s3

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ เรื่อง แสงและทศั นอปุ กรณ์ รายวชิ า ฟิสกิ ส์3 (ว30203) ชนั้ มัธยมศึกษาปีที่ 5 ชุดท่ี 3 ปรากฏการณเ์ กยี่ วกับแสง ฉบับ นักเรียน ชื่อ – สกลุ .............................................................................ชน้ั ..............เลขที่.......... นางสาววันทนา เก้าเอี้ยน ตาแหน่ง ครู วิทยฐานะครชู านาญการ โรงเรยี นเมืองสรุ าษฎรธ์ านี อาเภอเมือง จังหวดั สรุ าษฎรธ์ านี สานักงานเขตพื้นท่ีการศกึ ษามัธยมศึกษา เขต 11



ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ เร่ือง แสงและทศั นอุปกรณ์ รายวิชา ฟิสกิ ส์3 กลมุ่ สาระการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์ ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 5 ชุดที่ 3 เรอื่ ง ปรากฏการณท์ ี่เกีย่ วกับแสง จัดทาโดย นางสาววนั ทนา เก้าเอ้ยี น ตาแหนง่ ครู วิทยฐานะ ครชู านาญการ โรงเรยี นเมืองสรุ าษฎร์ธานี อาเภอเมอื ง จังหวัดสรุ าษฎร์ธานี สานักงานเขตพน้ื ท่กี ารศึกษามัธยมศึกษา เขต 11 สานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพน้ื ฐาน กระทรวงศกึ ษาธิการ ปกี ารศกึ ษา 2560 ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ เร่ือง แสงและทัศนอปุ กรณ์ ก ชดุ ที่ 3 ปรากฏการณท์ เ่ี กี่ยวกับแสง

คานา ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง แสงและทัศนอุปกรณ์ รายวิชาฟิสิกส์3 (ว30203) สาหรับนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 5 เรื่อง แสงและทัศนอุปกรณ์ ท่ีใช้กระบวนการเรียนรู้ แบบสืบเสาะหาความรู้ และเสริมเทคนิคการแก้โจทย์ปัญหาของโพลยา ประกอบด้วย ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ทั้งหมด จานวน 5 ชุด ได้แก่ ชุดที่ 1 เรื่อง ธรรมชาติและการสะท้อนของแสง ชุดที่ 2 การหักเหของแสง ชุดที่ 3 ปรากฏการณ์ที่เกี่ยวกับแสง ชุดที่ 4 ทัศนอุปกรณ์ และชุดท่ี 5 ตาและการมองเห็นสี จัดทาข้ึนเพื่อพัฒนาการเรียนการสอนและยกระดับผลสัมฤทธ์ิทางการเรียน ของผู้เรียน เป็นนวัตกรรมทางการศึกษาที่จัดกิจกรรมให้ผู้เรียนได้ศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง ตามความสามารถและความสนใจ มีอิสระในการคิด ทุกคนมีโอกาสใช้ความคิดอย่างเต็มที่ และเต็มศักยภาพ โดยคานึงถึงความแตกต่างระหว่างบุคคล ซึ่งชุดกิจกรรมน้ีจะช่วยให้ใช้เวลาน้อยลง ในการนาเสนอข้อมูลต่าง ๆ สามารถประกอบกิจกรรมการเรียนด้วยตนเองมากกว่าท่ีจะให้ครูบอก หรอื กาหนดให้ โดยครูเป็นผูส้ ร้างโอกาสทางการเรยี นการสอน มกี จิ กรรมให้กับนักเรียนเป็นรายบุคคล หรือรายกลุ่ม ซึ่งผู้เรียนจะดาเนินกิจกรรมการเรียนรู้จากคาแนะนาที่ปรากฏอยู่ในชุดกิจกรรมเป็นไป ตามลาดับข้ันด้วยตนเอง สอดคล้องกับธรรมชาติของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา และตอบสนอง กับหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ที่มุ่งเน้นให้ผู้เรียนได้รับการพัฒนา ท้ังด้านความรู้กระบวนการคิด กระบวนการสืบเสาะหาความรู้การแก้ปัญหา ความสามารถ ในการส่ือสาร การตัดสินใจ การนาความรู้ไปใช้ในชีวิตประจาวัน ตลอดจนมีจิตวิทยาศาสตร์คุณธรรม และค่านยิ มทีถ่ กู ตอ้ งเหมาะสม หวังเป็นอย่างย่ิงว่า ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ใช้กระบวนการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ ชุดที่ 3 ปรากฏการณ์ท่ีเกี่ยวกับแสงเล่มน้ี จะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาผู้เรียนและส่งเสริมให้ครู จัดกิจกรรมการเรียนร้ไู ด้อย่างมีประสทิ ธภิ าพและเป็นส่วนสาคัญในการพัฒนาคุณภาพ และมาตรฐาน การศกึ ษากลมุ่ สาระการเรียนรูว้ ิทยาศาสตร์ ขอขอบพระคุณผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกท่านท่ีตรวจสอบให้ข้อเสนอแนะ ในการปรับปรุง เพ่ือการแก้ไขชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ใช้กระบวนการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ ให้มีความสมบูรณ์ อันสง่ ผลใหช้ ดุ กจิ กรรมนี้มีประสทิ ธิภาพ และสาเร็จลุลว่ งได้ดว้ ยดี ไว้ ณ โอกาสนี้ วนั ทนา เกา้ เอ้ียน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เร่อื ง แสงและทศั นอปุ กรณ์ ข ชุดที่ 3 ปรากฏการณท์ เ่ี กีย่ วกับแสง

สารบญั หน้า คานา............................................................................................................................. .............. ก สารบญั ........................................................................................................................................ ข คาชีแ้ จงเก่ียวกบั ชุดกิจกรรมการเรียนรู้....................................................................................... 1 คาช้ีแจงสาหรบั นักเรียน.............................................................................................................. 3 ลาดบั ขัน้ ตอนการศึกษาชุดกจิ กรรมการเรียนรู้............................................................................ 4 แผนผังการจัดชน้ั เรยี น................................................................................................................ 5 ผงั มโนทศั นก์ ารเรียนรู้................................................................................................................. 6 สาระสาคญั / สาระการเรยี นรู้ / ผลการเรยี นรู้………................................................................. 7 จุดประสงค์การเรียนรู้ / สมรรถนะสาคัญ................................................................................... 8 แบบทดสอบกอ่ นเรียน................................................................................................................ 9 กระดาษคาตอบแบบทดสอบก่อนเรียน....................................................................................... 11 ใบบนั ทึกกิจกรรมท่ี 3.1 การกระจายแสง................................................................................... 12 ใบงานที่ 3.1 ปรากฏการณท์ เี่ กย่ี วกบั แสง.................................................................................... 14 ใบกิจกรรมที่ 3.2 Save money…………………………................................................................... 16 บันทกึ การเรยี นรู้................................................................................................................... ...... 17 แบบบันทึกคะแนนกลมุ่ .............................................................................................................. 18 แบบทดสอบหลงั เรียน................................................................................................................ 19 กระดาษคาตอบหลังเรยี น........................................................................................................... 21 บรรณานุกรม............................................................................................................................. . 22 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ เรื่อง แสงและทัศนอปุ กรณ์ ค ชดุ ที่ 3 ปรากฏการณท์ ่ีเกี่ยวกบั แสง

คำชีแ้ จงเก่ยี วกบั ชดุ กิจกรรมกำรเรียนรู้ 1. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง แสงและทัศนอุปกรณ์ วิชาฟิสิกส์ 3 สาหรับนักเรียน ช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี 5 เป็นชุดกิจกรรมการเรียนรู้ท่ีมุ่งเน้นให้ครูผู้สอนจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ท่ีหลากหลาย โดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ และเสริมเทคนิคการแก้โจทย์ปัญหา ของโพลยา เพื่อส่งเสริมพัฒนาการทางด้านทักษะวิทยาศาสตร์และการคิดวิเคราะห์ของนักเรียน ซ่ึงมี 5 ขน้ั ดงั น้ี ข้ันที่ 1 ขน้ั สร้างความสนใจ ขน้ั ที่ 2 ขน้ั สารวจและค้นหา ขั้นท่ี 3 ขน้ั อภิปรายและลงข้อสรปุ ข้นั ท่ี 4 ขั้นขยายความรู้ ขั้นที่ 5 ขัน้ ประเมนิ 2. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง แสงและทัศนอุปกรณ์ วิชาฟิสิกส์3 สาหรับนักเรียน ชน้ั มัธยมศกึ ษาปีที่ 5 แบง่ ออกเปน็ 5 ชดุ ใชเ้ วลาในการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ท้งั หมด 26 ช่ัวโมง ดงั นี้ แนะนาการใช้ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ จานวน 1 ช่วั โมง ชุดที่ 1 เรื่อง ธรรมชาติและการสะท้อนของแสง จานวน 5 ชวั่ โมง ชดุ ที่ 2 เรื่อง การหกั เหของแสง จานวน 10 ช่วั โมง ชดุ ที่ 3 เร่ือง ปรากฏการณท์ ีเ่ กย่ี วกบั แสง จานวน 2 ชวั่ โมง ชุดท่ี 4 เรอ่ื ง ทัศนอุปกรณ์ จานวน 4 ชวั่ โมง ชุดท่ี 5 เรือ่ ง ตาและการมองเห็นสี จานวน 4 ชั่วโมง 3. สว่ นประกอบของชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้แต่ละชดุ ประกอบด้วย 2.1 คานา 2.2 สารบัญ/สารบญั ภาพ 2.3 คาช้แี จงเกีย่ วกบั ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ 2.4 คาช้ีแจงสาหรบั ครู 2.5 คาชแ้ี จงสาหรับนักเรียน 2.6 ลาดับขัน้ ตอนการศึกษาชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ 2.7 แผนผังการจดั ช้ันเรยี น 2.8 ผงั มโนทศั น์การเรียนรู้ 2.9 สาระสาคญั ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้ เรอ่ื ง แสงและทัศนอปุ กรณ์ 1 ชุดที่ 3 ปรากฏการณท์ ่ีเกยี่ วกับแสง

2.10 สาระการเรยี นรู้ 2.11 ผลการเรียนรู้ 2.12 จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ 2.13 สมรรถนะสาคญั ของผเู้ รียน 2.14 แบบทดสอบก่อนเรยี น 2.15 ใบความรู้ 2.16 ใบกิจกรรม 2.17 ใบงาน 2.18 แบบทดสอบหลงั เรียน 2.19 แบบบนั ทึกคะแนนการเรยี นรู้ 2.20 บรรณานกุ รม 2.21 ภาคผนวก ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ เรือ่ ง แสงและทัศนอปุ กรณ์ 2 ชุดท่ี 3 ปรากฏการณท์ เี่ ก่ียวกับแสง

คำชแี้ จงสำหรบั นักเรยี น ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง แสงและทัศนอุปกรณ์ วิชาฟิสิกส์3 สาหรับนักเรียน ชั้นมัธยมศกึ ษาปที ี่ 5 ชุดที่ 3 เร่อื ง ปรากฏการณ์ทีเ่ ก่ียวกบั แสง นักเรยี นจะตอ้ งปฏบิ ัติ ดังนี้ 1. ก่อนเร่ิมการจัดการเรียนรู้จากชุดกิจกรรมการเรียนรู้ นักเรียนต้องทาแบบทดสอบ ก่อนเรียน จานวน 10 ข้อ ใช้เวลา 15 นาที เพ่ือประเมินความรู้พื้นฐานของนักเรียน และเม่ือศึกษา และปฏิบัติกิจกรรมครบทุกกิจกรรมแล้วและได้คะแนนแต่ละกิจกรรมผ่านเกณฑ์ท่ีกาหนด ให้ทาแบบทดสอบหลังเรียน จานวน 10 ข้อ ใช้เวลา 15 นาที เพ่ือเปรียบเทียบความก้าวหน้า ของนักเรยี น ซ่ึงนกั เรียนต้องทาแบบทดสอบหลังเรียนไดไ้ ม่ตา่ กว่าร้อยละ 50 จึงจะผา่ นเกณฑ์ 2. นักเรียนจะต้องแบ่งหน้าที่ให้กับสมาชิกภายในกลุ่ม ซึ่งในแต่ละครั้งหน้าที่ของสมาชิก แตล่ ะคนจะตอ้ งสลบั กนั โดยมีหน้าท่ี 5 ตาแหนง่ ดงั น้ี คณุ อานวย ทาหนา้ ที่ อานวยความสะดวกให้กบั สมาชกิ ในกลุ่ม โดยการไปหยบิ อปุ กรณ์ หรือเอกสารต่าง ๆ คณุ วางแผน ทาหน้าที่ วางแผนการทางาน คุณจัดการความรู้ ทาหนา้ ที่ รวบรวมองคค์ วามรู้ และผลงานของกลุ่ม คณุ เสนอ ทาหน้าที่ นาเสนอผลงาน หรือความรู้ทไ่ี ด้เรยี นรู้ คุณกิจกรรม ทาหน้าท่ี ทากิจกรรมรว่ มกนั กบั สมาชิกในกล่มุ (ถา้ มี) 3. ปฏิบัติกิจกรรมตามข้ันตอนท่ีระบุไว้ในชุดกิจกรรมการเรียนรู้เม่ือปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ เสร็จเรียบร้อยแล้วให้ตรวจคาตอบจากเฉลย แล้วบันทึกคะแนนลงในแบบบันทึกคะแนนของนักเรียน นักเรียนจะต้องได้คะแนนทุกกิจกรรมไม่ต่ากว่าร้อยละ 70 จึงจะผ่านเกณฑ์ ถ้าไม่ผ่านเกณฑ์ ใหก้ ลับไปอา่ นทาความเข้าใจเกยี่ วกบั เนอื้ หาอีกครง้ั แลว้ ตอบใหม่ 4. นักเรยี นทุกคนปฏิบตั ิกจิ กรรมดว้ ยความตงั้ ใจ และทากจิ กรรมให้เสรจ็ ทันเวลาทก่ี าหนด 5. เมอ่ื ปฏบิ ัตกิ จิ กรรมเสรจ็ เรยี บรอ้ ยแล้ว ต้องช่วยกันเก็บวัสดุ อปุ กรณ์ ส่อื การเรยี นตา่ ง ๆ จัดโต๊ะ และเก้าอี้ ให้อยูใ่ นสภาพ เรยี บร้อย และทาความสะอาดก่อนออกจากห้องเรยี น ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เรือ่ ง แสงและทศั นอปุ กรณ์ 3 ชดุ ที่ 3 ปรากฏการณท์ ่ีเกย่ี วกบั แสง

ลำดบั ขนั้ ตอนกำรศกึ ษำชุดกิจกรรมกำรเรียนรู้ 1. ศึกษำคำชี้แจงตำ่ งๆ ในกำรใชช้ ดุ กจิ กรรมกำรเรยี นรู้ 2. ศกึ ษำสำระสำคัญ / สำระกำรเรยี นรู้ /ผลกำรเรียนรู้ / จดุ ประสงค์กำรเรยี นรู้ 3. ทำแบบทดสอบกอ่ นเรียน 10 ข้อ 15 นำที 4. ปฏิบัตกิ ิจกรรมกำรเรยี นรู้ตำมขั้นตอน ประกอบดว้ ย ขน้ั ท่ี 1 สร้ำงควำมสนใจ ขัน้ ท่ี 2 สำรวจและค้นหำ ข้ันที่ 3 อธิบำยและลงขอ้ สรปุ ข้นั ที่ 4 ขยำยควำมรู้ ขั้นที่ 5 ประเมนิ ผล 5. ตรวจสอบคำตอบของใบงำนและกจิ กรรมแตล่ ะขัน้ เพือ่ ตรวจสอบควำมเขำ้ ใจ โดยจะตอ้ งผ่ำนเกณฑท์ ่ีกำหนด ถ้ำไม่ผ่ำนเกณฑ์จะต้องกลับไปศกึ ษำเนอื้ หำ ท่ไี ม่ผ่ำนเกณฑอ์ กี คร้ัง จนกวำ่ ผำ่ นเกณฑท์ ี่กำหนด 6. ทำแบบทดสอบหลงั เรยี น จำนวน 10 ขอ้ 15 นำที 7. ตรวจคำตอบ ผ่ำนเกณฑ์รอ้ ยละ 50 ไมผ่ ่ำนเกณฑ์ ผ่ำนเกณฑ์ ศึกษำชุดกจิ กรรมกำรเรยี นรู้ ชุดท่ี 4 ต่อไป ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ เรอื่ ง แสงและทัศนอปุ กรณ์ 4 ชุดที่ 3 ปรากฏการณท์ เ่ี ก่ียวกับแสง

แผนผงั กำรจัดช้นั เรยี น จอนำเสนอ โต๊ะครู กลุม่ ท่ี 1 กลมุ่ ท่ี 2 กล่มุ ที่ 3 กลมุ่ ที่ 6 กล่มุ ที่ 5 กลมุ่ ที่ 4 กลมุ่ ท่ี 7 กลมุ่ ที่ 8 กลุ่มท่ี 9 โต๊ะวสั ดุอุปกรณ์ ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้ เร่อื ง แสงและทศั นอปุ กรณ์ 5 ชุดท่ี 3 ปรากฏการณท์ ีเ่ กีย่ วกบั แสง

ผงั มโนทศั น์กำรเรยี นรู้ ชดุ กจิ กรรมกำรเรียนรู้ เรื่อง แสงและทศั นอุปกรณ์ วชิ ำฟสิ กิ ส์3 สำหรับนกั เรียนชัน้ มธั ยมศึกษำปีท่ี 5 ธรรมชาตแิ ละ แสงและทัศนอปุ กรณ์ เคร่อื งฉายภาพ การสะท้อนของแสง ทัศนอปุ กรณ์ กล้องถ่ายรปู กล้องจุลทรรศน์ อัตราเรว็ ของแสง กลอ้ งโทรทรรศน์ กฎการสะท้อน ปรากฏการณ์ การกระจายแสง รงุ้ กระจกเงาราบ ทเ่ี กยี่ วข้องกับ การทรงกลด กระจกเงาโคง้ และมริ าจ แสง ตาและการมองเห็นสี ความสว่างกับการถนอมสายตา การหักเหของแสง สายตาส้นั กฎการหักเห สายตายาว ดรรชนีหักเห การมองเห็นสี การสะท้อนกลบั หมด แสงสี ความลึกปรากฏ สารสี เลนสบ์ าง เลนส์เว้า เลนส์นูน ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ เรอื่ ง แสงและทัศนอปุ กรณ์ 6 ชุดที่ 3 ปรากฏการณท์ เี่ กี่ยวกบั แสง

แสงทาให้เกิดปรากฏการณ์ธรรมชาติหลายอย่าง เชน่ เม่อื แสงขาว สำระ ผ่านปริซึมสามเหลี่ยม แสงท่ีหักเหออกมาจากปริซึมจะมีสีต่าง ๆ กัน แสงแต่ละสที ี่หกั เหออกมาจากมมุ หักเหต่าง ๆ กัน เรยี กวา่ การกระจาย สำคญั แสง ปรากฏการณ์ที่เก่ียวกับแสง ได้แก่ การกระจายแสง การสะท้อน กลับหมดของแสง รุง้ การทรงกลด และมริ าจ สำระ ปรากฏการณ์ทีเ่ กย่ี วข้องกบั แสง กำรเรียนรู้ ผล อธบิ ายปรากฏการณก์ ารกระจายของแสง ร้งุ การทรงกลด กำรเรยี นรู้ และมิราจได้ ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้ เรื่อง แสงและทศั นอปุ กรณ์ 7 ชดุ ท่ี 3 ปรากฏการณท์ ี่เกีย่ วกับแสง

จุดประสงค์ ด้ำนควำมรู้ (K) กำรเรยี นรู้ อธิบายปรากฏการณ์การกระจายของแสง รุง้ การทรงกลด และมริ าจได้ ด้ำนทกั ษะกระบวนกำร (P) - ด้ำนคณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์ (A) 1. มคี วามซอ่ื สตั ย์สุจริต 2. ใฝ่เรียนรู้ 3. มคี วามมงุ่ มัน่ ในการทางาน สมรรถนะ 1. ความสามารถในการสื่อสาร สำคญั 2. ความสามารถในการคิด 3. ความสามารถในการแก้ปัญหา ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ เรือ่ ง แสงและทัศนอปุ กรณ์ 8 ชุดที่ 3 ปรากฏการณท์ เ่ี กยี่ วกับแสง

แบบทดสอบกอ่ นเรียน ชุดกจิ กรรมกำรเรียนรู้ ชดุ ที่ 3 ปรำกฏกำรณท์ ่ีเก่ียวกบั แสง คำช้แี จง : แบบทดสอบกอ่ นเรยี นเป็นแบบทดสอบแบบเลอื กตอบ 4 ตวั เลอื ก จานวน 10 ข้อ ใช้เวลา 15 นาที คำสั่ง : จงเลือกคาตอบท่ีถูกต้องทีส่ ุดเพียงคาตอบเดยี ว แลว้ ทาเครอื่ งหมายกากบาท (X) ลงในกระดาษคาตอบ 1. เมอื่ แสงขาวส่องผา่ นปริซมึ ขอ้ ใดไม่ถกู ต้อง ก. แสงขาวที่หกั เหออกมาจากปรซิ ึมจะกระจายออกเปน็ 7 สี ข. แสงขาวที่เคลื่อนทีเ่ ข้าสู่ปริซมึ จะเกิดการหักเหโดยเบนเข้าหาเสน้ แนวฉาก ค. แสงสภี ายในปรซิ ึมจะหักเหออกส่อู ากาศ โดยรวมกันเป็นแสงขาวเหมอื นเดิม ง. แสงสีภายในปรซิ มึ จะหักเหออกสู่อากาศ โดยยงั คงแยกเปน็ แสงสตี า่ ง ๆ 2. ข้อใดกล่าวถูกตอ้ ง เมื่อให้แสงขาวส่องผา่ นปริซึม (1) เกดิ สเปกตรัมของแสงขาวซึง่ ประกอบดว้ ยแถบสี 7 สี (2) แสงสแี ดงเบี่ยงเบนน้อยที่สดุ เพราะความยาวคลนื่ ยาวที่สดุ (3) แสงสมี ่วงเบี่ยงเบนมากท่ีสดุ เพราะความยาวคลน่ื สน้ั ที่สดุ ก. ข้อ (1) (2) และ (3) ข. ข้อ (1) และ (2) ค. ขอ้ (2) และ (3) ง. ข้อ (1) และ (3) 3. มมุ เบ่ียงเบน หมายถึงข้อใด ก. มมุ ทร่ี งั สีตกกระทบปรซิ มึ ทามมุ กบั ผวิ แรกของปรซิ มึ ข. มมุ ท่รี งั สีตกกระทบปริซึมทามมุ กบั รังสตี กกระทบท่ผี ิวทส่ี องของปรซิ ึม ค. มุมท่รี ังสหี ักเหออกจากปริซึมทามุมกบั รังสีตกกระทบที่ผิวภายในของปรซิ ึม ง. มมุ ทร่ี ังสีหกั เหออกจากปริซมึ ทามุมกบั รงั สีตกกระทบทีผ่ วิ แรกของปรซิ ึม 4. ปรากฏการณ์ใดเกี่ยวขอ้ งกบั การหกั เหของแสง ก. รงุ้ ข. การทรงกลด ค. มริ าจ ง. ถูกทัง้ ก ข และ ค 5. การเกิดรงุ้ เปน็ ผลมาจากสมบตั ขิ ้อใดของแสง ก. การสะท้อนและการหักเห ข. การสะท้อนและการแทรกสอด ค. การแทรกสอดและการเลี้ยวเบน ง. การสะทอ้ นและการเลีย้ วเบน ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้ เร่ือง แสงและทศั นอปุ กรณ์ 9 ชดุ ท่ี 3 ปรากฏการณท์ เี่ กย่ี วกับแสง

6. รงุ้ มีกีช่ นดิ อะไรบา้ ง ก. 2 ชนิด รุง้ ปฐมภมู แิ ละร้งุ ทุติยภูมิ ข. 3 ชนดิ รุ้งปฐมภมู ิ รุง้ ทุติยภูมแิ ละรงุ้ ตตยิ ภมู ิ ค. 2 ชนดิ รุ้งสะทอ้ นและร้งุ หักเห ง. 3 ชนิด รุง้ สะทอ้ น รงุ้ หักเหและรุง้ เลยี้ วเบน 7. ข้อใดแสดงลาดับข้ันตอนการเกิดรุง้ ปฐมภมู ิได้ถกู ต้อง ก. หักเห หักเห สะท้อน ข. หักเห สะท้อน หักเห ค. สะทอ้ น หกั เห หักเห ง. หกั เห สะท้อน สะทอ้ น 8. การทรงกลดเกดิ ขึน้ ไดอ้ ย่างไร ก. แสงขาวตกกระทบหยดน้าในเมฆทวี่ างตัวเรียงกันเป็นวงกลมรอบดวงอาทิตย์ หรือดวงจนั ทร์ แล้วเกดิ การหักเหและกระจายแสงสีออกมา ข. แสงขาวตกกระทบหยดน้าในเมฆที่วางตัวเรยี งกนั เป็นวงกลมรอบดวงอาทติ ย์ หรือดวงจันทร์ แล้วเกดิ การหักเหและเลยี้ วเบนออกมา ค. แสงขาวตกกระทบผลึกน้าแขง็ ในเมฆท่ีวางตัวเรียงกนั เป็นวงกลมรอบดวงอาทติ ย์ หรอื ดวงจันทร์ แล้วเกิดการหักเหและกระจายแสงสอี อกมา ง. แสงขาวตกกระทบผลึกน้าแขง็ ในเมฆท่ีวางตัวเรียงกนั เป็นวงกลมรอบดวงอาทิตย์ หรือดวงจันทร์ แลว้ เกิดการหักเหและเลี้ยวเบนออกมา 9. มิราจเกดิ ข้นึ ได้อย่างไร ก. เกิดจากการหกั เหของแสงในบริเวณทอ่ี ากาศมคี วามหนาแนน่ แตกตา่ งกันมาก ข. เกดิ จากการหกั เหของแสงในบริเวณที่อากาศมีความหนาแน่นใกล้เคียงกนั มาก ค. เกดิ จากการแทรกสอดของแสงในบริเวณที่อากาศมีความหนาแนน่ แตกต่างกันมาก ง. เกิดจากการแทรกสอดของแสงในบรเิ วณท่ีอากาศมีความหนาแนน่ ใกลเ้ คยี งกนั มาก 10. บริเวณใดท่มี โี อกาสเกดิ ปรากฏการณม์ ิราจ (1) ทะเลทราย (2) ถนนซง่ึ ถูกแดดจัด (3) เหนือผิวนา้ แถบขว้ั โลก ก. (1) เท่าน้นั ข. (2) เท่านั้น ค. (1) และ (2) ง. (1) (2) และ (3) ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เร่ือง แสงและทัศนอปุ กรณ์ 10 ชดุ ท่ี 3 ปรากฏการณท์ เ่ี กี่ยวกบั แสง

กระดำษคำตอบก่อนเรียน ชุดกจิ กรรมกำรเรียนรู้ ชุดที่ 3 ปรำกฏกำรณท์ ี่เก่ียวข้องกบั แสง ชื่อ – สกุล.................................................................................ช้นั ....................เลขที่..................... คำส่งั : จงเลือกคาตอบทีถ่ ูกต้องท่ีสดุ เพยี งคาตอบเดียว แลว้ ทาเครอ่ื งหมายกากบาท (X) ลงใน กระดาษคาตอบ ข้อ ก ข ค ง คะแนนทไ่ี ด้ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ทาแบบทดสอบเสรจ็ แล้ว อย่าลืม! ตรวจคาตอบด้วยนะคะ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง แสงและทัศนอปุ กรณ์ 11 ชุดที่ 3 ปรากฏการณท์ ่ีเกย่ี วกับแสง

ใบบนั ทึกกิจกรรมท่ี 3.1 กำรกระจำยแสง จุดประสงคก์ ำรเรยี นรู้ อธิบายปรากฏการณ์การกระจายของแสง รงุ้ การทรงกลด และมริ าจได้ กลมุ่ ท.่ี ......................................................... รำยช่ือสมำชิกในกลุ่ม 1..............................................................เลขท.่ี ...............หนา้ ที่....................................... 2..............................................................เลขที่................หนา้ ที่....................................... 3..............................................................เลขท.่ี ...............หนา้ ท.่ี ...................................... 4..............................................................เลขท.ี่ ...............หนา้ ท.่ี ...................................... 5..............................................................เลขท่.ี ...............หนา้ ที่....................................... จดุ ประสงคก์ ำรทดลอง ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ วัสดุอุปกรณ์ท่ีใชใ้ นกำรทดลอง ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ วิธีกำรทดลอง ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ................................... ......................................................................................................................................... ....................... ............................................................................................................ .................................................... ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เรื่อง แสงและทัศนอปุ กรณ์ 12 ชุดท่ี 3 ปรากฏการณท์ เี่ ก่ียวกับแสง

ผลกำรทดลอง สรปุ ผลกำรทดลอง ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................ ................................................................ ............................................................................................................................. ................................... ........................................................................................................................................................... ..... อภปิ รำยผลกำรทดลอง .......................................................................................................... ...................................................... ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ................................... ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรือ่ ง แสงและทศั นอปุ กรณ์ 13 ชดุ ที่ 3 ปรากฏการณท์ ี่เก่ียวกบั แสง

ใบงำนที่ 3.1 ปรำกฏกำรณ์ทเี่ กี่ยวกบั แสง จดุ ประสงคก์ ำรเรยี นรู้ อธบิ ายปรากฏการณ์การกระจายของแสง รุ้ง การทรงกลด และมิราจได้ คำช้แี จง ให้นักเรยี นอธบิ ายการเกดิ ปรากฏการณ์ในภาพต่อไปน้ี ภาพ การเกดิ ปรากฏการณ์ในภาพ (ที่มา: https://steemit.com/rainbow/ @ilyachurkin31/types-of-rainbow เขา้ ถงึ ข้อมูลเม่ือวนั ท่ี 5 เดอื นเมษายน พ.ศ. 2558) (ที่มา: https://hilight.kapook.com/ view/102137 เขา้ ถึงข้อมูลเมอื่ วนั ท่ี 5 เดอื นเมษายน พ.ศ. 2558) ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ เร่อื ง แสงและทัศนอปุ กรณ์ 14 ชุดที่ 3 ปรากฏการณท์ เี่ ก่ยี วกบั แสง

ภาพ กำรเกดิ ปรำกฏกำรณใ์ นภำพ (ท่มี า: https://www.quora.com/ What-is-a-mirage-1 เขา้ ถึงข้อมูลเม่อื วนั ที่ 30 เดือนสงิ หาคม พ.ศ. 2558) ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้ เรอ่ื ง แสงและทัศนอปุ กรณ์ 15 ชุดท่ี 3 ปรากฏการณท์ ่เี กีย่ วกับแสง

ใบกจิ กรรมท่ี 3.2 Save money จดุ ประสงค์กำรเรียนรู้ อธบิ ายปรากฏการณ์การกระจายของแสง รุง้ การทรงกลด และมิราจได้ คำชี้แจง ให้นักเรียนทาความเข้าใจกับกติกาการเล่นเกมดงั น้ี 1. ให้คุณอานวยของแต่ละกลุ่มออกมารับซองบรรจุเกม “Save money” กลุ่มละ 1 ซอง ซึ่งมีบัตรแทนเงินสด 50,000 บาท จานวน 20 ใบ ซ่ึงแต่ละกลุ่มจะต้องใช้บัตรเหล่านี้ในการวาง ที่แท่นตัวเลอื ก ก ข ค และ ง เพ่อื ตอบคาถาม โดยในแตล่ ะข้อแต่ละกล่มุ จะต้องวางบตั รเงินสดท้ังหมด ที่แท่นตัวเลือก ซ่ึงสามารถที่จะวางบัตรได้มากกว่า 1 ตัวเลือก หากกลุ่มใดตอบคาถามถูกต้องก็จะได้ เงนิ ของตนเองคืนกลบั ไป แตถ่ า้ ตอบผดิ ก็จะถูกยึดเงนิ ไว้ 2. นักเรียนดคู าถามและตัวเลือกผา่ นจอโปรเจคเตอร์โดยมคี าถามท้งั หมด 10 คาถาม 3. หลังจากเล่นเกมเสร็จแล้ว ให้แต่ละกลุ่มนับบัตรแทนเงินสดที่เหลืออยู่แล้วไปเทียบเป็น คะแนนของกลุ่ม ดังนี้ จำนวนบัตรแทนเงนิ สด (ใบ) คะแนน (คะแนน) ถา้ เขา้ ใจกตกิ าแล้ว ไปเลน่ เกมกันเลยค่ะ 16 - 20 10 11 - 15 9 6 - 10 8 0-5 7 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง แสงและทศั นอปุ กรณ์ 16 ชดุ ที่ 3 ปรากฏการณท์ เ่ี กย่ี วกับแสง

บันทึกกำรเรียนรู้ คำสั่ง : ให้นักเรยี นบันทึกการเรียนรู้ จากสิ่งท่ีไดเ้ รยี นรู้และทากจิ กรรม ตามประเด็นท่ีกาหนดให้ ส่ิงไดเ้ รยี นรแู้ ละเข้ำใจ สิง่ ท่ยี ังไมร่ ู้/ไมเ่ ขำ้ ใจ ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... สง่ิ ท่ีต้องกำรเรียนรเู้ พ่ิมเติม ............................................................................................................................. ................... ................................................................................................................ ................................ ............................................................................................................................. ................... ................................................................................................................................................ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรอ่ื ง แสงและทัศนอปุ กรณ์ 17 ชุดที่ 3 ปรากฏการณท์ ี่เก่ียวกบั แสง

แบบบนั ทกึ คะแนน ที่ กจิ กรรม คะแนนเต็ม เกณฑก์ ำรผ่ำน คะแนนท่ีได้ 1 ทดสอบก่อนเรียน 10 - 2 ใบบันทกึ กิจกรรมท่ี 3.1 3 ใบงานที่ 3.1 ร้อยละ 70 (……คะแนน) 4 กจิ กรรมที่ 3.2 ร้อยละ 70 (……คะแนน) รวมคะแนนระหว่ำงเรยี น 5 ทดสอบหลังเรียน รอ้ ยละ 70 (……คะแนน) 10 รอ้ ยละ 50 (5 คะแนน) สรปุ ผลกำรประเมินจำกชุดกิจกรรมกำรเรยี นรู้ คะแนนระหวำ่ งเรียนที่ได้ เทำ่ กับ สรปุ ผลกำรประเมนิ จำกชดุ กิจกรรมกำรเรยี นรู้ คะแนนแบบทดสอบหลังเรียนทไ่ี ด้ เท่ำกบั  ผำ่ น  ไมผ่ ่ำน ลงชอ่ื ..........................................................ผปู้ ระเมิน (นางสาววนั ทนา เก้าเอย้ี น) ตาแหนง่ ครู วทิ ยฐานะครชู านาญการ ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ เรือ่ ง แสงและทศั นอปุ กรณ์ 18 ชดุ ที่ 3 ปรากฏการณท์ เ่ี กยี่ วกบั แสง

แบบทดสอบหลงั เรียน ชุดกจิ กรรมกำรเรยี นรู้ ชดุ ที่ 3 ปรำกฏกำรณ์ทเ่ี กี่ยวกับแสง คำชีแ้ จง : แบบทดสอบหลงั เรยี นเปน็ แบบทดสอบแบบเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จานวน 10 ขอ้ ใชเ้ วลา 15 นาที คำส่ัง : จงเลือกคาตอบท่ถี ูกต้องที่สุดเพยี งคาตอบเดียว แล้วทาเคร่อื งหมายกากบาท (X) ลงใน กระดาษคาตอบ 1. เมอื่ แสงขาวส่องผา่ นปรซิ ึม ขอ้ ใดถกู ต้อง ก. แสงขาวที่หักเหออกมาจากปริซึมจะกระจายออกเปน็ 3 สี ข. แสงขาวที่เคลื่อนทเ่ี ข้าส่ปู ริซมึ จะเกดิ การหักเหโดยเบนเข้าหาเสน้ แนวฉาก ค. แสงสีภายในปริซมึ จะหักเหออกสูอ่ ากาศ โดยรวมกนั เป็นแสงขาวเหมอื นเดิม ง. แสงขาวท่ีเคลื่อนทเ่ี ขา้ สู่ปริซึมจะเกดิ การหักเหโดยออกจากเสน้ แนวฉาก 2. ขอ้ ใดกลา่ วถูกต้อง เม่ือให้แสงขาวส่องผา่ นปริซึม (1) เกิดสเปกตรัมของแสงขาวซึ่งประกอบดว้ ยแถบสี 7 สี (2) แสงสแี ดงเบยี่ งเบนน้อยที่สุด เพราะความยาวคล่นื ยาวที่สดุ (3) แสงสมี ่วงเบีย่ งเบนมากที่สดุ เพราะความยาวคล่ืนส้ันท่ีสดุ ก.ข้อ (1) และ (3) ข. ขอ้ (1) และ (2) ค. ขอ้ (2) และ (3) ง. ขอ้ (1) (2) และ (3) 3. มมุ เบ่ียงเบน หมายถึงข้อใด ก. มุมท่รี ังสีตกกระทบปริซมึ ทามมุ กบั ผวิ แรกของปรซิ มึ ข. มุมท่รี ังสีตกกระทบปรซิ มึ ทามุมกับรงั สตี กกระทบทีผ่ วิ ที่สองของปรซิ ึม ค. มมุ ที่รังสีหกั เหออกจากปริซึมทามุมกับรงั สีตกกระทบท่ผี วิ แรกของปริซมึ ง. มมุ ทร่ี งั สหี กั เหออกจากปริซมึ ทามุมกับรงั สีตกกระทบทีผ่ ิวภายในของปรซิ ึม 4. ปรากฏการณ์ใดเกี่ยวขอ้ งกับการหักเหของแสง (1) รุ้ง (2) การทรงกลด (3) มิราจ ก. (1) เทา่ นน้ั ข. (2) เท่านนั้ ค. (1) (2) และ (3) ง. (3) เท่านัน้ ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้ เร่อื ง แสงและทศั นอปุ กรณ์ 19 ชุดที่ 3 ปรากฏการณท์ ี่เก่ียวกับแสง

5. การเกิดร้งุ เป็นผลมาจากสมบัติข้อใดของแสง ก.การสะท้อนและการเลย้ี วเบน ข. การสะท้อนและการแทรกสอด ค. การแทรกสอดและการเลยี้ วเบน ง. การสะท้อนและการหักเห 6. รงุ้ มกี ่ีชนดิ อะไรบา้ ง ก. 2 ชนดิ รุ้งสะท้อนและรงุ้ หักเห ข. 3 ชนดิ รุ้งปฐมภูมิ รงุ้ ทุตยิ ภมู แิ ละรงุ้ ตติยภมู ิ ค. 2 ชนิด รุ้งปฐมภมู ิและร้งุ ทุติยภมู ิ ง. 3 ชนดิ รงุ้ สะทอ้ น รุง้ หักเหและรุ้งเล้ียวเบน 7. ข้อใดแสดงลาดับขั้นตอนการเกดิ รงุ้ ปฐมภูมิได้ถกู ต้อง ก. หกั เห สะท้อน หักเห ข. หกั เห หักเห สะท้อน ค. สะทอ้ น หักเห หักเห ง. หกั เห สะท้อน สะทอ้ น 8. การทรงกลดเกิดขึ้นไดอ้ ย่างไร ก. แสงขาวตกกระทบผลกึ น้าแขง็ ในเมฆที่วางตัวเรียงกนั เป็นวงกลมรอบดวงอาทติ ย์ หรือดวงจนั ทร์ แล้วเกิดการหกั เหและกระจายแสงสีออกมา ข. แสงขาวตกกระทบหยดน้าในเมฆทวี่ างตัวเรียงกนั เป็นวงกลมรอบดวงอาทิตย์ หรอื ดวงจนั ทร์ แลว้ เกิดการหักเหและเลย้ี วเบนออกมา ค. แสงขาวตกกระทบหยดน้าในเมฆทีว่ างตวั เรียงกนั เปน็ วงกลมรอบดวงอาทิตย์ หรอื ดวงจนั ทร์ แลว้ เกดิ การหักเหและกระจายแสงสีออกมา ง. แสงขาวตกกระทบผลกึ น้าแข็งในเมฆที่วางตัวเรียงกันเป็นวงกลมรอบดวงอาทติ ย์ หรอื ดวงจนั ทร์ แล้วเกดิ การหกั เหและเลี้ยวเบนออกมา 9. มริ าจเกิดขน้ึ ไดอ้ ย่างไร ก. เกิดจากการหกั เหของแสงในบริเวณที่อากาศมีความหนาแนน่ ใกล้เคยี งกนั มาก ข. เกดิ จากการหักเหของแสงในบรเิ วณทอ่ี ากาศมีความหนาแนน่ แตกต่างกนั มาก ค. เกดิ จากการแทรกสอดของแสงในบริเวณที่อากาศมีความหนาแนน่ ใกลเ้ คียงกนั มาก ง. เกดิ จากการแทรกสอดของแสงในบรเิ วณท่ีอากาศมีความหนาแนน่ แตกต่างกนั มาก 10. บรเิ วณใดท่มี ีโอกาสเกิดปรากฏการณ์มิราจ (1) ทะเลทราย (2) ถนนซึง่ ถกู แดดจัด (3) เหนือผิวนา้ แถบข้วั โลก ก. (1) เทา่ น้ัน ข. (1) และ (2) ค. (1) (2) และ (3) ง. (3) เทา่ น้ัน ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้ เรอ่ื ง แสงและทศั นอปุ กรณ์ 20 ชุดท่ี 3 ปรากฏการณท์ ่เี ก่ียวกับแสง

กระดำษคำตอบหลังเรยี น ชดุ กิจกรรมกำรเรยี นรู้ ชุดท่ี 3 ปรำกฏกำรณ์ทเ่ี ก่ียวกบั แสง ช่อื – สกุล.................................................................................ชัน้ ....................เลขท.ี่ .................... คำส่งั : จงเลอื กคาตอบท่ถี ูกต้องท่ีสุดเพยี งคาตอบเดียว แลว้ ทาเคร่ืองหมายกากบาท (X) ลงใน กระดาษคาตอบ ข้อ ก ข ค ง คะแนนทีไ่ ด้ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ทาแบบทดสอบเสรจ็ แลว้ อยา่ ลมื ! ตรวจคาตอบดว้ ยนะคะ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรอ่ื ง แสงและทัศนอปุ กรณ์ 21 ชดุ ที่ 3 ปรากฏการณท์ เ่ี กยี่ วกบั แสง

บรรณำนกุ รม จันทร์ทรงกลด. (2553). [online]. เขา้ ถึงได้จาก : http://thaiastro.nectec.or.th/gal/439/ [2558, เมษายน 6] เฉลิมชยั มอญสุขา. (2557). แนวข้อสอบฟสิ ิกส์ ม.ปลำย. กรงุ เทพฯ: เดอะบุคส์. ณรงค์ สังวาระนท.ี (ม.ป.ป.). หนงั สือเรยี นรำยวชิ ำเพ่ิมเติม ฟสิ กิ ส์ ชน้ั ม. 4-6 เลม่ 3. กรงุ เทพฯ: อกั ษรเจริญทศั น์. ดวงอำทิตย์ทรงกลด/ดวงจนั ทร์ทรงกลด. (ม.ป.ป). [online]. เข้าถึงไดจ้ าก : http://www.lesa.biz/earth/atmosphere/phenomenon/halo [2558, เมษายน 6] ปรำกฏกำรณม์ ริ ำจ. (2558). [online]. เข้าถึงไดจ้ าก : http://www.nsm.or.th/index.php?option=com_k2&view=item&id=4844:2015- 09-10-04-35-26&Itemid=721 [2558, สิงหาคม 30] พงษ์ศกั ดิ์ ชนิ นาบุญ. (ม.ป.ป.). ฟสิ กิ ส์ เล่ม 3 ม. 4-6. กรงุ เทพฯ: ออฟเซ็ทพลัส. พระอำทติ ย์ทรงกลด ควำมงำมของธรรมชำติ กับควำมเชอื่ คู่สังคมไทย. (ม.ป.ป). [online]. เขา้ ถึงได้จาก : https://hilight.kapook.com/view/102137 [2558, เมษายน 6] ส่งเสริมการสอนวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี,สถาบัน. (2555). หนงั สอื เรยี นรำยวชิ ำเพ่ิมเติม ฟิสกิ ส์ เลม่ 3 ช้ันมัธยมศึกษำปีท่ี 4-6. (พมิ พค์ ร้งั ที่ 4). กรุงเทพฯ: สกสค. ลาดพร้าว. Fata Morgana. (N.D.). [online]. Available : https://www.pinterest.com/pin/278308451942159665/ [2015, August 30] Kalaiya, A. (2015). What is a mirage? [Online]. Available : https://www.quora.com/What-is-a-mirage-1 [2015, August 30] Superior mirages. (2015). [Online]. Available : http://investigate-nasa.com /2015/11/12/superior-mirages/) [2015, September 30] Types of rainbow. (N.D.). [Online]. Available : https://steemit.com/rainbow/@ilyachurkin31/types-of-rainbow [2015, April 5] Young, H.D. & Freedman, R.A. (N.D.). University Physics with Modern Physics (14th.ed.) [Online]. Available : http://www.chegg.com/homework-help/thin- beam-white-light-directed-flat-sheet-silicate-flint-gla-chapter-33-problem- 56p-solution-9780321973610-exc. [2015, April 5] ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้ เรือ่ ง แสงและทศั นอปุ กรณ์ 22 ชุดที่ 3 ปรากฏการณท์ ี่เก่ียวกับแสง