Unit 8_Opto Electronic

ก คำนำ เอกสารประกอบการสอน หน่วยที่ 8 เรื่องอุปกรณ์ออปโต้อิเล็กทรอนิกส์ วิชางานพื้นฐาน วงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ รหสั วชิ า 30105-0003 โดยเน้ือหาสอดคลอ้ งและครบถ้วนสมบูรณ์ตามคำอธบิ าย รายวชิ าในหลักสตู รประกาศนยี บัตรวชิ าชีพชัน้ สงู (ปวส.) พุทธศกั ราช 2563 ประเภทวิชาอตุ สาหกรรม สาขาวิชาอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ ภายในเน้อื หาบทเรยี น ประกอบด้วย ลักษณะโครงสรา้ งของอปุ กรณ์ออปโต้ อิเล็กทรอนิกส์ สัญลกั ษณ์ของอปุ กรณ์ออปโตอ้ เิ ล็กทรอนกิ ส์ การวัดและทดสอบของอุปกรณอ์ อปโต้ อิเล็กทรอนกิ ส์ และ วงจรใช้งานของอุปกรณ์ออปโตอ้ ิเลก็ ทรอนิกส์ การดำเนินการสอน 1) ผู้สอนต้องดำเนนิ การสอนตามกำหนดการสอน 2) การจัดกิจกรรมการเรยี นการสอน มีขน้ั ตอนดงั น้ี (1) ขั้นเตรยี ม/ขั้นนำ ประกอบดว้ ย การจดั เตรยี มสอ่ื การสอน การตรวจสอบนกั เรยี น การทดสอบกอ่ นเรยี น แจ้งจุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ และนำเขา้ สบู่ ทเรยี น (2) ขั้นการเรียนการสอน ประกอบด้วย การถ่ายทอดความรู้ การทดสอบความเข้าใจ ทำแบบฝึกหัดพร้อมเฉลย ทดลองตามใบงาน ตรวจใบงาน การทดสอบหลงั เรียน บันทกึ คะแนน การเกบ็ คะแนน คะแนนประจำหนว่ ย 60 คะแนน ประกอบดว้ ย (1) คะแนนแบบฝกึ หัด 20 คะแนน (2) คะแนนปฏบิ ตั ิงาน (ทดลองใบงาน) 20 คะแนน (3) คะแนนพฤติกรรม/คะแนนด้านจติ พสิ ยั 10 คะแนน (4) คะแนนทดสอบหลังเรียน 10 คะแนน สนั ติภาพ มะสะ ผู้จดั ทำ

ข สารบัญ หน่วยท่ี 8 อุปกรณ์ออปโตอ้ ิเล็กทรอนิกส์ หน้า 8.1 แบบทดสอบก่อนเรยี น หน่วยที่ 8 1 8.2 เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรยี น หนว่ ยท่ี 8 8.3 ใบความรทู้ ่ี 8 336 8.4 แบบฝกึ หัดท่ี 8 338 8.5 เฉลยแบบฝึกหัดที่ 8 8.6 ใบงานที่ 8 339 8.7 แบบประเมนิ ผลการปฏบิ ตั งิ าน ใบงานท่ี 8 355 8.8 แบบทดสอบหลังเรียน หน่วยท่ี 8 358 8.9 เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี น หนว่ ยท่ี 8 8.10 แบบประเมนิ คณุ ธรรมจริยธรรมและคุณลกั ษณะทพี่ ึงประสงค์ หนว่ ยที่ 8 359 8.11 เอกสารอ้างองิ หนว่ ยที่ 8 363 364 366 367 368

336 แบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยที่ 8 รหัสวชิ า 30105-0003 ชอ่ื วชิ า งานพนื้ ฐานวงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ สอนครง้ั ท่ี 16-17 ช่อื หนว่ ย ออปโตอ้ เิ ลก็ ทรอนิกส์ จำนวน 10 ช่ัวโมง ช่ือเรือ่ ง : ออปโตอ้ ิเลก็ ทรอนกิ ส์ เวลา 30 นาที คำสงั่ จงทำเครอ่ื งหมายกากบาท () ลงบนตวั เลอื กทถ่ี ูกตอ้ ง 1. ออปโต้อิเลก็ ทรอนกิ ส์ มหี ลกั การอยา่ งไร ก. เปลย่ี นระหวา่ งแสงกบั อุณหภูมิ ข. เปลย่ี นระหวา่ งเสยี งกบั อณุ หภมู ิ ค. เปลี่ยนระหว่างแสงกบั สญั ญาณไฟฟา้ ง. เปลี่ยนระหว่างแสงกบั ความต้านทาน จ. เปล่ียนระหวา่ งเสยี งกบั สญั ญาณไฟฟ้า 2. ออปโต้คัปเปลอรม์ ลี ักษณะเหมือนอปุ กรณ์ใด ก. ไอซี ข. รเี ลย์ ค. ตัวตา้ นทาน ง. ตวั เกบ็ ประจุ จ. ทรานซสิ เตอร์ 3. อินพตุ ของออปโตค้ ปั เปลอร์ คอื ข้อใด ก. แอลดอี าร์ ข. โฟโต้ไดโอด ค. โฟโตไ้ ตรแอค ง. แอลอดี ีอนิ ฟราเรด จ. โฟโตท้ รานซิสเตอร์ 4. โครงสรา้ งของแอลดอี าร์ ทำมาจากสารอะไร ก. กาไฟด์ ข. ซิลิกอน ค. แมงกานีส ง. แคดเมียน จ. แคดเมียนซลั ไฟด์ 5. ข้อใดคอื สญั ลกั ษณ์ของออปโต้ไดโอด ก. ข. ค. ง. จ.

337 แบบทดสอบก่อนเรยี น หนว่ ยท่ี 8 รหัสวชิ า 30105-0003 ช่ือวชิ า งานพน้ื ฐานวงจรอิเลก็ ทรอนกิ ส์ สอนครง้ั ท่ี 16-17 ชอ่ื หน่วย ออปโต้อิเลก็ ทรอนิกส์ จำนวน 10 ชวั่ โมง ช่อื เรอื่ ง : ออปโต้อเิ ลก็ ทรอนิกส์ เวลา 30 นาที 6. ข้อใดคอื สญั ลักษณข์ องออปโต้ไตรแอค ก. ข. ค. ง. จ. 7. ขอ้ ใดไม่ใช่การวดั และทดสอบออปโต้คปั เปลอรท์ างด้านเอาทพ์ ุต ก. จา่ ยไบอสั ทางดา้ นอนิ พตุ ข. จ่ายไบอัสทางดา้ นเอาท์พตุ ค. สายวัดสดี ำจับที่ขาอมิ ติ เตอร์ ง. ตงั้ ยา่ นวัด โอห์มมิเตอร์ Rx10K จ. สายวดั สแี ดงจบั ทีข่ าคอลเลคเตอร์ 8. ถ้าผลการวดั และทดสอบทางด้านเอาท์พตุ ของออปโต้คปั เลอร์ พบว่า เข็มไมข่ ึน้ เลย แสดงว่า ออปโตค้ ปั เลอร์ อยใู่ นสภาพใด ก. ร่วั ข. ยดื ค. ขาด ง. ชอ็ ต จ. ปกติ 9. ขอ้ ใดคอื วงจรใช้งานของออปโตค้ ัปเปลอร์ ก. วงจรแสดงผลในสกอรบ์ อรด์ ข. วงจรกำเนดิ เสียงในรถพยาบาล ค. วงจรควบคมุ ความรอ้ นในเตารีด ง. วงจรควบคมุ แรงดันในเครอ่ื งรบั โทรทศั น์ จ. วงจรเรก็ กเู ลเตอร์ในเครอื่ งชาร์ตแบตเตอร่ี 10. ข้อใดคือวงจรใช้งานของแอลดอี าร์ ก. วงจรจ่ายไฟ ข. วงจรดจิ ิตอล ค. วงจรควบคุมมอเตอร์ ง. วงจรควบคมุ อณุ หภมู ิ จ. วงจรปิด-เปดิ ด้วยแสง

338 เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรยี น หนว่ ยที่ 8 รหัสวิชา 30105-0003 ชื่อวิชา งานพืน้ ฐานวงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ สอนคร้งั ท่ี 16-17 ชอ่ื หนว่ ย ออปโตอ้ ิเล็กทรอนกิ ส์ จำนวน 10 ชั่วโมง ชื่อเรอื่ ง : ออปโต้อเิ ลก็ ทรอนิกส์ เวลา 30 นาที เฉลยคำตอบ ขอ้ ท่ี ขอ้ ทถี่ ูกตอ้ ง 1ค 2ก 3ง 4จ 5ง 6ค 7ข 8ค 9ง 10 จ ขอ้ ละ 1 คะแนน คะแนนเต็ม 10 คะแนน

339 ใบความร้ทู ี่ 8 หนว่ ยท่ี 8 รหสั วิชา 30105-0003 ช่อื วิชา งานพน้ื ฐานวงจรอิเลก็ ทรอนิกส์ สอนครง้ั ที่ 16-17 ช่ือหน่วย ออปโตอ้ เิ ล็กทรอนกิ ส์ จำนวน 10 ช่ัวโมง ช่อื เร่อื ง : ออปโต้อิเล็กทรอนิกส์ จำนวน 4 ชวั่ โมง จุดประสงคเ์ ชิงพฤตกิ รรม 1. บอกลกั ษณะโครงสรา้ งของอปุ กรณ์ออปโตอ้ เิ ลก็ ทรอนกิ ส์ได้ 2. บอกสญั ลกั ษณ์ของอปุ กรณ์ออปโตอ้ เิ ลก็ ทรอนกิ ส์ได้ 3. บอกวิธกี ารวดั และทดสอบอุปกรณ์ออปโตอ้ เิ ล็กทรอนกิ ส์ได้ 4. บอกการใชง้ านของอุปกรณ์ออปโต้อเิ ลก็ ทรอนิกส์ สาระการเรยี นรู้ 1. โฟโต้ไดโอด 2. โฟโตท้ รานซสิ เตอร์ 3. โฟโตด้ ารร์ งิ ตนั ทรานซสิ เตอร์ 4. แอลดอี าร์ 5. ออปโตค้ ัปเปลอร์ 6. การวัดและทดสอบอุปกรณอ์ อปโตอ้ เิ ลก็ ทรอนกิ ส์ 7. วงจรใช้งานของอปุ กรณ์ออปโต้อิเล็กทรอนิกส์

340 ใบความรูท้ ี่ 8 หน่วยที่ 8 รหัสวิชา 30105-0003 ช่อื วชิ า งานพ้ืนฐานวงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ สอนครั้งท่ี 16-17 ชอ่ื หน่วย ออปโตอ้ เิ ลก็ ทรอนกิ ส์ จำนวน 10 ชว่ั โมง ชอ่ื เร่อื ง : ออปโต้อเิ ล็กทรอนกิ ส์ จำนวน 4 ช่วั โมง ออปโต้อิเลก็ ทรอนกิ ส์ เป็นการศกึ ษาและการประยกุ ต์ใช้อุปกรณ์อเิ ลก็ ทรอนกิ สท์ ีส่ ร้าง ตรวจจบั และ ควบคุมแสง โดยปกติแลว้ จะถือเปน็ สาขายอ่ ยของโฟตอนกิ ส์ แสง มกั จะรวมถึงรังสีที่มองไม่เหน็ อย่างรงั สแี กมมา รงั สเี อก็ ซ์, รังสเี หนอื ม่วง และรังสีใต้แดงด้วย อุปกรณ์โฟโต้ (Photo Device) เปน็ อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ประเภทสารก่ึงตวั นำทเ่ี กี่ยวข้องกับแสง และมคี วามไวต่อแสงชนดิ หน่ึง อุปกรณ์กลุม่ นี้ จะมหี ลากหลายชนดิ เช่น โฟโตไ้ ดโอด, โฟโตท้ รานซสิ เตอร์, โฟโต้ ดารร์ งิ ตันทรานซสิ เตอร์ 8.1 โฟโตไ้ ดโอด โฟโตไ้ ดโอด (Photo Diode) เป็นอุปกรณไ์ วแสงชนดิ หน่ึง ทปี่ ระกอบด้วย รอยต่อสารกึง่ ตัวนำพี (P) และสารกง่ึ ตัวนำชนดิ เอน็ (N) รอยต่อจะถกู ห่อหุ้มด้วยวสั ดุท่แี สงสามารถผา่ นได้ เชน่ กระจกใส โฟโต้ไดโอด จะเปน็ ตวั รับแสง เมือ่ มแี สงตกกระทบมาก กระแสจะไหลมาก โดยโฟโตไ้ ดโอด จะต้อง ไดร้ บั ไบอัสตรงด้วย แต่กระแสท่ีไหลมปี ริมาณนอ้ ย เมื่อเทียบกบั แสง จงึ จะตอ้ งมกี ารขยายดว้ ยทรานซสิ เตอรก์ ่อน กจ็ ะกลายเป็นโฟโตท้ รานซิสเตอร์ หรอื โฟโตด้ าร์รงิ ตนั ทรานซสิ เตอร์ ซ่งึ มกี ระแสไหลมากกวา่ ภาพที่ 8-1 รปู รา่ งของโฟโตไ้ ดโอด

341 ใบความรทู้ ่ี 8 หนว่ ยท่ี 8 รหัสวชิ า 30105-0003 ชือ่ วชิ า งานพืน้ ฐานวงจรอิเลก็ ทรอนิกส์ สอนคร้งั ท่ี 16-17 ชอ่ื หนว่ ย ออปโตอ้ ิเลก็ ทรอนกิ ส์ จำนวน 10 ชวั่ โมง ช่อื เรื่อง : ออปโต้อเิ ล็กทรอนกิ ส์ จำนวน 4 ช่ัวโมง โฟโต้ไดโอด จะมีอยู่ 2 แบบ คือ แบบท่ตี อบสนองตอ่ แสงที่เรามองเห็น และแบบที่ตอบสนองตอ่ แสง ในย่านอนิ ฟาเรด ในการใช้งานจะตอ้ งตอ่ โฟโต้ไดโอดในลักษณะไบอัสกลบั โฟโต้ไดโอด จะยอมใหก้ ระแสไหลผ่านไดม้ ากหรือน้อย ข้ึนอยกู่ ับปรมิ าณความเขม้ ของแสง เมอื่ โฟโต้ ไดโอดไดร้ ับไบอัสกลับ (Reverse Bias) และ มแี สง ตกกระทบท่บี รเิ วณรอยตอ่ ถา้ แสงท่ีมาตกกระทบมคี วามยาว คลนื่ แลมดา้ () ทเี่ หมาะสมจะมกี ระแสไหลในวงจร โดยกระแสทไ่ี หลในวงจร จะแปรผกผันความเข้มของแสงที่ มาตกกระทบ ลักษณะทั่วไปขณะไบอัสตรง (Forward Bias) จะยังคงเหมือนกับไดโอดธรรมดาคอื ยอมให้กระแส ไหลผ่านได้ K K N  R  ชว่ งดพี ลีชัน่ K A P N A A ภาพที่ 8-2 สัญลักษณ์ โครงสร้าง และ การไบอัสโฟโต้ไดโอด โฟโตไ้ ดโอด เมอ่ี เทยี บกับแอลดอี าร์ (LDR) หรือตัวต้านทานทแ่ี ปรคา่ ตามแสง แล้ว โฟโต้ไดโอด มกี าร เปลย่ี นแปลงคา่ ความตา้ นทานตอ่ แสงเร็วกวา่ แอลดีอาร์ (LDR) มาก จงึ นิยมนำไปประยกุ ต์งานในวงจรที่ต้องการ ความเร็วสูง เช่น เครื่องนับส่งิ ของ, ตวั รับรโี มทคอนโทรล, วงจรกันขโมยอนิ ฟราเรด เนอื่ งจาก โฟโต้ไดโอด ให้ค่าการเปลย่ี นแปลงของกระแสตอ่ แสงต่ำ คอื อยู่ในช่วง 1-10 A เท่าน้ัน ดังน้นั การใช้งานของโฟโต้ไดโอด จงึ ตอ้ งมีตัวขยายกระแสเพิ่มเติม ผผู้ ลติ จงึ หันมาใช้ทรานซสิ เตอรเ์ ป็นตวั ขยาย เพ่ิมเติมอยู่ในตัวถงั เดียวกนั ซง่ึ เราเรยี กวา่ “โฟโตท้ รานซิสเตอร์” (Photo Transistor)

342 ใบความรทู้ ่ี 8 หนว่ ยท่ี 8 รหสั วชิ า 30105-0003 ชอ่ื วชิ า งานพื้นฐานวงจรอิเลก็ ทรอนกิ ส์ สอนครั้งที่ 16-17 ชอื่ หน่วย ออปโตอ้ เิ ลก็ ทรอนกิ ส์ จำนวน 10 ช่ัวโมง ช่อื เรือ่ ง : ออปโตอ้ ิเลก็ ทรอนิกส์ จำนวน 4 ช่วั โมง 8.2 โฟโต้ทรานซสิ เตอร์ โฟโตท้ รานซิสเตอร์ (Photo Transistor) จะประกอบดว้ ย โฟโตไ้ ดโอด ซ่ึงจะต่ออย่รู ะหวา่ งขาเบสกบั ขาคอลเลคเตอรข์ องทรานซิสเตอร์ กระแสท่เี กดิ การเปลยี่ นแปลงของแสงจะถูกขยายดว้ ยทรานซสิ เตอรใ์ นการใช้งานโฟโตท้ รานซิสเตอร์ รอยตอ่ ระหว่างเบส-อมิ เิ ตอร์ จะต่อไบอัสตรง (Forward Bias) ส่วนรอยต่อระหวา่ งเบส-คอลเลคเตอร์ จะต่อไบอสั กลบั ทรี่ อยตอ่ นี้เองเปน็ สว่ นทท่ี ำให้เกิดการเปล่ียนคา่ กระแสท่ีขึ้นอย่กู ับความเขม็ ของแสง C C C N IP ชว่ งดีพลชี ั่น B B PB N IB IE E E E ภาพท่ี 8-3 สัญลกั ษณ์ โครงสรา้ งและวงจรสมมูลของโฟโตท้ รานซสิ เตอร์ เมอ่ื ไบอัสกลับ (Reverse Bias) ท่รี อยตอ่ ระหว่างเบส-คอลเลคเตอร์ และมีแสงมาตกกระทบทบี่ รเิ วณ รอยต่อ กระแสอันเน่ืองจากแสง (Ip) จะถกู ขยายด้วยอตั ราการขยายของทรานซสิ เตอร์ (IE) และถ้าไบอัสตรงทีข่ า เบสดว้ ยกระแสเบส (IB) จากภายนอกกจ็ ะถูกขยายรวมกับกระแสเนือ่ งจากแสง (IP) ด้วย ถ้าให้ Ip = กระแสทเ่ี กดิ ขนึ้ เนอ่ื งจากแสง IB = กระแสเบสท่ีมาจากภายนอก IE = กระแสอมิ ิตเตอร์ hfe = อตั ราขยายของทรานซิสเตอร์

343 ใบความรทู้ ่ี 8 หน่วยที่ 8 รหสั วชิ า 30105-0003 ชอื่ วิชา งานพืน้ ฐานวงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ สอนคร้ังท่ี 16-17 ช่ือหน่วย ออปโต้อเิ ลก็ ทรอนิกส์ จำนวน 10 ชวั่ โมง ช่อื เร่ือง : ออปโตอ้ ิเลก็ ทรอนิกส์ จำนวน 4 ช่วั โมง จากสมการของทรานซิสเตอร์ คอื IC = hfe IB และ IE = IC + (IB  IP) จะได้ IE = (IP  IB ) (hfe + 1) จะเห็นไดว้ า่ กระแส IE เปล่ยี นแปลงตามกระแส IP ดว้ ยอัตราขยาย ถึง hfe + 1 เทา่ ซึ่งถ้า IP มีค่า เปลย่ี นจาก 1 - 10 A และให้ hfe มีคา่ ประมาณ 100 จะได้คา่ IE เปล่ียนแปลงจาก 100A ถึง 1 mA อตั ราขยายกระแสยิ่งสงู จะทำให้ผลตอบสนองทางแสงไวข้ึน ค่า hfe (อตั ราขยายของทรานซิสเตอร)์ สูงๆ จะต้องทำให้รอยต่อระหว่างเบสกับคอลเลคเตอร์ มีพื้นที่มาก แต่ก็ทำให้กระแสรั่วไหลสูงขึ้นด้วย เพราะ รอยต่อจะถูกไบอัสกลับ (Reverse Bias) 8.3 โฟโตด้ ารร์ งิ ตนั ทรานซสิ เตอร์ โฟโตด้ ารร์ งิ ตัน (Photo Darington Transistor) คอื โฟโตท้ รานซสิ เตอร์ 2 ตัว ต่อรวมกนั ในลกั ษณะ วงจรดาร์รงิ ตัน คอื ตอ่ ในลักษณะขาอิมติ เตอรข์ องตวั หน่ึง จะตอ่ เข้าขาเบสของตัวถดั ไป ลักษณะการตอ่ เช่นน้ี จะ ทำให้ทรานซิสเตอร์ มีอตั ราการขยายสูงข้ึนอกี มาก C C   B N BP N NP N E E ภาพที่ 8-4 สัญลกั ษณ์ โครงสรา้ งของโฟโต้ดาร์รงิ ตันทรานซสิ เตอร์

344 ใบความรทู้ ี่ 8 หน่วยท่ี 8 รหัสวชิ า 30105-0003 ชือ่ วิชา งานพน้ื ฐานวงจรอิเลก็ ทรอนกิ ส์ สอนครัง้ ที่ 16-17 ชอ่ื หนว่ ย ออปโตอ้ เิ ลก็ ทรอนิกส์ จำนวน 10 ชว่ั โมง ช่อื เรื่อง : ออปโตอ้ ิเลก็ ทรอนกิ ส์ จำนวน 4 ช่ัวโมง 8.4 แอลดอี าร์ แอลดีอาร์ (LDR) ย่อมาจาก ไลท์ ดีเพนเดนท์ รีซิสเตอร์ (Light Dependent Resistor) บางที เรียกว่า ตัวต้านทานแปรค่าตามแสงหรือตวั ตา้ นทานไวแสง คอื อุปกรณ์อิเลก็ ทรอนกิ สท์ ี่สามารถเปล่ยี นแปลงค่า ความต้านทานด้วยความเขม้ ของแสง กล่าวคือ เมือ่ มีแสงมาตกกระทบกบั หน้าสัมผสั ของแอลดอี าร์ พลังงานแสง จะถูกถ่ายทอดให้กับสารที่ฉาบอยู่บนหน้าสัมผัสทำให้เกิดโฮล (Hold) กับอิเล็กตรอนอิสระ (Free Electron) เพิ่มขึ้น ซึ่งจะมีผลทำให้ค่าความต้านทานของแอลดีอาร์นั้น เกิดการเปลี่ยนแปลง โดยค่าความต้านทานของ แอลดีอาร์ จะแปรผกผนั กับความเข้มของแสงที่มาตกกระทบหนา้ สมั ผัส กล่าวคือ ภาพท่ี 8-5 สว่ นรบั แสงหรือหน้าสมั ผสั ของแอลดอี าร์ ถ้าปริมาณความเข้มของแสงมคี า่ มาก ค่าความต้านทานของแอลดอี าร์ จะลดตำ่ ลง โดยทั่วไป จะมีค่า ประมาณ 10-20 k ลงไป แต่ถ้ามีปรมิ าณความเข้มของแสงน้อยหรือไม่มีแสงเลยน้ัน ค่าความต้านทานของ แอลดีอาร์ จะอยู่ในช่วงประมาณ 500 k ขึ้นไป จนเกือบจะมากกว่า 2 M ในขณะที่มืดสนิท แอลดีอาร์ ส่วนใหญ่ ทำมาจากสารกึง่ ตัวนำจำพวกแคดเม่ียมซัลไฟด์ หรือสารกึ่งตัวนำแคดเมี่ยมซลิ ิไนต์ ซึ่งสารทั้ง 2 ชนิด เป็นสารประเภทกงึ่ ตัวนำ โครงสร้างเปน็ สที อง สำหรับแอลดอี าร์ จะมีขอบเขตในการเปลย่ี นแปลงหรอื ตอบสนอง คอ่ นขา้ งช้า ซ่งึ สารกึง่ ตัวนำจะถูกฉาบลงบนแผน่ ซรามคิ ที่ใชเ้ ปน็ ฐานรองต่อขาเพื่อนำไปใชง้ าน ซ่งึ ใหผ้ ลตอบสนอง ต่อแสงไดด้ ีทคี่ วามยาวคล่ืนประมาณ 4000 องศา A – 10000 A (องั สตรอม) ซงึ่ เป็นแถบแสง ทม่ี องเห็นไดพ้ อดี

345 ใบความรูท้ ่ี 8 หน่วยท่ี 8 รหัสวิชา 30105-0003 ช่ือวิชา งานพืน้ ฐานวงจรอิเลก็ ทรอนกิ ส์ สอนครั้งที่ 16-17 ชอ่ื หนว่ ย ออปโต้อิเล็กทรอนกิ ส์ จำนวน 10 ชว่ั โมง ช่อื เร่อื ง : ออปโตอ้ เิ ล็กทรอนกิ ส์ จำนวน 4 ชว่ั โมง สารตวั ตา้ นทานไวแสง กระปอ๋ งโลหะ กระปอ๋ งหรอื พลาสติก สารตัวต้านทานไวแสง ขาต่อสำหรบั ใช้งาน ภาพท่ี 8-6 โครงสร้าง รปู ร่างและสญั ลักษณ์ของแอลดีอาร์

346 ใบความร้ทู ี่ 8 หน่วยที่ 8 รหัสวชิ า 30105-0003 ชอ่ื วชิ า งานพ้ืนฐานวงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ สอนคร้ังท่ี 16-17 ชอ่ื หน่วย ออปโต้อเิ ลก็ ทรอนิกส์ จำนวน 10 ช่วั โมง ชื่อเรอ่ื ง : ออปโต้อิเล็กทรอนกิ ส์ จำนวน 4 ชวั่ โมง ลักษณะการทำงานของแอลดอี าร์ (LDR) จะเห็นได้ว่า เมื่อแสงมคี วามเข็มมาก ๆ มาตกกระทบ จะ ทำให้ตวั มนั นำกระแสไฟฟา้ ไดด้ ีขึน้ เป็นผลให้ค่าความตา้ นทานในตวั มันลดลง ข้อดใี นการใชง้ านของแอลดีอาร์ คือ มีความไวต่อแสงสูงราคาถกู และมขี นาดเลก็ มีการเปลี่ยนแปลง คา่ ไดก้ วา้ งแตก่ ย็ ังมขี ้อเสยี เมือ่ เทียบกบั อปุ กรณ์รับแสงอ่นื ๆ คือ มีผลตอบสนองตอ่ ความถ่ีของแสงไดแ้ คบ ผลการตอบสนองของแอลดีอาร์ คา่ ความตา้ นทานของแอลดอี าร์ เสน้ อ้างองิ (A) ความเขม้ แสงเพ่ิมข้ึน t (เวลา) (B) ความเขม้ แสงลดลง ภาพท่ี 8-7 ผลการเปลี่ยนแปลงของแอลดีอาร์ เมอ่ื ได้รับแสง เมื่อแอลดีอาร์ ได้รับแสงเพิ่มขึ้น (A) ความต้านทาน จะลดต่ำลงมาจากระดับของเส้นอ้างอิงแล้ว คอ่ ยๆ เพ่ิมขนึ้ ไปใหม่ (B) เมื่อความเข้มของแสงลดลง ความตา้ นทานจะขึน้ เหนือเส้นอ้างองิ แล้วคอ่ ยๆ ลดลงมา จนเสน้ อ้างอิง ข้อควรระวงั 1. ในการใช้มัลติมิเตอร์แบบอนาล็อกวัดแอลดีอาร์ ต้องอ่านค่าจากมัลติมิเตอร์ในขณะที่เข็มมัลติ มิเตอรห์ ยดุ นงิ่ จริง ๆ จงึ จะไดค้ า่ ท่ีถกู ตอ้ ง 2. ในการใช้อนาล็อกมัลติมิเตอร์วัดค่าความต้านทานของแอลดีอาร์ เมื่อเปลี่ยนสเกล จะต้องปรบั ตำแหน่งศูนย์ (Zero Adjust) กอ่ นทำการวดั ทกุ ครั้ง

347 ใบความร้ทู ่ี 8 หนว่ ยท่ี 8 รหสั วิชา 30105-0003 ชอื่ วิชา งานพื้นฐานวงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ สอนคร้งั ที่ 16-17 ช่ือหน่วย ออปโต้อิเลก็ ทรอนกิ ส์ จำนวน 10 ชั่วโมง ช่ือเรือ่ ง : ออปโตอ้ ิเลก็ ทรอนิกส์ จำนวน 4 ช่วั โมง 8.5 ออปโต้คปั เปลอร์ ออปโต้คัปเปลอร์ (OPTO COUPLER) หรือ อุปกรณ์เชื่อมต่อทางแสง (OPTO-ISOLATOR) เป็น อปุ กรณอ์ เิ ลก็ ทรอนิกสท์ ีใ่ ช้การเชือ่ มตอ่ กนั ทางแสง โดยใชห้ ลักการเปลยี่ นสัญญาณไฟฟ้าเปน็ แสง และเปล่ยี นจาก สญั ญาณแสงเปน็ สัญญาณไฟฟ้าตามเดมิ ใช้สำหรบั การเช่อื มต่อสญั ญาณระหว่าง 2 วงจร ท่ตี อ้ งการแยกกันทาง ไฟฟ้าอยา่ งเด็ดขาด เพื่อป้องกนั การรบกวนกนั ทางไฟฟา้ แบง่ ออกเป็นหลายชนดิ แต่ละชนิดจะประกอบดว้ ย LED ทำหน้าท่ีส่งแสง ซึ่งปกติ จะเป็นชนิดอินฟราเรด และตัวรับแสง จะเป็นอุปกรณ์จำพวกโฟโต้ต่าง ๆ เช่น โฟโต้ ทรานซิสเตอร์หรอื โฟโต้ไดโอด โดยจะถูกผลิตใหอ้ ยูร่ วมในถังเดียวกัน ภาพท่ี 8-8 รปู ร่างของออปโตค้ ัปเปลอร์

348 ใบความรู้ท่ี 8 หนว่ ยท่ี 8 รหสั วิชา 30105-0003 ชอื่ วิชา งานพ้ืนฐานวงจรอิเลก็ ทรอนิกส์ สอนคร้ังที่ 16-17 ชอ่ื หนว่ ย ออปโตอ้ เิ ลก็ ทรอนิกส์ จำนวน 10 ชัว่ โมง ชื่อเรอ่ื ง : ออปโต้อิเลก็ ทรอนิกส์ จำนวน 4 ชวั่ โมง โครงสรา้ งของออปโตค้ ัปเปลอร์ โครงสร้างของอุปกรณ์เช่ือมตอ่ ทางแสง จะเหมอื นกันกบั อปุ กรณป์ ระเภทโฟโต้ แตจ่ ะเพมิ่ อุปกรณ์ ส่งแสงอินฟราเรด คือ ไดโอดเปลง่ แสงอินฟราเรดเขา้ ไปทางด้านอนิ พตุ ภาพท่ี 8-9 โครงสรา้ งของออปโตค้ ัปเปลอร์

349 ใบความรู้ที่ 8 หน่วยที่ 8 รหสั วชิ า 30105-0003 ช่ือวิชา งานพ้นื ฐานวงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ สอนครั้งท่ี 16-17 ช่ือหน่วย ออปโต้อิเลก็ ทรอนกิ ส์ จำนวน 10 ชว่ั โมง ช่อื เร่อื ง : ออปโต้อิเลก็ ทรอนกิ ส์ จำนวน 4 ชัว่ โมง อุปกรณ์เชอ่ื มตอ่ ทางแสง ถูกสรา้ งข้ึนในรปู ของไอซี 6 ขา ปดิ ทบึ ภายใน ดา้ นอินพตุ จะเป็นแอลอีดี อินฟราเรด (LED Infrared) ส่วนทางดา้ นเอาท์พตุ นั้น จะเป็นอปุ กรณป์ ระเภทโฟโต้ชนิดต่าง ๆ เช่น โฟโต้ไดโอด โฟโต้ทรานซิสเตอร์ โฟโตไ้ ตรแอค สัญลกั ษณ์ของออปโตค้ ัปเปลอร์ ออปโต้ทรานซสิ เตอร์ ออปโตไ้ ดโอด ออปโต้ไตรแอค ออปโตไ้ ดแอค ภาพท่ี 8-10 สญั ลักษณข์ องออปโต้คปั เปลอรช์ นิดต่าง ๆ หัวใจสำคัญของอุปกรณ์เชื่อมต่อทางแสง คือ “Current Transfer Ratio : CTR’’ หมายถึง อัตรา สว่ นระหว่างกระแสอนิ พตุ (Iin) ต่อกระแสเอาทพ์ ุต (Iout) ดังน้ัน สามารถเขยี นเปน็ สมการไดด้ งั นี้ CTR = Iin / Iout จากทฤษฎีตามหลักการทีก่ ลา่ วมา การแยกอปุ กรณเ์ ชื่อมต่อทางแสงไปใช้งาน ส่วนใหญ่จะเปน็ การ แยกวงจรทางไฟฟ้าประเภทใช้แรงไฟต่ำ (Low Voltage Circuit) กับใช้แรงไฟสูง (High Voltage Circuit Control) ขอ้ ควรระวัง การต่อไอซีออปโต้ไปใชง้ าน จะตอ้ งตอ่ ตัวตา้ นทานอนุกรมกับแอลอีดี (LED) ทกุ คร้ัง เพอื่ เปน็ การปอ้ งกันแอลอดี ี (LED) ขาด

350 ใบความรทู้ ่ี 8 หน่วยที่ 8 รหัสวิชา 30105-0003 ชื่อวิชา งานพื้นฐานวงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ สอนครงั้ ที่ 16-17 ช่ือหนว่ ย ออปโตอ้ เิ ล็กทรอนกิ ส์ จำนวน 10 ชั่วโมง ชอื่ เรือ่ ง : ออปโตอ้ ิเลก็ ทรอนิกส์ จำนวน 4 ช่ัวโมง 8.6 การวัดและทดสอบออปโตอ้ เิ ล็กทรอนิกส์ การทดสอบทางด้านอนิ พุต การวัดและทดสอบวงจรทางด้านอินพุต เป็นการวัดค่าความต้านทานของไดโอดเปล่งแสง หรอื แอลอีดี (LED) สามารถทำได้ โดยใช้โอหม์ มิเตอร์ ตง้ั ยา่ นการวดั Rx10K ทำการวดั ค่าความต้านทาน 2 คร้งั ซึ่งผล การวัด จะอา่ นคา่ ความตา้ นทานตำ่ ได้ (เขม็ ข้ึน) 1 ครั้ง และจะอ่านคา่ ความตา้ นทานสูงได้ (เข็มไม่กระดกิ ) 1 ครั้ง ถ้าอา่ นค่าความตา้ นทานตำ่ ได้ 2 ครัง้ แสดงว่า ไอซอี อปโตเ้ สยี ทางดา้ นอนิ พตุ การทดสอบทางด้านเอาท์พตุ การวดั และทดสอบทางดา้ นเอาทพ์ ตุ ทเ่ี ป็นออปโต้ทรานซสิ เตอร์ จะต้องให้ไบอสั ทางดา้ นอนิ พุต 1. ใช้โอหม์ มิเตอรต์ ง้ั ย่านวดั Rx10K โดยสายวัดทเ่ี ป็นไฟบวก (สีแดง) จับทขี่ าคอลเลคเตอร์ สายวัดทเี่ ปน็ ไฟลบ (สีดำ) จบั ทขี่ าอมิ ติ เตอร์ 2. กดสวิตช์ S1 เขม็ มเิ ตอร์ จะชท้ี ่คี า่ ความตา้ นทานต่ำ แต่ถ้าชีค้ วามตา้ นทานสูง แสดงว่า เสยี 3. ปล่อยสวิตช์ S1 เข็มมเิ ตอรจ์ ะชี้ทีค่ า่ ความต้านทานสูง () R1 S1 + 6V + ภาพท่ี 8-11 การวดั และทดสอบออปโต้ทรานซสิ เตอร์

351 ใบความรู้ท่ี 8 หนว่ ยที่ 8 รหัสวิชา 30105-0003 ชอื่ วิชา งานพน้ื ฐานวงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ สอนครง้ั ท่ี 16-17 ช่อื หน่วย ออปโต้อเิ ล็กทรอนกิ ส์ จำนวน 10 ช่วั โมง ชื่อเรอื่ ง : ออปโต้อเิ ล็กทรอนกิ ส์ จำนวน 4 ช่วั โมง 8.7 วงจรใชง้ านของออปโต้อิเลก็ ทรอนิกส์ วงจรใช้งานเบือ้ งตน้ ของออปโตอ้ ิเล็กทรอนกิ ส์ ประกอบด้วย ไดโอดเปล่งแสง เป็นอินพุต และ โฟโต้ ทรานซิสเตอรเ์ ป็นเอาทพ์ ตุ ของวงจร เมือ่ มีกระแสไหลผา่ นแอลอดี ี (LED) โดยมีตวั ตา้ นทาน R1 เป็นตวั จำกัดกระแส แอลอีดี (LED) จะ ส่องแสงไปทโ่ี ฟโตท้ รานซสิ เตอร์ ทำใหโ้ ฟโตท้ รานซิสเตอร์นำกระแส มีแรงดันเอาท์พตุ ตกคร่อมที่ตัวต้านทาน R2 ซ่งึ เอาท์พตุ ของวงจรจะถกู ควบคมุ โดยอินพุต โดยท้งั อนิ พุตและเอาท์พุตแยกกนั ทางไฟฟ้าโดยส้นิ เชงิ วงจรน้ี นิยมนำไปใชใ้ นวงจรควบคุมแรงดัน แหล่งจ่ายไฟ สวิทช่ิงในเครือ่ งรับโทรทศั น์ วงจรควบคมุ ไฟวิ่งวตั ตส์ งู R1 + R2 5V + 5V ภาพที่ 8-12 วงจรใช้งานออปโต้อิเลก็ ทรอนิกส์

352 ใบความรทู้ ี่ 8 หน่วยที่ 8 รหสั วชิ า 30105-0003 ชื่อวชิ า งานพนื้ ฐานวงจรอิเลก็ ทรอนิกส์ สอนคร้งั ท่ี 16-17 ชื่อหนว่ ย ออปโต้อิเล็กทรอนิกส์ จำนวน 10 ชัว่ โมง ช่อื เรือ่ ง : ออปโตอ้ ิเลก็ ทรอนิกส์ จำนวน 4 ชั่วโมง การประยุกต์ใชง้ านของออปโตค้ ปั เปลอร์ ภาพท่ี 8-13 การประยกุ ต์ใชง้ านของออปโต้อิเล็กทรอนกิ ส์

353 ใบความร้ทู ี่ 8 หนว่ ยที่ 8 รหสั วิชา 30105-0003 ช่ือวิชา งานพ้ืนฐานวงจรอิเลก็ ทรอนิกส์ สอนครงั้ ที่ 16-17 ชอื่ หนว่ ย ออปโตอ้ ิเล็กทรอนกิ ส์ จำนวน 10 ช่วั โมง ชื่อเร่ือง : ออปโต้อเิ ลก็ ทรอนิกส์ จำนวน 4 ชัว่ โมง การประยกุ ตใ์ ช้งานแอลดอี ารเ์ ป็นสวิตช์ ตัวอยา่ ง การใชง้ านของแอลดอี าร์ (LDR) ท่ีเห็นไดง้ ่าย ๆ คือ ใชเ้ ปน็ ตัววัดความเขม้ ของแสง โดย ต่อเป็นวงจรเบ้อื งตน้ ง่าย ๆ การใช้แอลดีอาร์ ทำงานเปน็ สวติ ช์ คือ แอลดอี ารไ์ ดร้ บั แสงและไมไ่ ดร้ ับแสง POWER LDR POWER VR SUPPLY VR SUPPLY LDR Output Output ก. ข. ภาพที่ 8-14 การประยกุ ต์ใชง้ านแอลดีอาร์ การทำงานของวงจรใชง้ านแอลดอี าร์ ภาพท่ี 8.14 ก. ถา้ มแี สงมาตกกระทบท่ีแอลดีอาร์ (LDR) จะทำให้มคี ่าความตา้ นทานตำ่ แรงดัน ที่ได้ดา้ น Output คอื ครอ่ มตวั ตัวตา้ นทาน VR จะมากเกือบเท่ากับแรงดัน POWER SUPPLY ถ้าไม่มีแสงมาตกกระทบท่ีตัวแอลดีอาร์ (LDR) จะทำให้ Output มีค่าเล็กนอ้ ย โดยแรงดัน เกอื บท้ังหมดจะตกคร่อมที่แอลดีอาร์ (LDR) ภาพท่ี 8.14 ข. คา่ แรงดัน Output จะตรงกนั ขา้ มกบั วงจรภาพที่ 8.14 ก. ดังนน้ั การประยุกต์ ใชง้ านจึงข้นึ อยู่กับวัตถปุ ระสงค์ท่ีตอ้ งการ จึงนิยมนำแอลดีอาร์ มาใชก้ ับวงจรเปดิ -ปิดทำงานดว้ ยแสง เชน่ การเปดิ ปดิ ไฟตามบา้ น หรือไฟ ให้บริการตามทอ้ งถนน

354 ใบความรู้ที่ 8 หนว่ ยท่ี 8 รหสั วิชา 30105-0003 ชือ่ วชิ า งานพน้ื ฐานวงจรอิเลก็ ทรอนิกส์ สอนครัง้ ท่ี 16-17 ชอ่ื หนว่ ย ออปโตอ้ ิเล็กทรอนกิ ส์ จำนวน 10 ชัว่ โมง ช่ือเรอื่ ง : ออปโต้อเิ ลก็ ทรอนิกส์ จำนวน 4 ชั่วโมง บทสรุป โฟโตไ้ ดโอด เปน็ อุปกรณ์ไวแสงชนิดหน่งึ ทป่ี ระกอบดว้ ยรอยต่อสารกง่ึ ตัวนำพี (P) และสารกึ่งตัวนำ ชนิดเอ็น (N) รอยต่อจะถูกห่อหุ้มด้วยวัสดุที่แสงสามารถผ่าน เช่น กระจกใส โฟโต้ไดโอด จะมีอยู่ 2 แบบ คือ แบบที่ตอบสนองต่อแสงที่เรามองเห็น และแบบที่ตอบสนองต่อแสงในย่านอินฟราเรด ในการใช้งานจะต้องตอ่ โฟโตไ้ ดโอดในลักษณะไบอัสกลบั โฟโตท้ รานซสิ เตอร์ จะประกอบด้วย โฟโต้ไดโอด ซ่งึ จะตอ่ อยู่ระหวา่ งขาเบสกับขาคอลเลคเตอร์ของ ทรานซิสเตอร์ กระแสไฟฟ้าทีเ่ กดิ จากการเปลี่ยนแปลงของแสง จะถูกขยายด้วยทรานซิสเตอร์ในการใช้งานโฟโต้ ทรานซิสเตอร์ รอยต่อระหว่างขาเบส-อิมิเตอร์ จะต่อเป็นไบอัสตรง (Forward Bias) ส่วนรอยต่อระหว่างเบส- คอลเลคเตอร์ จะต่อเป็นไบอสั กลับ ทีร่ อยต่อนี้เองเปน็ ส่วนท่ที ำใหเ้ กิดการเปล่ยี นค่ากระแสท่ีข้ึนอยู่กับความเข็ม ของแสง โฟโตด้ าร์รงิ ตัน คอื โฟโตท้ รานซิสเตอร์ 2 ตวั ต่อรวมกนั ในลกั ษณะวงจรดารร์ งิ ตนั คือ ต่อในลักษณะ ขาอิมิตเตอร์ของตวั หนึ่ง จะต่อเขา้ ขาเบสของตัวถดั ไป ลักษณะการต่อเช่นน้ี จะทำให้ทรานซิสเตอร์ มีอัตราการ ขยายสูงขนึ้ อีกมาก แอลดอี าร์ ยอ่ มาจาก ไลท์ ดเี พนเดนท์ รีซิสเตอร์ หรอื ตวั ตา้ นทานแปรค่าตามแสงหรือตัวต้านทาน ไวแสง คือ อปุ กรณอ์ ิเลก็ ทรอนิกส์ที่สามารถเปล่ียนแปลงค่าความตา้ นทานด้วยความเขม้ ของแสง กล่าวคือ เม่ือมี แสงมาตกกระทบกบั หน้าสัมผสั ของแอลดีอาร์ พลังงานแสง จะถูกถ่ายทอดใหก้ ับสารท่ฉี าบอยบู่ นหนา้ สมั ผสั ทำให้ เกิดโฮล (Hold) กับอเิ ลก็ ตรอนอสิ ระ (Free Electron) เพ่ิมขนึ้ ซึง่ จะมีผลทำให้คา่ ความตา้ นทานของแอลดีอาร์ น้ัน เกิดการเปลี่ยนแปลง โดยคา่ ความตา้ นทานของแอลดอี าร์ จะแปรผกผันกบั ความเขม้ ของแสงที่มาตกกระทบ หนา้ สัมผสั ออปโต้คัปเปลอร์ หรือ อปุ กรณเ์ ชอื่ มตอ่ ทางแสง เปน็ อุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์ทใ่ี ช้การเชื่อมต่อกันทาง แสง โดยใช้หลักการเปลี่ยนสัญญาณไฟฟ้าเป็นแสง และเปลีย่ นจากสัญญาณแสงเป็นสัญญาณไฟฟ้าตามเดิม ใช้ สำหรบั การเชือ่ มต่อสญั ญาณระหว่าง 2 วงจร ที่ต้องการแยกกนั ทางไฟฟ้าอย่างเด็ดขาด เพอ่ื ป้องกันการรบกวน กันทางไฟฟ้า สามารถแบ่งออกเป็นหลายชนิด แต่ละชนิดจะประกอบ ด้วยแอลอีดี (LED) ส่งแสงซึ่งปกตจิ ะเป็น ชนดิ อินฟราเรดและตัวรับแสง ทเี่ ปน็ โฟโต้ทรานซสิ เตอรห์ รือโฟโตไ้ ดโอด โดยจะถูกผลติ ใหอ้ ยู่รวมในถงั เดียวกัน ถูกสร้างข้ึนในรูปของไอซี 6 ขา ปิดทึบภายใน ด้านอินพุต จะเป็นแอลอีดีอินฟราเรด (LED Infrared) ส่วนด้าน เอาท์พตุ น้นั จะเปน็ อปุ กรณ์ประเภทโฟโตช้ นิดต่าง ๆ เช่น โฟโต้ไดโอด โฟโตท้ รานซิสเตอร์ โฟโต้ไตรแอคหรอื อ่ืนๆ วงจรใชง้ านเบือ้ งต้น ประกอบด้วยไดโอดเปล่งแสงเปน็ อนิ พตุ และโฟโตท้ รานซสิ เตอรเ์ ปน็ เอาทพ์ ุตของ วงจร เมอื่ มกี ระแสไหลผา่ นแอลอดี ี (LED) โดยมีตวั ต้านทาน R1 เป็นตวั จำกัดกระแส แอลอดี ี (LED) จะสอ่ งแสง ไปท่ีโฟโต้ทรานซสิ เตอร์ ทำให้โฟโตท้ รานซิสเตอร์ นำกระแส มแี รงดันเอาท์พุตตกครอ่ มท่ีตัวตา้ นทาน R2 ซึ่งจะ ทำให้เอาท์พุตของวงจรจะถกู ควบคุมโดยอินพตุ โดยทง้ั อนิ พุตและเอาท์พุตแยกกนั ทางไฟฟ้าโดยสิ้นเชิง วงจรน้ี นยิ มนำไปใช้ในวงจรควบคมุ แรงดนั แหล่งจ่ายไฟ สวทิ ช่ิงในเครอ่ื งรบั โทรทัศน์ วงจรควบคุมไฟว่ิงวตั ตส์ ูง

355 แบบฝกึ หดั ที่ 8 หน่วยท่ี 8 รหัสวชิ า 30105-0003 ชือ่ วิชา งานพนื้ ฐานวงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ สอนครง้ั ท่ี 16-17 ชอ่ื หนว่ ย ออปโต้อิเลก็ ทรอนกิ ส์ จำนวน 10 ชั่วโมง ชอ่ื เรอ่ื ง : ออปโตอ้ ิเล็กทรอนิกส์ จำนวน 30 นาที ตอนที่ 1 จงทำเครื่องหมายกากบาท () ลงบนตวั เลือกทถ่ี กู ตอ้ ง 1. โฟโตท้ รานซสิ เตอร์ มีชอ่ื เรยี กอกี อย่างหนงึ่ ว่าอะไร ก. โฟโตแ้ สง ข. โฟโตเ้ ซลล์ ค. โฟโต้รซี ิสเตอร์ ง. ออปโต้คัปเปลอร์ จ. ทรานซสิ เตอร์พลงั แสง 2. พน้ื ท่ีไวแสงของโฟโตท้ รานซสิ เตอร์ คือขาคู่ใด ก. เบสกบั กราวด์ ข. เบสกับอิมติ เตอร์ ค. อมิ ิตเตอรก์ ับกราวด์ ง. เบสกบั คอลเลคเตอร์ จ. คอลเลคเตอรก์ ับอมิ ิตเตอร์ 3. Ip มคี วามหมายว่าอย่างไร ก. กระแสอมิ ิตเตอร์ ข. กระแสคอลเลคเตอร์ ค. กระแสทีม่ าจากภายใน ง. กระแสทมี่ าจากภายนอก จ. กระแสทีเ่ กิดขึน้ เน่อื งจากแสง 4. การใชง้ านของโฟโต้ไดโอด จะใหก้ ระแสไหลผ่านตัวมัน ขน้ึ อย่กู ับอะไร ก. แสง ข. แรงดนั ค. กระแส ง. กำลงั ไฟฟ้า จ. ความต้านทาน 5. แอลดีอาร์ คอื อะไร ก. อปุ กรณท์ เี่ ปล่ยี นแปลงคา่ ความต้านทานตามแรงดนั ข. อปุ กรณ์ทีเ่ ปลีย่ นแปลงคา่ ความต้านทานตามกระแส ค. อปุ กรณ์ทเี่ ปลีย่ นแปลงคา่ ความตา้ นทานตามอณุ หภูมิ ง. อปุ กรณ์ทเี่ ปลี่ยนแปลงคา่ อุณหภูมิตามความตา้ นทาน จ. อุปกรณ์ทเี่ ปลยี่ นแปลงค่าความต้านทานตามความเข้มของแสง

356 แบบฝกึ หดั ท่ี 8 หน่วยท่ี 8 รหสั วิชา 30105-0003 ช่อื วิชา งานพื้นฐานวงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ สอนครงั้ ที่ 16-17 ชอื่ หนว่ ย ออปโต้อิเล็กทรอนิกส์ จำนวน 10 ชัว่ โมง ชอ่ื เรือ่ ง : ออปโตอ้ เิ ลก็ ทรอนกิ ส์ จำนวน 30 นาที 6. ถ้าความเขม้ ของแสงมาก แอลดอี าร์ จะเป็นอยา่ งไร ก. กระแสลดลง ข. แอลดอี ารร์ อ้ น ค. ไม่มผี ลต่อแอลดอี าร์ ง. คา่ ความตา้ นทานลดลง จ. คา่ ความตา้ นทานเพิม่ ข้ึน 7. แอลดอี าร์ สว่ นใหญ่ทำมาจากสารอะไร ก. กาไฟด์ ข. ซิลกิ อน ค. แคดเมียน ง. แมงกานีส จ. แคดเมียนซัลไฟด์ 8. อินพตุ ของอปุ กรณเ์ ชื่อมตอ่ ทางแสง คือ ข้อใด ก. แอลอดี ี ข. แอลดอี าร์ ค. โฟโตไ้ ดโอด ง. แอลอีดอี นิ ฟราเรด จ. โฟโต้ทรานซสิ เตอร์ 9. อุปกรณเ์ ชื่อมต่อทางแสง มรี ปู ร่างคลา้ ยกับอปุ กรณ์ใด ก. ไอซี ข. ไดโอด ค. เอส.ซ.ี อาร์. ง. ตัวต้านทาน จ. ทรานซสิ เตอร์ 10. ข้อใดไม่ใช่อปุ กรณเ์ อาทพ์ ุตของอุปกรณเ์ ชื่อมต่อทางแสง ก. โฟโตไ้ ดโอด ข. โฟโตไ้ ตรแอค ค. โฟโตด้ ารร์ ิงตนั ง. แอลอีดอี ินฟราเรด จ. โฟโตท้ รานซสิ เตอร์

357 แบบฝึกหดั ท่ี 8 หนว่ ยที่ 8 รหัสวิชา 30105-0003 ชอ่ื วชิ า งานพน้ื ฐานวงจรอิเลก็ ทรอนิกส์ สอนคร้งั ท่ี 16-17 ช่ือหน่วย ออปโตอ้ ิเลก็ ทรอนิกส์ จำนวน 10 ช่วั โมง ชอ่ื เร่อื ง : ออปโต้อเิ ล็กทรอนกิ ส์ จำนวน 30 นาที ตอนท่ี 2 จงเติมคำลงในชอ่ งว่างใหส้ มบรู ณ์ 1. โฟโต้ไดโอด มี …………..แบบ คือ …………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………….. 2. ขอ้ ดขี องโฟโต้ทรานซสิ เตอรเ์ หนือกว่าโฟโตไ้ ดโอด คือ ........................................................................................ ขอ้ ดขี องโฟโตไ้ ดโอด เหนอื กวา่ โฟโต้ทรานซิสเตอร์ คือ ...................................................................................... 3. โครงสรา้ งของโฟโต้ดารร์ ิงตนั คือ .................................................................................………………………………… 4. หลกั การของออปโตค้ ปั เปลอร์ คอื ……………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5. วงจรใช้งานของออปโตค้ ัปเปลอร์ คอื …………………………..……………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

358 เฉลยแบบฝึกหดั ที่ 8 หนว่ ยที่ 8 รหสั วชิ า 30105-0003 ชือ่ วชิ า งานพนื้ ฐานวงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ สอนครง้ั ท่ี 16-17 ชอ่ื หนว่ ย ออปโตอ้ ิเล็กทรอนิกส์ จำนวน 10 ชว่ั โมง ช่ือเรอื่ ง : ออปโตอ้ ิเล็กทรอนิกส์ จำนวน 30 นาที เฉลยคำตอบ ตอนท่ี 1 ข้อท่ี ข้อที่ถูกต้อง 1จ 2ง 3จ 4ก 5จ 6ง 7จ 8ง 9ก 10 ง ขอ้ ละ 1 คะแนน คะแนนเตม็ 10 คะแนน เฉลยคำตอบ ตอนท่ี 2 1. โฟโตไ้ ดโอด มี 2 แบบ คือ แบบทต่ี อบสนองต่อแสงทเ่ี รามองเหน็ และแบบทต่ี อบสนองตอ่ แสงในย่าน อินฟราเรด 2. ขอ้ ดีของโฟโตท้ รานซสิ เตอรเ์ หนือกว่าโฟโต้ไดโอด คอื มอี ตั ราขยายของกระแสมากกว่า ขอ้ ดขี องโฟโต้ไดโอด เหนอื กว่าโฟโต้ทรานซสิ เตอร์ คอื ใหค้ ่าการเปลย่ี นแปลงของกระแสตอ่ แสงตำ่ 3. โครงสร้างของโฟโตด้ ารร์ งิ ตนั คือ การนำโฟโต้ทรานซสิ เตอร์ 2 ตัว มาต่อรวมกัน 4. หลักการของออปโตค้ ปั เปลอร์ คือ เปลี่ยนสญั ญาณไฟฟ้าเปน็ แสง และเปลีย่ นจากสัญญาณแสงเป็น สญั ญาณไฟฟ้าตามเดมิ ใช้สำหรับการเชอ่ื มต่อสัญญาณระหว่าง 2 วงจร ทีต่ อ้ งการแยกกนั ทางไฟฟ้า 5. วงจรใชง้ านของออปโต้คปั เปลอร์ คอื วงจรควบคมุ แรงดนั แหล่งจา่ ยไฟ สวทิ ชิ่งในเครอ่ื งรบั โทรทศั น์ วงจรควบคุมไฟวง่ิ วตั ต์สงู

359 ใบงานท่ี 8 หน่วยที่ 8 รหัสวชิ า 30105-0003 ชอ่ื วิชา งานพ้นื ฐานวงจรอิเลก็ ทรอนิกส์ สอนครง้ั ที่ 16-17 ช่อื หน่วย ออปโตอ้ เิ ล็กทรอนกิ ส์ จำนวน 10 ชั่วโมง ช่อื เรอื่ ง : การวัดและทดสอบอุปกรณ์ออปโต้อเิ ลก็ ทรอนิกส์ จำนวน 5 ช่วั โมง จดุ ประสงคเ์ ชิงพฤตกิ รรม 1. ประกอบออปโตอ้ เิ ล็กทรอนิกส์ไดถ้ ูกต้อง 2. วดั และทดสอบออปโต้อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ไดถ้ ูกต้อง เครอื่ งมอื และอุปกรณ์ จำนวน 1 ตัว 1. ออปโต้ไอโซเลเตอร์ จำนวน 1 ตวั 2. ตวั ตา้ นทาน 1 k จำนวน 1 ตัว 3. ตัวต้านทานปรบั ค่าได้ 10 k จำนวน 1 ตวั 4. แอลดีอาร์ จำนวน 10 เส้น 5. สายต่อวงจร จำนวน 1 ตัว 6. สวิทซ์ จำนวน 1 เครอ่ื ง 7. มลั ติมิเตอร์ จำนวน 1 เครอ่ื ง 8. เพาเวอรซ์ ัพพลาย 0-30 V ทฤษฎีท่เี กยี่ วข้อง โฟโต้ไดโอด เปน็ อปุ กรณ์ไวแสงชนิดหนึง่ ท่ปี ระกอบด้วยรอยต่อสารก่ึงตัวนำพี (P) และสารกึ่งตัวนำ ชนิดเอ็น (N) รอยต่อจะถูกห่อหุ้มด้วยวัสดุที่แสงสามารถผ่าน เช่น กระจกใส โฟโต้ไดโอด จะมีอยู่ 2 แบบ คือ แบบที่ตอบสนองต่อแสงที่เรามองเห็น และแบบที่ตอบสนองต่อแสงในย่านอินฟราเรด ในการใช้งานจะต้องตอ่ โฟโตไ้ ดโอดในลักษณะไบอสั กลบั โฟโตท้ รานซสิ เตอร์ จะประกอบด้วย โฟโต้ไดโอด ซ่ึงจะต่ออย่รู ะหว่างขาเบสกับขาคอลเลคเตอร์ของ ทรานซสิ เตอร์ กระแสไฟฟ้าท่เี กดิ จากการเปลยี่ นแปลงของแสง จะถูกขยายดว้ ยทรานซิสเตอร์ในการใช้งานโฟโต้ ทรานซสิ เตอร์ รอยต่อระหว่างขาเบส-อิมิตเตอร์ จะต่อเป็นไบอสั ตรง (Forward Bias) ส่วนรอยตอ่ ระหว่างเบส- คอลเลคเตอร์ จะตอ่ เปน็ ไบอสั กลบั แอลดีอาร์ เป็นอุปกรณ์อเิ ลก็ ทรอนกิ สท์ สี่ ามารถเปล่ียนแปลงค่าความตา้ นทานด้วยความเข้มของแสง เม่ือมีแสงมาตกกระทบกบั หนา้ สมั ผัสของแอลดอี าร์ พลังงานแสง จะถูกถ่ายทอดให้กับสารทีฉ่ าบอยบู่ นหน้าสัมผสั ทำให้เกดิ โฮลกับอิเล็กตรอนอิสระเพม่ิ ขนึ้ สง่ ผลทำใหค้ ่าความตา้ นทานของแอลดอี าร์เกดิ การเปลยี่ นแปลง โดยค่า ความตา้ นทานของแอลดอี าร์ จะแปรผกผนั กบั ความเข้มของแสงทีม่ าตกกระทบหน้าสัมผสั ออปโตค้ ปั เปลอร์ เปน็ อุปกรณเ์ ชอ่ื มต่อทางแสงระหว่าง 2 วงจร โดยใชห้ ลักการเปลย่ี นสัญญาณไฟฟา้ เป็นแสง และเปลี่ยนจากสัญญาณแสงเป็นสัญญาณไฟฟ้าตามเดิม โครงสร้างภายในแตล่ ะชนิดจะประกอบ ด้วย แอลอดี ี ทำหน้าที่ส่งแสง ซงึ่ ปกติจะเป็นชนดิ อนิ ฟราเรด และตัวรับแสง ทเี่ ป็นโฟโต้ชนดิ ตา่ ง ๆ โดยจะถูกผลิตให้ อยู่รวมในถังเดียวกนั ถกู สร้างขน้ึ ในรปู ของไอซี 6 ขา ปดิ ทบึ ภายใน

360 ใบงานท่ี 8 หนว่ ยที่ 8 รหัสวิชา 30105-0003 ชอื่ วิชา งานพ้นื ฐานวงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ สอนครง้ั ที่ 16-17 ช่ือหนว่ ย ออปโตอ้ ิเลก็ ทรอนิกส์ จำนวน 10 ชัว่ โมง ชื่อเรือ่ ง : การวัดและทดสอบอปุ กรณ์ออปโตอ้ ิเล็กทรอนกิ ส์ จำนวน 5 ชว่ั โมง ลำดับขั้นการทดลอง 1. ตอ่ วงจรตามรปู ท่ี 8-1 โดยให้สวิตช์ S1 อยู่ในตำแหนง่ Off ทางดา้ นอินพตุ ของออปโตค้ ปั เปลอร์ และตงั้ คา่ มลั ติมเิ ตอร์ ยา่ ยวัดความตา้ นทาน Rx10 ตอ่ ทางด้านเอาท์พตุ ของออปโต้คัปเปลอร์ 2. กดสวทิ ซ์ S1 ให้อยู่ในตำแหน่ง On สังเกตคา่ ความต้านทาน และบนั ทึกค่าความต้านทานของ ออปโตค้ ัปเปลอร์ Ro = ………………..  S1 R1 = 1 k + + 6V รปู ท่ี 8-1 การทดสอบออปโตค้ ัปเปลอร์ 3. ตอ่ วงจรตามรปู ที่ 8-2 โดยใหแ้ กนหมุนของ VR ปรับไปทางซา้ ยสุด (ทวนเขม็ นาฬิกา) 6V LDR VR = 10k Output รปู ที่ 8-2 วงจรใชง้ านแอลดีอาร์

361 ใบงานที่ 8 หน่วยที่ 8 รหัสวชิ า 30105-0003 ชอ่ื วิชา งานพ้นื ฐานวงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ สอนครัง้ ที่ 16-17 ชื่อหน่วย ออปโต้อเิ ล็กทรอนกิ ส์ จำนวน 10 ชัว่ โมง ชือ่ เรอื่ ง : การวดั และทดสอบอุปกรณ์ออปโตอ้ ิเล็กทรอนกิ ส์ จำนวน 5 ชั่วโมง 4. นำมัลตมิ เิ ตอร์ ตั้งยา่ นวัด 10 VDC ตอ่ ด้านเอาทพ์ ตุ ของวงจร แลว้ ส่องแสงไปยังหน้าสัมผสั ของ แอลดอี าร์ สงั เกตคา่ แรงดันไฟฟา้ ทางด้านเอาทพ์ ุตและบนั ทึกผล Vo = ……………….. V 5. ปรบั แกนหมนุ ของ VR ไปทางขวาสดุ (ตามเขม็ นาฬกิ า) นำมลั ติมเิ ตอร์ ต้งั ยา่ นวัด 10 VDC ต่อ ดา้ นเอาท์พุตของวงจร แล้วส่องแสงไปยงั หนา้ สัมผัสของแอลดีอาร์ สงั เกตค่าแรงดันไฟฟ้าทางด้านเอาท์พุตและ บนั ทกึ ผล Vo = ……………….. V 6. ตอ่ วงจรตามรปู ท่ี 8-3 โดยใหแ้ กนหมุนของ VR ปรับไปทางซา้ ยสุด (ทวนเข็มนาฬกิ า) VR = 10k 6V LDR Output รปู ท่ี 8-3 วงจรใชง้ านแอลดีอาร์ โดยแอลดอี ารอ์ ยู่ดา้ นเอาทพ์ ุต 7. นำมัลตมิ เิ ตอร์ ต้งั ย่านวดั 10 VDC ตอ่ ด้านเอาท์พตุ ของวงจร แลว้ ส่องแสงไปยังหนา้ สมั ผัสของ แอลดีอาร์ สงั เกตค่าแรงดนั ไฟฟ้าทางดา้ นเอาทพ์ ตุ และบันทึกผล Vo = ……………….. V 8. ปรบั แกนหมนุ ของ VR ไปทางขวาสุด (ตามเขม็ นาฬิกา) นำมัลตมิ เิ ตอร์ ตั้งยา่ นวัด 10 VDC ต่อ ดา้ นเอาท์พตุ ของวงจร แลว้ ส่องแสงไปยงั หนา้ สมั ผสั ของแอลดีอาร์ สังเกตค่าแรงดนั ไฟฟ้าทางด้านเอาท์พุตและ บันทกึ ผล Vo = ……………….. V

362 ใบงานที่ 8 หนว่ ยท่ี 8 รหัสวชิ า 30105-0003 ชือ่ วชิ า งานพ้นื ฐานวงจรอิเลก็ ทรอนิกส์ สอนครง้ั ท่ี 16-17 ชอ่ื หนว่ ย ออปโตอ้ ิเล็กทรอนกิ ส์ จำนวน 10 ชั่วโมง ช่อื เร่อื ง : การวดั และทดสอบอุปกรณ์ออปโตอ้ ิเล็กทรอนิกส์ จำนวน 5 ช่วั โมง คำถามหลงั การทดลอง 1. ค่าความตา้ นทานของวงจรทดสอบออปโตค้ ัปเปลอร์ ระหว่างสวิตช์ S1 อยู่ในสภาวะออฟและ สวิตช์ S1 อย่ใู นสภาวะออน อยู่ในชว่ งใด ..……………………………………………………………………………………………. 2. ค่าแรงดันทางดา้ นเอาท์พตุ ของวงจรใชง้ านแอลดีอาร์ ทง้ั 2 วงจร เหมือนหรอื ตา่ งกัน อยา่ งไร ..…………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………….. ..…………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………….. ..…………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………….. สรปุ ผลการทดลอง ............................................................................................................................. .................................................... ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .................................................... ............................................................................................................................. .................................................... .................................................................................................................................................................................

363 แบบประเมินผลการปฏิบตั งิ านใบงานที่ 8 หน่วยที่ 8 รหัสวิชา 30105-0003 ชอ่ื วชิ า งานพ้นื ฐานวงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ สอนคร้ังท่ี 16-17 ชือ่ หน่วย ออปโต้อเิ ล็กทรอนิกส์ จำนวน 10 ชัว่ โมง ช่อื เรื่อง : การวดั และทดสอบอุปกรณ์ออปโตอ้ เิ ลก็ ทรอนกิ ส์ จำนวน 5 ช่วั โมง ลำดบั ที่ หวั ขอ้ ประเมนิ คะแนนเตม็ คะแนนที่ได้ 5 1. กระบวนการปฏบิ ตั งิ าน 1 1 1.1 การเตรียมวสั ดอุ ปุ กรณ์ 1 1 1.2 การใช้วัสดอุ ปุ กรณ์ 1 10 1.3 การใชเ้ คร่อื งมือ 2 2 1.4 ความปลอดภัยในการปฏบิ ัติงาน 2 2 1.5 การปฏบิ ตั งิ านตามขั้นตอน 2 5 2. คุณภาพของผลงาน 1 1 2.1 ความถูกตอ้ งของการตอ่ วงจร 1 1 2.2 การบันทกึ ค่าจากการทดลอง 1 20 2.3 การตอบคำถามท้ายการทดลอง 2.4 การสรปุ ผลการทดลอง 2.5 ความสะอาดเรียบร้อยของงาน 3. กิจนสิ ัยการปฏิบตั ิงาน 3.1 การตรงตอ่ เวลา 3.2 ความต้งั ใจในการปฏิบตั งิ าน 3.3 ความประณีตในการปฏิบตั ิงาน 3.4 ความสามคั คใี นการปฏบิ ัตงิ าน 3.5 ความเรียบรอ้ ยหลงั การปฏบิ ตั ิงาน รวมคะแนน

364 แบบทดสอบหลังเรยี น หน่วยที่ 8 รหสั วชิ า 30105-0003 ชอ่ื วชิ า งานพ้ืนฐานวงจรอิเลก็ ทรอนกิ ส์ สอนคร้งั ท่ี 16-17 ชอ่ื หน่วย ออปโตอ้ เิ ลก็ ทรอนกิ ส์ จำนวน 10 ชว่ั โมง ชอื่ เร่ือง : ออปโต้อเิ ล็กทรอนกิ ส์ เวลา 30 นาที คำสั่ง จงทำเคร่อื งหมายกากบาท () ลงบนตัวเลอื กทถี่ กู ตอ้ ง 1. อปุ กรณใ์ ดท่ีมหี ลกั การเปลีย่ นแปลงระหว่างแสงกับสญั ญาณทางไฟฟา้ ก. รเี ลย์ ข. เครื่องส่งวทิ ยุ ค. อปุ กรณไ์ ทรสิ เตอร์ ง. หลอดฟลูออเรสเซนต์ จ. ออปโตอ้ เิ ล็กทรอนกิ ส์ 2. ออปโตอ้ ิเล็กทรอนกิ ส์ใดทม่ี ลี กั ษณะเป็นไอซี ก. รีเลย์ ข. แอลดีอาร์ ค. โฟโต้ไดโอด ง. ออปโต้คัปเปลอร์ จ. โฟโต้ทรานซิสเตอร์ 3. ข้อใดไม่ใชเ่ อาทพ์ ตุ ของออปโตค้ ัปเปลอร์ ก. โฟโตไ้ ดโอด ข. โฟโตไ้ ตรแอค ค. โฟโตด้ ารร์ ิงตนั ง. แอลอีดีอนิ ฟราเรด จ. โฟโตท้ รานซสิ เตอร์ 4. โครงสร้างของแอลดีอาร์ ทำมาจากสารอะไร ก. กาไฟด์ ข. ซลิ ิกอน ค. แมงกานสี ง. แคดเมยี น จ. แคดเมยี นซัลไฟด์ 5. ขอ้ ใดคือสัญลักษณ์ของออปโตไ้ ดโอด ก. ข. ค. ง. จ.

365 แบบทดสอบหลงั เรียน หน่วยที่ 8 รหสั วชิ า 30105-0003 ชือ่ วชิ า งานพื้นฐานวงจรอิเลก็ ทรอนกิ ส์ สอนคร้งั ท่ี 16-17 ช่อื หน่วย ออปโต้อเิ ลก็ ทรอนิกส์ จำนวน 10 ชว่ั โมง ชื่อเรื่อง : ออปโตอ้ เิ ลก็ ทรอนิกส์ เวลา 30 นาที 6. ข้อใดคอื สญั ลกั ษณ์ของออปโตไ้ ตรแอค ก. ข. ค. ง. จ. 7. ข้อใดไม่ใชก่ ารวดั และทดสอบออปโตค้ ัปเปลอรท์ างดา้ นเอาท์พตุ ก. จา่ ยไบอัสทางด้านอนิ พุต ข. จา่ ยไบอัสทางด้านเอาท์พุต ค. สายวดั สดี ำจบั ท่ขี าอมิ ติ เตอร์ ง. ตัง้ ย่านวัด โอหม์ มิเตอร์ Rx10K จ. สายวดั สีแดงจบั ท่ขี าคอลเลคเตอร์ 8. ถ้าผลการวัดและทดสอบทางด้านเอาท์พุตของออปโต้คปั เลอร์ พบว่า เขม็ ไม่ขึ้นเลย แสดงว่า ออปโต้ คัปเลอร์ อยใู่ นสภาพใด ก. ร่วั ข. ยืด ค. ขาด ง. ช็อต จ. ปกติ 9. วงจรควบคมุ แรงดนั ในเครอ่ื งรับโทรทัศนใ์ ช้อุปกรณ์ใด ก. รเี ลย์ ข. แอลดีอาร์ ค. โฟโตไ้ ดโอด ง. ออปโตค้ ัปเปลอร์ จ. โฟโต้ทรานซิสเตอร์ 10. ข้อใดไมใ่ ช่อุปกรณท์ ีท่ ำหน้าทีป่ ดิ -เปดิ ดว้ ยแสง ก. แอลดีอาร์ ข. โฟโตไ้ ดโอด ค. ออปโต้คัปเปลอร์ ง. แอลอดี ีอินฟราเรด จ. โฟโตท้ รานซสิ เตอร์

366 เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน หน่วยที่ 8 รหัสวชิ า 30105-0003 ชือ่ วิชา งานพ้ืนฐานวงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ สอนคร้ังที่ 16-17 ชื่อหน่วย ออปโตอ้ ิเลก็ ทรอนกิ ส์ จำนวน 10 ชั่วโมง ช่อื เรอ่ื ง : ออปโต้อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ จำนวน 30 นาที เฉลยคำตอบ ขอ้ ที่ ข้อทถี่ กู ต้อง 1จ 2ง 3ง 4จ 5ง 6ค 7ข 8ค 9ง 10 ง ขอ้ ละ 1 คะแนน คะแนนเตม็ 10 คะแนน

367 แบบประเมนิ คณุ ธรรมจรยิ ธรรมและคณุ ลกั ษณะทีพ่ งึ ประสงค์ หน่วยที่ 8 รหัสวิชา 30105-0003 ช่อื วิชา งานพื้นฐานวงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ สอนคร้งั ที่ 16-17 ชื่อหน่วย ออปโตอ้ เิ ลก็ ทรอนิกส์ จำนวน 10 ชั่วโมง ช่อื เร่อื ง : ออปโต้อิเลก็ ทรอนกิ ส์ จำนวน 30 นาที แบบสังเกตพฤติกรรมผูเ้ รยี น (ด้านคณุ ธรรม-จรยิ ธรรม และคณุ ลกั ษณะทีพ่ งึ ประสงค์) รายการทปี่ ระเมนิ ช่อื -สกลุ การแต่งกายตามระเบียบ การตรงต่อเวลา ความรับผิดชอบ ความข ัยน/ความ ั้ตงใจ ีมม ุนษ ์ยสัม ัพน ์ธ ความซื่อสัต ์ย ความประณีต ความสามัค ีค คะแนนรวม ท่ี หมายเหตุ คะแนน 2 1 1 2 1 1 1 1 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

368 เอกสารอา้ งองิ พันธศ์ ักด์ิ พฒุ มิ านิตพงศ์. ม.ป.ป.. อปุ กรณ์อิเล็กทรอนิกสแ์ ละวงจร. กรงุ เทพฯ : สำนกั พิมพศ์ นู ยส์ ่งเสริมวิชาการ. อดุลย์ กลั ยาแก้ว. 2556. อปุ กรณ์อิเลก็ ทรอนกิ ส์และวงจร. กรงุ เทพฯ : สำนักพมิ พศ์ นู ย์ส่งเสรมิ อาชีวะ.