องค์ประกอบของระบบนิเวศ

อ ง ค์ ป ร ะ ก อ บ ข อ ง ร ะ บ บ นิ เ ว ศ น า ง ส า ว น ริ ศ ร า บ ริ บู ร ณ์ เ น้ื อ

ระบบนิเวศทุก ๆ ระบบจะมีโครงสรา้ งทีก่ าหนดโดยชนิดของสงิ่ มีชวี ติ เฉพาะอยา่ ง ที่อย่ใู นระบบนั้น ๆ โครงสร้างประกอบดว้ ยจานวนและชนดิ ของสิง่ มีชวี ติ ต่าง ๆ เหล่านี้ และการกระจายตัวของมนั ถึงแม้ว่าระบบ นเิ วศบนโลกจะมคี วามหลากหลายแต่มีโครงสร้างทีค่ ลา้ ยคลึงกนั คอื ประกอบไปดว้ ยสว่ นสาคัญ 2 ส่วนคอื 1. ส่วนประกอบทไี่ มม่ ีชวี ิต (Abiotic component) แบง่ ได้เป็น 3 ประเภท คือ 1.1 อนนิ ทรียสาร เช่นคารบ์ อนไนโตรเจน คาร์บอนไดออกไซด์ นา้ และออกซิเจน เปน็ ตน้ 1.2 อินทรียสาร เชน่ โปรตีน คารโ์ บไฮเดรต และฮวิ มัส เป็นต้น 1.3 สภาพแวดล้อมทางกายภาพ เชน่ แสง อุณหภมู ิ ความเปน็ กรดเป็นดา่ ง ความ เค็มและความช้ืน เปน็ ต้น

สว่ นประกอบที่มีชีวิต (Biotic component) แบง่ ออกไดเ้ ปน็ 2.1 ผู้ผลติ (producer) คือ พวกที่สามารถนาเอาพลงั งานจากแสงอาทิตย์มาสังเคราะห์ อาหารขึ้นไดเ้ อง จาก แร่ธาตแุ ละสารทีม่ อี ยตู่ ามธรรมชาติ ได้แก่ พชื สีเขียว แพลงคต์ อนพชื และแบคทเี รียบางชนดิ พวกผู้ผลติ น้ี มคี วามสาคญั มาก เพราะเปน็ ส่วนเริม่ ต้นและเชอ่ื มต่อระหว่างสว่ นประกอบทไ่ี ม่มชี ีวติ กบั ส่วนท่มี ีชีวติ อ่ืน ๆ ใน ระบบนิเวศ

2.2 ผู้บรโิ ภค (consumer) คือ พวกทีไ่ ดร้ บั อาหารจากการกินสง่ิ ทมี่ ชี ีวิตอืน่ ๆ อีกทอด หนง่ึ ไดแ้ กพ่ วกสตั วต์ า่ ง ๆ แบ่งได้เป็น - ผูบ้ รโิ ภคปฐมภูมิ (primary consumer) เปน็ สิง่ มชี ีวติ ที่กนิ พชื เปน็ อาหาร เช่น กระต่าย วัว ควาย และ ปลาท่กี นิ พชื เล็ก ๆ ฯลฯ - ผู้บริโภคทตุ ิยภูมิ (secondary consumer) เปน็ สตั ว์ที่ได้รบั อาหารจากการกินเนอ้ื สตั ว์ที่ กินพืชเปน็ อาหาร เช่น เสอื สนุ ขั จิ้งจอก ปลากนิ เน้ือ ฯลฯ - ผ้บู ริโภคตติยภูมิ (tertiauy consumer) เป็นพวกทก่ี นิ ท้งั สตั ว์กนิ พชื และสัตว์กนิ สตั ว์ นอกจากน้ียงั ไดแ้ ก่ สงิ่ มีชวี ติ ทอี่ ยู่ในระดับขั้นการกินสงู สุดซ่งึ หมายถึงสตั ว์ท่ไี ม่ถกู กนิ โดยสัตวอ์ ื่น ๆ ตอ่ ไป เปน็ สตั ว์ท่ีอยู่ใน อนั ดับสดุ ท้ายของการถูกกินเป็นอาหาร เช่น มนษุ ย์

2.3 ผู้ย่อยสลาย ( ) เป็นพวกไมส่ ามารถปรุงอาหารได้ แตจ่ ะกินอาหารโดย การผลติ เอนไซน์ ออกมาย่อยสลายแรธ่ าตุต่าง ๆ ในส่วนประกอบของสิง่ ทมี่ ีชวี ิตให้เป็นสารโมเลกุลเลก็ แลว้ จึงดูดซึมไปใช้ เป็นสารอาหารบางส่วน ส่วนทีเ่ หลอื ปลดปล่อยออกไปสู่ระบบนิเวศ ซึง่ ผู้ผลิตจะสามารถเอาไปใชต้ อ่ ไป จงึ นบั ว่าผยู้ อ่ ยสลายเปน็ ส่วนสาคัญที่ทาให้สารอาหารสามารถหมุนเวียนเปน็ วัฏจักรได้