คู่มือการดูแลผู้สูงวัย : ปรับบ้านอยู่สบาย

2 การปรับปรงุ บา้ นและ สภาพแวดลอ้ มให้เหมาะสม

ปรับบ้านอยูส่ บาย 51 ราวจับไม้ไผ่ “ราวจบั ในทอ้ งตลาดแพง บา้ นอยไู่ กล หาซือ้ ยาก... จะหาอะไรมาใชแ้ ทน?” ปจั จบุ นั การออกแบบสง่ิ อ�ำนวยความสะดวกเพอ่ื การ อยอู่ าศยั ส�ำหรับผู้สูงอายทุ ีต่ อ้ งดแู ลตัวเอง เชน่ ราวจับ มักเนน้ วสั ดรุ าคาสงู ผสู้ งู อายใุ นชนบทหรอื ผทู้ ม่ี รี ายไดน้ อ้ ยไมส่ ามารถ ซอื้ ได้ สง่ ผลใหต้ อ้ งพงึ่ พาครอบครวั หนงึ่ ในวธิ กี ารแกไ้ ขปญั หา ดงั กลา่ วคอื การใชว้ สั ดุทดแทนทีม่ คี ุณสมบตั ทิ เี่ หมาะสม ไดแ้ ก่ ไม้ มาออกแบบและพฒั นาเปน็ ราวจับ ผลงานช้ินน้ีเลือกใช้ “ไม้ไผ่” ซ่ึงเป็นวัสดุในท้องถ่ิน ทม่ี คี ณุ สมบตั เิ หมาะสม มาออกแบบเปน็ ราวจบั เพอื่ ใหผ้ สู้ งู อายุ ผลติ ไวใ้ ช้ไดเ้ องภายในบ้าน

5 2 ค่มู ือการดูแลผ้สู ูงวยั

ปรับบ้านอยูส่ บาย 53 วธิ กี าร 1. ส�ำรวจพนื้ ทใ่ี นการตดิ ตัง้ ราวจับไมไ้ ผ่ 2. วัดระยะทางท่ีตอ้ งติดต้ังราวจบั ทงั้ หมด 3. วดั ความสูงของผู้สูงอายุ เพ่ือท่ีจะใชร้ าวจับในระดับที่ จบั ไดส้ ะดวก ไมโ่ หน 4. คดั ไม้ไผ่ท่ีตรงและมีเสน้ ผา่ นศูนยก์ ลาง 3-4 ซม. สว่ น ทย่ี ดึ ตดิ ก�ำแพงควรท�ำจากโลหะ เพอ่ื ใหม้ น่ั คงแขง็ แรง ช่างชาวบา้ นสามารถท�ำได้เอง และมีราคาถูก 5. ด�ำเนนิ การติดตัง้ ทดลองใช้งาน และประเมนิ ผลหลัง การใชง้ าน ขอ้ ควรรู้ • วสั ดทุ ่ใี ช้ ควรเลอื กใช้ไมไ้ ผ่ด้าน ซงึ่ มเี นือ้ แขง็ และเหนียว • ศึกษาเร่ืองอายุการใช้งานของไม้ไผ่เพิ่มเติม โดยเฉพาะ การใชง้ านในบรเิ วณทมี่ ีความชื้นสูง • ควรเคลือบผิวไม้ไผ่เพื่อป้องกันเชื้อรา และท�ำให้ทน ความชน้ื • การเช่ือมต่อกันของไม้ไผ่แต่ละท่อน จุดยึดควรมีความ แข็งแรงมั่นคง และไม่มเี สยี้ น

5 4 คมู่ ือการดแู ลผสู้ ูงวยั 80-90 ซม. เส้นผา่ นศนู ยก์ ลาง 3-4 ซม. ผนงั ≥ 12 ซม. ≥ 12 ซม. 80-90 ซม. ≥ 5 ซม. ระดับพืน้ มาตรฐานการออกแบบ 1. ราวจบั ท�ำดว้ ยวสั ดทุ มี่ คี วามมนั่ คง แขง็ แรง และไมล่ น่ื 2. ความสูงของราวจับจากพ้ืน 80-90 ซม. 3. ราวจับด้านติดผนัง ติดตั้งห่างจากผนังไม่น้อยกว่า 5 ซม. 4. ราวจับตดิ ตัง้ สงู จากจดุ ยดึ ไม่น้อยกวา่ 12 ซม. 5. ราวจบั มีลกั ษณะกลม 6. เส้นผา่ นศนู ย์กลางราวจบั 3-4 ซม.

ปรับบา้ นอยูส่ บาย 55 7. ผนงั บริเวณราวจับตอ้ งเปน็ ผนังเรยี บ 8. ราวจับต้องมีความยาวตอ่ เนือ่ ง งบประมาณ 160 บาท เสยี งสะท้อนจากผ้ใู ชง้ าน “ใชช้ ีวติ ประจ�ำวนั ไดส้ ะดวกขนึ้ เดนิ ไปไหนมาไหนได้เอง ไม่ร้สู ึกเป็นภาระของลกู หลาน” “สามารถท�ำราวจบั ไดเ้ อง ไม่ตอ้ งซ้อื ใหเ้ ปลอื งเงนิ ” ติดตอ่ หนว่ ยงาน: หน่วยปฏิบัติการวิจัยสภาพแวดล้อม ทีเ่ หมาะสมกบั ผู้สงู อายุและคนพกิ าร ผู้ประสานงาน: คณุ ชยั ญาสิทธิ์ ศนั สนะวีรกุล โทรศพั ท:์ 089-764-8301 อเี มล: [email protected]

5 6 ค่มู ือการดูแลผ้สู ูงวยั

ปรบั บา้ นอย่สู บาย 57 ราวจับ “คนพิการสุขกาย หมออนามัยสุขใจ” “คณุ ยายตาบอด อยากออกจากบ้านไปนง่ั เล่นดว้ ยตวั เอง จะช่วยคณุ ยายอยา่ งไร?” จากการลงส�ำรวจพื้นที่ของทีมหมออนามัย เพ่ือ ติดตามและฟื้นฟูช่วยเหลือคนพิการในโครงการ “คนพิการ สุขกาย หมออนามัยสุขใจ” เจ้าหน้าที่ได้พบกรณีศึกษาเป็น คณุ ยายตาบอดสองข้างซึ่งอาศัยอย่กู ับคณุ ตาสองคน คุณยาย ไมส่ ามารถชว่ ยเหลือตัวเองได้ หากไมม่ ีผดู้ ูแลหรือผู้น�ำทาง เพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าว จึงมีการติดตง้ั ราวจบั เพอ่ื ให้คุณยายสามารถช่วยเหลือตวั เองได้ รวมทง้ั สามารถเดินไป นงั่ ที่กระทอ่ มหลงั บา้ นไดด้ ้วยตัวเอง วธิ กี าร 1. ส�ำรวจพื้นท่ีซึ่งจะติดตั้งราวจับ พร้อมทั้งปรับระดับ พ้ืนท่ีให้เรียบเสมอกัน ไม่ล่ืน ไม่มีสิ่งกีดขวาง และ กวา้ งอย่างน้อย 90 ซม. 2. วดั ระยะทางท่ตี อ้ งติดตง้ั ราวจบั ทั้งหมด 3. วดั ความสงู ของผสู้ งู อายุ ราวจบั ควรอยใู่ นระดบั ทผี่ สู้ งู อายุจบั ได้สะดวก ไมโ่ หน 4. เลือกใช้วัสดุในท้องถิ่นเพ่ือน�ำมาท�ำราวจับและเสา ติดตง้ั ราวจับ

5 8 คู่มอื การดูแลผู้สงู วยั 80-90 ซม. ภาพด้านขา้ ง เส้นผา่ นศนู ยก์ ลาง 3-4 ซม. เสารับน�ำ้ หนัก กว้างไมน่ อ้ ย กว่า 90 ซม. ภาพมมุ สงู

ปรบั บ้านอยู่สบาย 59 ข้อควรรู้ • วัสดุท่ีเลือกใช้ต้องค�ำนึงถึงความแข็งแรง ทนทาน ไม่ล่ืน ไมม่ ีเส้ยี นไม้ และหาได้งา่ ยในท้องถิน่ • หากพบขอ้ จ�ำกดั ในการหาไมย้ าวและตอ้ งตอ่ ไม้ ตอ้ งตอ่ ให้ เรียบ ตอ่ เน่อื ง และไม่สะดุด มาตรฐานการออกแบบ 1. ราวจบั ท�ำดว้ ยวสั ดทุ มี่ คี วามมนั่ คง แขง็ แรง และไมล่ นื่ 2. ราวจับสูงจากพนื้ 80-90 ซม. 3. ราวจับด้านที่ติดผนัง ควรติดตั้งเสาและราวจับห่าง จากผนงั ไม่นอ้ ยกว่า 5 ซม. 4. ราวจบั ตดิ ตง้ั สูงจากจุดยึดไมน่ อ้ ยกว่า 12 ซม. 5. ราวจบั มีลักษณะกลม 6. ราวจับมเี ส้นผา่ นศูนยก์ ลาง 3-4 ซม. 7. พนื้ ทางเดนิ ในกรณเี ปน็ พน้ื ดนิ ตอ้ งเปน็ พนื้ ดนิ อดั แนน่ ผวิ เรียบ มีระดบั เสมอกัน กวา้ งไม่น้อยกวา่ 90 ซม. 8. ราวจบั ตอ้ งมีความยาวต่อเนือ่ ง งบประมาณ 120 บาท

6 0 ค่มู ือการดูแลผู้สูงวยั เสารับนำ�้ หนกั ≥ 12 ซม. 80-90 ซม. ระดบั พน้ื ≥ 12 ซม. ≥ 5 ซม.

ปรบั บ้านอยสู่ บาย 61 เสียงสะทอ้ นจากผ้ใู ชง้ าน “ใช้ชีวิตประจ�ำวันไดส้ ะดวกขน้ึ เดินไปไหนมาไหนได้เอง ไมร่ ู้สึกเป็นภาระของลูกหลาน” “สามารถท�ำราวจับไดเ้ อง ไมต่ อ้ งซอื้ ให้เปลอื งเงนิ ” ตดิ ต่อ หนว่ ยงาน: โรงพยาบาลสง่ เสรมิ สุขภาพต�ำบลครบรุ ี ผปู้ ระสานงาน: คณุ กาญจนา ชยั ศร โทรศพั ท:์ 095-565-7857 อีเมล: [email protected]

6 2 ค่มู ือการดูแลผ้สู ูงวยั

ปรบั บ้านอยูส่ บาย 63 ทางเดนิ กะลา “คนพิการสุขกาย หมออนามยั สขุ ใจ” “ผสู้ ูงอายปุ วดขา ปวดฝ่าเท้า แตเ่ คร่อื งกายภาพบ�ำบัดแพง... จะทดแทนดว้ ยอะไรได้บ้าง?” การสร้างสรรค์อุปกรณช์ ่วยกายภาพบ�ำบดั เป็นหนึ่ง ในผลงานของชมรมคนพิการต�ำบลละหานปลาค้าว อ�ำเภอ เมอื งยาง จงั หวดั นครราชสมี า ชมรมนท้ี �ำงานเพอื่ พฒั นาความ เป็นอยู่ของคนในสังคม และเพื่อแสวงหาแนวทางการดูแลคน พิการท้ังด้านร่างกายและจิตใจ โดยเน้นการมีส่วนร่วมของ ครอบครวั ชมุ ชน และองค์กรที่เกี่ยวขอ้ ง “ทางเดินกะลา” ได้รับการพัฒนาข้ึนเน่ืองจาก ผอู้ อกแบบตอ้ งการสรา้ งพนื้ ทบ่ี �ำบดั ส�ำหรบั ผสู้ งู อายทุ มี่ ปี ญั หา ดา้ นการเคลอ่ื นไหวและการเดนิ ทางเดนิ กะลาจะชว่ ยเพมิ่ ความ แข็งแรงของกล้ามเน้ือแขน ขา และเท้า กระตนุ้ การไหลเวียน เลือดที่เทา้ กระตุ้นการท�ำงานของระบบประสาท รวมถึงช่วย ให้ผู้สูงอายุผ่อนคลาย และลดอาการปวดเม่ือยของเท้า ขา และสะโพก

6 4 ค่มู ือการดแู ลผู้สงู วยั 80-90 ซม. กะระยะท่กี ้าวพอดี ABCBA 1 23 4 5

ปรับบา้ นอยู่สบาย 65 วธิ ีการ 1. เลือกกะลามะพร้าวทแี่ ตกตา่ งกนั 3 ระดบั ได้แก่ • ระดบั A มคี วามปา้ นมาก • ระดบั B มีความป้านในระดบั กลาง • ระดับ C มคี วามมนหรอื แหลม แตย่ งั เหยยี บได้ สบายเท้า 2. ทางเดินท�ำจากไม้ที่หาได้ในท้องถิ่น แบ่งพ้ืนที่ออก เป็น 5 สว่ นเท่าๆ กนั 3. น�ำกะลาท้งั 3 ระดับ ตดิ ตัง้ บนทางเดนิ ไม้ โดย • ส่วนที่ 1 และ 5 ติดกะลาระดับ A • สว่ นที่ 2 และ 4 ติดกะลาระดับ B • สว่ นที่ 3 ตดิ กะลาระดบั C 4. การติดกะลากับแผ่นไม้ กะให้ระยะห่างของกะลา เทา่ กบั ระยะกา้ วของผสู้ งู อายุ เวน้ ชอ่ งหา่ งสมำ่� เสมอ หรือวางกะลาติดกนั 5. ตดิ ตงั้ ราวจบั ในระดบั ทผี่ สู้ งู อายจุ บั ไดส้ ะดวก ไมโ่ หน ขอ้ ควรรู้ กะลาทนี่ �ำมาใชต้ อ้ งมคี วามแขง็ แรง คงทน และผวิ เรยี บ อาจประยกุ ตใ์ ชว้ ัสดอุ ื่นๆ แทนกะลาก็ได้

6 6 คมู่ อื การดแู ลผู้สงู วยั มาตรฐานการออกแบบ 1. ราวจบั ท�ำดว้ ยวสั ดทุ มี่ คี วามมนั่ คง แขง็ แรง และไมล่ น่ื 2. ความสูงของราวจับจากพ้ืน 80-90 ซม. 3. ราวจับมลี ักษณะกลม 4. ราวจบั มเี ส้นผ่านศนู ยก์ ลาง 3-4 ซม. 5. ทางเดนิ มคี วามกว้างไม่นอ้ ยกว่า 90 ซม. ทางเดิน ไม่นอ้ ยกว่า 90 ซม. หรือระยะท่ผี ู้สูงอายุ เอ้ือมถงึ ท้ังสองขา้ ง เสยี งสะท้อนจากผใู้ ชง้ าน “แขน-ขาแข็งแรงข้นึ อาการปวดเมือ่ ยตามรา่ งกายก็ลดลง” “เดินแลว้ รสู้ กึ ดี ฝ่าเท้าถูกกระตุ้น”

ปรับบ้านอยสู่ บาย 67 ติดตอ่ หน่วยงาน: โรงพยาบาลส่งเสริมสขุ ภาพต�ำบลครบรุ ี ผ้ปู ระสานงาน: คณุ กาญจนา ชยั ศร โทรศัพท:์ 095-565-7857 อเี มล: [email protected]

6 8 คมู่ ือการดแู ลผู้สงู วัย ตดิ ตั้งระบบโถสว้ ม อาจติดตัง้ รูระบายน้ำ� เสือ่ น้�ำมัน ติดต้ังบ่อพัก ดา้ นลา่ ง

ปรบั บ้านอยู่สบาย 69 เตียงสขุ กายสบายใจ “ผสู้ งู อายุนอนตดิ เตียง ตอ้ งขบั ถา่ ยบรเิ วณเตยี ง... จะท�ำอย่างไรใหถ้ กู สขุ ลกั ษณะ?” ผู้สูงอายุบางรายติดเตียงนอนอยู่บ้านคนเดียว เน่ืองจากผู้ดูแลต้องออกไปท�ำงานข้างนอกทั้งวัน บางคนใส่ ผา้ อ้อมไว้ ไมไ่ ด้เปลย่ี น ซงึ่ จะท�ำใหเ้ ปียกชื้น เปน็ แผลบริเวณ กน้ และขาหนบี และตดิ เชอ้ื ผสู้ งู อายบุ างคนกน็ อน กนิ ขบั ถา่ ย และอาบน�้ำ ในบรเิ วณเดียวกัน ซ่ึงอาจสง่ ผลให้ทีน่ อนเปียกน้�ำ ภาวะเช่นน้ีอาจท�ำให้เกิดเช้ือโรคและกลิ่นเหม็น จากปัญหา ดังกล่าว คณะผู้ออกแบบจึงคิดค้นเตียงอ�ำนวยความสะดวก ให้กับผู้สูงอายุกลุ่มติดเตียง ซึ่งจะช่วยให้ท�ำกิจวัตรประจ�ำวัน ได้ง่ายขึน้ เตียงสุขกายสบายใจ นอกจากสร้างข้ึนเพื่อให้ผู้สูง อายุติดเตียงท�ำกิจวัตรประจ�ำวันได้เองแล้ว ยังช่วยลดภาวะ แทรกซอ้ น ลดกลน่ิ และแมลงรบกวน รวมทง้ั ยงั ชว่ ยใหผ้ สู้ งู อายุ รู้สึกสบาย และรู้สึกมคี ณุ คา่ ในตนเองมากขึน้ อกี ด้วย

7 0 ค่มู ือการดแู ลผู้สงู วัย อาจตดิ ต้งั รูระบายนำ้� เพิ่ม 90 ซม. โถส้วม 90 ซม. 1.80 ม. 90 ซม. 1 สว่ น 4.76° 12 ส่วน

ปรับบา้ นอยู่สบาย 71 วธิ กี าร 1. ส�ำรวจพื้นทีท่ จี่ ะสร้างเตยี งสุขกายสบายใจ 2. ส�ำรวจพื้นท่ีท่ีต้องการติดตั้งโถส้วมบริเวณใกล้กับ เตยี งผูป้ ว่ ย 3. วดั ขนาด ระยะ และเจาะชอ่ งส�ำหรบั ตดิ ตง้ั โถสว้ ม โดย เว้นพน้ื ทด่ี า้ นล่างส�ำหรับติดตงั้ งานระบบของโถสว้ ม 4. ตดิ ตง้ั โถสว้ มพรอ้ มฝาเปดิ -ปดิ เพอ่ื ลดกลนิ่ และเชอื้ โรค รวมถึงอุปกรณส์ �ำหรับช�ำระล้าง 5. ในกรณีที่เป็นพ้ืนไม้ ให้ปูเส่ือน้�ำมัน เพื่อให้ผู้สูงอายุ เคลอื่ นตวั ได้งา่ ย ขอ้ ควรรู้ • ระยะของการออกแบบข้ึนอยู่กับสรีระของผู้สูงอายุแต่ละ คน • ควรลบเหล่ียมมุมบริเวณที่นอน ซึ่งอาจท�ำให้เกิดการ เสียดสแี ละเป็นแผลได้ • ควรท�ำราวจบั เพอ่ื ใหล้ กุ นงั่ ถดั ตวั หรอื เคลอื่ นตวั ไดส้ ะดวก • ควรมีราวเพื่อกันผู้สูงอายุตกเตียง และราวจับด้านข้าง ยืน่ ออกมาเพือ่ ช่วยในการนง่ั หอ้ ยขาหรอื ท�ำกจิ กรรมอ่ืนๆ • สามารถประยกุ ตใ์ ชก้ บั เทคโนโลยสี ว้ มนงั่ ราบ เพอ่ื ลดกลน่ิ เหม็นและแมลงรบกวน แทนการใชถ้ งุ หรอื ถงั พลาสติก

7 2 คมู่ ือการดูแลผูส้ งู วยั มาตรฐานการออกแบบ 1. เตียงส�ำหรับผู้สูงอายุควรสูงจากพ้ืนประมาณ 40-45 ซม. หรอื ประมาณความสงู จากพนื้ ถงึ ขอ้ พบั ใตเ้ ขา่ ของ ผ้สู งู อายุในท่าน่ังห้อยขา 2. เตยี งมคี วามยาวประมาณ 1.80 ม. หรอื ตามทเี่ หมาะสม กับความสงู ของผสู้ ูงอายุ 3. ควรมีพื้นท่ีว่างด้านข้างเตียงนอน 3 ด้าน โดยพ้ืนท่ี แตล่ ะดา้ นกว้างอยา่ งนอ้ ย 90 ซม. 4. บรเิ วณทลี่ าดเอยี ง มคี วามชนั ของทางลาดไมเ่ กนิ 1:12 หรือ 4.76 องศา งบประมาณ 4,500 บาท

ปรบั บ้านอยสู่ บาย 73 เสียงสะท้อนจากผูใ้ ช้งาน “ช่วยเหลือตวั เองได้มากข้ึน รสู้ ึกมีคณุ ค่า ไมเ่ ป็นภาระของครอบครวั ” “ร้สู ึกสบายตัวขึ้น สะอาด ไมม่ ีแมลงมาตอม” ติดตอ่ หนว่ ยงาน: กลมุ่ งานเวชปฏิบตั ิครอบครวั และชมุ ชน โรงพยาบาลครบุรี ผู้ประสานงาน: คณุ ภสั รนิ ทร์ แหยงกระโทก โทรศพั ท:์ 088-464-8315 อเี มล: [email protected]

7 4 ค่มู ือการดูแลผ้สู ูงวยั

ปรบั บา้ นอยู่สบาย 75 หอ้ งน้�ำยกระดบั พื้นสำ� หรับคนพิการ หรอื ผสู้ งู อายอุ มั พาตครงึ่ ล่าง “ผู้สงู อายเุ ปน็ อัมพาต อยู่คนเดยี ว ทรงตัวไม่ดี ลงจากรถเข็นก็ลำ� บาก... จะช่วยใหใ้ ชโ้ ถส้วมปลอดภัยได้อยา่ งไร?” แผนงานนี้เกิดจากกรณีศึกษาผู้สูงอายุท่านหนึ่งซึ่ง มีภาวะติดเตียง เน่ืองจากประสบอุบัติเหตุ ท�ำให้เป็นอัมพาต ครึ่งล่าง ผู้สูงอายุคนดังกล่าวทรงตัวในท่าน่ังได้ไม่ดี มือขวา อ่อนแรง และชาตง้ั แต่แขนลงมาถึงขา ปจั จบุ นั ผ้สู ูงอายุท่านน้ี อยคู่ นเดยี วและสามารถใชร้ ถโยกได้ในเรอ่ื งการขบั ถา่ ยผสู้ งู อายุ ใช้ถุงปสั สาวะแทนหอ้ งน้ำ� ผสู้ งู อายทุ า่ นนเ้ี คยไดร้ บั ความชว่ ยเหลอื แลว้ ครงั้ หนง่ึ โดยการปรับสภาพบ้านและห้องน�้ำ แต่ก็ยังไม่เหมาะสมต่อ การใช้งาน ผู้ออกแบบจึงน�ำเสนอการปรับพ้ืนท่ีใหม่ เพ่ือให้ ใชง้ านได้สะดวกขนึ้ และช่วยลดโอกาสในการเกิดอุบตั เิ หตุ

7 6 คู่มือการดูแลผ้สู ูงวัย ระยะขกอลงบัผตู้สวัูงอายุ ผงั พ้นื สายช�ำระ ระดับพนื้ เดมิ รูปตัด

ปรับบา้ นอยู่สบาย 77 วธิ กี าร 1. ส�ำรวจพ้ืนที่ 2. วางแผนและพิจารณาแนวทางการปรับบ้านร่วมกัน ระหวา่ งผอู้ อกแบบ ผวู้ จิ ยั และผู้ใชง้ าน 3. ด�ำเนนิ การปรบั ปรงุ บา้ นในบรเิ วณทนี่ อน หอ้ งนำ้� และ โถส้วม 4. ตดิ ตั้งโถส้วมในระดบั พ้นื เพอ่ื ใหผ้ สู้ ูงอายุใช้งานได้ 5. ติดตั้งอุปกรณต์ า่ งๆ ภายในห้องน้�ำ เช่น ราวจับแนว นอนบรเิ วณโถสว้ ม และสายฉดี ช�ำระ 6. ทดลองใชง้ าน และประเมินผลหลังการใชง้ าน ขอ้ ควรรู้ • บรเิ วณโถสว้ มควรมกี ารตดิ ตั้งสายช�ำระ • ควรค�ำนึงถึงการระบายอากาศและต�ำแหน่งของโถส้วม เนอ่ื งจากเป็นสว่ นตอ่ เนื่องกบั บริเวณที่นอน มาตรฐานการออกแบบ 1. พื้นท่ีว่างภายในห้องน�้ำมีเส้นผ่านศูนย์กลางไม่น้อย กว่า 1.50 ม. 2. พื้นห้องน�้ำต้องมีความลาดเอียงไปทางช่องระบาย น�ำ้ ท้งิ 3. วสั ดปุ พู ้นื ห้องน�้ำต้องไม่ล่ืน

7 8 คูม่ อื การดแู ลผู้สงู วัย 4. มรี าวจบั แนวนอนโดยรอบ สงู จากพนื้ ในระดบั ทเ่ี หมาะ กับการใชง้ านของผสู้ งู อายหุ รือคนพิการ 5. มีโถส้วมติดต้งั ในระดบั พื้น 6. ที่กดน้�ำเป็นชนิดคันโยกหรือปุ่มกดขนาดใหญ่ หรือ ชนิดอ่ืนท่ีใช้งานสะดวก (ท้ังน้ี หากเป็นแบบนั่งราบ ใช้ตักราด ขันหรืออุปกรณ์ตักน้�ำควรมีด้ามจับ เพื่อ ลดระยะการเอ้ือมมือของผ้สู ูงอาย)ุ 7. มีสายช�ำระหรือระบบฉีดน้�ำช�ำระอัตโนมัติที่ใช้งานได้ สะดวก 8. ในกรณีท่ีสามารถติดตั้งระบบสัญญาณเตือนภัยจาก ภายนอกสภู่ ายในและจากภายในสภู่ ายนอก ใหต้ ดิ ตง้ั สูงจากพนื้ ไม่เกนิ 30 ซม. และ 80 ซม. (อาจประยกุ ต์ ใชก้ ระดิ่งหรือระฆัง) งบประมาณ 6,100 บาท 1.50 ม. โถสว้ ม ราวจบั ผ้าม่าน

ปรับบ้านอยู่สบาย 79 เสียงสะทอ้ นจากผู้ใช้งาน “เขา้ หอ้ งนำ�้ ไดง้ า่ ย สะดวกข้นึ ใชเ้ วลานอ้ ยลง” ติดต่อ ผ้ปู ระสานงาน: อาจารย์กตญั ญู หอสตู สิ ิมา โทรศัพท:์ 081-644-5503 อเี มล: [email protected]

8 0 ค่มู ือการดูแลผ้สู ูงวยั

ปรับบ้านอย่สู บาย 81 การปรับสภาพแวดล้อมในบ้าน เพื่อสุขภาพผู้สูงอายุ “บ้านผู้สงู อายภุ าวะพึง่ พงิ ท่ปี ลอดภยั และสอดคลอ้ งกบั ทอ้ งถนิ่ ควรเป็นอย่างไร?” จากการส�ำรวจณอ�ำเภอปวั จงั หวดั นา่ นพบวา่ ผสู้ งู อายุ สว่ นใหญม่ ภี าวะพงึ่ พงิ และอาศยั อยใู่ นบา้ นทมี่ สี ภาพแวดลอ้ ม ไม่เหมาะสม โรงพยาบาลสมเด็จพระยพุ ราชปวั อ�ำเภอปวั จงั หวัด นา่ น และคณะสถาปตั ยกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ขอนแกน่ จงึ ไดร้ ว่ มกบั ชาวบ้านในพ้ืนที่ น�ำเสนอแนวทางการปรับปรงุ บา้ น เพอ่ื ผู้สูงอายุในชุมชน โดยมงุ่ สรา้ งสภาพแวดลอ้ มทเ่ี หมาะสม ส�ำหรบั การท�ำกิจวตั รประจ�ำวัน เพิม่ ความปลอดภยั และเพิ่ม ความมั่นใจในการใช้งาน แนวทางนี้ใช้ต้นแบบระบบบริการ ดแู ลระยะยาวส�ำหรับผูส้ งู อายใุ นชุมชน วิธีการ 1. ส�ำรวจพนื้ ท่แี ละประเมนิ ปัญหาสภาพแวดล้อม โดยดู วา่ มสี งิ่ ใดบา้ งท่ไี มเ่ หมาะสมกบั ผู้สงู อายุ 2. ส�ำรวจพฤติกรรม ข้อจ�ำกัด และความต้องการของ ผูส้ งู อายุ 3. สรปุ ปญั หาและรวบรวมความคดิ เหน็ จากผทู้ เี่ กยี่ วขอ้ ง ใชค้ วามร้สู หวิทยาการเพื่อหาแนวทางการแกไ้ ข

8 2 คูม่ ือการดแู ลผูส้ งู วยั ฝาบ้านและวสั ดุต่างๆ ประยกุ ตใ์ ช้ของ ในทอ้ งถน่ิ ได้ ยกพ้นื เพือ่ ระบายอากาศ แตไ่ ม่ควรสงู มากนกั ตอ้ งสามารถนั่งหอ้ ยขาได้ จัดใหม้ โี ถสว้ มบรเิ วณใกล้ทนี่ อน ราวจบั บรเิ วณ เตยี งนอน พนื้ ที่นั่งเลน่ ของผูส้ งู อายุ

ปรับบ้านอยู่สบาย 83 4. น�ำเสนอแบบบา้ นทป่ี รบั สภาพแวดลอ้ มใหผ้ เู้ ชย่ี วชาญ พิจารณา 5. พิจารณาองค์ประกอบที่จ�ำเปน็ เชน่ ทางลาด บนั ได หอ้ งนำ้� หอ้ งนอน พนื้ ทป่ี ระกอบอาหาร ใหเ้ ปน็ ไปตาม มาตรฐานและสอดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการของผใู้ ชง้ าน ตลอดจนบริบทของพนื้ ที่ 6. พิจารณาแนวทางการกอ่ สร้าง ได้แก่ วธิ ีการก่อสรา้ ง การหาชา่ งและวสั ดใุ นท้องถ่นิ 7. ทดลองใชง้ านและประเมนิ ผล ขอ้ ควรรู้ • พิจารณาความร่วมมือกับภาครัฐและภาคเอกชน เช่น กระทรวงพัฒนาสังคมและความม่ันคงของมนุษย์ หรือ บรษิ ัทเอกชนตา่ งๆ เพื่อของบประมาณเพิม่ เตมิ • ค�ำนึงถึงการใชง้ านร่วมกบั สมาชิกคนอน่ื ในครอบครัว มาตรฐานการออกแบบ ประตู 1. ประตหู ้องเป็นบานเลื่อนหรือบานเปดิ ออกสู่ภายนอก มีความกว้างไม่น้อยกว่า 90 ซม. ไม่ติดตั้งอุปกรณ์ ชนิดทีบ่ ังคบั ให้บานประตปู ิดได้เอง

8 4 คมู่ อื การดแู ลผ้สู งู วัย ทางเดินภายในหอ้ ง 1. ทางเดินภายในห้องควรมีความกว้างอย่างน้อย 90 ซม. 2. พน้ื ต้องไม่ลื่น ไมม่ สี ง่ิ กดี ขวางทางเดิน เตยี งนอน 1. เตียงส�ำหรบั ผ้สู ูงอายคุ วรสงู จากพ้นื ประมาณ 40 ซม. หรอื ประมาณความสงู จากพน้ื ถงึ ขอ้ พบั ใตเ้ ขา่ ของผสู้ งู อายุในทา่ นัง่ 2. เตยี งมคี วามยาวประมาณ 1.80 ม. หรอื เหมาะสมกับ ความสูงของผูส้ งู อายุ 3. เตียงควรมีพื้นที่ว่างด้านข้าง 3 ด้าน โดยแต่ละด้าน กวา้ งอยา่ งนอ้ ย 90 ซม. 4. ตดิ ตง้ั ราวจบั ดา้ นขา้ งเตยี ง เพือ่ ให้ผู้สูงอายุใชพ้ ยงุ ตัว ขณะลุกนง่ั บนเตียงนอน โถส้วม 1. โถส้วมชนิดนัง่ ราบ สงู 45-50 ซม. ระยะกง่ึ กลางของ โถส้วมห่างจากผนังด้านขา้ ง 45-50 ซม. 2. ควรตดิ ตงั้ ราวจบั สงู จากพน้ื 60-70 ซม. และยน่ื ลำ้� ออก มาทางดา้ นหนา้ โถสว้ ม 25-30 ซม. มรี าวจบั แนวดงิ่ ต่อจากราวจบั แนวนอนขนึ้ ไปอย่างนอ้ ย 60 ซม.

ปรบั บา้ นอยสู่ บาย 85 งบประมาณ 16,800 บาท เสยี งสะท้อนจากผใู้ ช้งาน “ตาชว่ ยเหลอื ตัวเองได้มากขึ้น เคลือ่ นตัวได้สะดวก” “ลกู หลานออกไปท�ำงานทง้ั วนั กไ็ มต่ ้องกงั วลว่าตาจะอยูอ่ ย่างไร” ติดต่อ หนว่ ยงาน: โรงพยาบาลสมเดจ็ พระยพุ ราชปวั คณะสถาปตั ยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ผู้ประสานงาน: ดร. ไพจิตรา ลอ้ สกุลทอง โทรศพั ท:์ 083-058-5456 อีเมล: [email protected]

8 6 ค่มู ือการดูแลผ้สู ูงวยั

ปรับบ้านอย่สู บาย 87 “บ้านอยู ่ (สบาย) ดี” “ต้องจดั ที่พกั ใหผ้ ้สู ูงอายุที่มาฝกึ อาชีพชั่วคราว... ท่พี กั อาศยั ที่กอ่ สรา้ งงา่ ย ตน้ ทุนตำ�่ แตแ่ ข็งแรงและปลอดภัย ควรเปน็ แบบไหน?” บา้ นอย ู่(สบาย) ดี หรอื UD House (Universal Design House) คือบ้านส�ำเร็จรูปต้นทุนต่�ำ ซ่ึงออกแบบมาเพ่ือคน พิการทางการเคล่ือนไหวและผู้สูงอายุ บ้านนี้แข็งแรงและ ปลอดภยั สามารถใชเ้ ปน็ ทพี่ กั อาศยั ชว่ั คราว แตส่ รา้ งความสขุ ไดย้ าวนาน บ้านอยู่ (สบาย) ดี เกิดจากการริเริ่มของสมาคมการ คา้ ผลผลติ การเกษตรคนพกิ าร จงั หวดั ระยอง ซง่ึ ตอ้ งการสรา้ ง ทพ่ี กั อาศยั ส�ำหรบั ผพู้ กิ ารทางการเคลอ่ื นไหวและผสู้ งู อายทุ จี่ ะ ไปท�ำงานและฝกึ อบรมในโครงการของศนู ยก์ ารเรยี นรคู้ นพกิ าร และครอบครวั ตามแนวพระราชด�ำรดิ า้ นเศรษฐกจิ พอเพยี ง ซง่ึ สมาคมดูแลอยู่ ผอู้ อกแบบบา้ นน้คี ือ คณุ พินิจ กจิ ประชา วธิ กี าร 1. ส�ำรวจพ้ืนที่และประเมินปัญหาสภาพแวดล้อม โดย ดูว่ามีสิ่งใดบ้างท่ีไม่เหมาะสมกับคนพิการทางการ เคล่ือนไหวและผูส้ ูงอายุ 2. รวบรวมความตอ้ งการและขอ้ จ�ำกดั ของคนพกิ ารและ ผูส้ ูงอายุ

8 8 คมู่ อื การดูแลผสู้ ูงวัย ระยะกลบั ตวั ของ ผู้สูงอายุทีน่ ่ังรถเขน็ 0.90 ม. 1.50 ม. เตียงนอน 3. สรปุ ปญั หาและรวบรวมความคดิ เหน็ เพอื่ หาแนวทาง การแกไ้ ข 4. ศกึ ษารูปแบบการกอ่ สร้างและวสั ดุทีม่ ตี น้ ทุนต่�ำ 5. ค�ำนวณปริมาณการใช้วัสดุและอุปกรณ์ตา่ งๆ เพอื่ สงั่ ซือ้ ครัง้ ละมากๆ จะไดร้ าคาทถี่ กู ลง เลือกใชว้ สั ดทุ ีห่ า ไดใ้ นพ้ืนท่ี 6. พจิ ารณาแนวทางการกอ่ สรา้ ง โดยเลอื กวธิ ที ไี่ มย่ งุ่ ยาก ใช้ชา่ งและวสั ดุในท้องถิน่ 7. น�ำเสนอแบบบา้ นให้ผเู้ ชี่ยวชาญพิจารณา 8. เมือ่ กอ่ สรา้ งแลว้ เสรจ็ ทดลองใชง้ าน และประเมนิ ผล หลังการใชง้ าน

ปรับบา้ นอยสู่ บาย 89 ข้อควรรู้ • ควรค�ำนึงถึงความปลอดภัยของวัสดุ เม่ือน�ำมาใช้งาน ภายในบา้ น • หากมีการยกพื้นสูง ให้เพ่ิมทางลาดและบันไดที่ได้ มาตรฐาน • กรณที ม่ี งี บประมาณเพยี งพอ ควรเพม่ิ หอ้ งนำ�้ ภายในทพ่ี กั อาศยั • ระดบั ความสงู ของเตยี งนอนควรอยใู่ นระดบั ทผ่ี สู้ งู อายหุ รอื คนพกิ ารสามารถถา่ ยน้ำ� หนักตัวได้พอดี มาตรฐานการออกแบบ บา้ นน้ีประกอบด้วยสองสว่ น ไดแ้ ก่ 1. ตวั บา้ น (หอ้ ง) 2. ทางลาด ห้อง 1. ประตหู ้องเปน็ บานเล่ือนหรอื บานเปดิ ออกส่ภู ายนอก มคี วามกวา้ ง 90 ซม. ไมต่ ดิ ตงั้ อปุ กรณท์ บี่ งั คบั ใหบ้ าน ประตปู ิดไดเ้ อง 2. บริเวณทางเข้าไม่มีธรณีประตู หรือหากมี ต้องสูง ไมเ่ กิน 2 ซม. 3. มอื จบั ประตมู เี สน้ ผา่ นศนู ยก์ ลาง 3-4 ซม. ในแนวด่งิ ติดต้ังท้ังด้านในและด้านนอกประตู ปลายบนสูงจาก พ้นื ไมน่ อ้ ยกวา่ 1.00 ม. ปลายลา่ งสงู ไม่เกิน 80 ซม.

9 0 คูม่ อื การดูแลผู้สูงวัย 4. ตู้แขวนเสือ้ ผ้ามีราวแขวนสูงไมเ่ กนิ 1.20 ม. 5. โตะ๊ เครื่องแป้งและโตะ๊ เขยี นหนงั สอื สูงไม่เกนิ 80 ซม. โดยมีพ้ืนที่ว่างใต้โต๊ะสูงจากพื้น 70-75 ซม. โต๊ะมี ความลึกอยา่ งน้อย 40 ซม. 6. ตดิ ตงั้ ปล๊ักและสวติ ช์ไฟฟ้าสูงจากพ้นื 45-90 ซม. ทางลาด 1. สดั ส่วนความชันของทางลาดไมเ่ กนิ 1:12 หรือ 4.76 องศา 2. ทางลาดมคี วามยาว 2.50 ม. ข้ึนไป ตอ้ งมีราวจบั ทง้ั สองด้าน 3. ราวจบั สูงจากพ้นื 80-90 ซม. ราวจับยน่ื ต่อไปจากจดุ เร่ิมตน้ และจุดสิ้นสดุ ทางลาดไม่นอ้ ยกว่า 30 ซม. โดย ตดิ ตง้ั ใหข้ นานกบั พนื้ 4. ราวจับมีลักษณะกลม แข็งแรง เส้นผ่านศูนย์กลาง 3-4 ซม. 5. บริเวณทางลาดมีพื้นท่กี ลับตวั อย่างน้อย 90 ซม.

ปรับบา้ นอยูส่ บาย 91 เสียงสะท้อนจากผ้ใู ช้งาน “บ้านพกั แข็งแรง ใชง้ านได้ดี สะดวกเวลาไปฝกึ อบรม” ตดิ ต่อ ผปู้ ระสานงาน: คุณพนิ ิจ กิจประชา โทรศัพท:์ 087-719-7525 อเี มล: [email protected]

9 2 คู่มือการดแู ลผสู้ งู วยั ประตูบานเลือ่ น ราวจบั ประตบู านเล่อื น เพมิ่ ราวจับ

ปรบั บา้ นอยู่สบาย 93 การปรับส่ิงแวดล้อมในชุมชนเพ่ือผู้สูงอายุและ ผู้พิการ วดั โพธช์ิ ัยวนาราม จังหวดั กาฬสนิ ธุ์ “วัดในชมุ ชนเปน็ ที่พง่ึ ทางใจให้กบั ผสู้ ูงอายุ... จะปรบั วัดอย่างไรให้ผ้สู งู อายใุ ช้งานได้?” “เคยไปวดั ทุกวัน ตอนนไี้ ปลำ� บาก... เขา้ หอ้ งนำ้� บ่อยข้ึน... ถา้ หอ้ งนำ้� ไม่ปลอดภยั ก็จะกังวล” ในชุมชนท่ีผู้ออกแบบอยู่อาศัย ผู้สูงอายุจ�ำนวนมาก ศรัทธาในพระพุทธศาสนา และไปวัดเป็นประจ�ำ นอกจาก ผสู้ งู อายุ คนพกิ ารกไ็ ปประกอบพธิ กี รรมตา่ งๆ ในวดั ดว้ ยเชน่ กนั แตป่ รากฏวา่ วดั มพี ืน้ ทบี่ างสว่ นทไี่ มส่ ามารถรองรบั การใชง้ าน ของผ้สู ูงอายแุ ละคนพกิ าร ชมุ ชนบา้ นหวั ววั วดั โพธช์ิ ยั วนาราม และมหาวทิ ยาลยั กาฬสินธุ์ จึงมีแนวคิดในการปรับปรุงสภาพแวดล้อมภายใน วัด ท้ังสามหน่วยงานได้ประสานความร่วมมือกันเพ่ือสร้างสิ่ง อ�ำนวยความสะดวกส�ำหรบั ผสู้ งู อายแุ ละคนพกิ ารภายในอาคาร สาธารณะของชมุ ชน ทผี่ า่ นมามกี ารน�ำแนวคดิ นไ้ี ปประยกุ ตใ์ ช้ กบั โรงพยาบาลสง่ เสรมิ สขุ ภาพต�ำบลของชมุ ชนบา้ นหวั ววั เพอื่ ส่งเสริมให้เกิดสุขภาวะท่ีดีแก่ผู้สูงอายุและคนพิการ แนวคิด น้ียังสามารถน�ำไปต่อยอดเป็นต้นแบบให้กับวัดและพ้ืนท่ี สาธารณะอื่นๆ ได้อกี ด้วย

9 4 ค่มู ือการดูแลผู้สูงวยั วธิ ีการ 1. ส�ำรวจพน้ื ทแ่ี ละประเมนิ สภาพแวดลอ้ มวา่ มสี ง่ิ ใดบา้ ง ทไ่ี มเ่ หมาะสมกับผ้สู งู อายุ 2. สรปุ ปญั หาและรวบรวมความคดิ เหน็ จากผทู้ เี่ กย่ี วขอ้ ง เพ่อื หาแนวทางการแกไ้ ข 3. คนในพ้ืนท่ีพจิ ารณาและสรปุ ความคิดรว่ มกัน 4. น�ำเสนอแบบการปรับสภาพแวดล้อมให้ผู้เชี่ยวชาญ พิจารณา 5. พจิ ารณาแนวทางการกอ่ สรา้ ง โดยเลอื กวธิ ที ไี่ มย่ งุ่ ยาก ใช้ช่างและวัสดใุ นทอ้ งถิ่น 6. พัฒนาแบบโดยปรบั ใหเ้ ขา้ กบั บริบทของชุมชน 7. ทดลองใช้งาน และประเมนิ ผล ข้อควรรู้ • ควรพจิ ารณาเรอื่ งการมสี ่วนรว่ มของคนในชมุ ชน • วัสดุท่ีใช้ สามารถเลือกและปรับให้เหมาะสมกับสภาพ แวดล้อมในพ้ืนที่ • สามารถเพ่ิมพ้ืนทส่ี ่งเสรมิ สุขภาพไดใ้ นอนาคต

ปรบั บา้ นอย่สู บาย 95 มาตรฐานการออกแบบ บันได 1. ควรกว้างไม่น้อยกว่า 1.50 ม. ลูกนอน ควรกว้าง ประมาณ 30 ซม. ลกู ตัง้ ควรสงู ไมเ่ กนิ 15 ซม. ตอ้ ง ใชว้ ัสดุท่ไี มล่ ืน่ 2. จมูกบันได ไม่ควรมีขอบที่แหลมคม ไม่ล่ืน มีระยะ เหลือ่ มกนั ไมเ่ กิน 2 ซม. 3. ควรมีราวจับทั้งสองด้าน ท่ีระดับความสูงจากพ้ืน 80-90 ซม. ปลายราวจับยื่นจากจุดเริ่มต้นและจุด สน้ิ สดุ บนั ไดในลกั ษณะขนานกบั พน้ื ไมน่ อ้ ยกวา่ 30ซม. ราวจับมลี ักษณะกลม เส้นผ่านศนู ย์กลาง 3-4 ซม. หอ้ งนำ้� 1. ประตูห้องน้�ำเป็นบานเล่ือนหรือบานเปิดออกสู่ ภายนอก มีความกว้าง 90 ซม. ไม่ติดต้ังอุปกรณ์ ท่ีบงั คับให้บานประตปู ิดได้เอง 2. ระบบล็อกประตู ต้องสามารถเปิดในยามฉุกเฉินได้ อย่างรวดเร็ว 3. ถ้ามธี รณีประตู ตอ้ งสูงไมเ่ กนิ 2 ซม. และให้ขอบท้ัง สองดา้ นมีสดั สว่ นความลาดเอียง 1:2 4. ประตมู มี อื จบั เปน็ แกนตง้ั ลกั ษณะกลม ขนาดเสน้ ผา่ น ศนู ยก์ ลาง 3-4 ซม. ในแนวดง่ิ ทง้ั ดา้ นในและดา้ นนอก

9 6 คู่มือการดแู ลผ้สู งู วยั ประตู ปลายบนสูงจากพื้นไม่นอ้ ยกว่า 1.00 ม. ปลาย ลา่ งสูงจากพ้นื ไมเ่ กนิ 80 ซม. 5. บานประตูหอ้ งน้ำ� ควรเปน็ บานทึบ 6. อุปกรณ์เปิด-ปิดประตูต้องเป็นก้านบิดหรือแกนผลัก สูงจากพืน้ 1-1.20 ม. 7. ไมต่ ดิ ต้ังอปุ กรณช์ นดิ บงั คบั ให้บานประตูปิดไดเ้ อง 8. พื้นที่ว่างภายในห้องน�้ำมีเส้นผ่านศูนย์กลางไม่น้อย กว่า 1.50 ม. 9. วัสดุปูพืน้ หอ้ งน�้ำตอ้ งไม่ล่ืน 10. พน้ื หอ้ งนำ้� ตอ้ งมคี วามลาดเอยี งไปยงั ชอ่ งระบายนำ�้ ทงิ้ 11. ตดิ ตงั้ โถสว้ มชนดิ นง่ั ราบ สงู 45-50 ซม. ระยะกงึ่ กลาง ของโถส้วมห่างจากผนังด้านข้าง 45-50 ซม. 12. โถสว้ มมพี นักพิงหลัง 13. ที่กดน้�ำเป็นชนิดคันโยกหรือปุ่มกดขนาดใหญ่ หรือ ชนิดอื่นที่ใช้งานสะดวก 14. ตดิ ตงั้ สายช�ำระหรอื ระบบฉดี นำ้� ช�ำระอตั โนมตั ทิ ใ่ี ชง้ าน ไดส้ ะดวก 15. ติดตั้งราวจับแนวนอนสูงจากพื้น 60-70 ซม. ยื่นล�้ำ ออกมาจากดา้ นหนา้ โถส้วม 25-30 ซม. มรี าวจับแนว ดงิ่ ตอ่ ข้ึนไปอย่างนอ้ ย 60 ซม. 16. ตดิ ตง้ั ราวจบั แบบพบั เกบ็ ได้ หา่ งจากขอบโถสว้ มดา้ น ที่ไม่ชิดผนัง 15-20 ซม. เลือกราวจับท่ีมีระบบล็อก ท่ีปลดไดง้ ่าย และยาวไมน่ ้อยกว่า 55 ซม.

ปรบั บา้ นอยู่สบาย 97 17. ติดตงั้ ราวจับน�ำไปสู่สุขภณั ฑ์อื่นๆ ภายในห้องน�ำ้ สงู จากพ้ืน 80-90 ซม. 18. ติดตั้งระบบสัญญาณแจ้งเหตุเตือนภัยจากภายนอก สู่ภายในและจากภายในสภู่ ายนอก ทคี่ วามสงู ไม่เกิน 30 ซม. และ 80 ซม. จากพืน้ 19. ในกรณีที่ห้องน�้ำส�ำหรับคนพิการอยู่ภายในห้องน�้ำ ส�ำหรบั คนทว่ั ไปและตอ้ งผา่ นทางเขา้ กอ่ นถงึ ตวั หอ้ งนำ�้ ต้องจัดห้องน�้ำส�ำหรับคนพิการให้อยู่ในต�ำแหน่งท่ี เขา้ ถงึ ไดส้ ะดวก 20. ส�ำหรับห้องน้�ำท่ีแยกชาย-หญิง ให้มีอักษรเบรลล์ติด ไวท้ ผี่ นงั บรเิ วณทางเขา้ ในต�ำแหนง่ ทส่ี ามารถสมั ผสั ได้ 21. ติดตั้งอ่างล้างมือในต�ำแหน่งท่ีเข้าถึงได้โดยไม่มีส่ิง กดี ขวาง 22. ใต้อ่างล้างมอื เปน็ ท่ีวา่ ง โดยขอบอ่างอยู่หา่ งจากผนงั ไมน่ อ้ ยกว่า 45-50 ซม. 23. ขอบบนของอ่างลา้ งมอื อยู่สงู จากพ้ืน 75-80 ซม. 24. ตดิ ตง้ั ราวจบั แบบพบั เกบ็ ไดไ้ วท้ ง้ั สองขา้ งของอา่ งลา้ ง มอื 25. กอ๊ กนำ�้ เปน็ ชนดิ กา้ นโยก กา้ นกด กา้ นหมนุ หรอื ระบบ อัตโนมัติ 26. ห้องน้�ำส�ำหรับผู้ชาย ให้มีโถปัสสาวะท่ีมีระดับเสมอ พ้นื อยา่ งนอ้ ย 1 โถ 27. ติ ด ตั้ ง ร า ว จั บ ใ น แ น ว น อ น บ ริ เ ว ณ ด ้ า น บ น ข อ ง โ ถ

9 8 คมู่ ือการดูแลผูส้ ูงวยั ปสั สาวะ ราวจบั ควรยาว 50-60 ซม. และสงู จากพ้ืน 1.20-1.30 ม. 28. ติดตั้งราวจับด้านข้างโถปัสสาวะทั้งสองข้าง ราวจับ ควรสงู จากพนื้ 80-100 ซม. และยืน่ จากผนัง 55-60 ซม. 29. ราวจบั ทง้ั หมดท�ำดว้ ยวสั ดเุ รยี บ มน่ั คงแขง็ แรง ไมล่ นื่ และไมเ่ ปน็ อันตรายเวลาจบั 30. ราวจับมลี กั ษณะกลม เสน้ ผา่ นศูนย์กลาง 3-4 ซม. 31. จดั ให้มีพ้นื ผวิ ตา่ งสัมผัสท่ีประตู ขนาด 30 ซม. ยาว เท่ากับและขนานกับความกว้างของประตู และห่าง จากประตู 30-35 ซม.

ปรับบ้านอยสู่ บาย 99 เสียงสะท้อนจากผูใ้ ชง้ าน “ไปวดั ไดบ้ อ่ ยขนึ้ ไมต่ อ้ งรอ ลูกหลานพาไปเหมอื นแตก่ ่อน” “จะเดนิ ขึน้ เดนิ ลงบันไดทว่ี ดั ก็สะดวก มีราวใหจ้ ับตลอดทาง” ติดตอ่ หนว่ ยงาน: มหาวทิ ยาลัยกาฬสนิ ธุ์ ผูป้ ระสานงาน: อาจารย์กรรณิกา ถุนาพรรณ โทรศพั ท:์ 081-801-5036 อเี มล: [email protected]