中国历史- TH

เอกสารประกอบการเรยี น วชิ า ประวัตศิ าสตรจ นี นารู (รายวชิ าเพมิ่ เตมิ ) เรอ่ื ง ราชวงศ คุณครธู ิดา คาํ ปว โรงเรยี นนานาชาติไทย-จนี 2563

เอกสารประกอบการเรยี น วชิ า ประวัตศิ าสตรจ ีนนา รู (รายวิชาเพมิ่ เติม) เร่ือง ราชวงศ คณุ ครธู ดิ า คําปว หลักสตู รปรญิ ญามหาบัณฑิต สาขาวชิ าศิลปะและวรรณคดีศกึ ษา-ศิลปะการเขยี นพกู นั จนี และสนุ ทรียศาสตร มหาวิทยาลัยภาษาและวัฒนธรรมปกกิง่ โรงเรยี นนานาชาตไิ ทย-จนี 2563

~ก~ คํานํา เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชา ประวตั ิศาสตรจ ีนนา รู รหสั วิชา จ30206 เปนรายวิชาในแผนการ เรียนภาษาจีน รายวิชาเพ่มิ เตมิ เพ่ือใชประกอบการเรียนการสอน เพื่อศึกษาประวัติศาสตรราชวงศตา งๆของ จนี ท่ีเกดิ ข้นึ ในอดีต โดยเอกสารประกอบการเรียนวิชาประวัติศาสตรจ ีนนารู ประกอบดวย 3 บทเรียน คือราชวงศตางๆ ของจีน โดยบทที่ 1 เปนเนื้อหาเก่ียวกับราชวงศเซ่ีย ชาง โจว และฉิน บทท่ี 2 เปนเนือ้ หาเก่ียวกับราชวงศฮ ่ัน จ้ิน เหนอื ใต สยุ ถัง และซง สดุ ทายบทท่ี 3 เปนเน้ือหาเก่ียวกบั ราชวงศห ยวน หมงิ ชงิ และความสัมพนั ธไ ทย- จีน ในโบราณ ซ่ึงท้ังสามบทเรียนจะเนนใหผูเรียนเกิดความรูและความเขาใจในเรื่องของราชวงศตางๆจน สามารถจดจาํ และเรยี งลาํ ดับเหตุการณไ ด เอกสารประกอบการเรียนเลมน้ี สําเร็จลุลวงไดดี ตองขอขอบพระคุณผลงานวิจัยของนักวิชาการ ผูเช่ียวชาญดานการศึกษาประวัติศาสตรจีน และอาจารยประจําสาขาวิชาการสอนภาษาจีนทุกทานท่ีไดให ความรู คําแนะนาํ ในการทาํ เอกสารประกอบการเรียน จงึ ขอกราบขอบพระคณุ เปน อยางสูงไว ณ ท่ีน้ดี วย ธดิ า คําปว กรกฎาคม 2563

~ข~ หนา ก สารบญั ข ค เรือ่ ง ง คาํ นาํ 1 สารบัญ 1 สารบญั (ตอ) 2 จดุ ประสงค 3 บทท่ี 1 ราชวงศเ ซี่ย ชาง โจว และฉิน(夏、商、周、秦朝) 4 5 -ราชวงศเ ซีย่ (夏朝) 5 -ราชวงศชาง(商朝) 5 -ราชวงศโจว(周朝) 6 -ราชวงศฉนิ (秦朝) 8 -ยคุ สมัยทางประวัตศิ าสตรไ ทย 9 9 -อาณาจักรตามพรลงิ ค 11 -ทวารวดี 12 -แบบฝก หดั 12 -บทสรปุ ทายบท 13 บทท่ี 2 ราชวงศฮน่ั จ้ิน เหนือใต สยุ ถัง และซง (汉、晋、北 - 南、隋、唐、宋朝) 14 -ราชวงศฮ ่ัน(汉朝) 15 -ราชวงศจ ิน้ (晋朝) -ราชวงศเหนือใต(北 - 南朝) -ราชวงศส ุย(隋朝) -ราชวงศถัง(唐朝) -ราชวงศซง (宋朝) -ยคุ สมยั ทางประวตั ิศาสตรไทย

~ค~ 15 15 สารบญั (ตอ) 16 17 -อาณาจักรละโว 19 -อาณาจักรหริภุญชยั 20 -อาณาจักรสุโขทยั 20 -แบบฝกหดั 21 -บทสรปุ ทา ยบท 22 บทที่ 3 ราชวงศหยวน หมงิ และชงิ (元、明、清朝) 23 -ราชวงศห ยวน(元朝) 23 -ราชวงศห มงิ (明朝) 23 -ราชวงศช งิ (清朝) 24 -ยคุ สมัยทางประวตั ิศาสตรไทย 24 -อาณาจักรลา นนา 25 -อาณาจักรอยธุ ยา 27 -อาณาจักรธนบรุ ี จ -อาณาจักรรตั นโกสินทร ฉ -แบบฝก หัด -บทสรุปทา ยบท อา งอิง ภาคผนวก

~ง~

~1~ บทท่ี 1 ราชวงศเซยี่ ชาง โจว และฉิน (夏、商、周、秦朝) 1.รแู ละเขา ใจเกยี่ วกบั ราชวงศเซีย่ ชาง โจว และฉิน 2.สามารถเลา เรอ่ื งราวภายในราชวงศเซ่ีย ชาง โจว และฉนิ ได ราชวงศเ ซยี่ (夏朝) ประมาณ 2070 กอนครสิ ตกาล–ประมาณ 1600 กอ นครสิ ตกาล ราชวงศเซ่ยี (夏朝) เปนราชวงศแ รกของจีน ปกครองประเทศจีนในชวง 2100-1600 ปก อ นครสิ ตกาล มีอายุอยูได ราว 500 ป ในอดตี นกั วิชาการและบุคคลโดยทั่วไปเชือ่ วาเรื่องราวของราชวงศเ ซีย่ เปนเพียงเรื่องแตงหรือปรัมปราที่เลาสืบตอ กนั มา แตป จจบุ นั มีการขุดคน พบหลักฐานทางโบราณคดที เ่ี ชือ่ ถือได ในป ค.ศ. 1959 ไดเร่ิมมีการคนหาแหลงที่มาของวัฒนธรรมเซยี่ โดยชวงเวลาที่ผานมาไดเร่ิมดําเนินการขุดคน และ ตรวจสอบทางโบราณคดรี ูปแบบตาง ๆ ในพืน้ ที่แถบตะวันตกของเหอหนานและทิศใตของมณฑลซานซี เพอ่ื ลดขอบเขตพ้ืนที่ เปาหมายในการคนหาใหแคบเขา ปจจุบัน มีนักวิชาการจํานวนมากเห็นวา วัฒนธรรมเออหลี่โถว (二里头文化) จาก หลมุ ขุดคน เหย่ียนซอื เออ หลีโ่ ถว และวฒั นธรรมหลงซาน (龙山文化) ในเขตตะวันตกของมณฑลเหอหนานนั้น จากบันทกึ ของซอื หมาเซียน ทาํ ใหนักประวตั ศิ าสตรจีนมักเรม่ิ นับราชวงศเซย่ี โดยเริ่มจากเซี่ยหวี่ (夏禹) หรือพระ เจายู ถึงลวี่กุย (履癸) หรือเซ่ียเจ๋ีย (夏桀) ในระยะเวลา 400 กวาป มีกษัตริยครองบัลลังก 17 พระองค มีการสืบทอด อาํ นาจถงึ 14 ชัว่ คน การกอ ตง้ั ราชวงศเ ซยี่ ซึ่งมีรากฐานของอํานาจจากการยึดครองทรพั ยสินเปน ของสวนตัว เปน สัญญาณวาสังคมยุคดึก ดําบรรพที่ทรัพยสินเปนของสาธารณะอันยาวนาน กําลังถูกแทนท่ีดวยสังคมแบบยึดครองทรัพยสินสวนตัว และน่ีก็เปน วิวัฒนาการในประวัติศาสตรชวงเวลาหนึ่ง ทวา โดยปกติการกอเกิดของระบบใหม มักตองเผชิญกับแรงตานจากฝายอนรุ กั ษ เมื่อเซี่ยฉ่ี (夏启) บุตรของเซ่ียหยูเขารับสืบทอดตําแหนงของบิดา (禹) ก็ไดเชิญบรรดาหัวหนาชนเผาจากดินแดนตาง ๆ มารวมในงานเล้ียง เพื่อรับรองการขึ้นสูตาํ แหนงใหมของตน กลุมฮูซ่ือ (扈氏) ไมพอใจเซ่ียฉี่ ที่ยกเลิกระบบการคัดสรรผูม ี ความสามารถเพื่อดํารงตําแหนง ผูน ําท่ีมีอยูเดิม จึงไมไ ดเขารวมในงานเล้ยี งน้ัน เซ่ียฉจ่ี ึงยกกองทพั ออกไปปราบฮูซื่อ โดยทาํ ศึก กันที่กาน (甘) ฮูซ ื่อพา ยแพถ กู ลบชื่อออกไป ชัยชนะจากการรบครัง้ นี้ ทาํ ใหก า วแรกของระบบอาํ นาจใหมนีแ้ ขง็ แรงขึน้ ระบบการปกครองแบบใหมน้ีคอย ๆ พฒั นาขึ้น ขณะทผี่ ูปกครองคนใหม ตอ งเผชิญปญหาการขาดประสบการณใน การปกครอง รากฐานของอํานาจท่ีมาจากการยดึ ครองทรัพยสินเปนของสวนตัว ในชว งระยะของการฟูมฟกของการกาวขึ้นสู อํานาจที่ย่ิงใหญกวา นี้ สภาพการขูดรดี แยงชิง และความกระหายในการเสพสุขของผปู กครองก็ยงั เปนไปอยางรุนแรง และยอม ไมอ าจหลกี เล่ยี งจากการแยง ชิงผลประโยชนแ ละอํานาจในกลุมผูปกครองดวยกันเองได ดงั นัน้ เมือ่ เซยี่ ฉต่ี ายลง บุตรชายของเขาทง้ั หา คนกแ็ ยงชิงอาํ นาจกัน ผลคอื เมือ่ ไทคงั (太康) ไดข้ึนครองบัลลงั กตอ จากฉี่ (ครองราชย 29 ป) กไ็ มส นใจดูแลกิจการงานเมือง เฝาหมกมนุ อยกู บั สุรานารี ตอ มาจึงถกู อี้ (羿) ซง่ึ เปนผนู าํ ของรฐั ฉง

~2~ (穷氏) สบโอกาสเขาแยงชิงอํานาจ ภายหลังเมื่ออ้ีถูกขุนนางของเขาท่ีช่ือหานจั๋ว (寒浞) สังหารแลว เสาคัง ( 少康) (ครองราชย 21 ป) บุตรชายของไทคังซ่ึงหลบหนีไปรัฐโหยวหวี (有虞氏) ไดรับความชวยเหลือจากโหยวหวี รวบรวมขมุ กําลังเกา ของเซี่ยข้ึนใหม แลวอาศัยชว งเวลาที่ภายในของกลมุ หานจวั๋ เกดิ ความวุนวาย เขา ชว งชงิ อํานาจเพ่ือกอบกู ราชวงศเซีย่ กลบั คืนมา เมอื่ ถงึ ปลายราชวงศ ศนู ยอาํ นาจภายในเกิดความวุนวายทั้งภายในและภายนอกไมหยดุ ยงั้ ขอขดั แยงทางชนช้ันทวี ความรนุ แรงมากขึ้น เมอ่ื เซีย่ เจ๋ยี (夏桀) ไดข นึ้ ครองบัลลังก (ชวงกอ นครสิ ตศักราช 1,763 ป ครองราชย 52 ป) ก็ไมค ิดจะ ปฏริ ปู แกไขส่งิ ใด ยังคงเหอเหมิ ฟงุ เฟอในอํานาจ โดยสัง่ ใหกอ สรางตําหนักพระราชวัง ใชจายเงนิ ทองฟุมเฟอยมากมาย มัวเมา อยกู ับสรุ านารี โดยไมสนใจใยดีตอความทุกขยากของเหลาประชาราษฎรพากันกนดาประณาม เหลาขนุ นางที่จงรักภักดี กลบั ถกู สงั่ คมุ ขังหรือประหารชีวิต บรรดาเจา นายช้ันสูงตางก็พากันเอาใจออกหาง เซยี่ เจย๋ี จึงตกอยูในฐานะโดดเด่ยี ว ซางทงั (商 汤) ซึ่งเปนปฐมกษัตริยต อมาคือราชวงศซาง เห็นเปนโอกาสเหมาะ จงึ ใชขอ อางวา \"ฟากาํ หนด\" กลา วหาวาเซ่ียทําผิดตอฟา จึงตองถกู ลงทัณฑ โดยขอใหทกุ คนรวมพลังกันเขาโจมตี เพื่อบรรลวุ ตั ถปุ ระสงคแหงฟา การศกึ ระหวางซางทังและเซีย่ เจี๋ยท่ีห มิงเถียว (鸣条) ซางทังชนะ เจย๋ี หลบหนีไป และเสยี ชวี ติ ที่หนานเฉา ราชวงศเซี่ยจงึ ถึงกาลอวสาน ราชวงศช าง (商朝) ประมาณ 1600 กอนคริสตกาล–ประมาณ 1046 กอ นคริสตกาล ราชวงศช าง(商朝) เปน ราชวงศจีนที่ปกครองตอจากราชวงศเ ซย่ี (夏朝) ปกครองดินแดนแถบแมน้ําเหลืองเมื่อ ประมาณ 2,000 ปกอนคริสตกาล บางครง้ั เรยี กวา \"ราชวงศอนิ \" (Yin Dynasty) ราชวงศน ี้เปนยุคแหง ไสยศาสตรโ ดยแท นิยม การเสีย่ งทายดวยกระดองเตากันมาก จากหลักฐานทข่ี ดุ ได พบเปน แผนจารึกตัวอักษรโบราณ และเศษกระดองเตา มรี อยแตก อยูท่ัวไป แสดงถึงความเชื่อในอํานาจแหงสวรรค ถือวาทุกสิ่ง สวรรคเปนผูกําหนด ชาวบานในสมัยนั้นคิดวากระดองเตาคือ กระดูกมงั กร จึงนาํ มาทําเปนยาอายุวฒั นะ ราชวงศชาง(商朝)มีกษตั ริย 30 องค กษตั ริยองคสดุ ทายชอ่ื พระเจา อินโจวหรือ โจว (ตวิ ออ ง) ซ่งึ ในประวัตศิ าสตร ประณามไววา เปน คนโหดรา ยทารุณมาก นยิ มการสงคราม และหลงใหลในอิสตรี โดยเฉพาะสนมเอกชื่อ ตา จี หรอื ขันกี ซึ่งเปน คนวิปริตผิดมนุษย คอยยุยงใหโจวฆาคนเปนผักปลา สรางสระเหลาดงเน้ือข้ึน (เอาน้ําเหลามาใสในสระ แลวเอาเนื้อสัตวมา หอ ยไวต ามตน ไม) ตอ มาโจวอูหวงั (周武王) เจาผูครองแควนโจวทางตะวันตก ไดย กทัพมาปราบโจวออง โดยอางวา ไดร บั \"อาณตั ิ\" หรือ \"เทียนมงิ่ \" จากสวรรคใหมาปราบ และไดชัยชนะ โจวอองจึงฆาตัวตายโดยกระโดดลงกองไฟ แตจ ริง ๆ แลว นกั ประวตั ศิ าสตรย งั ไมแนใ จนกั วาโจว ออ งจะโหดรา ยเชน นั้นจริงหรอื ไม เพราะไมม หี ลักฐานชดั เจน รวมท้งั เรอื่ งเกีย่ วกับตาจดี ว ย เรือ่ งราวในตอนทา ยราชวงศชาง(商朝)น้ี ไดม ีการนาํ ไปแตง เปน นยิ ายหลายเรือ่ ง หนึง่ ในเรื่องนั้นก็คอื \"นาจา\" และ \"เทพประยทุ ธพ ิชติ ฟา\" น่นั เอง และหนังสือพงศาวดารชือ่ วา \"หองสนิ \" โดยจะเนนหนักไปทางอทิ ธปิ าฏิหารยิ เ สยี มาก

~3~ ราชวงศโ จว (周朝) 1046 ปกอ นคริสตศ ักราช–256 ปก อนคริสตศ ักราช ราชวงศโจว (周朝) ราชวงศที่ 3 ในประวัติศาสตรจีน เร่ิมประมาณ 1123 ปกอนคริสตศักราช-256 ปกอน คริสตศักราช นับเปนราชวงศที่ยาวนานที่สุด ดวยเวลาที่ยาวนานกวา 867 ป มีเร่ืองราวตาง ๆ เกิดขึ้นมากมาย เชนการสูรบ ระหวางแวน แควน การกําเนิดของปรัชญาเมธีหลายทาน เชน ขงจ๊อื (孔子) เลาจอ๊ื (老子) ซนุ ว(ู 孙武) เปนตน ในยุคชุน ชิว(春秋) โจวอหู วงั (周武王) ไดโคน ราชวงศซางลงแลว ไดตงั้ ราชวงศโ จวขึน้ แทน ไดเริม่ การปกครองดว ยระบบศักดินา คอื แยกแผนดินออกเปนแควนตาง ๆ แลวสง เช้ือพระวงศแซ \"จ\"ี ของพระองคใหเปน \"เจาผูครองนครรฐั \" ไปปกครอง โดยพระองค เปนผูมีอํานาจสูงสุด ในยุคของราชวงศน้ีสรางความเจริญใหแ กบานเมืองมาก ท้ังดานการเมือง การปกครอง ศิลปวัฒนธรรม ฯลฯ แตมีชว งเวลา ทเี่ ขมแขง็ จรงิ ๆ คอื ราว ๆ 350 ปกอนคริสตศักราช ทเ่ี รียกวา ราชวงศโจวตะวันตก หรือ ซโี จว (西周) ที่ มีเมอื งหลวง คอื เฮาจงิ ตอมา สมัยของโจวอิวหวาง(周幽王) กษัตริยองคที่ 12 ซึ่งหลงใหลมเหสีมาก มเหสีมีนามวา เปาสี กลาวกันวา นางเปนคนสวยมาก แตเ ปน คนย้ิมไมเปน ทําใหโจวอิวหวาง(周幽王)กลุมใจมาก ถงึ กับตั้งรางวัลไวพนั ตําลึง สาํ หรับผทู ีอ่ อก อบุ ายใหนางย้มิ ได วนั หนง่ึ คดิ อบุ ายไดดวยการจุดพลใุ หออ งตาง ๆ เขา ใจวา ขา ศึกบุกเมืองหลวงแลว เมอ่ื ยกทัพมาถึงกลับไมมี อะไร ทําใหเ ปาสยี ม้ิ หวั เราะออกมาได แตอ องตา ง ๆ โกรธมาก แลว ในท่สี ดุ กม็ ีขาศึกยกมาตีเมืองหลวงจริง ๆ โจวอวิ หวาง(周 幽王)ไดจุดพลุขึ้นอีกคร้ัง แตคราวน้ีไมมีอองคนไหนเช่ือ เลยไมมีใครยกทัพมาชวย ขาศึกจึงตีเมืองได โจวอิวหวาง(周幽 王)ถกู ฆา ตาย นางเปาสถี ูกจับตวั ไป ยม้ิ ของนางตอมาถกู เรียกวา \"ยม้ิ พันตาํ ลึงทอง\" ซึ่งเปนยมิ้ ท่นี าํ ความวบิ ัติ มาสรู าชวงศโจว (周朝)โดยแท ตอมา พวกอองตาง ๆ ไดยกทัพมาชวยตีขาศึก แลวตั้งโจวผิงหวาง(周平王) โอรสของโจวอิวหวาง(周 幽王) เปนกษัตริยตอไป ราชวงศโจว(周朝)จึงตองยายเมืองหลวงไปอยูท่ีลกเอี๋ยง (ลั่วหยาง(洛阳) ในปจจุบัน) ซึ่งอยู ทางตะวันออก เรียกวา ราชวงศโจวตะวันออก หรือ ตงโจว (东周) หลังจากนั้น ราชวงศโจว(周朝)ก็บัญชาอองตาง ๆ ไมไ ดอีกตอ ไป เนื่องจากออ งตาง ๆ ตา งแขง็ เมอื งและรบกันเองระหวางแวนแควนเพอื่ ตองการเปน ใหญ ยคุ ชนุ ชิว(春秋) เปนชวงระหวางการปกครองของราชวงศโจวตะวันออก ในเวลาน้ันกษัตริยโจวออนแอลงมาก การปกครองไรซ่ึง ความสามารถ ไมมีบทบาททางการปกครอง เปนเพยี งหุนเชิดใหกลุมอองหรือขุนนางในราชสํานัก ทําใหเกดิ กลุม(春秋五 霸) ตอสูกัน ประกอบไปดวย 齐桓公、晋文公、楚庄王、吴王阖间、越王勾践 เพื่อแยงชิง อาํ นาจกอนที่จะถกู กษตั รยิ ราชวงศฮ ัน่ ยึดครองได ยคุ จา นกวอ หรือ ยุค 7 อาณาจักร (战国七雄) เปนยุคท่ีอาณาจักรมีความแตกตางกันทั้งท่ีมา พื้นเพ ภาษาและวัฒนธรรม เกิดการแยงชิงอํานาจกันอยางตอเนอ่ื ง นอกเหนือจากวัฒนธรรมโจวแลว หลงั การเกิดสงครามการควบรวมและซื้อกิจการจํานวนมาก จาํ นวนรัฐและขาราชบริพาลก็ ลดลงอยางมาก รัฐศักดินาที่มีอํานาจมากท่ีสุดมีทั้งหมด 7 รัฐ ไดแก ฉิน, ฉี, ฉู, ชู, หยาน, ฮ่ัน, จาวและเวย(秦、齐、 楚、燕、韩、赵、魏) รวมเรียกวา “战国七雄”ในชว งระยะเวลาของสงครามการแกงแยง ชิงอาํ นาจน้ี

~4~ จักรพรรดิฉินแหงราชวงศฉินมคี วามแขง็ แกรง ทีส่ ดุ เกิดการพฒั นาแนวทางการบริหารประเทศใหมๆจากคนรุนใหมมากมาย จึง สามารถทาํ ใหรวบรวมประเทศจีนใหเ ปน แผน ดนิ เดยี วกันไดใ นอนาคต ราชวงศฉ นิ (秦朝) 221 กอ น ค.ศ.–206 กอ น ค.ศ. ราชวงศฉ นิ (秦朝) หรอื ราชวงศจ ๋นิ เปน ราชวงศแรกของจักรวรรดิจีน ปกครองแผน ดินในชวง 221 – 206 กอน ค.ศ. ชอื่ มากจากรัฐฉิน (ปจจบุ นั คอื มณฑลกานซูและมณฑลสานซีของจีน) ราชวงศฉนิ กอต้ังโดยจักรพรรดิฉินฉื่อ (จนิ๋ ซฮี อ งเต) (秦始皇) จักรพรรดิพระองคแรกของราชวงศ จากการปฏิรปู กฎหมายของชาง ยาง ชวงศตวรรษที่ 4 กอ น ค.ศ. ในยุครณ รัฐ สงผลใหรัฐฉินแข็งแกรงเพ่ิมขึ้นอยางมาก ในชวงกลางและปลายศตวรรษที่ 3 กอน ค.ศ. รัฐฉินไดดําเนินการพิชิตอยาง รวดเร็ว อันดับแรกไดยุติอํานาจของราชวงศโ จว(周朝) และพิชิต 6 รัฐในเจ็ดรณรัฐ ชวงระยะเวลา 15 ปถือเปนเวลาที่สั้น มากสําหรับราชวงศท่ีสําคัญในประวัติศาสตรจีนมีจักรพรรดิเพียง 2 พระองค แตไดสรางระบบจักรวรรดิของจีนที่เร่ิมตัง้ แต 221 กอน ค.ศ. จนถงึ 206 กอ น ค.ศ. ราชวงศฉิน(秦朝)พยายามสรางรัฐที่เปนอันหน่ึงอันเดียวกันโดยการรวมศูนยอํานาจการเมืองและกองทัพขนาด ใหญสนบั สนุนโดยเศรษฐกิจที่มั่นคง ราชสํานักไดปลดชนช้ันสูงและเจาของที่ดนิ เพ่ือควบคมุ การบรหิ ารชาวบา นไดโ ดยตรงผูซึ่ง เปน ประชากรสวนใหญและเปนกําลังแรงงาน โครงการที่มคี วามทะเยอทะยานนเี้ ก่ียวของกับชาวบานและนักโทษสามแสนคน เชนการเชื่อมตอกําแพงชายแดนทางดานเหนือในตอนทายไดก ลายเปนกําแพงเมอื งจีน การสรางระบบถนนใหม ตลอดไปจน การสรา งสุสานจ๋ินซฮี องเตท ีร่ ายลอ มไปดว ยกองทพั ดนิ เผาขนาดเทา คนจรงิ ราชวงศฉิน(秦朝)ไดนําสูการปฎริ ูป เชน มาตราฐานของเงินตรา การชั่งตวง วัดขนาด และระบบมาตราฐานการ เขียน ซ่ึงมีวัตถุประสงคเพ่ือการรวมชาติและสงเสริมการคา นอกจากนี้ดานการทหารไดใชอาวุธ การขนสง และยุทธวิธีท่ี ทนั สมัยที่สดุ แมวา ราชสํานกั มรี ะบบที่เขมงวด ชาวฮนั่ ท่นี ับถือลัทธิขงจื๊อกลาวถึงการยึดถือกฎระเบียบของราชวงศฉินไววาเปน เผดจ็ การแบบเบด็ เสร็จโดยอางเหตุการณทีเ่ ปนท่ีรูจักกันคือการเผาตาํ รา ฝงบัณฑติ ทวา นักวิชาการสมยั ใหมบางคนจะโตแยง ความจรงิ ของเร่อื งราวนี้ ขณะทจี่ นิ๋ ซฮี อ งเต( 秦始皇) สิน้ พระชนมไปเมอ่ื 210 ปก อ น ค.ศ. ขนุ นางสองคนของพระองคไดก าํ หนดรัชทายาท ใหมใ นความพยายามท่ีจะมีอิทธพิ ลและควบคุมการปกครองของราชวงศ ตอ มาขุนนางทง้ั สองกลบั ผิดใจกันจนทําใหจักรพรรดิ ฉนิ ที่ 2 สวรรคต การกอ จลาจลไดเกิดไปท่ัวและจักรวรรดิออนแอลงในไมชาก็พายตอเซีย่ งหย(ู 项羽) ขนุ พลรฐั ฉซู งึ่ สถาปนา ตนเองเปน กษตั ริยผ เู ปนใหญแหงฉตู ะวันตก (ซฉี ปู า หวาง(西楚霸王)หรือที่รูจักในชอ่ื ฌอปาออง) และหลวิ ปง(刘邦) ผู สถาปนาราชวงศฮั่นในภายหลัง แมจะมีการปกครองในระยะสั้น แตราชวงศมีอิทธิพลอยางมากตออนาคตของจีนโดยเฉพาะ ราชวงศฮ ่นั (汉朝) และช่ือของจักรวรรดเิ ปน จดุ กาํ เนดิ ชอ่ื ในยุโรปวา China

~5~ ยคุ สมัยทางประวัตศิ าสตรไทย อาณาจกั รตามพรลิงค อาณาจกั รตามพรลิงค ซึง่ ตอ มาไดกลายเปน อาณาจักรนครศรีธรรมราช นัน้ เปนอาณาจักรโบราณที่มมี าตั้งแตกอน สมัยพทุ ธศตวรรษท่ี 7 ต้งั อยูบ รเิ วณคาบสมุทรมลายู มศี ูนยกลางอยทู อ่ี ําเภอเมืองนครศรธี รรมราชในปจจบุ นั จากการพบเมือง โบราณและวตั ถุโบราน บรเิ วณบา นพระเวียง ต.ในเมอื ง อ.เมือง จ.นครศรธี รรมราช และศิลาจารึกจากเมืองไชยา ซงึ่ ปจจุบัน ต้ังอยูในจังหวัดสุราษฎรธานี มีอาณาเขตทางทิศเหนือถึงบริเวณจังหวัดชุมพรในปจจุบัน ทิศใตคลอบคลุมถงึ บางสวนบรเิ วณ ตอนบนของประเทศมาเลเซีย และดานทิศตะวันออก ตะวันตกจรดทะเลท้ังสองฝง โดยฝงทะเลอันดามันถึงบริเวณที่เรยี กวา ทะเลนอก ซึ่งเปนบรเิ วณจงั หวดั กระบี่ในปจ จบุ ัน ชว งยุครุงเรอื งระหวางพทุ ธศตวรรษท่ี 13 จนถึงตนศตวรรษท่ี 14 อาณาจักร ตามพรลงิ ค ครอบครองดินแดนสว นใหญบนคาบสมทุ รมลายแู ละกลายเปนหน่ึงในรฐั เอเชยี ตะวันออกเฉยี งใตท่ีโดดเดนในเวลา น้ัน อาณาจกั รตามพรลงิ ค มกี ษตั รยิ สาํ คญั คอื พระเจาศรธี รรมาโศกราช และ พระเจาจนั ทรภาณุ อาณาจกั รตามพรลงิ คน้ีเปนเสนทางการเผยแพรพระพุทธศาสนาแบบลงั กาวงศ ไปยังอาณาจักรสุโขทัยและดินแดน ท่ัวแหลมมลายู เนอื่ งจากอาณาจกั รตามพรลงิ คกับศรลี ังกามีความสัมพันธแบบบานพี่เมืองนอ งมาแตส มัยโบราณ ทวารวดี ทวารวดี เปนคําภาษาสันสกฤต เกิดขึ้นครั้งแรกในป พ.ศ. 2427 โดยนายแซมมวล บีล ไดแปลงมาจากคําวา โตโล โปตี้ ท่ีมีอางอยูในบันทึกของภิกษุจีนจ้ินฮง ตั้งแตพุทธศตวรรษที่ 12 กลาววา โถโลโปตี เปนชื่อของอาณาจักรหน่ึงตั้งอยู ระหวางอาณาจักรศรีเกษตร และอาณาจักรอิศานปุระ และเขาไดสรุปดวยวาอาณาจักรน้ีเดิมต้ังอยูในดินแดนประเทศไทย (สยาม) ปจ จบุ ัน และยงั สนั นษิ ฐานคําอน่ื ๆ ที่มีสาํ เนียงคลายกนั เชน จวนโลโปติ หรอื เชอโฮโปติ วาคอื อาณาจกั รทวารวดดี ว ย อาณาจักรทวารวดี เปน ทนี่ าเชื่อถือขึน้ อีกเมื่อพบเหรยี ญเงนิ 2 เหรยี ญ มีจารกึ ภาษาสนั สกฤตอายุราวพทุ ธศตวรรษท่ี 13 จากเมืองนครปฐมโบราณ มีขอความวา ศรีทวารวดีศวรปุณยะ ซ่ึงแปลไดวา บุญกุศลของพระราชาแหง ศรีทวารวดี หรอื บญุ ของผูเปนเจาแหงศรที วารวดี หรือ พระเจา ศรที วารวดผี มู ีบญุ อันประเสรฐิ อาณาจกั รทวารวดจี ึงเปนทย่ี อมรับกันท่ัวไปวามี อยูจริง และยังเช่ือกันอีกดวยวาเมืองนครปฐมโบราณนาจะเปนศูนยกลางหรือเมืองหลวงของอาณาจักร แตขณะเดียวกัน นกั วิชาการบางทานก็เช่ือวาเปนอําเภออูทอง หรอื อาจเปนจังหวัดลพบุรี ทน่ี า จะเปน เมอื งหลวงมากกวา กัน ปจ จุบนั พบเหรียญ ลักษณะคลา ยกันอีก 2 เหรียญ ทอ่ี ําเภออทู อง จงั หวัดสุพรรณบุรี และท่ีอาํ เภออินทรบุรี จงั หวัดสิงหบรุ ี ความสําคญั ของเมือง นครปฐมจึงเปลยี่ นไป

~6~ แบบฝก หดั ตอนท่ี 1 ใหน ักเรียนตอบคําถามตามหวั ขอดังตอไปน้ี 1.วัฒนธรรมของราชวงศเซ่ีย(夏朝)มีวัฒนธรรมทสี่ ําคัญ 2 วฒั นธรรม มีอะไรบาง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.ราชวงศช าง(商朝)เปนยุคแหง ไสยศาสตร นยิ มการเสยี่ งทายกระดองเตา นอกจากการเสยี่ งทายกระดองเตา แลวยงั นํา กระดองเตา ไปทาํ อะไรอีก ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3.ราชวงศโ จว(周朝)ถกู แบงออกเปน 2 ยุค คือยุคอะไรบา ง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4.ใครคือผกู อ ต้งั ราชวงศฉ ิน(秦朝) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5.เมืองหลวงของราชวงศโ จวตะวันตกชือ่ อะไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ตอนที่ 2 ใหน กั เรียนเช็คเครอื่ งหมาย()ลงหนา ขอความทค่ี ิดวาถูก และเชค็ (×)ลงหนาขอความท่ีคดิ วาผดิ ………….(1)ซางทัง (商汤)ใชข ออางวา \"กบฏ\" กลา วหาวา เซย่ี ทําผดิ ตอ ฟา จึงตองถกู ลงทัณฑ ………….(2)เร่ืองราวในตอนทายราชวงศชาง(商朝)นี้ ไดมีการนําไปแตงเปนนิยายหลายเร่ือง หน่ึงในเรื่องนั้นก็คือ \"นาจา\" และ \"เทพประยทุ ธพชิ ิตฟา \" ………….(3)โจวอวิ หวาง(周幽王) กษตั ริยอ งคที่ 12 ซงึ่ หลงใหลมเหสมี าก มเหสมี นี ามวา เปาสี ………….(4)รฐั ศักดนิ าทีม่ ีอํานาจมากทส่ี ุดมีทงั้ หมด 7 รัฐในยุคจานกวอ ไดแก ฉิน, ฉ,ี ฉู, เสยี น, หยาน, ฮนั่ , จา วและเวย ………….(5)ซีฉปู าหวาง(西楚霸王)หรือท่รี ูจ กั ในช่ือ ฌอปาออ ง

~7~ ตอนที่ 3 จงสรปุ เนื้อหาของราชวงศโ จวตามความเขาใจของนักเรียน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

~8~ บทที่ 1 เปนเรอ่ื งเก่ยี วกบั ราชวงศเซ่ยี ชาง โจว และฉิน นกั เรยี นจะไดเรยี นรเู รื่องราวหรือเหตกุ ารณตา งๆที่เกิดขึ้นใน ราชวงศ บุคคลสาํ คัญของแตล ะราชวงศ รวมทง้ั ชว งเวลายุคสมัยทางประวัตศิ าสตรของไทยท่ีตรงกับชวงเวลาของราชวงศเซ่ีย ชาง โจว และฉิน

~9~ บทที่ 2 ราชวงศฮั่น จิ้น เหนอื ใต สุย ถงั และซง(汉、晋、北 - 南、隋、唐、宋朝) 1.รแู ละเขาใจเกย่ี วกับราชวงศฮั่น จ้ิน เหนือใต สยุ ถัง และซง 2.สามารถเลา เรอ่ื งราวภายในราชวงศฮ ัน่ จ้ิน เหนือใต สุย ถงั และซง ราชวงศฮน่ั (汉朝) ราชวงศฮ ่นั ตะวนั ตก (206 ปกอนคริสตศ ักราช – ค.ศ. 220) ราชวงศฮ่นั (汉朝)สถาปนาโดยหลิวปง(刘邦)หรือจักรพรรดิฮ่ันเกาจู ซ่งึ ถอื เปน จักรพรรดิผูย่ิงใหญองคท่ี 2 ของ ชนชาตจิ นี ท่สี ามารถรวมประเทศจนี เปน ปก แผนอีกคร้ังหนึง่ ราชวงศฮนั่ แบงเปน 2 ชวง ราชวงศฮ่ันตอนตน มีเมอื งหลวงตั้งอยูที่ นครฉางอนั จงึ ไดรับการขนานนามวาฮ่ันตะวันตก เม่ือถึงสมัยราชวงศฮ นั่ ตอนปลายไดยา ยเมืองหลวงมายงั นครลั่วหยาง(洛阳 ) เรียกวา ฮนั่ ตะวนั ออก หลิวปง (刘邦)ผกู อ ตง้ั ราชวงศฮ่นั นั้น แตเ ดมิ เปน เพยี งชนช้นั ขุนนางผูนอย เมอื่ ฉินสอ่ื หวงตี้หรือจ๋ินซีฮอ งเต(秦始 皇)ในราชวงศฉ นิ สน้ิ พระชนมลง อาํ นาจของราชวงศฉ นิ เรม่ิ คลอนแคลน มีการลกุ ฮือข้นึ กอ การจากกบฏชาวนาและบรรดาเช้ือ สายเจา ผคู รองแควนเดิม มีการตง้ั ตัวเปน ใหญในทุกหวั ระแหง หลิวปงกเ็ ปน กลุมหน่งึ ท่ีเพาะสรางอํานาจข้ึนจากขุมกําลงั เล็ก ๆ ตอ มาไดก รฑี าทพั เขานครเสียนหยาง(咸阳) อยใู กลกบั เมอื งซีอานในปจ จบุ ัน ปด ฉากยคุ สมยั ของราชวงศฉิน และสง มอบนคร เสยี นหยาง(咸阳)ใหก บั เซ่ียงหยู(项羽)หรือฌอปาอองซ่ึงมีฐานอํานาจอยูในแควนฉแู ละมขี ุมกาํ ลงั เขมแขง็ ท่ีสุดในขณะน้ัน หลวิ ปงจึงไดรบั การอวยยศขึ้นเปนฮ่ันจงออง หลังจากสะสมกาํ ลงั พลกลา แกรงขน้ึ จงึ เปด ศึกแยงชิงบลั ลังกก ับเซย่ี งหยู(项羽) การศึกคร้งั นน้ั ไดรับการขนานนามวา สงครามฉูฮ่ัน กนิ เวลานาน 4 ป ระบบบริหารการปกครองของราชวงศฮ ่ันโดยรวมแลวยงั คงยดึ รูปแบบเชนเดยี วกับราชวงศฉิน แตเน่อื งจากราชวงศ ฉินที่ปกครองอยา งเขมงวดเปนเหตุใหลม สลายอยางรวดเร็ว ฮัน่ เกาจู(汉高祖) จงึ ประกาศยกเลกิ กฎหมายที่ทารุณโหดราย บางสวน อกี ทงั้ ดาํ เนินนโยบายท่เี ปน มติ รตอ ประชาชน เชน ลดการเก็บภาษอี ากรและการเกณฑแรงงาน ปลดปลอ ยกาํ ลงั ทหาร และประชาชนสูบานเกิดของตน จดั สรรที่ดนิ ทาํ กินใหกบั บรรดาทหารที่รวมรบชนะศึกสงคราม อีกท้งั พระราชทานรางวัลเปน เสบยี งอาหารและตําแหนงทางราชการ นอกจากน้ี ยงั เขา ควบคมุ พอ คา ที่ร่ํารวย ไมใ หฉ วยโอกาสขนึ้ ราคาสนิ คา ผนื ดินทท่ี าํ การ เพาะปลูกไดร ับการทํานุบาํ รงุ อกี คร้ัง รัชสมยั อตู (ี้ 汉武帝) เปน ยุคทองของฮั่นตะวันตก เศรษฐกิจรงุ เรือง ทรัพยส ินในทองพระคลังลนเหลือ ในรัชสมัย อูตี(้ 汉武帝) มกี ารกาํ หนดเหรียญกษาปณข ึ้นใชภ ายในประเทศ มขี อหามในการหลอมสรา งเหรยี ญกษาปณเปนสว นตัว ทาํ ใหรายไดทองพระคลังเพ่ิมข้ึนอยางมาก ดวยเหตุน้ี ฮั่นอูต้ี(汉武帝)จึงหันไปสนใจนโยบายตอตางแดน เชน ชนเผาซงหนู (匈奴)ทีค่ อยรบกวนอยทู างชายแดนภาคเหนือมาเปนเวลานาน ฮั่นอตู ้(ี 汉武帝)ก็ไดยกทัพออกปราบถงึ 3 คร้ังครา ขับ ไลช นเผา ซงหนใู หถอยรน กลับเขา ไปยังดินแดนทะเลทรายทางตอนเหนอื นําสนั ตสิ ุขมายงั ดินแดนชายขอบตะวนั ตกของจนี อกี

~ 10 ~ ทง้ั ยังซอ มแซมกาํ แพงเมืองจนี ยังสง จางเชยี นไปเปนทูตสันถวไมตรยี งั ดินแดนตะวนั ตก เพื่อเปดเสนทางการคา ออกไปยังดินแดน เอเชียกลาง อนั เปนที่รูจักกนั ในนามของ ‘เสนทางสายไหม’ รัชสมัยฮ่ันเฉิงต้ี(汉成帝) กลุมตระกูลหวังซ่ึงเปนญาติฝายพระมารดาของเฉงิ ต้ี(汉成帝) เขากุมอํานาจทาง การเมอื งไวไ ด ตระกูลหวังมีพ่นี อ ง 4 คนและหลานชายชื่อหวงั มง่ั เขารวบตาํ แหนง หัวหนา ทางการทหารและพลาธกิ ารไวได อกี ท้งั ยงั รํ่ารวยทรัพยส ินมหาศาลพอลวงเขารัชสมัยฮ่ันอุยตี้ ราชวงศฮัน่ ตะวันตกก็ถูกกบฏชาวนาส่ันคลอนราชบลั ลงั กจนแทบไม อาจยืนหยัดตอไปได หวังหมั่ง(王莽)นําความคิดเร่ือง ‘สืบทอดบัญชาสวรรค’ มาใชเพื่อการแกไขวิกฤตอีกคร้ัง แตก็ตอง ประสบกบั ความลมเหลว เมอ่ื ฮนั่ ผิงตี้(汉平帝) ขึน้ ครองบัลลงั ก เมอื่ ฮั่นผงิ ต(้ี 汉平帝)ส้ินพระชนมลง หยจู อื่ อิง(孺子 婴) ซ่งึ ยงั เปน เด็กขึน้ ครองราชยตอมา หวังหมัง่ (王莽)เห็นเปนโอกาส จงึ ถอดถอนหยูจ่ืออิง(孺子婴) แลวตง้ั ตนขนึ้ เปน ฮองเต (ค.ศ. 8-23) นับแตนั้น ราชวงศฮ ่ันตะวันตกกถ็ งึ กาลลม สลาย ฮน่ั ตะวันออก (ครสิ ตศกั ราช 25 – 220) นบั แต \"หวังหมั่ง\"(王莽) ถอดถอน \"หยูจ่อื อิง\"(孺子婴) ยุวกษัตริยองคสดุ ทายในราชวงศฮ่ันตะวันตก เพอ่ื ต้ัง ตนเปนใหญ โดยจัดระเบียบการปกครองใหม และกอตั้งราชวงศซิน(新朝) ขึ้น แตความลมเหลวของระเบียบใหมไดสรา ง กระแสตอ ตา นจากประชาชน เกดิ เปน กบฏชาวนาในพ้นื ท่ีตาง ๆ โดยในบรรดากองกําลังเหลาน้ี ถอื วากองทัพของหลิวซิ่ว(劉 秀)มกี ําลังกลาแขง็ ท่ีสดุ ปคริสตศักราช 25 หลิวซิ่ว(劉秀)ก็ตั้งตัวข้ึนเปนฮองเตครองดินแดนเหอเปย(河北) ภายใตสมญานามวา ฮั่นก วงตี้(汉光武帝) และใชชื่อราชวงศฮั่นตามเดิม โดยทางประวัตศิ าสตรไ ดแบงยคุ น้ีเปนฮัน่ ตะวันออก เนื่องจากนครหลวง ต้ังอยทู ่เี มืองล่ัวหยาง(洛阳)ภารกิจแรกของกวงอตู (้ี 汉光武帝)คือการปราบกองกาํ ลังควิ้ แดงที่กําลังปด ลอ มเมืองฉางอัน (长安) ในชวงปลายราขวงศฮ่ันตะวันออกซึ่งเปนชวงสมัยยคุ สามกก พระเจา เหีย้ นเต(汉献帝)ทรงถูกบังคบั ใหสละพระ ราชบัลลังกและมอบใหวุยอองโจผี(曹丕) บตุ รชายของโจโฉ(曹操) แตว าราชวงศฮ น่ั ยังไมสิ้นสุดเมื่อฮันตงอองเลา ป ผเู ปน พระเจาอาของพระเจา เหยี้ นเต( 汉献帝)และเช้ือพระวงศส ถาปนาตนเองข้นึ เปนพระมหาจกั รพรรดิในแดนเสฉวนเพ่ือรักษา ราชวงศฮ ่ันและเช้อื สายราชตระกูลเลาตอไปและกอบกูราชวงศฮั่นใหฟน คืนอีกครั้ง แตห ลงั จากพระเจาเลาปสวรรคต พระเจา เลาเส้ียนข้ึนครองราชยต อแตพ ระองคกลบั ไมส นใจบริหารบานเมือง กลบั เอาเสพสรุ านารีไปวันๆ แถมยังหูเบามักถูกขันทีกังฉิน ยุแหยทําใหจกกก(蜀国)ออนแอลงและถูกวุยกก(魏国)โจมตีจนลมสลายลง หลังจากนั้นเวลาตอมาสุมาเอี๋ยน(司馬 炎)ไดล ม ลางราชวงศวุย กลืนดนิ แดนเสฉวนของจกกก(蜀国) และตีงอกก(吴国)จนแตกเปนเหตุใหแผนดีนจีนที่ไดแตก ออกเปนสามกกกลับมารวมกันอีกครั้งซ่ึงอยูภายใตการนําของราชวงศใหมคือ ราชวงศจิ้น(晋朝) อันเปนการลมสลายของ ราชวงศฮ ่นั ในท่สี ดุ

~ 11 ~ ราชวงศจ น้ิ (晋朝) ค.ศ. 265–ค.ศ. 420 จิ้นตะวนั ตก (ครสิ ตศ กั ราช 265 – 316) ซอื หมาเอีย๋ น (สุมาเอี๋ยน)(司馬炎) ประกาศตงั้ ราชวงศจ ้ินตะวันตก ข้ึนแทนทีร่ าชวงศเ วย (วุยกก ) (魏国)ของ เฉาเชาหรอื โจโฉ(曹操) เมื่อถงึ ป 280 จิ้นตะวนั ตกปราบกก อ(ู 吴国)ลงได สภาพการแบง แยกอาํ นาจของสามกกก็สลายตัว ไป ท้ังแผนดนิ จนี รวมเปน หนง่ึ เดยี วอกี คร้งั เกิดความสนั ตสิ ขุ ข้ึนในชว งเวลาหน่งึ ราชวงศจิ้นตะวันตกเปนยุคสมัยที่กลมุ ตระกูลใหญกาวเขามาเปน ผูมีอิทธิพลทางการเมืองอยางสูง เนื่องจากนโยบาย การปกครองของซือหมาเอ๋ยี น(司馬炎) หรือ จิ้นอตู ้(ี 晋武帝) โนม เอยี งไปในทางเอื้อประโยชนต อ กลมุ ตระกูลชนชั้นสูง อีกท้งั กฎหมายยังใหสทิ ธิพิเศษตอขุนนางเจาทดี่ ิน ขณะท่ขี ุมกําลังจากตระกูลใหญเ หลาน้เี ติบโตข้ึน ขอ ขัดแยงระหวา งกลุมก็มี มากข้ึนเปนเงาตามตัว ทวา อํานาจการปกครองจากสวนกลางกลับออนแอลง เปนเหตใุ หเ กิดความวุนวายในเวลาตอมา ในยคุ สมัยนี้ บา นเมอื งเสื่อมโทรม กลมุ ผูมอี ํานาจใชชีวิตอยางความฟุงเฟอเหอเหมิ เต็มไปดว ยการแกงแยง แขง ขันและคดโกง ขณะท่ี คนจนถกู เรยี กเก็บภาษีแพงลิบล่ิว จ้นิ อูต(้ี 晋武帝) เนื่องจากไดร ับบทเรยี นจากราชวงศวุยท่ีไมไดจัดสรรอํานาจใหเชื้อพระ วงศเปนเหตุใหร าชวงศจิ้นซึ่งอยูในตระกูลอื่นเขาฉกฉวยอํานาจไดโดยงาย ดังนั้น เพ่ือรักษาพระราชอํานาจของตนไว จึงทรง อวยยศเหลาเช้อื พระวงศขึ้นเปนออง ใหอ าํ นาจในการตรวจสอบความเคล่ือนไหวทางทหารของกลุมอํานาจภายนอก ทาํ ใหเช้ือ พระวงศเหลา นี้สามารถบญั ชาการกาํ ลงั ทหารจํานวนไมนอย เม่ือถึงสมัยของจ้ินฮุยต้ี(晋惠帝) ไดเกิดเหตุจลาจล ‘8 อองชิงบัลลังก’ อองทั้ง 8 ไดแก อองเล่ียง อองเหวย ออง หลนุ อองจง อองหย่ิง อองอ้ี ออ งหยงและออ งเยว  ตางยกกาํ ลังเขาหํา้ ห่นั กันเกิดเปนสงครามภายในขึน้ เหตุการณค วามวุนวาย ทางการเมอื งคร้งั นกี้ ินเวลาถึง 16 ป ในชวงปลายของจลาจล ‘8 ออ งชิงบลั ลงั ก’ ขณะทบ่ี รรดาเชือ้ พระวงศผ ูนําของแตละกลุม ตา งทยอยกันเสียชีวิตในการศึก หัวหนา ของชนเผา ซวงหนู(匈奴)หลิวหยวน กป็ ระกาศตัง้ ตัวเปนอิสระ โดยใชช ื่อวาฮ่ันกวอ ภายหลงั หลวิ หยวนส้ินชพี ลง บคุ รชายชอื่ หลิวชง ยกกําลังเขาบุกล่ัวหยาง(洛阳)นครหลวงของจิ้นตะวันตก จบั จนิ้ ฮยุ ตี้(晋 惠帝) เปน ตวั ประกนั และสาํ เร็จโทษในเวลาตอมา โดยเชื้อพระวงศทางนครฉางอนั เม่ือทราบเรอื่ งก็ใหจนิ้ หมิน่ ต้(ี 晋愍帝) ขนึ้ ครองบลั ลังกสืบทอดราชวงศจ้ิน(金朝)ตอไปทันที ประชาชนทีห่ วาดเกรงภยั จากสงครามทางภาคเหนือ ตา งพากนั อพยพ ลงใต จวบถงึ ป 316 กองกาํ ลังของชนเผาซวงหน(ู 匈奴)บุกเขานครฉางอนั เมืองหลวงเกาของราชวงศฮ่นั ตะวันตก จบั กมุ จนิ้ ห มิ่นต(้ี 晋愍帝) เพ่ือรบั โทษทัณฑ จิน้ ตะวันตกจึงถึงกาลลมสลาย จ้นิ ตะวันออก (ครสิ ตศกั ราช 317 – 420) ปคริสตศักราช 317 ภายใตการสนับสนุนจากเหลาตระกูลชนช้ันสูงในจงหยวน (ที่ราบภาคกลางบริเวณลุมแมนา้ํ ฮ วงโห(黄河)) และเจียงหนัน(江南) (ดินแดนทางตอนใตของแมน้ําฉางเจียงหรอื แยงซีเกียง) ซือหมาลุย(司馬睿) ซึ่ง ขณะน้ันมีตําแหนงเปนหลางหยาหวัง จึงตั้งตัวข้ึนเปนกษัตริยราชวงศจิ้น(金朝)สืบตอมา ทรงพระนามวา จ้ินหยวนต้ี(晋 元帝) และสถาปนาเมืองเจยี้ นคงั (เมืองหนนั จงิ มณฑลเจียงซใู นปจจุบัน) ขนึ้ เปน ราชธานี ชวงระหวางปคริสตศักราช 317 – 399 รัชสมัยจิ้นหยวนตี้(晋元帝)ถึงจ้ินอันตี้(晋安帝) ถือเปนชวงเวลาท่ี ราชวงศจ้ินตะวันออกมีการพฒั นาอยางคอยเปนคอ ยไป ถึงแมวาระหวางนี้มีการกอความไมสงบบา งประปรายแตก ็ถูกบรรดา ขนุ นางและกลุมตระกูลใหญร วมกันกดดันใหสลายตัวไปในที่สดุ พฒั นาการดังกลาว ไดทําใหเกดิ กลุม 4 ตระกูลใหญที่ผลัดกัน ขึ้นกุมอํานาจทางการเมืองในสมัยจ้ินตะวันออก อันไดแก ตระกูลหวัง อ่ีว หวน เซ่ีย ขณะท่ีกษัตริยไมมีพระราชอํานาจใด ๆ เปนเหตุใหบา นเมืองตกอยูในสภาพคลอนแคลน ยากจะกา วไปขา งหนา

~ 12 ~ ป 420 หลวิ อว้ี ( 刘裕) บีบใหฮอ งเตสละราชย ประกาศสถาปนารฐั ซง แลวตั้งตนข้นึ เปนฮองเต มพี ระนามวา ซง อูตี้ (宋武帝) เปนอันสนิ้ สดุ ราชวงศจ นิ้ ตะวนั ออก ยคุ ราชวงศเหนอื -ใต ยุคราชวงศเหนือ-ใต ยุคสงครามกลางเมือง และยุคแหงความวุนวายทางการเมืองยุคหน่ึงใน ประวัติศาสตรจ ีน อยู ในชวงป ค.ศ. 420 - ค.ศ. 589 กอนที่ จักรพรรดิสุยเหวิน(隋文帝) ปฐมจักรพรรดิแหง ราชวงศสุย(隋朝) จะสามารถ พชิ ติ ราชวงศโจวเหนือ และรวบรวมแผนดินเปนปก แผนไดส าํ เรจ็ เม่ือป ค.ศ. 589 เนื่องจากความวุนวายทางการเมืองและความออนแอของ ราชวงศฮัน่ ตะวันออก ทาํ ใหในป พ.ศ. 763 โจผี วยุ ออง( 曹丕)บุตรชายของ โจโฉ(曹操) ไดกระทําการปลด จักรพรรดิฮน่ั เซี่ยน หรือ พระเจาเหี้ยนเต(汉献帝) ออกจากราช บัลลงั กพรอมกับสถาปนาตนเองข้ึนเปน จกั รพรรดิเวยเหวิน(魏文帝) ปฐมจักรพรรดแิ หง ราชวงศเ วย ทาํ ใหราชวงศฮ่ันท่ี ปกครองประเทศจีนมายาวนานกวา 400 ปตองสิ้นสุดลงทําให เลาป(刘备) ฮันตองอองเชื้อพระวงศราชวงศฮ่ันไมพอใจ สถาปนาตนเองข้นึ เปน จกั รพรรดเิ จยี งบู ปฐมจักรพรรดิแหง ราชวงศฉู-ฮั่น ขณะเดียวกัน ซนุ กวน(孙权) ก็ไดส ถาปนาตนเอง ข้ึนเปน จักรพรรดหิ วตู า ปฐมจกั รพรรดิแหง ราชวงศหวู แตหลงั จากส้ินรัชสมยั ของจักรพรรดิเวยเหวิน(魏文帝)เม่ือป พ.ศ. 769 แลว ราชวงศเ วยกเ็ ร่ิมเสื่อมอาํ นาจลงอีก ท้งั ตระกูลสุมา ทีน่ ําโดย สมุ าอ้ี กเ็ ริ่มเรืองอํานาจขน้ึ มาขณะเดยี วสงครามของทัง้ 3 ราชวงศก ย็ งั มีอยจู นกระทงั่ ป พ.ศ. 804 สุ มาเอ๋ียน(司馬炎) จิ้นอองหลานชายของสุมาอี้ไดทําการปลด จักรพรรดิเวยหยวน หรือ พระเจาโจฮวน จักรพรรดิองค สดุ ทายแหง ราชวงศเ วยออกจากราชบัลลังกพ รอมกับสถาปนาตนเองขึ้นเปน จกั รพรรดิจ้นิ หวู ปฐมจกั รพรรดแิ หง ราชวงศจิ้น ตะวันตก ทําใหร าชวงศเวย สิ้นสดุ ลง หลังจากนั้นจักรพรรดิจิ้นหวูก็ทรงทําสงครามจนสามารถพิชิตราชวงศหวูและรวบรวมแผนดินไดสําเร็จเม่ือป พ.ศ. 819 แตร าชวงศจ ้ิน(晋朝)ก็ประสบปญ หาการแยง ชิงอํานาจรวมถึงการทําสงครามกับชนเผาปาเถ่ือนนอกกําแพงทาํ ใหในป พ.ศ. 963 หลิวอว้ี(刘裕) ขุนศึกแหง ราชวงศจิ้นตะวันออก ไดทําการปลดจักรพรรดิองคสุดทายของราชวงศออกจากราช บัลลังกพรอมกับสถาปนาตนเองข้ึนเปน จักรพรรดิหลิวซงหวู ปฐมจักรพรรดิแหง ราชวงศหลิวซง อันเปนจุดเร่ิมตนของ ยุค ราชวงศเหนือ-ใต ราชวงศส ยุ (隋朝) พ.ศ. 1124–พ.ศ. 1161 ราชวงศส ยุ (隋朝) เปนราชวงศท ่ที รงอาํ นาจทางการทหารแตม ีระยะเวลาการปกครองท่ีคอนขา งสั้น สถาปนาขึ้น เม่ือป พ.ศ. 1124 ภายหลังจากยุคราชวงศเหนือ-ใต[1] โดยจักรพรรดิสุยเหวินตี้(หยางเจียน)(隋文帝) อดีตแมทัพแหง ราชวงศโจวเหนือ โดยในรัชกาลของพระองคทรงสามารถรวบรวมแผนดินจีนใหเปนปกแผนอีกคร้ัง มีนครฉางอันเปนเหมือง หลวงระหวาง พ.ศ. 1124 - พ.ศ. 1148 และตอ มายายไปนครลัว่ หยาง(洛阳)ระหวาง พ.ศ. 1148 - พ.ศ. 1161

~ 13 ~ จักรพรรดสิ ยุ เหวินต(ี้ 隋文帝) ทรงดาํ เนนิ นโยบายอยา งแยบยล โดยการหลอหลอมเอาวฒั นธรรมแตล ะแควนเขา ดวยกัน เพื่อผสมผสานใหแ ตล ะแควนมีความเปนปกแผน โดยมกี ารผสมผสานหลักการของศาสนาพุทธที่หยางเจยี นนับถือ เขา กบั ลทั ธขิ งจอ๊ื และลทั ธเิ ตา แลว นาํ มาพัฒนาเปน การสรางความม่ันคงใหแกก ฎหมายของราชวงศ สยุ หยางต้ี(隋炀帝)ทรงดําเนินนโยบายมีการริเรมิ่ การสอบจอหงวน เปน คร้ังแรก ท่วั ราชอาณาจักร เพอ่ื คดั เลือก ผูท่ีมีความสามารถเขา มารบั ราชการในตําแหนง ขนุ นาง ทําใหแ ตเ ดมิ ทขี่ นุ นางจะมเี พียงแตช นชนั้ สูงท่สี ืบทอดสกุลตอกนั มา ทํา ใหอาจจะมีแตตําแหนงแตไรความสามารถ จึงไดผูที่มีฝมือและความรูอยางแทจริง ซํ้ายังทําใหประชาชนไดมีโอกาสมารับ ราชการในราชวัง ตอมาสุยหยางต้ี(隋炀帝)บัญชาใหยกทัพบุกเกาหลีและแมนจู ถึง 4 ครั้ง ทําใหราชวงศสุย(隋朝) เสียหาย อยางหนัก ดวยเหตุนี้ จึงการการกอจลาจลทั่วทุกหัวระแหง รวมไปถึงการกอกบฏในราชสํานักเองอีกดวย สุดทาย สุยหยางต้ี (隋炀帝)ถกู ลอบปลงพระชนมโดยพระประยรู ญาตขิ องพระองค ราชวงศส ยุ (隋朝)จึงถงึ กาลอาวสาน เมอื่ ป พ.ศ. 1161 ราชวงศถัง(唐朝) พ.ศ. 1161–1233 ,พ.ศ. 1248–1450 ราชวงศถงั (唐朝) ราชวงศนี้สรางความเจริญรุงเรืองใหจีนอยางมาก ทงั้ ดา นศลิ ปกรรม วฒั นธรรม และอกี หลาย ๆ ดา น หลยี่ วน(李淵)ไดต ั้งตัวเองเปน จักรพรรดถิ งั เกาจู หลงั จากรวมแผนดินใหเ ปนปกแผนแลว กเ็ กดิ การแยง ชิงตําแหนง รัชทายาทขึ้น ระหวางโอรสหล่ีเจ้ียนเฉิง(李建成) หลี่ซ่ือหมิน(李世民) และหล่ีหยวนจ๋ี(李元吉) หล่ีซ่ือหมิน(李 世民)นัน้ มีความดคี วามชอบมาก เนอ่ื งจากรบชนะมาหลายครั้ง ตอ มา ถังเกาจ(ู 唐高祖)กส็ ละราชสมบตั ิ ต้งั ตนเองเปน ไทชางหวง(太上皇) ราชวงศถ งั ปกครองประเทศนานถึง 289 ปตงั้ แต ค.ศ. 618 เมื่อราชวงศถงั สถาปนาขนึ้ จนถึง ค.ศ. 907 ราชวงศถังถูก จเู วนิ (祖文)โคน ลง ราชวงศถ ัง(唐朝) แบง ไดเ ปนสองชว งจากการกอกบฏของอนั ลซู ันและส่ือซือหมิง ชว งแรกเปน ชวงที่เจ ริงรุงเรือง ชวงหลังเปนชวงที่เสื่อมโทรมลง จักรพรรดิถัง เกาจูสถาปนาราชวงศถัง หล่ี ซื่อหมิน(李世民) โอรสของ จักรพรรดิถังเกาจไู ดน ํากองทัพรวบรวมจีนเปนเอกภาพใชเวลานานถึง 10 ป หลังจากเหตการณประตูเสียนอูเ หมิน หลี่ซ่ือหมิน ขึ้นครองราชยจนเปนจักรพรรดิถังไทจง(唐太宗) จักรพรรดิถังไทจงบริหารประเทศอยางแข็งขันจนทําใหราชวงศถัง เจริญรุงเรืองอยา งไมเ คยมมี ากอน อยูในฐานะนาํ หนา ทัว่ โลกในสมัยนนั้ ทง้ั ดานการเมือง เศรษฐกจิ วฒั นธรรมและดานอ่นื ๆ ซง่ึ เรียกวา ”ชวงเจริญรุงเรืองรัชสมัยเจินกวน” หลังจากน้ัน ในสมัยจักรพรรดิถังเสวียนจงก็เจริญรุงเรอื งอีกคร้ัง เรียกวา ”ชวง เจริญรงุ เรืองรัชสมยั ไคหยวน” ประเทศเขม แข็งเกรยี งไกร ประชาชนมีความม่ังคัง่ แตหลงั จากนั้นไมน าน ในชวงปลายรัชกาลถัง เสวียนจงไดเกิดกบฏอันลูซ นั และสอ่ื ซือหมิง จากนเี้ ปนตน มา ราชวงศถังก็เรมิ่ เส่อื มโทรมลงเรื่อย ๆ ในสมัยราชวงศสุย(隋朝)และราชวงศถัง(唐朝) ระบบการเมืองมีการพัฒนาไปไมนอยและมีสงอิทธิพลตอยุค หลังมาก เชนระบบ 3 กระทรวง 6 ฝาย ระบบสอบจอหงวนและระบบภาษีเปนตน ในดานการตางประเทศ ราชวงศสุยและ ราชวงศถ ังไดใ ชม าตรการที่คอ นขางเปดประเทศ การแลกเปลยี่ นทางเศรษฐกจิ และวัฒนธรรมระหวางประเทศมีบอ ยครั้ง

~ 14 ~ ในสมัยราชวงศถัง(唐朝) พระเจาถังไทจ ง(唐太宗) ไดโ ปรดพระกรุณาฯ ใหส มณะเหย้ี นจาง ไปทําการอัญเชิญ พระไตรปฏกมาจากชมพูทวปี อันเปน การเริ่มตนของการใช เสนทางสายใหม และกอ เกดิ นิยายเร่ือง \"ไซอ๋วิ \" ในเวลาตอ มา ซ่งึ หลงั จากท่ีสมณะเหีย้ นจางรับปากไปอัญเชญิ พระไตรปฏ กแลว ก็ไดรับการเปลย่ื นนามมาเปน \"พระถังซัมจง๋ั \" ราชวงศถงั (唐朝)ชว งหลังมีความวุนวายในดานการเมอื ง เกิดการปะทะกนั ระหวางพรรคหนิวและพรรคหลก่ี บั การ กุมอํานาจของขุนนางขันที การลุกข้ึนตอสูของชาวนาเกิดขน้ึ ไมขาดสาย ในที่สุด การลุกขึ้นสูที่มีผูนําไดแกหวงเฉา จูเวิน(祖 文)ท่ีเคยเปนบริวารของหวงเฉา แตกลับไปยอมจํานนตอรัฐบาลราชวงศถัง หลังจากน้ัน ก็ฉวยโอกาสโคนราชวงศถังลง ประกาศตนเปนจกั รพรรดิโดยสถาปนาราชวงศเหลยี งยคุ หลงั ซึ่งเปนราชวงศแ รกของสมยั อูไตหรือสมัยหาราชวงศ ราชวงศซ ง (宋朝) 960–1279 ราชวงศซง (宋朝) เปน หนึง่ ในราชวงศซึ่งปกครองประเทศจีนอยูระหวางป พ.ศ. 1503 ถึง ป พ.ศ. 1822 รฐั บาล ซง เปนรัฐบาลแรกในโลกทีใ่ ชเ งนิ ตราแบบกระดาษ ราชวงศซ ง(宋朝)ไดใชระบบการรวมศูนยอํานาจผสมกบั การการแตงต้ังขาราชการจากสวนกลางออกไปปกครอง หวั เมือง ระบบนท้ี าํ ใหราชสํานักมีเวลาดแู ลกิจการในเมืองหลวงมากขึ้นและในยุคนี้มีการกอสรางเมืองไมเพียงเพ่ือการบริหาร เทานน้ั ยังเปน การสรา งเมืองเพื่อเปนศูนยก ลางการพาณชิ ย อตุ สาหกรรม พาณิชยน าวี หวั เมืองชายฝงถูกเช่ือมโยงกบั หัวเมือง ในแผน ดนิ การพฒั นาน้ีทําใหเ กดิ สามัญชนที่รํ่ารวยขึ้นมาโดยไมตองรับราชการอยางในอดีตจํานวนมาก เจา ควงอิ้น(赵匡胤) ไดชื่อวา พระเจาซงไทจู(宋太祖) ไดพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมขึน้ มาใหม แตกลับตัด ทอนอาํ นาจทางการทหารของแมทัพ เน่ืองจากความระแวง กลวั จะยดึ อาํ นาจ ทาํ ใหก ารทหารออนแอ อยางไรก็ดี ในราชวงศนี้ ศิลปกรรมและวัฒนธรรมรุงเรืองมาก การศึกษาของประชาชนดีขึ้น และเปาบุนจิ้น(包拯) ก็ไดมาเกิดในยุคในสมัยของ จักรพรรดิซงเหรินจง(宋仁宗) ซ่ึงเปนยุคที่ฮองเตออนแอ อํานาจอยูในมือพวกกังฉิน ทานตัดสินคดีอยางยุติธรรมและ เด็ดขาด ไมเกรงหนาอนิ ทรหนา พรหมใด ๆ จนเปน ที่เลอ่ื งลอื มาถงึ ปจจบุ นั ในสมัยราชวงศซง (宋朝) จนี ถกู รกุ รานโดยชนเผา ตา ง ๆ จึงมีศกึ อยูตลอดมา แถมยงั ตองยอมเซน็ สญั ญาสงบศึกกับ \"คนปาเถื่อน\" ตองสงบรรณาการให ทําใหการเงินไมคลองตัว ครั้นตอมา มีชนเผาจินหรือกิม (บรรพบุรษุ ของแมนจู) เขามาตี และเนอ่ื งจากมขี นุ นางกังฉินไปเขากับศตั รู (ดังเชน ฉนิ ไคว กงั ฉนิ ช่ือดงั ซึ่งใสความแมท พั งักฮยุ และสังหารงกั ฮยุ กับลกู ชายเสีย ทําใหชาวจนี เคยี ดแคนชงิ ชงั อยา งยิ่ง บวกกับการทหารที่ออ นแออยูแลว (ผสมกบั ฮอ งเตทไี่ รสามารถ หูเบา เชือ่ ฟงกงั ฉนิ ) ทําให พวกจินสามารถบุกจนถึงเมืองไคฟง(开封) (เมืองหลวง) จึงตองยายเมอื งหลวง ไปอยทู างทศิ ใต มีช่ือเรียกวา ซงใต ซ่ึงพวก จนิ ก็ยังตามลางผลาญตลอด แตตอมา ในที่สดุ พวกจิน, เซีย่ กับชติ นั ก็ถูกมองโกล ซง่ึ นาํ โดย เจงกสิ ขา น(成吉思汗) (เตมู จิน) เขาตี แลวหันมาตีจีนตอจนถึงปกกิ่ง หลังจากน้ัน กุบไลขาน(忽必烈) หลานปูของเจงกิสขาน ไดโจมตีราชวงศซงใต โดยไดความรว มมอื จากขุนนาง และทหารของราชวงศซงบางคน ทีก่ ลบั ลําหันมาชวยเหลอื มองโกล โจมตีพวกของตวั เอง จนส้ิน ราชวงศในทีส่ ดุ แลว กุบไลขาน(忽必烈)จงึ ต้ังราชวงศห ยวน(元朝)ข้ึนมาแทน

~ 15 ~ ยคุ สมยั ทางประวตั ศิ าสตรไทย อาณาจกั รละโว อาณาจักรละโว บางเรียก ลวรัฐ หรือ ละโวโยทิยา[1] เปนอาณาจักรโบราณในมณฑลอํานาจแหงหน่ึงในอดีต ซ่ึง ตั้งอยบู นฝง ซา ยของลมุ น้าํ เจาพระยา สถาปนาขึ้นราวปลายยคุ ทวารวดี มีศูนยกลางอาํ นาจอยทู ่ีลวปุระ (ปจ จบุ ันคือเมอื งลพบุรี) หลงั การสถาปนาอาณาจักรอยุธยา อาณาจักรละโวไ ดถ กู ผนวกเปนสวนหน่ึงของอาณาจักรอยุธยา ในพงศาวดารเหนือพอจะสรุปไดวาเมืองละโวมีมาตงั้ แต พ.ศ. 1002 แลว มเี มอื งลพบรุ ีเปน เมืองหลวงต้งั อยูทางภาค กลางในบริเวณลุมแมน้ําเจาพระยา มอี าณาเขตตั้งแตช ัยนาทลงมาจนถึงเขตประจวบครี ีขนั ธ ทางดา นตะวันตกจดมะริด ทวาย ดา นตะวนั ออกจดนครราชสมี า ลพบุรีเคยเปนเมืองสําคัญของอาณาจักรทวารวดีมากอน เคยมีความรุงเรืองในดานพระพุทธศาสนามาแตโบราณ ตํานานมูลศาสนา กลาววาพระเจากรุงละโวไดสง พระนางจามเทวี ราชธิดาไปครองเมืองหริภุญชัย (ลําพูน) เพ่ือเผยแผ พระพุทธศาสนาในดินแดนภาคเหนือ เมอื่ เทียบเคยี งกบั อาณาจกั รรว มสมยั พบวาอาณาจักรละโวอยใู นยคุ เดยี วกันกับอาณาจกั รทวารวดี และอาณาจกั รเจน ละพ้ืนที่อิทธิพลบางสวนก็ถือวาเปนพ้ืนท่ีเดียวกัน ประกอบกับตามหลักฐานเก่ียวกับอาณาจักรทวารวดีบงบอกวา ทวารวดี ไดร ับอทิ ธพิ ลจากอินเดียหลายอยาง เชน ดานการปกครองรับความเช่ือเร่ืองการปกครองโดยกษตั ริย สันนิษฐานวาการปกครอง สมัยทวารวดีแบงออกเปนแควน มีเจานายปกครองตนเองแตมีความสัมพันธในลักษณะเครือญาติการแบงชนช้ันในสังคม ออกเปน ชนชั้นปกครองกับชนชั้นทีถ่ ูกปกครอง ประมาณปลายพุทธศตวรรษท่ี 17 การคาขายระหวางอาณาจักรละโวกับจีนเจริญรุงเรืองขึ้น แตเนื่องจากอยุธยา ต้ังอยูใกลทะเลซึ่งเปนทําเลที่เหมาะสมกวา ศูนยกลางการคาขายจึงเปลี่ยนจากลพบุรีไปอยูที่อยุธยา และเมื่อพระเจาอูทอง สถาปนากรุงศรีอยุธยาข้ึนเปนเมืองหลวงของอาณาจักรอยุธยา อาณาจักรละโวจึงถูกผนวกเขาเปนสวนหน่ึงของอาณาจักร อยธุ ยา เปน อันสิ้นสุดความเปนอาณาจักรละโวต ้งั แตน น้ั มา อาณาจกั รหริภุญชัย อาณาจกั รหรภิ ญุ ชัย หรือ หริภุญไชย เปน อาณาจกั รมอญ ท่ีตัง้ อยูบรเิ วณภาคเหนือของประเทศไทยปจจุบัน ตาํ นานจามเทวีวงศโบราณไดบันทึกไววา ฤๅษวี าสุเทพเปน ผูส รางเมืองหรภิ ุญชยั ขึน้ ในป พ.ศ. 1310 แลว ทลู เชญิ พระ นางจามเทวี ซ่ึงเปนเจาหญิงจากอาณาจักรละโว ขึ้นมาครองเมืองหริภุญชัย ในคร้ังน้ันพระนางจามเทวีไดนําพระภิกษุ นกั ปราชญ และชางศิลปะตาง ๆ จากละโวข้ึนไปดวยเปนจํานวนมากราวหมื่นคน พระนางไดท ํานุบํารุงและกอสรางบา นเมือง ทําใหเมอื งหริภญุ ชยั (ลาํ พนู ) นั้นเปนแหลงศิลปวัฒนธรรมทเี่ จริญรงุ เรืองยิ่ง ตอ มาพระนางไดสรางเขลางคนคร (ลําปาง) ขน้ึ อกี เมืองหนึ่งใหเ ปน เมอื งสําคัญ สมยั นัน้ ปรากฏมกี ารใชภาษามอญโบราณในศิลาจารึกของหรภิ ญุ ชยั มีหนังสือหมานซขู องจีนสมัย ราชวงศถ ัง กลาวถึงนครหริภญุ ชยั ไวว า เปน “อาณาจักรของสมเด็จพระราชินีนาถ” (女王國 หนว่ี  หวัง กวอ )

~ 16 ~ ตอ มา พ.ศ. 1824 พญามังรายมหาราชผูสถาปนาอาณาจักรลา นนา ไดยกกองทพั เขายึดเอาเมอื งหริภุญชยั จากพญายี บาได ตอจากน้นั อาณาจักรหริภญุ ชัยจงึ สิ้นสุดลงหลงั จากรงุ เรืองมา 618 ป มพี ระมหากษตั ริยครองเมอื ง 49 พระองค มีการพบจารึกอักษรมอญโบราณ สมัยหริภุญไชย ราวพุทธศตวรรษที่ 17 จํานวน 7 หลัก ท่ีลําพูน ปจจุบันอยูที่ พิพิธภัณฑสถานแหงชาตหิ ริภญุ ไชย จังหวัดลําพูน บางหมูบานของจังหวัดลําพูนนั้นพบวา ยังมีคนพูดภาษามอญและอนุรกั ษ วัฒนธรรมมอญอยู อาณาจักรสโุ ขทัย พ.ศ. 1792–พ.ศ. 1981 อาณาจักรสุโขทัย เปนรัฐในอดีตรัฐหน่ึง ต้ังอยูบนที่ราบลุมแมนํ้ายม สถาปนาขึ้นราวพุทธศตวรรษที่ 18 ในฐานะ สถานีการคาของรัฐละโว หลังจากนั้นราวป 1782 พอ ขุนบางกลางหาวและพอขุนผาเมืองไดรวมกันกระทําการยึดอํานาจจาก ขอมสบาดโขลญลําพงเปนผลสําเร็จ และไดสถาปนาเอกราชใหรัฐสุโขทัยเปนอาณาจักรสุโขทัย และมีความเจริญรุงเรือง ตามลําดบั และเพิ่มถงึ ขีดสุดในสมยั พอขุนรามคําแหงมหาราช กอ นจะคอ ย ๆ ตกตาํ่ และประสบปญ หาทั้งจากปญหาภายนอก และภายใน จนตอ มาถูกรวมเปนสว นหนึง่ ของอาณาจักรอยุธยาไปในที่สดุ สภาพเศรษฐกิจสมัยสุโขทัยเปนระบบเศรษฐกิจแบบเสรีนิยม ประชาชนประกอบอาชีพเกษตรกรรมดวยระบบ การเกษตรแบบพ่ึงพาธรรมชาติ เชนสังคมไทยสวนใหญในชนบทปจจุบัน และสงออกเครื่องถวยชามสังคโลก การใชชีวิตของ ผคู นในสมยั สโุ ขทัยมคี วามอิสระเสรี มเี สรีภาพอยางมากเนื่องจากผปู กครองรัฐใหอสิ ระแกไ พรฟา และปกครองแบบพอกบั ลูก

~ 17 ~ ตอนท่ี 1 ใหนักเรียนตอบคาํ ถามตามหัวขอ ดังตอไปน้ี 1.จิน๋ ซฮี อ งเต(秦始皇)เดิมมชี ื่อวา อะไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.จกั รพรรดิฮ่นั อูต้(ี 汉武帝)สงใครไปเปน ทูตสันถวไมตรยี งั ดินแดนตะวนั ตก เพื่อเปดเสนทางการคาออกไปยงั ดินแดนเอเชีย กลาง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3.จากเร่อื งสามกก จงบอกวา มีกกอะไรบาง แลวใครคือผนู ําแตละกก ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4.รัชสมัยจิ้นหยวนต(้ี 晋元帝) เกดิ กลมุ 4 ตระกูลใหญท ี่ผลัดกันข้ึนกุมอาํ นาจทางการเมือง มีตระกูลอะไรบา ง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5.โอรสของจักรพรรดิถังเกาจ(ู 唐高祖) ทแ่ี ยงตาํ แหนงรชั ทายาทกนั มีใครบาง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ตอนท่ี 2 ใหน กั เรยี นเชค็ เคร่ืองหมาย()ลงหนาขอความท่คี ดิ วาถกู และเช็ค(×)ลงหนาขอความท่คี ดิ วาผิด ………….(1)เปาบนุ จน้ิ (包拯) กไ็ ดม าเกดิ ในยคุ ในสมัยของจักรพรรดิซงเหรนิ จง(宋仁宗) ซง่ึ เปนยุคท่ีฮองเตออนแอ อํานาจอยูในมอื พวกกังฉิน ………….(2)ตอ มาสุยหยางตี้(隋炀帝)บัญชาใหยกทพั บุกเกาหลแี ละแมนจู ถึง 4 คร้งั ทําใหราชวงศสุย(隋朝) เสียหาย อยางหนัก ………….(3)ซนุ กวน(孙权) ก็ไดสถาปนาตนเองขึ้นเปน จักรพรรดหิ วงตา ………….(4)จักรพรรดิจ้ินอูตี้(汉武帝) เดิมมีชื่อวา ซอื หมาเซียน ………….(5)สยุ หยางตี้(隋炀帝)ทรงดาํ เนนิ นโยบายมกี ารรเิ ร่ิมการสอบจอหงวน เปน คร้ังแรก ทัว่ ราชอาณาจักร

~ 18 ~ ตอนที่ 3 จงสรุปเนอื้ หาของราชวงศถงั ตามความเขาใจของนักเรียน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

~ 19 ~ บทที่ 2 เปนเรื่องเกยี่ วกับราชวงศฮ ัน่ จิ้น เหนือใต สยุ ถัง และซง นักเรยี นจะไดเ รยี นรเู ร่ืองราวหรอื เหตกุ ารณตางๆท่ี เกดิ ข้ึนในราชวงศ บคุ คลสําคัญของแตล ะราชวงศ รวมทงั้ ชวงเวลายคุ สมัยทางประวัติศาสตรของไทยทตี่ รงกับชวงเวลาของ ราชวงศฮ ่ัน จิ้น เหนอื ใต สุย ถัง และซง

~ 20 ~ บทท่ี 3 ราชวงศห ยวน หมงิ และชงิ (元、明、清朝) 1.รูและเขาใจเก่ียวกับราชวงศห ยวน หมิง และชงิ 2.สามารถเลาเรื่องราวภายในราชวงศห ยวน หมงิ และชิง ราชวงศห ยวน(元朝) พ.ศ. 1814–1911 ราชวงศหยวน (元朝) คือหน่ึงในราชวงศของจักรวรรดิจีน กอตั้งขึ้นเมื่อกุบไลขาน(忽必烈)ผูนําเผาชาวมอง โกล ไดโ คนอาํ นาจราชวงศซง (宋朝)ลง แลว เปดศักราชชาวมองโกลครองประเทศจนี ชาวมองโกลไดเ ขา ยึดครองภาคเหนือของจีนเปนเวลากวาทศวรรษ ไดม ีความพยายามเปลี่ยนเปนจีน ตั้งแตสมัย มอง เกอ ขาน พระเชษฐาของกุบไลขาน(忽必烈) แตไมสําเร็จ จนกระทั่งในสมัยของกุบไลขาน(忽必烈) ในป ค.ศ. 1271 เมอ่ื มองโกลโคนราชวงศซง ลงไดสําเร็จและยดึ ครองดินแดนจีนไดท ั้งหมด กุบไลขาน(忽必烈)ไดป ระกาศตง้ั ราชวงศแ บบจีน ข้ึนอยางเปนทางการ มีการตั้งกรุงปกกิ่งเปนเมืองหลวง (สมัยนั้นช่ือวา เมืองตาตู) ทรงต้ังความหวังจะเปนกษัตริยที่ดี จึง ปกครองอยา งสขุ ุมรอบคอบ เอาใจใสประชาชน จึงสามารถชนะใจชาวจนี ได และเปน จกั รพรรดมิ องโกลพระองคเดียว ทช่ี าวจีน ยอมรับ (เดิมทนี น้ั พวกมองโกลขึน้ ช่ือลือชามากในเรื่องความโหด ทงั้ น้อี าจเนื่องมาจากวถิ ีชวี ติ เดิม ทอี่ ยูในทงุ หญา ทะเลทราย เรร อ นไปเร่ือย ๆ) นอกจากน้ี กุบไลขาน(忽必烈)ยังพยายามใชนโยบายขยายดินแดนครอบครองโลกและพาชาวจีนบุกยึด ครองดินแดนตางๆไปกวา งไกลมาก ถงึ กบั ยกทัพเรือจะไปตีญี่ปุน แตเ รอื ถูกมรสมุ จงึ ไมสําเรจ็ กบุ ไลขา น(忽必烈)สนใจทางอักษรศาสตรและวรรณกรรมมาก จงึ สงเสรมิ บทประพนั ธต างๆ ปรากฏวา บทงิว้ ใน สมยั กุบไลขานดมี าก จนไมม บี ทงิ้วสมัยใดเทียบได การตดิ ตอกับตางประเทศ กเ็ ปน ไปดวยดี ไมว า จะเปนมารโคโปโลและเอก อัครสมณทตู จากสนั ตะสาํ นักกไ็ ดมาเยือนแดนจีนในยุคของกุบไลขานน่ีเอง พอส้ินยุคของกุบไลขาน(忽必烈) ก็ไมมีกษัตริยมองโกลพระองคใดเดนเหมือนพระองคอีก ตอมาจึงมีการ พยายามโคนลม ราชวงศห ยวนอยูตลอดเวลา จกั รพรรดิพระองคตอ ๆ มาของราชวงศหยวน(元朝) สว นใหญครองราชยไดไม นาน และไดครองราชยโ ดยการแยงชิงอาํ นาจกัน จวบจนจักรพรรดิหยวนฮุย จง(元惠宗) ประมุขพระองคส ดุ ทาย ในยุคนีไ้ ด มีความวุนวายเกดิ ขน้ึ มาก เกิดภัยพิบัติขน้ึ หลายท่ี เช้ือพระวงศก ับขุนนางตางรวมกนั ขมเหงชาวบา น จึงมกี บฏเกิดข้นึ ทวั่ ไป ครง้ั นนั้ มชี ายผูห นง่ึ ช่ือ จหู ยวนจาง ตอนอายุได 17 ป ครอบครวั ไดตายหมดจากโรคระบาด จึงไปบวชที่วัดหวงเจี๋ย ตอ มา ไปเรรอ นตอ อกี 3 ป เนอ่ื งจากเสบียงอาหารหมด แลวจงึ กลบั มาทว่ี ัดดงั เดมิ คร้ันสาวกลทั ธิบัวขาวกอกบฏโพกผาแดงขึ้น เขาก็เดินทางไปสมทบกับพวกกบฏ เร่ิมนําทัพออกตีกกตางๆ ในแผนดิน แลวในที่สุดก็ไดสงแมทัพชื่อสีตา ไปตีเมืองปกกิ่งได สาํ เรจ็ เปนการโคน ลมราชวงศหยวนลงได จากน้นั เขาก็ไดต ั้งราชวงศห มิง(明朝)ขึ้น สถาปนาตนเองเปนจักรพรรดหิ งหวู ใช เมืองหนานจงิ (南京)เปนเมอื งหลวง

~ 21 ~ ราชวงศห มิง(明朝) 1368–1644 ธงประจาํ ราชวงศ ราชวงศหมิง(明朝) หรือเปนที่รูจักกันในช่ือ จักรวรรดิตาหมิง เปนราชวงศที่รุงเรืองในดานวัฒนธรรมเปนอยาง มาก ในยุคนี้มีการสํารวจทางทะเลอยางกวางขวาง ราชวงศหมิง(明朝)ในตอนตน (1368 - 1464) ถือเปนอาณาจักรที่ กาวหนาท่ีสุดในโลก ณ ชวงเวลาน้ัน ราชวงศหมิง(明朝) ถือเปนหนึ่งในยุคที่ถูกจัดโดยนักวิชาการชาวตะวันตกวามีการ ปกครองท่ีเปนระบบและสังคมที่มีเสถียรภาพในประวัติศาสตรมนุษยชาติกอนท่ีจะลมสลาย ราชวงศหมิง(明朝) ถือเปน ราชวงศทีป่ กครองประเทศจนี ราชวงศส ดุ ทา ยท่ีปกครองโดยชาวฮนั่ ปฐมจักรพรรดิตาหมงิ จหู ยวนจาง หรือ จักรพรรดิหงหว(ู 洪武帝) หลงั จากที่ไดทรงประกาศปลดแอกชาวฮ่ันจาก ภายใตก ารปกครองของราชวงศหยวนของชาวมองโกล ไดส ถาปนาราชวงศหมงิ (明朝)ขึน้ พระองคไดท รงพยายามปฏริ ูปการ ปกครองอาณาจักรเสยี ใหม ทรงพยายามสรา งระบบสังคมชมุ ชนชนบทแบบพ่งึ พาตนเอง ปฏิรปู ระบบราชการ กฎหมาย ปฏิรูปโดยใชร ะบบศักดินาโดยโอนมอบสทิ ธคิ รอบครองทีด่ ินใหแกพ ระโอรสของพระองคท่ัวประเทศจีนและพยายาม แนะนําใหพระโอรสใชหลักกระแสรับส่ังที่เผยแพรโดยราชสํานักหมงิ ช่ือวา หวงหมิงซูซุน หลักการนี้ไดถูกยกเลิกเม่ือพระราช นัดดาของพระองค จักรพรรดิเจี้ยนเหวิน(建文帝) ซึ่งข้ึนเปนฮองเตองคท่ี 2 ทรงคิดรวบอํานาจและพยายามที่จะกําจัด อํานาจของพระปตลุ าของพระองคเอง กอใหเกิดสงครามกลางเมืองหรือการทัพท่ีจิงหนานขึ้น หลังจากการทัพดงั กลา วสนิ้ สุดลง เอย้ี นอองจตู ้ีไดสืบราชสมบัติตอ เปนฮองเต ในป ค.ศ. 1402 พระนามวา จกั รพรรดหิ ยง เลอ จักรพรรดิหยงเลอไดสถาปนาเมืองเอี้ยนเปนราชธานีแหงท่ี 2 และเปล่ียนชื่อเมืองหลวงใหมเปน เปยจิง(北京) หรือ ปกก่ิง สรางพระราชวังตองหาม (หรือพระราชวังกูกง) ซึ่งเปนพระราชวังที่ใหญท่ีสุดในเอเชยี ในขณะน้ัน ร้ือฟนระบบคู คลองเมืองและเริ่มระบบการสอบคัดเลือกเขา ราขการหรอื จอหงวน ในตําแหนงราชการที่สําคญั ๆ พระองคไ ดใ หรางวลั แกเหลา ขันทที ไ่ี ดส นบั สนุนและวาจางใหพวกเขาทําหนาที่ถวงดุลคานอํานาจกบั เหลาราชบัณฑติ นักปราชญขงจ๊ือ หนง่ึ ในขนั ทีท่โี ดงดัง คือ เจ้ิงเหอ(郑和) ไดน ํากองเรอื จนี ไปประกาศศกั ดาทัว่ สารทิศ ในปลายราชวงศหมิง(明朝)ไดเรม่ิ ประสบปญหาภายในหลายอยาง ไดเกิดการชะลอตวั ในดานเกษตรกรรมซึ่งมา จากปรากฏการณธรรมชาตสิ อดคลองกับยคุ นํา้ แขง็ นอยประจบกับการจัดเก็บภาษเี ริ่มมีปญหาทําใหปลายยุคราชวงศห มิง(明 朝)ไดเกิดปญหาการเพาะปลูกลมเหลว อุทกภัยและโรคระบาดเริ่มตามมา ราชวงศหมิง(明朝)ไดลมสลายลงเม่ือเกิดกลมุ กบฎชาวนา จนถกู ราชวงศช ิงโคนลม ราชวงศห มิง(明朝) ถึงกาลอวสานอยางสมบูรณ

~ 22 ~ ราชวงศชงิ (清朝) ค.ศ. 1636–1912 ธงมงั กรเหลือง(ธงประจําราชวงศ) ราชวงศชงิ (清朝) หรอื บางคร้งั เรียกวา ราชวงศแ มนจู ปกครองแผนดินจีนตอจากราชวงศห มิง(明朝) และถือ เปนราชวงศส ุดทา ยของประเทศจีน ราชวงศชิง(清朝)น้ันไดกอตั้งโดยชนเผาหนูเจิน(奴真) โดยตระกูลอายซินเจวหลัวเปนผูนํา ต้ังอยูในดินแดน แมนจูเรยี ในปลายศตวรรษท่สี ิบหก นเู ออ รฮาช่ือ ผูน าํ เผา หนูเ จนิ (奴真)ไดแขง็ ขอ ไมย อมขึ้นกบั ราชวงศห มิง(明朝)และได เร่มิ จดั ตั้งกองทพั แปดกองธงข้ึน ซงึ่ เปน กองทพั ทีร่ วมเผาตา ง ๆ เขาดว ยกนั อันไดแ ก ชาวหนูเจนิ , ชาวจนี ฮั่นและ ชาวมองโกล นเู ออรฮาช่อื ไดร วมเผา หนูเจิน(奴真)เปนปกแผนและเปล่ยี นชื่อเปน แมนจู(曼珠) นูเออรฮ าชอ่ื ถือไดว า เปนผูน าํ ชาวแมน จูคนแรกทไ่ี ดถอื โอกาสรวบรวมกําลังพล ในป ค.ศ. 1637 หฺวัง ไถจี๋ โอรสของนเู ออรฮ าช่อื ไดนํากองทพั ขบั ไลก องทัพราชวงศห มงิ (明朝)ออกจากคาบสมุทรเหลียวตง และกอ ต้ังราชวงศใหม ชอ่ื วา ราชวงศชิง ในระยะแรกของปกครองของราชวงศช งิ (清朝) ชาวแมนจู(曼珠)ไดเ รียกตําแหนงจกั รพรรดิของตนวา ขา น ตาม แบบมองโกล จักรพรรดิแมนจูยังทรงใหการอุปถัมภศ าสนาพุทธแบบทเิ บต ราชวงศช ิงปกครองโดยใชร ูปแบบขงจื๊อ แตใ นการ ปกครองน้นั ยังมีชาวจีนฮ่ันท่ีตอตา นการปกครองของชาวแมนจูอยู และไดร วมตัวกันเปนอาณาจักรหมงิ ใตและไดเกิดกบฏสาม เจาศักดินา ของอู ซานกยุ แตกอกบฎของชาวฮั่นไดถูกทางการราชวงศชิงปราบปรามไดสําเร็จ ในรชั สมยั ของจกั รพรรดคิ ังซี ( 康熙帝)(พ.ศ. 2204–2265) ภายหลังการตอตานของชาวฮั่นน้ันทําใหราชวงศชิงหันมาใชนโยบายประนีประนอมและผอน ปรน โดยอนุญาตใหช าวฮัน่ มีสทิ ธิส์ อบจอหงวนเขารับราชการ และมีสทิ ธิเ์ ทา เทยี มกบั ชาวแมนจไู ดบางอยา ง ในรัชสมยั จกั รพรรดเิ ฉยี นหลง(乾隆)ถือเปนยุคทองทีร่ งุ เรอื งของราชวงศชิง พระองคมพี ระราชประสงคท ่ีจะขยาย อาณาเขตของจักรวรรดิตาชิงโดยรวมเอเชียกลางและบางสวนของ เอเชียตะวันออกเฉียงใต ไดแก พมาและเวียดนาม ส่ิง นําไปสูการรบคร้ังใหญหรือที่เรียกวา สิบการทัพใหญ ตลอดรัชสมัยของจักรพรรดิเฉียนหลง(乾隆)มีการใชระบบรัฐ บรรณาการหรอื จิ้มกอ ง โดยจะมีการเรยี กเครื่องราชบรรณาการจากบรรดาประเทศเพ่อื นบาน ในปลายสมัยของราชวงศชิง ถือวาไดเปนยุคตกตํ่าของราชวงศ การปกครองของราชวงศเปนไปดว ยความลมเหลว เกดิ การฉอ โกง สงั คมเส่ือมโทรม ภาวะอดอยาก อีกท้ังตองประสบกบั การถูกรุกรานจากบรรดาชาตินักลา อาณานคิ ม ประเทศ ตะวันตกในยโุ รป ไดเรม่ิ ลาอาณานิคมในเมืองจีน โดยมีจกั รวรรดอิ ังกฤษเปนชาตแิ รก องั กฤษไดน ําฝน มามอมเมาชาวจีนทําให ราชสาํ นักชิงออนแอ นาํ ไปสสู งครามฝนถึง 2 คร้งั ซึง่ ราชวงศชงิ เปนฝา ยพายแพท ําใหต องสูญเสียเกาะฮองกงแกองั กฤษ อกี ท้งั ตอ งทําสนธิสัญญาไมเปนธรรมจํานวนมากกับชาตติ ะวันตก และจีนตอ งเสียเกาะมาเกาใหโ ปรตเุ กส รวมถงึ เสยี สทิ ธิสภาพนอก อาณาเขต ราชวงศชงิ ยงั พา ยแพส งครามจนี -ญี่ปุนครงั้ ทห่ี นึ่ง ซ่งึ ทําใหจ นี สญู เสียเกาหลีและเกาะไตหวัน แกญ ี่ปนุ อกี ทัง้ การเกิด

~ 23 ~ กบฎนักมวย ในป พ.ศ. 2442 ทาํ ใหช าวจนี รูสึกอัปยศอดสูเปนอยางมาก จกั รพรรดกิ วางสูไดทรงพยายามทําการปฏิรปู พัฒนา ประเทศใหทันสมัยแตแผนการของพระองคกลับถูกทําลายลงโดย พระนางซสู ีไทเฮา(慈禧太后) ซงึ่ ถอื เปน ผูขดั ขวางการ พัฒนาสูสมยั ใหมของจกั รวรรดิตาชงิ ยคุ สมยั ทางประวัตศิ าสตรไทย อาณาจกั รลา นนา พ.ศ. 1835–2318 อาณาจกั รลานนา คอื ราชอาณาจักรของชาวยวนในอดตี ตง้ั อยูบรเิ วณภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย ตลอดจน สบิ สองปน นา เชน เมืองเชียงรงุ (จง่ิ หง) มณฑลยนู นาน(云南) ภาคตะวันออกของพมา ฝง ตะวนั ออกของแมนาํ้ สาละวิน ซึ่งมี เมืองเชียงตุงเปนเมืองเอก ฝงตะวันตกแมนําสาละวิน มีเมืองนายเปนเมืองเอก และครอบคลุมแปดจังหวัดในปจจุบัน ไดแก จังหวัดเชียงใหม ลําพูน ลําปาง เชียงราย พะเยา แพร นาน และแมฮองสอน โดยมีเมืองเชียงใหม เปนราชธานี มีภาษา ตัวหนังสือ วัฒนธรรม และประเพณีเปนของตนเอง ตอมาถูกปกครองในฐานะรฐั บรรณาการหรือรฐั สว ยของอาณาจักรตองอู อาณาจกั รอยุธยา อาณาจกั รลา นชาง และอาณาจักรอังวะ จนสิ้นฐานะอาณาจักร กลายเปน เมอื งสวนหนงึ่ ของอาณาจักรอังวะ ในราชวงศนยองยาน ไปในที่สุด อาณาจกั รอยธุ ยา พ.ศ. 1893–2310 อาณาจักรอยุธยา เปนอาณาจักรของชนชาติไทยในลุมแมน้ําเจาพระยา มีกรุงศรีอยุธยาเปนศูนยกลางอํานาจหรือ ราชธานี ท้งั ยงั มีความสัมพนั ธทางการคากบั หลายชาติ จนถอื ไดว าเปนศูนยกลางการคาในระดับนานาชาติ เชน จนี เวยี ดนาม อินเดยี ญีป่ ุน เปอรเ ซีย รวมท้ังชาตติ ะวันตก เชน โปรตุเกส สเปน เนเธอรแ ลนด (ฮอลนั ดา) อังกฤษ และฝรั่งเศส ชวงแรกมีการปกครองคลายคลึงกับในสมัยสุโขทัย พระมหากษัตริยมีสิทธิ์ปกครองโดยตรงในราชธานี หากทรงใช อํานาจผานขาราชการและขุนนางเชนกัน นอกจากน้ยี ังมีระบบการปกครองภายในราชธานีท่เี รยี กวา จตุสดมภ ตามการเรียก ของสมเดจ็ พระเจาบรมวงศเ ธอกรมพระยาดํารงราชานุภาพ อนั ไดแก กรมเวียง กรมวัง กรมคลัง และกรมนา ในรัชสมยั สมเด็จพระเพทราชา (ครองราชย พ.ศ. 2231-2246) ทรงกระจายอาํ นาจทางทหารซึ่งเดิมข้ึนอยกู ับสมุหก ลาโหมแตผูเดยี วออกเปนสามสว น โดยใหสมหุ กลาโหมเปลี่ยนไปควบคุมกิจการทหารในราชธานี กจิ การทหารและพลเรอื นของ หัวเมืองทางใต ใหสมุหนายกควบคุมกิจการพลเรือนในราชธานี กิจการทหารและพลเรือนของหัวเมืองทางเหนือ และพระ โกษาธิบดี ใหดูแลกิจการทหารและพลเรือนของหัวเมืองตะวันออก ตอมา สมัยสมเด็จพระเจาอยูหัวบรมโกศ (2275-2301) ทรงลดอํานาจของสมหุ กลาโหมเหลือเพยี งที่ปรึกษาราชการ และใหห วั เมอื งทางใตไ ปขน้ึ กบั พระโกษาธบิ ดีดวย นอกจากนี้ ในสมัยสมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช (ครองราชย พ.ศ. 2112-2133) ยังไดจัดกําลังปองกันราชธานี ออกเปน สามวัง ไดแก วังหลวง มหี นา ที่ปอ งกนั พระนครทางเหนือ วงั หนา มีหนา ท่ีปอ งกันพระนครทางตะวันออก และวังหลัง มีหนาท่ีปอ งกันพระนครทางตะวันตก ระบบดังกลา วใชมาจนถงึ สมยั พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลา เจาอยหู ัว

~ 24 ~ อาณาจกั รอยุธยามักสงเคร่ืองราชบรรณาการไปถวายจักรพรรดิจีนเปนประจําทุกสามป เครื่องบรรณาการนี้เรียกวา \"จิ้มกอง\" นักประวัติศาสตรเชื่อวาการสงเครื่องราชบรรณาการดังกลาวแฝงจุดประสงคทางธุรกิจไวดวย คือ เมื่ออาณาจักร อยุธยาไดสงเครื่องราชบรรณาการไปถวายแลวก็จะไดเคร่ืองราชบรรณาการกลับมาเปนมูลคาสองเทา ท้ังยังเปนธุรกิจท่ีไมม ี ความเส่ยี ง จงึ มกั จะมขี ุนนางและพอคาเดนิ ทางไปพรอมกับการนาํ เครื่องราชบรรณาการไปถวายดวย อาณาจักรธนบุรี พ.ศ. 2310–2325 อาณาจักรธนบุรี เปนอาณาจักรที่มีระยะเวลาสั้นที่สุดของไทย คือระหวาง พ.ศ. 2310 - 2325 ระยะเวลา 15 ป มี พระมหากษัตริยป กครองเพียงพระองคเดียว คือ สมเดจ็ พระเจากรงุ ธนบุรี ภายหลังอาณาจักรอยุธยาลมสลายไปพรอมกับการ เสียกรงุ ศรีอยธุ ยาคร้งั ที่สอง ทวา ในเวลาตอ มา สมเดจ็ เจาพระยามหากษตั ริยศึกไดป ราบดาภิเษกข้ึนเปนพระมหากษัตริย และ ทรงยา ยเมอื งหลวงไปยงั ฝงตะวนั ออกของแมน ้ําเจา พระยา คอื กรุงเทพมหานครในปจ จุบัน การปกครองในสมยั กรงุ ธนบรุ ีนน้ั ดัดแปลงมาจากกรุงศรีอยุธยา สมัยกรุงธนบุรีเปนระยะเวลาท่ีบานเมืองยังไมสงบเรียบรอ ย การฟนฟูการศึกษาจึงทําไดไมมากนัก แตวัดก็ยังเปน แหลงท่ใี หก ารศึกษาอยู โดยมีแตเ ด็กผูชายเทานั้นท่ีมโี อกาสศึกษา เพราะตอ งอยูกับพระที่วดั เรียนหนังสือและไดร ับการอบรม ความประพฤติ เรียนพระธรรม ภาษาบาลีสันสกฤต และศัพทเขมร นอกจากนีม้ ีวชิ าเลข เนน มาตรา ชงั่ ตวง วัด มาตราเงนิ ไทย และการคิดหนาไม สําหรับการเรียนวิชาชีพโดยตรงน้ันเปนหนาท่ีของพอแม ใครมีอาชีพอะไรก็ถายทอดวิชานั้นๆ ใหแก ลกู หลานของตนตามสายตระกูล เชน วิชาแพทยแผนโบราณ วิชาชา งปน ชา งถม ชา งแกะสลัก ชางปนู ปน ชา งเหล็ก ชา งเงิน ชางทอง สว นการศึกษาสาํ หรบั เด็กหญงิ จะถือตามประเพณีโบราณคือ เรยี นเยบ็ ปก ถกั รอย ทาํ กบั ขา ว การจดั บา นเรือน การ ฝกอบรมมารยาทของกลุ สตรี สังคมสมัยน้นั ไมนิยมใหผูห ญิงเรียนหนงั สือ จงึ มีนอ ยคนท่ีอา นออกเขียนได อาณาจักรรัตนโกสินทร พ.ศ. 2325–2398 อาณาจักรรัตนโกสินทร เปนราชอาณาจักรทสี่ ่ีในยุคประวัติศาสตรของไทย เริ่มตง้ั แตการยายเมืองหลวงจากฝงกรุง ธนบรุ ี มายังกรุงเทพมหานคร ซง่ึ ตัง้ อยูทางตะวันออกของแมน้ําเจาพระยา พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟาจุฬาโลกมหาราช ปฐมกษัตริยแหง ราชวงศจักรี เสดจ็ ขน้ึ ครองราชสมบตั ิ เมือ่ วันท่ี 6 เมษายน พ.ศ. 2325 ครึง่ แรกของสมยั นเ้ี ปน การเพมิ่ พูนอาํ นาจของอาณาจกั ร ถกู ขดั จงั หวะดวยความขดั แยงเปนระยะกบั พมา เวียดนาม และลาว สวนคร่งึ หลังน้ันเปนการเผชิญกบั ประเทศเจาอาณานคิ ม องั กฤษและฝรั่งเศส จนทาํ ใหไ ทยเปนเพยี งประเทศเดียวใน เอเชียตะวนั ออกเฉยี งใตท่ไี มต กเปน อาณานิคมของตะวนั ตก ผลกระทบจากภยั คุกคามน้ัน นาํ ใหอ าณาจกั รพัฒนาไปสรู มยั ใหมที่ รวมอํานาจเขาสูศูนยกลาง โดยมีพรมแดนทีก่ ําหนดรวมกับชาตติ ะวันตก สมัยน้ีมีพัฒนาการทางเศรษฐกิจและสังคมทสี่ ําคัญ ดวยการเพ่มิ การคา กับตางประเทศ การเลิกทาส และการขยายการศึกษาแกชนชั้นกลางท่เี กิดข้นึ อยางไรกต็ าม ไมม ีการปฏริ ูป ทางการเมืองอยางแทจริงกระท่ังระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชถูกแทนท่ีดวยระบอบราชาธิปไตยภายใตรัฐธรรมนูญ ในการ ปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475

~ 25 ~ ตอนท่ี 1ใหนกั เรียนตอบคําถามตามหัวขอดงั ตอ ไปนี้ 1.ชาวมองโกลที่กอตั้งราชวงศหยวน(元朝) คือใคร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.เหตใุ ดจักรพรรดริ าชวงศหยวน(元朝)สวนใหญถ ึงครองราชยไดไมน าน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3.จกั รพรรดหิ ยง เลอไดสถาปนาเมืองเอีย้ น ตอ มาเมืองเอ้ียนถูกเปลี่ยนชอ่ื เมือง ชอื่ วา อะไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4.ชาวหนเู จิน, ชาวจีนฮ่ันและ ชาวมองโกล นเู ออรฮ าชื่อ ไดร วมเผาหนูเจิน(奴真)เปนปก แผนและเปล่ยี นช่ือเปนอะไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5.ใครเปนผขู ัดขวางการพัฒนาสสู มยั ใหมของจกั รวรรดิตาชงิ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ตอนท่ี 2 ใหนกั เรียนเช็คเคร่อื งหมาย()ลงหนาขอความที่คิดวาถูก และเชค็ (×)ลงหนา ขอความทีค่ ดิ วาผดิ ………….(1)พวกมองโกลข้ึนชอ่ื ลอื ชามากในเร่อื งความโหด ทัง้ นี้อาจเนือ่ งมาจากวิถีชีวิตเดมิ ทอ่ี ยูใ นทงุ หญา ทะเลทราย เรรอน ไปเร่ือย ๆ ………….(2)ราชวงศห มิง(明朝)ไดลม สลายลงเม่ือเกดิ กลุมกบฎโพกผา แดง ………….(3)บทงว้ิ ในสมัยกุบไลขาน(忽必烈)ดมี าก จนไมมีบทงิว้ สมัยใดเทียบได ………….(4)ชาวแมนจ(ู 曼珠)ไดเรยี กตําแหนง จักรพรรดขิ องตนวา ฮองเต ………….(5)ในรชั สมัยจกั รพรรดิเฉยี นหลง(乾隆)ถือเปนยคุ ทองท่รี งุ เรอื งของราชวงศชิง

~ 26 ~ ตอนที่ 3 จงสรปุ เนื้อหาของแตล ะราชวงศต ามความเขาใจของนักเรียน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

~ 27 ~ บทสรปุ ทายบท บทท่ี 3 เปนเรื่องเก่ียวกับราชวงศหยวน หมิง และชิง นักเรียนจะไดเ รียนรเู ร่ืองราวหรือเหตุการณตางๆท่ีเกิดขน้ึ ใน ราชวงศ บุคคลสําคัญของแตล ะราชวงศ รวมทัง้ ชว งเวลายคุ สมยั ทางประวตั ศิ าสตรข องไทยทตี่ รงกบั ชวงเวลาของราชวงศหยวน หมิง และชิง

~จ~ อา งองิ ทวีป วรดิลก.2551.ประวตั ศิ าสตรจนี .พิมพค ร้ังท่ี 10.กรุงเทพฯ.ตถาตา. วิกพิ ีเดยี สารานกุ รมเสร.ี (ม.ป.ป.).ประวตั ิศาสตรไทย.[ออนไลน].แหลงทม่ี า: https://th.wikipedia.org/wiki [3 สงิ หาคม 2563] ยุคสมัยราชวงศของจีน.(2560).[ออนไลน].แหลงทีม่ า: https://minimore.com/b/lvtC9/4 ราชวงศตางๆของจนี .(ม.ป.ป.).[ออนไลน] .แหลงท่ีมา: https://sites.google.com/site/khwamrukeiywkabprathescin/rachwngs-tang-khxng-cin วิกพิ ีเดีย สารานกุ รมเสรี.(ม.ป.ป.).ราชวงศใ นประวตั ิศาสตรจ นี .[ออนไลน] .แหลงท่ีมา: https://th.wikipedia.org/wiki [3 สงิ หาคม 2563]

~ฉ~ ภาคผนวก เฉลยแบบฝก หดั บทท่ี 1 ตอนท่ี 1 1.วัฒนธรรมเออหล่ีโถว และ วฒั นธรรมหลงซาน 2.ยาอายวุ ฒั นะ 3.ชนุ ชิว จา นกวอ 4.จักรพรรดฉิ นิ ฉื่อ(จิ๋นซีฮองเต) 5.เฮา จงิ ตอนท่ี 2 1.ผดิ 2.ถกู 3.ถูก 4.ผดิ 5.ถกู เฉลยแบบฝกหดั บทที่ 2 ตอนท่ี 1 1.หลวิ ปง 2.จางเซยี น 3.วยุ กก(โจโฉ),จก กก(เลาป) ,งอกก(ซุนกวน) 4.ตระกูลหวัง, อวี๋ , หวน, เซย่ี 5.หล่ีเจ้ียนเฉิง, หลซี่ ือ่ หมนิ , หลห่ี ยวนจ๋ี

~ช~ ตอนท่ี 2 1.ถูก 2.ถกู 3.ผิด 4.ผิด 5.ถกู เฉลยแบบฝก หดั บทที่ 3 ตอนท่ี 1 1.กบุ ไลขา น 2.เกดิ การแยงชงิ บัลลังกก ัน 3.เปยจงิ (ปกกิง่ ) 4.แมนจู 5.พระนางซูสไี ทเฮา ตอนท่ี 2 1.ถูก 2.ผดิ 3.ถูก 4.ผิด 5.ถกู