SINIF LGS Düzeyinde Tamamı Video Akıllı Tahtaya Sorular Çözümlü Uyumlu 14’LÜ 1.DÖNEM DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DENEMELERİ www com.tr
dİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ 1. DENEME 3547 1. Hz. Ebubekir’in halifeliği sırasında Medine’de büyük bir kıtlık baş göstermiş ve halk, ekmek yapmak için buğday bulamaz ol- muştu. Hz. Osman da bu sırada Şam’a bir ticaret kafilesi göndermiş, ordan yüz deve yükü buğday satın alarak Medine’ye ge- tirtmişti. Bunu haber alan bazı tüccarlar derhal Hz. Osman’a müracaat ederek Şam’dan getirttiği buğdayı satın almak istedi- ler. Buğdayın bir ölçeğine dört dinar veriyorlardı. Hz. Osman, “Sizden daha fazla veren var.” dedi ve buğdayı hiç kimseye satmak istemedi. Tüccarlar bu durumda teklif ettikleri fiyatı arttırdılar. Yine Hz. Osman’ dan, “Sizden daha fazla veren var.” ya- nıtını aldılar. Bunun üzerine tüccarlar Hz. Osman’ı fırsatçılık yapmakla suçlayarak halife Hz. Ebubekir’e şikâyet etti. Hz. Ebu- bekir tüccarların anlattıklarını Hz. Osman’a söyleyerek malını niçin verilen fiyata satmadığını sordu. Hz. Osman ise sadece Al- lah’ın hoşnutluğunu kazanmak için buğdayı yoksullara dağıtacağını söyledi. Bu olayda Hz. Osman’ın tavrı aşağıdaki ayetlerden hangisi ile aynı doğrultudadır? A) “Verdiğiniz sözü yerine getirin çünkü verilen söz, sorumluluk gerektirir.” (İsrâ suresi, 34. Ayet) B) “Eğer borçlu ve darlık içindelerse, ona eli genişleyinceye kadar mühlet verin. Eğer bilirseniz, borcu sadaka olarak bağışla- manız sizin için daha hayırlıdır.” (Bakara suresi, 280. Ayet) C) “Mallarını Allah yolunda harcayanların durumu, her başağında yüz tane olmak üzere, yedi başak veren tanenin durumu gi- bidir. Allah dilediğine kat kat verir. Allah’ın lütfu geniştir.” (Bakara suresi, 261. Ayet) D) “Allah’ın size helal ve temiz olarak verdiği rızıklardan yiyip için ve eğer yalnız Allah’a kulluk ediyorsanız O’nun nimetine de şükredin.” (Nahl suresi, 114. Ayet) 2. Kader imanın farzlarından biridir... Tamam Pisagor Denemeleri 3. Zimem defteri uygulaması; Osmanlı zamanında şehrin Fakat yok onda senin saptırdığın anlam. zenginlerinin zekât verecekleri zaman kıyafet değişti- Kader gerekli şartların oluştuktan sonra, rip şehrin ara sokaklarına girerek veresiye defterlerin- Mümkün olanın gerçekleşip çıkmasıdır ortaya. deki bazı kişilerin borçlarını ödemesini ifade eder. (Mehmet Akif Ersoy) Sadaka taşı; Osmanlı’da yardım yapacak kişilerin ca- milerin kuytu bir köşesinde bulunan uzun ve içi oyuk bir Ey yiğit yazgıya bahane bulma taşa sadakalarını bırakmaları için kullanılan bir taştır. Yükleme kendi suçunu başkasına Suçunu gör, dönüpte etrafında kendinin Askıda ekmek uygulaması; fırından ekmek alan bir ki- Kendindendir. Gölgenden değil çektiklerin. şinin fazladan bir tane daha alıp onu askıya ya da ka- pının önüne bıraktığı, ihtiyaç sahibinin de gelip oradan (Mevlana Celaleddin Rumi) aldığı bir uygulamadır. Aşağıdakilerden hangisi verilen şiirlerde anlatılmak istenen yanlış kader anlayışının sebepleri arasında Aşağıdaki atasözlerinden hangisi yukarıda verilen uy- yer almamaktadır? gulamalar ile ilişkilendirilebilir? A) Kaderle ilgili kavramların doğru olarak bilinmemesi. A) “Damlaya damlaya göl olur.” B) “Evimiz bezden ne umarsın bizden.” B) İnsanın kendi özgür iradesini yok sayması. C) “Sağ elin verdiğini sol elin görmesin.” D) “Nerde birlik orada dirlik.” C) İnsanın hatalarının sonucunu kadere yükleyerek so- rumluluktan kaçma isteği. 1 D) İnsanın elinden geleni yaptıktan sonra işin sonucunu Allah’a bırakması.
4. İslam dini, insanın dünyada ve ahirette mutluluğunu sağlamak ve güvenli bir toplum oluşturmak için “Zarurat-ı Hamse” olarak adlandırılan beş ilkeyi koruma altına almaktadır. Bunlar; canın, malın, aklın, dinin ve neslin korunmasıdır. İslam dininin bütün emir ve tavsiyeleri bu ilkeleri korumaya yöneliktir. Çünkü bu ilkeler korunmadığı takdirde birey ve toplum hayatında bozulmalar mey- dana gelmekte ve İslam dininin hedeflediği dünya ve ahiret mutluluğu engellenmektedir. Yukarıdaki açıklamada aşağıdaki sorulardan hangisine cevap verilmektedir? A) İslam dininin temel gayesi nedir? B) İslam dininin kaynakları nelerdir? C) İslam dininin inanç esasları nelerdir? D) İslam dininin ana konuları nelerdir? 5. Ayşe, izlediği bir belgeselde develer ile ilgili şu bilgileri edinmiştir: Develer, 50°C sıcaklıkta 8 gün aç-susuz kalabilir. Bu süre içinde toplam ağırlığının %22’sini kaybeder. İnsan, vücudunda bulu- nan suyun %12’sini kaybettiğinde ölürken deve, vücudundaki suyun %40’ını kaybettiği halde ölmez. Gündüz vücut ısısını 41°C’ye kadar çıkartan bir mekanizmaya sahiptir. Bu sayede gündüz aşırı çöl sıcağında su kaybını minimum seviyede tutabil- mektedir. Soğuk çöl gecelerinde ise vücut ısısını 30°C’ye kadar düşürebilmektedir. Develer, 10 dakikada ağırlıklarının üçte bi- ri oranında su içer. Bu miktar kimi zaman 130 litreyi bulabilmektedir. Bunun yanı sıra deve, insana oranla 100 kat daha geniş alanı kaplayan bir burun mukozasına (bazı organları ilk yüzlerini kaplayan ve salgı üreten doku tabakası) sahiptir. Hayvan, çok büyük ve kıvrımlı burun mukozası sayesinde, havadaki nemin %66’sını tutabilmektedir. Ayşe’nin edindiği bilgiler aşağıda verilen evrensel yasalardan hangisine örnek oluşturur? A) Fiziksel Yasalar B) Biyolojik Yasalar C) Toplumsal Yasalar D) Kimyasal Yasalar 2
6. Aşağıda Hz. Musa ve Firavun kıssası ile ilgili bazı ayetler verilmiştir. “Allah, ‘Ey Musa! Ben tebliğlerim ve “Musa ve Harun’u açık kanıtlarımızla Fi- “Musa ‘Ey kavmim! Eğer Allah’a iman konuşmam için insanlar arasından se- ravun ve çevresindeki ileri gelenlere gön- ettiysenız, gerçekten O’na teslim ol- ni seçtim. Sana verdiğimi al ve şükre- derdik. İman etmeyi kibirlerine yedireme- duysanız, artık yalnız O’na güvenip da- denlerden ol.’ dedi.” diler; onlar günaha gömülmüş kimselerdi.” yanın’ dedi.” (A’râf suresi, 144. Ayet) (Yunus suresi, 75. Ayet) (Yunus suresi, 84. Ayet) Verilen ayetler aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ilişkilendirilemez? A) Cüz’i irade B) Adalet C) Külli irade D) Tevekkül 7. 8. Lionel Messi, 24 Haziran 1987’de Arjantin’in Rosario şeh- Pisagor Denemeleri 2021 YILI TRAFİK CEZALARI I Emniyet kemeri takmayanlara 134 TL rinde dünyaya geldi. Futbola 8 yaşında Rosario şehrinin Kırmızı ışıkta geçen sürücüye 291 TL %30 ile %50 arası hız limitini aşan sürücüye 604 TL takımı olan Newell’s Old Boys’da başladı. 2000 yılında %50’den fazla hız limitini aşan sürücüye 1.240 TL II Kış lastiği kullanmama cezası 885 TL Azami yüklü ağırlığı %10’dan fazlasını aşmak 1.132 TL ailesi, Messi’nin büyüme hormonu eksikliği tedavisi gör- Seyir halinde cep telefonu ile konuşma cezası 291 TL mesi ve futbola Barcelona’da devam etmesi için İspan- Alkollü araç kullanma cezası 2.498 TL Ters şerit kullanan sürücülere 1.240 TL ya’nın Barcelona şehrine taşındı. Barcelona formasını ilk III Yukarıda araç kullanırken dikkat edilmesi gereken kural- lar ve ihlâl durumunda kesilen cezalara yer verilmiştir. kez 2004-2005 sezonunda giyen Messi, La Liga’da gol IV Buna göre devletimizin yasalarla koruma altına aldığı temel hak öncelikle aşağıdakilerden hangisidir? atan en genç futbolcu unvanının sahibi oldu. A) Canın korunması B) Aklın korunması Yukarıda verilen metinde altı çizili bölümlerden han- C) Malın korunması D) Neslin korunması gisi Lionel Messi’nin cüzî iradesine örnek gösterile- mez? A) I B) II C) III D) IV 3
9. Pisagor Denemeleri 10. Z E K ëA T “Biz yeryüzünü bir döşek, dağları da onun için birer kazık kılmadık mı? Sizi çift çift yarattık, uykunuzu Zekât ibadeti, toplumda muhtaç ve yoksul insanların ko- dinlenme vakti kıldık, geceyi bir örtü yaptık, gündü- runmasına, orta gelir düzeyindeki insanların artmasına or- zü geçimi sağlama vakti kıldık, üstünüze yedi kat tam hazırlar. sağlam gök bina ettik, parlak ışık veren güneşi var Yukarıda zekât ibadetinin faydalarından hangisi vur- ettik; taneler, bitkiler ve ağaçları sarmaş dolaş bah- gulanmıştır? çeler yetiştirmek için yoğunlaşmış bulutlardan bol A) Ekonomik alanda toplumsal dengeyi sağlamak yağmur indirdik.” (Nebe’ Suresi, 6-16. Ayetler) B) Allah'ın emrini yerine getirmek C) Malın bereketlenmesini sağlamak Yukarıda verilen ayetlere göre aşağıdaki yargılardan D) Zenginler ile fakirler arasındaki kin duygusunu gider- hangisi çıkarılamaz? mek A) Evreni ve içindekileri yaratan Allah bu düzenin ahenk içinde devam etmesini sağlamaktadır. B) Allah’ın her şeyi bir ölçüye ve düzene göre yarattığı- nın örnekleri her insanın anlayacağı derecede açıktır. C) Evrende var olan her şey Allah’ın planlı ve ölçülü ya- ratmasıyla oluşmuştur. D) Kusursuz bir düzenin içinde mutlaka bir tesadüfler zin- ciri vardır. 4
dİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ 2. DENEME 3548 1. Yasin Öğretmen, 8-D sınıfını sunum yapmaları için iki gruba ayırmıştır. Bu gruplardan biri Din-Birey ilişkisini diğeri ise Din-Toplum ilişkisini anlatacaktır. Buna göre: Ayşe : “… Haberiniz olsun, kalpler yalnızca Allah’ın zikriyle tatmin bulur.” (Ra’d Suresi, 28. Ayet) Serra : İnsan günlük hayatında bazı olumsuzluklarla karşılaşabilir. Örneğin, insanın kendini yalnız hissettiği ve çaresiz kal- dığı zamanlar olabilir. Allah ve ahiret inancı, bütün bu olumsuzluklara karşı insana dayanma gücü verir. Kerem : “Şüphesiz Allah, adaleti, iyilik yapmayı, yakınlara yardım etmeyi emreder; hayâsızlığı, fenalık ve azgınlığı da ya- saklar. O, düşünüp tutasınız diye size öğüt veriyor.” (Nahl Suresi, 90. Ayet) Yiğit : İnsan, yaşadığı çevre ile uyumlu olmaya çalışan sosyal bir varlıktır. Din, toplumları iyiye ve güzele yöneltmek üzere hükümler ortaya koyar ve toplumların barış ve huzur içinde yaşamalarını ister. Sümeyye: Dinen zengin sayılan kişilerin her yıl mallarının bir miktarını ihtiyaç sahipleri ile paylaşmaları, toplumdaki birlik ve beraberliğin sağlanmasına yöneliktir. Miraç : Namaz, insanlara zamanı en verimli şekilde kullanmayı da öğretir. Güneş doğmadan hemen önce sabah namazıy- la başlayan hayat, içinde değişik vakitlerde kılınan namazlar ile daha planlı ve programlı bir hâle gelir. Buna göre aşağıdaki öğrencilerden hangileri Yiğit ile aynı gruptadır? A) Sümeyye - Kerem B) Ayşe - Serra C) Kerem - Miraç D) Serra - Sümeyye 2. Allah insanı akıllı ve irade sahibi bir varlık olarak yaratmış- Pisagor Denemeleri 3. Çiftçilik yaparak geçimini sağlayan bir ailede dünyaya gel- tır. Bu sebeple Allah, insanı inanmak, ibadet etmek ve sa- dim. Kendimi bildim bileli toprakla uğraşırım. Toprakla uğ- lih amel işlemek hususunda sorumlu tutmuştur. İnsana dü- raşmak gayret ve sabır ister. En güzel mahsul için toprağın şen ise iradesini doğru yönde kullanarak güzel iş ve hakkını vermen lazım; ilk olarak tanıyacaksın toprağını, ne- davranışlarda bulunmaktır. Bu, öncelikle insanın kendi ya- ye ihtiyacı var bileceksin iyi verim almak için hazırlayacak- rarına bir durumdur. Eğer irade yanlış tercihler için kulla- sın sonra zamanında atacaksın tohumunu toprağa çalışa- nılırsa bunun da zararı yine insanın kendisine olur. caksın alın terin ıslatacak toprağı, bütün bu yorgunluğun iyi mahsulleri toplarken yerini sevince bırakacak. Sevme- Yukarıda verilen paragraf aşağıdaki ayetlerden hangi- den yapamazsın bu işi. Bazen soruyorum kendime toprak siyle ilişkilendirilebilir? olmasa ben ne yapardım? Bu metin, kader ile ilgili aşağıdaki kavramlardan han- A) “Nerede olursanız olun, sağlam ve tahkim edilmiş ka- gisiyle ilişkilendirilemez? leler içinde bulunsanız dahi ölüm size ulaşacaktır...” A) Külli irade (Nisâ suresi, 78. Ayet) B) Sağlık C) Emek B) “Kim iyi bir iş yaparsa faydası kendisinedir ve kim kötü- D) Cüzi irade lükte bulunursa zararı kendisinedir...” 1 (Fussilet suresi, 46. Ayet) C) “Yeryüzünde yaşayan bütün canlıların rızkı Allah’a ait- tir...” (Hud suresi, 6. Ayet) D) “... Allah katında bir yardım ve yakın bir zafer vardır. İnananlara müjde ver.” (Saf suresi, 13. Ayet)
4. Zekâtı Kim Nelerden Ne Kadar Kimlere Vermelidir Zengin olan • Altın, gümüş 1/40 yani • Yoksullar her • Nakit para ve %2,5 • Düşkünler • Borçlular Müslüman menkul değer- 1/40 • Yolda kalmış yolcular ler • Özgürlüğünü yitirmiş olanlar • Ticaret malları • Koyun ve keçi • Sığır ve 1/30 • Kalbi İslam’a ısındırılmak is- manda tenenler 1/10 yani • Toprak %2,5 • Allah yolunda çalışanlar ürünleri • Zekât memurları Yukarıda zekât ibadetiyle ilgili verilen tabloya göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Ali Bey, bu yıl zekât ibadetini sahip olduğu kırk küçükbaş hayvanından birini babasına vererek yerine getirmiştir. B) Sevim Hanım, altınlarının zekâtını iş yerinde geçirdiği kazadan dolayı çalışamayan Hakan Bey’e vermiştir. C) Maddi durumu zekât vermeye elverişli olan Yusuf Bey, bu yıl ki zekâtını kısa bir süre önce eşini kaybeden ve maddi durumu iyi olmayan kız kardeşine vermiştir. D) Hasan Bey bu yıl ki zekâtını nakit para olarak, işleri iyi gitmeyince iflas edip büyük bir borcun altına giren Sinan Bey’e vermiştir. 5. Hz. Şuayb, Medyen halkına gönderilmiş bir peygamberdi. Medyenlilere verilen sayısız nimet onları şımartmıştı. Verilen bir- çok güzellik bu nimetleri verene teşekkür etmeyi gerektirmesine rağmen onlar çeşitli hileler, alışverişte ölçü ve tartıya dik- kat etmeme gibi uygulamalarla verilen bu nimetleri kötüye kullanıp toplumdaki huzur ortamının bozulmasına neden olmak- taydı. Halkın malını kötü gösterip düşük ücretlerle satın almak onlar için övünç kaynağıydı. Onların bu davranışlarına karşı Şûrâ suresi 183. ayetinde Hz. Şuayb’ın birtakım uyarıların dan sonra, “İnsanların hakkı olan şeyleri kıskanmayın, bozgunculuk yaparak yeryüzünde karışıklık çıkarmayın.” dediği haber verilmekte. Buna göre; l. İnsanların temel haklarının korunmasına özen gösterilmelidir. ll. Toplumsal güvenin sağlanması için kurallara uyulmalıdır. lll. Herkes ticaretle uğraşmamalıdır. yukarıdaki ifadelerden hangileri Hz. Şuayb’ın kıssasında verilmek istenen mesajlar arasında yer almaktadır? A) Yalnız l B) Yalnız lll C) l ve ll D) ll ve lll 2
6. “Ey iman edenler! Allah’a ve ahiret gününe inanmadığı hâlde insanlara gösteriş olsun diye malını harcayan kimse gibi sa- dakalarınızı başa kakmak ve gönül kırmak suretiyle boşa çıkarmayın. Böylesinin durumu, üzerinde biraz toprak bulunan ve maruz kaldığı şiddetli yağmurun kendisini çıplak bıraktığı bir kayanın durumu gibidir. Onlar kazandıklarından hiçbir şey elde edemezler.” (Bakara suresi, 264. Ayet) “Yalnızca Allah’ın rızasını kazanmak için mallarını içlerinden gelerek infak edenlerin örneği ise, yüksekçe bir tepede bulu- nan, sağanak yağmur aldığında ürünlerini iki kat veren bahçenin örneğine benzer.” (Bakara suresi, 265. Ayet) Yukarıdaki ayetlerde verilmek istenen ortak mesaj aşağıdakilerden hangisidir? A) Yardımda bulunulan kişilere karşı hassas davranılmalıdır. B) Yalnızca Allah’ın rızası gözetilerek yapılan yardımların bir karşılığı vardır. C) Yardımları gizli yapmaya özen gösterilmelidir. D) Yardımda bulunmak ihtiyaç sahiplerine hakkını vermektir. 7. Yarın Ramazan bayramı, evde büyük bir telaş var. Annem ile babam, her yıl yaptıkları gibi bu yıl da masanın başına oturmuş ihtiyaç sahipleri için verilmesi farz olan belli bir miktar parayı hesaplamaya çalışıyorlar. Ben ise babamın her yıl bu aya özel olarak bizim adımıza verdiği belli bir miktar parayı, ayın başından beri kendi harçlıklarımla biriktirdiğim paralardan vermeye ka- rar verdim. Bayrama ulaşmanın mutluluğunu yaşarken bir yandan da üzülüyorum. Ramazanda günlerimiz dolu dolu geçti. An- nem her akşam iftara yakınlarımızdan birini davet etmişti. Misafirimizin olmadığı günlerde de biz iftara davetliydik. Her akşam ayrı bir güzeldi. Önümüzdeki ramazan ayının gelmesini sabırsızlıkla bekleyeceğim. Yukarıdaki metinde bahsedilen ibadetler sırasıyla aşağıdakilerden hangileridir? A) Sadaka - Zekât - Fidye B) Fitre - Zekât - İnfak C) Zekât - Fitre - Sadaka D) İnfak - Fidye - Sadaka 8. “Allah’tan başka hiçbir ilah yoktur. O daima diridir (hayydır), bütün varlığın idaresini yürütendir (kayyum). O’nu ne uyuklama tu- tar ne de uyku. Göklerde ve yerde ne varsa hepsi O’nundur. İzni olmadan huzurunda şefaat edecek olan kimdir? O, kullarının önlerinde ve arkalarında ne varsa hepsini bilir. Onlar ise O’nun dilediği kadarından başka ilminden hiçbir şey kavrayamazlar. O’nun sonsuz kudreti, gökleri ve yeri kaplar. Onları görüp gözetmek O’na ağır gelmez. Gerçekten yüce ve büyük olan yalnız- ca O’dur.” (Bakara suresi, 255. Ayet) Bu ayetten hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Ayette, Allah eşsiz sıfatlarıyla kendisini tanıtmaktadır. B) Ayet, İslam dininin tevhit inancını bizlere daha detaylı olarak anlatmaktadır. C) Ayette, Allah’ın Hayy, Kayyum, Aliyy ve Rezzak sıfatlarından bahsedilmektedir. D) Ayette, Allah’ın kudreti, ilmi ve iradesi gibi özelliklerinden bahsedilmektedir. 3
9. Din, tarihin bütün dönemlerinde her toplumda var olan bir kurumdur. Yüce Allah, ilk insandan itibaren peygamberler ve kitap- lar göndermiştir. Zamanla farklı din anlayışları ortaya çıkmış olsa bile her toplumda din hep var olmuştur. Dolayısıyla din, her toplum için geçerli bir olgudur. Verilen parçada dinin hangi yönü vurgulanmaktadır? A) İlahi mesajlara dayandığı B) Evrensel bir gerçeklik olduğu C) Ahiret mutluluğunu hedeflediği D) Kişinin yaşamını etkilediği 10. Farklı bir kabileye mensup bir tüccardan mal satın alan Ebu Cehil parasını ödemeyerek tüccarı mağdur etti. O sırada inanma- yan kişilerden biri tüccara Kâbe’de bulunan Hz. Muhammed’i (s.a.v) göstererek O’na başvurduğu takdirde parasını alabilece- ğini söyledi. Bunun üzerine tüccar Hz. Muhammed’in (s.a.v) yanına giderek yardım istedi. Hz. Muhammed (s.a.v) tüccar ile bir- likte Ebu Cehil’in evine gitti ve herhangi bir güçlükle karşılaşmadan parayı alarak tüccara verdi. Bu olayda Hz. Muhammed’in (s.a.v.) gösterdiği davranış aşağıdaki temel haklardan hangisinin korunması ile ilgilidir? A) Aklın B) Dinin C) Canın D) Malın 4
dİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ 3. DENEME 3549 1. (1) İrade; seçme ve tercihte bulunma yeteneğidir. Allah, insanı akıl ve irade sahibi olarak tercih edebilme yeteneği ile yaratmış ve tercihlerinden sorumlu tutmuştur. Allah tarafından insana verilen bu yeteneğe “cüz’i irade” denir. (2) İnsanın bu tercih hak- kı gücünün yettiği ve sınırlarını aşmayan durumlarda geçerlidir. Çünkü insanın nerede, ne zaman, hangi ailede doğacağı gibi durumlar kendi iradesinin dışında Allah’ın takdiri ile gerçekleşmektedir. (3) Allah’ın bu iradesine “külli irade” denir. Külli irade insan iradesini de içine alan mutlak ve sınırsız bir iradedir. Çünkü her şey Allah’ın iradesi ve yaratmasıyla meydana gelir. (4) İnsan davranışlarını kendi tercihleri doğrultusunda seçer. Ancak bunları yapabilme gücünü sağlayan Allah’tır. Böylelikle insan kendi tercihiyle yaptığı davranışlardan sorumlu olmaktadır. Bu parçada numaralandırılmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) 1. düşünme ve irade yeteneği sorumluluğun ön şartıdır. B) 2. insanda bulunan cüz’i irade sınırlı özgürlük ve tercih etme yeteneğidir. C) 3. Allah’ın iradesi her şeyi kuşatan mutlak ve sınırsız olan külli iradedir. D) 4. insanın sorumluluğunun bulunduğu alan tercih hakkına sahip olduğu külli irade alanıdır. 2. Pisagor Denemeleri 3. Medine’de yaşayan insanlar su ihtiyaçlarını şehirde bulu- nan su kuyulardan karşılamaktadır. Her kuyunun suyu iç- Yerleşim ve tarım kavramlarından çok uzak olan avcı ve meye elverişli olmayıp, kuraklık dönemlerinde de çoğunun toplayıcı insan toplulukları zamanında, şehir hayatına he- suyu çekilmektedir. Kuyulardan suyu içmeye en elverişli nüz geçmeden inşa edilen ve ilk tapınak olan Göbeklitepe, olanı ve hiç kesilmeyeni Rûme Kuyusudur. Fakat bu ku- son yılların “en büyük arkeolojik keşfi” olarak gösterilmek- yunun sahibi Müslümanlara suyu para karşılığı vermekte tedir. Yaklaşık 12000 yıl öncesinde nasıl tasarlandığına ce- ve bu nedenle de çoğu kişi bu sudan faydalanamamakta- vap bulunamayan tapınak, Mısır Piramitlerinden ve İngilte- dır. Durum Hz. Peygamber’ e bildirilince; “ Kuyuyu satın re’deki Stonehenge’den yaklaşık 7500 yıl önce inşa edilmiş alıp Müslümanların istifadesine sunacak kişiye cennette olmasıyla da dikkat çekmektedir. Bölgede yaklaşık 20 tapı- bu kuyudan daha güzel bir su kaynağı verileceğini” buyu- nak tespit edilmiş ve şuana kadar yalnızca 6 tapınak gün rarak, insanları bu hayra vesile olmaya teşvik etmiş ve ışığına çıkartılmıştır. kendisi de kuyuyu satın almak için sahibiyle görüşmeler Yukarıdaki bilgilere göre aşağıdaki yorumlardan han- yapmıştır. Fakat sahibi kuyuyu satmaya yanaşmamıştır. gisine ulaşılamaz? Hz. Osman durumdan haberdar olunca kuyu sahibiyle gö- rüşmeler yaparak ilk önce haftanın bazı günleri kuyunun A) İnanç, insanın bünyesinde var olan fıtri bir özelliktir. kendisine verildiği bir ortaklık kurmuş daha sonrasında da B) Din, insanlık tarihi kadar eski bir olgudur. kuyuyu tamamen satın alarak hiçbir karşılık beklemeden C) Din, ahiret inancıyla insanın ölümsüzlük isteğine ce- insanların yararlanması için bağışlamıştır. Kuyunun suyu hiç kesilmeden günümüze kadar ulaşmış ve hâlâ bölge vap vermektedir. halkı tarafından kullanılmaktadır. D) İnsan, her zaman yüce bir varlığa sığınma gereksini- Hz. Osman’ın bu davranışı İslam dininde yardımlaşma mi duymuştur. ile ilgili aşağıdaki kavramların hangisi kapsamında de- ğerlendirilmektedir? A) Sadaka- i cariye B) Öşür C) Fıtır sadakası D) Fidye 1
4. İstanbul’un çeşitli ilçelerindeki bazı mahallelerde, geçtiğimiz aylarda zarf içerisinde para dağıtan gizemli hayırsever, bu kez Tuz- la’da ortaya çıktı. Mahalle bakkallarına veresiye borcu bulunan kişilerin hesaplarını kapatan hayırseverin, maddi durumu kötü ailelere de zarf içerisinde 1.000 TL verdiği ortaya çıktı. Alacaklarını ödediği mahalle bakkallarından Coşkun Yılmaz, “Kendisi- ne adını sordum. Adını söylemedi ve ‘Robin Hood’ deyin, bana yeter.” dedi. Yukarıda anlatılan gizemli hayırseverin bu davranışı, aşağıdaki ayetlerden hangisi ile doğrudan ilişkilendirilebilir? A) “Onların mallarından sadaka (zekât) al; bununla onları (günahlardan) temizlersin, onları arıtıp yüceltirsin…” (Tevbe suresi, 60. Ayet) B) “Eğer sadakaları (zekât ve benzeri hayırları) açıktan verirseniz ne güzel! Eğer onu fakirlere gizlice verirseniz, işte bu sizin için daha hayırlıdır…” (Bakara suresi, 271. Ayet) C) “Sadaka veren erkeklere ve sadaka veren kadınlara, Allah’a güzel bir ödünç verenlere, verdiklerinin karşılığı kat kat ödenir ve onlara değerli bir mükâfat vardır.” (Hadid suresi, 18. Ayet) D) “Mallarını Allah yolunda harcayanlar, sonra da harcadıklarının peşinden (bunları) başa kakmayan ve gönül incitmeyenle- rin, Rableri katında mükâfatları vardır…” (Bakara suresi, 262. Ayet) 5. Tanrı bütün kullara rızkını dağıtırken Kimi sırtüstü yatar, kimi boşta gezerken Kul Ahmet erken kalkar, haydi ya nasip derdi Kimseler anlamazdı, ya nasip ne demekti Mahalleli kahvede muhabbet peşindeyken Leylekler lak lak edip, peynir gemisi yüklerken Kul Ahmet erken yatar, sabaha ya kısmet derdi Kimseler anlamazdı, ya kısmet ne demekti Barış MANÇO Verilen şiirden hareketle \"emek ve rızık\" kavramlarını doğru anlayan bir insan aşağıdakilerden hangisini yapmaz? A) Çalışır, gayret eder ve sonucu Allah'tan bekler. B) Rızkı için araştırır ve mücadele eder. C) \"Nasipte, kısmette ne varsa o olur.\" der ve bekler. D) \"Allah herkesin rızkını verir.\" düşüncesiyle boş oturmaz. 2
6. Mâun suresinde Allah’a gönülden ibadet etmekle, yardımlaşma ve dayanışmanın birbirinden ayrılmaz oluşu vurgulanmak- tadır. Buna göre gerçekten dine inanan ve ahiret sorumluluğu taşıyan insan hem Allah’a hem de yaratılmışlara karşı görev- lerinin bilincinde olup bunları tam bir ihlâs ve samimiyetle yerine getiren, kendisi iyilikler yaptığı gibi herkesin de iyilik yap- masına ön ayak olan, yardımlaşma ve dayanışmanın önünü tıkayan değil, aksine gelişip yaygınlaşmasına, bireyselliği aşarak toplumsal ve kurumsal bir yapı kazanmasına katkıda bulunan insandır. İslâm’ın hâkim kılmak istediği gerçek ahlâk ve üstün insanlık işte budur. Mâun suresi ile ilgili verilen metinden aşağıdaki sonuçlardan hangisi çıkarılamaz? A) Allah’a gönülden ibadet edenlerin yardımsever kimseler olduğuna işaret etmektedir. B) Kişi, kulluk görevlerini yerine getirirken gösteriş yapmanın da gerekli olduğunu aklından çıkarmaz. C) Müslüman iyilik yapmakla birlikte diğer insanlara da örnek olur. D) Samimiyetle inanan her Müslüman hem Allah’a hem de yaratılmışlara karşı sorumluluk duygusu taşır. 7. Cömert bir kimseye sorarlar: “Muhtaçlara verdiğin, senden isteyenlere bolca dağıttığın şeylerden dolayı gönlünde bir ağırlık olur mu? Sana karşı minnet duygularıyla yaklaşmaları gerektiğine dair bir şeyler hisseder misin?” Cömert kimse şöyle cevap verir: “Hayır, hiç böyle şeyler düşünmem. Benim bu yardımlardaki rolüm, aşçının elindeki kepçenin durumuna benzer. Aşçı kep- çeye ne koyarsa kepçe de onu verir. Fakat verdiği şeylerin kendinden olduğunu düşünmez.” Yukarıda verilen metne en yakın ayet aşağıdakilerden hangisidir? A) “Öyleyse yetime hor bakma! İsteyeni sakın azarlama!” (Duha Suresi, 9-10. Ayetler) B) “… Allah sana nasıl ihsanda bulunduysa sen de insanlara öylece iyilik yap…” (Kasas Suresi, 77. Ayet)\"... C) “Sizden, hayra çağıran, iyiliği emredip kötülüğü meneden bir topluluk bulunsun. İşte onlar kurtuluşa erenlerdir.” (Âl-i İmrân Suresi, 104. Ayet) D) “Siz kendinizi unutarak diğer insanlara mı erdemli olmayı öğütlüyorsunuz?...” (Bakara Suresi, 44. Ayet) 8. Marka tescil hakkı, markanın ürün, servis ve hizmetlerine dair; tanıtım, satış ve pazarlama gibi tüm faaliyetlerinin yalnızca üre- ten firma tarafından yapılmasını sağlayan, hak sahibi olmayan üçüncü şahıslar tarafından kullanımını yasaklayarak markayı koruma altına alan bir haktır. Buna göre aşağıdaki ayet ve hadislerden hangisi yukarıda koruma altına alınan hak ile ilişkilendirilemez? A) “Birbirinizin mallarını haksızlıkla yemeyin ve bile bile günaha saparak, insanların mallarından bir bölümünü yemeniz için onları hâkimlere aktarmayın.” (Bakara suresi, 188 Ayet) B) “En değerli kazanç, kişinin kendi elinin emeğiyle kazandığıdır.” (Hadis-i şerif) C) “Ey iman edenler! Aranızda birbirinizin mallarını batıl yollarla yemeyin...” (Nisâ suresi, 29. Ayet) D) “Fakirlik korkusuyla çocuklarınızın canına kıymayın. Biz onlarında sizin de rızkınızı veririz. Onları öldürmek gerçekten bü- yük bir günahtır.” (İsra suresi, 29. Ayet) 3
9. 8. sınıf öğrencisi olan Ömer, İslam’ın önem verdiği temel 10. “Onlar yeryüzünde gezip kendilerinden öncekilerin sonu- haklar ile ilgili aşağıdaki tabloyu hazırlamıştır: nun nasıl olduğuna bakmazlar mı?...” CAN MAL AKIL NESİL (Fâtır suresi, 44. Ayet) 1. “İnsan elinin emeğiyle ka- ✓ “Allah sizi topraktan, sonra nutfeden yarattı. Sonra da si- zandığından daha hayırlı zi birbirinize eş kıldı. O’nun bilgisi olmadan hiçbir dişi ne bir lokma yememiştir.” gebe kalır ne doğurur…” Hadis-i Şerif (Fâtır suresi, 11. Ayet) 2. “Ey gençler sizden evlen- ✓ meye güç yetirenler evlen- “Gece de onlar için bir delildir. Gündüzü ondan çıkarırız, sin.” bir de bakarsın karanlık içinde kalmışlardır.” Hadis-i Şerif (Yasin suresi, 37. Ayet) 3. “Kim haksız yere bir cana ✓ Pisagor Denemeleri kıyarsa bütün insanları öl- Yukarıda numaralandırılmış ayetlerin ilgili olduğu ev- dürmüş gibi olur.” rensel yasalar sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde doğ- Mâide Suresi, 32. Ayet ru olarak verilmiştir? 4. “Çoğu sarhoş eden şeyin ✓ A) Toplumsal yasa B) Biyolojik yasa azı da haramdır.” Fiziksel yasa Fiziksel yasa Hadis-i Şerif Biyolojik yasa Toplumsal yasa Ömer, hazırlamış olduğu tabloyu öğretmenine göstermiş C) Biyolojik yasa D) Toplumsal yasa fakat öğretmeni tabloda yanlışlık olduğunu söylemiştir. Toplumsal yasa Biyolojik yasa Fiziksel yasa Fiziksel yasa Ömer tablonun düzelmesi için aşağıdakilerden hangi- sini yapmalıdır? A) 1 numaralı hadisi yanlış işaretlemiştir. Doğrusu, mal güvenliği olmalıdır. B) 2 numaralı hadisi yanlış işaretlemiştir. Doğrusu, can güvenliği olmalıdır. C) 3 numaralı ayeti yanlış işaretlemiştir. Doğrusu, akıl gü- venliği olmalıdır. D) 4 numaralı hadisi yanlış işaretlemiştir. Doğrusu, can güvenliği olmalıdır. 4
dİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ 4. DENEME 3550 1. 450 400 350 İnanan Kişiler 300 250 İnanmayan Kişiler 200 150 100 50 0 Depresyona Erdemli Psikolojik Gelecek Kaygısı Yakalanma Davranışlar Sergileme Rahatsızlıklar Taşıma Herhangi bir dine eğilimleri daha yüksek ve daha düşük olan gruplarla yapılan araştırmanın sonucu yukarıda verilen grafikte tanımlanmıştır. Grafiğe bakarak yorum yapan bir öğrencinin aşağıdakilerden hangisini söylemesi beklenebmekelze?nemez? A) Dinin insan psikolojisine olumlu etkisi söz konusudur. B) Bir yaratıcıya inanan kişilerde ümitsizlik, karamsarlık gibi olumsuz duyguların diğer gruptaki kişilere göre daha az rastlan- mıştır. C) Toplu gerçekleştirilen ibadetlerin huzur ve barışa katkısı vardır. D) Erdemli davranışlar sergileme konusunda her iki grup da farkındalık sahibidir. 2. 10 dakikalık bir filmin yılın en iyi kısa film unvanını kazandığı ve sinemada gösterime gireceği açıklandı. Filmi merak edip izle- meye gelen büyük bir kalabalık toplandı. Seyirciler salona girdi ve film oynamaya başladı ama bir gariplik vardı. Film başlayalı 6 dakika geçmesine rağmen ekranda aynı sahne vardı, kamera açısı sadece bir odanın tavanını gösteriyordu. 7. dakikada aynı sahnede bir değişiklik olmadan geçince, seyirciler şikâyet etmeye başladılar ve bazıları zamanını kaybettiği- ni söyleyerek salondan ayrılmak istedi. Aniden kamera açısı tavandan yere indi ve omurilik felci, tamamen engelli yatağa uzanmış bir çocuk görüldü, ekranda şu cüm- le yazılıydı: “Bu engelli çocuğun hayatının her saatinde gördüğü sahnenin sadece 8 dakikasını size sunduk ve siz buna 8 dakika bile kat- lanamadınız. Hayatınızın her saniyesinin değerini bilin ve şükredin.” Yukarıda anlatılan olay aşağıdaki hadis-i şeriflerden hangisi ile ilişkilidir? A) “Bir yerde veba olduğunu işitirseniz, oraya girmeyiniz. Bulunduğunuz yerde veba vukua gelirse, oradan ayrılmayınız.” B) “Ey Ali! Güneş’i karşına alıp oturma! Çünkü Güneş’in karşısında oturmak hastalıktır. Onu arkana alman ise şifadır.” C) “Allah’ın kulları! Tedavi olunuz. Şüphesiz Allah her hastalığın şifasını yaratmıştır.” D) “İnsanların çoğunun kıymetini bilemediği iki nimet vardır: Vücut sağlığı ve boş vakit.” 1
3. 4. • Sevda, evinde giymediği, eski olmayan, kullanılabilir olan kıyafetleri, güzelce yıkayıp ütüledikten sonra, Kı- Bunları siz seçmediniz: zılay ve diğer çeşitli sivil toplum kuruluşlarına bağışla- dı. - Doğum yerinizi - Cinsiyetinizi - Ten renginizi - İsminizi - Anne ve babanızı - Kökeninizi • Emre, tartışıp küsen iki yakın arkadaşının barışması- nı sağladı. Ama böyle olmayı seçebilirsiniz: • Şule, her yıl malının kırkta birini ihtiyaç sahibi olan ya- kınlarına verir. - Adaletli - Öğrenmeye aç - İyi kalpli - Kendini geliştiren Pisagor Denemeleri Yukarıda yerine getirilen ibadetler aşağıdaki ayetler - Dürüst - Ön yargısız ile eşleştirildiğinde hangi ayet dışarıda kalır? - Saygılı - Ahlâklı Yukarıda verilen afişe göre insanın tercihi dışındaki A) “Allah yolunda harcama yapın; kendi ellerinizle kendi- özellikleri aşağıdaki kavramlardan hangisi ile açıkla- nizi tehlikeye atmayın. İyilik edin, kuşkusuz Allah iyilik nır? edenleri sever.” (Bakara suresi, 195. Ayet) A) Kader B) Tevekkül B) “Ey iman edenler! Hiçbir alışverişin, hiçbir dostluğun C) Küllî irade D) Cüzî irade ve hiçbir şefaatin olmadığı kıyamet günü gelmeden ön- ce, size rızık olarak verdiklerimizden Allah yolunda har- cayın (infak edin)...” (Bakara suresi, 254. Ayet) C) “Onları, ticaret de alışveriş de Allah’ı anmaktan, na- maz kılmaktan ve zekât vermekten alıkoymaz…” (Nûr suresi, 37. Ayet) D) “İşte bunlar dünyada da ahirette de çabaları boşa gi- den kimselerdir. Onların hiçbir yardımcısı da yoktur.” (Âl-i İmrân suresi, 22. Ayet) 5. I . “Sevdiğiniz şeylerden (Allah yolunda) harcamadıkça iyiye eremezsiniz. Her ne harcarsanız, Allah onu hakkıyla bilir.” (Âl-i İmran Suresi, 92. Ayet) II. “ ... Herkes kazancına göre karşılık görür.” (Câsiye Suresi, 22. Ayet) III. “Ey insanlar! Yeryüzündeki şeylerin helal ve temiz olanlarından yiyin!... (Bakara Suresi, 168. Ayet) IV. “Ey iman edenler! Hiçbir alışverişin, hiçbir dostluğun ve hiçbir şefaatin olmadığı kıyamet günü gelmeden önce, size rızık olarak verdiklerimizden Allah yolunda harcayın (infak edin)...” (Bakara Suresi, 254. Ayet) V. “O takva sahipleri ki bollukta da darlıkta da Allah için harcarlar, öfkelerini yutarlar ve insanları affederler. Allah da güzel dav- ranışta bulunanları sever.” (Âl-i İmran Suresi, 134. Ayet) Numaralandırılmış ayetlerden hangileri yardımlaşma ve dayanışma konusu hakkındadır? A) I - II - III B) I - III - V C) I - IV - V D) II - IV - V 2
6. Toplumumuzda yaygın olan yanlış kader anlayışı kültürümüzde önemli bir yeri olan türkülerimizi de etkilemiştir. Aşağıdakilerden hangisi bu duruma örnek oluşturmaz? A) Ne zalim kaderdir tuttu yakamı B) Yarum yüzün gözümde tüter Bir ben hastayım bir de nazlı yar Sevduğum bu sevda ölünce biter Sılam burcu burcu tüter burnumda Kara yazıldı yazımız nedeyim Hasretlik içimi yakar nazlı yar Sevduğum bu sevda ölünce biter Nesrin Ulusu Anonim C) Ben hayata küser miydim D) İnceldim hilal oldum da Aman felek aman felek Bilmedim ne hal oldum Gel bu derdi ortak bölek Gündüz hayalin ile de Aldın yârimi elimden Gece uykudan oldum Seyfi Doğanay Anonim 7. Aşağıdaki şıkların hangisinde zekât, sadaka, infak gibi yardımlaşma ve dayanışma ibadetlerinin sağlamış olduğu katkı- ların farklı bir yönü belirtilmiştir? A) Yapılan yardımların severek ve gönülden yapılmasına sebep olur. B) Ekonomik denge ve eşit paylaşım sağlar. C) Cimrilik ve bencillik gibi kötü davranışlardan arındırır. D) Kişiye elinde bulunan imkânların Allah tarafından verildiği bilinci kazandırır. 8. Cahiliye Araplarının kötü âdetlerinden biri de kız çocuklarını diri diri toprağa gömmeleriydi. Kur’an-ı Kerim’de şu ayetlerde bu duruma işaret edilir: “Onlara birine dişi çocuğu olduğu müjdelendiği zaman içi öfkeyle dolarak yüzü kapkara kesilir. Kendisine verilen kötü müjde yüzünden, halktan gizlenmeye çalışır; onu utana utana tutsun mu, yoksa toprağa mı gömsün? Bak ne kö- tü hüküm veriyorlar!” (Nahl suresi, 58-59. Ayetler) buyurulmaktadır. Cahiliye Araplarında kız çocuklarının öldürülmesinin en önemli nedenleri ise geçim kaygısı, kızları yüzünden üstlerine leke gelmesinden çekinmeleriydi. İslam dinini tebliğ eden Efen- dimiz ise Cahiliye Dönemi âdetlerine kati bir sûrette karşı çıkmış ve buna karşılık kız çocuklarını omuzlarında gezdirmiştir. Yukarıda verilmiş olan paragrafta Cahiliye Dönemi’nde İslam Dini’nin hangi temel gayesi korunamamıştır? A) Malın korunması B) Aklın korunması C) Canın korunması D) Dinin korunması 3
9. I 10. “Sağ elin verdiğini sol el görmesin.” Buzun özkütlesi sudan küçüktür. Eğer büyük ol- saydı donan nehirlerde ya da denizlerde buz küt- Atasözü leleri suyun altına doğru inecek ve suda yaşayan canlıları tehdit edecekti. Aşağıdaki ayetlerden hangisi verilen atasözü ile aynı mesajı içermektedir? II. Pisagor Denemeleri Ekonomik kaynakların fazla olduğu, sanayi ve ti- A) “Onların mallarından sadaka (zekât) al; bununla onla- caret faaliyetlerinin yoğun olduğu, maden ve rı (günahlardan) temizlersin, onları arıtıp yüceltirsin. enerji kaynaklarının bol olduğu yerlerde nüfus Ve onlar için dua et…” (Tevbe suresi, 60. Ayet) yoğunluğu artar. B) “Sevdiğiniz şeylerden Allah yolunda harcamadıkça ger- III. çek iyiliğe asla erişemezsiniz. Her ne harcarsanız Al- Bitkiler büyüyüp gelişebilmek için karbondioksi- lah onu hakkıyla bilir.” (Âl-i İmran suresi, 92. Ayet) te ihtiyaç duyarlar. Diğer canlıların solunumla dı- şarı verdikleri karbondioksidi bitkiler fotosentez C) “Ey iman edenler! Kazandıklarınızın iyilerinden ve rı- için kullanır. zık olarak yerden size çıkardıklarımızdan hayra harca- yın. Size verilse gözünüzü yummadan alamayacağı- Numaralandırılmış metinlerde örnekleri verilen evren- nız malı, hayır diye vermeye kalkışmayın…” (Bakara sel yasalar hangi seçenekte doğru verilmiştir? suresi, 267. Ayet) I II III D) “Eğer sadakaları açıktan verirseniz ne güzel! Eğer onu A) Toplumsal Biyolojik Fiziksel fakirlere gizlice verirseniz, işte bu sizin için daha hayır- B) Fiziksel Toplumsal Biyolojik lıdır.” (Bakara Suresi, 271. Ayet) C) Fiziksel Biyolojik Toplumsal D) Biyolojik Fiziksel Toplumsal 4
dİN KÜLTÜRÜ VE 3551 AHLAK BİLGİSİ 5. DENEME 1. Yukarıda TV kanallarında yer alan kamu spotuyla ilgili afişler verilmiştir. Buna göre yukarıda verilen kamu spotları ile aşağıdaki İslam’ın korunmasına önem verdiği temel haklardan hangisi hedeflenmektedir? A) Canın Korunması B) Dinin Korunması C) Aklın Korunması D) Malın Korunması 2. “Ey iman edenler! Kazandıklarınızın iyilerinden ve rızık Pisagor Denemeleri 3. Zekât, sadaka ve infak ibadetleri bireysel ve toplumsal ola- olarak yerden size çıkardıklarımızdan hayra harcayın. Si- rak faydaları olan ibadetlerdir. ze verilse gözünüzü yummadan alamayacağınız malı, ha- yır diye vermeye kalkışmayın. Biliniz ki Allah zengindir, öv- Buna göre aşağıdaki seçeneklerin hangisinde bu iba- güye layıktır.” detlerin faydalarına değinilmemiştir? (Bakara suresi, 267. Ayet) A) “Sadaka ve zekât vermek suyun ateşi söndürdüğü gi- Buna göre ayette eleştirilen tutum ile aşağıdaki örnek- bi hataları yok eder…” lerden hangisi aynı doğrultudadır? (Hadis-i şerif) A) Zekâtını özenle beslediği büyükbaş hayvanların içeri- B) “Ey iman edenler! Kazandıklarınızın iyilerinden ve yer- sinden en iyisini veren kişi den sizin için çıkarttıklarımızdan Allah yolunda harca- yın.” B) Zekâtını bahçesinde yetiştirdiği ömrü bitmeye yakın mahsullerden veren kişi (Bakara suresi, 267. Ayet) C) Zekâtını üzerine çokça düştüğü her beş deve için en C) “Kuşkusuz sadaka, zekât Rabb’in hoşnutsuzluğunu gi- sağlıklı bir koyun ve keçi veren kişi derir (Allah’ın kişiye huzurlu bir hayat bağışlamasına vesile olur, işlenen kötülüklere kefaret olur)…” D) Zekâtını 1/10’ini ihtiyacı olanın gururunu kırmadan ve onu incitmeyecek şekilde veren kişi (Hadis-i şerif) D) “Onların mallarından, onları kendisiyle arındıracağın ve temizleyeceğin bir sadaka (zekât) al…” (Tevbe suresi, 103. Ayet) 1
4. BEYİNDE Hücrelerin ölümü sonucunda bunama KALPTE Ritim bozukluğu, damar kireçlenmesi ve kalp yetmezliği KARACİĞERDE Yağlanma AKCİĞERDE Kusmalar sırasında mide içeriğinin akciğerlere kaçması nedeniyle akut ak- ciğer iltihabı Afişteki uyarıları dikkate alarak alkolü bırakmak isteyen bir insanın cüz’i iradesiyle karar verme sürecinde aşağıda- ki ayetlerden hangisini dikkate alarak uygulaması gerekir? A) “Her canlı ölümü tadacaktır; Yaptığınızın karşılığı size eksiksiz olarak kıyamet gününde verilecektir.” (Âl-i İmran suresi, 185. Ayet) B) “De ki; Hak Rabbinizdendir. Artık dileyen iman etsin,dileyen inkâr etsin.” (Kehf suresi, 29. Ayet) C) “Kim iyi iş yaparsa faydası kendinedir; kim de kötülük yaparsa zararı yine kendisinedir. Sonra Rabbinize döndürüleceksi- niz.” (Câsiye suresi, 15. Ayet) D) “...Her şeyi yaratan ve bir ölçüye göre düzenleyen Allah’tır.” (Furkân suresi, 2. Ayet) 5. Ahmet, annesiyle pazara gitmişti. Alışverişlerini yapıp pazardan dönerken yolda bir yoksul gördüler. Ahmet heyecanla anne- sinden bozuk para istedi. Annesi cüzdanındaki bozuk paraları verince, “Bunları o yoksula vermem lazım!” diyerek koşup bo- zuklukları ihtiyaç sahibinin eline bıraktı. Annesi, oğlunun başını okşayarak: “Allah kabul etsin oğlum ama neden vermem lazım dedin onu anlayamadım.” deyince Ahmet: “Anneciğim, Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi dersinde yanımızda ne kadar para varsa hepsini ihtiyaç sahiplerine vermemizin farz olduğunu öğrendim.” dedi. Annesi, “Oğlum sadaka ile ilgili bazı konuları yanlış öğ- renmişsin.” dedi. Verilen olaya göre Ahmet sadaka ile ilgili; II. Hükmünü III. Kimlere verileceğini I. Miktarını konularından hangilerini tam olarak kavrayamamıştır? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III 2
6. Evrendeki yasalarla ilgili bir sunum hazırlayacak olan Ber- 7. Kenan Öğretmen, “Dinin temel gayesi konusunda İs- rak, çalışmaya başlamadan önce aşağıdaki listeyi hazır- lam’ın korunmasını istediği temel haklara değinmiştir. lamıştır. Bu haklardan biri de dinin korunmasıdır. Dinin korunma- Kullanacağım Görseller sındaki engellerden biri hurafelerdir. İslam’ın aslında ol- mayan, dine sonradan giren ve din gibi algılanan husus- I. II. lara hurafe denir. Hurafeler dinden olmayan masal, efsane ve rivayetlere dayanır.” dedikten sonra günlük Kullanacağım Örnekler hayattan örnek vermelerini ister. I. Canlıların hücrelerden meydana gelmesi II. Atmosferin Dünyamızı zararlı ışınlardan koru- Aşağıdakilerden hangisi Kenan Öğretmen’in açıkla- masına örnek oluşturmaz? yucu özellikte yaratılması III. Gelir dağılımının adil olduğu toplumlarda yok- A) Babamın yeni aldığı arabasının aynasına kazalardan koruması için nazar boncuğu takması sulluğun azalması B) Hülya Hanım’ın, rızkın Allah tarafından yaratıldığı ve onu elde etmek için çalışması gerektiğine inanması C) Köyden ayrıldığımızda annemin arkamızdan su döke- rek gurbette hem kazaya uğramayacağımıza hem de gurbetten çabuk döneceğimize inanması D) Mert’in, LGS’den iyi sonuç alması için türbelere gide- rek dua ve isteklerde bulunması Kullanacağım Ayetler Pisagor Denemeleri I. “Her toplumun (belirli) bir eceli vardır. Ecelleri geldiğinde onu ne bir an erteleyebilirler ve ne de bir an öne alabilirler.” (A’raf Suresi, 34. Ayet) II. “Sizin yaratılmanızda ve canlıların yeryüzünde yayılmasında, kesin olarak inanan kimseler için ibretler vardır.” (Câsiye Suresi, 4. Ayet) Berrak’ın hazırlamış olduğu listeyle ilgili aşağıdakiler- 8. Ahmet Bey, seyir hâlindeyken cep telefonu ile konuştuğu den hangisi söylenemez? sırada yaptığı kaza sonucunda ağır bir şekilde yaralan- mıştır. Bu durum karşısında ailesinin yaptığı yorumlar şu A) I numaralı görseli fiziksel yasalarla ilgili slaytta, II nu- şekildedir; maralı görseli ise biyolojik yasalarla ilgili hazırlayaca- ğı slaytta kullanması gerekir. Eşi : Elimizden bir şey gelmez. Kaderi böyley- miş. B) I numaralı ayeti toplumsal yasalarla ilgili slaytta, II nu- maralı ayeti ise fiziksel yasalarla ilgili slaytta kullanma- Kızı : Babam telefonla konuşmuyor olsa da bu sı gerekmektedir. kaza gerçekleşecekti. C) I numaralı ayet ile III numaralı örneği aynı slaytta kul- Kardeşi : Bu kaza olmasa da abim yaralanacaktı. lanması gerekir. Babası : Seyir hâlindeyken telefonla konuşmasay- D) I numaralı örneği biyolojik yasalarla ilgili slaytta, II nu- dı kaza yapmayabilirdi. maralı örneği ise fiziksel yasalarla ilgili slaytta kullan- malıdır. Kaza hakkında yorum yapanlardan hangisi doğru bir kader anlayışına sahiptir? A) Babası B) Eşi C) Kardeşi D) Kızı 3
9. Var mı çalışmadan yemek Olur mu tersini demek Su akmazsa kabın dolmaz Onun için lazım gayret Sen yap üstüne düşeni, Rabbe arz et endişeni İnanan kul darda kalmaz Asla kaybetme neşeni. Yüksel Uca Yukarıda verilen dörtlüklerde ifade edilen kavramlar aşağıdakilerden hangisidir? A) Rızık - Başarı B) Emek - Başarı C) Rızık - Tevekkül D) Emek - Tevekkül 10. Aile kurumuna çokça önem veren Hz. Muhammed’in (s.a.v.) bu konuda birçok tavsiyesi ve öğüdü vardır. Aşağıdaki hadislerden hangisi verilen açıklamaya örnek oluşturmaz? A) “Hiçbir baba çocuğuna güzel terbiyeden daha değerli bir miras bırakamaz.” B) “İmanı en olgun olan mü’min, ahlâkı en güzel olandır. En hayırlınız da hanımlarına en iyi davrananızdır.” C) “Müslümanın Müslümana malı, ırzı (şeref ve namusu) ve kanı haramdır (dokunulmazdır;)…” D) “Sizin en hayırlınız, ailesine karşı en hayırlı olandır. Ben de aileme karşı hayırlı olanım…” 4
dİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ 6. DENEME 3552 1. KADER: KAZA: Kelime olarak planlamak, biçimlendirmek, ölçü ile Kelime olarak hükmetmek, yaratmak, karara bağ- yapmak anlamına gelir. Terim olarak ise Allah’ın lamak anlamlarına gelir. Terim olarak ise kaderle ilim ve kudretiyle, evrendeki her şeyin ölçü ve ku- ilgili kuralların şartları oluştuğunda Allah tarafın- ralını belirlemesidir. dan yaratılmasıdır. Zeynep Öğretmen derste kader ve kaza kavramlarını yukarıdaki gibi açıklayarak öğrencilerinden bu kavramlar ile ilgili ayet oku- malarını istemiştir. “O ki, birbiri ile ahenktar yedi göğü yaratmıştır. Rahmân olan Allah’ın yaratılışında hiç bir uyumsuzluk göre- mezsin” (Mülk suresi, 3. Ayet) Ayşe “Ne güneşin aya yetişip çarpması uygundur ne de gece gündüzü geçebilir. Her biri bir yörüngede yüzüp gi- der.” (Yâsin suresi, 40.Ayet) Emin “Her canlı ölümü tadacak, sonra bize döndüreleceksiniz.” (Ankebut suresi, 57. Ayet) Gökçe “Kur’an’ı şüphesiz biz indirdik; elbette yine biz koruyacağız.” (Hicr suresi, 9. Ayet) Bahadır Buna göre hangi öğrencilerin okuduğu ayetler verilen tanımlara uygundur? A) Ayşe - Emin B) Emin - Gökçe - Bahadır C) Ayşe - Emin - Gökçe D) Gökçe - Bahadır 2. Ali, annesi ile girdiği bir fırının camında askıda ekmek yazısını görür. Yazıya anlam veremeyen Ali, içeriye girdiğinde meraklı gözlerle bir askı arar fakat göremez. Ardından annesi fırındaki görevliye, “Bir tane susamlı ekmek alabilir miyim?” der ve ek- meğin parasını uzatır. Merakını bir türlü gideremeyen Ali annesine, “Anne! Bugün ekmeğimizi susamlı almasak olur mu?” der. Annesi de Ali’ye, “Olur tabi oğlum. Hangi ekmekten istersin?” deyince Ali hemen, “Askıdaki ekmekten istiyorum.” der. Annesi, Ali’nin cevabına tebessüm eder ve “Askıda ekmek” diye adlandırılan şeyin toplumumuzda yardımlaşma ve paylaşma üzerine bir adet olduğunu ve ihtiyacı olanlar için insanların fazladan verdiği ekmek paraları ile oluştuğunu söyler. Duyduklarından çok etkilenen Ali, annesinden ihtiyaç sahipleri için bir ekmek parası fazla vermesini ister. Hikâyede geçen uygulama aşağıdaki ayetlerden hangisi ile doğrudan ilişkilidir? A) “Onların mallarından sadaka (zekât) al; bununla onları (günahlardan) temizlersin, onları arıtıp yüceltirsin...” (Tevbe suresi, 103. Ayet) B) “Eğer sadakaları açıktan verirseniz ne güzel! Eğer onu fakirlere gizlice verirseniz, işte bu sizin için daha hayırlıdır.” (Baka- ra suresi, 271. Ayet) C) “Onları, ticaret de alışveriş de Allah’ı anmaktan, namaz kılmaktan ve zekât vermekten alıkoymaz...” (Nur suresi, 37. Ayet) D) “Namazı kılın, zekâtı verin, önceden yaptığınız her iyiliği Allah katında bulacaksınız.” (Bakara suresi, 110. Ayet) 1
3. Diyanet İşleri Bakanlığı, “Aile sağlam olursa toplum da sağlam olur.” bilincinden hareketle milli ve manevi değerlerimize bağlı bir aile yapısının kurulması ve korunması için “Aile ve Dini Rehberlik” kurumu oluşturdu. Kurum çalışmalarıyla Kur’an ve Sün- net rehberliğinde aile hakkında topluma doğru dini bilgi vermeyi, ailenin ve bireylerin problemlerine dini açıdan çözümler üre- tecek bilinçli bireylerle sağlıklı bir toplum oluşturmayı hedeflemektedir. Buna göre kurum: l. Dinin korunması ll. Aklın korunması lll. Neslin korunması lV. Canın korunması Yukarıda verilen İslam’ın koruma altına aldığı haklardan hangilerine yönelik çalışmalarda bulunmaktadır? A) l ve ll B) l ve lll C) ll ve lll D) ll ve lV 4. Marmara Denizi’nde, Pisagor Denemeleri 5. Silivri’nin 23.94 kilo- metre açığında dün GAZETE sabah (27 Eylül 2019) 10.32’de meydana Çanakkale’nin Harmanlı Köyü’ne açılacak gelen 3.6 büyüklü- ilkokul için, Türkiye’nin dört bir yanından ğündeki depremden kitap yardımı yapıldı. Bu sayede köy ço- 3.5 saat sonra saat 13.59’da İstanbul, 5.8 büyüklüğünde- cukları da iyi bir eğitim hayatının ilk adı- ki yeni bir depremle sarsıldı. Afet ve Acil Durum Yönetimi mını atmış oldu. Başkanlığı Deprem Dairesi Başkanlığı’nın (AFAD) verdiği bilgiye göre merkez üssü Marmara Denizi Silivri açıkları Buna göre aşağıdaki seçeneklerden hangisi bu gaze- olan deprem, Kuzey Anadolu Fay hattı üzerinde, 6.99 ki- te haberi ile ilişkili değildir? lometre derinlikte meydana geldi. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Böl- A) Bir toplumda bütün insanların imkânları eşit olmayabi- gesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merke- lir. zi ise depremin büyüklüğünü 5.7 olarak açıkladı. B) Herkes kendi imkânlarını ihtiyaç sahipleri ile paylaş- Yukarıda verilen metin Allah’ın evrene koymuş olduğu malıdır. evrensel yasalardan hangisi ile ilişkilendirilebilir? C) Toplumsal dayanışma birlik ve beraberlik duygusunu A) Biyolojik yasalar B) Fiziksel yasalar güçlendirir. C) Toplumsal yasalar D) Kimyasal yasalar D) Yardım eden bireyler bunu yapmak zorunda oldukları için yaparlar. 2
6. Öğretmenlerinin verdiği ödev doğrultusunda çevrelerindeki inanan ve inanmayan arkadaşlarıyla din, birey ve toplum arasında- ki ilişki konulu bir röportaj yapan öğrenciler, inanmayan arkadaşlarının ölen yakınlarının arkasından daha büyük bir üzüntü ve korku duyduklarını yaşama tekrar adapte olmakta inanan arkadaşlarına oranla daha fazla zorlandıklarını gözlemlemişlerdir. Bu durum göz önünde bulundurulduğunda din, birey ve toplum arasındaki ilişki konusunda aşağıdaki yargılardan han- gisine ulaşılamaz? A) Din, insana ölümden sonraki durumu konusunda güven verir. B) Din, ölümün kesin bir son olduğuna inanmamızı sağlar. C) Din sayesinde birçok sıkıntımız hafifler ve huzur buluruz. D) Din, insanın anlam arayışına cevap verir. 7. 8. Koyun Keçi Sığır Yukarıdaki görselde verilen ayet ile aşağıdakilerden Pisagor Denemeleri Yukarıdaki tabloda aynı köyde hayvancılık yapan Hasan, hangisi ilişkilendirilemez? Sinan ve İsmail Bey’in sahip oldukları hayvanlar ve sayı- ları verilmiştir. A) “(Yer) üzerinde bulunan her canlı fanidir.” (Rahman Suresi, 26. Ayet) Buna göre Hasan, Sinan ve İsmail Bey’in 30’da 1 ora- nında zekât verilecek hayvanlarının sayısının toplamı B) “Nerede olursanız olun, sağlam tahkim edilmiş kaleler kaçtır? içinde bulunsanız dahi ölüm size ulaşacaktır.” (Nisâ Suresi, 78. Ayet) A) 210 B) 200 C) 140 D) 340 C) “Yeryüzünde yaşayan bütün canlıların rızkı Allah’a ait- tir…” (Hûd Suresi, 6. Ayet) D) “Biz, gökleri, yeri ve ikisi arasında bulunanları hak ve hikmete uygun olarak ve belirli bir ecel için yarattık…” (Ahkâf Suresi, 3. Ayet) 3
9. 10. Hurma A, B1, B2 vitaminleri içerir. Hastalıklara ve enfeksiyonlara kar- şı korur. Görme gücünü arttırır. Ke- miklerin ve dişlerin güçlenmesini sağlar. Peygamberimiz bir bayram namazından sonra mescitten Pisagor Denemeleri İncir sindirime yardımcı olduğu kadar çıktığında, çocukların neşe ve sevinç içinde oynadıklarını bazı kanser türlerinin riskini azaltma- gördü. Bir duvarın dibinde de üstü başı kir içinde mahzun ya da yardımcı olur. Astım, öksürük ve bir çocuk ağlayıp duruyordu. Dikkatini çekti. Doğru onun soğuk algınlığı gibi durumlarda tedavi yanına vardı. amaçlı kullanılır. – Yavrum, neyin var, niçin böyle üzgün duruyorsun? Arka- Zeytin yaprakları ateşin düşürülme- daşlarınla birlikte niçin oynamıyorsun? sinde yardımcı olur. Kan şekerinin düşmesinde etkilidir. 1. derece yanık Çocuk, babası Uhud’da şehit olmuş bir yetimdi. Annesi de tedavisinde kullanılır. başka biriyle evlenince çocuk sahipsiz kalmıştı. Resul-i Ekrem Efendimiz çocuğun elinden tuttu. Başını okşaya- Aşağıda verilen ayetlerden hangisi bu bilgiler ile pa- rak çocuğun gönlünü aldı. Sonrasında: ralellik gösterir? – Ağlama, ben baban, Âişe annen, Fatıma kardeşin olsun A) “O, yedi göğü tabaka tabaka yaratandır. Rahmân’ın istemez misin? yaratışında hiçbir uyumsuzluk göremezsin. Bir kere daha bak! Hiçbir çatlak ve düzensizlik görüyor mu- Çocuk sevincinden uçacak gibiydi. Heyecanla, sun?” (Mülk suresi, 3. Ayet) – Nasıl razı olmam, Ya Resulallah? dedi. B) “Allah sizi topraktan, sonra nutfeden yarattı. Sonra da Peygamberimiz çocuğu evine götürdü. Yedirip içirdikten sizi birbirinize eş kıldı. O’nun bilgisi olmadan hiçbir di- sonra üstünü başını giydirdi. şi ne gebe kalır ne doğurur…” (Fâtır suresi, 11. Ayet) Karnı tok, sırtı pek olan çocuk bir süre sonra oynayan ço- cukların arasına karışmak üzere sokağa çıktı. C) “Onun koyduğu yasalarla denizde akıp gitsin diye ge- mileri de hizmetinize verdi...” Mehmet Öğretmen bu olayı Mâun suresinin hangi aye- (İbrahim suresi, 32. Ayet) tine karşı örnek vermiş olabilir? D) “Allah’ın, göklerde ve yerde bulunan şeyleri hizmeti- A) “Gördün mü, o hesap ve ceza gününü yalanlayanı!” nize verdiğini, nimetlerini gizli ve açık olarak önünü- B) “İşte o, yetimi itip kakan, yoksula yedirmeyi özendir- ze bolca serdiğini görmez misiniz?...” (Lokmân suresi, 20. Ayet) meyen kimsedir.” C) “Yazıklar olsun o namaz kılanlara ki, Onlar namazları- nı ciddiye almazlar.” D) “Onlar (namazlarıyla) gösteriş yaparlar.” 4
dİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ 7. DENEME 3553 1. • Denizlerin karaya taşmaması için gerçekleşen medcezir olayı • Bitkilerin karbondioksit kullanıp oksijen üretmesi • Besin zinciri sayesinde ekolojik dengenin korunması Yukarıda verilen bilgiler, “Allah’ın her şeyi bir ölçü ve düzene göre yarattığı” konusu ile ilişkilendirildiğinde aşağıdaki ayet- lerden hangisi dışarıda kalır? A) “Yeryüzünde ne varsa tamamını sizin için yaratan, sonra göğe yönelerek onları, yedi gök olarak tamamlayıp düzene koyan O’dur.” (Bakara suresi, 29. Ayet) B) “O geceyi, gündüzü, Güneş’i ve Ay’ı yaratandır. Bunların her biri bir yörüngede hareket etmektedirler.” (Enbiyâ suresi, 33. Ayet) C) “Kim iyi bir iş yaparsa faydası kendisinedir ve kim kötülükte bulunursa zararı kendisinedir…” (Fussilet suresi, 46. Ayet) D) “Göğü Allah yükseltti ve dengeyi O koydu. Sakın dengeyi bozmayın. ” (Rahman suresi, 7-8. Ayet) 2. “Zekâtlar Allah’tan bir farz olarak ancak yoksullara, düşkünlere, zekât toplayan memurlara, kalbi İslam’a ısındırılmak istenen- lere, kölelere, borçlulara, Allah yolunda olana, yolda kalana mahsustur. Allah her şeyi bilendir, hikmet sahibidir.” (Tevbe suresi, 60. Ayet) Buna göre aşağıda verilen örneklerden hangisine zekât verilemez? A) Mehmet Bey’in kuzeni askerlik yaparken şehit olmuş ve bu durum Mehmet Bey’i derinden yaralamıştır. Mehmet Bey, kuze- ninin yetim ve yoksul kalan çocukları ile yakından ilgilenmiş, dertlerini dinlemiş ve her yıl zekâtını onlara vermiştir. B) Mine Hanım’ın oğlu oldukça büyük bir borcun altına girmiş ve işleri iyiye gitmeyince de iflas etmiş. Oğlunun durumuna çok üzülen Mine Hanım oğluna zekâtını vermiştir. C) Ahmet Bey, böbrek yetmezliğinden dolayı her hafta diyalize gitmekte ve bu nedenle çalışamamaktadır. Eşinin ve çocukla- rının ihtiyaçlarını karşılayamayan Ahmet Bey’e arkadaşı zekât vermiştir. D) Sevilay Hanım’ın, maddi durumu iyi bir düzeydedir. Kardeşi Leyla Hanım ise kısa bir süre önce eşini kaybetmiştir. Maddi açıdan büyük sıkıntılar çekmektedir. Sevilay Hanım da zekâtını kız kardeşine vermiştir. 3. Devlet bünyesinde kurulan; • Sağlık Bakanlığı “Hayat Eve Sığar Uygulaması” • Yeşilay “Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Eğitim Programı” • Aile Sosyal Hizmetler Bakanlığı “Aile danışmanlığı hizmeti” Yukarıdaki kurumların korumayı amaçladığı temel haklar sırasıyla hangi şıkta doğru olarak verilmiştir? A) Malın korunması → Canın korunması → Aklın korunması B) Canın korunması → Aklın korunması → Neslin korunması C) Malın korunması → Neslin korunması → Dinin korunması D) Canın korunması → Aklın korunması → Malın korunması 1
4. İslam, Hz. Muhammed (s.a.v.) aracılığı ile Allah tarafından gönderilen en son ilahi dindir. İnsanın dünya ve ahirette mutlu ol- ması için hayatının bütününe yönelik öğüt ve buyruklar içerir. İslam dininde inanç, ibadet, ahlâk ve sosyal hayat olmak üzere dört temel boyut vardır. Buna göre; verilen resimler ile aşağıdaki ayetler eşleştirildiğinde hangisi dışarıda kalır? A) “Gerçek müminler kurtuluşa ermiştir. Onlar ki namazlarında huşu içindedirler. Zekât verir iffetlerini korurlar.” (Mü’minun suresi, 1-5. Ayetler) B) “Onlardan biri veya ikisi senin yanında yaşlanırsa, kendilerine öf bile deme; onları azarlama; ikisine de güzel söz söyle.” (İsrâ suresi, 23. Ayet) C) “İyilik ve takva üzere yardımlaşın. Ama günah ve düşmanlık üzere yardımlaşmayın...” (Mâide suresi, 2. Ayet) D) “Başınıza gelen musibet, kendi ellerinizle işledikleriniz yüzündendir.” (Şûrâ suresi, 30. Ayet) 5. Tevhid ve Yalnızca Allah’a İbadet Ticarette Dürüst Davranma K “Medyen’e de kardeşi Şuayb’ı gönderdik. Onlara şöy- M “Ey kavmim! Bana olan düşmanlığınız Nuh kavminin le dedi: “Ey kavmim! Allah’a kulluk edin, O’ndan baş- veya Hud kavminin başına gelen benzeri gibi bir fe- ka ilahınız yoktur. Size Rabbinizden açık bir delil gelmiş- laketi sakın sizinde başınıza getirmesin (Ve unutmayın ki) tir.” (Araf suresi, 85. Ayet) Lut kavmi sizden uzak değildir. Rabb’inizden bağışlanma dileyin. Sonra da O’na tövbe edin. Şüphesiz Rabb’im çok merhametlidir, çok sevendir.” (Hud suresi, 89-90. Ayet) Geçmiş Kavimlerin Hatalarından Ders Çıkarma İnsanların Haklarına Saygı Duyma L “Ey kavmim! Ölçüyü ve tartıyı adaletle tam yapın. in- N “İnsanları tehdit ederek, Allah yolundan alıkoyarak sanların eşyalarını (mallarını ve haklarını) eksiltme- ve bu yolu eğri büğrü göstermek maksadıyla her yo- yin. Yeryüzünde bozgunculuk yaparak başkalarına zarar lun başında oturmayın. Düşünün ki siz az sayıdasınız vermeyin. Eğer inanan kimselerseniz Allah’ın bıraktığı sonra O sizi çoğalttı. Bozguncularının sonunun nasıl ol- helal kazanç sizin için daha hayırlıdır. Ben sizin başınız- duğunu siz düşünün.” (A’râf suresi, 86. Ayet) da bir bekçi değilim.” (Hud suresi, 85-86. Ayet) Hz. Şuayb, Medyen halkına peygamber olarak gönderilmiş ve halkına bazı konular hakkında uyarıda bulunmuştur. Yukarıda verilen uyarıları destekleyen ayetler harf ile simgelenmiştir. Verilen şemadaki yanlışlığın giderilmesi için hangi ayetler yer değiştirmelidir? A) K ve M B) K ve L C) M ve N D) L ve M 2
6. “ Dilinizin uydurduğu yalana dayanarak; bu helaldir, şu da haramdır demeyin. Çünkü Allah’a karşı yalan uydurmuş oluyorsu- nuz. Kuşkusuz Allah’a karşı yalan uyduranlar kurtuluşa eremezler.” (Nahl suresi,116. Ayet) “Ey iman edenler! Mallarınızı aranızda haksızlıkla yemeyin; ancak karşılıklı rızaya dayanan ticaret böyle değildir. Kendinizi de öldürmeyin. Şüphesiz ki Allah size karşı çok merhametlidir.” (Nisâ suresi, 29. Ayet) Verilen ayetlerde; l. Aklın ll. Dinin lll. Neslin lV. Canın V. Malın korunması ilkelerinden hangileriyle ilgili mesajlar içermektedir? A) ll, lll ve V B) l, lll ve lV C) ll, lV ve V D) l, lll ve V 7. Pisagor Denemeleri 8. I. “O, karanlığı yarıp sabahı çıkarandır. Geceyi dinlenme zamanı, Güneş’i ve Ay’ı da ince birer hesap ölçüsü kıl- Sadakada ki, zorlama yoktur bir emir dı. Bütün bunlar mutlak güç sahibinin, hakkıyla bilenin O kulun rızasıyla fakire verilir, takdiridir (ölçüp biçmesidir).” Sadaka ve zekâtla mal-mülk bereketlenir, Nimete şükür manasındadır sadaka (En’am suresi, 96. Ayet) Veren el alan elden üstündür denilmiş, Sadaka ve zekâtla yoksul gözetilmiş, II. “Onlar yeryüzünde gezip kendilerinden öncekilerin so- Bu işin de gizli yapılması istenmiş, nunun nasıl olduğuna bakmazlar mı?...” Gösteriş ve riyadan uzaktır sadaka (Fâtır suresi, 44. Ayet) Abdullah Yaşar Erdoğan III. “Nerede olursanız olun, sağlam ve tahkim edilmiş ka- Yukarıda verilen dizeler ile aşağıdaki ayetlerden han- leler içinde bulunsanız bile ölüm size ulaşacaktır...” gisi ilişkili değildir? (Nisâ suresi, 78. Ayet) A) “Kendilerine apaçık deliller geldikten sonra parçalanıp ayrılığa düşenler gibi olmayın...” (Âl-i İmran suresi, 105. IV. “… Kararını verdiğin zaman artık Allah’a dayanıp gü- Ayet) ven. Çünkü Allah, kendisine dayanıp güvenenleri se- ver.” B) “Mallarını Allah yolunda harcayanların durumu, her ba- şağında yüz dane olmak üzere, yedi başak veren da- (Âl-i İmran suresi, 159. Ayet) nenin durumu gibidir. Allah dilediğine kat kat verir...” (Bakara suresi, 261. Ayet) Yukarıda numaralandırılmış ayetlerin ilişkili olduğu kavramlar aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiş- C) “Mallarını Allah yolunda harcayıp da arkasından başa tir? kakmayan, fakirlerin gönlünü kırmayan kimselerin Al- lah katında ödülleri vardır...” (Bakara suresi, 262. Ayet) A) I Kader B) I Kader II Toplumsal yasa II Toplumsal yasa D) “Eğer sadakaları açıktan verirseniz ne güzel! Eğer onu III Ecel III Ömür fakirlere gizlice verirseniz, işte bu sizin için daha hayır- IV Tevekkül IV Tevekkül lıdır.” (Bakara suresi, 271. Ayet) C) I Kaza D) I Kaza II Toplumsal yasa II Fiziksel yasa III Ecel III Ecel IV Rızık IV Rızık 3
9. 10. Haluk Bilginer “Zalim de olsa mazlum da olsa kardeşine yardım et.” Bunun üzerine birisi, “Ey Allah’ın Resulü! Eğer maz- I. 5 Haziran 1954 günü İzmir’de doğdu. lumsa yardım ederim. Ama zalimse ona nasıl yardım edeceğim?” dedi. Hz. Muhammed (s.a.v.) buyurdu ki: II. Babası sigortacı Tahsin Bey, annesi ev hanımı Bedri- Pisagor Denemeleri “Onu zulümden uzaklaştırırsın veya onun zulmüne en- ye Hanım’dır. gel olursun. İşte bu ona yapacağın yardımdır.” (Hadis-i Şerif) III. İngiltere’de Londra Müzik ve Drama Sanatları Akade- misi’nde eğitim aldı. Yukarıda verilen hadise göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? IV. 2019 yılında Emmy Ödülleri’nde en iyi erkek oyuncu ödülünü aldı. A) Yapılacak olan kötülüğe engel olmak o kişiye yapılmış bir yardımdır. Sanatçının verilen bilgileri irade kapsamında değer- lendirildiğinde hangisinde doğru olarak eşleştirilmiş- B) Yardıma ihtiyacı olan herkese yardım etmemiz gere- tir? kir. C) Kişi zalim de olsa mazlum da olsa yardıma muhtaçtır. D) Kötü kimselere yardım ederek hiçbir şey elde edeme- yiz. Küllî irade Cüzî irade A) I ve III II ve IV B) I ve II III ve IV C) II ve III I ve IV D) II ve IV I ve III 4
dİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ 8. DENEME 3554 1. Din, Allah’ın Peygamberleri aracılığıyla gönderdiği, akıl sahibi bireyleri dünyada ve ahirette mutlu etmek için kendi hür iradeleriyle iyiye ve doğruya yönlendiren ilahi kurallar bütünüdür. Dinin ana konuları inanç esasları, ibadet, ahlaki ilke- ler ve muamelattır (Sosyal ilişkiler). 1. “Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten sakınmanız için oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi, size de farz kılındı.” (Bakara suresi, 183. Ayet) 2. “Peygamberler, Rabbinden kendisine indirilene iman etti, mü’minler de (iman ettiler). Her biri; Allah’a meleklerine, kitapları- na ve peygamberlerine iman ettiler.” (Bakara suresi, 285. Ayet) 3. “Ey iman edenler! Mallarınızı aranızda batıl yollar ile yemeyin. Ancak karşılıklı rıza ile yapılan ticaretle olursa başka. Ken- dinizi helak etmeyin şüphesiz Allah size karşı çok merhametlidir.” (Nisa suresi, 29. Ayet) 4. “Küçümseyerek surat asıp insanlardan yüz çevirme ve yeryüzünde böbürlenerek yürüme! Çünkü Allah,hiç bir kibirleneni sevmez.” (Lokman suresi,18. Ayet) Verilen bilgilere göre yukarıdaki ayetler, ilgili oldukları konular ile hangi şıkta doğru olarak eşleştirilmektedir? İnanç İbadet Ahlak Muamelat A) 4 2 3 1 B) 2 1 4 3 C) 3 4 2 1 D) 2 3 4 1 2. Ahmet: İnsan istemediği bir şey başına gelince, “Kötü kader”, “Kara talih” der. Bile bile yapar yapar; “Alın yazısı” der. Suçu üze- rinden atar. Tedbir almaz, çalışmaz, “Kader” deyip yatar. Uyarılınca “Allah’a tevekkül ettim” der. İnsan kolay kolay suçunu kabul etmez. Ona göre suçlu daima başkasıdır. Mehmet: Evet, doğru söylüyorsun. Bazı insanlar böyle düşünür. Halbuki Kur’an-ı Kerim’de bununla ilgili olarak şöyle buyrul- muştur: ………………. Bu konuşmada boş bırakılan yere aşağıdaki ayetlerden hangisi getirilirse anlam bütünlüğü bozulur? A) “Başınıza gelen her musibet, kendi ellerinizle işledikleriniz yüzündendir.” (Şûrâ suresi, 30. Ayet) B) “Kim iyi iş yaparsa, kendi lehinedir. Kim de kötülük yaparsa, kendi aleyhinedir.” (Fussilet suresi, 46. Ayet) C) “... Kararını verdiğin zaman artık Allah’a dayanıp güven. Çünkü Allah kendisine dayanıp güvenenleri sever.” (Âl-i İmrân suresi, 159. Ayet) D) “Sana gelen kötülük kendindendir.” (Nisâ suresi, 79. Ayet) 1
3. İslam’ın toplumda yardımlaşma ve paylaşmanın gerçekleşmesine katkı sağladığı iki ibadet karşılaştırılmalı olarak verilmekte- dir. ............................ ............................ ● İslam’ın beş şartından biri olup, dinen verilmesi farz ● İslam’ın şartlarından olmayıp dinen verilme zorun- bir ibadettir. luluğu olmayan bir ibadettir. ● Yalnızca maddi yardımı ifade eder. ● Hem maddi hem manevi yardımı ifade eder. ● Yılda bir defa belirlenen miktarda verilir. ● Kişi istediği zaman istediği miktarda verebilir. ● Vermekle zorunlu olan kişinin müslüman, akıllı ve ● İsteyen herkes verebilir. Zenginlik şartı aranma- ergenlik çağına ulaşmış, dinen zengin olması ge- maktadır. rekmektedir. ● Yalnızca Kur’an’ın belirlediği şartlara uyan kişilere ● Verilen kişilerde herhangi bir ön koşul aranmaz. Ki- verilebilir. Aynı zamanda kişinin bakmakla yükümlü şi istediği herkese verebilir. olduğu anne-baba, dede-nine, çocuklar, torunlar ve eşe verilemez. Buna göre yukarıda hakkında bilgi verilen ibadetler sırasıyla hangileridir? A) Fitre - Sadaka B) İnfak - Zekât C) Sadaka - Fitre D) Zekât - Sadaka GAZETE 5. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) şöyle buyurmak- 4. tadır; GAZETE “Müminler birbirlerine merhamet etmekte, bir- birlerini sevmekte bir vücudun organları gibi- Bir maden kazasında lokomotifleri tutan çelik ha- dir. Vücudun herhangi bir organı hastalandı- latların 4 yıldır değiştirilmemesi sonucu 1 işçi ha- ğında bütün vücut bundan rahatsız olur. Aynı yatını kaybetti. Aslında çelik halatların 6 ayda bir şekilde bir mümin de sıkıntı içinde bulundu- değiştirilmesi gerekirdi. ğunda diğer müminler onun sıkıntısını, derdi- ni ve üzüntüsünü paylaşırlar.” GAZETE Pisagor Denemeleri Verilen hadisten aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? Yem fabrikasında çalışan üniversite öğrencisinin A) Müslümanlar birbirlerinin sadece iyi zamanlarında de- GAZETEüzerine yem karma makinesi düştü. Bu kaza so- ğil kötü zamanlarında da yanlarında olmalıdır. nucunda öğrenci iki bacağını da kaybetti. Bu olay- B) İslam dini Müslümanların birbirini korumasını ve sev- dan bir gün önce de benzer bir iş kazası yaşan- mesini öğütlemiştir. mış ancak yaralanan olmadığı için önlem alınmadığı kaydedilmiştir. C) İslam dini bencilliği ön planda tutarak yardımlaşmayı da teşvik etmiştir. Yukarıda verilen iki ayrı gazete haberi İslam’ın korun- masını istediği temel haklardan hangisi ile ilişkilidir? D) Müslüman merhametli ve hoşgörülü olmalıdır. A) Canın korunması B) Malın korunması C) Aklın korunması D) Neslin korunması 2
6. Nilüfer: Yardım etmek için zengin olmak gibi bir şart yoktur. Herkes kendi imkânları dâhilinde başkalarına yardım edebilir. Ni- tekim Kur’an-ı Kerim’de, …........… buyrulur. Nilüfer’in konuşmasında boş bırakılan yere aşağıdaki ayetlerden hangisi getirilmelidir? A) “O takva sahipleri ki bollukta da darlıkta da Allah için harcarlar, öfkelerini yutarlar ve insanları affederler. Allah da güzel dav- ranışta bulunanları sever.” (Âl-i İmrân Suresi, 134. Ayet) B) “Onların mallarından sadaka al; bununla onları (günahlardan) temizlersin...” (Tevbe Suresi, 103. Ayet) C) “Eğer onu fakirlere gizlice verirseniz, işte bu sizin için daha hayırlıdır. Allah da bu sebeple sizin günahlarınızı örter. Allah, yapmakta olduklarınızı bilir.” (Bakara Suresi, 271. Ayet) D) “Mallarını Allah yolunda harcayıp da arkasından başa kakmayan, fakirlerin gönlünü kırmayan kimseler var ya, onların Al- lah katında has mükâfatları vardır…” (Bakara Suresi, 262. Ayet) 7. Aşağıdaki olaylardan hangisi dinin korunması ile ilgilidir? A) Mekkeli müşriklerin ileri gelenleri Hz. Muhammed’e (sav.) gelerek, “Biz senin yanına geldiğimizde fakir ve zavallı insanla- rı yanından kov. Biz o insanlarla bir arada olmaktan hoşlanmıyoruz. Çünkü biz, toplumun seçkin kişileriyiz.” dediler. Hz. Peygamber onların bu isteğini kabul etmedi. B) Hz. Peygamber, Allah’tan başkasından yardım alma gayesi güden her türlü batıl inanç ve hurafe ile mücadele etmiş ve Müslümanları bu konuda uyarmıştır. Örneğin insanların hastalıklardan kurtulmak amacıyla putlara kurban kesmelerini, kâ- hinlere danışmalarını ve sihir yapmalarını yasaklamıştır. C) Hz. Muhammed (sav.), başkasının hurma ağacına taş atan bir çocuğa, ağacı niçin taşladığını sormuş. Aç olduğu için yap- tığını öğrenince de “Evladım, hurma ağacını taşlama; yere düşmüş olan hurmaları alıp ye!” diyerek çocuğa nasihatte bu- lunmuş, ardından da “Allah’ım, onun açlığını gider!” diyerek dua etmiştir. D) Hz. Muhammed (sav.), peygamberliğinin ilk yıllarında Safâ tepesinden Mekkelilere, “Şu vadinin arkasında size saldır- mak isteyen süvari birlikleri var desem bana inanır mısınız?” diye sorduğunda onlar hep bir ağızdan, “Evet, inanırız... Biz senin bugüne kadar yalan söylediğini hiç görmedik…” diye karşılık vermişlerdir. 8. Halil Öğretmen: ? Mustafa: İnsana Allah tarafından akıl ve istediklerini gerçekleştirme kabiliyeti verilmiş olması sebebiyle tercihlerinde özgürdür ve bu tercihler sonucu ortaya çıkan durumlardan da sorumludur. Hülya: Kur’an-ı Kerim’de bu konu hakkında: “Kim iyi bir iş yaparsa faydası kendisinedir ve kim kötülükte bulunursa zararı ken- disinedir.” Mine: Başka bir ayette ise “İnsan ancak kendi çalışmasının karşılığını elde edebilir. Onun çalışması ileride kesinlikle gözler önüne serilecektir...” buyrulmaktadır. Öğrenciler sırasıyla öğretmenin sorusunu söz hakkı alarak cevaplamak istemişlerdir. Verilen cevaplara göre Halil Öğretmen aşağıdakilerden hangisini sormuş olabilir? A) Cüzi irade ve külli irade arasında nasıl bir ilişki vardır? B) Kader ve insan iradesi arasında nasıl bir ilişki vardır? C) Tevekkül ve emek arasında nasıl bir ilişki vardır? D) Kader ve külli irade arasında nasıl bir ilişki vardır? 3
9. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmeni Burcu Hanım, “Bir Peygamber Tanıyorum” bölümlerinin tamamını derste öğrencilerine anlatmıştır. Sonrasında öğrencilerinden peygamberlerle ilgili yazılmış olan şiirleri araştırmalarını istemiştir. Buna göre öğrencilerin araştırdığı şiirlerin hangisi Hz. Musa ile ilgilidir? A) Gemiye her şeyden depo edildi, B) Gördü rüyada sadece on bir yıldız, Nebat tohumları dahi eklendi, İzahat getiremedi buna yalnız, İnsanlar alay edip de güldüler, Danışmakta buldu babası Yakub’a, Sen kim, kainatı korumak kim dendi. Kimse duymasın dedi Yakup, anlamsız. C) Bu kavim, ölçü ve tartıda çalar, D) Kahin Firavuna dedi: “Bir çocuk yıkacak, Hırsızlığı güzel bir amel sayar, İsrailoğulları’ndan bugünlerde doğacak,” Medyen ve Eyke denir bu kavme, Firavunu bir korku saldı o günlerde, Akabe Körfez civarında yaşar. Buyurdu ki; “Öyleyse bulun, ölmeli o çocuk” 10. SLOGAN VE LOGO YARIŞMASI Son Başvuru 09.12.2019 2019 Fiyatına Bakma Korsana Kanma… ESERE SAYGILI, KORSANA KARŞIYIZ! Emek Paradan Üstündür… Yukarıda verilen afişe hadis-i şerif eklenmek istenirse aşağıdakilerden hangisi uygun olabilir? A) “Sözlerin en hayırlısı Allah’ın kitabıdır. Yolların en hayırlısı Muhammed’in yoludur…” B) “İçki bütün kötülüklerin anasıdır.” C) “Hiç kimse kendi el emeğiyle kazandığından daha hayırlı bir lokma yememiştir…” D) “Şu üç kimseden sorumluluk kaldırılmıştır: Ergenlik çağına gelinceye dek çocuklardan, uyanıncaya kadar uyuyandan, akli dengesi yerinde olmayandan.” 4
dİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ 9. DENEME 3555 1. Hz. Muhammed (sav.) İslam dinine davet amacıyla farklı din mensuplarına mektuplar gönderir. Bu mektuplardan biri de Nec- ranlı Hristiyanlar içindir. Mektubu alan Necranlılar, Medine'ye bir heyet gönderir. Necranlı Hristiyan heyet, Hz. Peygamber ile görüştüğü sırada ibadetlerini yapmak ister. Bunun üzerine Hz. Peygamber ibadetlerini rahat bir şekilde yapabilsinler di- ye onlara Mescid-i Nebi içinde bir yer gösterir. Hz. Muhammed'in bu davetine karşılık Necranlılar kendi dinlerinde kalmak istemiştir. Bunun üzerine Hz. Muhammed, Necranlı Hristiyanlara dinlerini rahat yaşamaları için teminat mektubu vermiştir. Dinin korunması kapsamında Hz. Muhammed'in bu davranışı; l. Kulluğu, Allah'a has kılmak ll. İbadet halkına saygı duymak lll. İnanç hususunda baskıdan kaçınmak ilkelerinden hangilerine örnek gösterilebilir? A) Yalnız l B) I ve ll C) Il ve lIl D) I, ll ve lll 2. Adamın biri, “Allah nasılsa benim rızkımı verir, inzivaya Pisagor Denemeleri 3. Farelerden korkan Selin, annesine “Fareler dünyada ne- çekilip rızkımı bekleyeyim.” diyerek beklemeye başlamış. den var ki? Bence boşuna yaratılmışlar. Keşke olmasalar- Günlerini sürekli ibadet yaparak geçiriyormuş. Ancak ara- dı.” dedi. Annesi ise Selin’e, farelerin birçok yabani hay- dan birkaç gün geçmesine rağmen gelen giden olmamış. vanın temel besini olduğunu ve doğal dengeyi korumada Adam açlıktan bitkin düşmüş. O sırada köyde aşure ya- önemli bir yeri olduğunu söyledi. Ardından ...................... pıp komşulara dağıtan bir kadın adamın da kapısını çal- ........................................... ayetini okudu. mış. İçeriden ses gelmeyince kimse yok diye düşünerek geri dönecekken içerden bir öksürük sesi gelmiş. Sesi du- Metinde verilen boşluğa aşağıdaki ayetlerden hangisi yan kadın aşureyi kapıya bırakmış. Adam aşureyi alıp kar- getirilebilir? nını doyururken, “Ya Rabbi; rızkı veriyorsun vermesine ama öksürtmeden de vermiyorsun.” demiş. A) “İnsan için ancak çalışmasının karşılığı vardır.” (Necm Suresi, 39. Ayet) Bu hikâyede vurgulanan ana düşünce aşağıdakiler- den hangisidir? B) “Biz gökleri, yeri ve bunlar arasında bulunanları, oyun olsun diye yaratmadık. Onları sadece gerçek bir se- A) Kişi zamanını ibadetle geçirirse Allah rızkını verir. beple yarattık. Fakat onların çoğu bilmiyorlar.” (Duhan Suresi, 38-39. Ayetler) B) Allah herkesin rızkını verir ancak kişi rızkını temin için emek harcamalıdır. C) “Güneş ve Ay bir hesaba göredir. Yıldızlar ve ağaçlar (Allah’a) secde ederler.” C) Rızık, kişi ihtiyaç duyduğunda onun ayağına gelir. (Rahman Suresi, 5-6. Ayetler) D) İnsan çalışmadan da kazanabilir ve tüketebilir. D) “Allah seni yarattı. Sana düzgün ve ölçülü bir biçim verdi.” (İnfitar Suresi, 7. Ayet) 1
4. En eski örnekleri XVI. yüzyılda Klasik Osmanlı Dönemi’nden kalan küçük evler, tamamen kuşların barınmaları amacıyla yapıl- mıştır. Mimarimizde Klasik Osmanlı Dönemi sonrasında yapımı devam eden maket görünümlü kuş evleri, aynı zamanda Türk toplumun- daki hayvan sevgisinin estetik bir göstergesidir. Buna göre yapılan bu kuş evleri aşağıdaki kavramlardan hangisine örnek olabilir? A) Fitre B) Zekât C) Sadaka-i Cariye D) Fidye 5. Sağlık Bakanlığının yürütmekte olduğu ve trafikte ambulanslara yol verilmesini teşvik eden bu kampanya İslam dini- nin korunmasına önem verdiği temel haklardan hangisiyle doğrudan ilgilidir? A) Canın korunması B) Malın korunması C) Aklın korunması D) Neslin korunması 2
6. Öğrenilmesi biraz zor olan zekât konusunu daha anlaşılır olması gayesiyle küçük bir tiyatro oyunu oynatarak öğretmeyi amaç- layan Aslı Öğretmen, konuyu kısaca anlattıktan sonra bazı öğrencilerin konuyu iyice araştırarak bir oyun yazmalarını, bazıla- rının ise bu oyunda rol almalarını istemiştir. Hazırlanan öğrenciler sınıfta oyunlarını sergilemişlerdir. Oyunda geçen bir konuş- ma şöyledir: • Melis : Anne oturduğumuz ev bize mi ait? • Annesi : Evet kızım neden sordun? • Melis : Eğer bize aitse zekâtını hesaplayıp ödememiz gerekiyor. • Annesi : .............................................................. Yukarıdaki konuşmada zekât konusuna hâkim olan annenin hangi cümleyi söylemiş olması beklenir? A) Baban her yıl oturduğumuz evin zekâtını ihtiyaç sahiplerine veriyor zaten. B) Zekât farz bir ibadet değildir kızım, vermesek de olur. C) Oturduğumuz ev bizim ihtiyacımız kızım. İhtiyaç fazlası olan mallar nisap miktarına ulaşınca zekâtının verilmesi gerekir. D) Geçen yıl oturduğumuz evin zekâtını verdik kızım, bu yıl vermemize gerek yok. 7. İtalya’nın başkenti Roma’da belediye geri dönüşümü özen- Pisagor Denemeleri 8. “Mallarını Allah yolunda harcayan, sonra da har- dirmek amacıyla plastik su şişesi getirenlere bedava bilet cadıklarının peşinden (bunları) başa kakmayan ve gö- uygulaması başlattı. Belediyenin “Daha fazla geri dönü- nül incitmeyenlerin, Rab’leri katında mükâfatları var- şüm, daha fazla seyahat” girişimi ile plastik su şişelerini dır. Onlar için korku yoktur. Onlar üzülmeyeceklerdir istasyonlardaki makinelere atan Romalılar her bir şişe için de.” 5 cent kredi kazanacak. Geri dönüşümden kazanılan kre- diler cep telefonu uygulamasına yüklenecek ve yolcular (Bakara Suresi, 262. Ayet) tarafından istedikleri zaman bilet satın alımında, üst limit olmadan kullanılabilecek. Tek seferlik toplu taşıma bilet fi- “Ey iman edenler! Allah’a ve ahiret gününe inan- yatının 1,5 euro olduğu İtalyan başkentinde bedava bir bi- madığı hâlde insanlara gösteriş olsun diye malını har- let kazanmak için 30 plastik şişeyi geri dönüşüm kutusu- cayan kimse gibi, sadakalarınızı başa kakmak ve gö- na atmak gerekiyor. nül kırmak suretiyle boşa çıkarmayın…” Bu uygulamanın amacı ile aşağıda verilen ayet ve ha- (Bakara Suresi, 264. Ayet) dislerden hangisinin mesajı örtüşmektedir? Verilen iki ayetin ortak mesajı aşağıdakilerden hangi- A) “Hastalık gelmeden önce sağlığın, ölüm gelmeden ön- sidir? ce hayatın değerini bilin.” (Hadis-i Şerif) A) Yardım etmek ihtiyaç sahiplerine haklarını vermektir. B) “…Yiyin, için fakat israf etmeyin. Çünkü Allah israf B) Yardım etmeye akraba ve yakınlardan başlanmalıdır. edenleri sevmez.” (A’râf suresi, 31. Ayet) C) Yardım ederken riyadan kaçınılması gerekir. D) Yardım edilen kimselerin onuru zedelenmemelidir. C) “İnsanların mallarını ve haklarını eksiltmeyin…’’ (Şu- arâ suresi, 183. Ayet) 3 D) “Ey iman edenler! Karşılıklı rızaya dayanan ticaret dı- şında mallarınızı haksızlıkla yemeyin.” (Nisâ suresi, 29. Ayet)
9. Zekât ve sadaka ibadetinin birçok bireysel ve toplumsal faydaları vardır. Aşağıdakilerden hangisi bireysel faydaları içerisinde değerlendirilebilir? A) Zekât ve sadaka ibadetinin yerine getirilmediği yerlerde ekonomik dengesizlik olur. B) Zekât ve sadaka ibadetini yerine getiren kişi malını bereketlendirerek artırır. C) Zekât ve sadaka ibadetinin yaygın olduğu yerlerde yardımlaşma ve dayanışma bilinci oluşur. D) Zekât ve sadaka ibadeti zenginden yoksula merhamet; fakirden varlıklı kişiye saygı ve sevgi köprüsü oluşturur. 10. “Başınıza gelen herhangi musibet, kendi ellerinizle işledikleriniz yüzündendir.” (Şuara Suresi, 30. Ayet) “… Yapmakta olduğunuz şeylerden mutlaka sorguya çekileceksiniz.” (Nahl Suresi, 93. Ayet) Bu ayetlerde vurgulananlar arasında; I. İnsanın başına gelen olumsuzlukların kendi sorumluluğunda olduğu II. İnsanın işlediği fiillerden hesaba çekileceği III. Allah’ın insana sınırsız bir irade gücü verdiği IV. İnsanın özgürlüğünün bulunmadığı hangilerinin yer aldığı söylenebilir? A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) III ve IV 4
dİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ 10. DENEME 3556 1. Zekât ve sadakanın faydaları ile ilgili bir sunum yapan dört öğrenci ile ilgili verilen bilgiler şu şekildedir: • Hande ilk sözü alarak zekâtın bireysel faydalarından bahsetmiştir. • Buse, “Hiçbiriniz kendisi için istediğini kardeşi için de istemedikçe hakkıyla iman etmiş sayılmaz.” hadisinde anlatılmak is- tenen düşünceyi açıklamıştır. • Serkan, kültürümüzdeki infak ibadetini örneklendirerek açıklamıştır. • Mustafa, “Yüce Allah zekât ibadetiyle zenginlere, toplumda bulunan ihtiyaç sahiplerini düşünmeyi ve kollamayı öğretir.” cümlesiyle kapanışı yapmıştır. Buna göre aşağıda yapılan yorumlardan hangisi yanlıştır? A) Serkan, “Bayramlarda, çocuklara harçlık vermek gibi davranışlar günlük hayatımızda kendini gösteren infak kültürünün ba- zı yansımalarıdır.” demiştir. B) Mustafa, zekât ibadetinin toplumsal faydasından bahsetmiştir. C) Hande, “Zekât, fakirlik ve sosyal adaletsizliğin doğuracağı toplumsal sorunların önüne geçilmesine yardımcı olur.” demiştir. D) Buse cümlelerine, “Sevginin başlıca düşmanı bencilliktir. Oysa sevgi, paylaşmayı el ele vermeyi ve sevdiğini kendine ter- cih etmeyi gerektirir.” diyerek devam etmiştir. 2. Yapılan araştırmalara göre son 250 yılda atmosferdeki kar- Pisagor Denemeleri 3. Haber - I bondioksit miktarı %36 oranında, metan miktarı ise %148 İstanbul Güngören’de yağ- oranında artmıştır. Küresel ısınmanın ana nedeni olan bu mur ve atık su kanalı çalış- artışın çoğu, insan faaliyetlerinden kaynaklanmaktadır. Do- ması yapılan sokakta gö- ğal sisteme zarar veren bu artış yüzünden dünya birçok çük meydana geldi. Göçük olumsuzlukla karşı karşıya kalma tehlikesi altındadır. altında kalan bir işçi, itfai- ye ve arkadaşları tarafından kurtarılarak hastaneye gö- Bu durum aşağıdaki ayetlerden hangisinin verdiği me- türüldü. İşçinin hayati tehlikesinin olduğu öğrenildi. Edi- saja uygun hareket edilmediğini gösterir? nilen bilgiye göre işçinin gerekli ekipmanları olmadan çalışmaya başladığı kaydedildi. A) “... Göğü Allah yükseltti ve mizanı (dengeyi) o koydu. Sakın dengeyi bozmayın.” Haber - II (Rahman Suresi, 7-8. Ayetler) Kütahya’da, belediye zabı- B) “O (Rab) ki seni yarattı. Sana düzgün ve ölçülü bir bi- ta ekipleri market ve alışve- çim verdi.” riş merkezlerinde bazı ürün- (İnfitâr Suresi, 7. Ayet) lerin fiyatlarında artış yapı- larak “haksız kazanç” elde C) “De ki; Gerçek, Rabbinizden gelendir. Artık dileyen edilmesini önlemek amacıy- iman etsin dileyen inkar etsin” la denetim gerçekleştirdi. (Kehf Suresi, 29. Ayet) Yukarıda verilen iki ayrı gazete haberi sırasıyla İslam’ın D) “Biz suyu gökten bir ölçüye göre indiriyor, sonra da onu korunmasını istediği temel haklardan hangileri ile il- yeryüzünde tutuyoruz.” gilidir? (Mümin Suresi, 18. Ayet) A) Canın korunması - Neslin korunması B) Aklın korunması - Dinin korunması C) Aklın korunması - Malın korunması D) Canın korunması - Malın korunması 1
4. Evrende var olan her şey Allah’ın (cc.) yaratmasıyla olmuştur. Bu yaratma planlı ve ölçülüdür. Evreni ve içindekileri yaratan Al- lah (cc.), bu düzenin ahenk içinde devam etmesini de sağlamaktadır. Bu planlı ve ölçülü yaratma şiirlere de konu olmuştur. Aşağıdaki dizelerden hangisi verilen açıklama ile ilişkilendirilebilir? A) Ne ahmak şu kişiler, B) Nerde ecdat nerde ata Pek büyük söz ederler, Hakk’a karşı yapma hata Bizler dervişiz derler, Tabut denen cansız ata Uyurlar kana kana. Binmemeye çaren mi var? C) Şu sonsuz göklere bak, D) İşte bu söze hak tanıktır. Milyonlarca yıldız var. Bu can bu gövdeye konuktur. Bir yörünge üstünde, Bir gün ola çıka gide, Şaşmadan dolanırlar. Kafesten kuş uçmuş gibi. 5. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinde “Bir Peygamber Tanıyorum” bölümlerinin tamamını bitiren Figen Öğretmen, öğrencilerin- den öğrendikleri her peygamber ile ilgili bir şiir bulup sınıfta okumalarını istemiştir. Sırası gelen Rukiye, tahtaya çıkıp aşağıda- ki dörtlükleri okumuştur. Bu kavim, ölçü ve tartıda çalar, Hırsızlığı güzel bir amel sayar, Medyen ve Eyke denir bu kavme, Akabe Körfez civarında yaşar. Bu kavme, uyarıcı gönderildi. İbrahim yoluna davet ederdi. Hatib'ül-Enbiyadır o Peygamber, Orta boylu, buğday benizli idi. Abdullah Yaşar Erdoğan Buna göre Rukiye'nin okuduğu dörtlüklerin hangi peygamber ile ilgili olduğu söylenebilir? A) Hz. Musa B) Hz. Nuh C) Hz. Yusuf D) Hz. Şuayb 6. Yaşamları ile başta gençler olmak üzere toplumun rol model olarak gördüğü ünlü isimler Yeşil Sahne’de çocuklarla, üniversite öğrencileri ve katılımcılar ile bir araya geldi. Yeşilay’ın kadim (eski) destekçilerinden radyocu Cem Arslan, gençlere seslene- rek herhangi bir bağımlılık türünden uzak durarak sosyalleşmenin mümkün olduğunu vurguladı. Çağrısının ardından Arslan, sosyal medyada oldukça ilgi gören “Sigarayı Bırak, Efsane Ol” kampanyası ile gençlere rol model olan, Fenerbahçe Spor Ku- lübü Basketbol Erkek A Takım Malzemecisi Erkan Karaca’yı takdim etti. Karaca, alkol ve sigara bağımlılığına karşı erken yaş- ta sahip olduğu bilinç ve mücadeleyi gençler ile paylaştı. Karaca, “Sigarayı Bırak, Efsane Ol Derneği” altında bu mücadelesi- ne devam edeceğini ekledi. Yukarıda verilen metin İslam’ın korunmasına önem verdiği temel haklardan hangisi ile ilişkilidir? A) Malın korunması B) Canın korunması C) Dinin korunması D) Aklın korunması 2
7. Devler gibi eserler bırakmak için karıncalar gibi çalışmak lazım. Necip Fazıl Kısakürek I Ecel Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi, olmaya devlet cihanda, bir nefes sıhhat gibi. II Sağlık Kanuni Sultan Süleyman Benim naçiz vücudum elbet bir gün toprak olacaktır... Mustafa Kemal Atatürk III Emek Ağzı veren; azığı da vermiştir. Akif Cemal IV Rızık Hazırlanan tabloda eşleştirmeler ile ilgili yanlışlıklar görülmektedir. Buna göre tablonun doğru olabilmesi için aşağıdakilerden hangisi yapılmalıdır? A) I numaralı kavram ile III numaralı kavram yer değiştirmelidir. B) II numaralı kavram ile IV numaralı kavram yer değiştirmelidir. C) III numaralı kavramın karşısında verilen söz IV numaralı kavramla ilgilidir. D) II numaralı kavramın karşısında verilen beyit I numaralı kavramla ilgilidir. 8. Bir Kimsenin Zekât Vermekle Yükümlü 9. “2019 fitre miktarı her yıl olduğu gibi bu yıl da Diyanet İş- Olabilmesi İçin Gerekli Şartlar leri Başkanlığı tarafından belirlendi. Din İşleri Yüksek Ku- rulu Başkanlığınca 2019 fitre miktarı 23 lira olarak karar- I Malını dilediği gibi kullanma ve harcama imkânı laştırıldı.” olanlar Sevgi Öğretmen yukarıdaki haberi sınıf tahtasına yansıt- II Zekât verecek kimsenin akıllı ve ergenlik çağına Pisagor Denemeleri mıştır. Daha sonra öğrencilerinden fitre ile ilgili bilgileri sı- girmiş olması nıfta paylaşmalarını istemiştir. III Zekât verilecek malın üzerinden iki yıl geçmesi Buna göre aşağıdakilerden hangisi öğrencilerin pay- laştıkları bilgilerden biri olamaz? IV Zekât verecek kimsenin Müslüman olması A) Ramazan ayında verilen sadakadır. Verilen tablonun doğru kabul edilebilmesi için numa- B) Fitrenin miktarı bir kişinin günlük gıda masrafıdır. ralandırılan maddelerden hangisinin değiştirilmesi C) Fitrenin diğer adı fıtır sadakasıdır. gerekir? D) Dinen zengin sayılan kişilerin vermesi farzdır. A) I B) II C) III D) IV 3
10. Sadaka-i Cariye: Kişi öldüğünde amel defterinin kapanmasını engelleyen ve uzun süre etkisi devam eden sadaka çeşididir. Aşağıda yer alan görsellerden hangisi verilen tanıma örnek oluşturmaz? A) B) C) D) 4
dİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ 11. DENEME 3557 1. Allah kullarını, hak dini ve güzel ahlâkı insanlara anlatmakla sorumlu tutmuştur. İnsanlar bu önemli sorumluluğu yerine getirir- ken güzel söz ve yumuşak üslup kullanmak mecburiyetindeler. Kur`an’da geçen “Allah’tan bir rahmet dolayısıyla, onlara yu- muşak davrandın. Eğer kaba, katı yürekli olsaydın onlar çevrenden dağılır giderlerdi.” ayeti tüm müminler için bir yöntemdir. Hiçbir dönemde peygamberler, çirkin üsluba yönelmemiş, dini yalnızca en güzel tarzda tebliğ etmiş ve güzel ahlâktan asla ta- viz vermemişlerdir. Tarihte Firavun’a bile, Allah’ın emriyle yumuşak ve güzel sözle tebliğ yapan Hz. Musa ile Hz. Harun buna en güzel örnektir. Yukarıda verilen metin Hz. Musa’nın kıssasında yer alan ayetlerden hangisinde anlatılmaktadır? A) “Musa: ‘Asla!’ dedi, ‘Rabb’im şüphesiz benimledir, bana yol gösterecektir.’ dedi.” (Şuarâ Suresi, 62. Ayet) B) “… Yine de ona söyleyeceklerinizi yumuşak bir üslupla söyleyin, ola ki aklını başına toplar veya içine bir korku düşer.” (Tâhâ Suresi, 44. Ayet) C) “… Ey kavmim! Siz bununla yalnızca imtihan edildiniz. Doğrusu sizin Rabb’iniz ancak Rahmân’dır. Öyleyse bana uyun ve emrime itaat edin.” (Tâhâ Suresi, 90. Ayet) D) “… Seni kardeşinle destekleyeceğiz ve size öyle bir güç vereceğiz ki, bu sayede size erişemeyecekler, mûcizelerimizle siz ve size tâbi olanlar üstün geleceksiniz.” (Kasas Suresi, 35. Ayet) 2. 1 Allah’tan başka hiçbir ilah yoktur. Pisagor Denemeleri 3. Dinin bireye olduğu kadar topluma yönelik emir ve tavsi- yeleri de vardır. 2 O daima hayydır ve kayyumdür. Aşağıdaki ayetlerden hangisi dinin topluma yönelik 3 O’nu ne bir uyuklama basar, ne de uyku. emir ve tavsiyelerini içermez? 4 Göklerde ve yerde ne varsa hepsi Allah’ındır. A) “Bir mü’minin, din kardeşini üç günden fazla terk edip küs durması helâl değildir. Üç gün geçmişse, onunla kar- Ayet el-Kürsi’nin anlamını içeren numaralandırılmış şılaşıp selam versin…” (Hadis-i Şerif) cümleler ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşıla- maz? B) “Kim iyi bir iş yaparsa faydası kendisinedir ve kim kö- tülükte bulunursa zararı kendisinedir…” (Nahl Suresi, A) 1. cümlede Allah’tan başka hiçbir yaratıcı olmadığına 93. Ayet) değinilmiştir. C) “Allah ve Resulü’ne itaat edin, birbirinizle (ihtilafa dü- B) 2. cümlede Allah’ın sonsuz hayat sahibi olduğuna de- şüp) çekişmeyin. Sonra korkuya kapılırsınız da kuvve- ğinilmiştir. tiniz gider.” (Enfal Suresi, 46. Ayet) C) 3. cümlede Allah’ın evrende meydana gelen her şey- D) “Ey iman edenler! Allah için hakkı titizlikle ayakta tutan, de haberdar olduğuna değinilmiştir. adalet ile şahitlik eden kimseler olun. Bir topluma olan kininiz, sakın ha sizi adaletsizliğe itmesin…” (Mâide D) 4. cümlede Allah’ın var olan her şeyin sahibi olduğu- Suresi, 8. Ayet) na değinilmiştir. 1
4. Dinimize göre zengin sayılan Müslümanların zekât vermesi zorunludur. Bir kimsenin dinen zengin sayılabilmesi için nisab mik- tarı mala sahip olması gerekir. Nisab; yeme, içme, giyinme, barınma, eğitim ve sağlık gibi temel ihtiyaçların dışında kalan en az 85 gr altın veya ona eş değer mal ya da para olarak belirlenen miktardır. Zekât verilecek malın veya paranın bir yıl sürey- le sahibinin elinde bulunması gerekir. Ayrıca zekât verecek kişinin borcu da bulunmamalıdır. Bu metinde aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur? A) Zekâtı kimler vermelidir? B) Zekât kimlere verilir? C) Nisab miktarında ölçü nedir? D) Temel ihtiyaçlardan zekât verilir mi? 5. Kuraklık sonucu açlık ve susuzluk yaşayan insanların, yaşanabilir yerlere göç etmeleri ve tarımsal üretimin azalıp sanayileşmenin artmasıyla köyden kente göçler başlar. Bilimsel veriler gösteriyor ki atmosfer tabakası olmasaydı, atmosferde yanarak parçalanan meteorlar, bü- yük kütleler hâlinde dünyamıza düşer ve bize zarar verebilirdi. Canlılar, nefes alabilmek için oksijene ihtiyaç duyarlar. Bazı canlılar oksijen tüketip karbondioksit açığa çı- karır. Bitkiler ise karbondioksit kullanıp oksijen üretir. Yukarıda verilen bilgiler sırasıyla hangi evrensel yasalara örnek olabilir? A) Toplumsal - Fiziksel - Biyolojik B) Biyolojik - Toplumsal - Fiziksel C) Biyolojik - Fiziksel - Toplumsal D) Toplumsal - Biyolojik - Fiziksel 2
6. İslam dini maddi ve manevi yardımlaşmaya önem veren bir dindir. Çünkü İslam dini insanların mutlu ve huzurlu bir ortamda yaşamalarını amaçlar. Bu nedenle yapılan yardımlar daima toplumun iyiliğine ve ilerlemesine fayda sağlayacak işlerde ya- pılmalıdır. Bu durum Kur’an’ı Kerim’de .................. ayetiyle açıklanmaktadır. Kur’an’da yardımlaşma konusunda en çok teş- vik edilen hususlardan biri de insanların sahip oldukları maddi imkânları birbirleriyle paylaşmalarıdır. Bununla ilgili olarak Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyurmaktadır: .................., Allah yolunda harcamak, zor durumda onlara yardım etmektir. İslam di- ni, durumu iyi olanların olmayanlara yardım etmelerini, onların mallarındaki hakkı olarak değerlendirmekte ve şu şekilde açık- lanmaktadır: ...................... Aşağıdaki ayetler metne uygun bir şekilde yerleştirildiğinde hangi ayet dışarıda kalır? A) “Mallarında (yardım) isteyen ve (iffetlerinden dolayı istemeyip) mahrum olanlar için bir hak vardır.” (Zâriyât suresi, 19. Ayet) B) “... iyilik ve takva (Allah’a karşı gelmekten sakınma) üzerine yardımlaşın ama günah ve düşmanlık üzerine yardımlaşma- yın.” (Mâide suresi, 2. Ayet) C) “İnsan ancak çalıştığının karşılığına sahip olur. Onun çalışması, şüphesiz görülecek ve ona karşılığı tastamam verilecek- tir.” (Necm suresi, 39-41. Ayet) D) “Ey iman edenler! size rızık olarak verdiklerimizden Allah yolunda harcayın.” (Bakara suresi, 254. Ayet) 7. “Eğer sadakaları açıktan verirseniz ne güzel! Eğer onu fa- Pisagor Denemeleri 8. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nde geçen bazı madde- kirlere gizlice verirseniz, işte bu sizin için daha hayırlıdır.” ler şöyledir: (Bakara Suresi, 271. Ayet) Madde 3 Yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır. Aşağıdaki şiirlerden hangisi verilen ayet ile aynı me- sajı içermektedir? Madde 5 Hiç kimseye işkence yapılamaz; zalimce, insanlık dışı A) Zenginlere farz olan, veya onur kırıcı davranışlarda bulunulamaz ve ceza Önemli bir ibadet. verilemez. Köprü olur her zaman Zengin ile fakirin. Madde 12 Kimsenin özel yaşamına, ailesine, konutuna ya da ha- B) Yıllık birikmenin sonucunda berleşmesine keyfi olarak karışılamaz, şeref ve adına Maldan verilen bir parça saldırılamaz. Umut olur fakire En güzel ibadettir zekât. Madde 16 Yetişkin her erkeğin ve kadının; ırk, yurttaşlık veya din C) Sağlığın zekâtını bakımlarından herhangi bir kısıtlamaya uğramaksızın Yaşarken ödemeli evlenme ve aile kurmaya hakkı vardır. Sağ elin verdiğini Sol elin bilmemeli. Verilen maddelerden hangileri İslam’ın korunmasını istediği temel haklardan canın korunması ile ilgilidir? D) Zekât malı çoğaltır A) 3. ve 5. Maddeler B) 3. ve 16. Maddeler Toplumdaki sevgiyi artırır C) 5. ve 12. Maddeler D) 12. ve 16. Maddeler Siz de zekât verin Sevgiyi artırın kurtuluşa erin. 3
9. Tevekkül sabırla beklemek değil Pisagor Denemeleri 10. “Sadaka ve zekât vermek suyun ateşi söndürdüğü gibi ha- Vaktinde doğrulup kalkmaktır oğul taları yok eder…” (Hadis-i Şerif) Görevi ellere yüklemek değil Gerekirse uğrunda ölmektir oğul “Kuşkusuz sadaka, zekât Rabb’in hoşnutsuzluğunu gide- Mustafa GÖKTEKİN rir (Allah’ın kişiye huzurlu bir hayat bağışlamasına vesile olur, işlenen kötülüklere mukabil başa gelebilecek kötü- Verilen dörtlüğe göre aşağıdakilerden hangisi İslam lüklere de kefaret olur)…” (Hadis-i Şerif) dinindeki tevekkül inancına uygun değildir? Yukarıda verilen hadis-i şerifler aşağıdaki konu baş- A) Hastalanan birinin doktora gidip ilaç kullanması lıklarının hangisi altında toplanabilir? B) Soğuk iklimde yaşayan birinin kış için hazırlık yapması C) Yola çıkacak olan bir kamyoncunun aracına bakım yap- A) Zekât ve Sadakanın Toplumsal Faydaları B) Zekât ve Sadakanın Bireysel Faydaları tırması C) Zekât ve Sadaka İbadetinin Gizliliği D) Futbol maçı olan bir sporcunun antrenman yapmadan D) Zekât ve Sadakanın Önemi başarılı olmak için dua etmesi 4
dİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ 12. DENEME 3558 1 . Mesnevi’den Darvanlılar Hikâyesi: Darvan Yemen’de bir yerin adıdır. Büyük bir çölün kenarında kurulmuş olan bu kasabada salih bir kimsenin bağı bulunmakta- dır. Bu salih kişi bağdaki mahsulü toplayacağı zaman fakir fukarayı çağırır, onlara hakkını verirdi ve çocuklarına da şöyle vasi- yetlerde bulunurdu: “Benden sonra yoksulların haklarını vermemezlik etmeyin. Onlara mahsulün onda birini verin ki ekininizi ve meyvelerinizi Allah korusun; hasılat elinizde kalsın. Şüphesiz ki gelirlerin, mahsullerin ve meyvelerin hepsini gayb hazine- lerinden ihsan eden Allah’tır. Gelir ve mahsul gelince yerine harcar, yoksullara haklarını verirseniz kârlı çıkarsınız.” Aşağıdaki ayetlerden hangisi yukarıdaki hikâyede bahsedilen konu ile ilişkilendirilemez? A) “Onların mallarından sadaka (zekât) al; bununla onları (günahlardan) temizlersin, onları arıtıp yüceltirsin.” (Tevbe suresi, 103. Ayet) B) “Mallarını Allah yolunda harcayanların durumu, her başağında yüz tane olmak üzere, yedi başak veren tanenin durumu gi- bidir. Allah dilediğine kat kat verir, Allah’ın lütfu geniştir.” (Bakara suresi, 261. Ayet) C) “Eğer sadakaları açıktan verirseniz ne güzel! Eğer onu fakirlere gizlice verirseniz işte bu sizin için daha hayırlıdır.” (Baka- ra suresi, 271. Ayet) D) “Allah faizi tüketir (faiz karışan malın bereketini giderir), sadakaları ise bereketlendirir. Allah küfürde ve günahta ısrar eden hiç kimseyi sevmez.” (Bakara suresi, 276. Ayet) 2. Prof. Dr. Serkan Özce, konuşmacı olarak gittiği bir konfe- Pisagor Denemeleri 3. “Güneşin doğduğu her gün insanın bütün eklemleri için ransta şunları söylemiştir: sadaka vermesi gerekir. İki kişinin arasını düzeltmen sa- dakadır. Bir kimseyi kaldırarak hayvanına binmesine yar- “Sanayi kentlerinde hava kirliliği insan sağlığını tehdit eder dımcı olman ve eşyasını ona yüklemen sadakadır. Güzel boyutlara ulaşmaktadır. Oysa fabrikaların bacalarına bi- söz de sadakadır. Namaza giderken attığın her adım sa- raz masraf yapılarak takılacak filtreler hava kirliliğini azal- dakadır. Yoldaki rahatsızlık veren şeyi kaldırman sadaka- tacak ve insanların oksijen almasını sağlayacaktır. Ancak dır.” fabrika sahipleri masraf yapmaktansa dünyaya zarar ver- (Hadis-i Şerif) meyi tercih etmektedir.” Bu hadisteki ifadelere göre aşağıdakilerden hangisi sadaka olarak nitelendirilemez? Prof. Dr. Serkan Özce’nin konuşması ile aşağıdaki ayet- lerden hangisi ilişkilendirilebilir? A) Yaşlı bir kimsenin yolda karşıdan karşıya geçmesine yardım etmek A) “Onlar yeryüzünde gezip kendilerinden öncekilerin so- nunun nasıl olduğuna bakmazlar mı?...” (Fâtır Suresi, B) Her sabah okula giderken karşılaştığımız kişilere “ha- 44. Ayet) yırlı sabahlar” demek B) “O, geceyi, gündüzü, güneşi ve ayı yaratandır. Bunla- C) Artan yemekleri bir kaba koyup hayvanlar için sokağa rın her biri bir yörüngede yüzmektedirler.” (Enbiyâ Su- bırakmak resi, 33. Ayet) D) Her namazı camide cemaatle birlikte kılmak C) “Başınıza her ne musibet gelirse, kendi yaptıklarınız yüzündendir. O, yine de çoğunu affeder.’’ (Şûrâ Sure- 1 si 30. Ayet) D) “... O’nun koyduğu yasalarla denizde akıp gitsin diye gemileri de hizmetinize verdi...” (İbrahim Suresi, 32. Ayet)
4. GAZETE UÇAKTA KEMERLERİNİZ SİZİ HAYATA BAĞLAR! Uçaktasınız… Kemerinizi bağladınız. Ama yanınızdan kabin memu- ru geçtikten hemen sonra “Ne gerek var bu kadar sıkı bağlamaya.” dediniz ve gevşettiniz. Hatta “Çok sıkıldım.” diyerek çözdünüz. A Başınıza ne gelir? celemelerde ölüm nedenlerinin ilk cil bir durumda boynunuzu sırasında beyne alınan darbeler kırabilirsiniz veya beyin tramvası gelir. geçirebilirsiniz! Özel sertifikaya sahip kemer, si- zin beklenmedik bir anda koltuğu- nuzdan savrulmanızı önler. Başı- nıza alacağınız darbenin önüne geçer. Uçak kazalarında hayatını kaybedenler üzerinde yapılan in- Bu köşe yazısında sözü edilen uyarı İslam dininin korunmasına önem verdiği temel haklardan hangisiyle ilgilidir? A) Malın korunması B) Canın korunması C) Aklın korunması D) Dinin korunması 5. Zekât Sadaka İnfak Yukarıda verilen yardımlaşma ibadetleri ile aşağıdaki ayetler eşleştirildiğinde hangi seçenek dışarıda kalır? A) “Sevdiğiniz şeylerden Allah yolunda harcamadıkça, gerçek iyiliğe asla erişemezsiniz. Her ne harcarsanız Allah onu hakkıy- la bilir.” (Âl-i İmran Suresi, 92. Ayet) B) “Namazı dosdoğru kılın, zekâtı verin, Resûle itaat edin ki size merhamet edilsin.” (Nur Suresi, 56. Ayet) C) “Sadakaları açıktan verirseniz ne güzel! Fakat onları gizleyerek fakirlere verirseniz bu, sizin için daha hayırlıdır…” (Bakara Suresi, 271. Ayet) D) “… Kararını verdiğin zaman artık Allah’a dayanıp güven. Çünkü Allah kendisine dayanıp güvenenleri sever.” (Âl-i İmran Su- resi, 159. Ayet) 2
6. (1) Evrende meydana gelen her olay bir ölçü ve düzen dahilinde gerçekleşmektedir. Bu durum Kuran’da “kader” kavramıyla ifade edilir. (2) Evrende meydana gelen olayların işleyişi bu ölçü ve düzen içerisinde Allah’ın belirlediği “evrensel yasalar” ile devam etmektedir. Evrendeki canlı cansız tüm varlıklar için geçerli ve değişmez olan bu yasalar Kur’an’da “sünnetullah” kav- ramıyla açıklanmaktadır. (3) Evrensel yasalar; cansız maddeler dünyasında geçerli olan suyun kaldırma kuvveti şeklinde se- bep sonuç ilişkisine dayanan, maddenin yapısı, oluşumu, hareketiyle ilgili konulan fiziksel yasalar. (4) Her canlının bulunduğu ortama uyumlu olarak yaratılması gibi canlıların doğumu, gelişimi, yapısal özellikleriyle ilgili konulan biyolojik yasalar. (5) Top- lumda huzur ve barışı sağlamak için konulan toplumsal yasalar olmak üzere üç grupta incelenmektedir. Sonuç olarak evren- deki her olay Allah tarafından bir kurala bağlı olarak gerçekleştirilmektedir. İnsanların bu kuralları gözlemleyerek üzerinde dü- şünmelerini ve yaşantılarını bu kurallar çevresinde devam ettirmeleri gerekir. Aşağıdaki ayetler metne uygun bir şekilde yerleştirilecektir. ▲ “Allah’ın öteden beri işleyip duran kanunudur. Allah’ın kanununda asla bir değişiklik bulamazsın.” (Fetih suresi, 23. Ayet) T “... O’nun (Allah’ın) koyduğu yasalarla denizde akıp gitsin diye gemileri de hizmetinize verdi.” (İbrahim suresi, 32. Ayet) U “O (Allah), her şeyi yaratmış ve yarattığı şeyleri bir ölçüye göre takdir etmiştir.” (Furkân suresi, 2.ayet) R “Allah insanı alaktan (embriyodan) yarattı.” (Alak suresi,2. Ayet) ; “... Allah için şahitlik yaparak adaleti titizlik ile ayakta tutan kimseler olun...” (Nisâ suresi 135. Ayet) Buna göre ayetlerin doğru olarak yerleştirildiği şık aşağıdakilerden hangisidir? 12345 A) T U R; ▲ B) U ▲ TR ; C) U ▲ T; R D) ; U ▲T R 7. Hz. Muhammed’in (sav.) Veda Hutbesi’nde değindiği ba- Pisagor Denemeleri 8. Kıyamet günü Sûr’a üfürülünce zı mesajlara aşağıda yer verilmiştir: Dünya hayatı hepten bitince • “Ey insanlar! Kadınların haklarını gözetmenizi ve bu Hesap vermekle mükellefiz hususta Allah’tan korkmanızı tavsiye ederim.” Ağzımızdan çıkan her faydasız söze. Johann Wolfgang Von Goethe • “Ashabım! Kimin yanında bir emanet varsa, onu he- men sahibine versin.” Aşağıdaki ayetlerden hangisi verilen dizelerle ilişki- lendirilebilir? • “Allah’ın haram ve dokunulmaz kıldığı canı, haksız ye- re öldürmeyeceksiniz.” A) “Şüphesiz biz ona doğru yolu gösterdik. İster şükredi- ci olsun ister nankör.” Güzel bir toplum inşa etmeye yönelik olarak verilen bu kutsal mesajlarda; (İnsan Suresi, 3. Ayet) B) “… Yapmakta olduğunuz şeylerden mutlaka sorguya I. Canın kutsiyeti çekileceksiniz.” II. Dinin kutsiyeti (Nahl Suresi, 93. Ayet) C) “Yeryüzünde yaşayan bütün canlıların rızkı Allah’a ait- III. Malın kutsiyeti tir…” IV. Kadın haklarının kutsiyeti (Hud Suresi, 6. Ayet) D) “… Allah katından bir yardım ve zafer vardır. İnanan- ilkelerinden hangilerine değinilmiştir? lara müjde ver.” A) I ve II B) II ve III (Saf Suresi, 13. Ayet) C) II, III ve IV D) I, III ve IV 3
9. Diyarbakır'da yirmiden fazla lokanta, gece 00.00 - 01.00 gibi kapanma saatinde kalan yemekleri, kebapları, salata ve ayranla- rı paketleyip motorlu elemanlara verir ve elemanlar sokakta yaşayanlara, evsizlere ve zor durumda olan ailelere dağıtır. Üste- lik bunu yıl boyu yaparken gizlice yaparlar, hepsinin dağıtım sahaları ayrıdır. 1993'te beş lokantayla başlayan bu durum, şim- dilerde artarak devam ediyor. Bundan dolayı Diyarbakır'da lokantaların çöplerinde toplu yemek atıkları yoktur. Bu uygulama İslam dininde benimsenen yardımlaşma ilkelerinden hangisiyle doğrudan ilişkilendirilemez? A) İhtiyaçtan fazlasını paylaşma B) İnsan onurunu koruma C) Yakın çevreden başlama D) Gizliliğe özen gösterme 10. İnsanların, Allah’ın koymuş olduğu doğal dengeyi bozup sonra da çevresindeki düzensizlikten şikâyet etmesi doğru değildir. Örneğin, deprem kuşağında yaşayan bir toplumun gereken tedbirleri almayıp başlarına bir şey geldiğinde “Kaderimiz böyley- miş.” demeleri yanlış bir davranıştır. Bununla ilgili olarak Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmaktadır: “Bitkiler ve ağaçlar secde ederler. Göğü Allah yükseltti ve mîzanı (dengeyi) O koydu. Sakın dengeyi bozmayın.” (Rahmân Suresi, 6-8. Ayetler) Yukarıdaki ayeti kendisine ilke edinen bir toplumun aşağıdaki davranışlardan hangisini yapması beklenemez? A) Tarım faaliyetlerinde doğal gübre kullanmak B) Ormanlık alanları tarım arazisine dönüştürmek C) Sanayide yenilenebilir enerji kullanmak D) Atık pilleri geri dönüşüme göndermek 4
dİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ 13. DENEME 3559 1. Ömür ve Ecel Rızık ve Emek Tevekkül Ömür, insanın doğumundan ölümü- Allah’ın lütfettiği ve canlıların yaşamlarını İnsanın gerçekleşmesini istediği bir ne kadar geçen sınırlı zaman dilimi- sürdürebilmeleri için ihtiyaç duydukları işin her aşamasında Allah’ı daima dir. Ömrün bittiği ve dünya hayatının maddi manevi her şey rızık kapsamında yanında bilerek, bütün tedbirleri alıp sona erdiği ana ise ecel denir. Bütün değerlendirilir. Emek ise bir işin yapılma- görev ve sorumlulukları yerine getir- varlıkların ne zaman öleceği ve ne sı için harcanan beden ve beyin gücüdür. dikten sonra Allah’a güvenerek so- kadar yaşayacağı Allah’ın takdiri ile Bütün canlıların rızkını yaratan Allah’tır. nucu O’ndan beklemesidir. gerçekleşir. Ancak Allah insanın bu rızıklarından fay- dalanması için çalışmasını ve rızkını he- lal yoldan kazanmasını emreder. Aşağıdaki ayetlerden hangisi verilen kavramlardan herhangi biriyle ilgili değildir? A) “İnsan ancak kendi çalışmasının karşılığını elde edebilir. Onun çalışması ileride kesinlikle gözler önüne serilecektir. Sonra çalışmasının karşılığı kendisine eksiksiz olarak verilecektir.” (Necm suresi, 39-41. Ayet) B) “Bir iyiliği açıklar veya gizlerseniz yahut bir kötülüğü affederseniz şüphesiz Allah da ziyadesiyle affedicidir.” (Nisâ suresi, 149. Ayet) C) “Hiçbir kimse Allah’ın yazılıp bir süreye bağlanmış izni olmadan ölmez.” (Âl-i İmran suresi, 145. Ayet) D) “... Kararını verdiğin zaman artık Allah’a dayanıp güven. Çünkü Allah kendisine güvenenleri sever.” (Âl-i İmran suresi, 159. Ayet) 2. Uğur Öğretmen, öğrencilerine İslam’da yardımlaşma ve paylaşma konusunu işlerken şu bilgileri vermiştir: “İslam dini yardım- laşma ve paylaşmaya büyük önem vermektedir. Zekât, sadaka, infak gibi ibadetler bu durumun en büyük göstergesidir.” Uğur Öğretmen verdiği bilgilerden sonra öğrencilerinden konu ile ilgili şiir bulmalarını istemiştir. Aşağıda verilen şiirlerden hangisi öğretmenin anlattığı konu ile ilgili değildir? A) Malının kırkta birini B) Yoktur bir sınırı Zenginsen vermeli Yeter ki bil ondaki sırrı Ölçüsünü doğru bilmeli Komşun açken tok olma Kul hakkı yememeli Der Muhammed Mustafa C) Savaştan kaçtılar D) İnandım demekle başlar her şey Ülkemize sığındılar Allah’a, meleklere, kitaplara, peygamberlere Allah rızası tek derdimiz Ahiret gününe, kaza ve kadere Onlara sevgi göstermeliyiz. İnandım demekle başlar her şey 1
Search