1

๗ หนวยการเรียนท่ี  การเขียน สาระสําคญั   การเขยี นเปน การถายทอดความรู ความคดิ ความรสู ึก และความตอ งการของผเู ขียนใหผ อู นื่  ทราบเปนลายลักษณอกั ษร  การเขยี นจะประสบผลสําเร็จบรรลตุ ามวัตถปุ ระสงคเ ปน อยางดีหรือไม ขน้ึ อยูกบั ความมุงหมายของการเขยี น  หลกั ในการเขยี น  วธิ ีการเขยี น  การใชภ าษาในการเขียน ตลอดจนเน้อื หาท่ีเหมาะสมกบั ผอู า น เปนสําคัญ จดุ ประสงคก ารเรยี นร ู ๑.  อธบิ ายความหมายและความสาํ คญั ของการเขยี นได  ๒.  บอกจุดมงุ หมายของการเขยี นได  ๓.  บอกองคประกอบของการเขียนได  ๔.  บอกหลกั ทัว่ ไปในการเขยี นได  ๕.  บอกการเขียนทม่ี ีประสทิ ธภิ าพได  ๖.  บอกลกั ษณะของผูเขยี นทด่ี ีได  ๗.  จาํ แนกประเภทของการเขยี นได เนือ้ หา  ๑.  ความหมายของการเขยี น  ๒.  ความสําคญั ของการเขยี น  ๓.  จดุ มงุ หมายของการเขียน  ๔.  องคประกอบของการเขียน  ๕.  ประสทิ ธิภาพของการเขียน  ๖.  หลกั ท่ัวไปในการเขยี น  ๗.  การใชภาษาในการเขียน  ๘.  ประเภทของการเขยี น

๒  การเขยี น  1  ความหมายของการเขยี น การเขียน  หมายถึง การถา ยทอดความคดิ ความรู ความตองการ และความรูสึกออกมาเปน  ตวั หนงั สือ  ใหผูอานไดอา นและเขา ใจในจดุ ประสงคข องผเู ขียน (ปรยี า หริ ญั ประดษิ ฐ, ๒๕๓๒ : ๖๘)  การเขียน  หมายถึง  การสอ่ื สารความรคู วามคดิ   ทัศนคต ิ และอารมณ  เปนตัวอักษรจาก ผเู ขียนถงึ ผอู าน (สมพร  มนั ตะสตู ร , ๒๕๒๕ : ๑)  2  ความสําคัญของการเขียน  ๑.  การเขยี นเปน ทักษะทางภาษาอยางหนง่ึ ที่ใชใ นการส่ือสารระหวา งมนษุ ย  ๒.  การเขียนเปนเครื่องมอื บันทกึ มรดกทางปญ ญาของบรรพบุรษุ   และถา ยทอดไวใหค น รุนหลงั ไดร บั รู  ๓.  การเขียนเปนอาชีพท่สี าํ คัญอาชพี หน่ึง ทีไ่ ดร ับการยกยองมาตงั้ แตโบราณจนถงึ ปจ จุบัน  ๔.  การเขยี นเปน เครอื่ งมอื ทท่ี ําใหเกดิ ผลตามตอ งการทงั้ ผลดีและผลเสยี (ทัศนีย  ศุภเมธ,ี  2526 : 108)  3 จดุ มุงหมายของการเขียน  ๑.  การเขยี นเพอื่ เลา เร่ือง  ผูเขียนจะตองรจู กั ใชว ธิ เี ขียนเลา เรื่องทช่ี วนใหอานและเห็นภาพ เหตกุ ารณ  จะทาํ ใหผ ูอ านอยากติดตามเรอื่ งโดยตลอด  เชน   การสรางจดุ สนใจเม่ือเร่มิ ตน และลาํ ดับ เร่ืองตามเหตุการณก อ นหลัง  การเขยี นลกั ษณะน้ไี ดแ ก การเขยี นเลา ประวัติ เลาเหตกุ ารณ  เขยี นเลา  ประสบการณ เปน ตน   ๒.  การเขียนเพื่ออธบิ าย  ใชก ับการเขียนประเภทตาํ รา  หรอื งานวชิ าการมากกวาเปน การ อธิบาย แจกแจงขอเท็จจริง ความร ู อธิบายวธิ ใี ช  เพ่อื ใหผอู ื่นเขา ใจ  ภาษาทใ่ี ชต องรัดกมุ   การ ลําดับขนั้ ตอนเหตกุ ารณก อนหลงั จากเหตไุ ปสผู ล  เชน   เขียนวธิ ีการทําอาหาร  เขยี นคมู ือการดูแล รถยนต 

๓  ๓.  การเขยี นเพ่อื โฆษณาจูงใจ ผูเ ขียนจะตองรูจกั ใชภ าษาเพอ่ื โฆษณาจูงใจใหผ อู านสนใจ การเขยี นลักษณะน้ี จึงใชภ าษาทจี่ ดจาํ งา ย คลองจอง กะทดั รดั สะดดุ ตา มคี วามแปลกใหม เชน  “สะอาดอยา งมีลลี า”  “ซกั อยางมีช้ันเชิงตอง ตอ ง…เทานน้ั ”  ๔.  การเขียนเพอ่ื ปลกุ ใจ  เปนการเขยี นเพอ่ื ใหคนเกิดความเขมแขง็   พรอมเพรียง สามัคค ีเปน อันหนง่ึ อันเดยี วกนั   การเขียนลกั ษณะนจ้ี ะตองใชประโยคสัน้ ๆ  มกี ารเนน ยาํ้ ไดแก  การเขยี น เพลงปลุกใจ ตาง ๆ  ๕.  การเขยี นเพอื่ แสดงความคดิ เห็น  การเขยี นลกั ษณะนต้ี อ งคาํ นงึ ถงึ ขอ เท็จจรงิ   แสดงให เหน็ ไดช ัดเจน  การใชวจิ ารณญาณท่ถี กู ตองยตุ ธิ รรม  เสนอความเหน็ โดยอา งขอมูล  ไดแ ก  การเขียน วเิ คราะหข าว การวจิ ารณห นังสอื   ๖.  การเขยี นเพอื่ สรางจินตนาการ  เปน การเขยี นทต่ี องการใหผอู านเกดิ จนิ ตนาการและ คลอยตาม ไดแ ก  การเขยี นเร่ืองสนั้ นวนยิ าย บทรอยกรอง เปน ตน   ๗.  การเขยี นเพื่อลอเลยี นเสยี ดส ี เปนการเขยี นทห่ี ยบิ ยกเอาส่งิ ใดสิ่งหนึง่ ท่อี าจจะเปน สว น บกพรอ งของสงั คมมากลา วตําหนิ แตใชวิธกี ารท่ไี มรุนแรง  เชน การลอเลียนเสยี ดสดี วยภาพ ดวย ถอยคาํ หรือดว ยท้ังภาพและถอยคาํ เปน ตน   จะเหน็ ไดวา การเขยี นเปน วธิ กี ารสอ่ื สารท่ีมปี ระสิทธภิ าพวธิ ีหนึง่   ทมี่ นุษยสามารถถายทอด ขอเทจ็ จริง ความคดิ จินตนาการ ทัศนคติ  อารมณ และความรูส ึกตางๆ ไดเปน อยา งดี  ท้งั น้ีข้นึ อยกู ับ ความสามารถของผเู ขียนเปน สําคญั   4  องคป ระกอบของการเขยี น องคป ระกอบในการเขยี นทสี่ ําคญั มีอยู ๔ อยา ง คอื   ๑.  ชื่อเรือ่ ง  เปนขอความทกี่ าํ หนดใจความของเรอ่ื ง  ซึ่งจะชวยเปน เคร่ืองกาํ หนดกรอบ หรอื แนวทางการเขยี นของเรอื่ ง  ทําใหผ เู ขียนมจี ดุ มุงหมายทแ่ี นนอนในการเขยี น  ๒.  คําขึ้นตน หรอื คาํ นํา  เปนการช้ี หรือแนะนาํ สาระสําคัญของเรือ่ งวา มขี อบเขต  และม ีจุดเดน อยา งไร  คาํ ขนึ้ ตน หรอื คํานาํ ควรเปน ขอ ความทกี่ ะทดั รดั และดงึ ดูดความสนใจ  ๓.  เน้ือเรอื่ ง  เปนองคประกอบทสี่ าํ คัญทสี่ ดุ ของการเขยี น ตอ งมีรายละเอียด มีสาระท่ ีนา สนใจ  เปนใจความสําคญั ของเรอื่ ง  ซงึ่ ตอ งมคี วามชดั เจน มเี อกภาพ มกี ารลําดับความทไ่ี มส บั สน มีเหตมุ ผี ล และมสี มั พันธภาพทีด่ ี เปน ขอ ความทก่ี ระชับชัดเจน 

๔  ๔.  คาํ ลงทาย หรอื คาํ สรปุ   เปน การทบทวนสาระสาํ คญั ของเรอื่ งทั้งหมด ซึ่งอาจเปนการ กลาวยํ้า  การอา งองิ   การสรปุ มกั ข้ึนอยกู บั สถานการณของเรอื่ งทจี่ ะทําใหผ อู า นทราบวา เรอ่ื งนน้ั  ไดจบลงแลวอยา งสมบูรณ (สนุ ีย เล่ยี วเพญ็ วงศ, ๒๕๓๙ : ๗๕)  5 ประสทิ ธิภาพของการเขยี น  การเขียนเปนทง้ั ศาสตรและศิลป จะดีหรอื ไมเ พยี งใดยอมขน้ึ อยกู ับผเู ขียนเปนสําคัญ  โดยท ่ีผูเ ขยี นจะตองมคี วามรใู นเรอื่ งทีเ่ ขยี น ตลอดจนระเบยี บแบบแผนของการใชภ าษาเปน อยางดี รวมทัง้  มีการฝก ทกั ษะการเขยี นใหมีความชาํ นาญ  ซ่ึงประสทิ ธิภาพของการเขยี นจะประกอบไปดว ย  ๑. เขียนคาํ ไดถ กู ตอ ง ผเู ขยี นจะตอ งรวู าคําใดเขยี นอยา งไร สะกดตวั การนั ตถูกตอ งหรอื ไม เพราะถาใชคําผดิ ความหมายก็จะผดิ ไปดวย  ๒.  เลอื กใชคาํ ไดถ กู ตอง  ประสทิ ธิภาพของการเขยี นท่ดี นี นั้   ผูเขียนจะตอ งคาํ นึงถึง การเลอื กใชค ําใหถ ูกตองตามระเบยี บของภาษา เพราะคาํ บางคาํ ทําหนาท่ไี ดห ลายอยาง ผเู ขียนควร ตอ งเลือกใชใหถ ูกตอ งตรงตามความหมายและเหมาะสมกบั กาลเทศะ  ๓.  ใชส ํานวนไดถ กู ตอง  ผเู ขียนจะตอ งรูวาควรเลอื กใชส าํ นวนใด  เพราะการใชสาํ นวนจะ ชวยใหเ หน็ ภาพพจน เขาใจงา ย รวมท้งั ชว ยทําใหผลงานนาอา นยงิ่ ขนึ้   ๔.  ใชประโยคถูกตอ ง  ผูเ ขยี นจะตอ งรูแ ละเขาใจถึงการใชป ระโยคแตละประเภท    เพราะ ประโยค เปนสวนประกอบอยางหนึ่งของการเขียน หากใชป ระโยคไมถกู หลักภาษา  กจ็ ะทาํ ให ความหมายคลาดเคลื่อนหรือผิดไปได  ๕.  รูจกั การเขียนประเภทตา ง ๆ  งานเขยี นที่ดีนนั้ จะตอ งใหท ้งั ความรู ความคิด อารมณ และ ความรสู กึ ผเู ขยี นจะตองศกึ ษา สงั เกต และฝก ฝนการเขียนหลายๆ รูปแบบใหเกดิ ความชํานาญ เพื่อใชเปน แนวทางในการเขยี นตอ ไป  นอกจากน้ี ผเู ขยี นจําเปนตองมจี ดุ มงุ หมายของการเขยี นท่ชี ัดเจน และเขาใจในตวั ผอู า น จึงจะทําใหงานเขียนประสบผลสาํ เร็จเปนอยางดี  6 หลักท่ัวไปในการเขยี น ผูเขียนทกุ คนยอมตองการทจ่ี ะใหงานเขยี นของตนเองออกมามคี ุณภาพ  และเปนท่ียอมรับ ของผูอาน ซงึ่ การเขยี นทด่ี ีน้ัน ผเู ขยี นควรยดึ หลักดังตอ ไปนี้ 

๕  ๑.  มีความชดั เจน  เม่อื อานแลว เขา ใจทนั ทไี มเ คลอื บแคลงสงสัย โดยใชภาษาทีง่ า ย รดั กมุ  และถกู ตองตามความหมาย  ๒.  มจี ุดมุง หมายทีช่ ดั เจน  เมอื่ อานแลวสามารถจบั จุดมุงหมายไดท นั ท ี ๓.  มคี วามสมั พันธ  ลาํ ดบั ความใหต อเนือ่ งสมั พนั ธก ัน ไมวกวน ผูอ านติดตามงา ย  ๔.  มีความกวางขวาง เมอื่ ไดอ า นแลว ทาํ ใหเพ่ิมพูนความรู หรอื ความบันเทงิ  หรือทง้ั ความร ูและความบนั เทงิ   ๕.  มีความประณีตในการใชค าํ   ตลอดจนการเขาประโยค ไดอ ยางถูกตองเหมาะสม  ๖.  มีความไพเราะ ควรเลอื กใชภาษาทส่ี ุภาพไพเราะ ทาํ ใหผูอานประทบั ใจ  (ผอบ โปษะกฤษณะ อา งใน ไพฑูรย  สินลารตั น และคณะ, ๒๕๓๘ : ๗๗) 7  การใชภาษาในการเขยี นการเขยี นจะตองใชค ําใหถ ูกตอ งตามภาษา  เพราะตอ งกาํ หนดตวั อกั ษรเปนหลกั   ซ่งึ จะใช ตัวอักษรแทนคําพูด  ถา เขยี นผดิ ความหมายกจ็ ะแปรเปล่ียนไป  การใชภ าษาในการเขียนมหี ลกั  ดังตอ ไปน้ี ๑.  การใชค าํ  ๑.๑  ใชคาํ กะทัดรัด  หมายถงึ การเลือกใชค ําท่สี อ่ื ความหมายไดช ดั เจน  แจมแจง  ไมเยน่ิ เยอ  เชน  เขายังมชี ีวิตและมลี มหายใจอยใู นขณะนี้  (ไมค วรใช)   เขายังมชี วี ติ อยใู นขณะน ี้ (ควรใช)   ๑.๒  ใชคาํ ท่มี คี วามหมายชดั เจนไมก ํากวม  คาํ บางคาํ อาจสอ่ื ความหมายไดห ลายอยาง การ นาํ คําเขาประโยคจึงตอ งระมัดระวงั   โดยใชค าํ ใหต รงตามความหมายท่ีสดุ   ถา ขอ ความใดไมชดั เจน หรอื มีความหมายกํากวม  ผูเขียนกจ็ ะตอ งหาคาํ ท่ีทม่ี คี วามหมายเฉพาะลงในการเขยี นเพอ่ื ย้ํา ความหมายใหชัดเจนย่ิงขึน้ เชน  เพ่อื นผมประสบอบุ ตั ิเหตุขบั รถชนตน ไมต าย  (ไมช ดั เจน)  (อาจหมายถึงขับรถชนตนไมทตี่ ายแลว หรอื หมายถงึ ขับรถชนตน ไมจ ึงตายก็ได)  

๖  ๑.๓  ใชคาํ ถกู ตองตรงตามความหมาย หมายถงึ การใชคําไดถ กู ตอ งตามหลักการใชแ ละใช ภาษสื่อความหมายไดชัดเจน เชน  เขากระทําไมด กี ับฉนั มาก ฉนั รสู กึ ประทบั ใจกับเหตุการณค รั้งนน้ั   ในความหมายนค้ี วรใชคําวา “ฝง ใจ”  ถา “ประทบั ใจ” จะใชก ับเหตกุ ารณหรือเรอื่ งราวทพ่ี ึงพอใจ ท่ีรสู กึ เปน สขุ   ๑.๔  ใชวิธีหลากคาํ หมายถึง  การละเวน การใชถอ ยคําท่ีซา้ํ ๆ กนั โดยการหาคําอน่ื  ทม่ี คี วามหมายใกลเ คยี งมาใชแ ทน หรอื เปลยี่ นการลาํ ดับความลงบา ง  เปนการหลกี เล่ียงการใชค าํ  ท่ีซ้ําซาก เชน  เมอื่ กลับถงึ บา นตอ งหุงขา วตอ งอา นหนังสอื และตอ งดโู ทรทัศนทกุ วนั (ไมค วรใช)   เมื่อกลบั ถึงบา นฉันตอ งหุงขา วแลว จงึ อานหนงั สือหลงั จากนัน้ จึงดูโทรทศั นท กุ วนั   ๑.๕  ใชค ําเหมาะแกร ะดบั บุคคล  หมายถึงการใชค ําใหเ หมาะแกบ คุ คลทัว่ ๆ ไป เชน  การ ใชร าชาศัพทสาํ หรับพระบาทสมเด็จพระเจาอยหู วั   สมเดจ็ พระนางเจาพระบรมราชนิ นี าถ  พระบรม วงศานวุ งศ  สมเด็จพระสงั ฆราช  และพระสงฆ  ตลอดจนบคุ คลท่วั ไปท้งั ที่ออ นอาวโุ สและ มีอาวุโสเชน  อาจารยคะ ดิฉันขออนุญาตหยดุ เรียน 1 วันเพราะปวดหวั มากคะ (ปวดศรี ษะ)  วนั น้ีไมตองเรยี นวิชาภาษาไทย เพราะอาจารยแกไมม า  (ทา น)  ๑.๖  ใชคาํ ถูกกาลเทศะและโอกาส  หมายถงึ การใชคําใหถกู กับโอกาส  เวลา  และ สถานที่ เชน   ขอเชิญแขกทกุ คนรดน้าํ งานแตงงานคบู า วสาว  (ไมควรใช)   ขอเรยี นเชญิ ผูมเี กียรติทุกทา นหลัง่ นาํ้ พระพทุ ธมนตแ กคบู าวสาว  ๑.๗  ใชค ําใหถ ูกตอ งตามความนยิ ม คําบางคําเมื่อตางสมัยกนั ความนยิ มในการใชยอ ม เปลยี่ นแปลงไปดวย ผูเขยี นจึงควรศกึ ษาการใชค ําใหถกู ตองตามความนิยม เชน   คาํ วา  คนชรา  ปจจุบนั นยิ มใชว า  ผูสงู อาย,ุ ผสู ูงวัย  คาํ วา  นักเรยี นทยี่ ากจน ปจจุบนั นิยมใชว า  นกั เรียนทขี่ าดแคลนทนุ ทรพั ย  ๑.๘  คาํ ท่คี วรหลีกเล่ียงในการเขยี น  มีดังน้ ี ๑)  คาํ ต่าํ ถือวาเปนภาษาหยาบ เชน มึง กู เอง็ ขา โวย  ๒)  คําที่ผดิ ระเบยี บ เชน ศรี ษะแมเ ทา ทรงพระคนั   ๓)  คาํ ภาษาพูด จะไมน ํามาใชใ นกาษาเขียน เชน   เยอะแยะ  ควรใชว า   มากมาย

๗  ๔)  คาํ ภาษาถน่ิ   คือคําทใี่ ชเฉพาะในถน่ิ ใดถน่ิ หนงึ่ ไมเ ปนภาษากลางและไมเปนที่ เขา ใจกันโดยทว่ั ไป  เชน  ภาษาเหนือ  แป  หมายถงึ   ชนะ , จอง  หมายถงึ   รม   ภาษาใต  มนั เทด  หมายถึง  มันสําปะหลัง, ยานดั   หมายถงึ   สบั ปะรด  ๕)  คาํ สแลง เปนคําที่ใชใ นคนกลุมหนึง่   ไดร ับความนยิ มในชัว่ ขณะ  จะไมน ยิ มนําคํา ประเภทนมี้ าใชในการพดู และเขยี นทเี่ ปนทางการ เชน ปง ไมส น น้ิง ฯลฯ  ๖)  คาํ หนงั สอื พิมพ เปนคําท่ีใชเ ฉพาะวงการหนังสอื พมิ พ เปนคาํ ส้ัน กระชับ สะดุดตา เชน   ลานแตก! แตไมไดตงั ค  ๓ โจรปลนแบงคก ลางกรุง ฯลฯ  ๗)  คาํ ท่ีใชใ นการประพนั ธ  คาํ เหลา น้ีเปนคาํ ที่ใชเ ฉพาะจะนํามาใชใ นภาษาธรรมดา ไมได  เชน  มารศร ี ราตร ี ฯลฯ  ๘)  คําวทิ ยาการ เปน คาํ ทใ่ี ชเฉพาะวิชา  ยอมไมเ ปนทรี่ จู ักกนั โดยท่วั ไป  เชน  คําท่ีใชใ นวงการศกึ ษา วงการวิทยาศาสตร ฯ  เชน   ทกั ษะ จิตพสิ ยั ฯลฯ  ๙)  คําท่ีใชใ นการโฆษณา  ภาษาโฆษณาเปน ภาษาเฉพาะ  ผูใชตอ งการใหผ ฟู ง สนใจ  จงึ คิดคําขึ้นใหมแ ตก ็ควรระวังไมใหภ าษาเสยี ไป เชน   ซปุ เปอรสวย  เปน การใชภ าษาไทยปนภาษาอังกฤษ  ๑๐)  คําภาษาตา งประเทศปนภาษาไทย  เชน ตัวอยางประโยควา   จะทําใหไดผ ลสําเรจ็ ตอ งมเี อกซพีเรยี นส (experience)  ทําใหคนทว่ั ไป ไมเ ขาใจ (ผะอบ  โปษะกฤษณะ, ๒๕๓๒ : ๖๘–๖๙)  ๒.  การสรางประโยค  เม่อื รูจักใชค าํ แลว จึงควรรจู ักการสรางประโยคทีด่ ี ซ่งึ มหี ลกั การสรางดังนี้  ๒.๑  ผกู ประโยคใหถ ูกตองตามหลักภาษาไทย  ตองมีความสมบูรณ  เรยี งลาํ ดับคําให เหมาะกับตาํ แหนงและหนา ท ่ี ใชค ําเช่อื มใหเ หมาะกบั ความ ใชล ักษณะนามไดถูกตอ ง  รวมท้งั การ วางน้ําหนกั ของคําใหถ ูกท่ ี ๒.๒  ผกู ประโยคใหถกู ตอ งตามหลกั การเขยี นทีด่ ี  คือมีความกระชับ  ความหมาย ชดั เจนมีความกลมกลืนและตอ เนื่องกนั เปน อยางดี (สุนีย  เลยี่ วเพญ็ วงษ, ๒๕๓๙ : ๘๐)

๘  ๓.  การเขยี นยอ หนา   การเขยี นยอหนา จะตอ งรูจกั วางตําแหนงของประโยคและขอ ความสนบั สนนุ เปน ประโยคขยายความ  ซงึ่ แตละยอหนา จะตองมีความสอดคลอ งกัน (สัมพนั ธภาพ)  และมใี จความ สําคัญเพียงใจความเดยี ว (เอกภาพ)  ซ่ึงมักจะอยูทป่ี ระโยคหลักเปน สาระของเร่อื ง(สารตั ถะ) ดงั นน้ั  หากจะกลาวถงึ เรอ่ื งหรือประเด็นอื่น จึงควรขึน้ ยอ หนาใหม ซ่ึงควรตอ งมคี วามเกย่ี วเน่อื งกบั ยอ หนา  เดมิ ดวย  ๔.  การใชโ วหาร  งานเขยี นจะมีคณุ คา หากผูเขียนใชโ วหารประกอบในการเขียนนนั้ ๆ ไดอยา ง เหมาะสมกบั เรอ่ื งทเี่ ขียน โวหารท่ีใชใ นการเขียนมี ๕ โวหาร ดงั น้ ี ๔.๑  การบรรยายโวหาร  หมายถงึ   การเขยี นเลา เรื่อง อธิบายรายละเอียดตาง ๆ  โดย ไมสอดแทรกความรสู กึ ของผูเขียนลงไปดวย  งานเขียนท่ีใชโวหารประเภทน้ี ไดแก  จดหมายเหตุ ประวตั ิ รายงาน เรยี งความ นิทาน นยิ าย ตํานาน บทความ เปน ตน   ๔.๒  พรรณนาโวหาร  หมายถึง  การเขยี นทที่ ําใหผูอา นเกิดอารมณและความรสู กึ ไป กบั ผูเขียน  การใชโ วหารนี้ผูเ ขยี นตองสอดแทรกความรูสกึ ลงไปในงานเขยี นดว ย   งานเขียนท่ใี ช โวหารประเภทน้ีไดแก  การเขียนเกย่ี วกบั ความสวยงามของสถานท่ ี  การยกยอ งบคุ คลสําคญั     การ รําพันความในใจ การพลัดพรากจากคนรกั   ๔.๓  เทศนาโวหาร  หมายถึง การเขียนใหผ ูอานเหน็ คุณและโทษ  เพ่อื แนะนาํ ส่งั สอน และใหปฏิบตั ิตาม งานเขียนทใี่ ชโ วหารประเภทน้ไี ดแ กเ รื่องทเ่ี กย่ี วกบั คุณธรรมตาง ๆ เชน ความ ซื่อสัตย  ความกตัญกู ตเวท ี ความเพียร  ความมธั ยสั ถ  ความเมตตากรุณา  และเรือ่ งที่เกี่ยวกับ คําสัง่ สอนทางศาสนา เชน ทาํ ดไี ดดี ทาํ ชั่วไดช ่ัว เปน ตน  ๔.๔  อุปมาโวหาร  หมายถงึ การเขยี นเพอ่ื เปรยี บเทียบ  โดยสามารถเปรยี บเทียบเรื่องที่ เปน ทั้งรปู ธรรมและนามธรรมได  เพ่อื ใหผอู า นเขา ใจเรื่องไดดยี งิ่ ขนึ้   โวหารชนดิ นมี้ กั แทรกอยใู น พรรณาโวหาร  ๔.๕  สาธกโวหาร  หมายถึง  การเขยี นเพ่อื ยกตวั อยา งสนับสนนุ เร่อื งทีไ่ ดกลาวมาแลว ใหเ ขาใจยิง่ ขน้ึ   เรือ่ งทีน่ ิยมนาํ มายกตวั อยาง ไดแก  นทิ านชาดก  นิทานอีสป  เรอ่ื งจากวรรณคด ีและเรื่องจากประวัติศาสตร เปนตน  โวหารชนดิ นม้ี กั แทรกอยใู นเทศนาโวหาร  (อจั จมิ า  เกดิ ผล, ๒๕๓๓ : ๘๘–๘๙)

๙  8  ประเภทของการเขียน งานเขยี นโดยท่วั ไปแบง เปนประเภทใหญ ๆ ได ๒ ประเภท คือ  การเขยี นทเ่ี ปน แบบแผน และ การเขยี นท่ไี มเ ปนแบบแผน  ๑.  การเขยี นทเี่ ปน แบบแผน  คือการเขียนที่มรี ูปแบบแนนอน ไดแ ก  ๑.๑  การเขยี นเรยี งความ  ๑.๒  การเขียนบทความ  ๑.๓  การเขยี นยอ ความ  ๑.๔  การเขียนรายงาน  ๑.๕  การเขยี นจดหมาย  (รายละเอียดอยูในหนว ยการเรียนท่ี ๘)การเขียนเรยี งความ  เปน การเขยี นที่แสดงความรู ความคิด ความรูสกึ และความเขา ใจของเราใหผอู านทราบ ผเู ขียนตอ งมคี วามรูในเร่ืองทจ่ี ะเขียน และลาํ ดับความคดิ เหน็ ไดอ ยางมีระเบยี บ สาํ นวนชวนอาน เน้ือหาสาระทงี่ าย ๆ  จะประกอบ ดว ยความรู  ความคดิ ที่เสริมทางปญ ญา  การเลอื กเรอ่ื งท่จี ะเขยี นเรยี งความ  ๑.  ควรเปนเหตกุ ารณท ีเ่ พิ่งเกิดขึ้นและนาสนใจ อาจเปน เรื่องราวท่ีเกดิ ขนึ้ ในโรงเรียน  เชน  วนั เดก็ วนั ไหวค รู วนั ขนึ้ ปใ หม หรือกําลังเปน เร่อื งทอี่ ยูในความสนใจของคนท่ัวไป เชน  การสง ยาน อวกาศไปนอกโลก เปน ตน  ๒.  เปนเร่ืองใกลต วั มาเลา หรือบรรยายใหผ ูอา นเขา ใจและเห็นภาพได  เชน  การจดั สวน ดอกไม  การปลกู ผักสวนครวั ภายในบาน  ๓.  เปนเร่ืองท่ใี หอ ธบิ ายความพรอ มทง้ั ใหข อคิดเห็นสว นตวั   ในเรอื่ งทก่ี ําลงั เปน ทสี่ นใจ ของคนสว นมาก  เชน ปญหายาเสพยต ิดเปน ภัยตอ สังคม  ความคดิ เห็นเหลาน้ีควรมหี ลกั เกณฑ  ซ่งึ  อาจชวยใหค นสว นใหญหันมาเขา ใจ และชวยแกปญหาได  สว นประกอบหลกั ของเรยี งความ  จะประกอบดว ย  ๑.  คํานาํ   เปนตวั เปดเรือ่ ง เพอ่ื จงู ใจใหน า อา นไมค วรยาวเกินไปจะเปนอยา งไรกไ็ ด  แต ตองเขียนใหเราใจผูอ า น  ใหอยากอา นตอ ไป คาํ นาํ มีดว ยกนั หลายแบบ 

๑๐  ๒.  เนือ้ เรอื่ ง  เปนตอนสําคัญทสี่ ุด เปน ใจความของเร่ือง  โดยเรียงลาํ ดับตงั้ แตตน จนจบ เพราะฉะนนั้ เนอื้ เรือ่ งจะตองมสี าระ มเี หตุผล และควรมกี ารจดั ลําดับอยางเหมาะสม  ยกตวั อยาง ประกอบใหเนือ้ ความชัดเจน  ยอหนาทกุ ยอหนา จะตอ งมีสมั พนั ธภาพกนั อยา งดี  ๓.  สรุป  เปนสวนสุดทา ยที่เขยี นปด เรื่อง ลกั ษณะเปน การเขียนทงิ้ ทา ยใหผ อู า นเกิดความ ประทับใจ  บทสรุปมคี วามสาํ คัญเทา กบั คาํ นํา เปน การเขยี นฝากความร ู ความประทบั ใจใหก บั ผอู าน การเขยี นสรุปมีหลายแบบแตต อ งเลอื กใหเ หมาะสมกบั เนอื้ เรอื่ ง   การสรุปเปนการปด เรอ่ื ง    ผูอาน จะรสู ึกวาจบจรงิ  ๆ  การใชสาํ นวนโวหารในการเขยี น  ในการเขยี นเรยี งความทัว่ ไป มกั ใช  ๓  โวหาร  คอื   ๑.  บรรยายโวหาร  คือโวหารทใี่ นการใชเ ลา เรือ่ ง หรอื การเลาเรอ่ื งตามทไี่ ดประสบพบมา เชน   เขยี นบทความ  เลาเรอ่ื ง  นยิ าย  ประวัติบคุ คล  สถานที่  เขียนตรงไปตรงมา  มุงความชดั เจน กลาวถงึ เฉพาะสาระสําคญั เทานนั้ และเปนการเขียนแสดงความคิดเห็นเชงิ วจิ ารณ  ๒.  พรรณนาโวหาร  คอื การเขยี นเพื่อใหเกดิ ความแจม แจง ละเอียดลออ  และจะตองใส ความรสู ึก ความซาบซึง้ เพื่อใหผ ูอ านเกดิ อารมณค ลอ ยตาม ใชใ นการพรรณนาความสวยงามของ บานเมือง  สถานที่ บคุ คล รวมทัง้ พรรณนาความรสู กึ ตา ง ๆ  ๓.  เทศนาโวหาร  คอื สาํ นวนที่อธบิ ายใหป ระจกั ษดวยเหตุผล  หรือช้ใี หเ ห็นคณุ ประโยชน หรือโทษของสง่ิ ที่กลา วถึง มีเจตนาใหผ อู านเชอื่ ฟงหรอื คิดคลอ ยตาม ตอ งการแนะนาํ ส่ังสอน  สําหรับโวหารอีก ๒  ชนดิ   ถือวาเปน โวหารที่ใชแ ทรกในการเขียนเรียงความทั่วไป เพื่อให  ขอความในเรยี งความชัดเจนและเขาใจงายขน้ึ ไดแ ก สาธกโวหาร  มกั ใชย กตวั อยางเปนตวั  บุคคลหรอื เหตกุ ารณป ระกอบเพ่อื ใหผ ูอา นเขา ใจเร่ืองชัดเจนยิ่งขึน้   สว นอปุ มาโวหาร เปนสํานวน เปรยี บเทียบ  ซ่ึงจะหาถอ ยคาํ มาอธิบายใหเ ขา ใจไดยาก  ฉะนัน้ จงึ ไมมอี ะไรดีไปกวาการนําเอาสิง่ ท ี่ผูอา นเคยเห็นเคยรจู กั มาเปรยี บเทยี บ จะชว ยใหเขา ใจไดแจม ชดั ยงิ่ ขน้ึการเขียนบทความ  บทความ คือ ความเรียงท่ีเขียนข้ึนโดยมีหลักฐานขอเท็จจริง และในเนื้อหาจะแทรก ขอเสนอแนะเชิงวิจารณหรือสรางสรรคเอาไวดวย  บทความเปนงานเขียนท่ีปรากฏคูกับ หนงั สือพิมพ  เพราะบทความมักเผยแพรทางหนังสือพิมพเปนสวนใหญ นิยมกันในหมูผูอานและ ผเู ขียนในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกฎุ เกลาเจาอยูห ัว  รูปแบบการเขียนคลายกับเรยี งความมาก  แม เนื้อหาสาระของบทความสวนใหญจะไดจากขาวสด แตวิธีเขียนบทความก็ตางจากวิธีเขียนขาว เชน กัน

๑๐  สว นประกอบของบทความ  ๑.  รูปแบบ  บทความมีรูปแบบการเขยี นทีเ่ หมือนกบั เรยี งความ  คอื มโี ครงเรื่องประกอบ ดวย ๓ สวน ไดแก  คํานาํ   เนอื้ เรอ่ื ง  และสรปุ   การต้ังชอื่ เรอ่ื งอาจจะเหมอื นหรอื คลา ยคลงึ กัน  ๒.  ความมุงหมาย   จะเขียนขนึ้ เพื่อเสนอขอคิดเห็นเก่ยี วกบั เรอ่ื ง หรือเหตกุ ารณน ้นั ๆ  ๓.  เนือ้ เร่ือง หวั ขอเรื่องของบทความตองทนั สมยั ทนั ตอ เหตุการณที่อยูใ นความสนใจของ ผูอา นขณะนนั้ หากเลยสปั ดาหห นึง่ หรอื มากกวา อาจลาสมยั ไป  ๔.  วิธเี ขียน บทความจะเขยี นดว ยทว งทํานองแบบเรยี บ ๆ ไมโลดโผน  ประเภทของบทความ แบงไดเ ปน ๒ ประเภทใหญ ๆ คือ  ๑.  บทความเชงิ สาระ  (Formal Essay)  คือ  บทความทีม่ ีสาระเนนหนกั ไปในเชิงวิชาการ โดยผูเขียนตองอธิบายความรอู ยางใดอยางหน่ึงเปน สําคญั ไมตองคาํ นึงถงึ การใชส ํานวนโวหาร หรอื  ความเพลิดเพลนิ ของผอู า น ผอู านตองการความคดิ มากกวาความสนกุ   ๒.  บทความเชงิ ปกณิ กะ  (Informal Essay)  คอื บทความทผ่ี ูเขียนมุงใหค วามรู ความคิด กับผูอ า นบา งแตถ ือวา เปน จุดหมายรอง เพราะผูอ านบทความเชิงปกณิ กะจะตอ งไดค วามเพลดิ เพลิน เปน เบ้ืองตน  วธิ ีเขยี นประกอบดว ย  ๑.  ความนาํ   เปน ตอนเปด เร่ืองทมี่ คี วามสําคญั ยง่ิ ตองเขียนใหเ หมาะ เราความสนใจผอู า น ใหม ากทีส่ ุด  ๒.  เนื้อเรื่อง เปน ชว งที่ตองเขยี นใหรับกับความนาํ แลว แสดงความคดิ ขอมลู เหตุผลตา งๆ ทเ่ี ก่ยี วขอ งกับเรือ่ งอยา งเดน ชัด โดยเรียงลําดับอยางเหมาะสม  ๓.  คาํ ลงทา ย  นับเปนตอนท่ีสําคญั ทีส่ ุด เพราะเปน ชว งท่จี ะประเมินใหร วู าผอู า นประทบั ใจ มากนอ ยเพียงใด ฉะนนั้ นกั เขยี นบทความทดี่ ีควรพถิ ีพิถนั คาํ ลงทายเปน พเิ ศษการเขียนยอ ความ  การเขยี นยอความ  คือการเก็บใจความสาํ คญั ของเรือ่ งตาง ๆ  แลว นาํ มาเรียบเรยี งใหม (แตเ พียงยอ) เพือ่ ใหอ านไดเ ขา ใจเรอื่ งและรวดเรว็ การยอความจะประกอบไปดวย  ใจความสาํ คัญ  หมายถึงขอ ความที่สําคัญท่ีสุดในบทเขยี น หรอื บทพดู   พลความ  หมายถงึ ขอความที่สาํ คญั นอยกวาใจความ ทําหนา ทข่ี ยายใจความใหชดั เจน  ใจความและพลความ  แบง ออกเปน ๓ ชนิด  คอื   ขอ เท็จจริง  ขอคิดเห็น  และขอความ ทแ่ี สดงอารมณ หรือความรูสึก

๑๓  -  ขอเทจ็ จรงิ   เปนเรื่องราวหรอื เหตกุ ารณข องบุคคลใดบคุ คลหนง่ึ หรอื ส่ิงใดสิ่งหนงึ่ ทีทํา อะไร หรืออยใู นสภาพอยา งใด ท่ไี หน เม่ือไร มีปริมาณหรอื ขนาดเทาใด หรอื ลกั ษณะอยา งไร  -  ขอ คดิ เห็น  เปน ขอ ความแสดงความเชอ่ื หรอื แนวคดิ   หรอื ความรูส ึกทีม่ ีตอสิ่งใดสง่ิ หนึ่ง อาจเปน บุคคล วัตถุ เหตกุ ารณ หรือพฤติการณก ็ได  -  ขอความแสดงอารมณห รือความรสู กึ   เปนขอ ความทที่ ําใหผูร ับสารไดท ราบวา ผสู ง สาร มีอารมณ หรอื ความรูสกึ เปนอยา งไร เชน ขนุ เคอื ง หรือชน่ื ชม  เบิกบาน หรอื เศรา โศก  หลักการยอความ มดี ังน้ี  ๑.  อา นเรอื่ งที่ยอ ใหเขา ใจแจมแจง วา ใคร ทาํ อะไร ทไ่ี หน ควรอา นไมนอ ยกวา ๒-๓ เท่ยี ว  ๒.  พิจารณาขอความใดตอนหน่ึง ๆ วาอะไรเปน สาระสําคัญท่ผี เู ขยี นตองการ  ๓.  นาํ ใจความสําคญั แตละตอนออกมาเขียนไวอ ยางยอ ๆ  ๔.  เรยี บเรียงใจความสาํ คัญนั้นใหความตอเนื่องตามลําดับ โดยใชถอ ยคาํ ของผูยอเอง  ๕.  การใชสรรพนาม ใชเฉพาะบรุ ุษที่ ๓ เทาน้นั   เพราะผเู ขยี นยอความเปนผูเ กบ็ ใจความ จากเรอื่ งมาเลา ตอ  ๖.  การเจรจาโตตอบของบุคคลใหย อรวมกัน ไมต องขึน้ บรรทดั ใหม และไมใช เครือ่ งหมายอัญประกาศ  ๗.  กรณที เ่ี รอื่ งเดมิ ใชค าํ ราชาศัพท เมื่อยอแลวกต็ อ งใชร าชาศพั ท โดยเฉพาะที่เปน สวน หรอื เน้ือความสาํ คญั   รปู แบบการยอ ความ  ๑.  การยอเรือ่ ง เรียงความ หรือนิทาน นิยาย จดหมาย ขน้ึ ตน ในประโยคใหใ ชรูปประโยค วา ยอ เร่อื งอะไร ใครเปน ผแู ตง จากหนงั สอื อะไร หนา เทา ไร มใี จความวา อยา งไร  ๒.  การยอ ปาฐกถา  สุนทรพจน  โอวาท  ประกาศ  แจง ความ  คําโฆษณา  พระราชดํารัส เหลา นี้ ขนึ้ ตนวา   เร่ืองอะไร ของใคร เมื่อไร ทไ่ี หน ความวา กระไร  ซงึ่ เปน การเก็บใจความสําคัญ ของเร่ือง  ๓.  การยอ จดหมาย  ถา เปนจดหมายฉบบั เดยี วใหข ึ้นตนวา ยอจดหมาย เร่ืองอะไร ของใคร จากใคร ถงึ ใคร ลงเลขท่ีเทา ใด ลงวนั เดอื น ปใด ความวา อยา งไร

๑๓การเขียนจดหมาย  จดหมาย คือ การติดตอส่อื สารท่ีเขยี นเปน ลายลักษณอ กั ษรตามรูปแบบเฉพาะทกี่ ําหนดไว ใชเ ขยี นติดตอเม่อื อยไู กลกนั  หรือไมส ามารถพูดคุยกนั ได  จดหมายมหี ลายประเภท ดังน้ ี ๑.  จดหมายสวนตวั   เปนจดหมายท่เี ขียนตดิ ตอ กนั ในวงศญาต ิ  เพื่อน  ครอู าจารย ดว ย เร่อื งราวตาง ๆ  ๒.  จดหมายกจิ ธุระ เปนจดหมายทบี่ ุคคลเขยี นตดิ ตอกับบุคคลอื่น หรอื บรษิ ัทหา งรานตา ง ๆ เพ่ือแจง กจิ ธรุ ะตาง ๆ  ๓.  จดหมายธรุ กจิ   เปนจดหมายท่ีเขยี นตดิ ตอกนั ระหวา งบริษัท หางราน องคก ารตาง ๆ ในเร่ืองการงานตาง ๆ  ๔.  จดหมายราชการหรือหนงั สือราชการ  (รายละเอยี ดอยใู นหนว ยการเรียนท่ี ๘)  ก.  จดหมายสวนตัว  จดหมายสว นตวั คอื จดหมายทผ่ี ูสงสารและผูรบั สารเปน คนใกลช ิด  อาจเปน ญาติสนิท หรอื มิตรสหาย  หรือผทู ร่ี ูจักคนุ เคย  ภาษาสํานวนท่ีใชก ันในจดหมายสว นตัวอาจเปน ภาษาพดู หรอื  ภาษาท่ไี มใ ชมาตรฐานกไ็ ด  คําขนึ้ ตนและคําลงทา ยไมมกี าํ หนดกฎเกณฑท่ีตายตวั   เพยี งแตจะตอง ระวงั การใชค ําใหเ หมาะสมกบั ฐานะของผูส งสารและผูรบั สารเทา นน้ั   หลักการเขยี นจดหมายสวนตัว  มดี งั น้ี  ๑.  เขยี นสอื่ ความหมายใหช ดั เจน  ๒.  ระมดั ระวงั การใชภาษาใหเ หมาะสมกบั ฐานะความสมั พันธร ะหวางผูเขยี นกับผูรบั   ๓.  การใชถ อยคาํ ในจดหมายสวนตวั ไมมีหลกั เกณฑท ตี่ ายตวั  ตองใชด ุลพนิ ิจของ ผเู ขียนเพือ่ กอ ใหเกิดความสมั พนั ธทด่ี ตี อกนั   ๔.  จดหมายสวนตวั โดยทวั่ ไปใชเ ขยี นถึงคนท่ีรจู ักกนั  แตบางคร้งั อาจเขยี นถึงบุคคลที่ ไมร ูจ ักกันดว ยวตั ถุประสงคต า ง ๆ เชน ถามปญ หา  ๕.  เมอื่ ไดรับจดหมายจากผใู ดแลวควรรบี ตอบโดยเรว็ ท่ีสุด  ข.  จดหมายธุรกจิ   จดหมายธรุ กจิ หมายถงึ จดหมายทม่ี ีไปมาระหวางหา งรา น  บรษิ ทั   องคก รเอกชน หรอื  บคุ คลทว่ั ไป  โดยมีจุดมงุ หมายเพอ่ื ตดิ ตอ ส่ือสารเพือ่ การธรุ กจิ ตา ง ๆ ใหป ระสบความ สําเรจ็ ตามท่ีต้ัง จดุ มุงหมายไว เชน   การสงั่ ซ้อื ของ การโฆษณาสินคา   การทวงหนี้ หรือสอบถาม และ คอยสอบถาม

๑๔ เรื่องราวตา ง ๆ  การสมัครงาน เปนตน   การเขยี นจดหมายประเภทนตี้ อ งใชภาษาท่ีเปนทางการ ระเบยี บการเขยี นมีกฎเกณฑท ีแ่ นนอน คําขึน้ ตน  คาํ ลงทา ย  ทม่ี ีการกําหนดไวอยางแนช ดั ขอ ความ ท่ีใชต องรัดกุม กระชับ สน้ั แตไดใจความ และสามารถส่อื สารกันไดถกู ตอง  หลกั การเขยี นจดหมายธุรกิจ  มดี ังน้ี  ๑.  ใชภ าษามาตรฐาน  ถอยคําสาํ นวนสุภาพ กะทดั รัด ตัวสะกด การันต  และเครือ่ งหมาย วรรคตอนตา ง ๆ ตอ งถูกตอ ง  ๒.  มีความสมบูรณ   เนื้อความของจดหมายสามารถส่อื สารไดถ กู ตอ งครบถวน  ตามความ ประสงคข องผเู ขียน  ๓.  มคี วามชดั เจน    ภาษาที่ใชเ ขา ใจความหมายไดงา ยและถูกตองตรงตามความตอ งการ ของผเู ขียน  ๔.  แสดงความระลกึ ถึงผูอา นเพ่อื ใหเกดิ ความรสู กึ ท่ีดีตอกนั (สมพร  มันตะสตู ร แพง  พิพัฒน, ๒๕๔๐ : ๑๐๖)  ลกั ษณะจดหมายธรุ กจิ ท่ดี ี  ควรมีลกั ษณะ ดงั น้ ี ๑.  ใชก ระดาษและซองคุณภาพอยางดี มีมาตรฐาน  ๒.  วางรปู แบบถูกตองตามแบบฟอรมทกี่ าํ หนด  ๓.  มคี วามประณตี ในการพิมพ  ๔.  มีความสะอาดเรยี บรอ ยเปน ระเบยี บ  ๕.  ใชภาษาสภุ าพ มีความถกู ตอ ง กะทดั รัด ชดั เจน  ๖.  มีเนอื้ หาตรงตามวตั ถุประสงคทต่ี อ งการสอื่ สารการเขียนรายงาน  การเขยี นรายงาน คอื การเขียนทีเ่ รียบเรยี งข้นึ เพ่ือใชเ ปนเครอ่ื งมอื ถายทอดความรคู วามคดิ  หรอื ผลจากการศกึ ษาคน ควา  สาํ รวจ รวมทง้ั เสนอแนวทางปฏบิ ตั งิ านเรื่องตาง ๆ  การเขยี นรายงานเชงิ วชิ าการ คอื การเขียนทีผ่ ูศกึ ษาเขียนขนึ้ เพ่ือรายงานผลการศกึ ษา หรอื ผล การปฏบิ ตั งิ าน   เนอื้ หาในรายงานจะเกย่ี วกบั การศกึ ษา สาํ รวจ วิเคราะห  วจิ ัย  รวมทั้งการเสนอ ขอคิดเหน็ และแนวทางการปฏิบตั งิ าน  นกั เรยี น นกั ศกึ ษา สว นมากจําเปนตองเขยี นรายงาน     โดยผูสอนมจี ุดมุงหมายเพ่อื ใหรจู กั  ศึกษาคน ควา เพิม่ เตมิ นอกจากการศกึ ษาเลา เรียนในชน้ั เรียน และโดยเฉพาะเปนการเสนอวทิ ยาการ ใหม  ๆ ทีไ่ ดคน พบมาเผยแพร

๑๕  หลกั เบอื้ งตนในการเขยี นรายงาน คือ  ๑.  ควรกาํ หนดหวั ขอในการเขียนรายงานใหอยูในขอบเขตของรายวชิ าทกี่ าํ ลังศกึ ษาอยู  ๒.  ทาํ โครงรา งตามหวั ขอ ทกี่ ําหนดไว เพ่ือเปน แนวทางในการคน ควา   ๓.  คน ควา ศึกษาขอมูล หลักฐาน เพอ่ื นํามาประกอบการเขยี นรายงาน ทาํ ไดโ ดยการอา น การฟง การสังเกต การสัมภาษณ การทดลอง  ๔.  นําขอ มลู หรือเร่ืองท่ีไดมาจดั ลําดับใหเ ปนไปตามโครงรางทวี่ างไว  ๕.  ลงมอื เขียนรายงานตามรปู แบบท่นี ยิ มใชโ ดยทวั่ ไป เชน   -  หัวขอเรือ่ งเขียนกลางหนากระดาษ  -  หัวขอ สําคัญเขยี นชิดขอบซายมอื และขดี เสน ใต  -  ขอ ยอ ยตอไปเขยี นยอหนา ไปประมาณ ๗ ตวั อักษร และถามีหวั ขอ ยอย ๆ กจ็ ะยอ เขาไปอกี ๓ ชว งตวั อกั ษร  ๖.  การเขียนรายงานตอ งมหี ลักฐานประกอบ เพื่อใหเ กดิ ความนา เช่อื ถอื   หรอื แหลงขอมลู  ท่นี ํามาเขยี นไวใ นรายงาน ผเู ขยี นจาํ เปน ตองเขียนเชงิ อรรถ หมายถงึ สว นทายของหนา ทเี่ ขยี นบอก ท่มี าวาเปนของใคร มาจากไหน สว นอญั ประกาศ คือขอความทผี่ ูเขียนนําเอาขอ เขยี นหรือคําพดู ของ ผูอืน่ มากลา วไวใ นรายงาน  ๗.  ในรายงานนน้ั ๆ ควรมขี อ สรปุ ความคิดเหน็ ของผเู ขียนเองวาไดอ ะไรบาง อาจมีการ วิจารณแ ละขอ เสนอแนะดว ยกไ็ ด ทั้งนแ้ี ลว แตล กั ษณะของเร่อื งท่เี ขียน  ๘.  การใชภ าษาในการเขียนรายงานตองเปน ภาษาแบบทางการ กระชับ สละสลวย (ทัศนีย ศภุ เมธ,ี ๒๕๒๖ : ๑๒๘)  สว นประกอบของรายงาน  สวนประกอบของรายงานตอไปนจ้ี ะเปนแบบแผนอยางสากล สว นประกอบใหญ ๆ คลา ย ๆ กัน ในบางครง้ั อาจพบความผิดแผกไปบา ง  ข้นึ อยกู บั ผูเ ขยี นแตละคนวาจะเครง ครดั เพียงใด ดังนี้  ๑.  ปกรายงาน  ส่งิ ทตี่ องมอี ยูใ นปกรายงานคือ ชอื่ เรอื่ ง ชอ่ื ผเู ขยี นรายงาน และขอความ ตรงสว นลาง ซ่งึ ประกอบดวยรายละเอยี ดของรายวชิ า ภาควิชาหรอื คณะ วทิ ยาลยั หรือมหาวิทยาลัย ภาคเรียนหรือภาคการศกึ ษา ปการศกึ ษา  -  ใบรองปก  เปน กระดาษเปลาทไ่ี มม ขี อความใด ๆ เลย อยูถัดจากปกนอกทง้ั ดาน หนาและดา นหลงั  มีไวสํารองเมอ่ื ปกนอกหลดุ หรือฉกี ขาด  -  ปกใน  คือสว นทถี่ ัดจากใบรองปกดา นหนา เขาไป  ใชก ระดาษเขียนรายงานธรรมดา จะเหมือนกับปกนอก เพ่มิ รายละเอียดเกยี่ วกับผเู ขียนลงไป

๑๖  ๒.  คาํ นาํ   คอื ขอเขียนท่ใี ชก ลาวนําเรือ่ งรายงานเพ่ือใหทราบความเปน มา หรือจุดมงุ หมาย ของการเขยี นรายงาน บางครัง้ อาจมคี ําขอบคณุ ผูท่ใี หความชวยเหลอื สนับสนุนการทํารายงาน  ๓.  สารบญั คือหนา ที่บอกหัวเร่ืองในการรายงาน  อาจแบง เปน สารบัญเร่ือง  สารบญั ภาพ สารบญั ตาราง มีสวนชวยใหผ อู านรูหวั ขอ ของเนือ้ หาในเลมโดยไมตองเปดรายงานดทู ง้ั เลม  ๔.  บทนํา  คือขอ ความนําเรอื่ ง  เพอื่ อธิบายหรอื ทําความเขา ใจบางอยา งกับผูอ าน เชน การอธบิ ายวิธอี า นรายงาน การแบงเน้ือหา หรอื วัตถปุ ระสงคของการศึกษาเรือ่ งนั้น ๆ  ๕.  หนาบอกตอน คือหนา ทบี่ อกตอนหรอื ภาค จะมีในกรณีท่ีรายงานหรอื วิทยานิพนธน ัน้  มคี วามยาวและเสนอเรอ่ื งดวยการแบง ออกเปน ตอนหรอื ภาค  ๖.  เนอื้ หาของรายงาน หนาแรก หรือหนา ที่ ๑  ของรายงานจะมลี กั ษณะพเิ ศษตา งจากหนา  อน่ื  คืออาจขึ้นตน ดว ยคาํ วา  บทที่ ๑  ตอนท่ี ๑  หรือขนึ้ ตนดว ยช่อื เรือ่ งกลางหนา กระดาษ  ๗.  สว นประกอบในเนื้อหา  เนอ้ื หาของรายงานควรดาํ เนินไปตามโครงเรื่อง และประกอบ ไปดวยสวนสําคัญ ๓ สว น  คอื   -  คาํ นาํ หรอื บทนาํ   เปน ขอ ความเร่ิมตน บอกกลาวใหผูอา นไดเ ตรยี มพรอ มทีจ่ ะรบั รู วา เร่ืองทอ่ี านน้นั มีแนวทางหรือจดุ มงุ หมายอยา งไร  -  เนอ้ื หา  เปน สว นสาํ คัญทีส่ ดุ ของรายงานและจะบรรยายรายละเอียดของความรู ความคดิ หรอื ผลการปฏบิ ัตงิ านไปตามโครงเร่อื งแตล ะขอ ทีไ่ ดว างไวแ ลว หวั ขอในเน้ือหาจะตรงกบั  สารบญั ทุก ๆ ขอ  -  บทสรุป  จะมีลกั ษณะการเขียนหลายแบบ เชน   การเขียนสรุปเรอื่ งท้ังหมดไวในตอนทาย หรอื เขยี นเสนอแนะจากขอ มูลที่มีอยูในรายงาน  หรือสรปุ ผลรายงานอยางสัน้  ๆ  หรือเขยี นตอนจบ รายงานโดยใหผ อู านรูเองวา ถึงตอนจบแลว   หรอื จบแบบลอยๆ ไมม กี ารลงทาย  ๘.  ภาคผนวก  คือสว นของความรูเพิม่ เตมิ ท่ีผูเขยี นตองการใหผูอ า นรู แตบ รรจลุ งในสว น ของเนอ้ื หาไมได เพราะจะทําใหเนือ้ หายาวและเยิ่นเยอ เกนิ ไป  ๙.  บรรณานุกรม คอื รายชอ่ื หนังสือ เอกสาร สิง่ พิมพตาง ๆ ทใี่ ชป ระกอบเปนขอ มูลในการ เขยี นรายงาน เอกสารอา งอิงในการเขียนบรรณานุกรมไดแ ก หนงั สอื บทความในหนงั สอื วารสาร หนังสือพมิ พ สารานกุ รม วทิ ยานิพนธ จลุ สาร เอกสารอัดสําเนา และการสัมภาษณ  หลักในการเขียนบรรณานกุ รมลงรายการตา ง ๆ ตามลําดบั และเครอื่ งหมายดังน้ ี ชื่อผูแตง. ชอ่ื เรอ่ื ง. คร้งั ทพ่ี ิมพ.  (ถามีพมิ พคร้งั ที่ ๒ ขนึ้ ไป) สถานท่ีพิมพ : สํานักพมิ พ, ปทพ่ี มิ พ.   สุภาพ  รงุ เจรญิ . ภาษาไทยธรุ กจิ ระดับ ปวส. กรุงเทพฯ : ศูนยส งเสริมวิชาการ, ๒๕๔๒.

๑๗  ๑๐.  ศพั ทเ ฉพาะเก่ยี วกบั การเขยี นรายงาน  การเขยี นรายงานนกั ศกึ ษาตอ งคน ควา จากตาํ รา หลายเลม  ในบางครง้ั อาจจะไดพ บศพั ทเฉพาะท่ีปรากฏอยใู นหนงั สือทีเ่ กีย่ วขอ ง จึงจําเปน ทจ่ี ะตอง เรียนรูศพั ทเหลา นนั้ ใหสามารถนําไปใชไ ดอ ยา งถกู ตอง ตวั อยางปกรายงาน  ปกรายงาน  ใบรองปก  การกลา วอวยพร  วภิ า  สวยสม  กระดาษเปลารายงานน้ีเปนสวนหนง่ึ ของการศึกษาวชิ า การใชภาษาไทย  ระดับ ศษ.บ. (พลศกึ ษา) ชัน้ ปท ่ี ๑  สถาบนั การพลศึกษา วิทยาเขตชมุ พร  ภาคการศกึ ษาท่ี ๑/ ๒๕๕๑  ปกใน  การกลา วปราศรัย  วภิ า  สวยสม  เลขที่ ๙  ระดบั  ศษ.บ.(พลศกึ ษา) ชั้นปท ี่ ๑  รายงานน้ีเปน สว นหน่ึงของการศกึ ษาวิชา การใชภ าษาไทย  สถาบันการพลศกึ ษา วทิ ยาเขตชมุ พร  ภาคการศกึ ษาท่ี ๑/ ๒๕๕๑ 

๑๘ ตวั อยางรายงานทม่ี กี ารอางองิ ในเนอ้ื หา  มะลลิ าเปนมะลิทค่ี นไทยนิยมปลูกมากกวา มะลิชนิดอ่นื เพราะมะลิลาใชป ระโยชนไ ดกวางขวาง สราง  รายไดใ หแ กบุคคลหลายวงการ เชน ชาวสวนปลูกมะลลิ าขายใหแมค า มารับไปขายตอ ฝายชา งฝมือกร็ อ ยมะล ิ เปนพวงหรดี พวงมะลซิ ึ่งใชบูชาพระหรอื เปนของใหในงานมงคล เด็ก ๆ กไ็ ดมีโอกาสวิง่ ขายพวงมาลัยดอก  มะลติ ามสถานทต่ี าง ๆ มะลิลามีใบเด่ียวรูปไข ขอบใบเรียบออกเปนคตู รงขา มกนั   ชอ หน่งึ มี ๓ ดอก ดอกกลาง  จะบานกอ น กลีบดอกชนั้ เดยี ว ปลายกลบี มน กงิ่ ออนและกิ่งก่ึงแกก ่ึงออนมขี น ๑  ในชวงปหน่งึ ๆ ดอกมะลจิ ะมรี าคาขน้ึ ลงตามตามปริมาณทอ่ี อกมากหรอื นอย ในชวงฤดรู อ นคือระหวาง  เดือนมีนาคมถึงเดอื นกรกฎาคม มะลจิ ะออกดอกมากทุกแหง ราคาของดอกมะลกิ ็ถูก สวนชวงฤดูหนาวมะลิจะ  ออกดอกนอ ย ดอกมะลิก็จะมรี าคาแพง  ดังไดก ลา วมาแลวน้ี จะเหน็ ไดว า มะลเิ ปน ดอกไมท ี่นบั วามคี วามสาํ คัญยิง่ และนบั วันจะมคี วามสาํ คญั มาก  ขึ้น  _________________  ๑ว  ชิ ิต  สวุ รรณปรีชา, การปลูกไมตัดดอก. (กรงุ เทพฯ : อักษรบัณฑติ , ๒๕๓๑), หนา ๑๗–๑๘.  ๒.  การเขียนที่ไมมแี บบแผน คอื งานเขยี นทไ่ี มม รี ปู แบบตายตวั แนน อน เปน การเขียนท่ ีนอกเหนอื ไปจากการเขียนที่เปนแบบแผน ไดแก  ๒.๑  บันทกึ สวนตัว  การจดคาํ บรรยาย  การตอบขอสอบ  ๒.๒  การเขยี นอนุทิน  ๒.๓  การเขียนเลา เรือ่ ง  ๒.๔  การเขียนแนะนําหนังสอื การวจิ ารณว รรณกรรม  ๒.๕  การเขยี นเร่อื งส้ัน  ๒.๖  การเขียนบทละครพดู ส้ัน ๆ  ๒.๗  การเขียนสารคดี  ๒.๘  การเขยี นเร่ืองสาํ หรับเดก็   ๒.๙  การเขยี นโฆษณา  ในท่ีนจ้ี ะขอยกตวั อยางวิธกี ารเขยี นท่ีไมเ ปนแบบแผนมาพอเขาใจ ดงั นี้

๑๙การเขียนบนั ทึกสว นตวั   การบันทกึ สว นตวั หมายถงึ การเขยี นบนั ทกึ ยอเร่อื งราวทเ่ี ราไดอานหรอื ไดฟงมา  ซง่ึ ชว ยให ผูจดบันทกึ กนั ลมื เปนการชว ยประหยดั เวลาเมอ่ื จะทบทวน เรือ่ งน้ันๆ โดยไมจ าํ เปน ตองไปอา นใหม ทั้งหมดการเขยี นอนุทนิ   การเขยี นอนุทิน หมายถึงการเขยี นหรอื จดบันทกึ เหตุการณท่ีเกดิ ขึน้ กับตนเอง ครอบครัว สงั คม หรอื เหตกุ ารณโ ลก แตม ีลักษณะพิเศษทแ่ี ตกตา งไปจากบันทกึ แบบอน่ื คอื ผูจดบนั ทกึ สามารถ ใสค วามรูสกึ นกึ คิดของตนท่มี ีตอ เร่อื งราวหรอื เหตุการณเหลานน้ั ลงไปไดดวยการเขียนเลา เรื่อง  การเขียนเลาเร่อื งกเ็ ปนอกี วิธีหนึง่ ทจี่ ะทาํ ใหเรอ่ื งราวตาง ๆ ท่ีตนไดป ระสบพบเห็นมา หรือไดอ า นมา สามารถแพรไ ปไดอ ยางรวดเรว็   การเขยี นเลาเรือ่ งทส่ี ําคญั มี  ๒ ประเภท  ๑.  การเขียนเลาเรื่องประสบการณ  การเขียนเลา เรื่องประสบการณ ถือเปนการไดบ นั ทกึ ความทรงจําหรือเหตกุ ารณท ี่ประสบมา    การทีจ่ ะเขยี นเลาเร่อื งไดดีนนั้ ผเู ขียนตอ งมีความรอบร ู   ชางสงั เกต  รูจกั เปรียบเทียบ และสอดแทรกความคดิ เหน็   เวลาทีไ่ ดพบเหน็ อะไรถาหากเกิดความรูสึกประทบั ใจสิง่ ใดขน้ึ มา ก ็ตอ งรีบบันทกึ ใสสมดุ ทันท ี ๒.  การเขยี นเลาประวัตบิ ุคคล  บุคคลท่ีนํามาเลา ควรเปนชีวติ ของบคุ คลท่ีสาํ คญั   นา สนใจ  เปนวีระบุรษุ   ศิลปน หรือ แมแ ตบ คุ คลธรรมดาทไ่ี ดต อ สูก ับชีวิตมาดว ยความยากลาํ บาก จนในท่สี ุดประสบความสาํ เรจ็ ทัง้ นี้ เพอ่ื ใหผูอานไดย ึดเปน แบบอยา งตอไป หรอื บางคนที่เกิดมาลําบากยากแคน หมดกาํ ลังใจ เพราะรูส กึ  หมดหนทาง แตเ มอ่ื ไดอานชีวประวตั ขิ องบุคคลบางคนทส่ี ามารถฟนฝา อปุ สรรคตา ง ๆ จนประสบ ความสาํ เรจ็ ไดก ็เกดิ กําลังใจ ตอสชู วี ิตตอไป  ----------------

กิจกรรมทา ยหนว ยการเรยี นที่ ๗คําสง่ั   ชุดท่ี ๑  จงอา นขอ ความท่ีเตรยี มให  แลว จบั ใจความสาํ คัญเขยี นลงในชอ งดา นขวามอื  ตัวอยาง  ขอความ  ใจความสําคญั   แนวการตอบ เม่อื พดู กันถงึ เรอ่ื งเพลงถาคุณตองการแนะนํา  การกลาวถึงเพลงท่ีผูอ่นื ไมร ูจัก  ควรทดลองรอง หรือพดู ถงึ เรอื่ งเพลงท่ีผูอน่ื ไมรจู กั   หากไมแ นใ จวาคณุ   เพียงเล็กนอย หากยังนึกไมไ ดก็ควรเพียงพอแคน ัน้  สามารถฮมั ทาํ นองไดแ หมือนของจริง ทดลองตัวอยาง เพียง ๒-๓ วรรค  หากไมไ ดผล ผฟู ง ยังนึกไมออก นา จะ ยุติเพยี งเทา นัน้  ขอ ๑  ตอบ...  ก.  หลกั สากลที่แนะนาํ กันเสมอดว ยเร่ืองการสนทนา น้ันคือ  พึงหลกี เล่ียงหัวขอสนทนาทเี่ กีย่ วกับศาสนาและ การเมอื ง  เพราะไดมเี รอ่ื งพิสจู นใ หเ ห็นบอยวาสองหัวขอ น้ีแสนจะละเอยี ดออ น  สามารถนาํ ความขัดแยงมาสกู าร สนทนาไดง ายดายมาก   หากมผี ูนําเร่ืองท้ังสองเอยในวง สนทนา  คณุ สามารถชวยรกั ษาสรางบรรยากาศไดโ ดย พยายามหลีกเลีย่ งหรอื พูดในแนวทีท่ าํ ใหบทสนทนา เรื่องนัน้  ๆ จบลงโดยเรว็   ข.  หากคุณรสู กึ วา ตวั เองดอยคาในวงสนทนาเสยี   ตอบ... เหลอื เกิน อยา พยายามใสส ีสนั เพือ่ เพ่ิมความพิเศษให ตวั เองโดยไมมีมูล  ท่จี รงิ ควรฝกตนใหพดู แตความจริง เร่ืองจริงเสมอ  จะทาํ ใหผูอ น่ื สรา งความเชือ่ ม่นั ในตัวคณุ  ได   หากคุณพดู แตเ ร่ืองทีเ่ ชื่อไมคอยไดห รอื เกินความจริง บอ ย ๆ ก็เทา กับเปน การทาํ ใหผูอนื่ เสือ่ มศรทั ธาในตวั คณุ  โดยปรยิ าย 

๒๙ คาํ สัง่   ชดุ ที่ ๒  ใหน กั ศึกษาแบง กลุม  ๆ ละ 2 คน  รวมกันเขียนจดหมายสวนตัวถึงเพ่อื น  ๑ ฉบบั  โดย เชิญชวนใหมารว มกิจกรรมแขงขันฟุตบอลทีมเดยี วกับนักศกึ ษา  สว นรายละเอยี ดอนื่  ๆ ใหนกั ศึกษา สมมุตขิ ึ้นเอง  (เขยี นแลว นาํ สงทาง  E­mail)