ประวัติวัดพระมหาธาตุ

จดั ทำโดย นางสาว ศิรินทิพย์ พณิ ทอง

ประวตั ิวดั พระมหำธำตุ วดั พระมหาธาตุวรมหาวหิ าร หรือ ท่ีชาวนครเรียกวา่ วดั พระธาตุ โบราณสถานสถานที่ศกั ด์ิสิทธ์ิและเป็น ม่ิง ขวญั ชาวเมือง นครศรีธรรมราชตลอดจน พุทธศานิกชน ท้งั หลาย สญั ลกั ษณ์ของจงั หวดั นครศรีธรรมราชท่ีรู้จกั กนั แพร่หลายกค็ ือ พระบรมธาตุเจดีย์ ซ่ึงต้งั อยภู่ ายในวดั พระมหาธาตุวรมหาวหิ าร เน่ืองจากเป็นที่บรรจุ พระ บรมสารีริกธาตุของพระพทุ ธเจา้ ปัจจุบนั กรมศิลปากรไดป้ ระกาศ จดทะเบียนวดั พระมหาธาตุเป็นโบราณสถาน นบั เป็นปูชนียสถาน ที่สาคญั ที่สุดแห่งหน่ึงของภาคใต้

วดั พระมหาธาตุวรมหาวหิ าร เดิมเรียกวา่ วดั พระบรมธาตุ เป็ นวดั ใหญ่ ต้งั อยภู่ ายในเขตกาแพงเมืองโบราณ คอ่ นมาทางทิศใต้ เน้ือที่ 25 ไร่ 2 งาน มีถนนราชดาเนินตดั ผา่ นหนา้ วดั เขา้ ใจวา่ เดิมคงเป็ นถนนโบราณ ประวตั ิการสร้างวดั ไมม่ ีหลกั ฐานปรากฎแน่ ชดั นอกจาก ประวตั ิจากตานานท่ีกล่าวถึง การก่อสร้างพระมหาธาตุ ซ่ึงเป็ นเอกสารที่่ีเขียนข้นึ จากคาบอกเลา่ ภายหลงั เหตกุ ารณ์ จริงเป็ นเวลายาวนานมาก หลกั ฐานทางเอกสารที่ชดั เจน ปรากฏข้นึ ใน สมยั รัชกาลท่ี 6 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์กลา่ ววา่ วดั น้ีเป็ นวดั ที่ไม่มีพระสงฆจ์ าพรรษา ตอ่ มาพระเจา้ บรมวงศเ์ ธอเจา้ ฟ้ายคุ ลฑิฆมั พรกรมหลวงลพบุรีราเมศวร อปุ ราชปักษใ์ ตท้ รงพระสงฆ์ จากวดั เพชรจริกมาดูแลรักษาวดั และคราวที่รัชกาลที่ 6 เสดจ็ ประพาสเมืองนครไดโ้ ปรดพระราชทานนามวดั วา่ วดั พระมหาธาตุ วรมหาวหิ าร จากตานานท่ีเล่าเร่ืองการก่อสร้างพระบรมธาตุมีหลายสานวนสามารถประมวล เน้ือหาไดว้ า่ เมื่อพระพทุ ธเจา้ เสดจ็ ดบั ขนั ธ์ปรินิพพาน เมืองต่าง ๆ ในแวน่ แควน้ ชมพทู วปี ไดแ้ บ่งพระบรมสารีริกธาตไุ ปเกบ็ รักษาเคารพบูชา มีเมืองหน่ึงชื่อเมือง ทนธบุรี ไดพ้ ระทนั ตธาตุ มาเกบ็ รักษาไว้ ตอ่ มามีกษตั ริยจ์ ากเมืองอื่นยกทพั มาเพือ่ ขอแบง่ พระทนั ตธาตุ กษตั ริยส์ ิงหราชเจา้ เมือง ทนธบุรีเห็นวา่ จะรักษาเมืองไวม้ ิได้ จึงให้ พระนางเหมชาลา และเจา้ ชายทนทกมุ ารพระธิดาและพระโอรสอญั เชิญพระทนั ตธาตุ ลงเรือหนีไปลงั กา เผอิญเรือกาปั่นถูกพายพุ ดั เรือแตกท้งั สองพระองคม์ า ข้ึนฝ่ัง ณ หาดทรายแกว้ แลว้ ฝังพระทนั ตธาตุไว้ เรื่องราวดาเนินต่อไปจนท้งั สองพระองคไ์ ดก้ ลบั ไปลงั กา โดยมีพระทนั ตธาตุสวน หน่ึงยงั ฝังอยทู่ ่ีหาดทราย แกว้ ตอ่ มาพระเจา้ ศรี ธรรมโศกราช ไดม้ าพบพระทนั ตธาตแุ ละโปรดใหส้ ร้างพระบรมธาตุเจดีย์ ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตแุ ละสร้างเมือง ณ หาดทรายแกว้ จนสาเร็จเมืองดงั กล่าวกค็ ือ เมืองนครศรีธรรมราชพระบรมธาตเุ จดียก์ ็คือ พระบรมธาตเุ จดีย์ นครศรีธรรมราช ซ่ึง เช่ือกนั วา่ เดิมเป็นเจดียแ์ บบ อิทธิพลศิลปะ ศรีวชิ ยั คือเป็ นเจดียท์ รงมณฑป มีหลงั คาเป็ น สถูปหา้ ยอดคลา้ ยพระบรมธาตเุ จดียท์ ่ี อาเภอไชยา จงั หวดั สุราษฎร์ธานี อายรุ าว พทุ ธศตวรรษที่ 13-15 ตอ่ มา พระสถูปแบบศรีวชิ ยั ทรุดโทรมลง จึงไดม้ ีการสร้างเจดีย์ องคใ์ หญ่ทรงลงั กาซ่ึงเป็ นเจดียอ์ งคป์ ัจจบุ นั ครอบไว้ เชื่อกนั วา่ ในขณะน้นั คือ ราวพทุ ธศตวรรษท่ี 18 อิทธิพลพทุ ธศาสนาแบบ ลงั กาในดินแดนนครศรีธรรมราช เขม้ แขง็ มาก นครศรีธรรมราช จึงไดร้ ับอทิ ธิพลท้งั ศาสนาและศิลปกรรม จากลงั กา ศาสตราจารยห์ มอ่ มเจา้ สุภทั รดิศ ดิศกลุ ทรงวนิ ิจฉยั วา่ พระบรมธาตเุ จดีย์ ปัจจุบนั มีลกั ษณะคลา้ ยเจดียก์ ิริเวเทระในเมืองโบโลน นารุวะ ประเทศ ศรีลงั กา สร้างในสมยั พระเจา้ ปรากรมพาหุมหาราช ราวตน้ พทุ ธศตวรรษท่ี 18 พระบรมธาตุเจดีย์ ก็ควรสร้าง หลงั จากน้นั มากส่วนสถาปัตยกรรมอื่น ๆ ภายในวดั พระมหาธาตฯุ ลว้ นเป็ นของท่ีสร้างข้ึนใน สมยั อยธุ ยาเป็ นส่วนใหญจ่ ะ มี สิ่งก่อสร้างในสมยั ธนบุรีและรัตนโกสินทร์ตอนตน้ อยบู่ า้ ง เช่น วหิ ารทบั เกษตร วหิ ารพระแอด เป็นตน้

ส่ิงทน่ี ่ำสนใจในวดั พระธำตุ 1. พระบรมธาตุเจดีย์ 2. วหิ ารพระทรงมา้ 3. วหิ ารเขียน 4. วหิ ารโพธ์ิลงั กา 5. วหิ ารสามจอม 6. วหิ ารพระแอด 7. วหิ ารทบั เกษตร 8. วหิ ารคด 9. วหิ ารธรรมศาลา 10. วหิ ารหลวง 11. วหิ ารโพธ์ิพระเดิม 12. พระอุโบสถ 13. เจดียร์ ายรอบพระบรมธาตุเจดีย์ 14. โบราณวตั ถภุ ายในวดั

กำรเดนิ ทำงไปวดั พระธำตุ 1. การเดินทางโดนรถยนตส์ ่วนตวั จากเส้นทางสาย 401 ถึงตวั เมืองนครศรีธรรมราช ไปที่ถนนราชดาเนิน เมื่อถึงตาบลในเมือง วดั พระมหาธาตุ วรมหาวหิ ารเด่นตระหง่านอยดู่ า้ นขวามือ 2. การเดินทางโดยรถสาธารณะ ากตวั เมืองนครสามารถนงั่ รถโดยสารสายสนามกีฬา-หวั ถนน (รถมาสดา้ ) ค่าโดยสารประมาณ 10 บาท ไปลง หนา้ วดั พระธาตุ หรือจะนงั่ รถมอเตอร์ไซตร์ ับ จา้ ง ประมาณ 20-50 บาท ข้ึนอยกู่ บั ระยะทาง