ซุนวูกับตําราพิชัยสงคราม

1

2 คำนำ หากพูดถงึ ซุนวู เช่ือวา่ หลายๆคนคงนกึ ถึงคาวา่ “รเู้ ขารเู้ รา รบรอ้ ยครัง้ ชนะรอ้ ยครัง้ ” ทวา่ ความจริงแล้ว คาๆนี้เกิดจากการจับ คาพูดสองประโยคท่ซี นุ วูเคยพูดมารวมกันเท่าน้นั ซ่งึ ในปัจจบุ ัน ประโยคน้ีได้ถูกนาไปปรับใช้เป็นทฤษฏี SWOT analysis ซ่งึ เปน็ ทฤษฏีทีใ่ ชก้ นั ในวงการธุรกจิ และประสบความสาเรจ็ กันอย่าง แพรห่ ลาย หนังสอื เลม่ นไี้ ดร้ วบรวมขอ้ มูลประสบการณก์ ารรบของ ซนุ วู และผลึกความรู้ทต่ี กผลึกเปน็ ตาราพิชยั สงครามที่ประเทศตา่ งๆ ไดย้ กย่องและนาไปประยกุ ต์ใช้อยา่ งแพรห่ ลาย นิธศิ วัชรวรธรรม

สำรบัญ 3 คานา ประวตั ขิ องซุนวู 2 แนวคิดด้านการรบ 4 ตัวอยา่ งกลยทุ ธ์ 9 ตาราพิชยั สงครามซุนจ่อื ปิงฝา่ 10 ศาสตรแ์ หง่ ชัยชนะ 13 36 กลยทุ ธ์พืน้ ฐาน 16 จากสงครามส่ธู ุรกจิ 32 บรรณานกุ รม 49 51

4 ประวัติของซนุ วู ซนุ วู หรืออซุนจ่อื ท่หี มายถึง“ปราชญ์แซซ่ นุ ”เกิดท่ีแคว้น ฉี ในประเทศจีน สมัยราชวงศ์โจว ยคุ วสนั ตสราทหรือชนุ ชวิ (770 – 453 ปีกอ่ นครสิ ตกาล) ยคุ ทไ่ี ดร้ บั การกลา่ วขานอยา่ งมากในแงม่ มุ ต่างๆ เปน็ ยุคท่ีเจ้านครตา่ งๆ รบกนั ตลอดยคุ เพอ่ื ช่วงชงิ ความเป็น ใหญด่ ว้ ยกลอบุ ายทแี่ ยบยล เปิดโอกาศใหน้ ักปราชญ์ต่างๆได้ใช้ สตปิ ัญญากนั อย่างเตม็ ท่ี ก่อใหเ้ กดิ ตานานและเร่ืองเลา่ ขานมากมาย จนเกดิ วรรณคดจี ีนท่สี าคญั คือ เลยี ดกก๊

5 ในเลียดกก๊ ซนุ วูเปน็ เพือ่ นกับอู๋จอ่ื ซีเสนาบดแี คว้นหวู ตอ่ มาอจู๋ อ่ื ซเี ห็นความสามารถของซนุ วจู งึ ชักชวนมารับราชการในแคว้น อู๋ โดยมีหนา้ ทฝ่ี ึกทหารให้ อูอ๋ อ๋ งเหอหลี ซง่ึ เปน็ ออ๋ งแควน้ อู๋ และซุนวู ไดเ้ สนอตาราพิชัยสงคราม (ซุนจ่อื ปงิ ฝ่า) ทีไ่ ด้แตง่ ไว้ให้ออ๋ งเหอหลี เม่อื อ๋องเหอหลอี ่านจบรกู้ ร็ สู้ กึ พอใจและซาบซงึ้ ในหลักการ ที่แปลกใหม่และพลกิ แพลงจึงขอให้ซุนวใู ช้คนจรงิ ลองปฏบิ ตั ิใหด้ เู ลน่ ซกั ฉาก ซึ่งซนุ วูก็ตอบรับด้วยความมน่ั ใจพรอ้ มขอนางสนมเปน็ กองทัพในการฝกึ ครัง้ นี้

6 ออ๋ งเหอหลีไดต้ อบตกลงและมอบนางสนม 80 คนใหซ้ ุนวู ซุนวจู งึ แบง่ นามสนมเปน็ สองฝ่าย โดยทัง้ สองฝา่ ยมีสนมเอกเป็น หวั หนา้ ทมี หลังจากมอบอาวุธใหน้ างสนมครบทกุ คนแลว้ ก็เรม่ิ อบรม ใหร้ ตู้ าแหนง่ ของหวั ใจและสว่ นตา่ งๆของรา่ งกาย เม่อื เขา้ ใจดแี ล้วก็ ร้องบอกพร้อมกนั ว่า “พรอ้ มแล้ว” ซุนวจู งึ ส่งั ใหท้ กุ คนถอื ธงและ อาวธุ เข้าประจาแถว แลว้ กส็ ั่งตกี ลองศึกเป็นสญั ญานให้เลย้ี วขวา ทวา่ แทนที่นางสนมจะปฏิบตั ิตาม กลับพากนั สง่ เสยี ง หัวเราะหยอกล้อกันเล่นเหมอื นเปน็ เรือ่ งตลก ซนุ วจู ึงประกาศว่า “เมอ่ื ทหารยังไม่เขา้ ใจระเบยี บวินยั กิริยาท่าทางยงั ไม่คล่องแคล่ว เป็นความบกพรอ่ งของคนทีเ่ ป็นแม่ทัพต้องรบั ผดิ ชอบ ถา้ ตอ่ ไปทกุ คน เข้าใจดีแลว้ และไมย่ อมปฏิบัติตามจะมคี วามผดิ ตามกฎอัยการศกึ จะไดร้ บั โทษประหารชีวิต” และพดู ว่า “การทหารออกศกึ เป็นเร่อื ง เป็นเรือ่ งตาย ไมใ่ ช่เลน่ ละครอยา่ งท่ีเข้าใจกัน” เสรจ็ แล้วจงึ ส่งั ใหห้ ัน ซา้ ยขวาใหม่ แต่คราวนม้ี เี สียงหวั เราะดังกวา่ รอบกอ่ น ซุนวูจึงใชแ้ ผน “เชือดไกใ่ หล้ ิงดู” สัง่ ทหารยามเอาสนมเอกทเ่ี ป็นหัวหน้าทีมไป ประหารชีวิตทั้งสองคน ออ๋ งเหอหลีเหน็ ซุนวเู อาจริงกับสนมคนโปรด กไ็ ด้ขอชวี ติ ไว้ โดยพูดว่า “ข้าประจกั ษถ์ งึ ความปรชี าเดด็ เด่ียวของ ท่านแลว้ แตข่ า้ จะขาดดวงใจทร่ี ักสองคนนไ้ี มไ่ ด้ หากถงึ ต้องตดั ศรี ษะ ขา้ กต็ ้องเศรา้ ใจเป็นอย่างย่งิ ขอใหป้ ล่อยท้งั สองสักคร้ังเถดิ ”

7 ซุนวจู งึ ตอบว่า “ตามหลักของการสปั ระยทุ ธ์ชิงชัย เม่ือ ขนุ พลไดร้ ับตรา(เปน็ จอมทัพ)จากกษัตริย์ยอ่ มมอี านาจเตม็ ที่ ท่จี ะไม่ รบั สนองพระราชโองการขดั ตาทพั ได้ ขอไดโ้ ปรดใหเ้ ปน็ ไปตามกฎ อยั การศกึ เถิด” เมือ่ พูดจบก็มปี ระกาศิตใหเ้ อาสนมสองคนไปตัดหัว ทันที หลังจากน้นั จงึ แต่งต้ังนางสนมคนตอ่ ไปขึ้นมาเปน็ หวั หนา้ ใน การฝกึ ซ้อมครงั้ ตอ่ ไปแทน รอบนี้ทกุ คนปฏบิ ัติหน้าท่ีตามคาสั่งอยา่ ง พร้อมเพรยี งกนั ส่ังใหบ้ ุกก็วิง่ ไปข้างหน้า สง่ั ให้ถอยก็ถอยอยา่ งมี ระเบียบ สง่ั ใหค้ กุ เข่ากค็ ุกเขา่ ลงทนั ที ส่ังให้ลกุ ก็ลกุ ขนึ้ พรอ้ มกนั โดย ไมม่ ใี ครขัดขืนไมเ่ ชื่อฟัง ทกุ อยา่ งเปน็ ไปตามคาสั่งของแม่ทัพนายกอง หลงั จากนนั้ ซุนวกู ็พูดกับอ๋องเหอหลีว่า “ทหารพรอ้ มแลว้ ขอเชญิ เสดจ็ ลงจากพลับพลา(ท่นี ่ังของชนชั้นสูง) ทอดพระเนตรการ สวนสนามของเหล่าทหารหาญของพระองคไ์ ดแ้ ล้ว ทกุ คนพรอ้ มท่ีจะ รบั ใชพ้ ระองค์ สุดแตจ่ ะทรงมบี ญั ชาเป็นประการใด แม้จะใหล้ ยุ ไฟยา่ แดนนรก ก็พรอ้ มท่จี ะพลีชพี ถวาย” แม้อ๋องเหอหลีจะเสียสนมคนโปรดไปถึงสองคน แต่ดว้ ย ความทเี่ ป็นถงึ นกั รบผเู้ จนศึกจึงเลง็ เห็นความจาเปน็ ทจ่ี ะตอ้ งใช้มนั ปญั ญาอันเฉยี บแหลมของซนุ วู จงึ แตง่ ต้งั ซนุ วูเปน็ จอมทัพ และตัง้ แต่ นัน้ เป็นต้นมา ซุนวูก็เปน็ หลกั ชัยของอู๋ออ๋ งเหอหลีปราบปรามเมอื ง ฉู่ ฉี จน้ิ ซง หลู จน กติ ติศัพท์ดงั ก้องไปท่วั ทกุ สารทศิ

8 507 ปีก่อนคริสตศ์ ักราช อ๋อู อ๋ งเหอหลใี หซ้ ุนวเู ปน็ แมท่ พั โดย มอี ู๋จอ่ื ซแี ละป๋อผีเปน็ รองแม่ทพั นากาลังพลหนง่ึ แสนนายไปตแี คว้นฉู่ ซงึ่ เปน็ แควน้ ท่ีใหญก่ วา่ เขม้ แขง็ กวา่ ไดส้ าเรจ็ แต่ตอ่ มาสถานการณ์ พลิกผลัน เพราะฉเู่ จาอ๋อง อ๋องแคว้นฉไู่ ดห้ ลบหนไี ปก่อน เย่วอ๋องยุ่ นฉาง อ๋องแคว้นเยว่ ฉวยโอกาสทีแ่ คว้นอู๋วา่ งเปลา่ ยกทัพมาตีแคว้นอู๋ อ๋อู ๋องเหอหลจี งึ รบี ยกทพั กลบั ทันที แต่เย่วอ๋องย่นุ ฉางกลับหนไี ปก่อน แลว้ ทาให้อู๋ออ๋ งเหอหลีแคน้ ฝังใจและคิดจะลา้ งแคน้ เยว่ อ๋องย่นุ ฉาง ให้จงได้ 497 ปีก่อนครสิ ตศ์ ักราช เย่วออ๋ งยนุ่ ฉางถงึ แก่กรรม โก วเจ้ียนผบู้ ตุ รได้ขึน้ ครองแควน้ แทน อ๋องเหอหลีจงึ จะฉวยโอกาสไปตี เมืองในตอนน้ี แม้ซนุ วูและอ๋จู ื่อซคี ดั คา้ น ออ๋ งเหอหลไี ม่ฟัง ทั้งยังยก ทพั สามหม่นื นายไปตีแควน้ เยว่ ทง้ั คู่ปะทะกนั ที่จยุ้ หลี่ จนในทส่ี ุดอ๋อง เหอหลีกเ็ ปน็ ฝา่ ยแพ้ และบาดเจบ็ สาหัสจากการรบจนถงึ แก่กรรม ระหวา่ งการเดนิ ทางกลับแควน้ อู๋ อู๋ออ๋ งฟูซาจงึ ข้นึ ครองแคว้นต่อ จากออู๋ อ๋ งเหอหลีผู้เป็นบดิ า อู๋ออ๋ งฟซู าแรกทเี ดียวดาเนนิ การอย่างมุ่งมัน่ ที่จะล้างแค้นให้ บิดาให้ได้ รบชนะแคว้นเย่วจนจบั เยว่ อ๋องโกวเจ้ยี นได้ แตต่ ่อมากลบั ทาตวั เหลวไหล เมาสุราและเคลา้ นารจี ากแผนนางงามไซซี ของเย่ว ออ๋ ง จนในทีส่ ุดกฆ็ ่าตัวตาย อจู๋ อื่ ซอื ได้ฆ่าตัวตายเมอ่ื 485 ปกี อ่ นคริส ศกั ราช ส่วนซนุ วเู ม่ือไดร้ ู้นิสยั ทแ่ี ทจ้ ริงของออู๋ อ๋ งฟซู า ก็คิดวา่ ตอ่ ไป แควน้ อู๋ต้องลม่ สลายแน่ จึงลาออกจากราชการใน 495 ปกี ่อน คริสตศ์ กั ราช

9 แนวคิดดา้ นการรบ ซุนวูได้แสดงใหเ้ ห็นถงึ ความสัมพนั ธ์ระหวา่ งสงคราม การเมือง และเศรษฐกิจอยา่ งลึกซง้ึ และสรุปวา่ มี 5 ปัจจัยทจี่ ะทาให้ แพ้หรอื ชนะสงครามคือ การเมอื ง เวลา ความไดเ้ ปรยี บทาง ภูมิศาสตร์ แมท่ พั ผูบ้ ัญชาการ และระบบกฎหมาย ปจั จัยทสี่ าคญั ท่สี ดุ คอื ด้านการเมอื ง “การทาศึก” ว่าควรจะ ดาเนนิ การรบอย่างไร บททว่ี ่าดว้ ย “กลวธิ ีการรกุ ” แนะนาว่าจะเข้า โจมตีขา้ ศกึ อยา่ งไร ซุนวเู หน็ วา่ ชยั ชนะจะสาเรจ็ มากทสี่ ุดด้วยค่าทดแทนท่นี ้อย ทส่ี ดุ คอื กลยุทธช์ นะสงครามโดยไม่ต้องรบ ยึดเมืองของข้าศกึ โดยไม่ ต้องใชก้ าลังเข้าปะทะ และกาจดั ขา้ ศกึ โดยใชเ้ วลาไม่นาน เพือ่ บรรลเุ ป้าหมายดังกลา่ ว ซนุ วใู ห้ความสาคญั เป็นพเิ ศษกับ การใชก้ ลยุทธใ์ นการเอาชนะสงคราม ซนุ วชู ี้ให้เห็นวา่ กลยทุ ธท์ ดี่ ีทสี่ ุด ในการบญั ชากองทหาร กค็ อื การเอาชนะด้วยกศุ โลบายทางการเมือง รองลงมาคอื ใชว้ ิธกี ารทางการทูต จากน้นั จงึ จะเป็นการใชก้ าลังอาวธุ สว่ นกลยุทธท์ ด่ี อ้ ยทสี่ ดุ คือยกทัพตเี มอื ง การทจี่ ะใช้กลยุทธ์ ในการโจมตอี ยา่ งไดผ้ ล ไมเ่ พยี งแต่ต้องรู้ถงึ กาลงั ท่แี ท้จรงิ ของตนเอง เทา่ น้นั หากยงั จะต้องรสู้ ภาพของฝา่ ยตรงข้ามดว้ ย

10 ตัวอยา่ งกลยุทธ์ ตีใกลแ้ สร้งไกล ตไี กลแสรง้ ใกล้ ซนุ วเู คยพดู ไว้ว่า เม่ือใดก็ตามทจี่ ะโจมตเี มอื งทไ่ี กลออกไป จงหลอกลอ่ ขา้ ศกึ ให้คิดว่าเราจะตเี มืองที่ใกลก้ ับเรา หลอกให้ศตั รูคดิ วา่ เราไม่สามารถไปถึงเมอื งนน้ั ได้ แล้วเม่อื ใดก็ตามทีเ่ ราเขา้ โจมตี ศัตรูจะไมท่ ันเตรยี มตวั ทาให้ชนะได้อย่างงา่ ยดาย เช่นเดียวกัน การ โจมตเี มืองที่อยู่ใกล้ ใหห้ ลอกศตั รวู า่ เราจะไปตเี มืองทไ่ี กลหา่ งออกไป

11 จงสู้รบให้เหมือนเปน็ ส่วนหนึง่ ของธรรมชาติ ไฟ – เมอ่ื ยามบุก จงบุกใหเ้ หมอื นไฟ ให้รกุ กระหนา่ ใหโ้ หมหนักไป เรือ่ ยๆจนทุกอยา่ งมอดไหม้ ภูเขา – เมอ่ื ยามทต่ี ั้งรับ จงน่ิงสงบอย่างหุบเขา ไมใ่ หศ้ ตั รูจบั ไดว้ ่าเรา ซอ่ นตวั อยู่ทไ่ี หน ลม – เม่ือยามเคลื่อนทพั จงเคลื่อนให้เหมอื นสายลม รวดเรว็ โดยไม่ ทิง้ รอ่ งรอย ส่งิ ทผ่ี ู้ปกครองไม่ควรทาในการยุทธ ผปู้ กครองห้ามทาผิด กฎ 3 ขอ้ น้ี หากไมท่ าตามจะทาใหพ้ ่ายแพ้ คอื ส่ังรุกขณะไม่ควรรกุ หรือส่งั ถอยขณะไดเ้ ปรยี บ ทาให้กองทพั ระส่าระสายไมเ่ ข้าใจ จดุ มุง่ หมายของกองทพั ส่งั การตามใจ หรือสามัญสานกึ ของตน ทาให้ ขนุ พลสบั สน การทไ่ี มเ่ ขา้ ใจหลักการผสมผสานแต่ใช้กาลังทหารเหลา่ ต่างๆ ดาเนินกลยทุ ธ์ แลว้ รบั หนา้ ทีเ่ ปน็ ผ้บู ัญชาการจะทาใหเ้ หล่า นายทหารเกดิ ความลังเล สงสยั ไมแ่ น่ใจ เม่อื ทพั ตา่ งๆ ตกอยูใ่ น สภาวะเหลา่ นี้กองทพั จะตกอยูใ่ นความความระสา่ ระส่าย ศตั รูจะฉวย โอกาสนเี้ ข้าตแี ละอยูเ่ หนอื กวา่ ฝา่ ยเรา

12 ปัจจยั สชู่ ยั ชนะ การนากองทพั สชู่ ยั ชนะมปี ัจจยั 5 ประการ คือ 1.รูว้ ่าเมื่อใดควรรบ และไม่ควรรบ 2.รู้จกั การออมกาลัง 3.นายพลและทหารเปน็ นา้ หนึ่ง ใจเดยี วกัน 4.วางแผนและเตรียมการดี 5.มขี นุ พลผู้ทส่ี ามารถ และไมถ่ กู แทรกแซงจากผปู้ กครอง

13 ตาราพชิ ัยสงครามซนุ จือ่ ปิงฝา่ ตาราพชิ ยั สงครามของซุนวู หรอื ซนุ จื่อปงิ ฝ่า เป็นตารา ยทุ ธศาสตรก์ ารทหาร ซง่ึ เขียนขึน้ โดยซนุ จือ่ (ปราชญแ์ ซซ่ นุ ) ซ่งึ เป็น นกั ยทุ ธศาสตรค์ นสาคญั ของจีน ภายในแบง่ ออกเป็น 13 บท แต่ละ บทจะกล่าวถึงสถานกการณต์ า่ งๆของสงครามทตี่ อ้ งเผชญิ ตาราพชิ ัยสงครามของซนุ วูเป็นหนงึ่ ในตารายุทธศาสตร์ การทหารทเี่ กา่ แกท่ ส่ี ุดในโลก นับเปน็ ตาราเลม่ แรกและเล่มหน่ึงที่ ประสบความสาเรจ็ อยา่ งมากในเชงิ ยทุ ธศาสตร์ และมอี ทิ ธิพลต่อ แนวคิดทางการทหาร กลยุทธทางธุรกิจ และแนวคดิ เรอื่ งอ่ืนๆอยา่ ง มาก ทง้ั ในโลกตะวนั ออกและโลกตะวนั ตก ซนุ วูถือเป็นคนแรกทใ่ี ห้ ความสาคญั เกี่ยวกับตาแหน่งทางยทุ ธศาสตร์ ซง่ึ ได้รับผลกระทบทั้งในเชิงรกุ ดา้ นสภาพแวดล้อมทาง กายภาพ และความคดิ ในการต้งั รบั ของคแู่ ข่งในสภาพแวดล้อม ดงั กล่าว ซุนวูไดก้ ล่าวว่า “ยุทธศาสตรไ์ มใ่ ช่เพยี งการวางแผนกาหนด สงิ่ ทจ่ี ะลงมือทาเทา่ น้ัน แตย่ งั ต้องการการตอบสนองอยา่ งรวดเรว็ และเหมาะสมในการเปลยี่ นแปลงเงือ่ นไขในสถานการณต์ า่ งๆ ดว้ ย”

14 ตาราพชิ ยั สงครามนไี้ ด้ถกู แปลเปน็ ภาษาตะวันตกคร้ังแรกใน ปี ค.ศ. 1782 เป็นภาษาฝร่งั เศสโดยบาทหลวง ฌอง โชแซฟท์ มารี อามโี อต์ (Jean Joseph Marie Amiot) นกั บวชชาวศาสนาครสิ ต์ นิกายเยซอู ิต ดว้ ยระบบความคดิ การทหารและปรชั ญาอนั ละเอยี รอบคอบ และตรรกะทีล่ กึ ซึ้ง ยทุ ธศาสตรแ์ ละยุทธวิธที พ่ี ลิกแพลงได้ ไม่สน้ิ สุดใน “ซุนจ่ือปิงฝา่ ” มอี ทิ ธพิ ลกวา้ งขวางและยาวไกลตอ่ แวด วงความคิดทางการทหารในขอบเขตทว่ั โลก

15 ปจั จบุ ันตาราพิชัยสงครามของซุนวไู ดถ้ ูกแปลเป็นภาษาต่างๆ ถงึ 29 ภาษา เช่นภาษาองั กฤษ รัสเซีย เยอรมนี ญ่ีปุ่นและภาษาอืน่ ๆ และถูกเผยแพรไ่ ปในประเทศต่างๆทวั่ โลก โดยในหลายๆประเทศไดม้ ี การกาหนดให้ “ซุนจอ่ื ปิงฝา่ ” เปน็ หลกั สตู รของสถาบันหรือ มหาวทิ ยาลยั การทหารเลยทเี ดยี ว อีกทัง้ ยงั มขี า่ วแจง้ วา่ ในระหว่างสงครามอ่าวเปอรเ์ ซยี ในปี ค.ศ. 1991 คกู่ รณพี ิพาทท้ังสองต่างศึกษาวจิ ัย “ซนุ จื่อปิงฝ่า” เพื่อนา ความคดิ ทางการทหารเหลา่ นไ้ี ปใช้ในการศกึ สงคราม ทุกวันน้ี “ซนุ จ่ือปงิ ฝา่ ” ได้ถกู นาไปประยุกตใ์ ชอ้ ย่าง กวา้ งขวางในวสิ าหกิจจีนและตา่ งประเทศจานวนมาก และได้ ประยุกต์แนวความคดิ ของ “ซนุ จอ่ื ปิงฝา่ ” มาใช้ในการ บริหารธรุ กจิ และการตลาดอยา่ งไดผ้ ล

16 ศาสตรแ์ ห่งชยั ชนะ ตาราพิชยั สงครามของซุนวแู บง่ เนอื้ หาออกเปน็ 13 บท โดย สรปุ ได้ดงั น้ี บทท่ี 1 การประเมนิ สงครามเปน็ เรอื่ งสาคัญที่เกย่ี วกับบ้านเมอื ง ท้งั ยงั เกี่ยวพนั ถงึ ชีวติ ของทหารและประชาชน สงครามเป็นเรอ่ื งของความเปน็ ความตาย เป็นตัวกาหนดความสาเร็จหรอื ความล้มเหลว จึงสาคญั มากทต่ี ้องศกึ ษาใหแ้ ตกฉาน และไตร่ตรองใหด้ ีกอ่ นตัดสินใจโดยการ วเิ คราะหป์ ัจจยั พื้นฐานห้าประการ และเปรยี บเทียบกับ องค์ประกอบเจด็ ประการท่ีจะพดู ถงึ ในภายหลัง ประการแรกคอื คณุ ธรรม ประการทส่ี องคือดินฟ้าอากาศ ประการทส่ี ามคอื ภูมปิ ระเทศ ประการทส่ี ี่คอื การบญั ชาการ และประการท่หี ้าคอื ระเบยี บกฎเกณฑ์ ดังนัน้ ก่อนที่สงครามจะเรมิ่ ถา้ คาทานายบอกวา่ ชนะ นนั่ เพราะการประเมินบอกว่าฝา่ ยเราเขม้ แขง็ กวา่ ศัตรู แต่หากบอกว่า พ่ายแพ้ น่นั เพราะการประเมนิ แสดงออกวา่ เราดอ้ ยกว่า ถา้ ได้ทา การประเมินรอบดา้ นแลว้ ไมว่ ่าใครกส็ ามารถควา้ ชยั ชนะมาได้ แต่ ถา้ ประเมินไมล่ ะเอยี ดพอกจ็ ะไมส่ ามารถรับประกนั ชัยชนะได้

17 บทที่ 2 การขับเค่ยี วศึก ชัยชนะคือวัตถุประสงคห์ ลักของสงคราม ต้องจบสงคราม ให้ได้อยา่ งรวดเร็วเพือ่ ป้องกนั ความลาบากทจี่ ะเกิดขนึ้ ภายหลงั หาก สงครามยดื เยอ้ื นานออกไปอาวธุ ก็จะท่อื ลง ขวัญและกาลังใจของ ทหารกถ็ ดถอย เมื่อเขา้ โจมตีความแขง็ แกร่งของกองทัพกจ็ ะลดลง ดงั นั้นแม้จะเคยได้ยินคาวา่ หุนหนั พลนั แลน่ แตก่ ไ็ มเ่ คยมี สงครามยดื เยื้อท่ฉี ลาด เพราะถึงจะประมาทไปบ้างกย็ ังดีกวา่ ชักชา้ และลงั เล ด้วยทไี่ ม่มสี งครามใดทยี่ ดื เย้อื แล้วกอ่ ให้เกดิ ประโยชน์แก่ บ้านเมอื งเลย การเอาอาวธุ ยทุ โธปกรณ์มาแต่พอดแี ละยึดแย่งเสบยี ง ทรัพยากรของศัตรมู า จะทาใหก้ องทพั มีอาหารมากเพียงพอ หา เสบยี งเอาใหม่ข้างหนา้ โดยใชเ้ สบยี งชองตนให้น้อยทสี่ ดุ และปฏิบตั ิ ต่อเชลยอย่างดี เมตตาและเอาใจใส่พวกเขา ปฏิบตั ิด้วยความอารี และจริงใจ เพือ่ จะใชง้ านพวกเขาในภายหลัง การทาเชน่ นีจ้ งึ เรียกได้ วา่ “มีชยั ในสงครามและมีกาลังกลา้ แข็งข้นึ ” ดงั น้ัน สงิ่ สาคญั ในการรบคอื ชัยชนะ ไมใ่ ช่สงครามที่ ยืดเย้ือยาวนาน และแม่ทพั ทเี่ ข้าใจในธรรมชาติของสงครามจงึ จะเปน็ ผูก้ ุมชะตาชีวติ ของผู้คนและชี้นาโชคชะตาของบ้านเมืองอยา่ งแทจ้ รงิ

18 บทท่ี 3 กลยทุ ธ์ในการรุก การชนะสงครามหน่งึ ร้อยครัง้ จากการรบหนงึ่ รอ้ ย ครง้ั ไม่ใช่ความสามารถทส่ี ดุ ยอด หากเปน็ การเอาชนะศตั รโู ดย ปราศจากการสรู้ บจงึ จะเรียกไดว้ ่าเปน็ สดุ ยอดแหง่ ฝมี ือ สิ่งสาคญั ในสงครามคือ การโจมตกี ลยทุ ธ์ของศัตรู ดังคา ทีว่ ่า ผทู้ เ่ี ชี่ยวชาญการแกป้ ัญหา แก้ไขข้อยุ่งยากทง้ั หลายลุล่วง ก่อนที่พวกมันจะเกิดขึ้น ผทู้ เ่ี ช่ยี วชาญการเอาชนะศตั รู เอาชนะได้ ก่อนทจ่ี ะทาการรบจริง วิธที ดี่ รี องลงมาคือ บั่นทอนพนั ธมิตรศตั รไู ม่ใหร้ วมกัน ได้ ใหด้ วู ่าผลประโยชนร์ ่วมของพวกเขาคืออะไรและทาลายมัน ลง หากศัตรูมีพนั ธมติ ร สงครามก็จะลาบากเพราะวา่ ศตั รู แขง็ แกร่ง หากศตั รูไมม่ ีซงึ่ พันธมติ ร การศกึ ก็จะไมห่ นกั หนาสาหสั มากนัก เพราะศตั รูจะออ่ นแอ วธิ ีที่ดรี องลงมาอกี คือ การเข้าโจมตีกองทัพศตั รู หากสอง วิธแี รกไมส่ าเร็จก็จงลับคมอาวุธและโจมตีเอาชยั ชนะ และวิธีทด่ี อ้ ย ท่สี ุดคอื การเข้าโจมตเี มอื ง ใช้ตอ่ เมื่อไมม่ ีทางเลอื กอน่ื หลงเหลอื อยู่ แล้วเทา่ น้ัน จดุ มุ่งหมายคือต้องได้ทกุ สิ่งอย่างโดยครบครัน เมือ่ ถอย กาลงั พลกจ็ ะไมเ่ สยี กาลังและออ่ นแรง และผลลัพธ์ที่ได้ยอ่ ม สมบูรณ์ นคี่ ือศลิ ปะของกลยุทธ์ในการรบเชงิ รุก

19 บทท่ี 4 ลกั ษณะการสงคราม ในสมัยโบราณนักรบทช่ี านาญจะเตรียมตัวใหแ้ ข็งแกรง่ และรอเวลาทศี่ ัตรอู อ่ นแอ เพอ่ื เข้าชิงชยั ชนะ แข็งแกรง่ และ เตรียมพร้อมเพ่ือใหศ้ ตั รไู ม่สามารถเอาชนะได้ ความแขง็ แกร่งขึ้นอยู่ กบั ฝา่ ยเรา ความอ่อนแอขน้ึ อยู่กับฝ่ายศตั รู ผ้ชู านาญสามารถเตรยี มฝา่ ยของตนให้แขง็ แกรง่ ได้ แต่ ยอ่ มไมส่ ามารถทาให้ศตั รอู อ่ นแอ นคี่ อื ปจั จัยท่กี าหนดไมไ่ ด้ จึงมคี า กลา่ วว่า เราอาจรู้ไดว้ ่าชนะอย่างไร แตไ่ ม่จาเป็นตอ้ งทาได้ ตามน้นั เนือ่ งจากการสงครามเปน็ เรื่องของสองฝ่าย ความแขง็ แกรง่ อยู่ทก่ี ารป้องกนั ตง้ั รับ ความเป็นไปไดใ้ น การเอาชนะอยู่ทว่ี ิธีการโจมตี ป้องกนั เมือ่ แขง็ แกร่งไม่พอ และจโู่ จม เมอ่ื ความแข็งแกรง่ กวา่ มาก ผู้เชย่ี วชาญการรกุ จะพรางตัวเหมอื นอยู่ใต้พภิ พเกา้ ช้ัน ทา ให้ศตั รมู อิ าจล่วงรไู้ ด้วา่ ควรเขา้ โจมตีทใ่ี ด ผเู้ ชี่ยวชาญการจู่โจมจะ เคลือ่ นไหวเสมอื นลอยอยบู่ นสวรรคช์ น้ั เก้า ทาใหศ้ ตั รมู อิ าจรู้ไดว้ า่ ควรตัง้ รบั ที่ใด และเขา้ โจมตปี ระหน่ึงสายฟา้ ฟาด เม่ือมีทงั้ คู่จึงจะมี ความสามารถท้ังในการป้องกันตนเองและไดร้ ับชยั ชนะอย่างสมบรู ณ์

20 บทที่ 5 กาลงั พล ทัว่ ไปแลว้ การบรหิ ารคนจานวนมากกเ็ หมือนกับคนหนึง่ หยิบมือ เป็นเรื่องของการจัดระเบยี บแบบแผน ในกองกาลงั ขนาด ใหญม่ ีการแบ่งหน่วยยอ่ ยตามลาดบั ชั้น ทกุ ๆคนจะอยภู่ ายใต้การ บงั คบั บัญชาของหัวหนา้ และควบคุมคนท่ลี าดบั ตา่ กวา่ เมอื่ ทกุ คนถูก ฝกึ อยา่ งเหมาะสมแลว้ การจัดการกองทพั จานวนมากก็ไม่ตา่ งกบั การจัการคนเพยี งไม่ก่คี นน่ันเอง การควบคมุ คนจานวนมากเป็นเร่อื งของการวางโครงสรา้ ง และกาหนดสญั ญาณ เพราะกองกาลงั ขนาดใหญ่จะมกี าลังพลเยอะ ไมม่ ที างท่ที ุกคนจะเห็นหรือไดย้ ินอยา่ งชัดเจน ดงั น้ันจงึ มกี ารใช้ธง และป้ายสญั ญาณในการสง่ั รกุ –ถอย ไปต่อหรือหยุดโดยการใช้ สัญญาณฆ้องหรือกลอง กองทพั จะรบั การจโู่ จมของศัตรไู ดด้ ้วยการใช้กองกาลัง ทว่ั ไปและกองกาลังพเิ ศษ เช่น ใช้กองกาลงั ทั่วไปเขา้ ปะทะกบั ศัตรู พร้อมสง่ กองกาลงั พิเศษเข้าตีโอบจากด้านขา้ ง หากไม่มีกอง กาลังพิเศษกย็ ากที่จะสามารถสรา้ งความได้เปรียบให้แกฝ่ า่ ยเรา

21 บทท่ี 6 ความอ่อนแอและความเขม้ แขง็ ผเู้ ช่ยี วชาญการศกึ จะชักนาข้าศึกสสู่ มรภมู ิทหี่ มายตา ไว้ และไม่เขา้ ไปสสู่ มรภูมเิ พราะวา่ ข้าศึกชักนา การชกั นาข้าศกึ น้ัน เราอาจเสนอผลประโยชน์บางอย่างเให้ศตั รเู กดิ ความโลภ ปรากฏตัว ในทซ่ี ึง่ ทาใหศ้ ตั รูลนลาน เคล่ือนไหวฉบั ไวจูโ่ จมเมอ่ื ศตั รมู ไิ ดค้ าดหวงั ส่วนผปู้ อ้ งกันไมใ่ หศ้ ัตรเู ขา้ มาน้นั สามารถสกดั ได้โดยการบ่ันทอน กาลังของศตั รู เชน่ ยดึ จุดยทุ ธศาสตรท์ ส่ี าคญั ของศัตรไู ว้ หากผูร้ วู้ ่าสงครามจะเกดิ ที่ไหนและเม่ือไหร่ กจ็ ะสามารถ สง่ กองทพั ทอี่ ยู่ไกลมาสสู่ นามรบ เมื่อวัดระยะทางเสร็จแล้ว กองทพั ที่อยู่ไกลตอ้ งเดินทางก่อน เพ่อื ใหม้ าถึงในพร้อมกับกองทัพทีอ่ ยู่ใกล้ กวา่ แตห่ ากไมร่ ู้ทง้ั สรมภูมแิ ละวนั เวลาท่ีจะทาศกึ ก็จะไมส่ ามารถใช้ กองทพั สนบั สนนุ เก้ือกลู กันจนแตกพา่ ยในที่สุด

22 บทที่ 7 กลอุบาย ไมม่ สี งิ่ ใดยากไปกวา่ ศลิ ปะของการวางกลอุบาย ส่งิ ท่ียาก ท่สี ดุ ในการจดั ทพั คือ การทาใหท้ างทีค่ ดเคยี วที่สุดกลายเปน็ เส้นทาง ทสี่ ั้นที่สุด และเปลยี่ นขอ้ เสยี เปรยี บให้เปน็ ขอ้ ไดเ้ ปรยี บ หากเขา้ ใจ แลว้ การเคล่อื นทพั โดยใชท้ างอ้อมและทาใหศ้ ตั รูไขวเ้ ขวด้วยเหยือ่ ลอ่ เมื่อทาสาเรจ็ เราอาจออกเดนิ ทางหลงั ศตั รแู ละไปถงึ กอ่ นได้ ขอ้ ได้เปรยี บและอนั ตรายอยใู่ นการวางกลอุบาย หากมี ความชานาญก็จะไดร้ บั ประโยชน์ แต่ถ้าใช้โดยไม่เขา้ ใจก็จะเปน็ อันตราย สงครามจะชนะหรอื ไม่ขนึ้ อย่กู ับการวางกลอบุ าย จง เคลื่อนไหวเมอื่ ได้เปรยี บ ผรู้ ้ศู ลิ ปะแหง่ การใชว้ ถิ ีทางตรงและอ้อมคอื ผู้ ทจี่ ะไดร้ ับชัยชนะ นน่ั เป็นศลิ ปะของการวางกลอบุ าย

23 บทท่ี 8 ตัวแปรเกา้ ประการ 1.อยา่ ตัง้ ค่ายในที่ต่า ทลี่ ุ่มชน้ื แฉะ 2.ในเสน้ ทางคมนาคม ให้รวมตัวกบั พนั ธมิตร 3.ไม่ควรเออ้ ระเหยอยู่ในทเ่ี ปลย่ี วร้าง 4.ในพ้ืนท่ีซงึ่ ถกู ลอ้ ม จาต้องมปี ัญญาหาทางออกใหไ้ ด้ 5.เมอื่ อยใู่ นแดนตาย จงตอ่ สู้ 6.มีถนนบางสายไม่ควรตดิ ตามไป บางกองทพั ท่ีไมค่ วรปะทะ บาง เมืองทีค่ วรเขา้ โจมตี และบางพื้นทก่ี ไ็ มค่ วรใช้ ประลอง อยา่ งเชน่ กองทพั ซง่ึ ถูกใชเ้ ปน็ เหย่อื ลอ้ หรอื ศัตรูท่ีมรี ะเบียบ วนิ ยั สูง จัดขบวนทพั นา่ เกรงขาม 7. มีบางโอกาสท่คี าบัญชาของผปู้ กครองจะไมไ่ ดร้ บั การสนองตอบ เมือ่ เหน็ วธิ ีทถ่ี กู ต้อง พจิ ารณาดูเหน็ ว่าควรทา และเป็นประโยชน์แก่ บา้ นเมืองใหล้ งมอื ทนั ทอี ย่ารอคาสงั่ 8.แม่ทพั ที่เชย่ี วชาญขอ้ ไดเ้ ปรียบของตวั แปรทงั้ เก้าอยา่ งถ่องแท้รวู้ ่า จะบัญชาการทัพอยา่ งไร 9.แมท่ พั ทีไ่ ม่เข้าใจขอ้ ไดเ้ ปรยี บของตวั แปรท้งั เกา้ ไมส่ ามารถใชพ้ นื้ ที่ ให้เปน็ ประโยชนก์ ับฝา่ ยตนได้ แม้ชานาญกบั มันกต็ าม

24 บทที่ 9 การเดินทัพ เมื่อเขา้ ประจาตาแหนง่ และเขา้ เผชญิ หน้ากบั ศัตรู ขา้ ม ภเู ขาก็อยใู่ ห้ใกล้หมบู่ า้ น ตงั้ คา่ ยบนที่สูงใหห้ ันหน้าไปทางพระอาทติ ย์ ใหส้ ู้ลงจากเขา อย่าปีนขน้ึ ตอ่ สู้ อยา่ ยึดพ้ืนที่ในภูเขาหลังขา้ มแมน่ า้ ได้ แล้วต้องเคลอ่ื นทพั ไปอกี สักระยะหนึง่ เมื่อศัตรูกาลังขา้ มนา้ มา อย่า ไปปะทะทรี่ มิ ฝัง่ ให้ปะทะกนั เม่ือกาลงั พลคร่งึ หนง่ึ ของศัตรูอยู่ในนา้ ก่อนซึ่งจะไดเ้ ปรียบมากกวา่ หากตอ้ งรบอยา่ เขา้ เผชญิ หนา้ กบั ศตั รู ใกลก้ บั นา้ ให้อยู่บนเนนิ สงู หันหนา้ เขา้ แสงอาทิตย์ อย่าอย่ทู ี่ปลายนา้ ใหข้ า้ มทล่ี ่มุ ดนิ เคม็ อย่างรวดเรว็ อย่าชักชา้ หากปะทะกัน กลางที่ลมุ่ ดินเค็มต้องหาตาแหนง่ ทใ่ี กลก้ ับหญ้าและน้า โดยมีปา่ อยู่ ทางดา้ นหลัง และในทร่ี าบลุ่มใหห้ าตาแหนง่ ท่สี นับสนุนการทาศกึ โดยมดี า้ นซ้ายและดา้ นขวาเป็นทส่ี งู สมรภมู ิรบจะอยทู่ างดา้ นหน้า แลว้ ดา้ นหลงั กจ็ ะปลอดภยั โดยทวั่ ไปแล้วน้ีคือข้อไดเ้ ปรยี บของการ ตัง้ คา่ ยในสถานการณท์ ่ีกลา่ วมาทง้ั สี่

25 บทท่ี 10 ภมู ปิ ระเทศ ท่ีทฝี่ ่ายเราและศัตรสู ัญจรไปมาได้งา่ ยเรียกวา่ พน้ื ท่ีเขา้ ถึง ง่าย ในภูมปิ ระเทศแบบนผี้ ้เู ขา้ ยดึ ทส่ี ูงทางด้านตะวันออก ซึ่งเปน็ บรเิ วณทสี่ ะดวกสบายต่อการขนยา้ ยเสบยี งก่อนทาให้สามารถต่อสู้ อยา่ งไดเ้ ปรียบ สว่ นท่ีซ่ึงออกได้งา่ ยแตก่ ลับยากคอื พนื้ ทท่ี ีเ่ ปน็ หลมุ พราง ธรรมชาติของภมู ปิ ระเทศนีค้ ือ เมอ่ื ศัตรูไม่ระวังตัวและฝ่ายเราบุกเขา้ ไปก็อาจได้รบั ชัยชนะ แต่หากศัตรพู ร้อมและฝ่ายเราออกไปสู้แตไ่ มไ่ ด้ รับชยั ชนะกย็ ากทจี่ ะถอยกลับได้ ภมู ิประเทศทม่ี ่เป็นประโยชน์ทัง้ สองฝา่ ยท้ังเราและศตั รทู ่ี เขา้ ไปคอื พืน้ ทีไ่ ม่แน่นอน ธรรมชาติของภูมิประเทศน้ี แม้ศัตรสู ง่ เหยอ่ื มากล่อกอ็ ยา่ รกุ แต่อยา่ สร้างกลลวงดว้ ยการเดินทัพจากไป และเม่ือ ดงึ กองทัพของศัตรอู อกมาได้กว่าครึ่ง ก็จงเข้าจูโ่ จมอย่างได้เปรยี บ ดังนนั้ จึงพดู ได้ว่า รเู้ ขาร้เู รารบร้อยครง้ั ชนะรอ้ ยครา หาก รู้ภมู ิประเทศ รูส้ ภาวะอากาศ ชัยชนะย่อมได้มาอยา่ งง่ายดาย

26 บทท่ี 11 พืน้ ทีเ่ กา้ อยา่ ง การปฏบิ ตั ิทเ่ี หมาะสมกบั พ้นื ท่ที ้ังเก้าประเภท เป็นหนงึ่ ใน สิง่ ทแ่ี มท่ ัพจะต้องศึกษาดว้ ยความตง้ั ใจ 1. หากรบในพ้นื ท่ีของตน คือ พ้ืนท่ีแตกฉานซา่ นเซน็ ทาให้ทหาร ขาดขวญั และกาลงั ใจ อยา่ ได้สใู้ นพื้นทีน่ ้ี 2. หากลา้ เข้าไปในดนิ แดนของศตั รแู บบผิวเผิน คือ พื้นทแี่ นวหน้า และอย่าหยุดเพยี งพ้นื ท่นี ้ี 3. พื้นท่ีที่ให้ประโยชน์แก่ศัตรูและฝ่ายเราเทา่ กนั คอื พน้ื ทสี่ าคัญ ควร รีบยดึ ก่อน หากศัตรยู ดึ ได้กอ่ นต้องไม่รีบเขา้ โจมตี 4. พนื้ ท่เี ข้าออกได้ทัง้ เราและศัตรคู ือ พื้นทีค่ มนาคม อย่าใหก้ องทพั แยกจากกัน และเพมิ่ มาตราการปอ้ งกันอยา่ งเขม้ งวด 5. พืน้ ที่ท่ถี ูกล้อมด้วยแควน้ อ่ืน โดยมดี นิ แดนตัวเองเปน็ ศูนย์กลาง เรยี ก พืน้ ทศ่ี นู ยก์ ลาง หากเขา้ ยดึ และสรา้ งมิตรภาพกับแควน้ รอบๆ ได้กจ็ ะไดร้ ับการสนับสนนุ ในการรบ 6. หากได้ลว่ งล้าเข้าดินแดนขอศัตรูจนไกลแคว้นและบา้ นเมอื งของ ตน คอื พนื้ ท่วี กิ ฤติ ยากท่ีจะกลับออกมา ให้โจมตกี ่อน 7. หากยกทพั ผา่ นภเู ขา ปา่ ทีส่ งู ชนั ชอ่ งเขา ชายเลน หรือหนองนา้ หรอื สถานทท่ี เี่ ขา้ ลาบาก คือ พน้ื ที่ยากเขญ็ ให้ม่งุ หน้าต่อ

27 8. พืน้ ทค่ี ับแคบและทางออกวกวน ทท่ี ัพขนาดเลก็ ล้มทัพขนาดใหญ่ คือ พนื้ ทถี่ ูกลอ้ ม พ้นื ท่นี ง้ี ่ายทจ่ี ะซ่มุ โจมตอี กี ฝ่าย ใหใ้ ช้กลอบุ าย 9. พนื้ ท่ที ่กี องทัพจะรอดชีวติ ไดเ้ มอ่ื สู้ดว้ ยความกล้าหาญจากจนตรอก คือ พน้ื ทต่ี าย หากอยใู่ นพนื้ ที่น้จี งสู้

28 บทที่ 12 การโจมตีดว้ ยเพลงิ ในการใช้เพลิงใหด้ โู อกาส อปุ กรณต์ ้องเตรียมให้พร้อม หาก จะวางเพลิงควรดเู วลา และกาหนดวัน การโจมตดี ว้ ยเพลงิ มี 5 แบบ 1.เผาไพร่พล 2.เผายงุ้ ฉาง 3.เผายุทธสมั ภาระ 4.เผาคลังพสั ดุ 5.เผาอปุ กาณ์ขนส่ง การโจมตีดว้ ยเพลิงตอ้ งคิดถึงวิธีการ พิจารณาวา่ จะใชอ้ ะไร เป็นเชื้อเพลงิ และเช้อื เพลิงนัน้ เกบ็ ไวท้ ใี่ ด ทาอย่างไรใหเ้ ปลวเพลิงเผา ทาลายเป้าหมายได้ โดยเวลาทีเ่ หมาะในการโจมตดี ้วยเพลิง คอื วนั ที่ อากาศแหง้ มากๆ และลมพดั แรงตลอดท้ังวนั หากเกิดเพลิงไหมข้ ้นึ อยา่ งรุนแรงทันทที นั ใดแลว้ ฝ่ายตรง ข้ามยังคงสงบนิ่งเฉย ตอ้ งรอดสู ถานการณใ์ ห้ชดั เจนก่อน หากเพลงิ ไหม้อยา่ งรนุ แรง กระแสไฟพ่งุ ขนึ้ สงู เปน็ ลา หาก สามารถรุกคบื ตามไดก้ ็ให้บุกตาม แตห่ ากเพลิงไหมร้ นุ แรงเกนิ ไป ให้ หยุดทพั ไว้ในจุดทปี่ ลอดภยั

29 หากโจมตดี ว้ ยเพลงิ จากภายนอกได้ ก็ไม่จาเป็นต้อง เสียเวลารอรุกจ่โู จมเขา้ ไปวางเพลงิ จากภายใน จงส่ังทหารให้ยงิ ธนูไฟ ดีด และขวา้ งลูกไฟไปยงั จุดท่ีทาใหเ้ กดิ เพลิงไหม้ได้ เม่ือคดิ จะใช้เพลงิ ให้หนั หนา้ เขา้ หาลม ไม่ใช่โจมตีจากทิศท่ี ลมพดั ผ่าน และกระแสลมในเวลากลางวนั จะพดั อย่างต่อเนอ่ื ง และ ยาวนาน ทว่ากระแสลมท่เี กดิ เวลากลางคนื จะพัดอ่อน การโจมตตี ้วย เพลิงในยามค่าคนื จึงอาจลม้ เหลวได้

30 บทท่ี 13 การใชจ้ ารชน ผู้ปกครองทม่ี สี ตปิ ญั ญา และผู้นาทพั ทหี่ ลักแหลมจะ สามารถเอาชนะข้าศกึ ได้นน้ั สว่ นหนง่ึ อยู่ท่ีการใช้จารชน (สายลับ) โดยสายลบั จะมอี ยู่ 5 ประเภท คือ 1.สายลบั พื้นเมอื งของข้าศึก คือคนในทอ้ งทีข่ องศัตรูทเี่ ราสามารถ นามาใช้เป็นประโยชนไ์ ด้ 2.สายลับทเี่ ป็นไสศ้ กึ คือผู้มตี าแหนง่ หน้าท่ีภายในกองทพั ข้าศึก ที่ สามารถซอ้ื และหลอกล่อด้วยผลประโยชนไ์ ด้ 3.สายลับสองหน้า คือสายลับของศัตรูทแ่ี ฝงมาฝา่ ยเรา และถูกจบั ได้ จงึ ถกู กลี้ยกลอ่ มให้ยอมเป็นสายลบั ฝ่ายเราให้ไปลว้ งความลบั ศตั รตู อ่ อกี ทหี น่งึ 4.สายลบั ที่ยอมพลชี พี คอื สายลับท่ีถกู ฝึกอยา่ งดี ทีแ่ ฝงตัวอยู่ในตรง ข้าม และหากถูกจับได้ก็พร้อมที่จะสละชีวติ ของตน 5.สายลับทั่วไป คอื สายลบั ฝ่ายเราทเี่ ข้าไปสืบสภาพความเปน็ ไปฝ่าย ศัตรู และสามารถเอาชีวติ รอดกลบั มาได้พรอ้ มกบั ความลบั หากสามารถใชส้ ายลับทง้ั หมดพรอ้ มๆกนั จะทาใหข้ ้าศกึ ไม่ สามารถจบั ทางได้ และรสู้ กึ มดื แปดด้าน นีเ้ ป็นความปาฏหิ าริย์ จาก การใชส้ ายลบั

31 ดังน้นั สายลับจึงสนิทกบั ผเู้ ป็นแม่ทพั ยิง่ กวา่ ทหารอืน่ และ ไม่มใี ครไดบ้ าเหน็จรางวัลมากกวา่ สายลบั และไมม่ ใี ครท่ีร้คู วามลบั เทยี บเทา่ สายลับ การทจี่ ะใช้สายลบั ไดจ้ ะต้องเปน็ บคุ คลท่ีฉลาดปราดเปรอ่ื ง กวา่ สายลบั หากว่าไม่ใช่ผทู้ ่มี ีเมตตาธรรม มีนา้ ใจ โอบออ้ มอารยี ์ กจ็ ะ ไมส่ ามารถใช้งานสายลบั ได้ และหากว่าไม่รจู้ กั สงั เกตุพรอ้ มมีความคดิ ทลี่ ึกล้า ก็จะไมส่ ามารถแยกข้อเทจ็ จรงิ จากสายลับได้

32 36 กลยทุ ธพ์ ้นื ฐาน นอกจากศาสตรแ์ ห่งชยั ชนะท้งั 13 บทแลว้ ในตาราพชิ ัย สงครามยงั มีกลยุทธ์อีก 6 หัวข้อหลัก ซึง่ มีกลยุทธพ์ น้ื ฐานมากถึง 36 กลยุทธ์ โดยมีคากลา่ ววา่ “พ้นื ฐานต้องดี ไม่งน้ั ฝกึ รอ้ ยปี อยกู่ บั ท่ี” โดยสามารถตีความกลยุทธ์ไดด้ งั นี้ กลยุทธช์ นะศกึ “ยามเม่ือเราเป็นฝา่ ยเหนอื กวา่ กอ่ นอ่ืนตอ้ งสยบข้าศึกลง ใชก้ ารรุกรบอยา่ งเปน็ ฝ่ายกระทา ทาสงครามด้วยรปู การท่เี ปน็ ผลดี ทสี่ ดุ ” กลยุทธ์ที่ 1 ปดิ ฟ้าข้ามทะเล หมายความวา่ สิ่งทีต่ นคิดว่าเตรยี มไว้อย่างพร้อมไวแ้ ลว้ ก็ มักจะไมส่ นใจและประมาทได้ง่าย สิง่ ทพ่ี บบ่อยๆในตอนปรกตกิ จ็ ะไม่ มีความสงสัยอะไรอีก กลยทุ ธท์ ่ี 2 ล้อมเวย่ ชว่ ยเจ้า หมายความว่า เม่อื ข้าศกึ รวมกาลังพลกค็ วรใช้กลอุบายแยก ข้าศกึ ออกไป ทาให้กาลังพลกระจายออก ห่วงหน้าพะวงหลัง แล้วจงึ เขา้ โจมตี นี่คือ “ศัตรรู วมมสิ ศู้ ตั รูแยก”

33 กลยทุ ธ์ที่ 3 ยืมดาบฆ่าคน หมายความว่า เมื่อมีศตั รูทแี่ น่นอนแลว้ แต่พันธมิตรยงั ลงั เล สิง่ ทค่ี วรคือล่อใหพ้ นั ธมิตรไปปะทะศตั รู หรอื ยืมกาลังของคน อื่นไปทาลายศตั รโู ดยการลอ่ หลอกอย่างแนบเนยี น เพือ่ รักษากอง กาลังของตนเองไว้ หากไมท่ าอยา่ งแนบเนยี นแล้ว นอกจากจะไม่ สามารถทาลายศัตรไู ด้ยังอาจถูกศตั รูยอ้ นรอยคืนได้

34 กลยทุ ธ์ท่ี 4 รอซ้ายามเปล้ีย หมายความว่า เมื่อต้องการให้ข้าศกึ สภาวะทล่ี าบาก ไม่ จาเปน็ ต้องใช้การรบอย่างเดยี ว ดง่ั ทีต่ าราพชิ ัย “ว่าดว้ ยการระดมพล เหนอื ใต้”กล่าวไวว้ ่า “ทราบจากตาราพิชัยสงครามวา่ ผรู้ ับมกั สบาย แต่ผู้รุกมกั เหนื่อยยาก รอซา้ ยามเปล้ยี ” ทม่ี าจากตาราพชิ ัยซนุ จ่อื ทว่ี า่ “ใชใ้ กล้รอไกล ใชส้ บายรอเหนอ่ื ย ใช้อม่ิ รอหวิ น้คี ือการสยบผู้ แกรง่ กวา่ นั้นแล\" กลยทุ ธ์ท่ี 5 ตชี งิ ตายไฟ เมื่อศตั รูอยใู่ นภาวะวกิ ฤติ ควรฉวยโอกาสโจมตี หรอื ใหผ้ ู้ท่ี แขง็ แกรง่ เข้าแทรกแซงใหผ้ ู้ออ่ นแอกวา่ ยอมสยบ เรยี กว่า “ใช้ความ แกรง่ พชิ ติ ความออ่ น” ความหมายเดมิ ของ “ตชี งิ ตามไฟ” คอื ขณะท่ี ผอู้ นื่ ตกอยใู่ นอันตรายหรือในความลาบากก็เอาขอๆงผ้นู ั้นมา กลยทุ ธ์ท่ี 6 ส่งเสยี บูรพาฝ่าตีประจมิ หมายความวา่ เหน็ อยู่ทางตะวันออกหยกๆ แต่กลบั ไปอยู่ ทางตะวนั ตก ส่งเสยี งทางนแี้ ต่ตที างโนน้ ทาเปน็ ถอยแตก่ ลับรกุ ทา เป็นรกุ แตก่ ลบั ถอย ลอ่ ลวงอยา่ งแนบเนียน ทาให้ขา้ ศึกเขา้ ใจผดิ แลว้ ฉวยโอกาสเขา้ โจมตีขา้ ศึกอีกทางหน่งึ

35 กลยทุ ธเ์ ผชญิ ศึก “ยามเมือ่ เผชญิ ศกึ เทจ็ ลวงกบั จรงิ แท้ พึงใชส้ อดแทรกซงึ่ กันและกนั อย่างสลบั ซับซ้อน ทั้งในเชิงรกุ และเชิงรบั ” กลยุทธ์ที่ 7 มีในไม่มี หมายความวา่ ใชภ้ าพลวงหลอกขา้ ศึกทว่าไมล่ อ่ ลวงสดุ แต่ จะเปลยี่ นจากลวงเป็นจรงิ ทาใหข้ ้าศกึ วางแผนผิด กลยุทธท์ ี่ 8 ลอบตีเฉนิ ซงั หมายความว่า ใชโ้ อกาสทฝ่ี า่ ยศตั รูตัดสนิ ใจจะรักษาพน้ื ที่ ใหท้ าเปน็ จะโจมตีดา้ นหน้า แต่เข้าจโู่ จมในพน้ื ที่ทศ่ี ตั รไู มส่ นใจอย่าง ฉบั พลนั กลยุทธ์ท่ี 9 ดไู ฟชายฝง่ั หมายความวา่ เมือ่ ข้าศกึ แตกแยกว่นุ วายป่นั ปว่ นอย่างหนกั ใหร้ อการเปล่ียนแปลงอย่างสงบ หากขา้ ศึกใช้ความปา่ เถอื่ นเข่นฆ่า กนั กจ็ ะนากนั สู่ความพินาศเอง ในเวลาน้ีจะตอ้ งคล้อยตามการ เปล่ียนแปลงของข้าศึก

36 กลยทุ ธท์ ี่ 10 ซอ่ นดาบบนรอยยม้ิ หมายความวา่ พยายามทาให้ศตั รเู ข้าใจว่าฝ่ายเรา ไม่ไดม้ ี การเตรยี มพร้อมอะไรเลย เพ่อื ใหเ้ กิดความประมาท แต่แท้จริงกลบั วางแผนอย่างลบั ๆ เมือ่ เตรียมพร้อมแลว้ ให้รวบหัวรวบหางในทนั ที ไม่ควรจะให้ศัตรูรตู้ ัวก่อนเด็ดขาด เพราะจะทาให้เกิดอปุ สรรคท์ ี่ไม่ จาเป็น กลยุทธท์ ่ี 11 หล่ตี ายแทนถาว หมายความวา่ ขณะทีท่ ง้ั 2 ฝา่ ยเผชิญหน้ากนั อยู่ ไม่ว่าฝ่าย ใดกต็ ้องพบกบั ความสูญเสยี ในขณะทีก่ าลังของท้ังสองฝ่งั ไลเ่ ลย่ี กัน ใครจะอยู่ใครจะไปกไ็ ม่อาจรไู้ ด้ ควรยอมเสียค่าตอบแทนไปบา้ ง เลก็ น้อย เพือ่ แลกผลประโยชน์ทยี่ ง่ิ ใหญท่ สี่ ุด กลยุทธ์ที่ 12 จงู แพะติดมือ หมายความว่า แมค้ วามประมาทของศัตรูเพียงเล็กน้อย เรา กจ็ ะเอาประโยชน์มาใหไ้ ด้ แมจ้ ะชนะเพยี งเลก็ น้อยกเ็ อา ใชก้ ลอบุ าย ท่ีอกี ฝา่ ยไมผ่ ดิ สงั เกตหุ รือรสู้ ึกตัว จงึ จะตกหลมุ พรางถูกบั่นทอนจน ไดร้ ับความเสียหายอย่างยบั เยนิ โดยไม่คาดคิด

37 กลยทุ ธ์เพ่อื การเขา้ ตี “เมอ่ื สองฝ่ายเร่มิ รบดว้ ยกลศกึ พงึ ใช้ทกุ มาตรการถอื เพทุบายเปน็ วถิ ี เอาชนะด้วยเลห่ ก์ ล” กลยุทธท์ ี่ 13 ตีหญ้าให้งูต่นื หมายความว่า เมอ่ื เรายังไมร่ ู้สภาพการณ์ศตั รูกไ็ มค่ วรจะ ทาอะไรลวกๆ ต้องหาทางสืบทราบสภาพของศัตรูใหเ้ ขา้ ใจ จนรู้ เจตนาของฝ่ายตรงข้ามแล้วคอ่ ยออกโจมตี กลยุทธท์ ่ี 14 ยืมซากคืนชีพ หมายความวา่ ใช้สง่ิ ท่ใี ชไ้ มไ่ ดแ้ ล้วในความเปน็ จริง หรือ ฉวยโอกาสทกุ อยา่ งเท่าท่ีจะสามารถทาได้ใหเ้ ปน็ ประโยชน์ เพื่อให้ บรรลจุ ดุ มงุ่ หมาย ให้รอดพ้นจากความหายนะ เพ่อื ท่ีจะไดย้ นื ผงาด ข้นึ มาใหมใ่ นวันหนา้ หรอื ในวนั ใดวนั หน่งึ

38 กลยุทธท์ ี่ 15 ล่อเสือออกจากถา้ หมายความว่า เมอื่ จะทาลายหรอื จบั ตัวศตั รตู ้องรอโอกาสที่ เหมาะสม ดว้ ยเงอื่ นไขทางธรรมชาติและอุบายท่คี นสร้าง แมจ้ ะบุก เขา้ ไปกไ็ ม่เหน็ ตัวขา้ ศึกแถมอาจถกู โตก้ ลับได้ ดงั นั้นการใชอ้ บุ ายลอ่ ให้ ศัตรูออกมาจากเขตแล้วจโู่ จมจงึ จะดกี วา่ กลยทุ ธท์ ี่ 16 แสรง้ ปล่อยเพือ่ จบั หมายความวา่ ถ้าบีบคัน้ เกินไป ศตั รูจะส้อู ย่างจนตรอก การปลอ่ ยศตั รูหนจี ะทาลายกาลังใจของศัตรูได้ ทว่าต้องไลต่ ามไป เรอ่ื ยๆ เพอื่ บนั่ ทอนกาลงั ของศตั รู จนหมดแรงใจเลกิ คิดจะต่อสูด้ ว้ ย แลว้ ค่อยจบั ซึ่งเป็นการรบทไี่ มเ่ สยี เลอื ดเนื้อ กลยุทธท์ ่ี 17 โยนกระเบี้องล่อหยก หมายความว่า ใช้ส่งิ ทีม่ คี า่ น้อยไปล่อส่ิงของท่มี คี า่ สูง กระเบื้องกับหยกมองผ่านๆจะคลา้ ยกัน ของทง้ั สองสงิ่ จะสรา้ งความ สบั สนแก่ศตั รู แลว้ จงึ ฉวยโอกาสทศี่ ัตรูกาลงั วนุ่ วายหรือหลงกลจู่โจม อยา่ งฉับพลัน

39 กลยทุ ธ์ท่ี 18 จับโจรเอาหวั โจก หมายความว่า ใหโ้ จมตสี ่วนทส่ี าคญั ท่สี ุดของศตั รู เพอ่ื ชยั ชนะอย่างเด็ดขาด ในการบัญชาการรบจะต้องเช่ียวชาญในการขยาย ผลของการรบให้ใหญ่ขึ้น ไมป่ ล่อยโอกาสที่จะได้ชัยชนะหลดุ มอื ไป หากคิดเพียง ขอให้โจมตีศัตรูถอยไปได้ก็พอแล้ว โดยไมท่ าลายกาลงั หลักของศตั รู กจ็ ะเปน็ ด่งั การปล่อยเสือเขา้ ป่า

40 กลยุทธต์ ิดพัน “เมือ่ เกิดศึกชุลมนุ พึงตีหวั ใจเป็นสาคัญ ลวงขา้ ศึกใหห้ ย่อนการ ปอ้ งกนั สยบขา้ ศึกด้วยออ่ นพชิ ติ แขง็ ” กลยุทธท์ ่ี 19 ถอนฟนื ใต้กระทะ หมายความว่า ในสถานการณ์รบตดิ พนั ทช่ี ลุ มนุ นัน้ การรบ ด้วยภาวะจิตจะเปน็ วิธที ด่ี ีทสี่ ดุ และเป็นโอกาสชนะ หรอื ก็คือ เมอ่ื ต้องการจะทาลายกาลังของศตั รู กต็ ้องทาลายกาลงั หลัก ทาลาย หัวใจของศัตรูเป็นสิ่งแรก กลยุทธ์ที่ 20 กวนนา้ จบั ปลา หมายความว่า ในสงครามชลุ มุนในการแกง่ แยง่ อานาจนั้น ควรฉวยโอกาสให้ผู้ทีอ่ ่อนแอ โลเลใหค้ ล้อยตามทีต่ อ้ งการ และท่ี สาคญั คอื เอาเทจ็ พรางจริง กวนนา้ ให้ขุ่นโดยเจตนา แล้วรบี ซา้ เตมิ เสยี

41 กลยุทธ์ที่ 21 จกั จน่ั ลอกคราบ เปน็ วธิ ีสะบดั ใหห้ ลดุ พ้นจากการเผชิญหนา้ กับศัตรู ด้วยการ เคลือ่ นย้ายหรือถอยทพั โดยยังคงรปู ภายนอก ทว่าไดถ้ อยออกไป หมดส้ินแลว้ หนแี สดงวา่ ไมห่ นี หลอกข้าศกึ เพื่อใหห้ ลดุ พ้นจากห้วง อันตราย “ลอกคราบ” มีหลายแบบหลายอย่าง ทว่าแก่นของมันคือ การใช้เล่ห์กลหลอกลวงข้าศกึ เปน็ การพรางตาเพ่ือเอาตวั รอดน้ันเอง กลยทุ ธ์ที่ 22 ปิดประตูจบั โจร หมายความวา่ หากศตั รูออ่ นแอและมีจานวนนอ้ ย ใหล้ อ้ ม แลว้ ทาลาย เพ่อื ไม่ใหเ้ ปน็ ภยั ในภายหลัง เม่ือจะจับโจร ใหต้ ัดทางหนี โอบล้อมอยา่ งแนน่ หนา หากโจรเขา้ เมอื ง กจ็ งปิดประตเู มอื งใหส้ นิท ไม่ใหม้ ที างเลด็ รอดออกไปได้ กลยุทธ์ที่ 23 คบไกลตีใกล้ หมายความวา่ เมือ่ ถูกสภาพแวดลอ้ มจากดั ควรโจมตศี ัตรู ที่อยู่ใกล้ตัว ถึงจะเปน็ ประโยชนแ์ กต่ น โจมตศี ตั รูทอ่ี ยไู่ กล จะเป็น ผลรา้ ยแกต่ น เปน็ การผูกมติ รกบั รฐั ไกล เพือ่ ใหช้ นะรฐั ใกล้

42 กลยทุ ธท์ ี่ 24 ยมื ทางพรางกล หมายความวา่ ประเทศขนาดเลก็ ท่ีอยู่ระหว่าง 2 ประเทศ ใหญ่ เม่อื ถูกบังคบั ให้สยบใตอ้ านาจ เราจึงใหค้ วามช่วยเหลือทันที และเพ่ือให้ประเทศที่ถกู ข่มเหงเชอ่ื ถอื การช่วยเหลอื ทางวาจา โดย ไม่ได้มีการลงมอื ทา จะไดร้ ับความไว้วางใจจากผู้ทร่ี อความชว่ ยเหลือ

43 กลยทุ ธ์รว่ มรบ “เมือ่ รว่ มรบด้วยพนั ธมติ ร พึงให้ไดอ้ านาจบัญชาการ ทง้ั ฝ่ายเราและ ศัตรู” กลยุทธ์ที่ 25 ลกั เปล่ียนช่ือเสา หมายความว่า กาลงั รบศตั รตู ่อกบั เราหรือตอ่ ขา้ ศกึ จะต้อง หาทางเปลี่ยนแปลงแนวรบฝา่ ยนน้ั เสมอ หากถอนกาลังสาคญั ของ ฝา่ ยนั้นไป รอให้ฝ่ายน้นั ออ่ นแอความพา่ ยแพจ้ ึงฉวยโอกาสชกั จงู กาลังฝ่ายนั้นใหเ้ ป็นของเรา แลว้ ควบคุมกาลงั ของฝ่ายนน้ั ไวใ้ ต้บญั ชา กลยุทธท์ ี่ 26 ชีต้ น้ หม่อนด่าต้นไหว หมายความวา่ เพ่อื จะทาตามแผนการท่ีวางไว้ จึงต้องใช้ มาตรการเดด็ ขาด ถึงจะไดร้ ับผลตามท่ีกาหนดไว้ ทว่าความเดด็ ขาด ไมจ่ าเปน็ ต้องใช้ความรนุ แรงเสมอไป อาจใช้วิธีทท่ี าให้ฝ่ายตรงขา้ ม ตระหนักถึงเจตนาและสยบแตโ่ ดยดี เพราะจนปญั ญาที่จะตอ่ ยตดี ้วย

44 กลยุทธท์ ี่ 27 แสรง้ ทาบอแต่ไม่บ้า หมายความวา่ ยอมแกล้งทาเปน็ โง่ ไม่เคล่อื นไหว และไม่ ทาอะไรบมุ่ บ่าม แตเ่ ตรยี มการไว้อย่างลบั ๆ เสมือนคมดาบในฝกั ทไ่ี ม่ มีคมปรากฏใหเ้ ห็น กลยทุ ธ์ท่ี 28 ขน้ึ บ้านชกั บนั ได หมายความวา่ จงใจเปดิ จุดออ่ นใหศ้ ตั รูเห็น สรา้ งเง่ือนไข และล่อหลอกให้ศัตรเู ข้าหา แลว้ จงึ ตัดขาดกบั ส่วนทคี่ อยสมทบ และ ส่วนหลังท่เี ปน็ กาลงั หนุน บบี ศัตรเู ข้าไปในในหลมุ พรางทว่ี างไว้ กลยุทธท์ ี่ 29 ต้นไม้ผลดิ อก หมายความวา่ ทาใหต้ ้นไม้ทไ่ี มม่ ดี อก สามารถผลดิ ดอก สะพร่ังโดยใช้วิธีเอาดอกไมป้ ลอมไปตดิ ซงึ่ หากไม่ดใู หด้ ีกจ็ ะไม่ร้วู ่า เป็นของปลอม และสงิ่ น้ียังหมนุ เปลี่ยนสถานการณใ์ ห้เปน็ ผลดแี กเ่ รา หรือกค็ ือ ยืมสง่ิ อ่นื มาบังหนา้ ให้ศตั รูเขา้ ใจผิดแล้วฉวยโอกาส เคลอื่ นไหวตามความประสงค์

45 กลยทุ ธ์ท่ี 30 สลับแขกเป็นเจ้าบา้ น หมายความวา่ แขกแยง่ เป็นเจา้ บา้ น เปลยี่ นฐานะจากถูก กระทา เปน็ ฝา่ ยการกระทา และทาให้สถานการณเ์ ป็นไปตามความท่ี ตอ้ งการ ขณะทต่ี กอยู่ในภาวะเสยี เปรยี บจะตอ้ งยอมเปน็ \"แขก\" ชวั่ คราว เพื่อสะสมกาลังและอาศยั ชัยชนะเลก็ ๆน้อยๆ ครั้งแลว้ ครั้ง เลา่ โดย \"เจ้าบา้ นจะกลายเปน็ \"แขก\" เพราะไมม่ กี าลังตา้ นทาน

46 กลยทุ ธย์ ามพ่าย “เมอ่ื กาลังเราออ่ นแอ แต่ศัตรูกล้าแข็งฮึกห้าว พึงรบี ถอยโดยเร็ว ที่ ถอยใชแ่ พ้ แต่เตรยี มตโี ตก้ ลับเมือ่ พรอ้ ม\" กลยุทธ์ท่ี 31 กลสาวงาม หมายความว่า สารบั ศตั รูทเ่ี ข้มแขง็ ใหจ้ ดั การแม่ทพั กอ่ น แมท่ ัพที่เฉลยี วฉลาดกโ็ จมตีทางจติ ใจใหม้ ีอุปสรรค สว่ นแม่ทพั ท่ี ท้อแท้ กาลงั พลทีก่ าลังถดถอยก็จะแพพ้ า่ ยไปเอง กลยทุ ธท์ ี่ 32 กลปดิ เมอื ง หมายความวา่ ศตั รมู กั ฉวยโอกาสเวลาทเี่ รากาลังรบอ่อนลง เรากท็ าทาเปน็ อ่อนปวกเปียกลงไปอีกข้ัน จนศตั รูระแวงสงสัย เข้าใจ ผดิ วา่ เราพร้อมรบแตล่ อ่ หลอกให้ตนหลมุ พราง แตด่ ว้ ยการพิจารณา ความคิดของแม่ทัพศตั รู เอาชนะดว้ ยอบุ ายอันแยบยลจนศัตรตู ้อง ถอยทพั ตั้งหลัก โดยทเ่ี รามติ ้องพ่ายแพ้เสยี กาลงั พลแมแ้ ตค่ นเดยี ว

47 กลยุทธท์ ี่ 33 กลไส้ศึก หมายความว่า เมื่อศัตรูใช้อบุ ายให้ฝ่ายเราแตกแยก เราก็ใช้ การซอ้ นแผน สรา้ งแผนลวงใหใ้ นหมศู่ ตั รเู กิดความรา้ วฉาน ให้ศตั รู ระแวงสงสยั ซึ่งกันและกัน ทาให้เราสามารถใชเ้ ปน็ ประโยชน์ได้ กลยุทธ์ที่ 34 กลทุกข์กาย คาโบราณของจนี มีคากลา่ วว่า “รา่ งกาย เส้นผม และ ผิวหนงั ไดม้ าจาก บดิ ามารดา มิควรทาลาย น้คี ืออันดบั แรกแหง่ ความกตัญญู” เป็นทัศนคติทีฝ่ ังในมโนธรรมของชาวจีนมานาน ดงั นนั้ การทารา้ ยตนเองและยอมสวามภิ กั ด์แิ กศ่ ตั รูจึงมักจะไดร้ บั ความเหน็ ใจและความเช่อื ถือ ซึ่งถือปน็ กลยทุ ธท์ ี่ลา้ ลึกกวา่ “กลไส้ ศึก” กลยทุ ธ์ที่ 35 กลลกู โซ่ หมายความวา่ การใชก้ ลยทุ ธเ์ ป็นวธิ ีทีด่ ีท่ีสุดในการเอาชนะ ศัตรู ซนุ จ่อื เคยกลา่ วไวว้ ่า “ผู้ที่ใชก้ ลอบุ าย มิควรใช้เพียงหนึง่ เดียว หากควรประกอบด้วยอบุ ายนานา ถอื หลายอบุ ายเปน็ หนึง่ กลยทุ ธ์ หรอื ร้อยพ้นอุบายเป็นหน่งึ กลยุทธ์ นี้คอื กลยทุ ธ์ทีด่ ีทีส่ ุด”

48 กลยุกทธท์ ่ี 36 หนคี ือยอดกลยทุ ธ หมายความว่า เม่อื รบกันแลว้ ศัตรแู ข็งแรงและเราอ่อนแอ อาจจะถอยกลบั อยา่ งรวดเร็ว เพ่ือเลยี่ งการปะทะ การถอยหนใี น สงครามนน้ั เปน็ เรือ่ งปกตทิ ม่ี กั จะพบเห็นในการบ เพื่อเลย่ี งความ เสยี หายเวลาทเี่ สยี เปรยี บและตอบโต้ภายหลัง ไม่ใชถ่ อยหนีอยา่ ง หมดรปู จนโตก้ ลับไม่ได้อีก

49 จากสงครามสูธ่ ุรกจิ “รเู้ ขาร้เู รา รบรอ้ ยคร้ังชนะร้อยครง้ั ” แทจ้ รงิ แลว้ มาจาก การนาคา 2 ประโยคมารวมกนั คอื “การชนะทง้ั รอ้ ยมิใช่วิธกี ารอนั ประเสริฐแท้ แต่ชนะโดยไมต่ อ้ งรบเลย จงึ่ ถือวา่ เป็นวิธีการอนั วเิ ศษย่งิ ” และ “หากรู้เขา รเู้ รา แม้นรบกันต้ังรอ้ ยครง้ั กไ็ มม่ ี อนั ตรายอนั ใด ถ้าไม่รู้เขาแต่รเู้ พียงเรา แพช้ นะย่อมก้าก่งึ อยู่ หาก ไม่รู้ในตวั เขาตัวเราเสียเลย ก็ตอ้ งปราชยั ทุกคร้งั ทมี่ กี ารยุทธ์น้นั แล” เม่อื นามาปรบั ใชใ้ นเชิงธุรกจิ แลว้ จะได้ความวา่ รู้ว่าเราเก่ง ในเรื่องใด เราอ่อนในเร่อื งอะไร ความสามารถในการทาธรุ กจิ ประเภทน้ีของเราเพยี งพอหรือไม่ ซึ่งได้ให้กาเนดิ ทฤษฏหี นึง่ ในการ ดาเนินธรุ กิจใหด้ ีและย่ังยืน นน่ั ก็คอื SWOT Analysis SWOT Analysis เป็นทฤษฎที ่ไี ดร้ บั การยอมรบั อยา่ ง กวา้ งขวางในการทาธุรกิจ เพราะหากเราวเิ คราะหต์ ามทฤษฎนี ี้แล้ว เราจะสามารถรู้ทนั ทวี า่ จะสามารถดาเนินธรุ กจิ นไ้ี ดด้ ีหรือไม่ ราบรนื่ หรือขลกุ ขลักในเรอ่ื งใด และทสี่ าคัญ เราจะสู้กบั คแู่ ข่งขนั ที่ดาเนิน ธุรกิจมากอ่ นเราแล้ว ได้หรอื ไม่ โดยคาวา่ SWOT นนั้ มาจาก

50 - Strength หรือจดุ แข็ง - Weakness หรอื จดุ ออ่ น - Opportunity หรือโอกาศ - Threat หรืออุปสรรค