Unplugged Coding

Unplugged Coding >> 49 ส่อื และอปุ กรณ์ 1. แผนท่ีจงั หวัดกำ� แพงเพชร 2. ตวั๋ ทอ่ งเท่ียว 3. ใบความรเู้ กี่ยวกับสถานที่ท่องเท่ยี ว และบตั รกจิ กรรม/คำ� ถาม 4. ลกู เตา๋ ยักษ์ แผนทีจ่ งั หวัดก�ำ แพงเพชร ทม่ี า : เว็บไซต์ สำ� นกั งานเกษตรและสหกรณ์ จังหวัดกำ� แพงเพชร

50 << Unplugged Coding ตารางแสดงคา่ ใชจ้ ่าย โรงเรยี นบ้านใหม่หนองยาง – อำ�เภอต่าง ๆ เมือง ขาณุวร ัลกษบุรี คลองข ุลง พรานกระต่าย ไทรงาม คลองลาน ลานกระบือ ทรายทองวัฒนา ปางศิลาทอง บึงสามัคคี โก ัสมพีนคร เมอื ง 0 40 30 30 25 35 30 30 40 35 25 ขาณุวรลกั ษบรุ ี 0 20 50 30 30 45 25 25 20 45 0 30 25 35 40 20 30 20 30 คลองขลงุ 0 25 35 25 35 50 40 20 พรานกระต่าย 0 40 20 20 35 20 35 0 40 35 25 35 20 ไทรงาม 0 35 45 30 35 คลองลาน 0 40 20 40 ลานกระบือ 0 30 40 ทรายทองวัฒนา 0 40 ปางศิลาทอง ตารางน้ี ออกแบบโดยโรงเรียนบา้ นใหมห่ นองยางเพือ่ เปน็ สือ่ การสอนในโรงเรียน 0 บึงสามคั คี โกสัมพีนคร ใบความรูเ้ กีย่ วกบั สถานทที่ ่องเท่ยี ว และบตั รกจิ กรรม/ค�ำถาม 11 อ�ำเภอ แกง เกาะใหญ อำเภอขาณวุ รลกั ษบุรี คำถามประจำ แหลงทอ งเที่ยว แกงเกาะใหญ เปนแหลงทองเที่ยวประจำตำบลปางมะคา ตั้งอยู หมูที่ 21 เมื่อนกั เรียนเลือกเท่ียว บานใหมธงชัย ตำบลปางมะคา อำเภอขาณุวรลักษบุรี จังหวัดกำแพงเพชร แกง เกาะใหญ ในอำเภอ ลักษณะเปนธารน้ำของลำน้ำแมวงก มีน้ำตลอดทั้งปไหลผานลานหินขนาดใหญ ขาณุวรลักษบุรี นกั เรียน ซึ่งเปนแหลงพักผอน ของชาวตำบลปางมะคา และนักทองเที่ยวทั่วไป คดิ วา ควรปฏบิ ตั ิตวั อยางไร ทช่ี ่นื ชอบบรรยากาศธรรมชาติ เพราะเหตุใด ท่มี า : https://www.thailandtourismdirectory.go.th *แนวคำตอบ - ไมค วรวง่ิ เลน เพราะจะทำใหล ื่นลม - ไมควรเลนน้ำในที่ลกึ หรอื นำ้ ไหลแรง เพราะจะโดนน้ำพดั ไป - ควรเลน นำ้ อยูในสายตาของผูใหญ เพราะผใู หญจ ะไดช วยเหลอื ไดต ลอดเวลา

Unplugged Coding >> 51 กลมุ ผา ไหมทอมอื อำเภอทรายทองวฒั นา คำถามประจำ แหลงทอ งเทยี่ ว การทอผาไหม อำเภอทรายทองวัฒนา เปนที่รูจักตั้งแตป พ.ศ.2538 ถานกั เรียนเปน สมาชกิ กลมุ จำหนายในตำบลหมูบาน และในงานเทศกาลตาง ๆ ของจังหวัดกำแพงเพชร ผา ไหมทอมอื นกั เรียนจะนำ เชน งานสารทไทย - กลวยไขเมืองกำแพง งานนบพระเลนเพลง โดยสวนใหญ ผาไหมไปวางขายทใ่ี ดบาง เปนกลุมคนชาวอีสานมาอยูรวมกันเปนเครือญาติ ที่จัดตั้งโดยชาวบานและ สำนักงานพัฒนาชุมชน ปจจุบันกลุมมีความมั่นคงสามารถชวยเหลือตัวเองได เพราะอะไร และมรี ายไดเพิม่ ขึ้น เนื่องจากชาวบา นมคี วามสามคั คี และมผี นู ำเขมแขง็ *แนวคำตอบ ท่ีมา : https://www.thaitambon.com/shop/ - ขายตลาดนัด เพราะสะดวก - ขายในเซเวน อเิ ลฟเวน เพราะขายไดห ลายสาขาหลายที่ - ขายออนไลน เพราะไมต องขนยายของ และสะดวก บานเลก็ ในปา ใหญ อำเภอปางศิลาทอง คำถามประจำแหลง ทอ งเที่ยว เมือ่ นักเรียนไดเขาชมบานเล็ก สมเดจ็ พระนางเจา สิรกิ ติ ิ์ พระบรมราชนิ ีนาถ พระบรมราชชนนีพันปหลวง ทรงมีพระดำริ ใหมีโครงการบานเล็กในปาใหญ ณ บานอุดมทรัพย ต.หินดาด ในปา ใหญแลว นกั เรยี น อ.ปางศิลาทอง จ.กำแพงเพชร โดยมีวัตถุประสงคเพื่อฟนฟูสภาพปา ซึ่งเปน จะมแี นวทางฟนฟู รักษาผืนปา ตน น้ำลำธาร ลำนำ้ แมวงก คลองสวนหมาก คลองวงั เจา ใหกลับมีความสมบูรณ หรอื แหลง น้ำลำธารไดอ ยางไร ดังเดมิ และเพื่อชว ยใหร าษฎรไดมีท่ีดินทำกินเปนหลกั แหลง ไมบุกรกุ แผว ถางปา ทำไรเลื่อนลอยอีกตอไป และเปนสถานที่ทองเที่ยวทางธรรมชาติที่มีความอุดม *แนวคำตอบ สมบูรณ - ชว ยกนั ปลกู ตนไม - ไมทิง้ ขยะลงแมนำ้ ลำธาร ที่มา : https://www.hindat.go.th/tambon/travel - ชว ยกนั ดแู ล รกั ษา ไมตดั ไมท ำลายปา

52 << Unplugged Coding โคกหนองนาโมเดล อำเภอคลองขลงุ คำถามประจำ แหลงทอ งเทย่ี ว โคกหนองนาโมเดล เปนแนวทางในการจัดพื้นที่การเกษตร ที่ในหลวง ท่ีบา นของนกั เรียน รัชกาลที่ 9 ไดทรงพระราชทานไว เพื่อแกปญหาน้ำทวม และจัดการน้ำแลง มีการแบง พน้ื ท่ีใชสอย เปนการผสมผสานเกษตรทฤษฎีใหมเขากับภูมิปญญาพื้นบาน ที่สอดคลองกับ หรอื ไม อยางไร ธรรมชาติในพ้ืนที่นน้ั ๆ โดยอำเภอคลองขลุงไดจัดโคกหนองนาโมเดล ในบริเวณ ต.แมล าด อกี ทัง้ ยังเปนแหลงทองเท่ียวเชิงธรรมชาตอิ กี ดว ย ที่มา : http://maelad.go.th/event.php *แนวคำตอบ - แบงพื้นที่ปลกู ผกั เลย้ี งสัตว - แบง พน้ื ทเ่ี ปนรา นคา/บริการ และทอี่ ยูอาศัย - ไมแบง เน่ืองจากไมม พี นื้ ท่ี นำ้ ตกคลองลาน อำเภอคลองลาน น้ำตกคลองลาน ตั้งอยูภายในอุทยานแหงชาติคลองลาน เปนน้ำตก คำถามประจำ ชั้นเดียว เกิดจากเทือกเขาขุนคลองลาน โดยสายน้ำจะไหลจากลำหวยตาง ๆ แหลง ทอ งเท่ยี ว ประมาณ 5 สาย ลงสูแองน้ำกลางหุบเขา เกิดเปนวังน้ำลึกและลำน้ำ ขณะท่นี ักเรียนเลนนำ้ ยาวประมาณ 3 กิโลเมตร แลวไหลผานโตรกผาสูงราว ๆ 100 เมตร ลงมายัง ทนี่ ้ำตกคลองลาน แลว พบ แองน้ำดานลาง กลายเปนลำธารเล็ก ๆ นักทองเที่ยวทิง้ ขยะ ไมเปนที่ นักเรียนจะทำ นักทองเที่ยว สามารถลงเลนน้ำตรงลำธารนี้ได บรรยากาศรอบน้ำตก มีความรมรื่น มีตนไมขึ้นหนาแนน ตามโขดหินมีมอสและเฟรนขึ้นปกคลุม อยางไร เขยี วขจี เปนธรรมชาติภายใตอ อมกอดขุนเขาท่คี อนขางอุดมสมบูรณเลยทีเดยี ว ทีม่ า : อุทยานแหง ชาตคิ ลองลาน *แนวคำตอบ - เดินเกบ็ ขยะทีเ่ กล่อื นกลาด - เขา ไปตักเตือนนักทองเท่ียว ใหท ้ิงขยะลงถงั - บอกเจาหนาท่ี ใหไ ปตกั เตอื นนกั ทองเทีย่ ว

Unplugged Coding >> 53 วดั ปา ไทรงาม อำเภอไทรงาม คำถามประจำ แหลงทอ งเทีย่ ว วัดปาไทรงาม เปนวัดปาสายปฏิบัติ สถานที่สำหรับประพฤติปฏิบัติฝกฝน หากนักเรยี นเลือกวัดปา อบรม พระภิกษุ สามเณร ผูมุงสคู วามพน ทกุ ข นำพาไปสูการเปน สมณะท่ีงดงาม ไทรงามเปนสถานท่ี ดวยการรักษาวัตรปฏิบัติตามธรรมวินัย อันจะเปนเหตุใหเกิดความเลื่อมใส ทอ งเทีย่ ว นกั เรียนคิดวา แกผูพบเห็น เปนสถานที่ฝกอบรมคุณธรรม จริยธรรม บุคคลตาง ๆ และไดรับ จะปฏิบตั ิตนเปนคนดีได การแตง ต้งั ใหเปน “ศนู ยปฏบิ ตั ธิ รรมประจำจงั หวัดกำแพงเพชรแหง ท่ี 1” อยางไร ทมี่ า : http://www.watpasaingam.com/history-menu.html *แนวคำตอบ - หม่นั ทำบุญ เขาวดั รกั ษาศีล - ไมท ำใหผ อู ืน่ เดอื ดรอ น - เปน เดก็ ดี นาบญุ อำเภอบึงสามคั คี เกมประจำแหลง ทอ งเที่ยว ใหน ักเรียนหาเสนทางเพ่ือไปทองเทยี่ ว นาบุญแหงนี้ตั้งอยูภายในบริเวณ วัดทุงสนุนรัตนาราม ตำบลระหาน อำเภอบึงสามัคคี จังหวัดกำแพงเพชร ซึ่งเปนสถานที่ปฏิบัติธรรมของพระสงฆ วดั หลวงพอ เจาบญุ ลา น สามเณรภาคฤดูรอน ทั้งยังใชเปนสถานที่จัดงานบุญและงานประเพณีตาง ๆ ของชาวไทยอีสาน กอนจะพัฒนาเปนแหลงทองเที่ยวของชุมชนบานทุงสนุน ในเวลาตอมา ภายในวัดมีปูชนียวัตถุที่สำคัญ ไดแก “หลวงพอพระเจาบุญลาน” พระพุทธรปู ศิลปะลานชาง หนง่ึ เดยี วของภาคเหนือตอนลา ง ท่มี า : https://www.facebook.com/Naboon.kpp/ หมายเหตุ ครูแจกกระดาษใหนักเรียนวาดเสน ทาง

54 << Unplugged Coding อทุ ยานคลองวังเจา อำเภอโกสัมพนี คร เกมประจำแหลงทอ งเทย่ี ว ใหน ักเรียนเขียนเสนทางไปแหลง ทอ งเทยี่ วตา งๆ ตามทีโ่ จทยกำหนด ใหนักเรียนเดนิ ทางไปท่ีจุดชมววิ ผาตัง้ และตอ งเดินทางใหผา นน้ำตกเตาดำ โดยใชสญั ลักษณต อ ไปน้ี เดิน เดนิ เดิน เดิน ขวา ซ้าย ขึน้ ลง อุทยานแหงชาติคลองวังเจา มีสถานที่นาสนใจ อาทิ น้ำตกคลองวังเจา, จดุ ชมววิ ผาตงั้ น้ำตกคลองสมอกลวย มีน้ำไหลตลอดป, จุดชมวิวผาตั้ง ชมพระอาทิตยตกได, โปงแกสธรรมชาติ, พบกลวยไมประเภทลิ้นมังกรบริเวณน้ำตก อีกทั้งยังมีน้ำตก นาํ้ ตกเตา่ ดาํ เตาดำ เปนน้ำตกขนาดใหญท่ีมีน้ำไหลดิ่งลงมาจากหนาผา มีเสนทางเดินเทา ศึกษาธรรมชาติ “สวนไผ” 2 กโิ ลเมตร มพี ันธุไ ผก วา 20 ชนดิ ใหศกึ ษาคน ควา ทมี่ า : http://travel.kpppao.go.th/travel/detail/10 นาํ้ ตกคลองวงั เจา้ *หมายเหตุ ครแู จกใบกิจกรรมใหน ักเรยี นเขียนสญั ลักษณเสนทาง บอน้ำมนั ลานกระบือ อำเภอลานกระบอื เกมประจำแหลง ทอ งเทย่ี ว หาวธิ เี ล่ือนรถนำ้ มันดิบออกจากลานจอดรถ กำแพงเพชร มีทรัพยากรธรรมชาติที่ล้ำคาอยูภายใตพื้นดิน คือน้ำมันและ กาซธรรมชาติ จึงเปนจุดเริ่มตนของแหลงน้ำมันสิริกิติ์ นามพระราชทาน เพอ่ื สงน้ำมันที่โรงกล่นั นำ้ มัน นำ้ มนั ดบิ ทข่ี ดุ ไดที่อำเภอลานกระบือ เรียกวา นำ้ มนั ดิบเพชร ทมี่ า : http://travel.kpppao.go.th/travel/detail/10 *ใชเกมลานจอดรถพิศวง ประเภทใดกไ็ ด

อทุ ยานประวัตศิ าสตรกำแพงเพชร อำเภอเมืองกำแพงเพชร Unplugged Coding >> 55 เกมประจำแหลงทอ งเท่ียว ใหนักเรยี นตอจิก๊ ซอวภ าพโบราณสถาน ภายในเวลาทก่ี ำหนด อุทยานประวัติศาสตรก ำแพงเพชรมีอาณาเขตครอบคลมุ พน้ื ท่เี มืองโบราณ กำแพงเพชร ตั้งอยบู นฝง ตะวันออกของแมน้ำปง ในเขตอำเภอเมอื งกำแพงเพชร เมืองโบราณกำแพงเพชร มีผังเมืองเปนรูปสี่เหลี่ยมคางหมู วางตัวขนาน ไปกับแมน้ำปง กำแพงเมืองแตเดิมมีลักษณะเปนคันดินและคูน้ำสามชั้น ตอมา ไดมีการพัฒนากำแพงเมืองชั้นในเปนกำแพงกอดวยศิลาแลง เชิงเทินตอนบน กอ เปนรูปใบเสมาและมีปอ มประตูโดยรอบ ท่ีมา : http://virtualhistoricalpark.finearts.go.th/kamphaengphet ที่มารูปภาพ : ศนู ยบ ริการขอ มูลนกั ทองเที่ยว อุทยานประวัตศิ าสตรกำแพงเพชร *ครูจดั ทำจิ๊กซอวใสซองใหน ักเรียนตอใหถูกตอ งภายในเวลา 30 วินาที หตั ถกรรมหินออ น อำเภอพรานกระตา ย คำถามประจำ แหลงทอ งเทย่ี ว กลุมหัตถกรรมหินออน ตั้งอยูในพื้นท่ี นกั เรียนไดพ บเจอส่ิงของ เทศบาลตำบลบานพราน อำเภอพรานกระตาย ท่ีผลติ จากหนิ ออนอะไรบา ง โดยกลุมหัตถกรรมหินออนไดสัมปทานในการผลิตสินคา และสรางเปนสินคา จงยกตัวอยา ง ขนึ้ ช่ือประจำอำเภอ สินคาที่ผลิตจากหินออนไดแก โตะหินออน แจกัน ตุกตาประดับบาน ปา ยช่อื กระถางธูป กระเบอ้ื งตาง ๆ ทม่ี า : https://www.banphran.go.th/otop_detail.php?id=129 *แนวคำตอบ - กระเบ้ือง - โตะ เกาอ้ี - ครก

56 << Unplugged Coding จดั เตรยี มอปุ กรณ์ แนวทางการจัดการเรยี นรู้ ออกแบบป้ายไวนิล ขนาด 3×3 เมตร ซองใสค่ �ำถาม จำ� นวน 2 แผ่น กลอ่ งสำ� หรับทำ� ลกู เตา๋ ยักษ์ กระดาษการ์ดแข็ง 2 ลูก แผ่นเคลอื บร้อน ของรางวลั ขน้ั ตอนด�ำเนินการ/วธิ กี ารเลน่ กจิ กรรม 1. แบง่ กลุม่ นักเรยี น 2 - 3 คน 2. ให้นักเรียนซ้ือต๋ัวท่องเที่ยวเพื่อเดินทางภายในจังหวัดก�ำแพงเพชร ในราคา 100 บาท (รวมคา่ เดนิ ทางและบตั รเขา้ ชมสถานทท่ี อ่ งเทยี่ วแลว้ ) 3. ใหน้ กั เรยี นวางแผนทอ่ งเทยี่ วในอำ� เภอตา่ ง ๆ ในจงั หวดั กำ� แพงเพชร โดยนกั เรยี นภายในกลมุ่ คำ� นวณและเปรยี บเทยี บเสน้ ทาง 2 เสน้ ทาง โดยให้นักเรียนเขียนเส้นทางในใบกิจกรรมที่แจก (นักเรียนเขียน 2 เส้นทาง ใชป้ ากกาตา่ งสีกนั เพ่อื เปรียบเทยี บ) เพื่อเลือกเสน้ ทาง

Unplugged Coding >> 57 ทด่ี ที ส่ี ดุ แลว้ เดนิ ทางตามเสน้ ทางไปยงั อำ� เภอทเ่ี ลอื กเพอ่ื ทำ� กจิ กรรม ที่แตล่ ะอ�ำเภอกำ� หนด 4. เมื่อนักเรียนได้เส้นทางแล้วให้นักเรียนวาดเส้นทางการเดินทาง โดยการวาดลูกศรตามเส้นทางที่จะไปพร้อมบอกราคาค่าเดินทาง ในแตล่ ะอำ� เภอ (นกั เรยี นเขยี นราคาคา่ เดนิ ทางลงในเสน้ ทางท่ี นักเรยี นวาดในแผนท)่ี 5. เม่ือนักเรียนเดินทางไปในแต่ละอ�ำเภอจะมีใบความรู้และกิจกรรม ใหน้ กั เรยี นตอบคำ� ถาม หากนกั เรยี นตอบคำ� ถามถกู จะไดบ้ ตั รกำ� นลั เพ่ือนำ� ไปแลกสทิ ธใ์ิ นการโยนลกู เต๋าลุ้นรางวัล 6. เมอ่ื นกั เรยี นเดินทางครบตามทว่ี างแผน ให้นกั เรียนน�ำ บตั รก�ำนัลมาแลกรบั สทิ ธโ์ิ ดยการโยนลูกเต๋าเพ่ือรับรางวลั กจิ กรรมกลว ยซา...พาเที่ยว เมื่อนักเรียนทองเที่ยวและทำกิจกรรมในอำเภอตาง ๆ ที่สนใจแลว ใหวาดเสนทาง การเดนิ ทาง โดยใชลกู ศรตามเสน ทางการทอ งเท่ยี วของนกั เรยี น จดุ เรมิ่ ตน ทีม่ ารูปภาพ : เวบ็ ไซต สำนักงานเกษตรและสหกรณ จงั หวดั กำแพงเพชร นกั เรยี นเลือกเสน ทางส.ี .....................................................................................................

58 << Unplugged Coding ค�ำถามกระตุ้นการคิดของนกั เรยี น สถานการณ์ ค�ำถาม ตวั อย่างค�ำตอบ สมมตุ ิใหน้ กั เรยี น นักเรยี นควรเดิน เลือกอำ� เภอทีม่ คี า่ เปน็ นักทอ่ งเท่ียว ทางไปอ�ำเภออะไร เดินทางนอ้ ย ตอ้ งการเดนิ ทาง บ้างถงึ จะมโี อกาส เพื่อให้มีโอกาสไปได้ ไปอำ� เภอต่าง ๆ ใน ไดร้ ับบตั รกำ� นัล หลายอำ� เภอ จังหวดั ก�ำแพงเพชร เยอะที่สุด แต่มีเงอ่ื นไขในการ อุทยานประวตั ิศาสตร์ ท่องเทยี่ ววา่ ให้ ให้นักเรยี นบอก อ.เมือง เดินทางโดยใชเ้ งนิ สถานท่สี ำ� คัญ น�ำ้ ตกแกง่ เกาะใหญ่ ไม่เกนิ 100 บาท ภายในอ�ำเภอที่ อ.ขาณวุ รลักษบรุ ี นักเรียนทอ่ งเทย่ี ว นำ�้ ตกคลองลาน อ.คลองลาน ฯลฯ ในแต่ละอำ� เภอ อำ� เภอขาณุฯ ทเ่ี ลือก นกั เรียน หาดรมิ ปงิ รู้จักแหลง่ ท่องเทยี่ ว อำ� เภอคลองลาน อืน่ ภายในอำ� เภอนั้น น�้ำตกคลองนำ้� ไหล หรอื ไม่ ยกตวั อยา่ ง น�้ำตกแก่งเกาะร้อย

Unplugged Coding >> 59 การวดั และประเมินผล นักเรียนสามารถวางแผนการเดนิ ทางตามเงือ่ นไขทีก่ �ำหนด นกั เรียนสามารถแกป้ ัญหาจากเงอื่ นไขที่กำ� หนดได้ นักเรียนสามารถบอกสถานท่ที อ่ งเทีย่ วภายในอำ� เภอทีเ่ ลอื กได้ ส่งิ ทฉ่ี นั ได้เรียนรู้ 1. การพิจารณาเลือกเสน้ ทางทคี่ าดวา่ จะได้บัตรก�ำนลั มากทส่ี ุด 2. เปรียบเทียบข้อดี ขอ้ เสียของเส้นทาง และคำ� นวณค่าเดินทาง 3. วาดเสน้ ทางด้วยสญั ลักษณ์ทกี่ �ำหนดได้ 4. รจู้ กั สถานทท่ี อ่ งเที่ยวภายในจังหวัดก�ำแพงเพชรมากยิง่ ขนึ้ รายละเอียดกจิ กรรม คลิปวดิ โี อกจิ กรรม

60 << Unplugged Coding โคด้ ด้งิ Survivor Game โรงเรยี นบ้านบึงตะกาด จงั หวัดระยอง โรงเรียนบ้านบึงตะกาด ส�ำนักงานเขตพื้นท่ีการศึกษาประถมศึกษา ระยอง เขต 2 ได้ออกแบบกิจกรรม โคด้ ด้ิง Survivor Game โดย มีตน้ แบบมาจาก บอร์ดเกม Survive หลบหนขี า้ มมหาสมุทร ท่ีออกแบบโดย Julian Courtland-Smith มาผสานเรอื่ งราวของการหลบหนอี อกจากเกาะแกว้ พิสดารของพระอภัยมณี ท่ีถูกประพันธ์ขึ้นโดยกวีเอกของโลกอย่างสุนทรภู่ ประยุกต์ปรับเปล่ียนรูปแบบของกระดานและตัวละครใหม่ เพ่ือให้เอ้ือต่อการ เรยี นวชิ าวทิ ยาการคำ� นวณมากยง่ิ ขน้ึ Survivor Game เป็นเกมท่มี กี ฎการเล่นคอ่ นขา้ งง่าย ชดั เจน โดยจะมี กระดานเกมที่จุดเริ่มต้นเริ่มท่ีเกาะกลางมหาสมุทร และปลายทางอยู่ท่ีฝั่ง ทงั้ 4 มมุ ของกระดาน ซง่ึ ทกุ คนในเกมจะมจี ดุ มงุ่ หมายเหมอื นกนั คอื “พาตวั ละคร ของตนเองข้ามจากเกาะไปขึน้ ฝ่งั ให้ได้มากทส่ี ดุ ” โดยความสนุกของเกมนี้ คือการท่ีเราสามารถแกล้งเพื่อนได้ทันที และไม่ต้องวางแผนคดิ ให้สลับซับซ้อนใด ๆ เชน่ ในขณะทบ่ี างทีมนำ� ตัวละคร ของตนเองขน้ึ เรือลอ่ งไปจะถงึ ฝ่งั ก็อาจจะโดนเพอ่ื นทเี่ หลอื อกี 3 ทีม รมุ เดนิ ยกั ษ์ วาฬ และ ฉลาม มากนิ ตวั ละครจนตายหมดกอ่ นทข่ี น้ึ ฝง่ั กไ็ ด้ หรอื เราอาจจะ เห็นคุณธรรม วิธีคิด วิธีตัดสินใจของนักเรียนที่จะจับมือระหว่างทีมช่วยกัน ขน้ึ ฝั่งไดเ้ ชน่ กัน

Unplugged Coding >> 61 How to เลน่ กจิ กรรม กจิ กรรม โคด้ ด้งิ Survivor Game เหมาะส�ำหรับนกั เรียนระดับชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ 3 เวลาทีใ่ ช้ 45 - 60 นาที ตัวช้ีวดั การเรยี นรู้ ว 4.2 ป.3 แสดงอัลกอริทึมในการท�ำงานหรอื การแก้ปัญหา อยา่ งงา่ ยโดยใชภ้ าพ สัญลักษณ์ หรอื ข้อความ สาระการเรียนรู้ 1. การแกป้ ัญหาอย่างเป็นระบบ จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 1. เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นสามารถออกแบบอลั กอรทิ มึ ในการแกป้ ญั หาได้ 2. เพื่อให้นักเรียนมีทักษะการพยากรณ์ (Predicting) การคาดคะเนค�ำตอบล่วงหน้า โดยอาศัยข้อมูลที่ได้จากการสังเกต หรือการทำ� ซำ้� ได้ 3. เพ่ือให้นักเรียนฝึกในด้านการตัดสินใจ แก้ไขปัญหา เฉพาะหน้าได้ 4. เพอ่ื ให้นักเรยี นมีทักษะในด้านของการท�ำงานเปน็ ทมี ได้

62 << Unplugged Coding แนวคดิ ดา้ นวชิ าวทิ ยาการค�ำนวณทเี่ กยี่ วกบั กจิ กรรม Algorithm Design (การออกแบบกระบวนการแกป้ ญั หา) ส่ือและอุปกรณ์ 1. กระดาน 1 แผน่ (รปู มหาสมทุ รทม่ี ที วี่ า่ งสำ� หรบั วางแผน่ พนื้ สร้างเกาะตรงกลาง และมีฝง่ั อยู่ท้งั 4 มมุ ) 2. ยักษ์ 5 ตวั (วางบนจดุ สแี ดงในแผนท่)ี 3. ฉลาม 6 ตัว 4. วาฬ 5 ตัว 5. เรอื 13 ลำ� 6. ลูกเต๋า 1 ลกู (มีหนา้ เปน็ รูป ยักษ์ วาฬ และฉลาม) 7. ตัวละครผเู้ ลน่ 36 ตัว (4 สี แบ่งเปน็ สลี ะ 9 ตัว)

Unplugged Coding >> 63 8. แผน่ พน้ื เกาะดา้ นหนา้ 36 แผน่ (แบง่ เปน็ พน้ื ทราย 14 แผน่ , พน้ื ป่า 14 แผ่น, พน้ื หิน 8 แผน่ ) 9. แผน่ พนื้ เกาะดา้ นหลงั 36 แผน่ (แบง่ เปน็ แผน่ การด์ สแี ดง และแผ่นการด์ สเี ขยี ว) ดงั นี้ 9.1 แผ่นการ์ดเก็บไว้ช่วยเหลือทีม (สีแดง) ใช้ก่อนที่จะ ทำ� การเดินหมากรอบไหนก็ได้ เคลือ่ นย้ายปลาวาฬไปทไี่ หนกไ็ ด้ จำ� นวน 3 แผ่น เคลอื่ นยา้ ยปลาฉลามไปทไ่ี หนก็ได้ จ�ำนวน 3 แผ่น เคลือ่ นย้ายยักษไ์ ปที่ไหนก็ได้ จำ� นวน 3 แผ่น คนวา่ ยน�้ำฟรี 3 ช่อง จำ� นวน 4 แผ่น เรอื เดนิ ฟรี 3 ช่อง จ�ำนวน 6 แผน่ 9.2 แผน่ การด์ เรยี ก (สเี ขยี ว) เมอ่ื เปดิ เกาะเจอ ใหท้ ำ� การเรยี ก ส่งิ ของตามนลี้ งในชอ่ งทเี่ ปดิ ทันที เรียกเรือ จ�ำนวน 5 แผน่ (มใี ตพ้ ื้นทราย 2, พ้นื ป่า 2, พนื้ หิน 1)

64 << Unplugged Coding เรยี กฉลาม จำ� นวน 6 แผ่น (มีใต้พื้นทราย 3, พน้ื ป่า 2, พ้ืนหิน 1) เรยี กวาฬ จำ� นวน 5 แผ่น (มีใตพ้ ืน้ ทราย 3, พน้ื ปา่ 2) ภเู ขาไฟระเบดิ จ�ำนวน 1 แผน่ (มใี ต้พื้นหนิ 1) แนวทางการจัดการเรียนรู้ จดั เตรียมอุปกรณ์ ใบงาน / กจิ กรรม แผนภาพตารางกิจกรรม และ บตั รคำ� ส่งั กำ� หนดสญั ลักษณแ์ ทนสถานที่ หรือส่ิงต่าง ๆ ทำ� แผนผงั จ�ำลอง นำ� เสนอชน้ิ งาน ขน้ั ตอนด�ำเนินการ/วธิ กี ารเลน่ กจิ กรรม เกมนใี้ ชร้ ะยะเวลาในการเลน่ ประมาณ 45 - 60 นาที โดยสามารถ เลน่ ไดต้ ง้ั แต่ 2 - 4 ทมี ผเู้ ลน่ จะไดร้ บั ตวั ละครทม่ี คี ะแนนตงั้ แต่ 1 - 6 จำ� นวนทงั้ หมด 9 ตวั (แตม้ คะแนนจะถกู เขยี นไวใ้ ตต้ วั ละคร เมอื่ จบเกม จงึ ทำ� การนบั จำ� นวนตวั ละครทขี่ นึ้ ฝง่ั ได้ หรอื ถา้ จำ� นวนการขน้ึ ฝง่ั เทา่ กนั สามารถนบั คะแนนใตต้ วั ละครเพอ่ื หาผชู้ นะได)้ โดยเมอ่ื เรมิ่ ตน้ เกมผเู้ ลน่ จะตอ้ งวางแผน่ พน้ื ทลี่ งในมหาสมทุ รใหค้ รบกอ่ น เพอ่ื สรา้ งเกาะกลางทะเล จากนน้ั สลบั กนั วางตวั ละครของตนเองบนเกาะ เมอื่ เสรจ็ แลว้ จงึ สลบั กนั วางเรอื คนละ 2 ลำ� และยกั ษ์ 5 ตัว มาวางในจดุ ทีก่ �ำหนด จากนน้ั เร่ิมเลน่ เกมได้

Unplugged Coding >> 65 1. ในแตล่ ะรอบ ผู้เล่นสามารถทำ� การเดนิ หมากของตัวเอง จ�ำนวน 3 Action มุ่งไปข้นึ ฝงั่ ใดกไ็ ด้ใน 4 มมุ กระดาน โดย จ�ำนวน 3 Action ทสี่ ามารถทำ� ได้ คอื ผเู้ ลน่ เดนิ ตวั ละคร หรอื เรอื รวมกนั ได้ 3 ชอ่ ง เช่น ผู้เลน่ เลือกเดนิ ตวั ละคร 3 ตัว ตวั ละ 1 ช่อง หรือ ผู้เลน่ เลือกเดินตวั ละคร 1 ตัว 3 ชอ่ ง หรอื ผ้เู ล่นเลอื กเดนิ เรอื ที่ไม่มเี จา้ ของ 1 ชอ่ ง จากนนั้ เดนิ ตวั ละครลงเรอื (นบั เปน็ อกี 1 ชอ่ ง) และ เดนิ เรอื ออกไป อกี 1 ชอ่ ง เพอื่ เป็นการจบเทิร์น (จบรอบ) ของตวั เอง

66 << Unplugged Coding ** ทงั้ นี้ ตวั ละครผเู้ ลน่ ทอ่ี ยใู่ นน้�ำ ผเู้ ลน่ สามารถเดนิ ไดส้ งู สดุ แค่ 1 ช่องตอ่ 1 ตวั ละครเท่าน้นั สว่ นเรือที่เราวางนัน้ เราไมไ่ ดเ้ ป็น เจ้าของแต่เพียงคนเดียว เพราะว่าตราบใดที่ยังไม่มีผู้เล่นคนไหนน�ำตัวละคร ลงเรอื ไป ผเู้ ลน่ ทกุ คนกจ็ ะสามารถขยบั เรอื ทไ่ี มม่ เี จา้ ของไดต้ ลอดในเทริ น์ (รอบ) ของตนเอง 2. หลงั จากทที่ ำ� การเดนิ 3 Action แลว้ ใหผ้ เู้ ลน่ เลอื กเปดิ เกาะ 1 แผน่ โดยเร่ิมไล่จากการเปิดท่ีทรายไปปา และไปหินตามล�ำดับ (เปิดทีละอย่าง จนหมดกอ่ นคอ่ ยเปดิ อย่างต่อไป เช่น เปดิ พ้ืนทรายจนหมดกอ่ นค่อยไปเปิดปา เปน็ ตน้ ) เม่ือเปิดพ้นื จะเจอการ์ด สเี ขียว และสแี ดง ดงั น้ี 3. หลังจากเปิดเกาะแล้ว ให้ผู้เล่นท�ำการทอยลูกเต๋า เพ่ือก�ำหนด การเดนิ ของตวั ละครอุปสรรค คือ ฉลาม วาฬ และยกั ษ์

Unplugged Coding >> 67 หากทอยได้ ฉลาม ให้ท�ำการเดนิ ฉลาม จ�ำนวน 2 ช่อง (คณุ สมบตั ขิ องฉลามจะกำ� จดั ตัวละครที่วา่ ยอยใู่ นทะเล แต่จะท�ำลายเรอื ไมไ่ ด้) หากทอยได้ วาฬ ให้ทำ� การเดินปลาวาฬ จำ� นวน 3 ช่อง (คุณสมบัติของปลาวาฬสามารถทำ� ลายเรือได้ แต่จะก�ำจดั ตัวละครไมไ่ ด้) หากทอยได้ ยักษ์ ใหท้ �ำการเดินยกั ษ์ จ�ำนวน 1 ช่อง (คณุ สมบตั ิของยกั ษ์ทำ� ลายเรือและตวั ละครได้ทั้งหมด)

68 << Unplugged Coding 4. เวียนไปเช่นน้ีเร่ือย ๆ เกมจะจบก็ต่อเม่ือผู้เล่น คนใดคนหน่งึ เปดิ เจอ ภูเขาไฟระเบดิ เม่ือเปิดเจอการ์ดดังกล่าว ให้ผู้เล่นท�ำการสรุปคะแนนจากตัวละคร ทห่ี นขี น้ึ เกาะได้ หรอื ถา้ จำ� นวนการขน้ึ ฝง่ั เทา่ กนั สามารถนบั คะแนนใตต้ วั ละคร เพ่ือหาผู้ชนะ การออกค�ำสั่งและเดนิ ตัวละคร การเดนิ ตวั ละครทงั้ 3 STEP นนั้ นกั เรยี นจะตอ้ งวางแผนกอ่ น โดยการ เขยี นพกิ ดั ต�ำแหน่งตวั ละคร และ การวางลกู ศร เพอ่ื กำ� หนดทศิ ทาง ในการเดนิ ก่อนเรม่ิ ออกคำ� ส่งั ใหเ้ พอ่ื นในทมี เปน็ ผไู้ ปเดินหมากในกระดาน

Unplugged Coding >> 69

70 << Unplugged Coding ค�ำถามกระตุ้นการคดิ ของนักเรยี น สถานการณ์ ค�ำถาม ตวั อย่างค�ำตอบ กลุ่มนกั ส�ำรวจหลงั เราจะหนอี อกจาก การน่ังเรอื หรอื จากทส่ี ำ� รวจเกาะร้าง เกาะน้ไี ด้อย่างไร การว่ายน�ำ้ จนเจอขมุ สมบัตแิ ล้ว กพ็ บวา่ มเี วลาเพยี ง เราจะชนะเกมน้ี น�ำตัวละครของเรา เล็กนอ้ ยท่จี ะหนอี อก ไดอ้ ยา่ งไร ข้นึ ฝงั่ ให้ได้มากที่สุด จากเกาะท่ีก�ำลงั จะจม หรอื ใชไ้ หวพรบิ ทีมผเู้ ล่นจะสามารถ ในการสร้างอุปสรรค ช่วยใหก้ ลมุ่ นกั ส�ำรวจ ให้แก่ผเู้ ลน่ ทมี อ่ืน) กลมุ่ นี้หนอี อกมาจาก เกาะได้หรือไม่ และ ต้องเลอื กว่าจะทำ� การ ขัดขวางไม่ให้ผู้เลน่ คนอนื่ หนอี อกจาก เกาะใหไ้ ด้เพื่อทที่ ีม ผเู้ ล่นจะไดร้ ับสมบัติ แตเ่ พยี งผเู้ ดียว หรอื จะชว่ ยเหลือ จับมอื เดินทางไป ด้วยกัน หรือสร้าง สถานการณ์วา่ ต้องช่วย พระอภยั มณีหลบหนี ออกจากเกาะของนาง ผีเส้ือสมทุ รได้เชน่ กัน

Unplugged Coding >> 71 การวัดและประเมนิ ผล จ�ำนวนตัวละครท่ีแต่ละทีมน�ำข้ึนฝั่งได้ (ส่วนคะแนนที่ถูกเขียนไว้ ใต้ตัวละคร จะไม่น�ำมานับเป็นการวัดและประเมิลผลนักเรียน หากแตใ่ ชเ้ พอื่ เพ่มิ ความสนุกและตนื่ เต้นให้แก่เกมเท่านนั้ ) ส่ิงทฉ่ี นั ไดเ้ รียนรู้ 1. ได้เรยี นรู้พฤติกรรมของนักเรยี น ในการออกแบบอัลกอริทมึ เพื่อการแกป้ ัญหา 2. ได้เรียนรพู้ ฤตกิ รรมของนกั เรยี น ในด้านทักษะการพยากรณ์ (Predicting) การคาดคะเนค�ำตอบล่วงหน้า โดยอาศัยขอ้ มลู ทีไ่ ดจ้ ากการสังเกตหรอื การท�ำซ�ำ้ 3. ได้เรียนรพู้ ฤติกรรมของนักเรยี น ในดา้ นของการตัดสนิ ใจ แกไ้ ขปญั หาเฉพาะหนา้ 4. ไดเ้ รียนรู้พฤติกรรมของนกั เรยี น ในดา้ นของการทำ� งานเป็นทมี

72 << Unplugged Coding โคด้ ด้งิ ล�ำแต้ ๆ (ซาจอ๊ ย) โรงเรียนบ้านแม่กอนใน จังหวัดเชยี งใหม่ โรงเรยี นบา้ นแมก่ อนใน สำ� นกั งานเขตพนื้ ทกี่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาเชยี งใหม่ เขต 3 ไดอ้ อกแบบกจิ กรรม โค้ดด้งิ ล�ำแต้ ๆ (ซาจ๊อย) แมก่ อ๋ นใน โดยน�ำแนวคิดด้านความแตกต่างหลากหลายทางวัฒนธรรม ความโดดเด่น ของอาหารชนเผ่าพ้ืนเมอื งเหนือ มาออกแบบเป็นกจิ กรรม Unplugged Coding ในช่วงเดือนพฤศจิกายนของทุกปี จะมีกิจกรรมประเพณีกินข้าวใหม่ ซึ่งเป็นการน�ำเอาผลผลิตจากการเพาะปลูกพืชพันธุ์ต่าง ๆ มามอบถวายแก่ สิ่งศักดิ์สทิ ธทิ์ น่ี ับถือ และจะไปมาหาสู่ แบ่งปนั แลกเปลยี่ นผลผลิตกันระหวา่ ง ญาติมติ รพ่นี ้องที่อยู่ตามหมูบ่ า้ นตา่ ง ๆ โดยในประเพณกี นิ ขา้ วใหม่ จะมกี ารทำ� “ซาจอ๊ ย” ซง่ึ เปน็ อาหารพน้ื ถนิ่ ชนเผ่าลาหู่ เป็นอาหารพิเศษท่ีทำ� ไดย้ าก มขี นั้ ตอนเยอะ และประกอบขนึ้ ดว้ ย วัตถุดิบชั้นเลิศของหมู่บ้าน จึงจะท�ำเพียงปีละคร้ังในช่วงประเพณีกินข้าวใหม่ หรืองานส�ำคัญของหมู่บ้าน เพื่อเลี้ยงและแจกจ่ายให้แก่ญาติมิตรพี่น้องรวมถึง แขกทีม่ าเย่ียมเยอื น กจิ กรรมโคด้ ดงิ้ ลำ� แต้ ๆ “ซาจอ๊ ย” ทแ่ี มก่ อนใน ประยกุ ตม์ าจาก Board Game ซึ่งนักเรียนจะได้ฝึกฝนความจ�ำและไหวพริบปฏิภาณในการรวบรวมวัตถุดิบ จากการด์ ทค่ี วำ�่ หนา้ อยู่ ฝกึ ทกั ษะการกำ� จดั ขอ้ มลู ทไ่ี มเ่ กยี่ วขอ้ งทงิ้ ไป (Abstraction) และน�ำมาเรียงล�ำดับขั้นตอนในการท�ำซาจ๊อย การฝึกทักษะการจดจํารูปแบบ (Pattern Recognition) การคำ� นวณจ�ำนวนครง้ั การเดิน เพอ่ื ทอยลกู เตา๋

Unplugged Coding >> 73 How to เล่นกจิ กรรม กจิ กรรม โค้ดด้งิ ล�ำแต้ ๆ (ซาจอ๊ ย) แม่กอ๋ นใน เหมาะสำ� หรับนกั เรยี นระดบั ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 ถงึ ประถมศึกษาปีที่ 3 เวลาทีใ่ ช้ 1 ช่วั โมง ตวั ช้ีวัดการเรียนรู้ นกั เรยี นเกบ็ วัตถุดิบได้ถกู ตอ้ ง, นกั เรียนอ่าน เขียนและเข้าใจ คำ� ศพั ท์วัตถุดบิ ไดถ้ ูกต้อง ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 1 ว 4.2 แกป้ ญั หาอย่างงา่ ยโดยใช้ การลองผดิ ลองถกู การเปรยี บเทยี บ แสดงลำ� ดบั ขนั้ ตอน การท�ำงานหรือการแก้ปัญหาอย่างง่าย โดยใช้ภาพ สัญลกั ษณ์ หรือข้อความ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 2 ว 4.2 แสดงลำ� ดบั ขน้ั ตอนการทำ� งาน หรอื การแก้ปัญหาอย่างงา่ ยโดยใช้ภาพ สญั ลกั ษณ์ หรอื ข้อความ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 3 ว 4.2 แสดงอลั กอรทิ มึ ในการทำ� งาน หรอื การแก้ปญั หาอย่างงา่ ยโดยใชภ้ าพ สญั ลกั ษณ์ หรือ ข้อความ

74 << Unplugged Coding สาระการเรียนรู้ วัตถุดิบในการท�ำซาจ๊อย, ค�ำศัพท์วัตถุดิบต่าง ๆ, การจ�ำ, การวางแผนและการคิดค�ำนวณ ช้นั ประถมศกึ ษาปีที่ 1 การแก้ปัญหาให้ประสบความส�ำเร็จท�ำได้โดยใช้ขั้นตอน การแก้ปัญหาอย่างง่าย เช่น กิจกรรมเกมเดินเก็บวัตถุดิบซาจ๊อย เพอ่ื ให้นักเรยี นไดท้ ราบวัตถดุ บิ อาหารพนื้ บา้ นของชนเผ่าลาหู่ การแสดงขน้ั ตอนการแกป้ ญั หาทำ� ไดโ้ ดยการเขยี นบอกเลา่ วาดภาพหรอื ใชส้ ญั ลักษณ์ เชน่ กจิ กรรมเกมเดนิ เกบ็ วัตถดุ บิ ซาจอ๊ ย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 การแสดงขนั้ ตอนการแกป้ ญั หา ทำ� ไดโ้ ดยการเขยี นบอกเลา่ วาดภาพหรอื ใชส้ ญั ลักษณ์ เช่น กิจกรรมเกมเดนิ เก็บวัตถุดบิ ซาจอ๊ ย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 การแสดงอัลกอริทึมท�ำได้โดยการเขียนบอกเล่าวาดภาพ หรือใชส้ ญั ลักษณ์ จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ 1. นกั เรียนเรยี นรู้วัตถุดบิ การท�ำ “ซาจอ๊ ย” 2. นักเรียนเรยี นรคู้ ำ� ศพั ทว์ ตั ถดุ ิบ “ซาจ๊อย” 3. นกั เรียนใชบ้ ัตรค�ำสง่ั เรยี งตอ่ กนั เปน็ ล�ำดบั เพ่อื แสดงวตั ถุดิบได้

Unplugged Coding >> 75 แนวคดิ ดา้ นวชิ าวทิ ยาการค�ำนวณทเี่ กยี่ วกบั กจิ กรรม Pattern Recognition (การจดจํารปู แบบ) การจดจำ� ตำ� แหน่งของการ์ดเกม Abstraction (การก�ำจดั ขอ้ มลู ท่ไี ม่เกี่ยวข้องทง้ิ ไป) การค�ำนวณจ�ำนวนการเดินเพ่ือทอยลูกเตา๋ ส่อื และอุปกรณ์ 1. ใบกจิ กรรม 2. ไอเทมส�ำหรบั กจิ กรรมเกม 3. การ์ดเกมต่าง ๆ 4. ลกู เต๋า 5. แผ่นตารางส่เี หลีย่ มสำ� หรบั วางการ์ด

76 << Unplugged Coding แนวทางการจัดการเรยี นรู้ การด์ วัตถดุ บิ ใช้วางเป็นตำ� แหน่งการเดนิ เกมของไอเทมผเู้ ลน่ ไอเทมวัตถุดบิ ใชเ้ ปิดการด์ วัตถุดบิ ได้สะสมบนการ์ดผเู้ ล่น การ์ดผู้เล่น ใช้วางไอเทมวัตถดุ ิบเพ่ือสะสมของผเู้ ล่นแตล่ ะคน ไอเทมผเู้ ลน่ ใชเ้ ปน็ ตวั แทนผเู้ ลน่ โดยจะวางบนการด์ วตั ถดุ บิ เพอ่ื เดนิ ตามจำ� นวนตัวเลขทท่ี อยลูกเตา๋ ได้ ลูกเตา๋ ใชท้ อยเพือ่ หาจำ� นวนการเดนิ ของผ้เู ลน่ แตล่ ะคน

Unplugged Coding >> 77 ขน้ั ตอนด�ำเนินการ/วธิ กี ารเลน่ กจิ กรรม 1. เรยี นรจู้ ากครภู มู ปิ ญั ญาบา้ นแมก่ อนใน ดว้ ยกนั ทงั้ ป. 1 - 3 เกีย่ วกบั ประเพณกี นิ ข้าวใหม่ กินวอ กิจกรรมต่าง ๆ อาหาร ฯ ป.1 เรยี นรูว้ ตั ถุดบิ ตา่ ง ๆ ในการทำ� ซาจ๊อย เชน่ เน้ือหมู พริก กระเทยี ม ตะไคร้ รากชู งา ข้าว ฯลฯ ป.2 เรยี นรวู้ ตั ถดุ บิ และขนั้ ตอน/วธิ กี าร ในการทำ� ซาจอ๊ ย ป.3 เรยี นรวู้ ตั ถดุ บิ และขน้ั ตอน/วธิ กี าร ในการทำ� ซาจอ๊ ย รวมถึงอาหารทอ้ งถน่ิ ประเภทอ่นื เชน่ นํ้าพริกหนุม่ นาํ้ พริกมะเขอื เทศ การท�ำขนมจนี เป็นตน้ 2. กระดานเกมกจิ กรรม 1 ชดุ สามารถมผี เู้ ลน่ ได้ 3 – 4 คน ตามความเหมาะสม

78 << Unplugged Coding 3. วางการ์ดวตั ถดุ บิ และเครอ่ื งปรงุ ในการท�ำ “ซาจอ๊ ย” โดย วางคว่ำ� ปิดการด์ ไม่ให้ผู้เล่นเหน็ วา่ เป็นการ์ดอะไร 4. ผเู้ ลน่ รบั การด์ ผเู้ ลน่ เพอื่ ใชเ้ กบ็ สะสมไอเทมวตั ถดุ บิ 1 แผน่ แลว้ เลือกไอเทมผเู้ ล่น แลว้ วางบนการด์ ใดกไ็ ด้ 1 จุด 5. ผเู้ ลน่ คนแรก (ตามลำ� ดบั ) ทอยลกู เตา๋ เเละเดนิ ไอเทมผเู้ ลน่ ตามจ�ำนวนตัวเลขบนลูกเต๋าท่ีทอยได้ ไปในทิศทางตามการ์ดวัตถุดิบ ท่วี างอยู่ โดยมเี งอ่ื นไขคอื ห้ามเดินถอยหลงั และหา้ มเดินเฉยี ง 6. เปิดการ์ดในจุดท่ีเราหยุดเดินขึ้นมาดูว่าเป็นการ์ดวัตถุดิบ หรือเคร่ืองปรุงในการท�ำ “ซาจ๊อย” หรือไม่ ถ้าใช่ให้อ่านชื่อวัตถุดิบ ให้ถูกต้อง เพ่ือเเลกรับไอเทมวัตถุดิบนั้นไปเก็บสะสมไว้ หากไม่ใช่ หรอื ซาํ้ ของเดิมทมี่ ีอย่แู ล้วให้รอเดนิ รอบใหมใ่ นตาถดั ไป 7. ผเู้ ลน่ คนใดสามารถเกบ็ สะสมไอเทมวตั ถดุ บิ และเครอื่ งปรงุ ในการทำ� “ซาจอ๊ ย” ได้ครบก่อนผู้น้นั ถอื เป็นผูช้ นะ

Unplugged Coding >> 79 ค�ำถามกระตุน้ การคดิ ของนกั เรยี น สถานการณ์ ค�ำถาม ตัวอย่างค�ำตอบ ถ้ารา้ นค้าไม่มี นกั เรียนคดิ ว่าจะใช้ ใชเ้ น้อื กุ้ง... เนื้อหมขู ายหรือ เนอ้ื สตั ว์ชนดิ ใดท�ำ (นกั เรยี นชอบกนิ ), ขายหมดแลว้ แตม่ ี “ซาจอ๊ ย” ? ใช้เนอ้ื ปลาหมกึ ... เนื้อไก่ ปลา กุ้ง (เปน็ อาหารทะเล ปลาหมึก ขาย ราคาไม่แพงมากนกั ) เพราะเหตุใดถงึ เลอื ก เนอื้ ไก่ เพราะมี เนื้อสัตว์ชนิดนนั้ ? ลกั ษณะคลา้ ยเน้อื หมู และหาได้ง่ายเพราะที่ นกั เรยี นคดิ ว่าจะ บ้านนักเรียนเลยี้ งไว้ ใชเ้ นื้อสตั ว์ชนดิ อ่ืน แทนอกี ได้ไหม ? การวดั และประเมนิ ผล นกั เรียนเลือกสะสมวัตถดุ บิ ได้ถกู ต้อง นกั เรยี นอา่ นชือ่ วตั ถุดิบได้ถูกต้อง นักเรยี นปฏิบัตติ ามกติกาการเลน่ ไดถ้ กู ต้อง

80 << Unplugged Coding ส่ิงทฉ่ี นั ได้เรยี นรู้ 1. วตั ถุดิบในการท�ำอาหาร “ซาจอ๊ ย” 2. การอา่ นชอื่ พชื ผกั วตั ถดุ บิ 3. การปฏิบัตติ ามกฎ กตกิ า 4. การจดจำ� รปู แบบ รปู ภาพ ต�ำแหนง่ การวางภาพวัตถดุ ิบ 5. การวางแผน คดิ ค�ำนวณ รายละเอยี ดกิจกรรม คลปิ วดิ ีโอกจิ กรรม

4 เร่มิ ตน้ สอน

82 << Unplugged Coding ส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษา ขน้ั พนื้ ฐาน (สพฐ.) ทำ� หนา้ ทสี่ รา้ งพน้ื ฐานให้ คนสรา้ งชาติ ถอื เปน็ องคก์ รทใ่ี หญ่ ครอบคลมุ พื้นที่ท่ัวทั้งประเทศ ท่ียังมีความเหลื่อมล้�ำ มีบริบทท่ีซับซ้อน มีความแตกต่างทางภาษา เศรษฐกจิ สงั คม และวัฒนธรรม ครูและบุคลากรทางการศึกษาทุกคนจึงเป็นบุคคลส�ำคัญเป็นกลไก ขับเคลื่อนการศึกษา โดยมี “ห้องเรียนและโรงเรียน” เป็นสิ่งส�ำคัญ ทสี่ ุดในการสรา้ งการเปลี่ยนแปลง เน้นการสร้างการเรียนรู้เพื่อพัฒนาการคิด ของนักเรียนบนพื้นฐานที่ห้องเรียนและ โรงเรยี นมอี ยู่ บนบรบิ ททเี่ ปน็ จรงิ ทำ� ใหท้ กุ ที่ สามารถท�ำได้ทันที ไม่ต้องรอการก่อสร้าง หรอื จดั หา เพราะการเรยี นรรู้ อไมไ่ ด้ นกั เรยี น ของเราโตขึ้นทุกวัน และทุกวินาทีเป็นเวลา สำ� คัญของการเรยี นรู้

Unplugged Coding >> 83 การออกแบบการจัดการเรียนรู้แบบ Unplugged Coding จะเป็นตน้ แบบท่ดี ใี นการแลกเปลีย่ นเรียนร้ขู องวงการศกึ ษา เพราะอยู่บนฐาน ความเปน็ ไทย ความเปน็ ทอ้ งถน่ิ ทไี่ มท่ อดทงิ้ ใครไวข้ า้ งหลงั การใชต้ ารางคำ� สงั่ ออกแบบค�ำสัง่ พืน้ ฐาน เชน่ เดินหนา้ เดนิ ซ้าย เดนิ ขวา เดนิ ลง หยบิ เพื่อให้ หุ่นยนต์ (บทบาทสมมุติ) เดินไปตามทิศทางท่ีออกแบบไว้ เป็นการเร่ิมต้น อย่างงา่ ย และพฒั นากจิ กรรมให้นา่ สนใจและมคี วามหลากหลายมากยงิ่ ข้นึ ผชู้ ่วยคุณครู จากโลกแห่งอนาคต หนังสือ Unplugged Coding (ประถมต้น) ฉบับโรงเรียนพื้นท่ีห่างไกล เป็นเพียงการเร่ิมต้นจากโรงเรียน กลมุ่ ตวั อยา่ งทจี่ ดุ ประกายความคดิ ทา่ นผอู้ า่ น ดว้ ยตวั อยา่ งเรอื่ งราว และวสั ดทุ ห่ี าไดใ้ นโรงเรยี น โดยนำ� เสนอเพยี งขอ้ สรปุ ทไี่ ดจ้ ากการ ศกึ ษาแลว้ เทา่ นนั้ ทั้งนี้ ข้อมูลและเอกสารรายละเอียดการจัดกิจกรรม ของท้ัง 44 โรงเรียนท่กี ลา่ วมา และสื่อประกอบความเขา้ ใจอ่นื ๆ ทเี่ ปน็ ประโยชนก์ บั ทา่ นผอู้ า่ น เพอ่ื ใหท้ กุ ทา่ นเขา้ ถงึ เอกสารแนวทาง การจัดกจิ กรรม ตัวอย่างกจิ กรรมของทัง้ 14 โรงเรยี น คลปิ สรปุ กิจกรรม 13 พน้ื ที่ และสอ่ื ความเขา้ ใจอืน่ ๆ ท่ีนา่ สนใจเกยี่ วกบั Unplugged Coding ท่านจะสามารถ แสกน QR Code หรอื Link ได้ดงั ตอ่ ไปนี้

84 << Unplugged Coding คลงั เอกสาร Unplugged Coding ประถมต้น ส�ำหรับโรงเรยี นพน้ื ที่หา่ งไกล 01. ตวั อยา่ งกจิ กรรม Unplugged Coding แบบไมใ่ ช้ตารางคำ� ส่ัง 02. ตวั อยา่ งกจิ กรรม Unplugged Coding แบบใชต้ ารางคำ� ส่ัง 03. ตัวอยา่ งกจิ กรรม Unplugged Coding โรงเรยี นเครือข่ายขยายผล 04. แบบฟอรม์ การออกแบบกจิ กรรม 05. เอกสารประกอบการบรรยาย Unplugged Coding ท่เี หมาะสมกบั โรงเรียน พืน้ ทีห่ า่ งไกล โดย อาจารย์ผนวกเดช สุวรรณทตั หนงั สอื แนวทางการสอน Coding – “CS Unplugged” หนงั สอื แนวทางการสอนวทิ ยาการคำ� นวณ (Coding) แบบไมใ่ ชค้ อมพวิ เตอร์ สนบั สนนุ โดย Google Inc. แปลเปน็ ภาษาไทย โดยคณะอาจารยแ์ ละนกั ศกึ ษา สถาบนั เทคโนโลยี นานาชาติสิรินธร มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ เนือ้ หาเหมาะสำ� หรบั เดก็ ต้งั แต่ 6 ปขี นึ้ ไป โดยหนงั สือน้ีจะแบ่งออกเป็น 6 บท ตั้งแต่พืน้ ฐานของคอมพิวเตอร์ เชน่ เลขฐาน 2, สีจากตัวเลข, การบีบอัดข้อมูล, อัลกอริทึม, การเรียงล�ำดับ, การจัดเรียงเครือข่าย เป็นต้น หนังสือนี้ มคี วามหนา 249 หนา้ ข้อมูลเพ่มิ ท่ี https://csunplugged.org ตัวอย่างการสอน ความรู้พืน้ ฐาน Unplugged Coding ตัวอย่างวิธีการสอน Coding โดยไม่ใช้คอมพิวเตอร์ จากสมาชิกของชุมชน CODE.org ทว่ั โลก อพั เดททันสมัยทกุ ปี แบง่ กลมุ่ สาระการเรยี นตามระดบั การ เรยี นรู้ของผู้เรยี นจากงา่ ยไปหายาก มตี ัวอยา่ งการสอนจำ� นวนมากสามารถน�ำมา ปรับใช้กับนักเรียนหลายประเภท เหมาะสำ� หรับเด็ก 6 ปขี นึ้ ไป Youtube OBCE Channel Playlist คลปิ วดิ ีโอ ตัวอยา่ งกิจกรรมการจัดการเรียนร้วู ชิ าวิทยาการคำ� นวณ แบบไมใ่ ชค้ อมพวิ เตอรส์ ำ� หรบั นกั เรยี นระดบั ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 – 3 ทเี่ หมาะสม กบั บริบทของโรงเรียนในพนื้ ที่หา่ งไกล 13 พน้ื ท่ี

รายนาม โรงเรยี น รายช่ือ 44 โรงเรียน ที่ร่วมออกแบบกิจกรรมการสอน Unplugged Coding ตามแบบรายงานกิจกรรมตัวอย่างการเรียนรู้ วชิ าวทิ ยาการค�ำนวณแบบไม่ใช้คอมพิวเตอร์ ส�ำนกั งานเขตพ้นื ทกี่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาสมทุ รปราการ เขต 1 จ�ำนวน 7 โรงเรียน โรงเรียนวดั คู่สรา้ ง โรงเรียนบา้ นขุนสมทุ รไทย โรงเรยี นชมุ ชนวดั สาขลา โรงเรียนวดั แหลมฟ้าผ่า โรงเรยี นคลองนาเกลือน้อย (กล่นิ อยอู่ ปุ ถัมภ์) โรงเรยี นวดั คลองมอญ (บญั ญตั ริ าษฎร์บำ� รงุ ) โรงเรียนวดั คลองสวน (พรหมอทุ ิศวิทยาคาร) ส�ำนกั งานเขตพ้ืนทกี่ ารศึกษาประถมศกึ ษาปทุมธานี เขต 2 จ�ำนวน 3 โรงเรยี น โรงเรียนรว่ มจิตประสาท โรงเรียนรวมราษฎร์สามคั คี โรงเรียนเจรญิ ดวี ทิ ยา ส�ำนกั งานเขตพ้ืนทก่ี ารศึกษาประถมศึกษาก�ำแพงเพชร เขต 2 จ�ำนวน 3 โรงเรียน โรงเรยี นบา้ นใหมห่ นองยาง โรงเรียนบ้านหนองบอน โรงเรยี นบา้ นเปาะสวอง

ส�ำนกั งานเขตพ้นื ท่กี ารศึกษาประถมศึกษาบึงกาฬ จ�ำนวน 3 โรงเรียน โรงเรียนชมุ ชนบ้านซาง โรงเรียนบา้ นท่าสำ� ราญ โรงเรยี นบ้านเหล่าหนองยาง ส�ำนกั งานเขตพ้นื ทีก่ ารศึกษาประถมศกึ ษาอุดรธานี เขต 1 จ�ำนวน 3 โรงเรียน โรงเรียนบ้านนามัง่ โรงเรยี นบา้ นดอนบาก โรงเรียนบา้ นดอนเด่อื ส�ำนกั งานเขตพ้นื ทกี่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาพระนครศรอี ยธุ ยา เขต 2 จ�ำนวน 3 โรงเรียน โรงเรยี นเจ้าฟ้าสร้าง โรงเรียนวดั ยม (เครือวรศรราษฎรบ์ �ำรุง) โรงเรยี นวัดเชงิ ทา่ ส�ำนกั งานเขตพ้นื ที่การศึกษาประถมศึกษาระยอง เขต 2 จ�ำนวน 2 โรงเรยี น โรงเรยี นบ้านหนองม่วง โรงเรียนบ้านบงึ ตะกาด

ส�ำนกั งานเขตพ้นื ทีก่ ารศึกษาประถมศึกษาระยอง เขต 1 จ�ำนวน 2 โรงเรียน (โดยการประสานงานของโรงเรียนบา้ นหนองม่วง) โรงเรียนนคิ มสรา้ งตนเองจังหวดั ระยอง 8 โรงเรยี นนิคมสรา้ งตนเองจงั หวัดระยอง 10 ส�ำนกั งานเขตพ้ืนทก่ี ารศกึ ษาประถมศึกษาอบุ ลราชธานี เขต 1 จ�ำนวน 3 โรงเรียน โรงเรยี นบ้านหนองไหล (พุธเพม่ิ วัฒนราษฎร)์ โรงเรยี นบา้ นหนองช้าง โรงเรียนบา้ นปะอาว ส�ำนักงานเขตพ้ืนที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 1 จ�ำนวน 3 โรงเรียน โรงเรียนบา้ นหัววัวหนองนารี โรงเรียนบ้านสว่าง โรงเรยี นบ้านหนองบัว ส�ำนักงานเขตพ้ืนท่กี ารศกึ ษาประถมศึกษาสตูล จ�ำนวน 3 โรงเรียน โรงเรยี นบ้านเกาะบูโหลน โรงเรียนบ้านเกาะสาหรา่ ยชัยพัฒนา โรงเรียนบ้านตนั หยงกลงิ

ส�ำนักงานเขตพ้นื ที่การศึกษาประถมศกึ ษาพัทลงุ เขต 1 จ�ำนวน 3 โรงเรยี น โรงเรยี นวัดโคกชะงาย (ตสิ สโรอำ� นวย) โรงเรียนวัดวหิ ารเบิก (กาญจนานกุ ูล) โรงเรยี นบ้านทา่ ชา้ ง ส�ำนักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 3 จ�ำนวน 3 โรงเรียน โรงเรยี นบา้ นแมก่ อนใน โรงเรยี นพัฒนาตน้ น้�ำขนุ คอง โรงเรียนบา้ นท่งุ ขา้ วพวง ส�ำนักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศึกษากาญจนบุรี เขต 1 จ�ำนวน 3 โรงเรยี น โรงเรยี นวดั อินทาราม (โกวทิ อนิ ทราทร) โรงเรยี นเขาดนิ วทิ ยาคาร โรงเรยี นวัดท่าล้อ



ประถมต้น