หนังสือพรรณไม้ป่าตะวันออก-2562

กลุม งานพฤกษศาสตรป า ไม สํานกั วจิ ัยการอนุรกั ษปา ไมแ ละพันธุพ ชื กรมอุทยานแหงชาติ สตั วปา และพนั ธพุ ืช

กลุม งานพฤกษศาสตรป า ไม สํานกั วจิ ัยการอนุรกั ษปา ไมแ ละพันธพุ ืช กรมอุทยานแหงชาติ สตั วปา และพนั ธุพืช

จดั พมิ พโดย กลุมงานพฤกษศาสตรปา ไม สาํ นกั วิจยั การอนุรักษปา ไมแ ละพันธุพืช กรมอทุ ยานแหง ชาติ สตั วปา และพันธุพ ืช ทีป่ รึกษา นายธัญญา เนตธิ รรมกุล อธบิ ดีกรมอทุ ยานแหง ชาติ สตั วปา และพันธุพชื นายประกิต วงศศ รีวฒั นกุล รองอธิบดกี รมอทุ ยานแหงชาติ สตั วปา และพันธุพืช นายธัญนรนิ ทร ณ นคร ผูอาํ นวยการสํานกั วิจัยการอนรุ กั ษปาไมแ ละพันธุพชื ผเู ขียน/ภาพ นายพงษศกั ด์ิ พลเสนา ผูอาํ นวยการสว นสง เสริมและเผยแพรก ารอนุรักษปา ไม กองบรรณาธิการ นายวิวัฒน สาํ ลอี อน นายมนตรี โปทา นางสาวอาทิตยา บัวปรางค นางสาวปญญาณี ปทมวิจิตร นางสาวรัตติกาล เกตทุ ัศ นางสาวสุทธิดา ธรรมเกษร นางสาวกมลวรรณ เกิดศรีพนั ธ นางเพ็ชรรุง บุญมี นางสาวพรทิพา คาํ สุวรรณ นายอภวิ ัฒน แกว มุงคณุ นายพลภทั ร ศรทั ธาทิพยก ลุ นางสาววรนิ ทร บุญมาก นางสาวฤติการ ตาอา ยเทอื ก พิมพครง้ั ท่ี 2 พ.ศ. 2562 จํานวน 1,000 เลม ISBN 978-974-286-616-7 พมิ พที่ หา งหนุ สว นจาํ กัด เอ็น.พี.จี. เอน็ เตอรไพรส 67 ถนนเจริญนคร 10 แขวงคลองตน ไทร เขตคลองสาน กรุงเทพฯ 10600 ขอมลู ทางบรรณานกุ รมของสาํ นักหอสมุดแหงชาติ พงษศ ักด์ิ พลเสนา พรรณไมป า ตะวนั ออก.- - กรุงเทพฯ : กลุม งานพฤกษศาสตรป า ไม, กรมอุทยานแหง ชาติ สตั วป า และพันธุพืช, 2561. 224 หนา. 1. พืช-ไทย 2. ปา ตะวันออก

ภาพถา ยจากดาวเทียมบรเิ วณปา ตะวนั ออก ซ่งึ ครอบคลมุ เขตรักษาพันธสุ ตั วปาเขาอา งฤๅไน เขตรักษา พันธุสัตวปาเขาสอยดาว อุทยานแหงชาติเขาคิชฌกูฏ อุทยานแหงชาติเขาสิบหาชั้น อุทยานแหงชาติ เขาชะเมา-เขาวง และปาบรเิ วณใกลเคยี ง

คาํ นํา ปาตะวันออกเปนปาผืนใหญครอบคลุมพ้นื ทร่ี อยตอ 5 จงั หวัด ไดแ ก ฉะเชงิ เทรา ชลบุรี ระยอง จันทบุรี และสระแกว มีเนื้อที่ประมาณ 1,470,000 ไร ประกอบดวย เขตรกั ษาพนั ธุสัตวป า เขาอางฤๅไน เน้อื ที่ 674,352 ไร เขตรักษาพันธุส ตั วปาเขาสอยดาว เนื้อที่ 465,602 ไร อุทยานแหง ชาตเิ ขาคชิ ฌกฏู เน้อื ที่ 36,444 ไร อทุ ยานแหงชาติเขา สิบหาชั้น เนื้อที่ 73,729 ไร อุทยานแหงชาติเขาชะเมา-เขาวง เนื้อที่ 52,300 ไร และ ปา สงวนแหง ชาตทิ เ่ี หลอื อยรู อบๆ ปา อนรุ กั ษผ นื น้ี ปา ตะวนั ออกเปน ปา ทอ่ี ยใู นเขตภมู พิ ฤกษ (plant geographical distribution) 3 เขตขน้ึ ปะปนกนั ไดแ ก เขตภมู พิ ฤกษญ วน (Annamatic element) เขตภมู พิ ฤกษอ นิ โดจนี (Indo-Chinese element) และเขตภมู พิ ฤกษอ นิ โดมาเลเซยี (Indo-Malaysian element) ซึง่ นบั วา เปนพนื้ ที่ท่มี ภี ูมพิ ฤกษที่โดดเดนเฉพาะตวั แตกตา ง จากปา ในภาคอน่ื ๆ ของประเทศ ทาํ ใหป า ผนื นม้ี คี วามหลากหลายของสงั คมพชื และชนดิ พชื เปน แหลงที่พบพชื ชนิดใหม พชื ถ่นิ เดยี ว และพืชหายากหรอื ถูกคุกคามเปน จาํ นวนมาก ศูนยปฏิบัติการปาไม โครงการอนุรักษทรัพยากรปาไมและสัตวปาในพื้นที่ปา รอยตอ 5 จงั หวดั (ภาคตะวนั ออก) อนั เนอ่ื งมาจากพระราชดาํ รไิ ดจ ดั พมิ พห นงั สอื พรรณไม ปา ตะวนั ออก ครง้ั ท่ี 1 เมอ่ื พ.ศ. 2551 และไดแ จกจา ยแกห นว ยงานและผสู นใจจนหมดแลว สํานักวิจัยการอนุรักษปาไมและพันธุพืชจึงไดมอบหมายใหกลุมงานพฤกษศาสตรปาไม (สาํ นกั งานหอพรรณไมเดมิ ) ปรับปรงุ แกไขและเพิ่มเติมขอมูลใหครบถว นสมบูรณเพ่มิ ขึ้น และไดจดั พมิ พใหมเปน คร้งั ที่ 2 โดยนําเสนอในรูปแบบทเี่ ขาใจงาย นําเสนอพรรณไมท ่ี นา สนใจบางชนดิ พรอ มภาพประกอบทส่ี วยงาม ทา ยหนงั สอื ไดแ นบบญั ชรี ายชอ่ื พรรณไม ท่พี บในพ้ืนท่ี เพื่อเปน ขอมลู ทางพฤกษศาสตรแ กผ ทู ีส่ นใจ หวังเปนอยางยิ่งวาหนังสือเลมนี้จะเปนประโยชนในการเรียนรูพรรณไม ทําให เกิดความรัก หวงแหน และชว ยกนั อนรุ กั ษทรพั ยากรปาไมส ืบไป (นายธญั นรินทร ณ นคร) ผูอาํ นวยการสาํ นกั วจิ ัยการอนรุ กั ษป า ไมแ ละพนั ธพุ ืช

สารบัญ ขอ มูลท่ัวไป 1 สงั คมพืช 7 ความหลากหลายของพรรณไม 11 การสาํ รวจพรรณไม 12 บัญชีรายช่ือพรรณไมตน แบบ (type specimen) บางชนิดที่เก็บจากปา ตะวันออก 29 บญั ชรี ายช่ือพรรณไมปาตะวนั ออก 105 เอกสารอา งองิ 210 ดชั นีชอ่ื พ้นื เมอื ง 211 ดชั นีชอ่ื พฤกษศาสตร 214

 ปา ดบิ ชื้นในอทุ ยานแหง ชาตเิ ขาคชิ ฌกฏู

ขอ มลู ทวั่ ไป ปาตะวันออกเปนปาผืนใหญของภาคตะวันออก ครอบคลุมพ้ืนท่ี 5 จังหวัด ไดแก ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ระยอง จนั ทบุรี และสระแกว มเี น้ือทป่ี ระมาณ 1,470,000 ไร ประกอบดว ย เขตรกั ษาพันธสุ ตั วปา เขาอา งฤๅไน เน้อื ที่ 674,352 ไร เขตรักษาพนั ธุสตั วปา เขาสอยดาว เนื้อท่ี 465,602 ไร อทุ ยานแหงชาติเขาคชิ ฌกฏู เนอ้ื ท่ี 36,444 ไร อุทยานแหง ชาติเขาสบิ หา ช้นั เนือ้ ที่ 73,729 ไร อุทยานแหง ชาตเิ ขาชะเมา–เขาวง เน้ือท่ี 52,300 ไร และปาสงวนแหง ชาตทิ ี่เหลอื อยู รอบๆ ปาอนรุ กั ษผ ืนน้ี ปา ตะวนั ออกเปน ปา ทพ่ี บสตั วป า ทชี่ กุ ชมุ เมอ่ื เปรยี บเทยี บกบั ปา อนรุ กั ษผ นื อนื่ ของประเทศ สัตวปาทสี่ ําคัญท่พี บในพ้ืนท่ี เชน ชา งปา เลียงผา กระทงิ วัวแดง กวางปา ไกฟ า พญาลอ นกกก นกเงอื กกรามชาง นกขุนทอง จระเขน า้ํ จดื งูจงอาง และกบอกหนาม

 นกเคาจุด  นกเงอื กกรามชาง  กบอกหนาม  ปาดจ๋วิ จันทบุรี  ชางปา 2

ตอนบนของปา ตะวันออก บริเวณเขตรักษาพนั ธุสัตวป าเขาอา งฤๅไน สวนใหญเ ปน ท่ีราบ ลกู ฟูกมคี วามลาดชันปานกลาง มีภเู ขาบา งตามขอบของพื้นท่ี คอื เขาตะกรุบ เขาระบมปรา น และเขาละลาก ดา นตะวนั ออกเฉยี งใตเ ปน พน้ื ทขี่ องเขตรกั ษาพนั ธสุ ตั วป า เขาสอยดาว มภี เู ขาสงู ชนั สลับซบั ซอ น จุดสงู สุด คอื ยอดเขาสอยดาวใต สูงจากระดบั ทะเลปานกลาง 1,675 เมตร ถัดจาก เขาสอยดาวลงไปเปน ภเู ขาสงู ชนั ของอทุ ยานแหง ชาตเิ ขาคชิ ฌกฏู ดา นตะวนั ตกเฉยี งใตแ ละดา นใต เปน เทือกเขาสูงชนั ตอเนือ่ งกนั ไป เชน เขาสบิ หาชนั้ เขาอา งฤๅไน เขาชะมนู และเขาชะเมา  ยอดเขาสอยดาวใต 3

4

 ปา ดิบเขาตาํ่ บนยอดเขาสอยดาวใต ปาแหงน้ีเปน ตน นาํ้ ลําธารท่สี าํ คญั ของภาคตะวนั ออก ตอนบนเปนตนนา้ํ ลาํ ธารของแมนาํ้ บางปะกงและแมนํ้าปราจีนบุรี ตอนลางเปนตนน้ําลําธารของแมน้ําประแสร คลองโตนด และ แมนํา้ จันทบุรี พืน้ ทีป่ าตะวนั ออก เปน พนื้ ทที่ ี่มีรองมรสมุ ตะวันตกเฉียงใตพ าดผา น ฝนตกคอ นขา งชุก ตอนใตข องพน้ื ทม่ี ฝี นตกชกุ มากกวา ตอนเหนอื เนอ่ื งจากมเี ทอื กเขาบรรทดั และเทอื กเขาจนั ทบรุ กี น้ั นอกจากอทิ ธพิ ลของลมมรสมุ ทพี่ ัดผานแลว ยงั ไดร บั อทิ ธิพลจากทะเล ลกั ษณะภมู ิอากาศจงึ มี ท้ังแบบสะวนั นาทางตอนบน และแบบมรสมุ เขตรอนทางตอนลางของพน้ื ท่ี  นํ้าตกเขาตะกรบุ 5

6

สงั คมพืช  ปาลุมต่าํ ท่ีสมบรู ณผนื ใหญบริเวณตอนบนของเขตรักษาพนั ธสุ ัตวป า เขาอางฤๅไน ปาตะวันออกเปนปาที่อยูในเขตภูมิพฤกษ (plant geographical distribution) 3 เขตขึ้น ผสมกัน คือ เขตภูมิพฤกษญวน (Annamatic element) เขตภูมิพฤกษอินโดจีน (Indo-Chinese element) และเขตภูมิพฤกษอินโดมาเลเซีย (Indo-Malaysian element) ซึ่งนับวาเปนพ้ืนที่ที่มี ภมู พิ ฤกษท โี่ ดดเดน เฉพาะตวั แตกตา งจากปา ในภาคอน่ื ๆ ของประเทศ เนอ่ื งจากเทอื กเขาสอยดาว และเทือกเขาบรรทัดเปนเทือกเขาท่ีทอดยาวตอเนื่องจากเทือกเขาพนมกระวานในกัมพูชา นอกจากน้ี ในบรเิ วณนี้ยังมลี มมรสมุ พดั ผา นประจาํ ทกุ ป ทาํ ใหปา ตะวนั ออกซง่ึ อยใู นภาคตะวัน ออกเฉยี งใตของไทยมีนํ้าฝนเฉลีย่ ตลอดปใกลเ คยี งกบั ภาคใต สง ผลใหส งั คมพืชที่ข้ึนอยูมีความ ชุมชืน้ สงู มคี วามหลากหลาย และสลับซบั ซอ นสงู ตามไปดว ย (ศนู ยวิจยั ปา ไม, 2538)  ลาํ ธารจากนา้ํ ตกเขาชะเมา 7

สังคมพืชบริเวณเขตรักษาพันธุสัตวปาเขาอางฤๅไน เขตรักษาพันธุสัตวปาเขาสอยดาว และอทุ ยานแหงชาติเขาชะเมา–เขาวง เกือบทง้ั หมดเปนปาดบิ แลง อุทยานแหง ชาตเิ ขาคิชฌกูฏ สวนใหญเปนปาดิบช้ืน พบปาเต็งรังเปนหยอมขนาดเล็กในเขตรักษาพันธุสัตวปาเขาอางฤๅไน พบปาเบญจพรรณ ตามไหลเขาแทรกอยูในปาดิบแลงในเขตรักษาพันธุสัตวปาเขาอางฤๅไน เขตรกั ษาพนั ธสุ ตั วป า เขาสอยดาวและอทุ ยานแหง ชาตเิ ขาชะเมา–เขาวง สว นบรเิ วณยอดเขาสงู ของ เขาชะเมาและเขาสอยดาวพบพรรณพชื ของปา ดบิ เขาตา่ํ ขนึ้ เปน หยอ มขนาดเลก็ ดว ย สว นบรเิ วณ ทเี่ คยเปน ทอ่ี ยอู าศยั ของราษฎร จะพบไรร า ง ทุง หญา และปาใส (secondary forest) (พงษศกั ด์ิ และคณะ, 2540) นอกจากนนั้ ยังมสี ังคมพชื เขาหนิ ปูนบริเวณเขาวง ซง่ึ เปน สวนหนึ่งของอุทยาน แหง ชาตเิ ขาชะเมา-เขาวง เขาชะอางคโ อนและเขาใหญ ทางทศิ ตะวนั ตกของเขตรกั ษาพนั ธสุ ตั วป า เขาอางฤๅไน 8

9

10

ความหลากหลายของพรรณไม  ปา เขาชะเมาในอทุ ยานแหงชาตเิ ขาชะเมา–เขาวง แมวา ปา ตะวันออกจะมพี รรณไมท ่หี ลากหลาย สภาพปาอดุ มสมบูรณและอยูใกลกรงุ เทพมหานคร แตมนี ักวิจัยดา นพรรณไมเขาไปสาํ รวจและเกบ็ ตวั อยา งพรรณไมค อนขางนอย ศภุ โชติ (2540) ไดส ํารวจ พรรณไมวงศกระดงั งา ในเขตรกั ษาพนั ธุสัตวปาเขาอางฤๅไน พบพรรณไมว งศน ี้ 22 ชนดิ จาก 14 สกลุ ณรงค (2544) ไดส าํ รวจพรรณไมว งศก ระดงั งาในปา ตะวนั ออก พบพรรณไมว งศน ้ี 47 ชนดิ จาก 24 สกลุ ซง่ึ นกั วจิ ยั ทงั้ สองไดศ กึ ษาเพอ่ื จดั ทาํ วทิ ยานพิ นธร ะดบั ปรญิ ญาโท มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร ภานมุ าศ และคณะ (2549) ไดสาํ รวจและจัดพิมพหนังสือพรรณไมสกุลไทรในปาตะวันออก รวบรวมและนาํ เสนอ พรรณไมส กลุ น้ี 45 ชนดิ สว นโครงการหลักทีส่ าํ รวจและเก็บตวั อยางพรรณไมใ นปา ตะวนั ออก คอื โครงการศกึ ษาพรรณ พฤกษชาตใิ นปาตะวันออก โดยนกั วิจัยจากสวนพฤกษศาสตรเขาหนิ ซอ น ไดร ับงบประมาณสนบั สนนุ จากโครงการพัฒนาองคความรูและศึกษานโยบายการจัดการทรัพยากรชีวภาพในประเทศไทย (โครงการ BRT) สาํ รวจและเกบ็ ตวั อยา งพรรณไมใ นระหวา งป พ.ศ. 2539–2542 พบพรรณไม 1,631 ชนดิ จาก 824 สกุล 175 วงศ (พงษศกั ดิ,์ 2544)  มะไฟแรด Baccaurea sp. 11

การสาํ รวจพรรณไม จากน้นั ไดส ํารวจเพม่ิ เติมอยางตอ เน่ืองจนถึงป พ.ศ. 2561 และไดจ ดั ทําบัญชรี ายช่ือพรรณไม ท่ีพบในปาตะวันออกอีกครั้ง พบพรรณไม 2004 ชนิด ดังมีรายละเอียดในตารางท่ี 2 บัญชีรายช่ือ พรรณไมป า ตะวนั ออก ทายหนงั สอื เลม นี้ โดยจําแนกวงศตามระบบของ APG III และ APG IV ทําให พรรณไมบ างวงศถ กู ยบุ เขา กบั วงศอ นื่ เชน วงศน มตาํ เลยี (Asclepiadaceae) ถกู ยบุ ไปรวมกบั วงศส ตั บรรณ (Apocynaceae) และทําใหพรรณไมบางวงศถ กู แยกออกเปนหลายวงศ เชน วงศเปลา (Euphorbiaceae) แยกออกเปนวงศเปลา (Euphorbiaceae) วงศมะขามปอม (Phyllanthaceae) วงศประคําไก (Putranji vaceae) และวงศส าํ เภา (Peraceae) นอกจากนัน้ ยังมตี วั อยา งพรรณไมท ไ่ี มสามารถระบชุ นิดไดอ ีกเปน จาํ นวนมาก ซง่ึ จะทําการศกึ ษาอยา งละเอียดตอ ไป 12

13

นอกจากนั้น คณะนักวิจัยจากสํานักงานหอพรรณไม (เดิม) ยังไดรับงบประมาณสนับสนุนจาก โครงการ BRT สํารวจและเก็บตัวอยางพรรณไมเ ขาหนิ ปนู ในปา ภาคตะวันออกเฉียงใตของประเทศไทย ในระหวางป พ.ศ. 2549 ถงึ พ.ศ. 2551 พบพรรณไมอ ยางนอ ย 1,162 ชนดิ จาก 652 สกลุ 153 วงศ เฉพาะบริเวณเขาวง ซึง่ เปนสว นหนึ่งของปาตะวนั ออก พบพรรณไมอยางนอ ย 953 ชนดิ (พงษศ ักด์ิ และคณะ, 2551) 14

15

 เรว หอม Etlingera pavieana (Pierre ex Gagnep.) R.M.Sm. จากการตรวจสอบเบอื้ งตน พบวา ในปา ตะวนั ออกมพี รรณไมท เ่ี ปน ชนดิ ใหมข องไทย (new record) จํานวนมาก เชน แตงสอยดาว Trichosanthes villosa Blume subsp. villosa นางแลวเขา Aspidistra longifolia Hook.f. เรวหอม Etlingera pavieana (Pierre ex Gagnep.) R.M.Sm. และขิงแหง Zingiber mekongense Gagnep. และพบพรรณไมชนิดใหมของโลก (new species) หลายชนิด เชน บวบขน Sinobaijiana smitinandii W.J.de Wilde & Duyes แกว ไกรลาศดอกมวง Kaisupeea cyanea B.L.Burtt ผกั หวานถํ้า Breynia lithophila Welzen & Pruesapan ดอกดินเหลอื ง Aeginetia flava J.Parn. กรวยเขา Casearia parvistipula Tathana เปลา ตะวัน Croton decalvatus Esser กะพอ ปฏ ฐะ Licuala pitta Vatch. ex Barford. & Pongsatt. ปรงเขาชะเมา Cycas chamaoensis K.D.Hill หญา สอยดาว Ischaemum thomasii Traiperm & Boonkerd และเขม็ สอยดาวดิน Mycetia basiflora Puff 16

 แตงสอยดาว Trichosanthes villosa Blume subsp. villosa  ผักหวานถ้าํ Breynia lithophila Welzen & Pruesapan 17

 ดอกดนิ เหลอื ง Aeginetia flava J.Parn.  เปลาตะวัน Croton decalvatus Esser 18

 หญา สอยดาว Ischaemum thomasii Traiperm & Boonkerd  เขม็ สอยดาวดิน Mycetia basiflora Puff 19

 มะไฟ Baccaurea ramiflora Lour.  ขนุนปา Artocarpus chama Buch.-Ham. 20

ชาํ มะเลียงปา Lepisanthes amoena (Hassk.) Leenh. ปา ผนื นเ้ี ปน แหลง รวมพนั ธกุ รรมของไมผ ลปา ทส่ี าํ คญั หลายชนดิ เชน มะไฟ Baccaurea ramiflora Lour. ชะมวง Garcinia cowa Roxb. ex Choisy ชะมาง G. lanceifolia Roxb. กระทอน Sandoricum koetjape (Burm.f.) Merr. ขนนุ ปา Artocarpus chama Buch.-Ham. ชมพนู าํ้ Syzygium siamensis (Craib) Chantar & J.Parn. ระกาํ Salacca willichiana C.Mart. ลําไยปา Dimocarpus longan Lour. subsp. longan var. longan ลน้ิ จ่ีปา Litchi chinensis Sonn. subsp. chinensis Leenh. คอแลน Nephelium hypoleucum Kurz ชาํ มะเลียงปา Lepisanthes amoena (Hassk.) Leenh. และคอเหย้ี Xerospermum noronhianum (Blume) Blume 21

 เงาะอีเหน็ Uvaria fauveliana (Finet & Gagnep.) Pierre ex Ast. นอกจากไมผ ลท่ยี กตวั อยา งมาแลว ยงั มีพรรณไมอ กี หลายชนดิ ท่ีเปนอาหารสัตวปา โดยเฉพาะ พรรณไม วงศ Anacardiaceae วงศ Moraceae วงศ Annonaceae วงศ Ebenaceae วงศ Sapindaceae เชน มะกอก Spondias pinnata (L.f.) Kurz มะปวน Mitrephora tomentosa Hook.f. & Thomson เงาะอีเห็น Uvaria fauveliana (Finet & Gagnep.) Pierre ex Ast. กลวยพังพอน U. hamiltonii Hook.f. & Thomson กระบก Irvingia malayana Oliv. ex A.W.Benn. หวา Syzygium cumini (L.) Skeels เฉยี งพรานางแอ Carallia brachiata (Lour.) Merr. และไทรชนิดตา งๆ Ficus spp. จากการศึกษาชีพลกั ษณของพชื อาหารสัตวป า ท่สี าํ คญั บางชนิดพบวา พชื อาหารเหลา น้ีผลดั กนั ออกดอก ผล ตลอดทั้งป ทําใหสัตวปาโดยเฉพาะสัตวท่ีกินผลไมเปนอาหาร มีอาหารอุดมสมบูรณ ตลอดป จึงเปน เหตุผลหน่งึ ทที่ าํ ใหป า ผืนนีม้ ีสัตวปาหลากหลายและมากมาย 22

 เฉียงพรานางแอ Carallia brachiata (Lour.) Merr.  มะปวน Mitrephora tomentosa Hook.f. & Thomson 23

 สงั กรณี Barleria strigosa Willd.  ล้ินงเู หา Clinacanthus siamensis Bremek. 24

 กระวาน Amomum testaceum Ridl. พรรณไมห ลากหลายชนดิ ทเ่ี ปน พชื สมนุ ไพรหรอื ผกั ปา ทคี่ นในชมุ ชนโดยรอบไดน าํ มาใชป ระโยชน สบื ตอกนั มาเปนเวลานานแลว ทง้ั ในแงข องยารักษาโรค ผักพน้ื บา น และบางชนิดนาํ มาปลกู ในชุมชน เพอื่ บรโิ ภคและจาํ หนา ย เชน สงั กรณี Barleria strigosa Willd. ลน้ิ งเู หา Clinacanthus siamensis Bremek. ระยอ ม Rauvolfia serpentina (L.) Benth. ex Kurz ยางนอ งเถา Strophanthus caudatus (L.) Kurz กําแพงเจ็ดช้ัน Salacia chinensis L. โดไ มร ูลม Elephantopus scaber L. var. scaber โคคลาน Croton caudatus Geiseler เปลานอ ย C. stellatopilosus H.Ohba ติ้วขาว Cratoxylum formosum (Jacq.) Benth. & Hook.f. ex Dyer subsp. formosum รง Garcinia hanburyi Hook.f. ทํามัง Litsea petiolata Hook.f. เขยตาย Glycosmis pentaphylla (Retz.) DC. กําจัดตน Zanthoxylum rhetsa (Roxb.) DC. กฤษณา Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte กระวาน Amomum testaceum Ridl. เรว A. uliginosum J.Koenig และกระชาย Boesenbergia rotunda (L.) Mansf. 25

 เทยี นสอยดาว Impatiens subaequalis Craib จากการตรวจสอบตวั อยา งตน แบบ (type specimen) ในหอพรรณไมแ ละเอกสารทางพฤกษศาสตร พบวา มพี รรณไมห ลายชนดิ ทพี่ บครง้ั แรกและเกบ็ ตวั อยา งตน แบบจากปา ตะวนั ออก เชน เทยี นสอยดาว Impatiens subaequalis Craib มือพระนารายณ Schefflera cuneata Craib ปรงเขาชะเมา Cycas chamoaensis K.D.Hill แกว ไกรลาศดอกมว ง Kaisupeea cyanea B.L.Burtt สาวสนมสอยดาว Sonerila urceolata Collin. & S.S.Renner เจด็ ชา งสารเขา Lasianthus longisepalus Geddes ผกั หวานถาํ้ Breynia lithophila Welzen & Pruesapan เปลา ตะวนั Croton decalvatus Esser และดอกดินเหลือง Aeginetia flava J.Parn. เข็มสอยดาวดิน Mycetia basiflora Puff กะพอ ปฏฐะ Licuala pitta Vatch. ex Barford & Pongsatt. หญาสอยดาว Ischaemum thomasii Traiperm & Boonkerd ดังมรี ายละเอยี ดในตารางที่ 1 26

 แกว ไกรลาศดอกมว ง Kaisupeea cyanea B.L.Burtt  กะพอปฏฐะ Licuala pitta Vatch. ex Barford & Pongsatt. 27



บัญชรายชอ่ พรรณไมต น แบบ (type specimen) บางชนิดทเ่ี กบ็ จากปาตะวนั ออก

ตารางท่ี 1 บญั ชรายชอ่ พรรณไมต น แบบ (type specimen) บางชนิดทีเ่ ก็บจากปา ตะวนั ออก ลําดับที่ ชื่อวงศ ชอ่ื พฤกษศาสตร ช่ือไทย หอพรรณไม 1 Acanthaceae Strobilanthes articulata J.B.Imlay จาฮอ ม BK 2 Araceae Alocasia hypoleuca P.C.Boyce กระดาษจนั ทน BKF 3 Araliaceae Schefflera cuneata Craib มือพระนารายณ BK 4 Arecaceae Licuala pitta Vatch. ex Barfod & Pongsatt. กะพอปฏฐะ AAU, BKF, QBG 5 Apocynaceae Hoya soidaoensis Kidyoo โฮยา สอยดาว BKF 6 Celastraceae Microtropis crassifolia Craib ตาไก K 7 Gesneriaceae Kaisupeea cyanea B.L.Burtt แกวไกรลาศ AAU ดอกมว ง 8 Cycadaceae Cycas chamoaensis K.D.Hill ปรงเขาชะเมา BKF, K, L, NSW, PE 9 Eriocaulaceae Eriocaulon smitinandii Moldenke กระดมุ เต็ม BKF 10 Eriocaulaceae E. thailandicum Moldenke จุกนกยงู BKF 11 Euphorbiaceae Croton decalvatus Esser เปลา ตะวัน A, AAU, BKF, K, L, P 12 Euphorbiaceae Mallotus viridis Welzen & Chayam. มะสอย BKF BKF 13 Poaceae Hemarthria debilis Bor BKF BCU, BKF, K, KKU 14 Poaceae Isachne puberula Bor BKF BKF 15 Poaceae Ischaemum thomasii Traiperm & Boonkerd หญาสอยดาว BKF BKF 16 Lauraceae Cryptocarya pustulata Kosterm. BKF BKF, L 17 Melastromataceae Sonerila urceolata Collin. & S.S.Renner สาวสนมสอยดาว 18 Myristicaceae Knema austrosiamensis W.J.de Wilde หนั ชาง 19 Orobanchaceae Aeginetia flava J.Parn. ดอกดนิ เหลือง 20 Pandanaceae Pandanus obconicus H.St.John เตยทงุ 21 Phyllanthaceae Breynia lithophylla Welzen & Pruesapan ผักหวานถา้ํ 22 Rubiaceae Oldenlandia gracilipes Craib เนียมนกเขา BKF ปดขน BKF 23 Rubiaceae Lasianthus incomptus Craib เจด็ ชา งสารเขา BKF เจ็ดชา งสาร BKF 24 Rubiaceae L. longisepalus Geddes เขม็ สอยดาวดิน BKF นางอา ปาก BKF 25 Rubiaceae L. marginatus Craib ประโยด BKF 26 Rubiaceae Mycetia basiflora Puff 27 (SPclaronptahguilnaaricaecaeea)e Limnophila parviflora T.Yamaz. 28 V(Learmbeiancaecaeea)e Congea connata H.R.Fletcher 30

หมายเลขตัวอยาง สถานที่เก็บตัวอยา ง เอกสารท่ีตีพมิ พ Kerr, A.F.G. 9630 Khao Soi Dao, Chanthaburi Bul. Misc. Inform. Kew 1939 (3): 121. 1939 Boyce, P.C. AL-204 Khao Soi Dao, Chanthaburi Thai Forest Bull., Bot. 36: 9. 2008 Nai Noe 80 Khao Khitchakut, Chanthaburi Bull. Misc. Inform. Kew 1930: 420. 1930 Barfod, Pongsattayapipat & Anker 727 Makham, Chanthaburi Blumea 53: 617. 2008 Kidyoo, M. 1526 Khao Soi Dao WS, Chanthaburi Phytotaxa 105 (2): 45. 2013 Kerr, A.F.G. 9665 Khao Soi Dao, Chanthaburi Bull. Misc. Inform. Kew 1926: 349. 1926 Lasen, K. et al. 44272 Khao Takrup, Khao Ang Ruenai WS, Nordic J. Bot. 21 (2): 117. 2001 Sa Kaeo Hill, K.D., Poonsak, V. 4617 Khao Chamao, Rayong Brittonia 51 (1): 58. 1999 Smitinand, T. 3679 Pong Nam Ron, Chanthaburi Phytologia 7: 87. 1959 Bunnak 571 Makham, Chanthaburi Phytologia 7: 88. 1959 Eser 98-105 Khao Takrup, Wang Nam Yen Thai Forest Bull., Bot. 29: 53. 2001 Botanic Gardens, Sa Kaeo Santisuk, T. 6684 Khao Soi Dao, Chanthaburi Kew Bull. 56 (3): 652. 2001 Larsen, K. 10117 Makham, Chanthaburi Dansk Bot. Ark. 23: 162. 1965 Larsen, K. 9781 Makham, Chanthaburi Dansk Bot. Ark. 23: 147. 1965 Triperm, P. 327 Khao Soi Dao, Chanthaburi Kew Bull. 67 (1): 75. 20012 Sangkhachand, B. 615 Pong Nam Ron, Chanthaburi Nat. Hist. Bul. Siam Soc. 25 (3-4): 35. 1975 Shimizu, T. 23595 Khao Soi Dao, Chanthaburi Novon 7 (2): 109. 1997 Larsen, K. 32242 Makham, Chanthaburi Blumea 25 (2): 441. 1979 Harwood, B. 2038 Khao Soi Dao Nuea, Chanthaburi Kew Bull. 67 (1): 81. 2012 Smitinand, T. 6427 Makham, Chanthaburi Pacific Sci. 17: 481. 1963 Phonsena, P., Chusithong, D., De Bo Thong, Chon Buri Thai Forest Bull., Bot. 38: 115. 2010 Wilde, W.J.J.O & Duyes, B.E.E. 5594 Kerr, A.F.G. 9720 Ta Rueang, Chanthaburi Bul. Misc. Inform. Kew 1931 (9): 441. 1931 Kerr, A.F.G. 9618 Khao Soi Dao, Chanthaburi Bull. Misc. Inform. Kew 1933 (1): 21. 1933 Kerr, A.F.G. 9632 Khao Soi Dao, Chanthaburi Bul. Misc. Inform. Kew 1928 (6): 245. 1928 Kerr, A.F.G. 9551 Makham, Chanthaburi Bull. Misc. Inform. Kew 1933 (1): 23. 1931 Harwood, B. 2038 Khao Soi Dao Nuea, Chanthaburi Thai Forest Bull., Bot. 38: 174. 2010 Smitinand, T. 4057 Khao Soi Dao, Chanthaburi J. Jap. Bot. 54 (1): 20. 1979 Kerr, A.F.G. 9594 Makham, Chanthaburi Bull. Misc. Inform. Kew 1938 (5): 208. 1938 31

 ขา หลวงหลงั ลาย Asplenium nidus L. var. nidus วงศ Aspleniaceae  กูดออม Aglaomorpha coronans (Wall. ex Mett.) Copel. วงศ Polypodiaceae 32

 กระแตไตไม Drynaria quercifolia (L.) J.Sm. วงศ Polypodiaceae 33

 วา นกบี แรด Angiopteris evecta (G.Forst.) Hoffm. วงศ Marattiaceae 34

 ละอองไฟฟา Cibotium barometz (L.) J.Sm. วงศ Cibotiaceae 35

 ชายผาสีดา Platycerium holttumii de Jonch. & Hennipmam วงศ Polypodiaceae 36

 ปรงเขาชะเมา Cycas chamaoensis K.D.Hill วงศ Cycadaceae 37

 ปรงเหลี่ยม Cycas siamensis Miq. วงศ Cycadaceae 38

 ขุนไม Nageia wallichiana (C.Presl) Kuntze วงศ Podocarpaceae 39

 พญาไม Podocarpus neriifolius D.Don วงศ Podocarpaceae 40

 เมื่อยดกู Gnetum macrostachyum Hook.f. วงศ Gnetaceae  เม่ือย G. montanum Markgr. วงศ Gnetaceae 41

 กระเบาน้าํ Hydnocarpus castanea Hook.f. & Thomson วงศ Achariaceae  กระเบากลัก H. ilicifolia King วงศ Achariaceae 42

 อายเบาขน Ryparosa wallichii Ridl. วงศ Achariaceae 43