History of Playing Cards

มหัศจรรยไ์ พ่กระดาษ เรียบเรยี งโดย 1

ค�ำ นำ� พ็อกเก็ตบคุ๊ “A History of Playing cards : มหศั จรรย์ไพก่ ระดาษ” เล่มน้ีเป็นผลงานจากการรวบรวมเน้ือหาท่ีมีอยู่แล้วตามเว็บไซต์หรือหนังสือต่างๆ โดยที่ผมไดร้ วบรวมขึ้นโดยมองเห็นว่าเปน็ เร่ืองทน่ี า่ สนใจ โดยท่ีผมได้ถ่ายทอดถ้อยคำ�ท่ีเป็นกันเองผ่านภาพประกอบท่ีมีสีสันสดใส ทผี่ มไดเ้ ลอื กสรรมา ซง่ึ บางภาพเปน็ ภาพทีเ่ ก่ามากอาจดูไมส่ ดใสมากอย่างท่ีควร จะเปน็ ท้งั นก้ี เ็ พอื่ เปน็ ประโยชน์ตอ่ ผู้อา่ น ซ่งึ การน�ำ เสนออาจดแู ปลกแตกต่างจาก หนงั สือเล่มอ่ืนๆ ไปบ้าง แต่ก็ทำ�ให้คุณผู้อา่ นเพลิดเพลินอย่างแน่นอน จากท่ีผมไดฟ้ งั เรื่องราวจากอาจารยท์ ่านหนึง่ ในเวลาน้นั ผมมคี วามสนใจ เปน็ อยา่ งมาก แตด่ ว้ ยท่ยี ังไม่มเี นื้อหาทเ่ี ป็นภาษาไทย จงึ ท�ำ ให้หมดโอกาสทจี่ ะ ศกึ ษาเพม่ิ เติมเร่อื งของไพ่ แตเ่ ม่อื มีโอกาศผมจึงไดเ้ ลอื กเร่อื งราวอนั น่าประทับใจน้ี จงึ อยากจะแบง่ ปนั เรือ่ งราวนี้สคู่ ณุ ผู้อา่ น และเชือ่ แน่วา่ ข้อมลู ในพ็อกเกต็ บคุ๊ เลม่ นี้ จะสรา้ งความประทบั ใจ และเปน็ ประโยชนใ์ นดา้ นความรอู้ ย่างแนน่ อน... ขอความสขุ จงมแี กค่ ุณผูอ้ า่ นทกุ ทา่ น...ขอบคุณครบั ณัฐวฒุ ิ กิติวรรณ ผู้เรียบเรียง 2

สารบัญ ค�ำ น�ำ 5 สารบัญ 6 ตอนที่ 1 จุดก�ำ เนดิ “ไพ”่ ความบนั เทงิ แหง่ อารยธรรม 8 ความเปน็ มา 13 ไพ่ทาโรต์ 14 ตอนท่ี 2 การจำ�แนกรูปแบบ ความหลากหลายทเ่ี ปน็ เอกลักษณ์ 16 Sawantwadi Dasavatara Pattern 18 สเปนและเยอรมัน 20 Paris pattern 23 ไพม่ าตรฐาน (Standard 52-card deck) 31 ตอนที่ 3 ท�ำ ไมถึงต้องมี52ใบ? ไขความลบั จักรวาลตวั เลข 44 ตอนที่ 4 บคุ คลในประวตั ศิ าสตร์ สญั ลักษณ์ของความเปน็ ทกุ ส่งิ แหลง่ อ้างอิง 3

4

ตอนท่ี 1 จุดกำ�เนดิ “ไพ่” ความบันเทิงแหง่ อารยธรรม 5

ลวดลายบนไพ่ของจนี ในสมัยราชวงศ์หมิง “ไพ”่ นน้ั มีอยู่นานนับพันปมี าแล้ว กระท่ังได้รับการคิดค้นและพัฒนาไป ตามแต่ละวัฒนธรรมนัน้ ๆ โดยเริ่มแรก ถือกำ�เนิดมาในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 9 ในสมยั ราชวงศถ์ ังของจีน ซึง่ ต่อมา ก็ได้รับการเผยแพร่ไปยังแถบประเทศ ตะวันออกกลาง และเร่ิมเข้าสู่ยุโรปใน ชว่ งปลายคริสตศ์ ตวรรษท่ี 14 6

ตามประวัติศาสตร์แล้วไพ่เกิดข้ึนมาอย่างหลากหลายรูปแบบตั้งแต่ยุค สมัยราชวงศถ์ งั ของจีน ซง่ึ เป็นยุคแรกๆเลย ที่ไดม้ ีการคิดค้นไพ่ขึน้ มา และรูปแบบของ เปอร์เซีย-อนิ เดยี กระทง่ั ถกู แพร่กระจายไปทว่ั ทวปี เอเชยี และอียปิ ตใ์ นคริสตศ์ ตวรรษที่ 11 อกี ดว้ ย จากชนิ้ ส่วนท่ีพบเป็นไพ่ทีม่ ีความเกา่ แกม่ าก ซึ่งถกู เกบ็ ไวท้ ่พี พิ ิธภัณฑ์ Be- naki ในเอเธนส์ ประเทศกรีซ และเขา้ สยู่ ุโรปในเวลาต่อมา จนท�ำ ให้เกิดการพฒั นาแยก ยอ่ ยออกไปเป็นไพช่ นดิ อนื่ ๆ อกี มากมาย เชน่ ไพ่ทาโรต์เป็นต้น 7

ไพท่ าโรต์ หรอื ถูกเรียกอกี ช่ือหน่ึงวา่ “ไพ่ยิปซี” ส่วนใหญ่นยิ มใชเ้ พ่อื การทำ�นาย ดวงชะตา ไพ่ทาโรต์ที่เปน็ ทีน่ ิยมคือ ชุด Rider Waite มที ง้ั หมด 78 ใบแบง่ ออกเป็นชุดใหญ่ 22 ใบ และชดุ ยอ่ ย 56 ใบ ในแต่ละใบก็จะมี ความหมายท่ีมากกวา่ หนง่ึ ความหมาย ซึง่ ก็ แลว้ แตน่ กั พยากรณ์จะตคี วาม จากเดมิ ท่ีใช้ ลูกแกว้ หรือสง่ิ อน่ื ๆ เป็นสือ่ ในการพยากรณ์ นัน่ เอง 8

9

10

แต่ก็ยังมีทฤษฏีอื่นอีกท่ี มาตรฐาน (Standard 52-card วา่ “ไพ่ปอ๊ ก” ไดถ้ อื กำ�เนิดขึ้น deck) หรือเรียกไดว้ า่ เป็นรปู มาในปีคริสต์ศตวรรษที่ 7 มา แบบโมเดริ น์ หรอื ท่ีคนไทยเรยี ก จากฮินดู แต่ก็ไม่พบหลกั ฐานใด กันอย่างคุ้นหู คือ “ไพ่ป๊อก” อ้างอิงถงึ เลย ตอ่ มามีชาวฝรง่ั เศส ซึ่งเพ้ยี นมาจากคำ�ว่า โปก๊ เกอร์ ชื่อเกงิ โกเนอร์ (Gungoneur) (Poker) ในภาษาองั กฤษ และยัง เป็นผคู้ ดิ ค้นขึ้น แต่น่าจะเป็นการ ถูกดัดแปลงแยกย่อยออกไปเป็น ปรับแตง่ ใหม่เสียมากกวา่ รูปแบบต่างๆ อกี มากมายหลาย ภายหลังท่ีเข้าสู่ยุโรป แบบเลยทเี ดียว ในคริสตศ์ ตวรรษท่ี 14 กไ็ ด้รับ ก า ร เ ป ลี่ ย น แ ป ล ง แ ล ะ พั ฒ น า 11 จนมีหน้าตาท่ีเราพบเห็นกันอยู่ ในปจั จุบนั หรือท่รี ูจ้ ักกันคือไพ่

12

ตอนท่ี 2 การจ�ำ แนกรปู แบบ ความหลากหลายทเี่ ป็นเอกลกั ษณ์ 13

ยังไม่ค่อยเป็นที่รู้จักมากเท่าไหร่ในดินแดนเปอร์เซีย ก่อนที่จะรับเข้ามาโดยการค้าผ่านเส้นทางการค้าที่เรียกว่า เส้นทางสายไหม ในคริสตศ์ ตวรรษที่ 13 ไพจ่ งึ เปน็ ทร่ี ้จู ักกนั ใน ชื่อ Ganjifeh หรือ Ganjafa ประกอบไปดว้ ย 8 ชดุ โดยชาว มองโกลน�ำ ไปยังประเทศอินเดียในชว่ งตน้ คริสตศ์ ตวรรษที่ 16 และยังเปลีย่ นรูปแบบจากรูปสเ่ี หลี่ยมผนื ผ้าเป็นรูปวงกลม Raja และ Mantri ของ Varaha suit 14 และ Four ของ Kalkin จาก Durbar pack.

Sawantwadi Dasavatara Pattern 15

ด้านซา้ ย French Rouen pattern ด้านขวา Spanish Toledo pattern เมือ่ ไพ่เขา้ มาถงึ ยุโรปโดย Mumluk ของ อยี ิปต์ประมาณปีครสิ ต์ศักราช 1,370 และเร่มิ ปรากฏในฝรง่ั เศสในปีครสิ ต์ศักราช 1,377 ซ่ึง ฝรัง่ เศสไดร้ ับอทิ ธิพลมาจากเยอรมัน จะมีสัญลกั ษณ์ ที่ถกู เปลีย่ นแปลงไปคอื สญั ลักษณ์ระฆัง(Bells) ของ เยอรมนั ถกู เปลี่ยนไปเปน็ กระเบอ้ื ง(Tiles) แทน 16

A 32-card German suited set using the Saxon pattern สัญลักษณ์ด้านซ้ายคือรูปแบบเยอรมัน สว่ นด้านขวาคือรูปแบบฝร่ังเศส 17

Paris pattern กลายเป็นทีร่ ู้จกั อย่างเป็นทางการ ลักษณะของไพ่ที่ใชถ้ กู ควบคุมโดยรัฐบาลฝรัง่ เศส ไพ่ทงั้ หมด ถูกผลติ บนกระดาษลายนำ�้ ดิจิตอล มีการเชือ่ มโยงในหนา้ ไพ่ ต่างๆ ซึ่งเป็นพวกบุคคลที่ทรงคุณคา่ ทางประวัติศาสตรห์ รือ เปน็ ต�ำ นานกจ็ ะถูกนำ�มาเปน็ ตัวแทนบนหน้าไพ่ 18

เชน่ ไพ่ในตำ�แหนง่ King สัญลักษณโ์ พธแ์ิ ดง เปน็ รูปของชาร์เลอมาญกษัตริย์ แห่งแฟรงค์ (คาร์ลที่ 1 มหาราช) 19

ไพ่มาตรฐาน (Standard 52-card deck) ประกอบด้วยไพจ่ �ำ นวน 52 ใบ ใน 4 ชุด แตล่ ะชุดก็จะมี 13 ใบ ในหน่งึ ชดุ ก็จะมีกษตั รย์ (Kings), พระราชินี (Queens), แจ็ค (Jacks) , ตัวเลขและสญั ลกั ษณ์ ซ่ึงองคป์ ระกอบของการ ออกแบบโดยใชร้ ูปภาพ และสญั ลกั ษณน์ ั้น ลว้ น บ่งบอกถึงลกั ษณะของอารยธรรมน้ันๆ โดยจะ มีการใชร้ ปู ภาพและสัญลกั ษณแ์ ทนส่งิ ตา่ งๆ ซง่ึ ล้วนมีความหมายทัง้ สิ้น ววิ ัฒนาการของกษตั รยิ ส์ ัญลักษณโ์ พธ์ิแดง 20

21

22

ตอนท่ี 3 ทำ�ไมถงึ ต้องม5ี 2ใบ? ไขความลับจักรวาลตัวเลข 23

ไพ่หนึง่ ส�ำ รับมจี �ำ นวนไพ่อยู่ 52 ใบ กเ็ พราะว่าใน 1 ปี มีจำ�นวน 52 สัปดาห์ แลว้ ในแต่ละใบก็จะมสี ญั ลักษณอ์ อกเป็น 4 สญั ลักษณ์ ซึ่งสอ่ื ถึงฤดูกาลทงั้ 4 ฤดู กล่าวคอื ดอกจิกเป็นสัญลักษณ์ท่ีใชแ้ ทนฤดใู บไมร้ ่วง ข้าวหลามตดั เป็นสัญลักษณ์ท่ีใช้แทนฤดูรอ้ น โพธแ์ิ ดงเป็นสัญลกั ษณ์ทใ่ี ชแ้ ทน ฤดใู บไมผ้ ลิ และโพธ์ดิ ำ�เปน็ สัญลกั ษณท์ ใ่ี ชแ้ ทนฤดูหนาว การตคี วามหมายในแง่ของมนษุ ยใ์ นวยั ต่างๆ ก็จะมีความหมาย วา่ โพธแ์ิ ดงมีความหมายทใ่ี ช้แทนวัยเยาวห์ รอื วยั เดก็ ข้าวหลามตัดมคี วาม หมายแทนวัยหน่มุ สาวหรอื วยั รุ่น ดอกจิกมีความหมายแทนวยั กลางคนหรอื วัยรนุ่ ตอนปลาย ส่วนโพธด์ิ ำ�นนั้ มีความหมายแทนวยั ชรา ในความหมายอ่ืนๆ อาจแทน 4 สิ่งที่สำ�คัญในชีวติ ได้แก่ ขา้ วหลามตดั แทนทรพั ยส์ ินเงนิ ทอง ดอกจิกแทนความรู้ โพธ์ิแดงแทนความรกั โพธด์ิ ำ�แทนความตาย 24

DEATH 25

26

ผลรวมของจ�ำ นวนแตม้ บนไพท่ ้งั 52 ใบน้นั จะเทา่ กบั 364 โดยนับจากไพ่ตัวเลขปกติ King(13 แต้ม) Queen(12 แต้ม) และJack(11 แตม้ ) ถา้ รวมกบั Joker(1 แตม้ ) แล้วก็จะรวมเปน็ 365 ซงึ่ เป็นตวั เลขแทนจ�ำ นวนวันในหนึง่ ปี ทว่า Joker มี อยู่ 2 ใบ น่นั หมายความวา่ มีจ�ำ นวน 366 แต้ม ซ่ึง จะใช้แทนปอี ธิกสรุ ทิน หรือปีทมี่ ีเดอื นกมุ ภาพนั ธ์ มี 29 วันนนั่ เอง 27

ซ่ึงในแต่ละสัญลกั ษณ์ยงั ถูกแบง่ ออกเปน็ 2 สี ได้แก่ สีแดงมจี �ำ นวน 26 ใบ และสดี ำ�จำ�นวน 26 ใบ ทั้งนกี้ ็เพ่อื ใชใ้ น การแบ่งกาลเวลาของวนั สแี ดงหมายถึงโลกด้านสวา่ ง (กลาง วนั ) ส่วนสีดำ�หมายถึงโลกดา้ นมืด (กลางคนื ) หรือกค็ ือการ แบ่งโลกออกเป็นสองฝ่ัง คือตะวันออกและตะวนั ตก ถ้าตีความ หมายอีกแงห่ นงึ่ อาจหมายถงึ ความดีและความชัว่ น่นั เอง 28

29

30

ตอนท่ี 4 บุคคลในประวตั ิศาสตร์ สัญลกั ษณข์ องความเป็นทกุ สง่ิ 31

รปู แกะสลกั ดาวดิ เมืองฟลอเรนซ์ ประเทศอิตาลี ดาวดิ และซาอูล โดยแร็มบรนั ต์ แสดงให้ เหน็ เดวิดดดี พิณเพื่อไล่สง่ิ ชัว่ รา้ ยออกจาก รา่ งของซาอูล 32

กษัตริย์ในคิงโพธิ์ดำ�นั้นก็คือพระเจ้าเดวิดหรือ ดาวดิ ถ้าหากยงั นกึ ไม่ออกก็ใหน้ กึ ถงึ รปู ปน้ั เดวดิ ประตมิ ากรรมหนิ ออ่ นอนั โด่งดงั ซึง่ กเ็ ป็นผลงานช้นิ เอก ของมเิ กลนั เจโลน่นั เอง เหตทุ ไี่ ด้รบั เลือกมาเปน็ ลวดลาย บนไพ่นั้นก็ต้องกล่าวได้เลยว่าพระองค์น้ันเป็นกษัตริย์ที่ มีคุณธรรมและเปน็ นกั รบท่ีมคี วามสามารถ ซ�้ำ ยังมีความ เชย่ี วชาญทางด้านดนตรีอีกดว้ ย นบั ว่าเปน็ มหาราช พระองคห์ นึ่งทเ่ี ป็นปฐมกษตั รยิ ์ทแี่ ทจ้ ริง 33

อเล็กซานเดอร์มหาราช ไดร้ บั ตำ�แหนง่ คิง ดอกจิก ผเู้ ป็นตำ�นานความยิ่งใหญ่ในยคุ โบราณ มีช่ือเสียงอันเล่ืองลือในความสามารถทางการรบ ยทุ ธวิธตี า่ งๆ และการเผยแพรอ่ ารยธรรมกรกี ไป ในดนิ แดนตะวนั ออก ความยิง่ ใหญ่ของพระองค์นั้น คือการพิชิตจักรวรรดเิ ปอรเ์ ซียทง้ั หมด และผนวก ดนิ แดนเหลา่ นัน้ เปน็ อาณาจักรมาซโิ ดเนีย จนได้ รับการยกย่องวา่ เปน็ แมท่ ัพผยู้ ง่ิ ใหญ่ท่สี ดุ แมแ้ ต่ จเู ลียส ซซี าร์ ยงั ต้องร่�ำ ไหเ้ มอ่ื เห็นอนสุ าวรยี ์ของ พระองค์ 34

ดนิ แดนภายใตก้ ารยดึ ครองของอเลก็ ซานเดอร์ 35

คิงขา้ วหลามตดั : กษตั รยิ จ์ ูลยี ส ซีซาร์ (บุรุษผู้สถาปนาตนข้ึนปกครองกรุงโรมและ ทำ�ให้รงุ่ เรือง) เป็นรฐั บรุ ษุ ในประวตั ศิ าสตร์ พระองค์ได้สถาปนาตนเองข้ึนปกครองกรุงโรม และไดท้ ำ�ให้อาณาจกั รโรมันมีชอื่ เสียง เป็นท่ี รู้จักของชาวโลกมาจนตราบเท่าทกุ วนั น้ี จูเลีย สได้สร้างชอ่ื ซีซาร์อันย่ิงใหญน่ ีข้ ึ้น และเป็นตน้ แบบของกษัตริย์โรมันในสมัยต่อมาท่ีใช้ช่ือซี ซาร์น้ีถงึ สบิ สององค์ แมค้ ำ�วา่ ชาห์ แห่งอหิ รา่ น ซาร์ แห่งรสั เซยี ไกเซอร์ แห่งเยอรมนั ลว้ นแล้ว แตม่ รี ากศัพท์มาจากค�ำ ว่าซซี ารท์ ั้งส้นิ และได้ สืบทอดคำ�เรียกเหลา่ นี้มาจนถึงปจั จบุ ัน 36

รปู ปน้ั ทองสัมฤทธ์ทิ ี่ทนั สมยั ของจูเลียสซีซาร์ เมอื งรมี นิ ่ี ประเทศ อิตาลี 37

พระเจา้ ชาร์เลอมาญไดร้ วบรวมดนิ แดนยโุ รปเป็นหนงึ่ ได้ส�ำ เรจ็ ได้รับการอภเิ ษกจากพระสันตะปาปา 38

คงิ โพธ์แิ ดง : กษัตรยิ ช์ ารเ์ ลอมาญ (จักรพรรดิแห่งชาวโรมนั อัน ศกั ดิส์ ทิ ธิ)์ เป็นกษัตรยิ แ์ ห่งอาณาจักรแฟรงค์หรอื ฝร่ังเศสโบราณ ต้ังแต่ ปี พ.ศ. 1311 จนถงึ วันสน้ิ พระชนม์ เป็นผทู้ �ำ ใหจ้ กั รวรรดแิ ฟรงคร์ วมเปน็ หนงึ่ เดียวและเจรญิ รุ่งเรือง ในปี พ.ศ. 1343 และไดส้ วมมงกฎุ จักรพรรดิ ของ สมเด็จพระสันตะปาปาลโี อที่ 3 ชาร์เลอมาญเป็นที่รจู้ ักกันในนาม “จกั รพรรดแิ ห่งชาวโรมนั ” (Emperor of The Romans) ถอื เปน็ จกั รพรรดิ ท่ียิ่งใหญท่ ีส่ ดุ พระองคห์ นง่ึ ของยุโรปสมัยกลาง 39

ควนี โพธิด์ �ำ : ราชนิ โี บดิก้า (ราชนิ ีผกู้ ล้า หาญทนี่ ำ�ทพั ไอซนี ไี ปสู้รบกับโรมนั ) เปน็ ราชินีของบริทิชไอเซ็นในคริสต์ศักราชท่ี 60-61 เธอเป็นคนนำ�ทพั เผ่าไอเซน็ ปะทะ กับโรมัน ความจรงิ แลว้ กอ่ นหนา้ น้นั สามี ของเธอพราซทู ากัส (Prasutagus) ได้ตกลง ยกลูกสาวของตนให้จักรวรรดิโรมันเพ่ือยุติ การรกุ ราน แตส่ ามขี องเธอก็ด่วนจากไป เสียกอ่ น โรมันจึงถือวา่ เรื่องนัน้ ไมเ่ คยเกดิ ขน้ึ และเขา้ ยึดครอง โบดิก้าถกู เฆยี่ นตี ส่วน ลกู สาวของเธอก็ถกู ขม่ ขนื ด้วยความเจบ็ ปวดนีเ้ ธอจึงไดน้ ำ�ทพั สู้กับโรมัน บางขอ้ มูล ระบุว่าเธอได้สละตนเองเป็นเครื่องบูชายัญ แดเ่ ทพแี อนดราส เพื่อขอให้เผ่าไอเซ็นของ เธอชนะ 40

ควีนดอกจกิ : พระราชินแี หง่ ชีบาเป็นราชินีที่โด่งดังอยู่ในแถบเอธิโอเปีย ชื่อของเธอมหี ลายชือ่ ตามแต่ละทอ้ งถนิ่ ใน เอธิโอเปยี เรยี กเธอวา่ มาเคดา (Makeda or Maqueda) ในเคนยา่ เรียกเธอวา่ นาคุติ (Na- kuti) ในเยเมนเรยี กเธอว่า มาเรบ (Mareb) ในต�ำ นานของอิสลามเรียกเธอว่า บลิ คิส (Bil- qis or Balqis) ในโรมันเรยี กเธอวา่ นคิ าล (Nicaule) เธอเปน็ มเหสีของโซโลมอนผู้โด่ง ดัง พระราชนิ แี หง่ ชีบา ภาพชว่ งศตวรรษท่ี 15 41

ควีนโพธแ์ิ ดง : ครีโอพัตราที่ 7 (ราชินีผู้เป่ียมไปด้วยปัญญาและเสน่หา แมไ้ ม่ได้มหี น้าตาทง่ี ดงามกต็ าม) เป็น ราชินีแห่งอียิปต์โบราณและเช้ือพระวงศ์ องค์สุดท้ายของราชวงศ์ปโตเลมีแห่งมา เซโดเนยี ดงั นน้ั จงึ เป็นผปู้ กครองอียิปตท์ ี่ มเี ชอื้ สายกรกี คนสุดท้าย คลีโอพตั รา:ราชนิ อี งคส์ ุดท้ายแห่งราชวงศอ์ ยี ิปต์ 42

ควีนขา้ วหลามตัด : ราชนิ ีเอส เธอร์ (Esther) (ชาวยวิ ผไู้ ดเ้ ปน็ ราชนิ ี แหง่ อิหรา่ น) เอสเธอรส์ าวยิวท่ไี ด้เปน็ ราชนิ ขี องเปอรเ์ ซยี (อหิ รา่ น) 43

แหล่งอา้ งอิง BeelzeBufo (นามแฝง). (2558), สตั วใ์ นเทพนยิ ายและตำ�นาน ตอนท่ี 131KING บนไพ่คือ ใคร?. สืบคน้ เมอ่ื วนั ที่ 27 ตลุ าคม 2559, จาก https://writer.dek-d.com/story/ writer/view.php?id=446421 BaphoJr. (นามแฝง). (2556), เรอื่ งของไพ่. สืบค้นเมื่อวนั ที่ 27 ตุลาคม 2559, จาก http:// www.soccersuck.com/boards/topic/949751 สทุ ศั น์ ยกสา้ น (9 กนั ยายน 2554). “อัศวประวตั ”ิ . ผู้จัดการออนไลน.์ สืบคน้ เมื่อวนั ท่ี 17 พฤศจกิ ายน 2559, จาก http://www.manager.co.th/Science/ViewNews. aspx?NewsID=9540000106359 Courts on playing cards. (n.d.). สืบค้นเมื่อวันที่ 28 ตุลาคม 2559, จาก http://www. madore.org/~david/misc/cards.html History of Playing Cards. (n.d.). สบื ค้นเมื่อวันท่ี 28 ตลุ าคม 2559, จาก http:// whiteknucklecards.com/history/ Mamluk cards. (n.d.). สืบค้นเมอื่ วนั ที่ 28 ตุลาคม 2559, จาก http://cards.old. no/1500-mamluk/ Playing card. (n.d.). ใน วกิ ิพเี ดยี สารานุกรมเสรี. สบื ค้นเม่ือวันที่ 28 ตุลาคม 2559, จาก https://en.wikipedia.org/wiki/Playing_card The Introduction of Playing-Cards to Europe. (n.d.). สบื ค้นเม่อื วันท่ี 28 ตลุ าคม 2559, จาก http://jducoeur.org/game-hist/seaan-cardhist.html 44

45

มหัศจรรย์ไพ่กระดาษ “ไพป่ อ๊ กหรอื ไพ่ฝรั่ง” ถือกำ�เนดิ มาตง้ั แตช่ ว่ งศตวรรษที่ 9 ในสมัยราชวงศ์ ถังของจนี ซึ่งตอ่ มากไ็ ดร้ ับการเผยแพร่ไปทางประเทศแถบตะวันออกกลาง และเร่ิมเขา้ ส่ยู โุ รปในชว่ งปลายศตวรรษที่ 14 ซงึ่ ตอ่ มากไ็ ด้รับการ เปล่ยี นแปลงและพฒั นาจนมีหนา้ ตาตามหนา้ ไพ่ในแบบท่ีเราพบเหน็ กันอยู่ ในปจั จบุ ัน และกว่าจะมาเป็นไพป่ อ๊ กรปู ร่างหนา้ ตาพืน้ ๆ อยา่ งท่เี หน็ ทกุ วนั นี้ มนั ได้วิวฒั นาการมามากมายหลายรูปแบบ โดยเฉพาะอยา่ งยิ่งมันมกั มี รปู ภาพและสญั ลกั ษณเ์ ข้ามาเกย่ี วขอ้ งด้วยเสมอ เปน็ ส่งิ ทเ่ี ข้าใจกนั ในสงั คม ยคุ นนั้ ซึ่งล้วนแฝงไปด้วยความหมายต่างๆ ทค่ี ุณรแู้ ลว้ จะอึ้งอยา่ แนน่ อน สาขาเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อธรุ กจิ 46