แผนที่เสน้ ทางโฮจมิ นิ ห์ สงครามเวียดนาม | 51
บทสุดทา้ ยของสงคราม สงครามเวียดนาม | 52
ในวันที่ 1 เมษายน ค.ศ. 1965 ประธานาธบิ ดีจอหน์ สันตดั สนิ ใจใชท้ หาร ภาคพนื้ ดนิ ปฏบิ ตั กิ ารรกุ รบในเวยี ดนามใต้ เพราะเหน็ วา่ การทง้ิ ระเบดิ เวยี ดนามเหนอื อย่างเดียว ไม่สามารถที่จะช่วยพยงุ เวียดนามใต้ได้ ประธานาธิบดจี อหน์ เก็บ เรอ่ื งนีไ้ วเ้ ป็นความลบั ผวู้ เิ คราะห์ของเพนตากอน สรปุ ว่า การตัดสินใจดงั กล่าว เปน็ การเปลยี่ นแปลงทางนโยบายทสี่ หรฐั ฯ เคยยดึ ถอื มานบั ตงั้ แตส่ งครามเกาหลี สิ้นสุดลงว่าสหรัฐจะต้องหลีกเล่ียงการท�ำสงครามภาคพ้ืนดินในเอเชีย การ ตดั สนิ ใจนปี้ รากฏตามบนั ทกึ การประชมุ ความมน่ั คงแหง่ ชาตลิ งวนั ท่ี 6 เมษายน ก่อนการตัดสนิ ใจรฐั บาลสหรัฐฯหวงั ไวเ้ ป็นอย่างย่งิ วา่ การโจมตีเวียดนามเหนือ ทางอากาศจะทำ� ให้ความมงุ่ ม่นั ที่จะตอ่ สขู้ องเวยี ดนามเหนือแตกสลาย และจะ เปน็ การจูงใจใหเ้ วียดนามเหนือเลกิ ชว่ ยเวียดกง การโจมตอี ย่างกระหน�ำ่ เริม่ ตั้งแต่วันที่ 2 มีนาคม แต่ผลของการโจมตีกลับท�ำให้เวียดนามแข็งกร้าว มากกว่าเดิม สหรัฐฯจึงมีทางเลือกเพยี งแค่ 2 ทาง คือ ถอนตัวออกไปจากเวยี ดนาม ฝา่ ยเดียว โดยปล่อยใหเ้ วียดนามใต้ป้องกนั ตนเอง หรอื ไม่เช่นนน้ั กใ็ ชก้ ำ� ลงั ภาค พน้ื ดนิ สหรัฐฯ เห็นว่าทางเลือกที่ สามคือการทิง้ ระเบิดเวยี ดนามใหห้ นักหน่วง รนุ แรงอยา่ งยง่ิ นัน้ ตอ้ งเสีย่ งภยั จากการแทรกแซงของคอมมวิ นสิ ตจ์ นี อกี 1 เดือนถัดมาหลังจากที่รัฐบาลตระหนักว่าการทิ้งระเบิดต่อเวียดนามเหนือไม่ได้ ผล รัฐบาลฯ จึงสัง่ ใหน้ าวกิ โยธนิ 2 กองพนั 139 ซงึ่ ตั้งอย่ใู นเวียดนามใตป้ ฏบิ ตั ิ การรกุ รบ140 ต่อมาเม่อื เวลา 09.03 น. วนั ที่ 8 มนี าคม ค.ศ. 1965 ยานลำ� เลยี งพล สายพานยกพลขึ้นบกของหน่วยนาวิกโยธินสหรัฐฯ แต่ละคันบรรทุกทหาร นาวิกโยธินติดอาวธุ พร้อม 34 คน ยกพลข้ึนฝัง่ บนหาดแดง 2 ห่างไปทางตะวนั ตกเฉยี งเหนอื จากดานงั 2 – 3 ไมล์ สว่ นหนงึ่ ของหนว่ ยยกพลขน้ึ บกกองพนั 3/9 สงครามเวียดนาม | 53
นาวิกโยธินท�ำการจู่โจมรบในขณะ ยกพลขนึ้ บกด้วยรถถงั และปืนต่อส้รู ถถัง อตั ตาจร ตอ้ งประสบกบั ความยากลำ� บากมาก เนอ่ื งจากมคี ลน่ื สงู แตก่ ารขน้ึ บก ของพวกเขาดปู ลอดโปรง่ เนอื่ งจากไมไ่ ดม้ กี ารเผชญิ หนา้ กบั การตอ่ ตา้ นแตอ่ ยา่ งใด แต่กลับเป็นหญิงสาวสวยชาวเวียดนามจ�ำนวนหน่ึงที่คอยต้อนรับพร้อมกับ มอบพวงมาลัยดอกไม้ให้ นายพลวิลเลยี ม ซี. เวสตม์ อร์แลนด์ ผู้บัญชาการหนว่ ยแมควีไดส้ ่งั การ ให้หนว่ ยนาวิกโยธินเข้ามาประจาการในวนั ที่ 1 เมษายน เขาได้ขออนุมัติ ประธานาธบิ ดี จอห์นสนั ให้เพิม่ ระดบั กองก�ำลังสหรฐั ฯ ในเวียดนามให้สงู ขึ้น ถึง 33,000 คน และขอใหก้ ำ� ลังพลส่วนหนึง่ ของหนว่ ย นาวกิ โยธนิ ที่ 9 ไป ป้องกันทตี่ ง้ั หน่วยสื่อสารของกองทัพบกที่ลับสุดยอดซึง่ ต้งั อย่ทู ี่ฟไู บ ไกลขึน้ ไป จากฝัง่ นอกดานัง ตอ่ มาวนั ท่ี 3 สงิ หาคม ยทุ ธการแบลสตเ์ อาต์ ( Operation Blastout ) ทหารของ นาวกิ โยธนิ ท่ี 9 ไดร้ กุ เขา้ ไปยงั หมบู่ า้ นแคมเนเดนิ ไปตามแมน่ ำ�้ เกาโด ดว้ ยยานลำ� เลยี งพลสายพาน เพอ่ื ลงในเขตเรมิ่ ตน้ หา่ งจากเปา้ หมาย 1,200 หลา เม่ือพวกเวยี ดกงระดมยงิ เข้ามานาวิกโยธนิ ค่อยๆ คืบคลานเข้าไปในหมบู่ า้ น ก็ ตอ้ งโดนกบั ระเบิดการลอบยงิ และความเป็นศตั รูจากชาวบ้าน กา ค้นหาท�ำให้ พบอุโมงค์ใต้ดินติดต่อกันได้ ในขณะท่ีเวียดกงต่อต้านอยู่ นาวิกโยธินก็ได้ ท�ำการเผาหมู่บ้าน เพอ่ื ไม่ให้เวยี ดกงเข้ามาพกั อาศัย หรอื รบั เสบียงอาหารได้ ก่อนท่จี ะต้องถอนตัวกลบั มีการถ่ายบันทึกทีวเี อาไวด้ ้วย ในวนั ที่ 1 สงิ หาคม ผชู้ มทว่ั โลกจะเหน็ ภาพของทหารอเมรกิ าเผาหมบู่ า้ น ของชาวนาโดยไม่มเี หตผุ ล ทำ� ใหม้ ีเสียงวิพากษว์ ิจารณ์กันต่างๆ นานา ส่งผลให้ โฆษณาชวนเชอื่ ของฝา่ ยคอมมิวนสิ ตป์ ระสบความสำ� เร็จ สงครามเวียดนาม | 54
รัฐบาลสหรัฐฯ ไดม้ มี ตใิ ห้ปฏบิ ตั กิ ารโจมตที างอากาศตอ่ เวียดนามเหนือ ในวนั ท่ี 8 และ 11 กุมภาพนั ธ์ โดยใช้รหัสวา่ “ปฎบิ ตั ิการเฟลมงิ ดาร์ท” ท่ี 1 และ ที่ 2 สหรัฐฯประกาศว่าเป็นการแก้มือในการท่ีเวียดกงโจมตีฐานที่ต้ัง ของสหรัฐฯท่ีเมืองแปลกู และควีนนอน ปฏิบัติการเฟลมิงดาร์ ที่ 2 ได้เริ่ม ท�ำการทิ้งระเบิดซ่ึงต้องท�ำการอย่างรีบเร่งท่ีสุด ต่อมาวันที่ 13 พฤษภาคม จอห์นสันก็ได้ สั่งการแผน “ปฏิบัติการโรลลงิ ธันเดอร”์ ขณะเดียวกันสาธารณรัฐประชาธิปไตยแห่งชาติเวียดนาม ใต้ภายใต้การน�ำ ของนายพลเหงียนเกากีผู้น�ำกลุ่ม “ทหารยังเติ๊ร์ค” ได้ท�ำการขจัดอ�ำนาจ รัฐบาล พลเรือนของนายกรัฐมนตรีตรันวันฮวงลงจากต�ำเหน่ง ส่งผลให้แผน ปฏิบัตกิ ารโจมตโี รลลงิ ธนั เดอร์ ลงมือในวนั ที่ 2 มนี าคม โดยเคร่อื งบนิ F – 100 ซูเปอร์เบอร์ และ F- 105 ธันเดอร์ชีฟของ สหรัฐฯกับเคร่ืองบิน A – 1 H ของ รฐั บาลเวียดนามใต้ โจมตีฐานทัพเรอื กวางเค นบั ว่ายงั ไม่ประสบผลส�ำเร็จเท่า ท่ีควร จึงมีมติให้มีการปฏิบัติตามแผนโรลลิงธันเดอร์ในวันที่ 14 และ 15 สงครามเวียดนาม | 55
มีนาคม โดยใช้เคร่ืองบินสหรัฐฯ 100 ล�ำ และ เครื่องบินรัฐบาลเวียดนามใต้ 24 ลำ� ท้ิงระเบดิ โรงทหาร และคลังวัสดยุ ทุ โธปกรณ์ใกลภ้ คู ยุ นบั เปน็ ครัง้ แรก ที่ใช้ระเบิดนาปาล์ม ภาพที่โด่งดัง เด็กหญิง ฟานดิ คิมฟุ๊ก ท่ีวิ่งหนีระเบิดนาปาล์ม ในวันท่ี 8 มิถุนายน พ.ศ. 2515 ถูกถ่ายโดยช่างภาพชาวเวียดนามท่ีช่ือ : ฮวาน กง อั๊น สงครามเวียดนาม | 56
หลังจากปัญหาภายในรัฐบาลสาธารณรัฐประชาธิปไตยแห่งชาติ เวยี ดนามใต้ (รฐั บาลไซง่ ่อน) เกดิ ความสับสนว่นุ วายจากการสับเปลี่ยน และ รฐั ประหารอำ� นาจการปกครองบ่อยคร้งั ยงั คงต้องรอคอยความช่วยเหลอื จาก สหรัฐฯ ให้เข้ามาเก่ียวพนั กับสงครามอย่างตอ่ เนอ่ื ง ปัญหาของรัฐบาลไซง่ ่อน ไม่สามารถทจ่ี ะลงเอยได้อย่างถึงที่สุด จึงทาใหบ้ ทบาทของสหรัฐฯ สามารถท่ี ดำ� เนินการในดา้ นการเสริมกำ� ลงั พล และเพมิ่ ขดี ความสามารถทางการรบได้ อยา่ งเต็ม อัตรา ต้ังแตท่ ี่ประธานาธิบดจี อหน์ สันได้เรียกรอ้ งใหป้ ระเทศตา่ งๆ เขา้ ไปช่วยเหลอื ในเวยี ดนามใต้ ไดแ้ ก่ ฟิลปิ ปินส์ เกาหลใี ต้ ไทย ออสเตรเลีย และนิวซีแลนด์ ประเทศตา่ งๆเหลา่ น้กี ็ไดแ้ สดงเจตจำ� นงโดยการสง่ กองกาลงั เขา้ ไปช่วยเหลือ ทำ� ใหส้ หรฐั ฯ สนบั สนุนการโจมตที างอากาศมาก ยงิ่ ขนึ้ โดย การทีจ่ อหน์ สันสงั่ ทง้ิ ระเบิด ยดึ หลัก 3 ประการในการทที่ ำ� ให้เวียดนามเหนอื ตอ้ งยอมยุตสิ งครามลง คือ 1. ต้องการที่จะผลักดันไม่ให้เวียดนามเหนือแทรกซึมเข้ามาในพ้ืนที่ ทางใต้ โดยเน้นการโจมตที ิ้งระเบิดทีท่ างรถไฟ และคลังสมั ภาระทางเหนือของ พ้นื ที่เขตปลอดทหารใกล้กบั บรเิ วณทางเข้าไปยังเสน้ ทางโฮจิมินห์ 2. การแสดงอ�ำนาจทางอากาศอาจท�ำให้ขวัญ และก�ำลังใจของชาว เวียดนามใตด้ ขี น้ึ 3. การโจมตีเช่นน้ีท�ำให้พรรคคอมมิวนิสต์แห่งชาติเวียดนามหยุดการ สนับสนนุ การคุกคามต่อเวยี ดนามใต้ได้ ในเดอื น กรกฏาคม ค.ศ. 1967 พรรคคอมมวิ นิสต์แห่งชาติเวยี ดนามได้ เปิดประชุมเจ้าหนา้ ที่ระดับสงู เพ่อื พิจารณาถึงปัญหาในเวียดนามใต้ส่วนใหญ่ เน่อื งมากจากพันธกิจอเมริกนั ในการช่วยเหลือทางทหาร ในเวลา 2 ปี ท�ำใหก้ ารแทรกซมึ ของกองทพั ประชาชนประสบกบั ความ ยากล�ำบากเพราะได้รับความเสียหายจากการโจมตีทิ้งระเบิดอย่างหนัก กองทพั สหรฐั ฯ ไดม้ กี าร วิเคราะห์ถึงสถานการณต์ อ่ ไปของสงครามเวยี ดนาม ดงั น้ี สงครามเวียดนาม | 57
1. กองทพั บกของรฐั บาลไซง่ อ่ นนนั้ สว่ นใหญข่ าดประสทิ ธภิ าพทำ� การรบ อยู่ได้ด้วยการปกป้องจากอ�ำนาจการยิงของสหรัฐฯ และความเห็นของชาว อเมริกนั ทไ่ี ม่เหน็ ดว้ ยในการท�ำสงครามอีกต่อไป 2. ประการดงั กลา่ วเสรมิ สรา้ งใหค้ อมมวิ นสิ ตว์ างแผนทจี่ ะโจมตคี รง้ั ใหญ่ เพ่ือท่ีจะท�ำให้รัฐบาลไซ่ง่อน เกิดความกระส�่ำกระสายก่อให้เกิดการจลาจล วนุ่ วายภายในเวยี ดนามใต้ สง่ ผลใหเ้ สยี เกยี รตภิ มู ขิ องสหรฐั ฯ จนทำ� ใหป้ ระชาชน เอือมระอาทจ่ี ะสนับสนนุ ใหท้ ำ� สงครามอกี ตอ่ ไป แม้ว่าคอมมิวนสิ ต์จะคาดหวัง ในชยั ชนะทางด้านการทหารก็ตาม การรกุ ใหญใ่ นวันตรษุ ญวนเริ่มขึ้นวนั ปีใหม่ปลายเดือนมกราคม ซึ่งจริงๆ แลว้ วันนต้ี ้องเปน็ วนั หยุดยิงเหมอื นเชน่ ปกี ่อนๆ คอมมิวนสิ ตไ์ ด้ใช้การฉลองวัน ตรษุ เป็นเครอื่ งหมายก�ำบงั ในการปฏิบัติการปลอมตวั เป็นชาวนา และปะปนไป กบั ชาวบา้ นในวนั หยดุ ฉวยโอกาสในการยอ่ หยอ่ น ของการรกั ษาความปลอดภยั ลกั ลอบขนอาวุธเขา้ ไปในเมือง ประสานงานรว่ มกนั กับเวียดกงในการโจมตี ส่ง ผลให้ วันท่ี 1 กมุ ภาพนั ธ์ ไซ่งอ่ นถกู โจมตีพรอ้ มกนั กับจังหวดั ตา่ งๆ อกี 44 จงั หวัด มีทหาร กองทัพประชาชนและเวียดกง ทีอ่ ย่ตู ามจงั หวดั ตา่ งๆ ถึง 84,000 คน หนว่ ยแซป็ เปอรไ์ ดท้ ำ� การเขา้ โจมตอี าคารกองบญั ชาการเสนาธกิ าร ร่วมกองทัพบกเวียดนามใต้ และสถานเอกอัครราชทูต สหรัฐฯ นาวิกโยธนิ ตอ่ สู้ อยา่ งอาจหาญ มชี ยั ชนะทางทหารในสภาพการณ์ท่เี ลวร้าย แต่ในทางการเมือง เทศกาลตรษุ ญวณเป็นความพา่ ยแพ้ของอเมริกนั ประชาชนสหรัฐฯ ส่วนใหญ่ ไม่สนบั สนุน รัฐบาลอีกต่อไป ประธานาธบิ ดีจอห์นสันจงึ สั่งระงับการทิ้งระเบิด เวยี ดนามเหนือ เมือ่ วนั ท่ี 31 มีนาคม 1968 ต้งั แตน่ กิ สนั ไดร้ ับเลอื กต้งั เปน็ ประธานาธบิ ดใี นสมัยท่สี อง เดอื นตลุ าคม ปี 1975 รัฐสภาอเมริกนั ไดพ้ จิ ารณาอนุมตั เิ งนิ จ�ำนวน เจ็ดพันลา้ นดอลลาร์ เพอื่ ชว่ ยในการป้องกนั เวยี ดนามใต้ และเป็นการล้างมอื โดยสิ้นเชงิ หลังจากที่ นกิ สนั ได้ข้ึนมาบริหารประเทศท่ไี ม่ประสบผลสำ� เรจ็ จากการท�ำสงครามเวียดนาม ที่ก�ำลงั เผชญิ หนา้ กับปญั หาใหม่ๆ ตลอด เวลา โดยเฉพาะอยา่ งย่ิง วิกฤตการณท์ างเศรษฐกจิ การใชจ้ ่ายเงินฟมุ่ เฟอื ยใน สงครามเวียดนาม | 58
การท�ำสงครามท�ำให้เกิดภาวะเงินเฟ้อ อีกทั้งผลจากการโจมตีท้ิงระเบิดของ เครอื่ งบนิ บี – 52 และการนาระเบดิ นาปาล์ม และสารเคมโี ปรยเพ่ือท�ำลาย วชั พชื และตน้ ไม้ รวมไปถึงยทุ ธวิธีการคน้ หาและทำ� ลายผู้ทค่ี าดวา่ เป็นเวียดกง ตัดสนิ เพยี งจากการวง่ิ หนีของชาวบ้านให้สงสยั ว่าเป็นเวียดกงไว้กอ่ น และการ ฆ่าชาวบา้ นอยา่ งไร้เหตุผล กบั การระงับเหตุจลาจลของนกั ศกึ ษามหาวิทยาลยั ในสหรัฐฯ ด้วยแกส๊ น�ำ้ ตา และจบลงดว้ ยการยิงนักศึกษา การประท้วงที่เริ่มทวีความรุนแรงมากขึ้นทั้งในบ้านของตนเอง และ นอกบ้าน ทำ� ให้นิกสันต้องถอนตวั ออกจากสงครามเวยี ดนามอยา่ งถาวร และ ทำ� ให้เขาไม่ได้รับไว้ใจในการรับเลอื กตั้งในสมัยตอ่ ไป “ ท�ำใหส้ งครามเวยี ดนาม ท่ียดื เยื้อมาเป็นระยะเวลา 20 ปี ไดส้ น้ิ สดุ ลง ถงึ แมว้ า่ สหรฐั จะไดเ้ ปรยี บดา้ นการรบกต็ าม แตถ่ งึ กระนนั้ แลว้ กย็ งั คงกลายเป็นผ้พู ่ายแพแ้ ก่สงคราม ” สงครามเวียดนาม | 59
เหตผุ ลท่ที ำ� ให้สหรฐั ฯพา่ ยแพ้แกส่ งคราม สงครามเวียดนาม | 60
การส่งกองก�ำลังภาคพ้ืนดินของสหรัฐฯเข้าไปเพ่ิมในสงครามเวียดนาม อกี การกระท�ำเช่นน้ผี ดิ พลาดทางยทุ ธศาสตรท์ ำ� ใหเ้ กดิ การเดนิ ขบวนประทว้ ง ทางฝ่ายพรรคคอมมิวนสิ ต์ เวยี ดนามได้น�ำประเดน็ นมี้ าโฆษณาชวนเชือ่ กล่าว หาวา่ สหรฐั ฯ เป็นผรู้ ุกรานเวยี ดนาม เหตผุ ลประการหนึ่งท่ไี ม่ไดท้ �ำการประกาศสงครามของสหรฐั ฯ ในการ เขา้ ทำ� สงครามกเ็ พราะเวยี ดนามเปน็ ประเทศเลก็ ๆ อภมิ หาอำ� นาจอยา่ งอเมรกิ า ทำ� สงครามกบั ประเทศเลก็ ๆนจ้ี ะเปน็ การเสยี เกยี รตภิ มู ิ อาจจะถกู ทว่ั โลกกลา่ วหา ว่ารงั แกผู้ทอี่ ่อนแอกว่า เหตุผลท่ีสองการทำ� สงครามเกาหลโี ดยที่สหรัฐฯ ได้เข้าช่วยเกาหลใี ต้ทำ� สงครามกบั เกาหลเี หนอื เกดิ ผลกระทบตอ่ จนี ดงั นนั้ หากมกี ารประกาศสงคราม เวยี ดนาม จีนจะเขา้ มายงุ่ เกยี่ วในการทำ� สงครามคร้งั นี้ เปน็ การทำ� ให้สงคราม ขยายตวั ขน้ึ ไปอกี ดงั นนั้ ความลม้ เหลวในสงครามเวยี ดนามคอื การไมม่ จี ดุ มงุ่ หมาย ที่แน่ชดั ของสหรฐั อเมริกาใน การทำ� สงครามอยา่ งถูกตอ้ ง ประการสุดท้ายคือเรื่องของแรงเสียดทานของคนชาวอเมริกันต่อ สงครามเวียดนามท่ีไม่สนับสนุนในการท�ำสงคราม เน่ืองมากจากนักศึกษา ต่อต้านการทำ� สงครามอย่างรนุ แรง การเกดิ ความตอ่ ต้านน้ีเปน็ การเสียเปรียบ ทางยทุ ธศาสตร์การทหารสหรฐั ฯ ท่ดี ำ� เนนิ นโยบายแบบประชาธปิ ไตย มนั เปน็ ผลต่อแรงเสียดทานจากเสียงจากประชาชนในชาติ ตรงกับหลักการของ นกั การทหารของสหรฐั ฯในช่วงศตวรรษท่ี 19 กล่าวไว้วา่ “ใครที่คิดท�ำสงครามโดยไม่ค�ำนึงถึง เร่ืองปัจจัยอ�ำนาจก�ำลังขวัญ ของประชาชนทั้งชาติซ่งึ รวมอย่ใู นองค์ประกอบของทฤษฎียุทธศาสตร์ จะ ทำ� ใหบ้ กพรอ่ งในเรอื่ งของการใชส้ ตู รคำ� นวณในดา้ นอำ� นาจกำ� ลงั รบทแี่ ทจ้ ริง ไป” ซึ่งตรงกบั หลักการของนายพลโวเหวยี นยา้ ป และพลเอกวันเทยี นดุงท่ี วา่ “ทำ� ไมประชาชนเวยี ดนามจึงชนะ เพราะประชาชนเวียดนามชนะจาก สงครามปลดแอกของพวกเขาซ่ึงสงครามน้เี ปน็ สงครามของประชาชน” สงครามเวียดนาม | 61
ส่วนเสรมิ สงครามเวียดนาม | 62
หลกั การยทุ ธของนายพลโวเหงยี นย้าป และพลเอกวนั เทยี นดุง 19 ข้อ ในการพชิ ิตสงครามเวียดนามขน้ั แตกหกั มีดงั ต่อไปนี้ 1. จะต้องเปน็ ฝา่ ยรุกเสมอ หรอื ฉกฉวยโอกาสและพยายามทจี่ ะเป็น ฝ่ายรุกก่อนอยเู่ สมอ 2. ในการโจมตีและปะทะกบั ขา้ ศกึ ซ่งึ ๆ หน้า ต้องพยายามให้อยู่ใน ฐานะที่เป็นต่อท้ังด้านก�ำลังพล และก�ำลังอาวุธที่มากพอเพราะสิ่งนี้เป็นตัว ตัดสินผลลพั ธ์ของการรบ 3. หากมกี �ำลงั รบเปน็ รองขา้ ศกึ จะตอ้ งหลกี เลีย่ งการปะทะซึ่งๆ หน้า แต่อาจใชว้ ิธกี ารแกล้งโจมตเี พ่อื หย่งั กำ� ลังได้ 4. เมอื งเปน็ เปา้ หมายทางยทุ ธศาสตร์ทมี่ คี วามสำ� คญั กวา่ ชนบท ตอ้ ง โจมตียดึ เมอื งให้ได้กอ่ น แลว้ จึงด�ำเนินการกวาดลา้ งในชนบทภายหลัง 5. เมอื งเปน็ เปา้ หมายทสี่ ำ� คญั ในการโจมตที างยทุ ธวธิ ี ทจ่ี ะตอ้ งทำ� ลาย ใหไ้ ดค้ อื กองบญั ชาการของขา้ ศกึ ซง่ึ เปรยี บเสมอื นศนู ยร์ วมประสาทของกองทพั ถา้ พนิ าศไปกองทพั ข้าศึกจะแตกระส่ำ� ระสาย 6. พยายามหาทางหลีกเลี่ยง แนวรบของข้าศึกด้านนอกแล้วพุ่ง หัวหอกเขา้ สูใ่ จกลางเมอื งของข้าศกึ 7. เพอื่ ใหบ้ รรลถุ งึ ชยั ชนะ หรื อเมอ่ื มโี อกาสจะเผดจ็ ศกึ ได้ ตอ้ งไมเ่ สยี ดาย จ�ำนวนพลรบไม่วา่ จะเสียเทา่ ไหร่ในการโจมตี 8. บกุ อยา่ งรวดเรว็ และเด็ดขาดประดุจสายฟา้ ทสี่ �ำคัญในเขต เชน่ สนามบิน เคร่อื งบิน และคลงั อาวธุ 9. การกอ่ จลาจลในเมอื งขน้ึ เปน็ การนำ� การโจมตขี องกองทพั ดา้ นนอก 10. การสืบราชการลับ หรือการหาข่าวกรองจะต้องเหนือกว่าข้าศึก เพ่อื ทำ� ใหก้ ารด�ำเนนิ การรบน�ำหนา้ ศตั รอู ย่างน้อย 1 ก้าวเสมอ สงครามเวียดนาม | 63
11. การต่อต้านการข่าวกรองต่อฝ่ายข้าศึกท�ำด้วยกลอุบายทุกชนิด และดว้ ยความรอบคอบ ตลอดจนสรา้ งสถานการณไ์ มใ่ หข้ า้ ศกึ รขู้ า่ วสารทแี่ ทจ้ รงิ และหลงทางในทสี่ ดุ 12. ใช้สายลับแทรกซึมหาข่าวสารที่ส�ำคัญจากข้าศึกในระดับต่างๆ โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ ใช้บุคคลทเี่ ข้าถึงชั้นความลับข้นั สงู ของขา้ ศกึ ทเี ดยี ว 13. ท�ำการโจมตีในจุดยุทธศาสตร์ท่ีข้าศึกต้องคาดไม่ถึง และไม่ได้ ปอ้ งกนั ไว้แข็งแรง เพยี งพอให้แตกหกั กอ่ น 14. แล้วลงมือโจมตีในจุดยุทธศาสตรท์ ีส่ �ำคัญ ท่ีข้าศกึ คาดหมายวา่ จะ ถูกโจมตแี ต่แรก ซึง่ จะถกู โจมตถี ดั มาเปน็ จดุ ทีส่ องหรือที่สาม ซึ่งในขณะทถ่ี ูก โจมตจี รงิ ๆ กำ� ลงั ตา้ นทานของขา้ ศกึ ในจดุ นจี้ ะไมเ่ ขม้ แขง็ ถา้ หากถกู โจมตแี ตแ่ รก เพราะไดถ้ อนก�ำลงั ไปยงั จุดทถี่ กู โจมตกี อ่ น หรืออยู่ภายใต้การโอบลอ้ มอยา่ ง ดิ้นไม่หลุด หรือ ตกอยภู่ ายใต้การระดมโจมตีขนาบข้าง (Pincer squeezes) 15. เมอื่ ได้ท�ำการหลอกล่อข้าศกึ ให้เข้าใจผิดในสถานการณ์ทางยทุ ธวธิ ี กล็ องทดสอบดดู ้วยว่าข้าศกึ เขา้ ใจผดิ ไปจริงๆ 16. การเจรจาทางการทตู เปน็ การซอ้ื เวลา เพอ่ื ชว่ ยดำ� เนนิ การในการรบ หรอื เตรียมรบ 17. ประวงิ เวลาโจมตี เพื่อการเสริมกำ� ลงั เพม่ิ เตมิ ให้ได้ชัยชนะเด็ดขาด อีกทง้ั จะสร้างความสบั สน และบน่ั ทอนความมนั่ ใจของขา้ ศึกอีกดว้ ย 18. วิธีการรบที่ใช้มาแต่โบราณ ยังเป็นประโยชน์ในสมัยปัจจุบันคือ การระดมทหาร และกรรมกร ในการสละหยาดเหงื่อแรงกายท�ำการเตรียม การรุก เชน่ การซอ่ มสรา้ งเส้นทางยุทธศาสตร์ และการล�ำเลียงส่งก�ำลังบ�ำรงุ อย่างชนิดทีถ่ ้าขา้ ศกึ รูจ้ ะต้องประหลาดใจ 19. ส่วนหน่ึงของความพ่ายแพข้ องขา้ ศกึ ก็คือการแพ้ภัยตวั เอง สงครามเวียดนาม | 64
สงครามเวียดนาม | 65
ล�ำดบั เหตกุ ารณ์ส�ำคญั สงครามเวียดนาม | 66
พฤษภาคม 1954 กองทัพฝรัง่ เศสยอมแพ้ทสี่ มรภมู ิ เดยี น เบยี น ฟู กรกฏาคม 1954 ตวั แทนจากพรรคคอมมวิ นิสตอ์ ินโดจีน ฝรง่ั เศส จนี และสหภาพโซเวียตเข้าร่วมประชุมลงนามรับรองข้อ ตกลงเจนวี า ในส่วนทว่ี ่าด้วยการหยดุ ยิงและให้การ ยนื ยนั ดว้ ยวาจา เรอื่ งการแบง่ เวยี ดนามออกเปน็ 2 สว่ น ช่ัวคราว ทีเ่ สน้ ขนานท่ี 17 กันยายน 1960 โฮจมิ นิ หเ์ รยี กประชมุ สมชั ชาคอมมวิ นสิ ต์ และประกาศ นโยบายวา่ เวียดนามจะทำ� สงครามปฏิวตั ิเพ่ือ “ปลด ปล่อย” เวยี ดนามใต้ 2–4 สงิ หาคม 1964 เรือพฆิ าตสหรฐั ฯ แมค็ ดอ๊ กซ์ และเทอร์เนอร์จอย ถูก เรือตอร์ปิโดเวียดนามเหนือยิงนอกอ่าวตังเกี๋ย ประธานาธิบดีจอหน์ สันส่งั ใหโ้ จมตตี อบโต้ 5 สงิ หาคม 1964 ประธานาธิบดีจอห์นสันสั่งท้ิงระเบิดเวียดนามเหนือ เป็นคร้ังแรกเพื่อเปน็ การตอบโต้ และไดข้ อรอ้ งต่อ สภาคองเกรสส์ให้ลงมติมอบอ�ำนาจแก่เขาเพ่ือความ ปลอดภัยของเอเชียอาคเนย์ สภาได้อนุมัติมีผลให้ จอห์นสนั ใช้อ�ำนาจเพ่อื ปฏิบตั ิการทางทหารโดยไม่ตอ้ ง ประกาศสงคราม สงครามเวียดนาม | 67
7 กุมภาพนั ธ์ 1965 เวียดกงโจมตีฐานทพั สหรฐั ฯทเี่ ปลกู สหรฐั ฯ สง่ั โจมตี ทางอากาศเวียดนามเหนืออย่างตอ่ เนอื่ ง 8 มีนาคม 1965 นาวิกโยธินสหรัฐฯ ขึ้นฝั่งที่ดานังเป็นหน่วยรบแรกที่ วางกาลงั ในเวยี ดนาม 1 เมษายน 1965 นายพลเวสต์มอร์แลนด์ขออนุมัติประธานาธิบดี จอห์นสัน ใหเ้ พิม่ จ�ำนวนทหารอเมรกิ ันในเวยี ดนามใต้ ถงึ 33,000 คน 22–24 เมษายน 1965 การปะทะกันครงั้ แรกระหวา่ งทหารนาวกิ โยธิน ภาค พนื้ ดนิ กับกองโจรเวยี ดกงทีบ่ ินหไ์ ธจอนห์สัน ออกคำ� สง่ั ใหเ้ วยี ดนามเปน็ “เขตการรบ” ของกองกำ� ลงั สหรฐั ฯ 18 มถิ นุ ายน 1965 นายพลอากาศเหงียน เกา กี ได้รบั แตง่ ตั้งเป็น นายก รัฐมนตรี แหง่ เวยี ดนามใต้ 28 กรกฏาคม 1965 จอห์นสัน สัญญาที่จะเพ่ิมก�ำลังทหารสหรัฐฯ ใน เวยี ดนามใต้ถงึ 125,000 คน ( รับรองในฮอนโนลูลเู มอื่ ตน้ เดือนสิงหาคม ) 15 ตลุ าคม 1965 การรณรงคต์ อ่ ตา้ นสงครามเวยี ดนาม เดวดิ มลิ เลอร์ เปน็ คนแรกที่เผาใบเกณฑท์ หารและถกู จบั 20 ตลุ าคม 1965 กองทัพบกเวียดนามเหนือโจมตีหน่วยรบพิเศษสหรัฐฯ ทเี่ ปลเม ท่ีราบสงู ภาคกลาง สงครามเวียดนาม | 68
27 พฤศจกิ ายน 1965 เพนตากอน สหรัฐอเมรกิ า เรียกร้องให้เพ่ิมจำ� นวน ทหารในเวยี ดนามใต้ 25 ธนั วาคม 1965 ประธานาธิบดจี อห์นสัน งดยทุ ธการโรลลง่ิ ธนั เดอร์ ใน การโจมตีเวียดนามเหนือเพ่ือให้มีการเจรจาการท้ิง ระเบิดดำ� เนินตอ่ ไปในวันที่ 30 มกราคม 1966 19 มกราคม 1966 ประธานาธบิ ดีจอห์นสันขอให้รฐั สภาเพม่ิ งบประมาณ ใน 12.8 พันล้านดอลล่าร์เพื่อท�ำสงครามในเวียดนาม 9 – 11 มนี าคม 1966 ทหารเวยี ดนามเหนอื และเวยี ดกงไดท้ �ำลายค่ายหนว่ ย รบพิเศษของสหรัฐฯ ท่ลี ่มุ น�ำ้ เอซาว 4 เมษายน 1966 อากาศยานของสหรฐั ฯ โจมตชี มุ ทางรถไฟเชอื่ มระหวา่ ง จนี และเวียดนามเหนือ 12 เมษายน 1966 เวยี ดกงโจมตีสนามบนิ ตนั ซอน นตุ นอกไซง่ อ่ น ท�ำลายเฮลคิ อปเตอร์และอากาศยาน 15 พฤษภาคม 1966 นายกรฐั มนตรี กี ส่งทหารทจ่ี งรกั ภกั ดี 1,500 คน เข้าไปในดานังเพ่ือให้ม่ันใจว่ายังมีอ�ำนาจควบคุม รัฐบาลอยู่ ทำ� ใหพ้ ุทธศาสนกิ ชนแสดงการต่อตา้ นหนัก 14 มิถุนายน 1966 การกอ่ จลาจลตอ่ ต้านรัฐบาลเร่มิ ขึน้ ในไซง่ อ่ น 18 สงิ หาคม 1966 การรบทลี่ องทาน จังหวดั ฟคุ ตยุ สงครามเวียดนาม | 69
11 กันยายน 1966 มีการเลือกตั้งในสมัชชารัฐธรรมนูญในเวียดนามใต้มี ผอู้ อกเสยี งถงึ ร้อยละ 81 23 กันยายน 1966 หน่วยแมควขี องสหรัฐฯ ประกาศวา่ ไดใ้ ช้ยาโปรย ท�ำลายใบไมใ้ นป่าเวียดนาม 24–25 ตลุ าคม 1966 การประชมุ ทีม่ ะนลิ าของผู้นาพนั ธมิตร (สหรัฐฯ ออสเตรเลยี นวิ ซแี ลนด์ เกาหลใี ต้ เวยี ดนามใต้ ไทย และฟลิ ิปปนิ ส์) ปฏิญาณว่าจะสนบั สนนุ ตอ่ ไปจนกว่า เวียดนามเหนือจะหยุดการแทรกแซงเวยี ดนามใต้ 26 ตุลาคม 1966 ประธานาธิบดีจอหน์ สันไปเยอื นทหารในเวียดนามใต้ 12 พฤศจิกายน 1966 หนังสือพิมพน์ ิวยอร์กไทมร์ ายงานว่า ประมาณร้อยละ 40 การขอความช่วยเหลอื ของสหรัฐฯ ตอ่ เวียดนามใต้ ไม่ถงึ ทีร่ ับเนอ่ื งจากคอร์รปั ชัน่ 15 เมษายน 1967 การตอ่ ตา้ นสงครามครง้ั ใหญใ่ นนวิ ยอรก์ และซานฟานซสิ โก 30 มถิ ุนายน 1967 เหงยี น วนั เธียว สมคั รเปน็ ผู้รับเลอื กประธานาธบิ ดี โดยมี เหงียน เกา กี เป็นนายกรัฐมนตรี 2–14 กรกฏาคม 1967 นาวิกโยธินสหรัฐฯ เผชิญหน้ากับกรมท่ี 90 เวียดนามเหนือ ทีค่ อนเธียน ใกลเ้ ขตปลอดทหาร 7–12 กรกฏาคม 1967 รมต.กลาโหม แมค็ นามารา เยือนไซง่ อ่ นตกลงเพมิ่ ทหารอเมรกิ ันถึง 55,000 คน สงครามเวียดนาม | 70
11–15 สิงหาคม 1967 ท้ิงระเบิดเวียดนามเหนือหนักขึ้นสหรัฐฯ โจมตีใกล้ ฮานอย และไฮฟอง 15 กนั ยายน 1967 การรบทีแ่ มน่ า้ บคั บาไร กองกำ� ลงั เคลอ่ื นท่ีทางนำ้� ของสหรฐั ฯ ถกู เวยี ดกงซมุ่ โจมตที ี่ สามเหลยี่ มแมน่ ำ�้ โขง 30 มกราคม 1968 การรกุ ในเทศกาลตรษุ ญวนเรมิ่ ขนึ้ ทหารเวยี ดนามเหนอื และเวยี ดกงโจมตเี มอื งตา่ งๆ และศนู ยก์ ลางของจงั หวดั ตลอดเวียดนามใต้ 10 กุมภาพันธ์ 1968 หลังจากการต่อสู้อย่างหนักในเทศกาลตรุษญวน ดำ� เนินต่อไปถงึ เมืองเว้ 24 กุมภาพนั ธ์ 1968 กองกำ� ลังของฝ่ายพนั ธมิตรเข้ายึดพระราชวังเกา่ ในเว้ กลับคืนมาได้จากกองทัพเวยี ดนามเหนอื ช่วงการรุก เทศกาลตรุษญวน 16 มีนาคม 1968 การฆาตกรรมหมทู่ ไ่ี มลาย ทหารจากกองพนั ที่ 1/ 20 ฆ่าพลเมืองตายไปกวา่ 300 คน 31 มนี าคม 1968 ประธานาธิบดจี อหน์ สนั ประกาศทางทวี กี ารท้งิ ระเบิด เวยี ดนามเหนอื เลยเสน้ ทางท่ี 20 ส้นิ สดุ ลงแลว้ 5 พฤษภาคม – 4 มถิ ุนายน 1968 “ตรุษ – เล็ก” กองกาลงั เวียดนามเหนอื และเวยี ดกง โจมตเี มอื งตา่ งๆ อำ� เภอ และทตี่ ง้ั ทางทหารทวั่ เวยี ดนามใต้ 11 พฤษภาคม 1968 การเจรจาทปี่ ารสี ระหวา่ งสหรฐั ฯ และผแู้ ทนเวยี ดนามเหนอื สงครามเวียดนาม | 71
19 มถิ นุ ายน 1968 ประธานาธิบดเี ธียว ไดล้ งนามในกฎหมายการเกณฑ์ ทหารทั่วไป โดยผู้ชายเวียดนามใต้ทุกคนอายุต้ังแต่ 16 – 50 ปี จะต้องเป็นทหาร 5 พฤศจกิ ายน 1968 รชิ ารด์ เอม็ . นิกสัน ไดร้ ับเลือกตง้ั เป็นประธานาธิบดี สหรฐั ฯ 22 กุมภาพนั ธ์ 1969 กองก�ำลังเวยี ดนามเหนอื โจมตไี ซ่ง่อน และเปา้ หมาย อนื่ ๆหลังการรกุ วันตรษุ 19 มนี าคม 1969 รมต.กลาโหมสหรฐั ฯ ขออนมุ ตั ิงบประมาณ 156 ล้าน ดอลลา่ หเ์ พ่อื ให้เวยี ดนามใต้ ช่วยเหลือตวั เอง 3 กันยายน 1969 ประธานาธิบดี โฮจิมนิ ห์ ถึงแกอ่ สัญกรรม 18 มีนาคม 1970 นายพลลอน นอล โค่นลม้ เจ้าสีหนุ ประมขุ ของกมั พูชา 29 – 30 มิถนุ ายน 1970 ทหารเวยี ดนามใตร้ กุ เข้าไปใน “ปากนกแก้ว” ทหาร สหรฐั ฯ และเวยี ดนามใตร้ ุกเขา้ ไปใน “เบ็ดตกปลา” ทางตะวันออกของกัมพูชาท�ำให้เกิดการต่อต้าน ขนานใหญ่ในสหรัฐฯ 4 พฤษภาคม 1970 ทหารพทิ ักษช์ าตยิ งิ นกั ศกึ ษามหาวิทยาลัยเค้นท์ รัฐ โอไฮโอ ที่แสดงการต่อตา้ นสงครามเวยี ดนาม เสยี ชวี ติ ไป 4 คน สงครามเวียดนาม | 72
19–26 เมษายน 1971 ทหารผ่านศึกเวียดนามแสดงการต่อต้านการท�ำ สงครามเวียดนามหลายคร้ังในวอชิงตนั 18 สงิ หาคม 1971 ออสเตรเลยี และนิวซแี ลนดต์ ัดสินใจท่จี ะถอนทหาร ของตนเมอ่ื สิน้ ปี 12 พฤศจกิ ายน 1971 ประธานาธิบดี นกิ สัน ประกาศถอนทหารออกไป 45,000 คนทำ� ใหก้ องกำ� ลังของสหรัฐฯในเวียดนามใต้ ลดลงถึง 139,000 คน 20 มนี าคม – 1 เมษายน 1972 การรุกในเทศกาลอิสเตอร์ของทหารเวียดนามเหนือ เริ่มขึ้นโดยการโจมตีทางใต้จากเขตปลอดทหารตรงไป ยังกวางตรี 5 เมษายน 1972 ทหารเวียดนามเหนือเปิดการรุกข้ันที่สองจากกัมพูชา ไปยงั จังหวดั บนิ หล์ ่องทางเหนอื ของไซ่งอ่ น 8 เมษายน 1972 ทหารเวียดนามเหนือเปิดการรุกข้ันท่ีสามจากลาว และกัมพูชาเข้าไปท่ีราบสูงภาคกลางในจังหวัดบินห์ ลอง อนั ลอ็ ค ถกู ลอ้ ม 20 พฤษภาคม 1972 การประชุมสุดยอดในมอสโกระหว่างประธานาธิบดี นกิ สนั และประธานาธบิ ดเี ลโอนิด เบรซเนฟ 28 มิถนุ ายน 1972 กองทหารเวยี ดนามใตร้ ว่ มกบั การสนบั สนนุ ทางอากาศ และทางเรอื จากสหรฐั ฯ เรมิ่ รกุ ตอบโตใ้ นจงั หวดั กวางตรี สงครามเวียดนาม | 73
11 กรกฎาคม 1972 การล้อมอันล็อคสิ้นสุดลงทหารเวียดนามเหนือ ถอยทพั กลับ 7 พฤศจิกายน 1972 ริชาร์ด นกิ สนั ได้รบั เลอื กตงั้ เปน็ ประธานาธิบดอี กี ครั้ง 27 มกราคม 1973 “ข้อตกลงท�ำให้สงครามสนิ้ สดุ ลง และสันติภาพ กลับคืนมาในเวียดนาม” ลงนามโดยผแู้ ทนสหรัฐฯ เวยี ดนามเหนือ เวยี ดนามใต้ และเวยี ดกง ในกรุงปารสี ทหารท่ีเหลืออยู่ของสหรัฐฯ จะต้องถอนออกจาก เวยี ดนามใต้ 60 วนั รัฐมนตรีวา่ การกระทรวงกลาโหม เมลวนิ แลรด์ ประกาศการสน้ิ สดุ การเกณฑท์ หารสหรฐั ฯ 4 มถิ ุนายน 1973 วุฒิสภาสหรัฐฯอนุมัติกฎหมายเพื่อระงับทุนในการ ทหารในอินโดจนี 5 พฤศจกิ ายน 1973 รัฐสภายกเลิกอ�ำนาจในการใช้ก�ำลังทหารของ ประธานาธบิ ดใี นตา่ งประเทศ 9 สิงหาคม 1974 ริชารด์ นกิ สัน ลาออกจากการเป็นประธานาธิบดี 11 มีนาคม – เมษายน 1975 ทหารเวยี ดนามเหนอื ยดึ บาน เมธวต เมืองหลวงของ จังหวัดดาร์ลัคในที่ราบสูงภาคกลางเม่ือประธานาธิบดี เธียว ส่ังให้ถอย เวียดนามใต้ถูกตดั ออกเป็น 2 ส่วน 25–29 มนี าคม 1975 เว้และดานังถูกเวยี ดนามเหนือยดึ สงครามเวียดนาม | 74
8–18 เมษายน 1975 เวยี ดนามเหนอื บกุ เข้าถงึ ไซ่งอ่ น กองพลที่ 18 เวยี ดนามใต้ทำ� การตอ่ สู้แย่งซวนลอ็ คแต่ตอ้ งพา่ ยแพ้ 12–16 เมษายน 1975 พนมเปญตกอยู่ในมือเขมรแดง พอลพตยึดอ�ำนาจ 21 เมษายน 1975 เหงียน วัน เธยี ว ลาออกจากประธานาธิบดีเวยี ดนามใต้ และหลบหนไี ปสหรฐั ฯ นายพลเดอื ง วนั มินห์ รับ ต�ำแหน่งประธานาธบิ ดวี ันที่ 28 เมษายน 29–30 เมษายน 1975 สหรฐั ฯ อพยพคน 8,000 คน ทางเฮลคิ อปเตอร์ 30 เมษายน 1975 ไซ่ง่อนถูกกองทัพเวียดนามเหนือเข้าบุกยึดท�ำเนียบ รฐั บาลไดส้ ำ� เร็จและในปี 1976 จดั การเลอื กตง้ั ทั่วไป ได้ก�ำหนดการเรยี กชอื่ ประเทศใหมเ่ ปน็ “สาธารณรัฐ สังคมนยิ มเวยี ดนาม” และเปลี่ยนชื่อเมอื งไซง่ ่อนเปน็ เมือง “โฮจมิ นิ หซ์ ิต”ี้ สงครามเวียดนาม | 75
คนเวียดนามเรียกสงครามคร้ังน้ีว่า “สงครามปกป้องชาติจากอเมริกา” หรือ “สงครามอเมริกัน” ผลปวงของสงครามในครั้งนั้น มีทหารอเมริกันเสียชีวิต จ�ำนวน 58,226 นาย บาดเจ็บอีก จ�ำนวน 153,303 นาย และคาดว่ามีจ�ำนวนผู้เสียชีวิตทั้งหมดในสงครามครั้งนี้ ประมาณ 900,000 – 4,000,000 คน สงครามเวียดนาม | 76
บรรณานุกรม - https://sites.google.com/site/nanairsoftgun/kar-rb-baeb- kxng-cor (การรบแบบกองโจร) - https://www.youtube.com/watch?v=5i-egJvQSb0 (แฟนพันธุ์ แท้เวียดนาม ) - http://www.thaifighterclub.org/webboard/5108/%E0%B8 %81%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%88 %E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0 %B8%A2%E0%B8%94%E0%B8%81%E0%B8%87.htm (กอง โจรเวียดกง) - http://pantip.com/topic/31505007 (รูปภาพประกอบ) - http://guru.sanook.com/26143/(การยุติของสงครามเวียดนาม) - เวียดนาม การรบข้ันแตกหัก, ศ.พล.อ.ต.ปรีชา ศรีวาลัย, ปี 2548 สงครามเวียดนาม | 77
สงครามเวียดนาม | 78
สงครามเวียดนาม | 79
Search
