หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การสร้างองค์ความรู้ใหม่ทางประวัติศาสตร์สากล

ประวตั ศิ าสตรส์ ากล ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4-6 กล่มุ สาระการเรยี นรสู้ งั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การสร้างองคค์ วามรู้ใหมท่ างประวตั ศิ าสตรส์ ากล จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ • สร้างองค์ความร้ใู หมท่ างประวัติศาสตร์ โดยใช้วิธกี ารทาง ประวตั ศิ าสตรอ์ ยา่ งเปน็ ระบบได้

ความสาคญั และประโยชน์ของวธิ ีการทางประวตั ิศาสตร์ • ประวตั ศิ าสตรไ์ ม่ใช่วิชาทหี่ ยุดนิง่ หรือตายตัว แต่เป็นวิชาทตี่ อ้ ง มกี ารศึกษาคน้ คว้าใหม่ๆอยู่เสมอ เพ่ืออธิบายเหตุการณ์หรอื ปญั หาทเ่ี กิดข้ึน • ประวตั ิศาสตรจ์ ึงเป็นวชิ าทต่ี ้องศึกษาใหส้ อดคล้องกับเวลาท่ี เปลย่ี นไป เพ่อื จะสามารถอธบิ ายเหตกุ ารณไ์ ดเ้ หมือนกบั การ ใช้วธิ ีการทางวิทยาศาสตรศ์ ึกษาปรากฏการณท์ ี่เกิดขึน้ • สิง่ ทสี่ ืบคน้ เก่ียวกับอดตี จงึ จะนับไดว้ า่ เปน็ ความรู้ ไมใ่ ชข่ า่ วลอื หรอื เรอ่ื งเล่าตอ่ ๆ กนั มา ซงึ่ ไม่คานงึ ถงึ เร่อื งความคลาดเคลือ่ น จากขอ้ เท็จจริงนกั

ข้นั ตอนของวิธกี ารทางประวตั ศิ าสตร์ 1. การกาหนดหวั เรือ่ งท่จี ะศกึ ษา • เร่มิ จากความสงสยั อยากรู้ หรือไมพ่ อใจ คาอธบิ าย ทีม่ ีแตเ่ ดมิ • กาหนดประเดน็ ควรกาหนดกว้างๆ ในตอนแรก แล้วกาหนดใหแ้ คบลง เพือ่ ความชดั เจน ในภายหลงั • กาหนดหวั เร่อื งอาจเก่ยี วกับเหตกุ ารณ์ บคุ คลสาคัญ ในช่วงเวลาใดเวลาหนงึ่ ทผ่ี ู้ศึกษาเหน็ ว่าสาคัญ และ เหมาะสม

ข้ันตอนของวิธกี ารทางประวตั ศิ าสตร์ 2. การรวบรวมหลกั ฐาน • รวบรวมหลกั ฐานเกย่ี วกับหวั ข้อท่ีจะศึกษา • หลักฐานมที ั้งที่เป็นลายลักษณอ์ กั ษร และไม่เปน็ ลายลักษณอ์ กั ษร • หลกั ฐานแบง่ ออกเป็นหลักฐานช้นั ต้นและหลกั ฐาน ชั้นรอง • หลกั ฐานชน้ั รองช่วยใหเ้ ขา้ ใจหลักฐานช้ันต้นได้ง่าย ขน้ึ

ข้นั ตอนของวธิ กี ารทางประวตั ศิ าสตร์ 3. การประเมนิ คณุ คา่ ของหลกั ฐาน การวิพากษ์วิธีภายนอก • เปน็ ขนั้ ตอนพิจารณาเร่ิมแรก วา่ หลักฐานทไ่ี ด้มานัน้ เป็นของจรงิ หรือของปลอม หรือหลกั ฐานทกี่ ล่าวกนั ว่าบคุ คลน้นั เขียนหรอื ทาขนึ้ แท้จริงแล้วเปน็ เชน่ นัน้ หรอื ไม่ การวพิ ากษว์ ิธภี ายใน • เปน็ การประเมนิ คุณค่าหลักฐานวา่ ให้ขอ้ มลู อะไร แก่ผู้ค้นคว้าบา้ ง ข้อมลู นนั้ ๆมคี วามน่าเชือ่ ถือมาก นอ้ ยเพียงใด เปน็ การตรวจสอบองคป์ ระกอบของ หลกั ฐานเกีย่ วกับเวลา สถานท่ีและบุคคล

ข้ันตอนของวิธีการทางประวัติศาสตร์ 4. การวเิ คราะห์ สงั เคราะห์และจดั หมวดหมูข่ ้อมูล • ผศู้ กึ ษาตอ้ งวเิ คราะห์ข้อมูลในหลักฐานนน้ั • ใหข้ ้อมลู ทางประวัตศิ าสตร์อะไรบ้าง • ข้อมูลนัน้ มีความสมบรู ณ์เพียงใด • ข้อมลู น้นั มจี ดุ หมายเบื้องตน้ อยา่ งไร • จากนนั้ นาข้อมูลทั้งหลายมาจดั หมวดหมู่ • ผูศ้ ึกษาควรมคี วามรอบคอบ รอบรู้และวางตวั เปน็ กลางในการศกึ ษาขอ้ มลู

ขัน้ ตอนของวิธกี ารทางประวตั ศิ าสตร์ 5. การเรียบเรยี งหรอื การนาเสนอ • เพอื่ นาเสนอเหตุการณท์ างประวตั ิศาสตร์ท่ศี กึ ษา • ควรใช้ศิลปะในการใช้ภาษาเพอ่ื อธิบายเหตุการณ์ อยา่ งมีระบบ • มกี ารโต้แยง้ หรือสนบั สนนุ ผลการศกึ ษาแตเ่ ดมิ โดยมี ขอ้ มลู สนบั สนนุ • อย่างมนี า้ หนกั และเปน็ กลาง • สรปุ ผลการศึกษาว่าสามารถให้คาตอบต่อขอ้ สงสัย ได้เพยี งใด

หลกั ฐานทาง ประวัตศิ าสตรส์ ากล หลกั ฐานชนั้ ตน้ หรือหลักฐานปฐมภูมิ • เกดิ ขึ้นในช่วงทต่ี ้องการจะศกึ ษา และเขียนขึ้นโดยบุคคลท่ีอยรู่ ่วมในเหตกุ ารณ์ ยคุ หินเกา่ ยุคโลหะ• มที ั้งท่ีเปน็ ลายลักษณอ์ ักษร และทไ่ี ม่เปน็ ลายลกั ษณอ์ ักษร • หลกั ฐานชัน้ ต้นที่เป็นลายลกั ษณอ์ ักษร เปน็ หลกั ฐานท่ีได้รับความเช่ือถอื มาก

หลักฐานทาง ประวตั ศิ าสตร์สากล หลักฐานช้นั รองหรอื หลักฐานทุตยิ ภมู ิ • เปน็ หลักฐานทีท่ าขน้ึ ภายหลังจากเหตกุ ารณ์ ยคุ หนิ เก่า ยคุ โลหะ• หลักฐานชั้นรองมที งั้ ท่เี ปน็ ลายลกั ษณ์อักษร และไม่เป็นลายลักษณ์อักษร • การระบุวา่ หลักฐานทม่ี อี ย่เู ป็นหลกั ฐานช้นั ต้นหรือช้ันรองน้นั ให้คานงึ ว่าหลักฐานนัน้ ผลิตข้ึนหรอื มอี ยู่รว่ มสมยั กับเหตกุ ารณท์ ตี่ ้องการศกึ ษาหรอื ไม่ และไมม่ ีการเรียบเรียงขึ้นมาใหม่

ตัวอยา่ งหลักฐานทางประวตั ศิ าสตรส์ ากล 1. สมัยโบราณ ยคุ หนิ เก่า • เฮโรโดตสุ (Herodotus) ผไู้ ดร้ บั การยกยอ่ ง วา่ เป็น “บิดาแหง่ ประวัตศิ าสตร”์ ในโลกตะวันตก ได้เขยี นผลงานท่สี าคัญ คอื สงครามเปอรเ์ ซยี หรอื ยุคโลหะประวัตศิ าสตรส์ งครามเปอร์เซีย (The Persian Wars หรือ History of Persian Wars) ผูแ้ ปล คือ นายชานาญ อินทุโศภณ พิมพ์ 2 เล่มจบ ผู้แปลเปน็ ภาษาไทยชอื่ ว่า ตานานของเฮโรโดตสั

ตัวอย่างหลักฐานทางประวตั ศิ าสตรส์ ากล 2. สมยั กลาง • ประวตั ิศาสตรข์ องพวกแฟรงก์ เขยี นโดยบาทหลวงเกรเกอรแี ห่ง เมอื งตูร์ อธบิ ายความเปลย่ี นแปลงของพวกแฟรงก์ จากการเปน็ อนารยชนมาเป็นการตงั้ อาณาจกั รใหเ้ ป็นเอกภาพ • อแกีมยทกนงั้ คุ เาปห็นคกนิาารเร์ตกปารา่เะปก็นนั กฎสบทิ ัตธรแิ เพละือ่ เจสารกีภดั าพพรขะอรงาปชรอะยาชนุคาาชจโนขลไอมหงใ่ กหะษถ้ ัตูกริย์ เจ้าหนา้ ทร่ี ัฐรงั แก

ตัวอยา่ งหลักฐานทางประวัตศิ าสตร์สากล 3. สมยั ใหม่ • คาประกาศอสิ รภาพของสหรฐั อเมรกิ า เปน็ หลกั ฐานทาง ประวตั ิศาสตร์ ทส่ี าคัญมาก เพราะเป็นการประกาศสทิ ธิพนื้ ฐาน ของมนษุ ยชน • รฐั ธรรมนญู แห่งสหรฐั อเมริกา มีความสาคญั ตอ่ รปู แบบการปกครอง ระบอบประชาธปิ ไตยในประเทศตา่ งๆ • ปรยะวุคัตหิศานิสตเรก์คา่วามเสอ่ื มและการสน้ิ สดุ ของจักยรคุวรโรลดิโหรมะนั โดยเอด็ วาร์ด กบิ บอน ไดส้ รปุ ปัจจัยสาคญั ทีท่ าให้จักรวรรดโิ รมนั เสื่อมและ สนิ้ สุด คอื การขยายตัวของครสิ ต์ศาสนา

ยคุ หินเกา่ ตวั อยา่ งหลกั ฐานทางประวัตศิ าสตร์สากล 4. สมัยปัจจบุ ัน • อารยธรรมและทนุ นยิ ม คริสตศ์ ตวรรษที่ 15-18 โดย เฟอร์นานด์ โบรเดล ชาวฝร่ังเศส เหน็ วา่ วธิ กี ารเขียนประวตั ิศาสตรท์ ด่ี ี คือ ความพยายามเขา้ ใจสงั คมในภาพรวมและระบบความสมั พันธต์ ่อกนั • ศกึ ษาประวัติศาสตร์ โดย อาร์โนลด์ ทอยน์บี ชาวอังกฤษ เป็น การศกึ ษาความรงุ่ เรอื ง และความเส่อื มโทรมของสงั คมในอดีต จานวนมาก • หลักฐานเยก่ยี คุ วโกลับยหุคะจักรวรรดินยิ ม มอี ยใู่ นหนังสอื ประวัติศาสตร์ สากลสมัยใหม่ หรือในหนงั สอื ประวัตศิ าสตร์อารยธรรมโลก สมัยใหม่

“กดไลก์ กดตดิ ตามกันไวไ้ ด้เลยครบั SOC ไมย่ ากหากมี Trick\" ครูสังคมอมยิม้ เเลกเปลี่ยน เรยี นรู้ เพอ่ื ยกระดับคณุ ภาพการศกึ ษา เพจครูสงั คมอมย้มิ