Best Practice ศูนย์การเรียนรู้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ประจำตำบลแม่สอง

รายงานสรปุ ผลการปฏบิ ตั ิทด่ี ี (Best Practice) ศนู ย์การเรียนรู้ตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ประจำตำบลแมส่ อง กศน.ตำบลแมส่ อง ศูนยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอำเภอทา่ สองยาง สำนกั งานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั จงั หวดั ตาก สำนกั งานสง่ เสรมิ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธกิ าร กระทรวงศึกษาธกิ าร

ผลการปฏบิ ตั ิทดี่ ี (Best Practice) กศน.ตำบลแมส่ อง 1. ช่อื โครงการ/กจิ กรรม ศูนย์การเรียนร้ตู ามหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง ประจำตำบลแมส่ อง ชื่อเจ้าของผลงาน นายกิตติ จีนะ กศน.ตำบลแม่สอง อำเภอท่าสองยาง จงั หวัดตาก 2. จุดเดน่ /ความสำเรจ็ ทป่ี รากฎ กศน.ตำบลแม่สอง ได้เล็งเห็นวา่ หลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งและเกษตรทฤษฎใี หมเ่ ป็น เครื่องมืออันสำคญั ท่ีจะชว่ ยให้ครอบครวั ของประชาชน สามารถรองรบั การเปลย่ี นแปลงทร่ี วดเรว็ กว้างขวาง ท้งั ทางด้านวัตถุ สงั คม สิง่ แวดล้อม และวฒั นธรรมจากโลกภายนอกได้เป็นอย่างดี โดยอาศัยความรอบรู้ รอบคอบ และความระมดั ระวังในการนำวิชาการตา่ ง ๆ มาใชว้ างแผน และดำเนินการทุกขัน้ ตอนควบคู่ไปกบั การสรา้ งพืน้ ฐานจติ ใจของคนในชาตทิ กุ ระดบั ให้สำนึกในคุณธรรม ความซื่อสัตยส์ ุจริต ดำเนนิ ชีวิตดว้ ยความ อดทน ความเพยี ร ความมสี ติปญั ญา และความรอบคอบ มีเหตผุ ล จะเหน็ ได้วา่ หลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง และเกษตรทฤษฎีใหม่ เป็นรากฐานสำคญั ในระดบั ปจั เจกชน ซึง่ จะทำให้มีการต่อยอดไปในระดบั ชมุ ชนต่อไป ด้วยความสำคัญดงั กลา่ ว กศน.ตำบลแม่สอง จึงจดั ให้มหี ลักสตู รบัญชีครวั เรือน หลกั สตู รการปลกู พืชเกษตรอินทรียธ์ รรมชาติ หลกั สตู รการทำสบสู่ มนุ ไพร เพื่อลดรายจ่าย เพิ่มรายได้ เพื่อเปน็ การสง่ เสริมให้ ประชาชนไดเ้ ห็นความสำคญั ของหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และเกษตรทฤษฎีใหม่ อนั จะนำไปสู่ การบรหิ ารจัดการของครอบครวั ของประชาชนได้อย่างมปี ระสทิ ธิภาพ และยั่งยืน ดงั น้ัน จากจดุ เด่น/ความสำคัญทีป่ รากฎน้ี ทำให้ กศน.ตำบลแมส่ อง ไดน้ ำผลการดำเนินงานของ ศูนยก์ ารเรียนรู้ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง ประจำตำบลแมส่ อง มาเป็นผลการปฏิบตั ทิ ่ีดี (Best Practice) เพราะสามารถสร้างอาชีพ สร้างรายได้ เป็นการพัฒนาผูเ้ ข้าร่วมโครงการ/กิจกรรม ใหม้ คี วามรู้ ความสามารถ และทักษะในการประกอบอาชีพ เปน็ การแก้ปัญหาการว่างงาน และเกดิ ความเข้มแข็งในชุมชน พรอ้ มทงั้ ส่งเสริมให้มีรายได้ในครัวเรอื น และมรี ายไดใ้ นชุมชน 3. วธิ ีดำเนินการ 3.1 ขน้ั ตอนการวางแผน (Plan) 1. ศึกษาสภาพปัญหาและวิเคราะห์ข้อมลู อยา่ งมสี ว่ นรว่ มของครู กศน.ตำบล กลุม่ สตรี และผูน้ ำชุมชน โดยการสำรวจความตอ้ งการของชมุ ชน แล้วนำมาวางแผนการจัดกจิ กรรมทสี่ อดคลอ้ งกบั ความต้องทแี่ ทจ้ ริง ของชมุ ชน 2. วเิ คราะหง์ านบทบาทหน้าท่ี และความสอดคล้องกับสภาพบรบิ ทของชุมชนทีเ่ กีย่ วข้อง

2 3. ค้นควา้ ผลการปฏบิ ัติท่ีดี (Best Practice) โดยพจิ ารณา ดังนี้ - เป็นเรื่องทเ่ี กีย่ วข้องกับภารกจิ ตามบทบาทหน้าท่ี - สนองนโยบายและจดุ เนน้ ของสำนักงานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตาม อธั ยาศยั ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 - ผลผลติ /ความสำเร็จเพมิ่ ข้นึ - สามารถนำไปใชเ้ ป็นมาตรฐานการทำงานตอ่ ไปได้ - มีการพัฒนาและปรับปรงุ ต่อไป จากการพจิ ารณาประเด็นดงั กล่าว เพอ่ื คน้ คว้าผลการปฏบิ ัติทด่ี ี (Best Practice) ในการจัดกิจกรรมท่ี สอดคล้องกับสภาพปัญหาและความต้องการของชุมชน พบว่า เปน็ เรื่องท่ีเกยี่ วกับบทบาทหน้าท่โี ดยตรงของ ครู กศน.ตำบล ตามนโยบายและจุดเน้นของสำนกั งานสง่ เสรมิ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั ประจำปงี บประมาณ พ.ศ. 2564 ในด้านการจัดการศึกษาต่อเนอ่ื ง จงึ มีการวางแผนตามบทบาทและภารกิจ ดังน้ี 1. ครู กศน.ตำบล/ผเู้ รยี น/ชุมชน มสี ว่ นร่วมในการวางแผนและออกกิจกรรม เพื่อสอดคล้องกบั สภาพ ปัญหาและความต้องการของชมุ ชน 2. ศกึ ษาข้อมลู เก่ียวกับการสง่ เสริมอาชพี ในชมุ ชน และวางแผนการจดั การเรยี นรรู้ ่วมกนั ระหว่าง ผู้เรยี นกบั วทิ ยากร 3. ครู กศน.ตำบล และผู้เรยี น ร่วมกนั กำหนดทิศทางการดำเนินงาน การทำขอ้ ตกลง โดยดำเนนิ การ ดังนี้ 1.1 กำหนดวัตถุประสงค์ของโครงการ 1.2 กำหนดตัวชวี้ ดั ความสำเร็จ 1.3 กำหนดวธิ ีดำเนินการ 1.4 กำหนดวิธกี ารประเมนิ ผลและเคร่ืองการประเมนิ ผล 3.2 ขั้นดำเนินการ (Do) การจัดกจิ กรรมส่งเสรมิ อาชีพทไี่ ดว้ างแผนและออกแบบกิจกรรม โดยการให้ความรแู้ ละการฝึก ปฏิบตั ิจรงิ ดงั นี้ 1. กจิ กรรมพฒั นาสงั คมและชุมชน หลักสตู รการฝึกอบรมโครงการพฒั นาพน้ื ทีต่ น้ แบบการพัฒนา คณุ ภาพชวี ิตตามหลักทฤษฎีใหมป่ ระยุกต์สู่ “โคก หนอง นา โมเดล” จำนวน 12 ชั่วโมง ในวนั ที่ 24 - 25 มถิ นุ ายน 2564 ณ บา้ นแม่จะเราสองแคว หมู่ที่ 3 ตำบลแม่จะเรา อำเภอแมร่ ะมาด จังหวดั ตาก 2. กจิ กรรมการจัดกระบวนการเรียนรู้เศรษฐกจิ พอเพยี ง หลกั สตู รเกษตรครบวงจร ตามหลกั ปรัชญา ของเศรษฐกจิ พอเพียง จำนวน 10 ช่วั โมง ในวันที่ 26 - 27 มถิ นุ ายน 2564 ณ ศศช.บา้ นซอแข่วาคี หมทู่ ี่ 8 ตำบลแม่สอง อำเภอทา่ สองยาง จงั หวดั ตาก 3. กิจกรรมสง่ เสรมิ ศูนย์ฝึกอาชพี ชมุ ชน รูปแบบชน้ั เรยี นวิชาชพี หลกั สูตรการแปรรูปผลิตภณั ฑ์จากผา้ ทอกะเหรย่ี ง จำนวน 50 ชัว่ โมง ในวนั ท่ี 17 - 27 มิถุนายน 2564 ณ บา้ นทีคคุ ีใต้ หมู่ท่ี 4 ตำบลแมส่ อง อำเภอท่าสองยาง จงั หวัดตาก

3 4. กิจกรรมส่งเสริมศนู ยฝ์ ึกอาชีพชมุ ชน รปู แบบพฒั นาอาชพี หลักสูตรการทำไม้กวาดดอกหญา้ จำนวน 30 ชั่วโมง ในวันท่ี 23 - 28 มิถนุ ายน 2564 ณ บ้านแหมะคี หม่ทู ่ี 10 ตำบลแม่สอง อำเภอทา่ สองยาง จงั หวัดตาก 5. กจิ กรรมสง่ เสรมิ ศนู ย์ฝึกอาชพี ชมุ ชน รูปแบบพัฒนาอาชพี หลกั สูตรการทำพรมเช็ดเท้า จำนวน 30 ชัว่ โมง ในวนั ท่ี 23 - 28 มิถนุ ายน 2564 สถานที่จัด ณ ศศช.บ้านวะเบลอลู่ หมู่ 16 ตำบลแม่สอง อำเภอท่าสองยาง จงั หวดั ตาก 3.3 ขัน้ นิเทศติดตามผล (Check) 1. ประเมินงานจากการทำขนมจบี รูปแบบตา่ ง ๆ และการจำหนา่ ย โดยวิทยากร ครู กศน.ตำบล ประเมนิ จากการปฏบิ ตั จิ รงิ และประเมินจากความรู้ ความเข้าใจจากการตอบคำถาม 2. กศน.ตำบลแมส่ อง โดยครูอาสาสมัคร กศน. ได้มีการนิเทศติดตามการจัดกจิ กรรม และครู กศน. ตำบล ไดม้ ีการติดตามการดำเนินงาน โดยการใช้แบบตดิ ตามผเู้ รยี นหลงั จบหลักสตู ร 3. สรุปผลการดำเนินโครงการทไี่ ดจ้ ากการติดตามผเู้ รียนหลงั สิ้นสุดโครงการ นำเสนอผลการจดั กจิ กรรม จดุ ที่ควรพฒั นา รวมทง้ั ข้อเสนอแนะ และการจัดทำรายงานเพื่อเสนอผลการปฏิบัติทด่ี ี (Best Practice) 4. เผยแพร่ผลการปฏบิ ตั ิท่ีดี (Best Practice) เพื่อใชเ้ ป็นข้อมลู ในการวางแผนการจัดกิจกรรมครงั้ ต่อไป รวมทั้งการนำเสนอในรูปแบบตา่ ง ๆ เชน่ การนำเสนอผา่ นเวบ็ เพจของ กศน.ตำบลแม่สอง 3.4 ข้ันประเมนิ และรายงานผล (Action) การนำเสนอแนะของกลมุ่ ผเู้ รียน ชมุ ชน มาปรบั ปรุงรปู แบบและวิธีการส่งเสรมิ อาชพี เพ่ือเผยแพร่ให้ ชมุ ชนอ่นื ทม่ี สี ภาพหรือบริบทท่ีเหมอื น/ใกลเ้ คยี งกัน ได้นำไปใช้ในการจัดกิจกรรมส่งเสรมิ อาชพี ต่อไป 4. ปัจจยั ปอ้ น 4.1 สอดคลอ้ งกบั นโยบานและจดุ เนน้ การดำเนินงาน สำนักงาน กศน.ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 ความสอดคล้องกับ 12 ภารกิจ “เร่งด่วน”ท่จี ะตอ้ ง “จับตอ้ งได”้ ภายใน 6 เดือน ของเลขาธิการ กศน. 1. ข้อท่ี 8 ส่งเสรมิ สนับสนุนการฝกึ อาชพี เพ่ือการมงี านทำ “Re-Skill Up-Skill และออกใบรบั รอง ความรู้ความสามารถ” 2. ขอ้ ที่ 9 ส่งเสรมิ การมีสว่ นรว่ มกับทุกภาคีเครือข่ายและภาคเอกชนในการฝึกอาชพี และส่งเสรมิ การตลาด เพ่ือยกระดบั ผลิตภัณฑ/์ สนิ ค้า กศน. ขยายชอ่ งทางการจำหน่าย 4.2 มาตรฐานการศกึ ษาตอ่ เนอ่ื ง 1. มาตรฐานที่ 1 คุณภาพของผ้เู รยี นการศกึ ษาตอ่ เนื่อง 1.1 ผูเ้ รียนการศึกษาตอ่ เน่อื งมคี วามรู้ ความสามารถ และทกั ษะและหรือคุณธรรมเปน็ ไปตาม เกณฑ์การจบหลกั สตู ร 1.2 ผู้จบหลกั สตู รการศกึ ษาต่อเนอ่ื งที่นำความรู้ทไี่ ด้ไปใช้ หรือประยุกต์ใช้ บนฐานค่านยิ มรว่ ม ของสงั คม 1.3 ผ้จู บหลักสูตรการศกึ ษาต่อเนื่องสามารถนำความรทู้ ี่ไดไ้ ปใช้ หรอื ประยุกต์ใชจ้ นเหน็ เป็น ประจักษ์ หรือตวั อย่างทด่ี ี

4 2. มาตรฐานที่ 2 คุณภาพการจดั การเรียนรู้การศึกษาต่อเนอื่ ง 2.1 หลกั สตู รการศึกษาต่อเนื่องมีคณุ ภาพ 2.2 วทิ ยากรการศึกษาตอ่ เนื่องที่ มีความรู้ ความสามารถ หรือประสบการณ์ตามหลกั สูตร การศกึ ษาต่อเนอื่ ง 2.3 สือ่ ท่ีเอ้ือต่อการเรียนรู้ 2.4 การวดั และประเมินผลผ้เู รยี นการศึกษาต่อเน่ือง 2.5 การจดั กระบวนการเรยี นรู้การศึกษาต่อเนื่องทีม่ ีคุณภาพ สภาพสงั คมปัจจบุ นั มนุษยเ์ ราไดร้ ับผลกระทบจากการเปล่ียนแปลงในด้านต่าง ๆ เช่น เศรษฐกิจ การเมือง สังคมและสง่ิ แวดล้อมเปน็ อย่างมาก ประชากรมนุษยเ์ พม่ิ ขนึ้ เรอื่ ย ๆ แต่ทรัพยากรธรรมชาติถกู ใช้ไป อย่างรวดเร็วและไมเ่ พียงพอกับจำนวนประชากรทเ่ี พมิ่ ขน้ึ ทุกมมุ โลก มนุษยจ์ ึงประสบปญั หาต่าง ๆ ตามมา มากมายโดยเฉพาะดา้ น การดำรงชวี ิต และชวี ติ ความเป็นอยูข่ องประชาชน นอกจากจะมีการประกอบอาชพี เพ่อื การเล้ยี งตัวเอง และครอบครวั แล้ว ยังมีสิง่ ทีถ่ ือวา่ เป็นภาระหนกั จงึ จำเป็นอยา่ งย่ิงทมี่ นษุ ยเ์ ราจะต้องสร้าง ข้ึนหรอื มาทดแทนโดยวธิ ีการตา่ ง ๆ เพ่ือการอยรู่ อด การจดั การศกึ ษาอาชีพในปัจจบุ นั มีความสำคญั มาก เพราะจะเป็นการพัฒนาประชากรของประเทศให้ มีความรูค้ วามสมารถและทักษะในการประกอบอาชีพ เป็นการแก้ปัญหาการว่างงานและส่งเสริมความเข้มแข็ง ให้แกเ่ ศรษฐกิจกระทรวงศึกษาได้กำหนดภารกจิ ทีย่ กระดับการจัดการศกึ ษาเพ่ือพฒั นาศักยภาพและขดี ความสามารถใหก้ บั ประชาชนได้มีอาชีพทสี่ ามารถสร้างรายได้ทม่ี ัน่ คง โดยเนน้ การบรู ณาการใหส้ อดคลอ้ งกับ ศักยภาพด้านตา่ ง ๆ มงุ่ พฒั นาคนไทยให้ได้รับการศึกษาเพื่อพฒั นาอาชพี และการมีงานทำอย่างมีคุณภาพทั่วถึง และเทา่ เทยี มกนั ประชาชนมีรายได้มนั่ คง มง่ั ค่ัง และมีงานทำอยา่ งย่ังยนื มีความสามารถเชงิ การแข่งขันทั้งใน ระดบั ภมู ภิ าคอาเซียนและระดับสากล ซึง่ จะเป็นการจดั การศึกษาตลอดชวี ติ ในรปู แบบใหมท่ ส่ี รา้ งความมน่ั คง ใหแ้ กป่ ระชาชนและประเทศชาติ กศน.ตำบลแม่สอง จึงได้จัดโครงการเพ่ือการพฒั นาดา้ นการจัดการบูรณาการ โดยใช้หลักกระบวนการ \"ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียง\" มาจดั กระบวนการเรียนรู้ใหเ้ กดิ ความเข้มแข็ง และยั่งยืนในการประกอบอาชีพ โดยมีจุดม่งุ หมายหลักเพ่ือใหก้ ารพัฒนาอาชีพเป็นการสรา้ งรายได้ ลดรายจา่ ยในครวั เรือนและการขยายโอกาส ในการเขา้ ถงึ แหลง่ ทุนตา่ งๆ ไปพรอ้ มกบั การพฒั นาด้านคณุ ธรรม จริยธรรม และมงุ้ เน้นให้เกดิ การรวมกลุม่ และสรา้ งเครือข่ายระหว่างกลุ่มองคก์ รตา่ ง ๆ ในชุมชน 5. เง่อื นไข/ปัจจยั ท่สี ง่ ผลตอ่ ความสำเร็จ ผู้นาํ ชุมชน ผู้นําทองถิน่ ประชาชนและหน่วยงานต่าง ๆ ภาคีเครือข่ายของการทำงานร่วมกนั ทีเ่ กิดจาก ความสัมพนั ธระหว่างบคุ คล องคกร ทเ่ี กีย่ วของกันในทุกระดับ เชน ผูนําชุมชน ทองถน่ิ มเี ปาหมายในการ ทาํ งานรวมกัน คือ การสงเสริมการเรียนรู สรางอาชีพ สรางรายไดทีม่ น่ั คง พฒั นาคณุ ภาพชีวติ ใหกับประชาชน ชวยกันเตมิ เต็มให กศน.ตาํ บลเกิดการพฒั นาในทุกดาน และใชประโยชนเปนแหลงเรียนรูในชมุ ชน

5 6. ปัญหา อุปสรรค หรอื ข้อจำกดั ท่ีเกดิ ข้ึนในการปฏบิ ตั งิ าน และแนวทางแกไ้ ขใหป้ ระสบ ความสำเร็จ 6.1 วสั ด/ุ อุปกรณใ์ นการจดั กิจกรรมมีไม่เพียงพอ และมีการแกป้ ญั หาคือ วสั ดไุ หนท่ีสามารถนำมา จากทบี่ า้ นได้ ก็ให้นำมารวมกันโดยไมต่ ้องซือ้ เพื่อเป็นการแบ่งเบาในการจัดซอ้ื วัสดอุ ุปกรณ์ 6.2 ชว่ งเวลาดำเนินกจิ กรรมอยใู่ นชว่ งสถานการณ์ฝ้าระวัง เชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) จึงไมส่ ามารถดำเนนิ กจิ กรรมไดต้ ามวตั ถปุ ระสงคท์ ่ตี ้ังไว้ จงึ ปรับวธิ กี ารดำเนินกจิ กรรมโดยให้ผู้เขา้ ร่วมกิจกรรม วดั อุณหภูมิ ลา้ งมือ สวมหน้ากากอนามัย เว้นระยะหา่ งเพ่ือความปลอดภยั 7. ขอ้ เสนอแนะวธิ ีปฏิบัตงิ านทีจ่ ะทำใหด้ ีย่งิ ขน้ึ 7.1 ควรส่งเสริมใหม้ กี ารพฒั นาการทำขนมจีบใหม้ ีความหลากหลายรูปแบบ และหลากหลายไส้ 7.2 ควรมีการเผยแพร่และประชาสัมพนั ธใ์ หผ้ ้ทู ส่ี นใจ สามารถศกึ ษาข้อมูล “วธิ ีการทำขนมจบี หลากหลายไส”้ เชน่ การประชาสัมพนั ธใ์ นการจำหนา่ ยผลิตภณั ฑ์ในสอ่ื ออนไลน์ตา่ ง ๆ 7.3 ควรพัฒนาผเู้ รียนในการจำหนา่ ยสินคา้ ออนไลน์ โดยการเรียนรจู้ ากศูนย์ดิจิทัลชุมชน เพอ่ื เพม่ิ ชอ่ งทางในการจำหนา่ ยผลติ ภัณฑ์

ประมวลภาพ ผลการปฏบิ ัตทิ ีด่ ี (Best Practice) ศนู ย์การเรียนรู้ตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ประจำตำบลแมส่ อง