2 ปีน้นั พระนางคานธารีกเ็ ลยไดร้ ับส่งั ใหน้ างขา้ หลวงเอาฆอ้ นเหล็กทุบไปที่ ท้องพร้อมกับบอกว่านเ่ี ป็นวิธชี ว่ ยให้ประสตู กิ าร นางข้าหลวงจึงตีไปทคี่ รรภข์ องพระนางคาน ธาร ี คร้งั แรกยงั ไมอ่ อก จงึ ตไี ปอีกสองครั้ง จนในท่สี ุดพระนางคานธารกี ็คลอดออกมาเป็นก้อน เนอ้ื ใหญแ่ ละเยน็ เฉยี บ เมือ่ พระนางคานธารที ราบดงั นัน้ พระนางคานธาลจี งึ รับสัง่ ใหเ้ อาก้อนเนือ้ นัน้ ไปทิ้ง สระ ครั้นเมอื่ นางข้าหลวงจะเอาก้อนเนอ้ื ไปทงิ้ สระกไ็ ด้มีฤๅษีเขา้ มาขวางแลว้ บอกวา่ ใหเ้ อาก้อน เนอื้ น้นั เอามาแล่เป็นชน้ิ ๆ 100 ช้ิน เอาช้นิ แต่ละช้นิ ไปใสห่ ม้อดินแลว้ เอาน้าำ บริสุทธิ์พรมลงไป ก้อนเน้ือทง้ั ร้อยช้นิ กจ็ ะกลายเปน็ กุมาร ลูกคนแรกท่ีคลอดนั้นพอเกิดมา หมาหอนทัง้ เมอื งแร้ง การ้องล่ันพระนคร กมุ ารองค์โตน ี้ ชอ่ื ทรุ โยชน ์ ซึ่งยากทใ่ี ครจะเอาชนะได้ ท้าวธฤตราษฎร์ ไดย้ นิ เสียงนกกาแร้งหมารอ้ งลั่นระงมทงั้ เมืองก็ตกใจวิ่งไปถามทา้ วภีษมะผเู้ ป็นลุงวา่ เกดิ อะไร ขึน้ ทา้ วภีษมะกบ็ อกว่าน่เี ปน็ เหตุอุบาทวข์ องลูกชายเจา้ ซงึ่ เกิดมาพร้อมกบั ความจัญไร นำามาซึ่ง เสนยี ดแก่หัสตนิ ปรุ ะ ภษี มะจึงบอกให้ท้าวธฤตราษฎร์เอาลูกไปฆ่าท้ิงเสียท้ังหมด แต่ท้าวธฤต- ราษฎร์กบั พระนางคานธารีไม่ยอมจงึ ฝืนเลย้ี งโอรสท้งั 100 คนเรื่อยมา พรอ้ มกับพระธดิ าอกี 1 คนซ่งึ พี่น้องท้ัง 101 คนน้ันกค็ ือ พ่นี อ้ งตระกลู เการพ ทรุ โยธน์ ไดพ้ รให้เปน็ ผทู้ ีม่ ีเสน่หใ์ นการใช้วาจา เกล้ยี กลอ่ มคนไดง้ ่าย แตก่ ็เป็นผู้ทม่ี ี ความอิจฉาริษยากับปาณฑพอย่างแรงกลา้ จงึ กอ่ ใหเ้ กิดสงครามบนทุ่งกรุ ุเกษตรข้นึ มา แต่ ตอนสดุ ทา้ ยทรุ โยธน์กต็ ้องตายไปพรอ้ มกบั พน่ี อ้ งตระกูลเการพทงั้ หมด ยกเว้นนางทหุ ศาลา (พระธดิ าองค์เดียวของท้าวธฤตราษฎร์)38

ในสงครามที่ทงุ่ กุรุเกษตร วนั ท่ี 18 ทา้ วศลั ยะถูกฆา่ ตายด้วยนำ้ามอื ของยธุ ิษฐิระในการสู้กนั แบบตัวต่อตวั สหเทพ กส็ ามารถสังหารท้าวศกนุ (ิ ลุงผคู้ อยยุยงทรุ ะโยธนใ์ ห้เดินทางผดิ )ไดส้ าำ เรจ็ มาถงึ บดั นน้ีความพา่ ยแพบ้ งั เกิดกับฝ่ายเการพของทุรโยธน์แลว้ ทหารฝ่ายเการพตายหมดยกเว้นทุรโยธน์กบั นกั รบอีกสามคนคือ อศั วถามา กฤปาจารยแ์ ละกฤตวรมนั รวมเปน็ สค่ี นเทา่ นั้น ทรุ โยธน์หลบไปอาศัยอยู่ใต้หนองน้ำา และใช้อาำ นาจวิเศษกบดาลอยู่ใต้สระนำ้าเพ่ือซอ่ นตวั แตใ่ นทีส่ ดุ พวกปาณฑพกต็ ามหาจนเจอและท้าทายให้ทุรโยธนข์ ึ้นมารบเพือ่ ให้รแู้ พร้ ชู้ นะ เป็นภมี ะเองท่เี ปน็ คนท้าทุรโยธน์ให้มาสู้ตวั ต่อตัวกันด้วยอาวุธท่สี องคนถนัดเป็นพเิ ศษน่นั ก็คือคทา(กระบอง) ภมี ะกบั ทุรโยธรน์ส้กู นั ตัวต่อตัวโดยมนี ักรบคนอืน่ ๆยืนดอู ย ู่ ภมี ะอาศัยการแนะนาำ ของกฤษณะใชค้ ทาฟาดไปทีห่ นา้ ขาของทรุ โยธน ์ ทุรโยธน์ไม่สามารถเดินไปไหนได้นอกจากคลานและนอนรอความตายทส่ี ระนาำ้ ทซ่ี อ่ นตวั นน่ั เอง พวกปาณฑพทิ้งให้ทรุ โยธนน์ อนรอความตาย ทรุ โยธน์ ประณามกฤษณะทใ่ี ช้เล่ห์เหลยี่ มบอกใบใ้ หภ้ มี ะทำารา้ ยตน ดว้ ยความเคียดแค้นในขณะท่ีพวกปาณฑพส่งกฤษณะให้เดินทางไปปลอบโยนท้านธฤตราษฎร์และพระนางคานธารีให้คลายความโศกเศรา้ จากการต้องสูญเสียทรุ โยธน์ แต่ทุรโยธนย์ งั ไมต่ ายและอาศัยช่วงเวลาในการมีชีวติ ช่วงสดุ ทา้ ยแต่งตัง้ อัศวถามาเปน็ ผู้บัญชาการรบฝา่ ยเการพ แมจ้ ะมีทหารเหลอื ยูเ่ พียงสามคนกต็ ามทแี ละอัศวะถามาก็รับปากจะชว่ ยแก้แคน้ ให้กับทุรโยธน์ 39

YUDMHA IINSCTH AHR AICRT EAR40

ยุธิษฐริ ะ “ พคี่ นโต ฝา่ ยปาณฑพ ” ยุธิษฐิระ (Yudhisthira) เป็นพช่ี ายคนโตของตระกูลปาณฑพ เขามที กั ษะการต่อสทู้ คี่ อ่ นขา้ งยากจะขาดเดา มเี ทคนิคการเจรจาเกล้ยี กลอ่ ม ถงึกระนัน้ เขากม็ คี วามสามารถในการใช้หอกต่อสแู้ ละในการแข่งรถม้า ยุธิษฐิระ พดู ไดห้ ลายภาษารูภ้ าษามาก เขาเป็นท่รี ู้จักด้วยความซ่ือสัตย์สจุ ริตยุตธิ รรมเฉลยี วฉลาดความอดทน เปน็ พฤติกรรมทด่ี แี ละฉลาดของเขา ยุธษิ ฐริ ะเขา้ ใจการเมอื งและซึมซบั หน้าทข่ี องกษัตรยิ ์จากภษี มะ ทาำ ให้เขาเป็นคนท่มี คี วามสามารถคนนึง(เรียบเรียงโดย ชิษณุชา) 41

กษตั รยิ ผ์ ู้ตดิ พนัน “ยุธษิ ฐิระ” ผู้ฉลาดเฉียบแหลมแต่พา่ ยให้กับพนัน ยธุ ิษฐิระ ถือว่าเปน็ พระโอรสของทา้ วปาณฑ ุ กบั พระนางกนุ ต ี แตจ่ รงิ ๆ แล้วเปน็ พระโอรสของพระนางกนุ ตีและพระธรรมเทพ มลี กั ษณะโดดเด่นคอื เปน็ ผมู้ ีความยุตธิ รรม ต้งั อยบู่ นหลักธรรมเครง่ ครดั ตลอดมา พี่นอ้ งปาณฑพจึงยึดเอาการตดั สินใจของพ่ีคนโตคนนีเ้ ปน็ หลกั ยธุ ษิ ฐริ ะมพี ระมเหสคี อื พระนางเทราปต ี (ซง่ึ เปน็ พระมเหสขี องปาณฑพท้งั ห้า) มพี ระ โอรสดว้ ยกัน 1 พระองคค์ อื ประติวนิ ธัย ครั้งหนึง่ ทรุ โยธน์อิจฉาพวกปานฑพมาก จงึ สร้างสกาขน้ึ มาบ้างและเชิญพวกปาณฑพ มาเล่นสกากัน จุดมงุ่ หมายคือ “จะเลน่ สกาพนันเอาบา้ นเอาเมืองกัน” ยธุ ิษฐิระเมือ่ เห็นวา่ ทา้ ว ธฤตราษฎร์เป็นผู้กลา่ วชักชวน จึงไม่ปฏเิ สธ โดยทรุ โยธน์ให้ศกนุ ิผ้เู ปน็ ลุงและชำานาญในการ เล่นสกามาก เป็นผู้เล่นแทนและชนะทุกคร้ัง ผลคือพวกปาณฑพแพ้และไมเ่ หลอื อะไรสักอยา่ ง ยุธิษฐิระจึงเริม่ จากการพนนั น้องชาย นกลุ สหเทพ อรชนุ และภมี ะตามลำาดับ จากน้ันจงึ เอาตัว เองเปน็ พนันและเล่นสกาตอ่ ไปโดยใชพ้ ระนางเทราปตีพนนั แตก่ แ็ พจ้ นหมด เร่ืองราวเลยเถิดออกมามากจนในท่ีสุดท้าวธฤตราษฎร์ก็ขอให้พระนางเทราปตีให้ อภยั และแลกกบั ให้นางขออะไรก็ได้ นางจงึ ขอให้คืนทกุ อย่างกลบั ส่สู ภาพเดมิ ท้าวธฤตราษฎร์ จงึ ตกลงตามทว่ี า่ แต่ทรุ โยธน์ไมจ่ บแคน่ น้ั ยังให้ท้าวธฤตราษฎร์ชกั ชวนให้พวกปาณฑพมาเล่น สกาอีกคร้งั หนง่ึ โดยผแู้ พ้ตอ้ งออกปา่ เปน็ เวลา 12 ป ี และปีที่ 13 ห้ามใหใ้ ครจำาได้ ถา้ ใครจะได้ ต้องเดินป่าอีก 12 ป ี ยุธษิ ฐิระทราบชะตากรรมดี แตก่ ย็ อมเลน่ สกา ปานฑพจงึ ไดอ้ อกปา่ เหตุ จากการตดิ พนนั ของ ยธุ ษิ ฐริ ะ42

ในปที ี่ 13 ท่พี วกปาณฑพต้องไมใ่ ห้ใครจาำ ได้น้นั ยธุ ษิ ฐิระ ได้ขอพรจากพระธรรมเทพผ้เู ป็นบดิ าว่าในปที ี่ 13 นี้ขอให้ไม่มใี ครจาำ ได้ เนอื่ งจากพระธรรมเทพมาพิสจู นค์ วามต้งั มนั่ อยบู่ นหลักธรรมของยุธิษฐริ ะ โดยการทาำ ใหน้ อ้ งชายทั้งสี่คนตายไปและแปลงกายเปน็ ผเู้ ฝา้ ธารน้ำาท่ีพนี่ อ้ งปาณฑพสคี่ นลงไปด่มื แล้วถามวา่ ยธุ ษิ ฐิระจะเลอื กใครใหฟ้ ้ืนขึ้นมา จึงเลือกนกลุ เพราะตนเปน็ บตุ รพระมารดากุนต ี สว่ นบุตรของพระมารดามาทรหี รอื มทั รีไดต้ ายไปหมดแล้ว จงึ เลือกนกุลให้ฟนื้ ข้นึ มาอกี ครงั้ พระธรรมเทพพอใจมากจึงคืนชีวิตให้กับทกุ คนและปรากฏร่างเป็นพระธรรมเทพดงั เดมิ จากน้ันปาณฑพตกลงวา่ จะแฝงตวั ไปทาำ งานในวังของท้าววริ าฏ แควน้ มตั สยะ โดยยุธษิ ฐริ ะไดใ้ ช้ช่ือวา่ กงั กะ เข้ามาทาำ งานสอนสกาแก่ท้าววิราฏ , ภมี ะใชช้ ่ือว่าวัลลภ เข้ามาทาำ งานเป็นพ่อครวั หลวง , อรชนุ ใชช้ อื่ วา่ พฤหันนลา(ในขณะน้นั เป็นกะเทย) เข้ามาทำางานสอนนาฏศลิ ป์แก่เจ้าหญงิ อุตตรา พระธิดาของทา้ ววริ าฏ ,นกลุ ใช้ชอ่ื ว่า ทามครันถี เข้ามาทำางานดแู ลม้า , สหเทพ ใชช้ ่อื ว่า ตนั ตริปาละ เขา้ มาทาำ งานดูแลปศุสตั ว ์ สว่ นพระนางเทราปตีใชช้ ื่อว่า ไศรันทร ี เข้ามาทำางานดูแลความงามให้กบั พระมเหสีของทา้ ววิราฎ(ยธุ ษิ ฐิระ และ นางเทราปตี) 43

เมอื่ สงครามบนทงุ่ กรุ เุ กษตรเกดิ ขึน้ ยุธษิ ฐิระกไ็ ดเ้ ข้าร่วมการรบด้วย แต่ไมไ่ ด้ตายในสงคราม เมื่อ สงครามสิ้นสดุ กไ็ ด้กลบั ไปครองอนิ ทรปรัสถด์ ังเดิม แต่หลังจากนน้ั ปาณฑพเกดิ ความเบอ่ื หน่ายในชีวิตเพราะ เห็นผลของสงคราม จงึ ยกบลั ลังกใ์ หห้ ลานชายของอรชุน และพ่ีน้องปาณฑพกบั นางเทราปตกี ็ออกเดินป่า พร้อมกับสุนัขอีก 1 ตัว สุดท้ายพ่นี อ้ งปาณฑพท้ังสีแ่ ละนางเทราปตกี ็สิน้ ชวี ติ ลงและขึ้นสวรรคบ์ นยอดเขา หมิ าลัย จากนั้นสนุ ัขที่ติดตามมาดว้ ยก็กลบั กลายเปน็ พระธรรมเทพ และพายธุ ิษฐริ ะข้นึ ไปบนสวรรค์ (แต่ตอน นนั้ ยธุ ิษฐริ ะยงั ไมต่ าย และมผี ู้กลา่ ววา่ ยุธษิ ฐริ ะเปน็ คนคนเดยี วในโลกทสี่ ามารถข้นึ ไปยังยอดเขาหิมาลยั ไดท้ ั้ง เปน็ ) แตก่ ลับพบวา่ ทุรโยธน์น่งั ครองบลั ลังก์อยู่ แต่ปาณฑพและนางเทราปตีตอ้ งตกนรกเพราะฆา่ พีน่ อ้ งของ ตน ยธุ ิษฐริ ะจึงตดั สนิ ใจตกนรกด้วย จากนั้นพระธรรมเทพจงึ บอกว่าทัง้ หมดเป็นภาพลวงตา จรงิ ๆ แลว้ เกา รพตอ้ งตกนรก แตป่ าณฑพอยู่บนสวรรค์ ทง้ั หมดท่ที ำามาคอื การทดสอบจิตใจของยธุ ษิ ฐิระ ยธุ ิษฐิระ พน่ี อ้ ง ปาณฑพและนางเทราปตกี ็ได้อยู่บนสวรรค์ด้วยกันอยา่ งมคี วามสุขตลอดมา (ยธุ ษิ ฐริ ะ และ สุนัข)44

BH I M AM A I N C H A R A C T E R 45

ภมี ะ “ ผ้ทู นี่ ่าสะพรงึ กลัว” ภมี ะ (Bhima) หรือ ภมี ะเสน เปน็ ชื่อวรี บรุ ุษสาำ คัญคนหนึ่งในมหากาพยเ์ ร่ืองมหา ภารตะ คำาวา่ “ภีมะ” แปลวา่ ผู้เปน็ ท่นี า่ สะพรึงกลัว” เป็นเจ้าชายปาณฑพองค์ที่สองในจำานวน ทัง้ หมดห้าองค ์ ภมี ะเป็นคนรปู รา่ งใหญโ่ ตมีพละกาำ ลังย่งิ ใหญ่ ถอื กระบองเปน็ อาวุธ เป็นคนใจ กล้าหาญโหดเหย้ี มร้ายกาจ เจ้าโทสะปากร้ายไม่เคยปราณีต่อศัตรูเป็นคนหยาบคายและกินจุ มาก ในสงครามเรอ่ื ง มหาภารตะ ภีมะ เปน็ คู่กัดกับ ทรุ โยธน ์ ตอ้ งจอ้ งลา้ งจองผลาญจนกว่าจะ ตายจากกนั ไป เพราะ ทรุ โยธนไ์ ด้ขอร้องลุงศกุน ิ หาทางแกล้ง ภมี ะ จน ศกนุ ิ ไดใ้ สย่ าพษิ ในขนม ใหภ้ ีมะกิน และ จับโยนลงนาำ้ แตภ่ ีมะกร็ อดมาได้ เหตุนจี้ ึงกลายเปน็ ความแคน้ ของ ภมี ะ ทีม่ ใี ห้ กับ ทรุ โยธน์46

ภมี ะ เป็นหน่ึงในตัวละครวงศ์ปาณฑพที่มีรปู ร่างสูงใหญ่กว่าปกต ิ 1.25-1.5 เทา่ ถือกาำ เนดิ โดยใชเ้ วทมนตเ์ รยี กเทพเจ้า ซง่ึ ไดเ้ รยี กพระพายใหม้ าประทานการกำาเนิดบตุ รกบั แม่นางกุนต ี ในยามท่เี จ้าชายปาณฑตุ อ้ งคาำ สาป เมือ่ คร้ังเข้ามาล่าสตั วจ์ นพลั้งเผลอไปสงั หารฤๅษีท้งั สามีภรรยาที่กาำ ลังมอี ะไรกันแบบร่างจำาแลงเป็นกวาง แมน่ างกนุ ตเี องนั้นไดใ้ หก้ ำาเนิด เลี้ยงดเู ตบิ โตข้นึ มาเฉกเช่นพี่น้องปาณฑพคนอ่ืนๆ ตามกันมา ท่นี า่ บังเอญิ มากกวา่ น้นั คือ วันเกดิ เดอื นเกดิ ปีเกดิ ดันมาตรงกันกับชว่ งท่ีทรุ โยธนแ์ ละบตุ ร 99 คน และบตุ รอี ีก 1 คนถือกำาเนดิ พร้อมๆ กัน ในเร่อื งของการฝึกสอนใหไ้ ดร้ วู้ ชิ า กอ่ นทจ่ี ะกลับสู่การขน้ึ ครองราชยเ์ ป็นกษตั ริย์ต่อไป คราวน้ีท้งั เจ้าชายปาณฑแุ ละแมน่ างกนุ ตไี ด้เชญิ ใหฤ้ ๅษสี ขุ ะกบั สนั ยาติ ซึง่ เปน็ ผชู้ ำานาญการใช้อาวุธและยุทธวธิ ีเบ้อื งตน้ มาทาำ การฝึกฝนให้กบั ภีมะ พรสวรรค์ทพ่ี ระพายประทานมาใหน้ ั้นคือศาสตร์ของการใช ้ “กระบองและคฑา” ซึ่งเปน็ อาวธุ หนกั ท่ีเหมาะสาำ หรับการโจมตรี ะยะประชดิเทา่ นน้ั พว่ งด้วยความสามารถดา้ นมวยปลำ้าอนั ทรงพลัง นอกเหนือจากการฝึกใชธ้ นูขัน้ ต้นและยงั สามารถพฒั นาใหส้ งู ขนึ้ ไปอกี โดยการฝกึ ฝนกับ “พระพลราม” ซ่ึงได้เทียบเชญิ ใหม้ าเปน็วิทยากรพเิ ศษ นอกจากการศกึ ษาศาสตร์ระดับก้าวหนา้ ของกฤปาจารย์กับโทรณาจารย์ และทุรโยธน์เองกไ็ ด้เรียนรกู้ ารใชค้ ฑาขั้นกา้ วหน้าไปพรอ้ มๆ กัน แม้บางคร้งั อาจจะมีลงไมล้ งมือทะเลาะกันเองด้วยซำ้า ซง่ึ ก็คืออีกจดุ เร่ิมต้นหน่งึ ทท่ี รุ โยธน์อาฆาตแค้นภีมะย่งิ นกั เพียงแต่ภมี ะเองน้นั ถนดั การใช้พลงั โจมตแี บบสุดข้ัว สว่ นทุรโยธนน์ ั้นถนดั การโจมตีแบบมีชัน้ เชิง เทา่ นั้นเอง(ภมี ะ ประลองกบั ทรุ โยธน)์ 47

ในสงคราม ณ ทงุ่ กรุ เุ กษตร ภีมะ ได้พา่ ยแพใ้ หก้ ับหลายต่อหลายคน แตก่ ็ยังคงรอด ชวี ติ มาได ้ เช่น ในสงครามวนั ท ่ี 14 ภีมะ พา่ ยแพใ้ ห้กับ กรรณะ แต่กรรณนะไวช้ วี ติ ภีมะไว้ เพราะ สัญญากับ กนั ตไี ว ้ เรื่องการต่อสู้ของคู่กัด หรอื ไม้เบื่อไม้เมาตลอดกาลแห่งภารตะวรรษ อย่างทรุ โยธน์ ซึ่งคราวน้มี ีพระพลรามเข้ามาเก่ียวขอ้ งด้วย การประลองคฑาทีม่ กี ตกิ ากำาหนด ไว ้ ท่ามกลางสงครามวันสุดทา้ ยจึงเร่ิมตน้ จนแล้วจนรอดวา่ ทัง้ ภมี ะและทุรโยธนต์ า่ งกม็ ีฝีมอื ชั้น เชิงท่ีรนุ แรงเทา่ กนั แมว้ า่ จะถกู ขัดขวางในตอนท่ีอัศวัตถามาข้ึนมาห้ามไมใ่ หต้ อ่ สูก้ นั จริงๆ แลว้ ก็ตาม เมื่อกติกาที่พระพลรามต้งั ข้นึ น้ันมีแนวโนม้ ที่จะทำาใหท้ รุ โยธนไ์ ด้ทีไดเ้ ปรยี บบ้าง ภมี ะเอง กจ็ าำ ใจต้อง “แหก” กตกิ า และ “หวด” ใส่หน้าตกั ทุรโยธนอ์ ย่างแรงสักห้าหกครัง้ คราวน้ที ุรโย ธน์จงึ ทรดุ จริงๆ ขณะรบกนั ทรโยธน์ติดคาำ สาปจากฤๅษีไมเตรยะมาดว้ ย ย่งิ เออื้ ให้ภีมะบรรลผุ ล การตอ่ สอู้ ยา่ งสมบูรณ ์ กระท่ังทุรโยธน์หมดท่าทจ่ี ะต่อกรกับภีมะอกี ตอ่ ไป   และพระพลรามเองก็ไม่พอใจทภ่ี ีมะไดก้ ระทาำ ผิดกตกิ า ควา้ ค้อนเคยี วหมายจะสงั หาร ภีมะ แตส่ ุดทา้ ยพระกฤษณะเข้ามาขดั ขวาง จงึ ทำาให้ภมี ะนนั้ รอดพน้ จากการถกู สงั หารจากพระ พลรามโดยปรยิ าย (ภีมะ สงั หาร ทุรโยธน)์48

49

MAIN CHARACTER SHAKUNI50