หนังสือปลูกป่าแก้จน ปลูกคนเพื่อปลูกป่า

พวกเรามคี วามรู้สกึ หวงแหน ปา่ มีประโยชนแ์ กช่ าวบา้ น ไฟป่า โดยการจัดการพื้นที่โดยชุมชนมีส่วนร่วม ในขณะทธี่ นาชยั ลาชี อดตี ผนู้ ำบา้ นพญา- อกี ทั้งทางโครงการมาชว่ ยชาวบา้ น ชาวบ้านกอ็ ยากชว่ ยตอบแทน ท้ังหมดนี้ส่งผลให้การจัดการไฟป่าปฏิบัติได้อย่าง ไพรเล่ามา กล่าวถึงการเปล่ียนแปลงท่ีเขารู้สึกได ้ ด้วยการดแู ลไม่ให้เกิดไฟป่า กฎของหมู่บา้ นเราหากผใู้ ดท่ีทำใหเ้ กิดไฟไหม้ สัมฤทธิ์ผล จากการเก็บสถิติอย่างต่อเนื่องของ ในวันน้ีว่า “การไม่มีไฟป่าเป็นเรื่องท่ีดีมาก มอง กต็ ้องถูกปรับ ๒,๐๐๐ บาท และต้องปลูกต้นไม้ซ่อม เราเปน็ ผู้นำในชมุ ชนด้วย โครงการปลูกป่าพบว่า ในปี พ.ศ. ๒๕๔๘ เกิด ไปทางไหนกเ็ ขยี วสบายตา ดตี ่อสขุ ภาพ” กต็ อ้ งทำใหเ้ ห็นวา่ เม่ือทำผิดก็ต้องรบั ผิด กฎระเบยี บจะได้เขม้ แข็ง ไฟป่า ๘ ครั้ง เนื้อที่เสียหาย ๑๒.๕ ไร่ พ.ศ. ซ่ึงหากย้อนมองลึกลงไปถึงเงื่อนไขความ ๒๕๔๙ มีไฟป่า ๓ คร้ัง เน้ือท่ี ๒๐.๖ ไร่ และใน สำเร็จก็จะเห็นได้ว่า การเข้ามาสนับสนุนของ ปี พ.ศ. ๒๕๕๐-๒๕๕๑ ไม่พบการเกิดไฟป่าเกิด องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน ทั้งในส่วนของงบ ขน้ึ อกี เลย ประมาณการก่อสร้างหอดูไฟ และการสนับสนุน จะพือ-วุฒิศักด์ิ วิบูลวิโรจน์กุล บอกว่า อุปกรณ์ดับไฟป่า ไปจนถึงการสนับสนุนต้นกล้า ๔๐๐ เมื่อป่าเริ่มฟื้นและไฟป่าไม่มี น้ำกิน น้ำใช้ ใน พันธุ์ไม้ ก็เป็นอีกเงื่อนไขของความสำเร็จท่ีสำคัญ ๓๕๐ ลำห้วยของหมู่บ้านที่มักรินไหลเพียงน้อยนิดใน อีกประการหนึ่ง แต่เง่ือนไขท่ีสำคัญที่สุดก็คือ ๓๐๐ หน้าแล้ง ก็กลับมามีปริมาณมากพอไม่ทำให ้ ความร่วมมือร่วมใจของชุมชน การยึดมั่นในกฎ ๒๕๐ พ.ศ ๒๕๔๘ ชาวบ้านตอ้ งเดือดร้อนอกี ระเบยี บทต่ี ้ังขน้ึ รว่ มกนั นั่นเอง ๒๐๐ พ.ศ ๒๕๔๙ ๑๕๐ ไฟไหมใŒ นเขตพ้นื ท่ี พ.ศ ๒๕๕๐ ๑๐๐ พ.ศ ๒๕๕๑ ๕๐ พ.ศ ๒๕๕๒ “การฟนื้ ฟูลูกไมผ้ สมกบั การปลกู เสริม เป็นวธิ ีปลูกป่าที่ดีทส่ี ดุ วธิ ีหนง่ึ ” - ชิงเผาในเขตพืน้ ที่ แต่ผมโชคดีที่ทาง อบต. กับโครงการช่วยเหลือ โครงการน้ีพบหลายอย่างท่ีต่างไปจากโครงการอ่ืน จุด ทั้งนั้น ไม่อยากใช้คำว่าปลูกป่า แต่น่าจะใช้เป็น เราออกแต่ค่าจ้าง ค่าขน ค่าปลูก ไม่เสียค่าพันธ ุ์ เด่นคือ ผู้นำหรือหัวหน้าโครงการ (คุณชาย) ใช้วิธีที่ม ี Forest restoration เพราะป่ามันตายไปแล้ว แต่ฟื้นมัน หอดไู ฟปา่ ท ่ี ไม.้ ..” รักษติ ชีแ้ จงเหตผุ ล ลักษณะของ Top down ในขณะเดียวกันก็เห็น ขึ้นมาใหม่ เป็นการฟ้ืนข้ึนมาโดยใช้ชุมชนเป็นผู้ฟ้ืน บ้านจะป่า-ลไิ ข่ Bottom up ด้วย ซึ่งตรงนี้เป็นส่ิงท่ีน่าสนใจมากว่า ตรงนีส้ ำคญั ถนอม ใจการ หนึ่งในทีมแก้จน ให้ข้อมูล เพิ่มเติมว่า “นอกจากกรณีของรักษิตแล้ว ใน ระบบ Top down กับ Bottom up สองระบบน้ีอย ู่ อีกประการหนึ่ง การมองภูมิทัศน์ให้มองดูองค ์ หมู่บ้านพญาไพรเล่ามานี้ก็มีอีกกรณีหนึ่ง เป็นแม่ ด้วยกันอย่างไร เพราะเป็นประเด็นสำคัญของเง่ือนไข ประกอบ ท่ีดอยตุงนี่ผมเห็นเป็นหย่อมป่าขนาดใหญ่ที่ บ้านทำไฟไหม้โดยบังเอิญ เพราะขณะท่ีกำลังทำ ความสำเร็จ อยู่ท่ามกลางทุ่งนาและมีทางเช่ือมอยู่ด้วย ซ่ึงทั้งหย่อม กับข้าวอยู่ ลมแรงพัดลูกไฟปลิวไปติดป่าก็เลย จุดเด่น ๓ ประการท่ีพบคือ การวางแผนการใช ้ และทางเชื่อมนี้มีความสำคัญ ถ้าเราใช้ทฤษฎีเกาะมา ดร. สมศักด์ิ สขุ วงศ ์ ไหม้ แกร้องไห้มาก เพราะต้องเสียท้ังค่าปรับ ท่ีดิน ท่ีมีสภาพภูมิประเทศท่ีหลากหลาย เช่น ทำ จับเขาบอกว่า เกาะขนาดใหญ่จะพบสิ่งมีชีวิตมากกว่า ผู้อำนวยการ และต้องปลูกซ่อม แม้ว่าในท่ีสุดแล้วทางหมู่บ้าน อย่างไรบนพื้นที่อยู่ต้นน้ำจะรักษาสภาพเดิมได้ บน เกาะขนาดเล็ก ถ้าเกาะมีขนาดเล็กลงมาเหลือเพียง ศนู ย์อบรมวนศาสตรช์ มุ ชน และเจ้าหน้าที่โครงการจะเข้าไปช่วยแกปลูกซ่อม สันเขาจะฟื้นฟูป่าข้ึนมาได้อย่างไร โดยแนวคิด (ของ ๑๐% ชนิดของส่ิงมีชีวิตจะลดเหลือคร่ึงหน่ึง เพราะ แห่งเอเชียแปซฟิ กิ แต่ทั้งสองกรณีนี้ก็ทำให้คนในชุมชนระมัดระวัง ไม่ให้ไฟจากการเผาไร่ลุกลามกันมากขึ้น เพราะ คุณชาย) เน้นการมีส่วนร่วมของภาคประชาชน ซึ่ง ฉะน้ันหลักการอนุรักษ์ในเกือบทุกประเทศจะต้องทำ กลัวทั้งต้องเสียเงินค่าปรับแล้วยังต้องเสียแรงไป สะท้อนให้เห็นจากการใช้ประโยชน์จากท่ีดินที่ชาวบ้าน พื้นท่ีอนุรักษ์อย่างน้อย ๑๐% ของประเทศ ปัจจุบันป่า ปลูกซอ่ มอีก” มีส่วนร่วม เห็นได้จากชาวบ้านท่ีอยู่บนเขาย้ายลงมา เหมอื นเปน็ เกาะเลก็ ๆ อยกู่ ลางไรข่ ้าวโพด การปลูกปา่ อยู่ข้างล่าง ปล่อยให้พ้ืนที่ป่าข้างบนฟ้ืนข้ึนมา กระ- ท่ีนี่ทำให้เกิดทางเช่ือมเกาะเล็กๆ ข้ึนมา ซ่ึงจะสามารถ น่ีเป็นกรณีตัวอย่างเพียงส่วนหน่ึงของการ บวนการตรงน้ีทำอยา่ งไร อยากให้ถอดออกมาให้ชัดเจน ช่วยทำให้เกิดการเคลื่อนย้ายของสัตว์และสิ่งมีชีวิตใน บังคับใช้กฎระเบียบในด้านการจัดการไฟป่าของ สองคือ การจัดการไฟป่าอย่างมีส่วนร่วม พนื้ ทไี่ ด ้ ชุมชม ซึ่งหลังจากมีการปฏิญาณตน เสริมสร้าง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระราชดำรัสว่า ปลูก วิธีการปลูกป่าของมูลนิธิแม่ฟ้าหลวงฯ โดยให ้ จิตสำนกึ ในการช่วยกันปอ้ งกันดแู ลรกั ษาไม่ใหเ้ กิด ป่าโดยไม่ต้องปลูกป่า ตรงน้ีมีมุมมองสองอย่างคือ ลูกไม้ที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติสามารถเติบโตขึ้นได้ ถา้ ไม่มกี ารตดั ไม้และไมม่ ีไฟปา่ ซ่ึงในโครงการนี้ทำได ้ ผสมกับการปลูกเพ่ิมเติม เป็นวิธีการฟื้นฟูป่าที่ดีที่สุดวิธ ี สามคือ เรื่องการฟ้ืนฟูป่า โดยชุมชนมีส่วน หน่งึ เท่าท่ีผมเคยเหน็ มา ร่วม เพราะส่ิงที่โครงการทำคือ Community Base 142 ปลูกปา่ แกจ้ น ป ลู ก ค น เ พ่ื อ ป ลู ก ป่ า ปลกู ปา่ แกจ้ น ป ลู ก ค น เ พ่ื อ ป ลู ก ป่ า 143