การอ่านจับใจความสำคัญ

การอ่านจับใจความสำคัญ

รายชื่อสมาชิก นางสาวจิราวดี สมยิ้ม รหัสนักศึกษา 6301105001008 นางสาวนันทิชา มิตรใจดี รหัสนักศึกษา 6301105001014 นางสาวทิพศราวรรณ รักศรีนวล รหัสนักศึกษา 6301105001017 นางสาวธิดารัตน์ พรหมทอง รหัสนักศึกษา 6301105001019 นายประพนธ์ บุญเสมอ รหัสนักศึกษา 6301105001024 นางสาวภัทราภรณ์ คงแป้น รหัสนักศึกษา 6301105001029

ความหมายของใจความสำคัญ ใจความสำคัญของเรื่องคือ ประเด็นหรือเรื่องราวสำคัญที่ผู้ส่งสารต้องการส่งสารโดยสรุป บางครั้ง เรียกว่าความคิดรวบยอด การอ่านจับใจความจึงมีลักษณะของการอ่านเพื่อค้นหาประเด็นสำคัญแล้วสรุป ย่อ คล้ายการย่อความ และต้องจับใจความสำคัญให้ครบถ้วนทุกประเด็น การจับใจความของเรื่องควร เริ่มต้นจากจับข้อคิดสำคัญที่ปรากฎในเรื่องให้ได้ก่อน แล้วจึงค่อยพิจารณาข้อความประกอบแต่ละความ คิด ก็จะทำให้เห็นใจความสำคัญชัดเจนขึ้น

ความหมายของใจความ ปสระำทีปคัวาญทิกทินกร (2541, น. 79) ได้กล่าวว่า ใจความสำคัญคือ เนื้อความตอนที่ทำให้เกิด เรื่องต่างๆ ซึ่งถ้าขาดความตอนนั้นเสียแล้ว เรื่องอื่นๆ จะไม่เกิดตามมา นอกจากนี้เนื้อความตอน ใดที่กล่าวรวมเนื้อความย่อยต่างๆ ในเรื่อง เนื้อความนั้นก็นับเป็นใจความสำคัญด้วย ฐะปะนีย์ นาครทรรพ (2548, น. 39) กล่าวว่า การอ่านเพื่อจับใจความสำคัญเป็นการอ่าน เพื่อต้องการทราบว่า เรื่องนั้นเป็นเรื่องที่เกี่ยวกับอะไร สำคัญตรงไหน และหมายความว่าอย่างไร และได้ให้ข้อควรคำนึงในการอ่านเพื่อจับใจความสำคัญ

สรุปได้ดังนี้ การที่ผู้อ่านสามารถเข้าใจเรื่องและบอกได้ว่าส่วนใดเป็นข้อความสำคัญที่สุด หรือเป็นสาระ หลักที่ครอบคลุมเนื้อหาในย่อหน้านั้นหรือเรื่องนั้นทั้งหมด ซึ่งเรียกว่าใจความหลักและส่วนอื่นๆ ที่ เป็นเพียงข้อความประกอบหรือเสริมความของข้อความหลัก จะเรียกว่า ใจความรอง การอ่านโดย แยกข้อความสำคัญที่สุดออกมา นี้ก็คือ การอ่านจับใจความสำคัญ

ลักษณะของใจความ สำคัญ ลักษณะของใจความสำคัญที่เป็นหลักของเรื่องหรือความคิดรวมของเรื่องที่ปรากฎในบท อ่านนั้นอาจจะปรากฏอยู่ในหลายลักษณะ คือ ปรากฎในย่อหน้าแรกของเรื่อง ปรากฎในย่อหน้า กลางของเรื่องหรืออาจปรากฏอยู่ในย่อหน้าท้ายของเรื่องหรืออาจเป็นทุกย่อหน้ารวมกันก็ได้ แต่จะมีเนื้อหาครอบคลุมใจความสำคัญของแต่ละย่อหน้า ซึ่งแต่ละย่อหน้าจะมีลักษณะเด่นที่ เห็นได้ชัดอยู่เสมอ

จุดมุ่งหมายของการจับใจความสำคัญ 1.อ่านเพื่อศึกษาแนวคิดสำคัญของเรื่อง 2.อ่านเพื่อบอกรายละเอียดของเรื่องที่อ่านได้ว่าใครทำอะไร ที่ไหน อย่างไร เมื่อไร 3.อ่านเพื่อจับใจความสำคัญของเรื่อง 4.อ่านเพื่อบอกลำดับเหตุการณ์ของเรื่องที่อ่านได้ 5.อ่านเพื่อสรุปความและย่อเรื่องที่อ่านได้

แนวทางการอ่านจับใจความสำคัญ การอ่านจับใจความให้บรรลุจุดประสงค์มีแนวทางดังนี้ 1. ตั้งจุดมุ่งหมายในการอ่านได้ชัดเจน 2. สำรวจส่วนประกอบของหนังสืออย่างคร่าว ๆ 3. ทำความเข้าใจลักษณะของหนังสือว่าประเภทใด 4. ใช้ความสามารถทางภาษาในด้านการแปลความหมายของคำ ประโยค และข้อความต่าง ๆ อย่างถูกต้องรวดเร็ว 5. ใช้ประสบการณ์หรือภูมิหลังเกี่ยวกับเรื่องที่อ่านมาประกอบ

หลักการอ่านเพื่อจับใจความสำคัญ 1) เริ่มต้นด้วยการอ่านชื่อเรื่องที่จะช่วยสื่อให้เห็นจุดสำคัญของเรื่อง 2) อ่านเรื่องทั้งหมดตั้งแต่ต้นจนจบ 3) พิจารณาเนื้อหาในแต่ละย่อหน้า เพื่อหาใจความสำคัญหรือใจความหลัก และหาใจความรอง 4) นำใจความสำคัญของเรื่องที่รวบรวมได้ มาเรียบเรียงใหม่ให้เนื้อหามีความสอดคล้องต่อเนื่องกัน 5) อ่านทบทวนเนื้อหาที่เรียบเรียงขึ้นใหม่นั้น ว่ามีใจความสำคัญครบถ้วนหรือไม่ จากนั้นพิจารณา เนื้อหาโดยรวมทั้งหมด รวมทั้งภาษาที่ใช้ให้มีความถูกต้องและเหมาะสม

ขั้นตอนการอ่านจับใจความสำคัญ 1. อ่านผ่าน ๆ โดยตลอด เพื่อให้รู้ว่าเรื่องที่อ่านว่าด้วยเรื่องอะไร จุดใดเป็นจุดสำคัญของเรื่อง 2. อ่านอย่างละเอียด เพื่อทำความเข้าใจอย่างชัดเจน ไม่ควรหยุดอ่านระหว่างเรื่องเพราะจะทำ ให้ความเข้าใจไม่ติดต่อกัน 3. อ่านซ้ำในตอนที่ไม่เข้าใจ และตรวจสอบความเข้าใจบางตอนให้แน่นอนถูกต้อง 4. เรียบเรียงใจความสำคัญของเรื่องด้วยตนเอง

ตัวอย่าง 1. ใจความสำคัญอยู่ในตำแหน่งตอนต้นของย่อหน้า ข้อความที่ 1 \"ไม้กางเขน หมายถึง ไม้สองอันที่วางพาดติดกันในรูปกากบาทในสมัยโรมัน ชาวโรมัน ประหารชีวิตนักโทษหรือทาส ด้วยการตรึงบนไม้กางเขน เครื่องหมายกางเขนใช้กันแพร่หลาย ในประเทศต่าง ๆ เช่น อินเดีย ซีเรีย เปอร์เซีย และอียิปต์ ตั้งแต่ก่อนคริสตกาลนอกจากจะใช้ ไม้กางเขนเป็นเครื่องมือประหารชีวิตแล้ว กางเขนยังเป็นเครื่องหมายของสิ่งต่าง ๆ หรือ พระเจ้าในท้องฟ้า หรือ เทพเจ้าแห่งธรรมชาติ\"

ตัวอย่าง 2. ใจความสำคัญอยู่ในตำแหน่งท้ายย่อหน้า ข้อความที่ 1 ความรักของพ่อแม่ที่มีต่อลูกดังที่ปรากฎอยู่ในเพลงกล่อมเด็กเหล่านี้ จะเห็นได้ว่า มีมากไม่สามารถ ประมาณได้ พ่อแม่คนไทยจึงมักตามดูแลเอาใจใส่ห่วงใย ทำให้เกิด สภาพของการเลี้ยงถูกไม่ได้ ถูกไม่พันอกพ่อแม่ แม้จะแต่งงานมีครอบครัวของคนเองไป แล้ว คนไทยจึงมักขาดความสำนึกในเรื่องการรับผิดชอบคนเอง เพราะมีพ่อแม่คอย รับผิดชอบอยู่ตลอดเวลา

ตัวอย่าง 3. ใจความสำคัญอยู่ในตำแหน่งต้นและท้ายย่อหน้า ข้อความที่ 1 \"ศิลปวัฒนธรรมในบ้านเมืองเรามักจะสอดคล้องกับการดำเนินชีวิตประจำวัน ตัวอย่างบางคนชอบปลูกไม้ ดอก ไม้ผล เมื่อเกิดดอกออกผลก็ชื่นใจ เกิดความคิดที่จะทำดอกผลนั้นให้งคงามน่าดูยิ่งขึ้น จึงมีผู้นำผลไม้ มาประดิษฐ์ถวดลาย แล้วจัดวางในภาชนะให้มองดูแปลกตาน่ารับประทาน ลวดลายนั้นเกิดจากการตัด ผ่า ปอก คว้านและแกะสลักส่วนไม้ดอกที่ออกดอกก็นำมามัดเป็นช่อบ้าง เป็นพวง เป็นพู่บ้าง เสียบเป็นพุ่ม หรือปักลงในแจกันก็ได้ตามแต่จะเห็นงาม ชีวิตชาวไทยกับศิลปะความงามจึงแยกกันไม่ออก\"

ตัวอย่าง 4. ใจความสำคัญอยู่ในตำแหน่งกลางย่อหน้า ข้อความที่ 1 ....ศิลปะแห่งการฟังนั้นไม่ได้หมายถึง การที่นั่ง ๆ ฟัง ปล่อยให้คนอื่นพูดฝ่ายเดียวแล้วก็ฟังเหมือนฟังเทศน์ การทำเช่นนั้นง่ายเกินกว่าที่จะนับว่าเป็นศิลปะ ศิลปะแห่งการฟังหมายถึง ความสามารถที่จะชักจูงผู้พูดให้ หันเหเข้าหาเรื่องที่เขาถนัดที่สุด คือ แสดงให้เห็นว่าคนกำลังฟังคำพูดของเขาด้วยความตั้งใจ อยากรู้อยาก ฟังจริง ๆ รู้จักสอดคำถามในโอกาสที่เหมาะ รู้จักปล่อยให้ ผู้พูดพูดจนจบสิ้นกระแสความ รู้จักช่วยผู้พูดที่ กำลังจะหมดเรื่องพูดให้กลับมีเรื่องขึ้นมาใหม่เพื่อให้เขาพูดได้ต่อไป\"

ประโยชน์ เถกิง พันธ์เถกิงอมร (2528 : 18) ได้กล่าวถึงประโยชน์ของการอ่านจับใจความไว้ว่า 1) สามารถตัดสินใจได้ว่าหนังสือนั้นมีคุณค่าหรือสาระที่จะอ่านอย่างละเอียดหรือไม่ 2) สามารถรู้ได้ว่าผู้อ่านนั้นมีความรู้หรือประสบการณ์ที่จะอ่านโดยตลอดเล่มหรือไม่ 3) เป็นแนวทางให้ผู้อ่านสามารถไปค้นคว้าหนังสือที่ปรากฎในบรรณานุกรม อ่านประกอบหนังสือนั้นได้ 4) เป็นการประหยัดเวลาแก่ผู้อ่านที่มีเวลาจำกัด เพื่อช่วยในการตัดสินใจว่า ควรยืมหรือซื้อหนังสือเล่มนั้นหรือไม่ 5) ช่วยในการเตรียมตัวสอบ เพราะทำให้จดจำเนื้อหาได้แม่นยำ

บรรณานุกรม จิราภรณ์ บุญณรงค์. (2554). การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์การอ่านจับใจความของนักเรียนชั้นประถมศึกษาที่ 6 ที่ได้รับการสอนด้วยเทคนิคKWL กับวิธี การสอนแบบปกติ [วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยศิลปากร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. (2556). ภาษาไทยเพื่อการสื่อสาร (พิมพ์ครั้งที่ 9). มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. ณัฐา วิพลชัย, ยุวดี ศรีชัย, วรรณภา สรรพสิทธิ์, วิชุนี พันธุ์น้อย, สุทธาทิพย์ อร่ามศักดิ์, สุรีรัตน์ อักษรกาญจน์, อัชนา ปลอดแก้ว, อร่ามรัศมิ์ ด้วงชนะ. (2556). ภาษาไทยเพื่อการสื่อสาร. เค.ที.กราฟฟิคการพิมพ์ สายใจ ทองเนียม. (2560). ภาษาไทยเพื่อการสื่อสาร . วี พริ้นท์. ฤดี กมลสวัสดิ์. (15 สิงหาคม 2554). จับใจความหัวใจสำคัญของการอ่าน. มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา. https://bsru.net สมพร แพ่งพิพัฒน์. (2555). ภาษาไทยเพื่อการสื่อสารและการสืบค้น (พิมพ์ครั้งที่ 2). โอ.เอส พริ้นติ้ง เฮ้าส์.