เห็ดพิษในประเทศไทย ศู น ย์ วิ ท ย า ศ า ส ต ร์ เ พื่ อ ก า ร ศึ ก ษ า น ค ร พ น ม

อในลาัจกมทีุคทเวษีจกัส่่ดีาเำณๆยปมนเ็ีปชลนพีะีืวิวเอทผนิีษรู่ต้กลบาชหจมสะรินรัม่ิาิืงกโ้อดกภาทจีไยขเ่คมปะหอค่็ไจมลดดึงลีง้้อพพยเาคิิิหดยษนษ็วดภคขมรั่ดอยาลัมาึงียวแโงูข่ดเน้คกักกอ่้ี่ัยน่อตนยมตูนนวใลดนลขกูเเ้ัผออชฐาบิิงงงาดวกนมแปเผ้าทะาลัอิร้ขกนงะงเอคจนอแกี็ี้งับนกสลน้ืคปใวบทเั่กน้แพวเงืลน่สยยื้รอู่่ชอวหปกิพดนงิรไรจื่มใจใอา่หหางาอ้รดกญอีณ่ทีก่สาุด 1

เ ห็ ด พิ ษ ที่ สำ คั ญ ใ น ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย เห็ดระโงกหินก้านลาย (Amanita Virosa) ห ม ว ก สี ข า ว ผิ ว เ รีย บ เ ป็ น มั น เ ล็ ก น้ อ ย ก้ า น สี ข า ว ป ก ค ลุ ม ด้ ว ย เ ส้ น ใ ย เ ป็ น ล า ย มี ว ง แ ห ว น เ ป็ น เ ยื่ อ บ า ง สี ข า ว ห ลุ ด ง่ า ย โ ค น โ ป่ ง เ ป็ น ก ร ะ เ ป า ะ ก ล ม แ ล ะ มี เ ป ลื อ ก หุ้ ม รูป ถ้ ว ย แ น บ ติ ด ก้ า น อาการหลังจากรับประทาน 6-24 ชั่วโมง มีอาการท้องร่วง เป็นตะคริวที่ท้อง ปวดท้องรุนแรง คลื่นไส้อาเจียน หลังจาก 24 ชั่วโมง มีอาการตับและไตวาย ตายภายใน 2-6 วัน 2

เ ห็ ด พิ ษ ที่ สำ คั ญ ใ น ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย 3 เห็ดระงากขาวหรือเห็ดไข่ตายซาก (Amanita verna) ห ม ว ก สี ข า ว เ รีย บ เ ป็ น มั น ว า ว ก้ า น มี ว ง แ ห ว น บ า ง สี ข า ว โ ค น ก้ า น มี เ ป ลื อ ก หุ้ ม รูป ถ้ ว ย แ น บ ติ ด ก้ า น อาการหลังจากรับประทาน 6-24 ชั่วโมง มีอาการท้องร่วงเป็นตะคริวที่ท้อง ปวดท้องรุนแรง คลื่นไส้อาเจียน หลังจาก 24 ชั่วโมง มีอาการตับและไตวาย ตาย ภายใน 2-6 วัน

เ ห็ ด พิ ษ ที่ สำ คั ญ ใ น ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย 4 เห็ดเกล็ดดาว (Amanita pantherina) หมวกสีน้ำตาลอมเหลือง มีสะเก็ดนูน สีขาวบนหมวก มี วงแหวนเป็นแผ่นบางโคนโป่งเป็น กระเปาะ และมีแถบเป็นวงเรียง ซ้อนกันหลายชั้น มีเหงื่อออกมาก น้ำตาและน้ำลายไหล วิงเวียน คลื่นไส้ อาเจียน ท้องร่วง ในรายที่รุนแรงชีพจรจะเต้นช้า ความดันโลหิตต่ำอาจถึงตาย

เ ห็ ด พิ ษ ที่ สำ คั ญ ใ น ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย 5 เห็ดผึ้งท้องรุ (Suillus subluteus) หมวกสีเหลืองอมน้ำตาล ผิวชื้น เป็นเมือก ใต้หมวกมีรูสีเหลืองอม น้ำตาล ก้านมีจุดสีน้ำตาลและมี วงแหวนเป็นเยื่อเมือก เมือกมีพิษ ทำให้ท้องร่วง มีอาการปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน ท้องร่วง เป็นตะคริวมักเกิดหลังจากรับประทาน เห็ดแล้ว 30-90 นาที อาจจะทุเลาภายใน 3-4 ชั่วโมง และฟื้นตัวภายใน 1-2 วัน

เ ห็ ด พิ ษ ที่ สำ คั ญ ใ น ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย เห็ดหมวกจีน (Inocybe rimosa) หมวกสีเหลืองอมน้ำตาล กลางหมวก เป็นปุ่มนูน ผิวหมวกเป็นเส้นในหยาบ แผ่เป็นรัศมี ขอบหมวกฉีกเมื่อบาน ก้านสีขาวนวลหรือเหลืองมีขนละเอียด มีอาการปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน ท้องร่วง เป็นตะคริวมักเกิดหลังจากรับประทาน เห็ดแล้ว 30-90 นาที อาจจะทุเลาภายใน 3-4 ชั่วโมง และฟื้นตัวภายใน 1-2 วัน 6

เ ห็ ด พิ ษ ที่ สำ คั ญ ใ น ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย เห็ดหัวกรวดครีบเขียว (Chlorophyllum molybdites) หมวกสีขาว แห้ง มีเกล็ดสี่เหลี่ยม สีน้ำตาลอ่อนอมชมพู ครีบขาว แล้ว เปลี่ยนเป็นเขียวหม่นปนเทา ก้านขาว หรือน้ำตาลอ่อน มีวงแหวนหนาขอบ 2 ชั้น เคลื่อนขึ้นลงได้เมื่อดอกแก่ มีอาการปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน ท้องร่วง เป็นตะคริวมักเกิดหลังจากรับประทาน เห็ดแล้ว 30-90 นาที อาจจะทุเลาภายใน 3-4 ชั่วโมง และฟื้นตัวภายใน 1-2 วัน 7

เ ห็ ด พิ ษ ที่ สำ คั ญ ใ น ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย 8 Entoma conspicuum หมวกสีน้ำตาลอ่อน กลางหมวกหยักย่น ดอกอ่อน ขอบม้วนงอเข้า ครีบขาวแล้ว เปลี่ยนเป็นชมพูอมน้ำตาล ก้านสีน้ำตาล แข็งกรอบและโป่งตรงกลางเล็กน้อย ผิว ก้านขรุขระเป็นสันคล้ายตาข่ายห่างใหญ่ มีอาการปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน ท้องร่วง เป็นตะคริวมักเกิดหลังจากรับประทาน เห็ดแล้ว 30-90 นาที อาจจะทุเลาภายใน 3-4 ชั่วโมง และฟื้นตัวภายใน 1-2 วัน

เ ห็ ด พิ ษ ที่ สำ คั ญ ใ น ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย 9 เห็ดน้ำหมาก (Russula emetica) หมวกแดงถึงแดงชมพู เรียบ หนืดมือ กลางหมวก เป็นแอ่งเล็กน้อยครีบและก้านสีขาว มีพิษเมื่อดิบ กินได้เมื่อต้มสุก มีอาการปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน ท้องร่วง เป็นตะคริวมักเกิดหลังจากรับประทาน เห็ดแล้ว 30-90 นาที อาจจะทุเลาภายใน 3-4 ชั่วโมง และฟื้นตัวภายใน 1-2 วัน

เ ห็ ด พิ ษ ที่ สำ คั ญ ใ น ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย เห็ดขี้ควาย (Psilocybe cubensis) หมวกสีเหลืองอ่อน กลางหมวกสีน้ำตาล ครีบสีน้ำตาล ก้านทรงกระบอกมีวงแหวน สีน้ำตาลฉีกขาดง่าย ทุกส่วนเปลี่ยน เป็น สีน้ำเงิน เมื่อช้ำ มีอาการเมา เคลิบเคลิ้ม เพ้อฝัน บ้าคลั่ง หลับลึก อาจมีอาการอาเจียน หมดแรง เป็นอัมพาตชั่วคราวร่วมด้วย 10

วิ ธี ก า ร สั ง เ ก ต เ ห็ ด พิ ษ หมวกเห็ดมีปุ่มปม มีกลิ่นแรง ครีบมีสีชมพูในระยะ เมื่อดอกแก่ แรกและเปลี่ยนเป็น มีสีน้ำตาลหรือ สีน้ำตาล สีสันฉูดฉาด มีวงแหวนใต้หมวก ก้านสูง ลำต้นโป่งพอง มักขึ้นใกล้มูลสัตว์ 11

การทำให้เห็ดสุกไม่ได้ทำให้พิษ หายไป เพราะสารพิษไม่ได้ถูก ทำลายด้วยความร้อน การปฐมพยาบาล ทำให้อาเจียนโดยการรับประทานไข่ขาว แล้วรีบนำส่งโรงพยาบาลพร้อมนำ ตัวอย่างเห็ดที่รับประทานไปด้วย 12

ตรวจสอบเห็ดพิษโดยใช้ แอปฟลิเคชั่น MUSHROOM IMAGE MATCHING โ ห ล ด แ อ พ ลิ เ ค ชั่ น \" คั ด แ ย ก เ ห็ ด ไ ท ย \" ชื่ อ ว่ า “ คั ด แ ย ก เ ห็ ด ไ ท ย ” ส แ ก น O R C O D E เ พื่ อ โ ห ล ด แ อ พ จ า ก นั้ น ทำ ก า ร ล ง ท ะ เ บี ย น แ ล ะ ใ ช้ ง า น เพื่อใช้ตรวจสอบเห็ดมีพิษและเห็ดที่รับประทาน ( เ ฉ พ า ะ ร ะ บ บ A N D R O I D เ ท่ า นั้ น ) ได้ในประเทศไทย ด้วยการเปิดกล้องและสแกน ดอกเห็ดที่ต้องการทราบชนิด พั ฒ น า โ ด ย ก ร ม วิ ท ย า ศ า ส ต ร์ ก า ร แ พ ท ย์ แ ล ะ ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม ห า ส า ร ค า ม 13

แ ห ล่ ง ที่ ม า ข อ ง ข้ อ มู ล เกษตรนานา/(2560).//เห็ดพิษที่สำคัญในประเทศไทย./สืบค้นเมื่อ วันที่ 19 มิถุนายน 2566,//จาก HTTPS://KASETNANA.BLOGSPOT.COM/2017/05/BLOG-POST.HTML กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์/(2563).//กรมวิทย์ฯแนะประชาชนโหลดแอพพลิเคชันเห็ดตรวจสอบเห็ดพิษ./ สืบค้นเมื่อ วันที่ 19 มิถุนายน 2566,//จาก HTTPS://WWW3.DMSC.MOPH.GO.TH/POST-VIEW/833 กรมควบคุมโรค/(2565).//อันตรายจากเห็ดพิษ./สืบค้นเมื่อ วันที่ 19 มิถุนายน 2566,//จาก HTTPS://IMG.PPTVHD36.COM/HEALTH/THUMBOR/2022/05/27/92E2D0E6B2.JPG

จัดทำโดย นางสาวฑิตาพร ฝ่ายอินทร์ นักวิชาการวิทยาศาสตร์ศึกษา