GREEK THEATRE

ก บทนำ การละครกรกี มีกำเนิดสมั พนั ธกับศาสนาของกรีก กลา วกนั วา กำเนดิ ข้นึ จากบทขับรอ งบูชาเทพไดโอนีซสุ เทพเจา แหงไวนและความอดุ มสมบูรณ เปน การขับรอ ง รว มกนั หลายคน ตอมามผี นู ำกลุมในการขบั รอ งเกิดขนึ้ ซง่ึ เรียกกันวา dithyramb โดยขับรองตาม 4 เทศกาล กลาวคอื เทศกาล The Great Dyonysia ในฤดใู บไมผลิ และเทศกาล Lenaia ในฤดหู นาว ซ่งึ จะมกี ารจดั แขงขนั มีทง้ั การประกวดบทละครและ นกั แสดง และทั้งหมดนี้ จัดขน้ึ ท่ีกรุงเอเธนส MY’s NAME DYONISUS

ข สารบญั บทนำ ก สารบญั ข-ค 1 จดุ เร่ิมตน 2 ประเภทการละครกรกี 3-5 6-9 Tragedy 10 Comedy 11 Tragedy VS Comedy 12 Satyr play 13 นกั ประพัทธบ ทละคร 14 Aeschylus 15 Sophocles 16 Euripedes Aristophanes

ค สารบัญ อุปกรณก ารแสดง 17 Accessory (หนา กาก) 18-19 Costume (เส้ือผา ) 20-22 Props (อปุ กรณการแสดง) 23 Chorus (นักรอ งประสานเสยี ง) 24 โรงละครกลางแจง 25 Theatre (โรงละคร) 26 Element (องคป ระกอบโรงละคร) 27-32 33 Oedipus the king 34 เรือ่ งยอ 35-40 Oedipus rex & Animation ง-จ บรรณานุกรม สว นทเี่ รยี บเรยี งเอง = สัญลกั ษณร ูป

1 จดุ เร่มิ ตน การแสดงละครของชาวกรกี ใน 200 ปแรกจะเลนที่นครรฐั เอเธนสเ ทา นนั้ ตอมาไดกระจายไป ยังนครรัฐอ่นื ๆ โดยในการแสดงละครจดั ขนึ้ เพอ่ื บวงสรวงแพะแกเ ทพไดโอนซี สุ เทพเจา แหง การละคร หรอื เทพเจาแหง ไวน โดยในการแสดงละครจะมีแทนบวงสรวง เรียกวา altar จะวางอยูตรงดา นหนาเวที และจะตงั้ อยูในฉากเสมอ โดยคนท่แี สดงจะแสดงอยรู อบแทน บวงสรวงนี้ การละครกรีก กำเนดิ ขน้ึ จากบทขับรองบูชาเทพไดโอนีซสุ เรียกวา dithyramb ซงึ่ เปน การขบั รอ งรวมกันหลายคน ตอมาก็เปล่ียนช่อื เปน goat song ซ่งึ เปน รากศัพทข องคำวา tragedy เพราะแพะเปนสตั วศ กั ดส์ิ ทิ ธแิ์ หง เทพไดโอนซี ุส และการบวงสรวงเทพองคน้ี ผูข บั รองก็จะแตง กาย ดว ยหนังแพะ เรียกวา เซเทอร ทง้ั หมดน้ีจะแสดงอยภู ายใน โรงละครของกรีก ประกอบดว ยองคประกอบมากมาย ไมว า จะเปน นักแสดง วงออเคสตา กลุม นักรอ งหรอื นกั เตน

22 กาปรลระะคเภรทกรีก - Tragedy - - Comedy - - Satyr Play -

3 Tragedy ละครโศกนาฏกรรม ละคร Tragedy เปน ละครศาสนา จะมุงเนน ใหเ กดิ Catharsis คอื การชำระลา งจติ ใจ ใหบริสุทธ์ิ โดยการดลู ะครทที่ ำใหเ กดิ ความรูสึกสงสารและกลัว ทำใหมนษุ ยเ คารพเชื่อฟงเทพเจา โครงสราง 1. Prologue การใหขอมลู เกยี่ วกับเหตกุ ารณท ี่เกิดขนึ้ กอ นหนา เรื่องราวในละคร 2. Parados หรอื กอนที่คอรสั จะปรากฏตัว 3. Episodes เปน การปรากฏตวั ของคอรัสเพือ่ ปูพื้นเรื่อง และเตรยี มอารมณผูชม 4. Stasima การแสดงฉากยอยๆ ซง่ึ ถูกแบง ตามบทเพลงของคอรสั 5. Exodos บทเพลงของคอรัสที่แบง Episodes ออกจากกัน ฉากสรปุ ตอจากบทเพลงสุดทายของคลอรสั ตวั ละครและคอรัสจะเขาฉากไป เน้อื เร่ือง 1. มาจากตำนานของเทพเจา 2. มาจากมหากาฬ ของ Homer เชน Iliad หรือ Odyssey 3. มาจากประวตั ิศาสตร เชน The Persians Tragedy มาจากคำวา Tragos แปลวา แพะ Ode แปลวา เพลง รวมกันเปน Tragoidia หรอื Goat song

ลกั ษณะ เปน การแสดงความทกุ ขยาก ของตัวละครเอก 4 Tragedy ละครโศกนาฏกรรม 1. ลกั ษณะของตวั ละครเอก - Hamartia คือ ขอ บกพรอ งท่ีนา เศรา ของตวั ละครเอก - Hubris คอื ความโอหัง หรอื ความภาคภูมใิ จมากเกินไปของตวั ละครเอก - Peripeteia คอื โชคชะตาทีผ่ กผนั ของตัวละครเอก ทนี่ ำไปสคู วามตกต่ำ - Anagnorisis คอื ตวั ละครเอกพบเจอกบั คนสำคญั - Namesis คือ ความซวยท่ีหลีกเล่ียงไมได จากการท่ตี วั ละครเอกกอ ขึ้นเอง - Catharsis คอื ความรูสกึ สงสารหรอื ความกลวั จากคนดู ตอตัวละครเอก 2. จุดประสงคตอ คนดู - identification คอื สามารถระบตุ นของตวั ละครเอกได - involvement คือ การมสี วนรวมกบั ละคร - pity & fear คือ ความสงสารและความกลวั 3. เปา หมายตอ คนดู - Exaltation คือ ความปลืม้ ปต ิ - Catharsis คอื การชำระลางอารมณ Tragedy สามารถเรียกอีกช่ือได ก็คอื Tragic Hero

5 Tragedy ละครโศกนาฏกรรม ตัวอยาง จากหนงั หรอื ละครในปจ จุบนั เรอื่ ง Pirates of Caribbean จากตัวอยางของ เดว ีโ่ จนส ท่ีเร่มิ ตน นั้นเคาไมไดเ ปนคนเลวรา ยอะไรเลย เขากเ็ ปน กปั ตนั เรอื ธรรมดาทเ่ี กดิ ไปตกหลมุ รัก คาลปิ โซ เจาแมแหง ทะเล และแนนอนเธอหกั อกของ เดวโ่ี จนสอ ยา งจงั มนั ทำใหเ ขาโกรธและเศรา มาก เพราะเขาเปน เด็กท่เี กิดมาจาก 2 เผาพนั ธ คือ มนษุ ยธ รรมดากับปลาหมกึ และสุดทา ยเขาก็ถูกกำจดั โดย แจค็ สแปรโ รว Hamartia Anagnorisis Hubris Peripeteia Namesis Catharsis

6 Comedy ละครสุขนาฏกรรม ละคร Comedy เปน ละครท่ีนำเสนอเกีย่ วกบั ความบกพรอ งของมนุษยท ่ัวไป โดยเปน เรอ่ื งใกลต วั ทเ่ี กิดขึ้นในสมัยน้นั เชน เร่อื งการเมือง สงครามและสนั ตภิ าพ หรอื การเสยี ดสีตางๆ โครงสราง โครงสรางของละคร Comedy มหี ลายโครงสรางตามยุคตา งๆ Old Comedy เปน การสรา งอารมณใ หผูช ม และเสนอความคดิ “Happy Idea” 1. Prologue เปน การปรากฏตวั ของคอรัส 2. Parados การถกเถียงกันของ Happy Idea และจบลงดวยฝา ยใดผา ยหนึง่ ชนะ 3. Agon คอรสั พูดถึงความคิดของผูเ ขยี นกับผชู ม 4. Parabasis ฉากยอ ยๆ ที่แสดงผลของ Happy Idea 5. Episode การลงเอยกนั ของตวั ละคร และมีการเลี้ยงฉลอง 6. Komos Middle Comedy (400 BC) 1. ลดความสาคัญของคอรัสลง 2. ตดั สว น Parabasis ออก 3. มคี วามสมจรงิ มากขึ้น และใชภาษาในชีวิตประจาวัน 4. อาจมีการลอ เลยี นตำนานตางๆ New Comedy (323 BC เปน ตนมา อยูใ นยคุ ของ Hellenistic) - Comedy ถูกเรยี กเปน ช่ือเฉพาะวา Comedy of Manners 1. ความสนุกที่เกิดจาก วิธีการทีต่ วั ละครพยายาม หลีกเล่ียงกฎเกณฑของสังคม 2. เรม่ิ ตน ดว ย Prologue ตามดวย 5 Episode โดยมี คอรัสรอ งสลับฉากเทาน้ัน

7 Comedy ละครสุขนาฏกรรม เน้อื เรอ่ื ง 1. เนน ถงึ สถานการณตางๆ เชน ในรานอาหาร, สถานการณเรื่องเพศ 2. เสยี ดสีเรอ่ื งตา งๆ เชน คนสำคัญ, นสิ ยั ของผดู ,ี การเมอื ง 3. เก่ียวกบั คูรักทย่ี ุงยาก มกั จะหักมมุ จบอยา งมีความสุข 4. ลอ เลียนตำนานตางๆ ลกั ษณะ 1. มกี ารเลนทีล่ ลี าเกินจรงิ 2. มกี ารเลยี นแบบทา ทางของสตั ย หรอื ขาวของเครื่องใช 3. การเปลย่ี นแปลงช่ือของคนดัง เชน อรสิ ตัวตอ 4. การใชเ สียงประกอบจากวงดนตรี ซึง่ มผี ลมากตอการตบมุกตางๆ จากผแู สดง Comedy มาจากคำวา Comus แปลวา ตลก Ode แปลงวา เพลง

8 Comedy ละครสขุ นาฏกรรม ประเภท 1. สขุ นาฏกรรม (Romantic Comedy) : เกย่ี วกับความรกั ระหวางพระเอกกบั นางเอก อาจจะมีอปุ สรรคขัดขวางตางๆ แตมกั จะจบลงดวยความสขุ สมหวงั 2. ตลกผูดี (comedy of manners) : เปนละครท่มี ีเนือ้ หาท่ลี อ เลียนวงสังคมชนั้ สงู ซงึ่ จะมี กิรยิ าทา ทางที่ดดั จรติ ผิดไปจากมนุษยส ามญั ธรรมดาๆ 3. ละครตลกประเภทเสยี ดสี (Satiric Comedy) : มีจดุ ประสงคเ พอื่ เสยี ดสีเร่อื งตางๆ เชน เร่อื งการเมือง เร่อื งความเปน ไปในสงั คม หรอื เรอื่ งขอบกพรองตางๆของมนษุ ย 4. ละครตลกประเภทความคดิ (Comedy of Ideas) : ผเู ขียนบทจะมีจุดประสงคท ีแ่ ฝงเรน อยู ในบทละครแลว วา ตอ งการใหผูชมคิดอะไร และนำความคดิ หลักน้ีมาขยายใหเปน เรือ่ งตลก 5. ละครตลกประเภทสถานการณ (Situation Comedy) : สถานการณทเ่ี กิดขนึ้ โดยที่ตัวละคร ไมคาดฝน ทำใหเ กิดเรอ่ื งราวตา งๆทีต่ ลกขบขนั ขน้ึ ตา งๆนานา 6. ละครตลกประเภทโครมคราม (Slapstick Comedy) : ละครตลกประเภทใชท า ทางการ เคลื่อนไหวทตี่ ลกขบขันประกอบกบั ภาษาทีท่ ำให ผูชมหวั เราะ 7. ละครรักกระจุมกระจมิ๋ ( Sentimental Comedy ) หรือ ละครตลกเคลา น้ำตา (tearful comedy) : เปนท่ีสอน เก่ียวกับศลี ธรรม ทัง้ ทำใหเ กิดความเห็นอกเหน็ ใจ และ ในทำนองเดียวกันก็ทำใหกัวเราะได

9 Comedy ละครสุขนาฏกรรม ตัวอยา ง

10 Tragedy VS Comedy ขอ แตกตา งระหวา ง Tragedy และ Comedy โดย Jorn Morreall Tragedy Comedy Heroism : ตัวละครจะมีบทบาทสำคัญ Antiheroism : ตัวละครเปนคนปกติ ตอ คนในโลก เชน พระเจา ท่ีอาจมกี ารลอเลียนคนสำคัญ Vengeance : ตวั ละครมกั จะอยใู น Forgiveness : ตัวละครมกี ารใหอภยั วงจรของการแกแคน หรือแมกระท่ังมิตรภาพกบั ศัตรู Hierarchy : มกี ารแบง ลำดับชนชน้ั Equality : ตัวละครบทกุ ลำดับชนช้ัน ตามลำดบั ตา งๆในสมัยน้นั โดยเฉพาะชนช้ันตำ่ มกั จะเปนตวั ตลก Less Sexual Equality : ตวั ละครชาย More Sexual Equality : ผหู ญงิ อาจ มักจะมคี วามโดดเดน ไดเลน ในบางบทบาท ทค่ี นไมพ อ Respect for Tradition : ตัวละครหลัก Questions Authority : ตวั ละครจะ มักจะยดึ ม่ันในประเพณี ต้ังคำถามกบั ประเพณหี รอื ผูมีอำนาจ Social Isolation : มกั จะเนนทบี่ คุ คล Social Integration : จะมงุ เนนไป และผลของการกระทำของแตล ะบุคคล ตามชุมชน และมกี ารทำงานรว มกนั

11 Satyr Play ละครลอ เลยี น Satyr Play จะใชแสดงปดทา ยการประกวดละคร Tragedy เพ่อื ใหผชู มผอนคลาย โดยจะเปนเร่ืองราวเบ็ดเตล็ด ตลกลอ เลียนเทพกรีกตามตำนาน บางคร้งั ก็เปน เรือ่ งราวลามกตางๆ โดยมีการใหความสำคญั กับ อวยั วะเพศของตัว เซเทอร ท่มี ีการคิดคนข้นึ มาในชว งสมัยน้นั และคอรัสจะแตง ตัวเปน เซเทอรห รือคร่งึ คนครึง่ แพะในการแสดงเชน กนั

12 นบักปทรละะพคนัรธ - แตล ะคนกจ็ ะแตงกันคนละแนว -

13 Aeschylus 525 - 456 BC เอสคิลสุ เปนบดิ าแหง โศกนาฎกรรม และ เปนหนง่ึ ในนกั เขยี นบทละครคนแรกๆ ทผี่ ลงานยงั คง อยจู นถึงทกุ วันน้ี เขาเปน ผูแตง ละครมากมาย เชน The Persian : เปนเรื่องเก่ยี วกบั สงครามระหวางกรกี กับเปอรเ ซีย The Suppliant Woman : เปนละครรองเกยี่ วกับเรอื่ งสิทธขิ องวหิ ารทีพ่ ำนกั ภยั Oresteia : เปน เรื่องเกี่ยวกบั คำสาปแชง บานของอกาเมนอน เขามีการเปลยี่ นแปลงรูปแบบของการเลน ละคร Tragedy อกี ดว ย 1. เพ่ิมตวั ละครเปน 2 ตวั ละคร 2. หลกั จากเพิม่ ตัวละครจงึ ทำใหมบี ทสนาทนาและการแสดงท่เี พ่ิมขึ้น และบทละครยังเนน ในเรอื่ งอำนาจของเทพพระเจา เพระาเขาเชอื่ วาการเชือ่ ฟง และ บูชาเทพพระเจา จะนำไปสชู วี ิตทีด่ ี เขาประพนั ธบ ทละครทง้ั หมดมากกวา 90 เร่ือง แตทุกวันนี้หลงเหลืออยู เพียง 7 เรอ่ื ง

14 Sophocles 497 - 405 BC โซโฟคลิส นักเขยี นบทละคร 1 ใน 3 ของ นกั เขยี นโศกนาฎกรรมท่ยี ิง่ ใหญข องชาวกรกี เขาเปนผูแตงละครมากมาย เชน Antigone, Oedipus Tyrannus, Electra, Ajax Trachniae, Philoctetes และ Oedipus at Colonus ในบทละครของเขาหลายๆเรื่อง จะเขียนให มนุษยมีบทบาทมากกวา เทพเจา และตวั ละครของเขา สวนใหญเปน วีรบรุ ษุ ที่ตอ งเผชิญกบั ความทุกขย ากและ ชะตากรรม และบางก็เขยี นเรอ่ื งลอ เลียนไวดว ย เขามกี ารพฒั นารปู แบบของละคร Tragedy เพิ่มเติมจาก เอสคิลุสอกี ดวย 1. เพ่ิมนกั แสดงคนเปน 3 คน 2. รเิ ริ่มสรางฉากประกอบเวทดี ว ย อริสโตเต้ิลยกยอ งบทละครของเขามากทีส่ ุด ในดาน ตวั ละครและโครงสรางเรอื่ งทด่ี า เนินอยา งเขม ขน ไปสจู ุดสุดยอด เขาเขียนบทละครไวร าว 120 เร่อื ง ซงึ่ ในปจจบุ นั นี้ มตี น ฉบับเหลอื สืบทอดมาเพียง 7 เรอื่ ง

15 Euripedes 484 - 407 BC ยูรีพดิ สิ นกั เขียนบทละครโศกนาฎกรรม 1 ใน 3 ผยู ิ่งใหญข องชาวกรกี ซึง่ มีอทิ ธิพลตอ บทละครในยุคหลงั ๆอยางมาก เขาเปนผแู ตงละครมากมาย เชน Medea , Trojan Women (ตวั เอกมักเปน หญงิ ) ชอบเขียนละครเพอ่ื วพิ ากษว จิ ารณสงั คม และโจมตีเทพเจา บางกน็ ำเนอื้ เรื่องมาจากเทวตำนาน แตใชภาษาชาวบา น อรสิ โตเติลยกยอ งละครของเขาวา เขยี นไดเ ศราทส่ี ุด และสมยั ใหมท ีส่ ดุ เพราะเนน ความขัดแยงภายในจติ ใจ และจติ วิเคราะห คือมี inner conflict, มีเหตผุ ลของการกระทำ ทัง้ สะทอ นใหเ หน็ ชะตากรรมอนั นาเศราของตัวละครอนั เกิดจากความยากจน ความบกพรองทางจติ ใจ และอารมณร ุนแรงท่ีอยเู หนอื การควบคุมของมนษุ ย เขาเขยี นบทละครถงึ 92 เรอ่ื ง แตน าเสียดาย ทเี่ หลอื ตกทอดมาถึง ปจจบุ นั เพียง 18 หรอื 19 เร่ืองเทานนั้

Aristophanes 16 446 - 385 BC อริสโตฟาเนส กวีและนกั เขยี นบทละคร คนสำคญั ของชาวกรีก ซ่งึ ไดรบั การยกยอ งวาเปน \" บิดาแหงเรือ่ งตลกขบขัน \" หรือแนวสุขนาฎกรรม ผลงานท่มี ชี ื่อเสียง เชน The Acharnians, The Knights, The Clouds เขาชอบเขียนบทละคร โดยใชภ าษาทอ งถิ่นเกาเปนหลักและมกั สอดแทรกแนวคดิ ทางการเมือง การเสยี ดสีหรือลอ เลยี นนักการเมือง ชนชัน้ สูงในเอเธนสอ ยบู อยๆคร้งั รวมทงั้ ลอเลียนนกั ปรชั ญาและนกั เขยี นรว มสมัยดว ย เปน นกั แตง comedy ยุคเกา ทยี่ งิ่ ใหญทสี่ ดุ และอยใู นชวง comedy กลางดวย

17 ประกออปุ บกกราณรแ สดง - Accessory & Equipment -

18 Accessory หนากาก สว นสำคัญทีส่ ุดของการแสดงละครกรีกนั้น ก็คือ Mask หรอื หนากาก มีไวเพอ่ื จุดประสงคด งั นี้ 1. เพื่อแสดงอารมณพ นื้ ฐานของตวั ละคร 2. เพราะนกั แสดงบางคร้ังตองเลนหลายบทบาท จงึ ตอ งมีหนากากเพือ่ บอก วากำลงั แสดงเปนบทบาทไหน 3. ทำหนาท่ีเหมอื นเปน โทรโขง เพื่อใหเ สียงดังข้ึนกวา เดมิ 4. เพอ่ื บอกฐานะทางสังคมของตัวละคร หนากากทำมาจากหลายวสั ดุท่ีมีขนาดเบา เชน ไม ผา ลนิ ิน กอ็ ก และแสนผม ที่ใชท ้ังขนสัตวห รอื ผมคนจริง

19 Accessory หนา กาก ลักษณะของ Mask คอื จะครอบคลมุ ทง้ั หวั ของผูแสดง เหมอื นกับหมวกกนั น็อค หนา กากในตอนแรกจะเนนความสมจรงิ แตตอ มามีการเจาะรทู ่ีปาก เพ่อื สำหรับเปลงเสียง และเสียงที่ออกมานนั้ จะดังกวาเดิม โดย Mask น้ันจะมี 2 ประเภท คือ หนากากทีใ่ ชแ สดงใน Tragedt & Comedy สำหรบั Tragedy จะเปน หนากาก ท่แี บงเปนชนชัน้ อยา งชัดเจน สว น Comedy จะมีหนา ตาทคี่ อ นขา ง ตลกขบขัน

20 Costume เสอื้ ผา สำหรับเสอื้ ผานั้น กม็ สี ว นสำคญั อยางยิ่งเชนเดียวกับหนา กาก เพราะมนั มีสว น สำคญั ตอการแสดงละครหลายๆอยา ง เชน การบอกถงึ ฐานะของตัวละคร แตส ำหรับเสือ้ ผา ไมใ ชแ คก ารสวมใสเสื้อผา ธรรมดา แตมันยงั มีสวนประกอบ อีกหลายๆอยางเพอื่ บอกถึงฐานะของตวั ละครใหชัดเจนยง่ิ ขน้ึ เชน 1. เพราะนกั แสดงสว นใหญเปน นกั แสดงชาย การทจี่ ะเลนเปนควั ละครหญิง จงึ ตอ งมีการสวม โครงสรา งของไมที่เปนเหมือนกับหนาอก เรยี กวา Prosterneda 2. เชน เดียวกัน คือการเพิม่ โครงสรา งของไมที่เปนเหมอื นกบั หนาทอ งของหญงิ สาว เรียกวา Progastreda 3. มกี ารสวมรองเทาทเ่ี รยี กวา Cothurneses โดยสวมเพอื่ ใหมคี วามสงู ท่แี ตกตา ง จากตวั ละครอ่นื ๆ สำหรับนกั แสดงทเ่ี ปนตวั ละครเอก 4. Onkos คืออีกหน่งึ เคร่ืองประดับศีรษะ เพ่อื แสดงฐานะของตวั ละคร 5. Chiton เสอื้ คลุม 6. Chlamys เส้ือคลมุ สั้น 7. และบางตัวละครก็สวมเสื้อผาทีท่ ำจากสตั ว หรือแตง ตวั เปนสัตวก ไ็ ด

21 Costume เสื้อผา เสื้อผาของละคร Tragedy การแตง ตวั ของการแสดงละคร Tragedy คอนขา งจะดูมกี ารแบง ชนชน้ั ท่ชี ดั เจนมาก

22 Costume เส้อื ผา เสอ้ื ผาของละคร Comedy สำหรับ Comedy การแตงตวั จะ คอนขางธรรมดา และดตู ลกขบขัน

23 Props อปุ กรณก ารแสดง สำหรับ Prop นน้ั มสี วนเสริมและใหความสมจริงในการแสดงละครกรีกอยางมาก เชน สวมมวงกุฎเพอื่ บง บอกวาเปน ราชา การสวมหมวก หรอื ถอื หอก เพอื่ บอกวา เปนทหาร หรอื ไมเ ทา แสดงถึงความแกช รา และอีกมากมาย นอกจากนี้ยังมี Prop พเิ ศษอกี 2 อยาง ท่ชี ว ยซบั พอรต ใหต วั ละคร มกี ารแสดง ทสี่ มจริงมากขึ้น คอื 1. Machina / Machine กระเชาโหนตัวนักแสดงจากดา นหลังฉากเขา มาในฉาก เหมอื นกบั การปรากฏตัวของเทพเจา 2. Eccyclema / Exaustra แทนตดิ ลอเล่ือน เพือ่ แสดงเหตุการณท ีต่ ัวละครนง่ิ เชน ตัวละครท่ีเสียชวี ติ จะลม นอนลงบนแทน นี้ และจะถกู ลากเขาออกจากฉากตามบทของละคร

24 Chorus นกั รองประสานเสยี ง สำหรับนกั รองประสานเสียง ก็เปน อกี หนึง่ สว นสำคญั สำหรับการแสดงละครกรกี ทง้ั เพ่มิ อรรถรสใหกบั ละครแลว ยังเปน สว นสำคญั ทีท่ ำใหค นดูเขาใจในฉากแตละฉาก เชน การขับรอ งเพือ่ เปลย่ี นฉากในการละครแบบ New comedy นกั รอ งประมานเสยี งเสยี งนน้ั จะลดนอยลง ซงึ่ จะผกผันตามจำนวนของนักแสดง และพวกเขามหี นา ทตี่ า งๆ ดังนี้ 1. เปนตวั ละครตวั หนึง่ 2. เปน ตวั แทนของมาตรฐาน หรือศลี ธรรมของตวั เอก 3. เปน คนดใู นอดุ มคติ (มีปฏิกิรยิ าตอ สง่ิ ทเ่ี กดิ บนเวทไี ด) 4. สรางบรรยากาศใหเรอ่ื ง เชน รองเพลงตามบรรยากาศ 5. สรา งสสี ันบนเวที เชน การรา ยรำ 6. เปนผูกำหนดจังหวะของเรื่อง

25 กโรลงาลงะแคจรง - The Ancient Greek Theatre -

26 Theatre โรงละคร โรงละครของกรีกนน้ั จะสรา งอยูต ามเชิงเขาทเี่ ปน ท่โี ลง โดยจะมขี นาดใหญม าก เพือ่ รองรบั จำนวนคนเปนหมนื่ ๆ และอาศยั แสงธรรมชาติ ฉะน้ันการใชแ สงจึงมคี วามสำคญั สำหรับละครนบั วาพิธกี รรมอยางหนง่ึ จงึ มีการสรา งใกลก ับวหิ าพาเธนอน ตรงกลางท่สี ำหรับวางแทนบวงสรวง ในชวงแรกจะเปนวงกลม แตต อ มากเ็ ร่มิ เปลีย่ นเปน คร่ึงวกลม

27 Element Orchestra องคป ระกอบโรงละคร Altar Proskenion Pinakes Parados

Element 28 องคป ระกอบโรงละคร Epithetron Kumakes Prohedria Stage Episkenion

29 Element องคป ระกอบโรงละคร จะเห็นไดว าองคป ระกอบของโรงละครกรกี มมี ากมายหลายสว น แตแบง ได เปน 4 สวนหลกั ๆ ดงั นี้ 1. Orchestra หรอื Dancing place ในชวงแรกนน้ั มันเปน รปู วงกลม แตลดเร่ือยๆจนเหลือคร่งึ วงลมในสมยั โรมัน เปนพ้นื ท่สี ำหรบั เตน ระบำ และสำหรับแสดง - Altra เปนแทน บวงสรวงท่จี ะวางไวอยตู รงกลางของ Orchestra Altra Orchestra

30 Element องคป ระกอบโรงละคร 2. Epithetron เปน ทนี่ ั่งสำหรับคนดู ท่จี ุดคนไดมากหลายหม่ืนคน ซึง่ ในสวนของเกา อน้ี ้นั จะเซาะมาจากหนิ - Prohedria เปน ทน่ี ่ังสำหรบั คนดังหรือสำคัญในสมยั นนั้ โดยจะอยใู กลก ับ พ้นื ที่การแสดงมากท่สี ดุ - Kumakes เปน ทางเดินสำหรบั ไปยังช้ันที่น่งั ตา งๆ Kumakes Epithetron Prohedria

31 Element องคประกอบโรงละคร 3. Stage เวทีทมี่ กี ารยกระดบั ความสงู จะเพิ่มตามระดับความย่ิงใหญข องโรงละคร - Proskenion เปนอกี หนึ่งพ้นื ทก่ี ารแสดง ที่จะอยูาดา นหนาของ Skene Stage Proskenion

32 Element องคป ระกอบโรงละคร 4. Skene เปนเตนทช ว่ั คราว สำหรบั เปลี่ยนเส้อื ผา นักแสดง - Parados ใกลๆ กบั เตนทจะมี สวนน้ที ี่ตง้ั อยขู างๆ เพ่ือเปนทางเขา - ออก ของนกั แสดง - Pinakes ในภายหลัง Skene มีความสำคัญมากกวาต้งั ไวเฉยๆเพ่ือเปลย่ี น เส้ือผา ของนักแสดง แตไ ดเ พิม่ สว นน้ีเขา ไปและทำมนั เปน ฉากประกอบทมี่ ีขนาดใหญ - Episkenion เปน สว นสำคัญทแ่ี อบซอ นกลไกล ของ Machina หรอื กระเชา ทจี่ ะโหนตัวลงมาสำหรบั บทบาทเทพเจา หรอื พรอ บตา งๆอกี มากมาย Pinakes skene Episkenion Parados

33 Oedipus the king - Example tragedy story -

34 Oedipus the king เรอื่ งยอ ที่นคร ธเี บส อันรงุ เรือง มีกษัตรยิ์  ไลอัส และมหเหสนี าม โจกสั ตา ไดใหกำเนดิ โอรสหนึ่งองค และมีการทำนายเกยี่ วกบั ตัวโอรส วา เมอ่ื โอรสเติบโตขึน้ มาจะหลงผิด จะกอบาปทห่ี นกั หนาแกไ ขไมได และมีการรวมรักกับมารดาของตนเอง เมอ่ื ไดยนิ ถงึ ความพินาศเชนน้ี กษตั รยิ ไ ลอสั ไมรอชา รบี กำชบั ใหนำตัวโอรสของตนไปฆา ทงิ้ เสยี แตผู ไดร ับมอบหนา ทนี่ ้ี กลับใจออนจึงพาหนแี ละไปไวกบั คนเลยี้ งแกะ ในขณะเดียวกนั กษัตริยโ ครินธ ผปู กครองโพไลบสั อยากมี โอรสชาย จงึ ไปขอรองกับเทวดา แตก ไ็ มเ ปนผลซักที คนเลย้ี งแกะกไ็ ด มามอบเด็กชายคนน้ใี หก ับกษตั รยิ โครินธ พระองคตง้ั ช่ือทารกนอยวา โอดิปุส และเลย้ี งดูจนเติบใหญ ตอมาโอดปิ ุสเผลอไปไดย นิ คำพยากรณ ของตนอยา งที่กษัตรยิ ไลอสเคยไดฟ ง และเพราะกลัวจะเปน เหมือนด่ัง คำพยากรณจ ึงออกไปใชชวี ติ เรร อนตลอดกาล ในขณะนนั้ กษัตรยิ ไ ลอัส ไดเสรจ็ ออกมาทองปา และไดพ บกบั โอดปิ สุ เขา เรอ่ื งราวอันขมขืนกเ็ กดิ ขน้ึ จริง โอดิปุสฆากษตั ริยไลอสั โดย ไมรเู ลยวา นนั้ เปนพอ ของตน และมุง หนา สูกรุงธีเบศ และพบกบั สฟงค สฟงคไดถามโอดิปุสวา เชา สีข่ า เทย่ี งสองขา เยน็ รวนเรกอนโซเซเปนสามขา วา อะไร แตโอดิปุสคดิ เพียงครเู ดียวกร็ ูคำตอบ เขาตอบวา มนุษย และมนั ถูกตอ ง สฟง คจึงยอมใหเขาเดินทางตอได น่นั ทำใหชอื่ เสยี งของเขาดังมาก ตอ มาจึงไดถกู เชญิ ใหข น้ึ มาครองเปนกษัตรยิ ธเี บศตอจากไลอัส และไดแตงงานกับโจกสั ตาผูเ ปนมารดา และตอ มาบา นเมืองก็แยล งทกุ ดาน โหราจารยจ งึ หาสาเหตุกัน กพ็ บวาทแ่ี ทโ อดปิ ุส คอื โอรสของไลอัส โจกัสตา เม่อื ไดย นิ ดังนัน้ จึงผกู คอตาย หนเี สยี โอดปิ สุ จึงเศรามาก จึงควักลูกตาและเนรเทศ ตัวเอง ออกจากทีแ่ หงนัน้ ไมกลบั มาอีกเลย - Oedipus the king by Homer

35 Oedipus the king วิเคราะห สำหรบั บทละครเรอ่ื งนเี้ ปน ตัวอยางละครแบบ Tragedy หรือโศกนาฏกรรม อยางแทจริง มตี ัวละครเอกโอดปิ สุ ทมี่ ีเร่ืองราวอนั นาเศรา ต้ังแตเ กิด คอื ตอ งมชี ีวติ อยูกบั คำพยากรณทเ่ี หมอื นเปนตัวกำหนดชะตาชวี ติ ของตนเองเอาไว - Hamartia ตอ มาเพราะเขาไดพ บเจอและถกู เลยี้ งดูโดยกษตั ริยโครินธ นัน่ เปน เหมอื นกับ การท่เี ขาไดพ บกับคนท่สี ำคัยของเรื่อง เชน เดียวกบั การทีเ่ ขาพบกับสฟงค และมันทำให ชือ่ เสยี งของเขากระฉอ นไปทว่ั และไดขนึ้ ปกครอง นครธเี บศ - Anagnorisis เพราะโอดปิ สุ ไมไดโดนนำไปฆา และเขาเผลอไปไดย นิ คำทำนายของตนเองเขา จึงออกมาพเนจร มนั จงึ เปน หนทางนำไปสูสิ่งทมี่ นั จะเกดิ ข้นึ ในอนาคตอยางหลกี เลย่ี ง ไมไ ดจ รงิ ๆ คอื เขาฆาพอของตัวเอง ทำใหต ำแหนง กษัตริยข องนครธเี บศวา ง และเพระาเขา ตอบคำถามของสฟง คไดพอดี ประชากรท่ีน่ันเห็นถึงความฉลาดรแบรูของ โอดิปสุ จึงตอ ง การใหข้นึ มาเปน กษัตริยลบื ตอจาก ไลอัส - Hubris จากการท่ีโหราศาสตรไ ดพยากรณเ ก่ยี วกบั ตวั ของ โอดิปุสไว น่นั เปนเหตผุ ล หลักของเร่อื งท้ังหมดทที่ ำใหเกิดความวินาศของตัวละครเอกถงึ ขดี สุด บวกกบั การท่ีเขา เผลอไปไดยินคำทำนาย และตัดสนิ ใจออกจากเมอื ง มันจึงเขาทาง ความเปน เหตเุ ปนผล ของอนาคตที่เกิดขน้ึ ตามคำทำนายอยา งหลกี เล่ียงไมไ ดเ ลย - Peripeteia และผลจากการกระทำทีเ่ ขาไดฆา พอ ของตวั เองและไดม าเปนกษตั รยิ น ัน้ บวกกบั บานเมืองที่แยลงเรอื่ ยๆ น่ันทำใหเ ขาดเู หมือนกับเปนตัวตน ปญหา เพราะ โหราจารยไดห ารอื ถึงปญ หาและพบวา โอดิปสุ ที่แทกค็ อื โอรสตามคำนายของไลอัส แมข องเขาจงึ ฆาตัวตาย และทำใหเ ขาตอ งตกอับเนรเทศตวั เองออกจากแผนดินน้นั เพราะนนั่ เปน ผลมาจากการทเี่ ขาฆา พอ ของตนเอง - Namesis สุดทายจากการท่ีเราไดอา นเร่ืองนี้ มนั ใหความรูสกึ ท้ังเศรา ทง้ั สงสารตอ ตัวละครหลกั อยา งมาก เพราะไมร ลู ิขติ ชะตาชวี ิตตัวเอง นั่นจงึ ทำใหเขากลายเปน ตัวรายไปโดยไมรตู ัว แตส ดุ ทา ยเขากน็ าสงสาร เพราะเขาเลือกเปล่ียนชะตาชีวิตไมไ ด ทำไดเ พยี งแตด ำเนินชีวติ ไป ความรสู ึกของคนดจู ึงทำไดเ พียงแตส งสารเขา แตก ็ปลื้มปติไมไดนอ ย ที่สุดทาย เขาก็จบปญหาทกุ อยา งได โดยการเนรเทศตัวเอง และ ไมก อปญ หาใดๆอกี - Catharsis - วิเคราะหจากหลกั ตวั ละคร ในหนา ท่ี 4

36 Oedipus rex หนังป 1957 เนื่องจากตำนานเร่อื งนีม้ คี วามนา สนใจอยางมาก และเปนตำนานท่ีเลาสบื ตอ กนั มาจนถงึ ทกุ วันนี้ เมื่อป 1957 จงึ ไดม กี ารสรางหนังเรอื่ งน้ขี ้ึนมา โดนรูปแบบการ พรีเซน ของหนงั เรื่องนีค้ อ นขา งนาสนใจทเี ดียว คือ มกี ารแสดงเหมอื นกับรูปของ การละครในสมยั กรีก นักแสดงมกี ารแตง องคท รงเครอ่ื งเหมือนกับคนในยคุ น้ัน และ ท่สี ำคญั ที่สุดเลยคอื มีหนา กากเชน กับสมยั กอนอกี ดว ย ดงั นั้นมันจะใหความรสู ึกที่ แปลกใหม ในขณะเดยี วกันก็ไดรบั ความรูสึกที่เหมอื นกบั การนั่งดูละครในสมัยนนั้ อยา งแทจ ริง โดยหนังมีความยาวกวา 1 ชัว่ โมงกวา เลยทีเดยี ว - โดย William Butller Yeats

37 Oedipus rex หนงั ป 1957

38 Oedipus rex หนังป 1957

39 Oedipus rex หนงั ป 1957

40 Animation Oedipus the king นอกจากน้ี ยงั มกี ารทำตำนานเร่อื งนเี้ ปน แอนเิ มชั่น ท่ดี แู ละเขาใจงา ยกวา อกี ดว ย

ง บรรณานกุ รม ภาษาไทย sss27536’s blog. (8 กันยายน 2553). การละครกรกี . thaigoodview. สืบคน เมือ่ 5 พฤศจกิ ายน 2559, จาก http://www.thaigoodview.com/node/74076 นางสาวจิตราพร อาษาจิตร. (26 สงิ หาคม 2554). โรงละครกลางแจง ของกรีก. blogspot. สืบคนเมอ่ื 7 พฤศจิกายน 2559, จาก http://fernbamoilsong.blogspot.com/2011/08/blog-post_8563.html ปย ะฤทธิ์ พลายมณี. (13 พฤศจิกายน 2556). Aeschylus อาชลิ ัส (525-456 กอ น ค.ศ.). blogspot. สืบคน เมอ่ื 10 พฤศจกิ ายน 2559, จาก http://who-in-the-world-piyarith.blogspot.com/2013/11/aeschylus-525-456 .html ปยะฤทธ์ิ พลายมณี. (18 พฤศจกิ ายน 2556). Sophocles โซโฟคลสิ (495-406 กอ ค.ศ.). blogspot. สบื คน เม่ือ 10 พฤศจิกายน 2559, จาก http://who-in-the-world-piyarith.blogspot.com/2013/11/sophocles-495-406 .html Nuttaputch. (19 กรกฏาคม 2554). ละครโศกนาฏกรรม (Tragedy) ตอนท่ี 2 - ลกั ษณะสำคญั . dramalessons. สบื คนเมอ่ื 10 พฤศจิกายน 2559, จาก http://www.dramalessons.net/2011/07/tragedy-characters/

จ บรรณานกุ รม English Literary devices. (2016). Tragic Hero. literarydevices. Retrieved November 5, 2016. from http://literarydevices.net/tragic-hero/ The Kennedy Center (2015). City Dionysia - The ancient roots of modern theater. artsedge.kennedy-center. Retrieved November 15, 2016. from http://artsedge.kennedy-center.org/interactives/greece/theater/index.html Wordpress. (March 15, 2010). Greek Theatre. wordpress. Retrieved November 15, 2016. from https://greektheatre.wordpress.com/ Andrea Kout. (2010). The Layout of a Greek Theatre. weebly. Retrieved November 16, 2016. from http://greciantheatre.weebly.com/design.html Mark Cartwright . (March 16, 2013). Greek Tragedy. ancient. Retrieved November 16, 2016. from http://www.ancient.eu/Greek_Tragedy/



ใน 200 ปแ รกในยคุ สมยั ของกรีกน้นั ละครกรกี ไดเกิดขึ้นตามเทศกาลตางๆ มีขน้ึ เพ่ือบชู าเทพเจา ท้ังหมดจดั ขน้ึ ในโรงละครที่จุคนไดมากหลายหมื่นคน และละครกรีกกย็ งั มอี กี หลายประเภท ไปติดตามกนั ไดเ ลย น.ส.ธันยพร ตรยั คณุ รกั ษ รหสั 13570211 คณะเทคโนโลยีสารสนเทศและการส่อื สาร เอก ออกแบบ สาขา แอนเิ มชั่น