ตระหนักรู้ตระหนักคิด

วทิ ยาการคานวณ ม.1 โดยคณุ ครูจันทิวา พร้อมญาติ โรงเรียนนาทวีวิทยาคม ว21104 วทิ ยาการคานวณ ตอน ตระหนกั รตู้ ระหนักคดิ

วทิ ยาการคานวณ ม.1 โดยคณุ ครูจนั ทวิ า พร้อมญาติ โรงเรยี นนาทววี ทิ ยาคม วัตถุประสงค์ 1. อธบิ ายวิธปี ้องกนั ความเปน็ ส่วนตัวและข้อมูลของตนเอง 2. อภิปรายผลกระทบ แนวทางปอ้ งกนั และวิธีการแกป้ ัญหาใน การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภยั 3. นาสอ่ื หรือแหลง่ ข้อมลู ไปใชง้ านให้ถกู ต้อง

คาถามก่อนเรยี น ข้อมลู ชื่อ ทอี่ ยู่ และหมายเลขโทรศัพท์ของนักเรยี นเปดิ เผยบนส่อื สงั คมออนไลน์ หรือสอื่ ใดๆได้ แชร์รหัสผ่านอเี มลกบั เพือ่ นทสี่ นิทเพ่ือปอ้ งกันการลืมรหสั ผ่าน ออกจากระบบทุกครั้งเม่ือเลิกใช้งานคอมพิวเตอร์สาธารณะ

ลองทาดู นักเรียนมีวธิ ีป้องกนั อย่างไรใหใ้ ชอ้ นิ เตอรเ์ น็ตอย่างปลอดภยั ไม่ส่งหลกั ฐาน ไมพ่ บคนท่ีไม่รู้จกั ส่วนตัวของตนเอง ทางอนิ เตอร์เนต็ ใหผ้ อู้ ื่น ไมโ่ อนเงนิ ใหใ้ คร ไม่ควรเปิดเผย ถ้าไม่รจู้ กั ขอ้ มูลสว่ นตวั

เจอแบบน้เี ราจะทาอยา่ งไร

เจอแบบนเี้ ราจะทาอยา่ งไร ปญั หา คอื อะไร ? สายไหมแอบถา่ ยรปู ผูห้ ญงิ 2 คนแลว้ โพสต์ลงในส่อื สงั คมออนไลน์ และเขยี นคาบรรยายใต้รปู ดว้ ยคาพดู ทีไ่ มเ่ หมาะสม ผูไ้ ดร้ ับผลกระทบมีใครบ้าง ? * ผ้หู ญิง 2 คนทโี่ ดนแอบถ่าย * สายไหม * บุคคลทไ่ี ดแ้ สดงความคดิ เห็นหรือแชร์

เจอแบบนเี้ ราจะทาอยา่ งไร วธิ ปี อ้ งกันมอี ะไรบา้ ง ? * ไม่ถา่ ยรปู บคุ คลอนื่ โดยไมไ่ ด้รบั อนุญาต * หากตอ้ งการโพสตร์ ปู ผอู้ นื่ บนสังคมออนไลน์ ควรขออนญุ าตบคุ คลนั้นกอ่ น * ไม่กลา่ วพาดพงิ ผู้อืน่ ในทางเสียหายหรอื ทารา้ ยจิตใจผู้อ่นื * คานงึ ถงึ ความร้สู กึ ของผู้อื่นกอ่ นการกระทาใดๆ วิธีการแก้ปญั หามอี ะไรบ้าง ? • กล่าวคาขอโทษอยา่ งจรงิ ใจ • ลบโพสต์ท้ิง

เจอแบบน้เี ราจะทาอยา่ งไร ความเปน็ ส่วนตวั (privacy) เปน็ สทิ ธพิ ื้นฐานท่สี าคญั ของมนุษย์ทกุ คน ความเปน็ สว่ นตัวของข้อมลู สารสนเทศ เจา้ ของสามารถปกปอ้ งและ ควบคุมการเปดิ เผยขอ้ มลู ของตนเองให้กับผ้อู ่นื และสาธารณะ การเขา้ ถงึ ในเอกสารหรือสอ่ื อิเล็กทรอนิกส์ของผู้อนื่ โดยไม่ได้รบั อนญุ าต เป็นการละเมิดความเปน็ ส่วนตวั สว่ นมากมาจากการ รู้เท่าไมถ่ งึ การณ์ จะกอ่ ใหเ้ กดิ ปัญหาในอนาคตและยากตอ่ การกลับมาแกไ้ ข

เจอแบบน้เี ราจะทาอยา่ งไร

สถานการณจ์ ากข่าว ท่มี า http://www.thairath.co.th/content/1109489 ตารวจเมอื งชลฯ รวบตัว 2 คนร้าย ทันควัน หลังก่อเหตุ จ้ีชิงทรัพย์ เพื่อนคนงาน สารภาพอดใจไม่ไหวเห็นเพ่ือนโพสต์เงินแสน กว่าบาทในเฟชบุ๊กพร้อมระบุเป็นสินสอดแต่งงาน ยอมรับทาไปเพราะ อารมณช์ วั่ วบู อยากได้เงนิ ไปเลย้ี งลกู วันที่ 27 ตุลาคม พล.ต.ต.นันทชาติ ศุภมงคล ผู้บังคับ การตารวจภูธรจังหวัดชลบุรี พ.ต.อ.สมโชค ตาผล ผู้กากับการสถานี ตารวจภูธรเมืองชลบุรี ร่วมกันแถลงข่าวการจับกุมตัวนายประทีป หรือ หมู บุญมี อายุ 40 ปี นายภูมนิ ทร์ หรือมนิ แก้วสนธิ์ อายุ 40 ปี ผตู้ อ้ งหา ร่วมกันก่อเหตุใช้อาวุธมีดจี้ชิงทรัพย์ นายสอ สุน เยย อายุ 20 ปี , นางสาวลี ลี วิน อายุ 22 ปี สองสามีภรรยา สัญชาติเมียนมา ภายใน ห้องพักคนงาน บริษัทแห่งหน่ึงในชลบุรี ได้ทรัพย์สินเป็นเงินสดจานวน 105,200 บาท สรอ้ ยขอ้ มอื นา้ หนกั 1 บาท พระเลี่ยมทองน้าหนัก 1 สลึง 1 องค์ โทรศพั ท์มือถอื 2 เคร่อื ง ต่อมาถูกจับตัวได้ หลังย้อนกลับมาท่ีเกิด เหตุ ขณะที่เจา้ หนา้ ท่ีกาลงั ตรวจสอบ

เจอแบบนี้เราจะทาอยา่ งไร สถานการณท์ ่ี 2 พคั ซอจนุ ดีใจได้บตั รประชาชนใหม่ จงึ ถ่ายรปู แลว้ โพสต์ลงอนิ สตาแกรมเพือ่ อวดเพือ่ นๆ ปญั หา คือ อะไร ? ผู้ได้รับผลกระทบมใี ครบ้าง ? วิธปี อ้ งกันมีอะไรบ้าง ? วิธีการแก้ปัญหามีอะไรบ้าง ?

เจอแบบนี้เราจะทาอย่างไร ปัญหา คอื อะไร ? พคั ซอจนุ ถ่ายรูปบตั รประชาชนใบใหม่ของตนเองโพสต์ลง อนิ สตาแกรมเพือ่ อวดเพื่อนๆ ผูไ้ ดร้ ับผลกระทบมีใครบ้าง ? * พคั ซอจนุ * บุคคลท่ไี ด้แสดงความคดิ เห็นหรือแชร์

เจอแบบนเ้ี ราจะทาอย่างไร วธิ ปี อ้ งกันมอี ะไรบา้ ง ? * ไม่โพสต์ข้อมลู สว่ นตัวของตนเองลงสังคมออนไลน์ วธิ กี ารแกป้ ัญหามอี ะไรบา้ ง ? • ลบโพสต์ท้งิ

เจอแบบนเี้ ราจะทาอยา่ งไร สถานการณ์ท่ี 3 แอลล่ี โพสต์ด่าทอเพือ่ นรว่ มห้อง โดยใชต้ วั ยอ่ “ยยั ม. ท่ชี อบน่ัง ข้างหนา้ ต่างหอ้ ง นสิ ัยชอบแยง่ ของคนอืน่ หนา้ ตากท็ ุเรศ บ้านกจ็ น แถมเปน็ เด็กเส่ียอีกต่างหาก รกอกวะ่ ปัญหา คือ อะไร ? ผไู้ ด้รบั ผลกระทบมีใครบา้ ง ? วธิ ีปอ้ งกนั มีอะไรบา้ ง ? วธิ กี ารแก้ปัญหามอี ะไรบา้ ง ?

เจอแบบนีเ้ ราจะทาอย่างไร สถานการณท์ ี่ 4 เธียร ไดถ้ ่ายภาพขณะท่ี พยาบาลกาลังปฏิบัตงิ าน ในโรงพยาบาล แห่งหน่งึ ใกลบ้ ้าน แลว้ โพสตล์ งในสือ่ สงั คมออนไลนแ์ ละเขียนคาบรรยายใต้ รูปวา่ “วดั ความดนั เป็นจริงหรอ....ชา้ ไปถงึ โลกหน้า #จบมาจริงมั้ยเนี่ย” ปญั หา คือ อะไร ? ผู้ได้รบั ผลกระทบมใี ครบ้าง ? วิธปี ้องกันมอี ะไรบ้าง ? วิธกี ารแกป้ ญั หามีอะไรบ้าง ?

อนั ตรายจากการเผยขอ้ มูลส่วนตวั บตั รเครดติ /เดบติ ,บตั รนักศึกษา เปน็ ขอ้ มูลขุมทรพั ย์ นามาแอบอ้างเพ่ือ ที่มิจฉาชพี สามารถ โทรเอาขอ้ มลู นาไปใช้ไดม้ ากมาย เพิ่มเติม,นาไปทา ธรุ กรรม,ช้อปปง้ิ ออนไลน์

อันตรายจากการเผยขอ้ มูลส่วนตวั กุญแจบ้าน/รถ boarding pass นารปู ไปปั๊มเปน็ กุญแจอกี อนั และขโมยรถ/ ขโมยของในบ้านได้

เจอแบบน้เี ราจะทาอยา่ งไร สถานการณท์ ่ี 5 ใบตอง ถา่ ยรปู ดอกไมห้ ายากในประเทศไทย และนาไปเผยแพร่โดย มีสญั ลักษณ์ ใบเตยไดน้ ารปู ดอกไม้ไปใช้เพ่ือประกอบการเขียนรายงาน โดยไม่ ระบุว่ารปู เป็นของใคร

เจอแบบนีเ้ ราจะทาอย่างไร ปญั หา คือ อะไร ? ใบเตยได้นารปู ภาพดอกไม้ทห่ี ายาก ที่ใบตองเปน็ ผ้ถู ่ายมาประกอบ ในรายงานของตนเอง แต่ไม่ไดอ้ ้างแหล่งท่ีมาของรูปภาพ ผ้ไู ดร้ บั ผลกระทบมใี ครบา้ ง ? * ใบตอง * ใบเตย

เจอแบบนเี้ ราจะทาอยา่ งไร วธิ ปี ้องกันมีอะไรบา้ ง ? ศกึ ษาสัญลักษณ์ทแี่ ทนขอ้ กาหนดในการใช้ผลงานตา่ งๆให้เข้าใจ เป็นอยา่ งดกี อ่ นนามาใช้งาน วิธกี ารแก้ปญั หามีอะไรบา้ ง ? แก้ไขรายงาน โดยบอกแหล่งท่ีมาของรปู ภาพท่ตี นนามาใช้ประกอบ รายงาน

ลิขสิทธ์ิ (Copyright) ลิขสิทธ์ิ (Copyright) ลิขสิทธิ์เป็นทรัพย์สินทางปัญญาประเภท 1 ลขิ สทิ ธ์ิ หมายถึง สทิ ธทิ างวรรณกรรม ศิลปกรรม และประดิษฐกรรม ซง่ึ ผู้บรโิ ภคต้นคดิ ได้รบั การคมุ้ ครอง ตามกฎหมาย

Creative Commons: CC สญั ญาอนญุ าตครีเอทีฟคอมมอนส์ (Creative Commons: CC) เป็นองค์กรไมแ่ สวงกาไรท่สี นบั สนุนการใช้เนื้อหาโดยไม่ถูกจากดั จากสญั ญาอนุญาต สญั ญาอนญุ าตของครเี อทีฟคอมมอนสจ์ ะเอื้อให้ มกี ารใช้ส่ือท้งั ภาพ เสียง ขอ้ มลู โดยการแบง่ แยกสัญญาอนญุ าต ยอ่ ยออกสาหรบั การแจกจ่ายและการใช้ขอ้ มูล โดยการอา้ งองิ ถงึ เจ้าของลขิ สิทธ์ิเดมิ

Creative Commons: CC ขอ้ กาหนดในการใชผ้ ลงานตา่ งๆ จะแทนด้วยสญั ลกั ษณ์ สามารถใช้ เผยแพร่ และดดั แปลงได้ แตต่ อ้ งอ้างองิ แหลง่ ที่มาของผลงาน สามารถใช้ เผยแพร่ และดดั แปลงได้ แตต่ อ้ งอา้ งองิ แหลง่ ท่มี า และยนิ ยอมใหผ้ ้อู ่นื นาไปใช้หรือเผยแพรต่ ่อได้

Creative Commons: CC ขอ้ กาหนดในการใชผ้ ลงานตา่ งๆ จะแทนด้วยสัญลกั ษณ์ สามารถใช้ และเผยแพรไ่ ด้ หา้ มดัดแปลง แตต่ ้องอา้ งอิงแหล่งที่มา สามารถใช้ และเผยแพรไ่ ด้ แต่ต้องอา้ งอิงแหลง่ ที่มา ห้ามนาไปใช้เพอื่ การคา้

เจอแบบน้ีเราจะทาอยา่ งไร สถานการณท์ ี่ 6 ต้นต้ังรหสั ผ่านเป็นเบอร์โทรศัพทม์ ือถือของตนเอง ตอ่ มาตน้ ทะเลาะกับนา้ น้าคิดจะแกล้งตน้ โดยเดารหสั ผ่านจากตวั เลขที่เกย่ี วข้อง กบั ขอ้ มลู ของต้น เพื่อเข้าไปโพสต์ข้อความและรูปอนาจารใน Facebook ของต้น

เจอแบบน้ีเราจะทาอยา่ งไร ปญั หา คอื อะไร ? - ตน้ ต้ังรหัสผ่าน Facebook โดยใช้ขอ้ มลู ส่วนตวั ท่ีเก่ยี วขอ้ ง - น้าแกล้งต้นโดยเดารหัสผา่ นจากตวั เลขทเี่ กี่ยวขอ้ งกับข้อมลู ของตน้ ผูไ้ ด้รบั ผลกระทบมใี ครบา้ ง ? * ตน้

เจอแบบนเ้ี ราจะทาอยา่ งไร วธิ ีปอ้ งกันมอี ะไรบ้าง ? ตัง้ รหสั ผา่ นทไ่ี ม่เกีย่ วข้องกบั ข้อมลู สว่ นตัว หรอื คาที่มอี ยใู่ น พจนานุกรม วิธีการแกป้ ัญหามีอะไรบา้ ง ? รีบเข้าไปลบโพสต์และแกไ้ ขรหัสผ่านทันที

ข้อคานึงในการต้ังและใชง้ านรหสั ผ่าน - รหสั ผา่ นควรตัง้ ใหเ้ ป็นไปตามเงื่อนไขของระบบท่ีใช้งาน ซ่งึ ประกอบดว้ ยตวั อกั ษรตวั ใหญ่ ตัวเลก็ ตัวเลข และสัญลกั ษณ์ เชน่ Y1nG@#!z , @uG25sx* - หลกี เลยี่ งการต้ังรหัสผา่ นโดยใชว้ นั เดอื น ปีเกิด ชือ่ ผใู้ ช้ ชื่อจงั หวดั ชื่อตวั ละคร - ต้ังให้จดจาไดง้ ่าย แต่ยากต่อการคาดเดาด้วยบุคคล - บญั ชีรายช่อื ผใู้ ชแ้ ตล่ ะระบบ ควรใชร้ หัสผ่านทแ่ี ตกตา่ งกัน - ไมบ่ ันทึกรหัสแบบอัตโนมตั ิบนโปรแกรมบราวเซอร์ - ไม่บอกรหสั ผ่านของตนเองให้กบั ผอู้ ื่นไม่วา่ กรณีใดๆ - เปลีย่ นรหัสผา่ นเปน็ ประจาอาจจะทาทุกๆ 3 เดือน - หลีกเล่ียงการบันทกึ รหสั ผ่านในกระดาษสมุดโน้ต - ออกจากระบบทกุ คร้งั เมือ่ เลอื กใชบ้ ริการต่างๆ บนอินเตอรเ์ นต็

ข้อควรรูใ้ น พรบ.คอมพิวเตอร์ พ.ศ.2560 1. การฝากรา้ นใน Facebook, IG ถอื เปน็ สแปม ปรบั 200,000 บาท 2. สง่ SMS โฆษณา โดยไม่รบั ความยนิ ยอม ใหผ้ ้รู บั สามารถปฏเิ สธข้อมูลนั้นได้ ไม่เช่นน้นั ถือเปน็ สแปม ปรบั 200,000 บาท 3. สง่ Email ขายของ ถอื เปน็ สแปม ปรับ 200,000 บาท 4. กด Like ได้ไม่ผิด พ.ร.บ.คอมพ์ฯ ยกเวน้ การกดไลค์ เป็นเรอ่ื งเก่ียวกบั สถาบัน เส่ยี งเขา้ ข่าย ความผิดมาตรา 112 หรือมคี วามผิดร่วม 5. กด Share ถอื เป็นการเผยแพร่ หากขอ้ มูลทแ่ี ชรม์ ีผลกระทบต่อผู้อ่นื อาจเขา้ ข่ายความผิดตาม พ.ร.บ.คอมพ์ฯ โดยเฉพาะท่ีกระทบต่อบคุ คลท่ี 3 6. พบขอ้ มูลผดิ กฎหมายอยใู่ นระบบคอมพิวเตอร์ของเรา แตไ่ ม่ใช่ส่งิ ทเ่ี จ้าของคอมพิวเตอรก์ ระทาเอง สามารถแจ้งไปยังหน่วยงานท่รี ับผิดชอบได้ หากแจง้ แล้วลบข้อมลู ออกเจา้ ของกจ็ ะไมม่ ีความผดิ ตามกฎหมาย

ขอ้ ควรรู้ใน พรบ.คอมพิวเตอร์ พ.ศ.2560 7.สาหรับ แอดมนิ เพจ ท่เี ปดิ ใหม้ กี ารแสดงความเห็น เมอื่ พบขอ้ ความทีผ่ ิด พ.ร.บ.คอมฯ เมอ่ื ลบออกจากพนื้ ท่ีท่ตี นดูแลแล้ว จะถอื เป็นผู้พน้ ผดิ 8. ไม่โพสต์ส่งิ ลามกอนาจาร ที่ทาให้เกิดการเผยแพร่สู่ประชาชนได้ 9. การโพสเกย่ี วกบั เด็ก เยาวชน ตอ้ งปดิ บงั ใบหนา้ ยกเว้นเมื่อเป็นการเชิดชู ชืน่ ชม อยา่ งใหเ้ กียรติ 10. การให้ขอ้ มลู เกย่ี วกับผูเ้ สียชีวิต ตอ้ งไมท่ าให้เกดิ ความเสอ่ื มเสยี เช่ือเสียง หรือถกู ดูหมนิ่ เกลียดชัง ญาติสามารถฟ้องร้องได้ตามกฎหมาย 11. การโพสต์ด่าว่าผ้อู ื่น มีกฏหมายอาญาอย่แู ลว้ ไมม่ ีขอ้ มลู จรงิ หรอื ถูกตัดตอ่ ผ้ถู ูกกลา่ วหา เอาผิดผู้โพสต์ได้ และมโี ทษจาคกุ ไมเ่ กิน 3 ปี ปรบั ไม่เกิน 200,000 บาท 12. ไมท่ าการละเมิดลิขสทิ ธ์ิผ้ใู ด ไมว่ ่าข้อความ เพลง รปู ภาพ หรอื วดิ โี อ 13. สง่ รปู ภาพแชรข์ องผอู้ ื่น เช่น สวัสดี อวยพร ไม่ผิด ถ้าไมเ่ อาภาพไปใช้ในเชงิ พาณชิ ย์ หารายได้