การงานอาชีพ ป.2 หน่วยที่ 4 งานเกษตร

๒ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ท่ี หนังสอื เรียนรายวชิ าพนื้ ฐาน การงานอาชีพ

๔หน่วยการเรียนรู้ท่ี งานเกษตร การเพาะเมลด็ การดแู ลแปลงเพาะกล้า การงานอาชีพ ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ที่ ๒

การเพาะเมล็ด การปลูกพชื ทาไดห้ ลายวธิ ี เช่น การเพาะเมล็ด การปักชา ซง่ึ วิธกี าร เพาะเมล็ดไดร้ ับความนิยมมากทสี่ ุด เพราะพชื ส่วนใหญ่มเี มล็ด มีวธิ ีการ ปลูกงา่ ย และประหยัดค่าใช้จา่ ย การเพาะเมลด็ การปักชา • การเพาะเมล็ด เป็ นการนาเมล็ดพนั ธุพ์ ชื ทม่ี คี ุณภาพดี มาเพาะปลูกลงในแปลงหรือภาชนะทเ่ี ตรียมไว้ เช่น กระบะ ถุงพลาสตกิ จนกระท่งั เมลด็ งอก เป็ นต้นกล้า และเจรญิ เตบิ โตแขง็ แรง จงึ ย้ายตน้ กล้าไปปลูกในพนื้ ที่ ทต่ี อ้ งการ ตัวอย่างเมล็ดพนั ธุพ์ ชื บรรจซุ อง การงานอาชีพ ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ท่ี ๒

วิธีการเพาะเมล็ด การเพาะเมลด็ ในกระบะ • การเพาะเมลด็ ในกระบะคอื การเพาะเมล็ด ขัน้ ตอนการเพาะเมล็ด ในภาชนะทสี่ ามารถเคลอ่ื นยา้ ยไดส้ ะดวก การเพาะเมลด็ ดว้ ยวธิ ีนี้ ส่วนใหญ่จะเป็ น ๑. ตักดนิ ใส่ในกระบะเพาะ การปลูกพชื ทต่ี อ้ งการตน้ กล้าจานวนน้อย ใหม้ ีความหนาอยา่ งน้อย ๓ นิว้ วัสดุ อุปกรณ์ ๒. โรยเมลด็ พนั ธุพ์ ชื ลงในกระบะแต่ละชอ่ ง ๓. โรยดนิ บาง ๆ กลบและกดดนิ ใหก้ ระชับเพอื่ ใหเ้ มล็ด ๑. กระบะทมี่ ชี ่องระบายนา้ ขนาดพอเหมาะ ๒. ช้อนปลูก ไดร้ ับความชนื้ และงอกไดส้ ม่าเสมอ แล้วนาไปวางใน ๓. ดนิ ร่วน บริเวณทม่ี แี สงแดดราไร ๔. เมล็ดพนั ธุพ์ ชื ๔. รดนา้ ใหช้ ุ่มดว้ ยบวั รดนา้ โดยรดนา้ ทุกวันเวลาเช้า ๕. บวั รดนา้ และเยน็ จนต้นกล้าเจรญิ เตบิ โตแขง็ แรง จงึ ย้ายไป ปลูกในทท่ี จ่ี ดั ไว้ตอ่ ไป การงานอาชีพ ชัน้ ประถมศึกษาปี ท่ี ๒

• การเพาะเมลด็ ในภาชนะหรือวัสดุสาเร็จรูป ใช้กับการขยายพนั ธุพ์ ชื ทไ่ี ม่ตอ้ งการถอนยา้ ยตน้ กล้า และเมล็ดพนั ธุม์ ขี นาดใหญ่ หย่งั รากลึก หรือเป็ นเมล็ดพนั ธุท์ ห่ี ายากและมรี าคาแพง วธิ ีนีจ้ ะสนิ้ เปลอื ง เมลด็ พนั ธุน์ ้อยกว่าวธิ ีอนื่ ตน้ กล้าจะแขง็ แรงและมขี นาดเทา่ กัน วสั ดุ อุปกรณ์ ขัน้ ตอนการเพาะเมลด็ ตน้ กล้าในวัสดุสาเร็จรูป ๑. ถุงพลาสตกิ สดี าหรือกระถาง ๑. ตกั ดนิ ลงในภาชนะหรือวัสดุสาเร็จรูปทเี่ ตรียมไว้จนเกอื บเตม็ พลาสตกิ เจาะรู ๒. ทาหลุมตนื้ ๆ ใหเ้ หมาะสมกับขนาดของเมล็ดพนั ธุพ์ ชื ทนี่ ามาปลูก ๓. หยอดเมล็ดลงในหลุมทท่ี าไว้แล้วกลบดนิ บาง ๆ รดนา้ ใหช้ ุ่ม ๒. ช้อนปลูก ๔. เมอื่ ตน้ กล้าแขง็ แรงดแี ล้ว จงึ ย้ายไปปลูกในทที่ จี่ ัดไวต้ อ่ ไป ๓. ดนิ ร่วน ๔. เมลด็ พันธุพ์ ชื การงานอาชีพ ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ท่ี ๒ ๕. บวั รดนา้

แปลงเพาะเมล็ด • การเพาะเมล็ดในแปลงเพาะเป็ นการขยายพนั ธุ์ ทต่ี อ้ งการตน้ กล้า จานวนมาก โดยสถานทเี่ พาะตอ้ งมแี สงแดดเพยี งพอนา้ ไม่ทว่ มขัง แปลงเพาะเมลด็ มขี นาดกว้าง ๑ เมตร และยาวตามต้องการ วสั ดุ อุปกรณ์ ขัน้ ตอนการเพาะเมล็ด ๑. แปลงเพาะเมลด็ ขนาด ๑. ขุดพลิกหน้าดนิ ผ่ึงแดดทงิ้ ไว้ ๑-๒ สัปดาห์ เพอ่ื ทาลายเชือ้ โรคและศัตรูพชื กวา้ ง ๑ เมตร ยาวตาม ๒. ย่อยก้อนดนิ ใหม้ ขี นาดเล็ก ปรับผิวหน้าดนิ ใหเ้ รียบเสมอกันเพอ่ื ใหเ้ มลด็ พนั ธุพ์ ชื ทห่ี ว่านตกลงดนิ ไม่ลึก ต้องการ เกนิ ไป ซง่ึ จะช่วยใหต้ ้นกล้างอกได้ดี ๒. เมล็ดพันธุพ์ ชื ๓. หว่านเมลด็ พนั ธุพ์ ชื ใหก้ ระจายท่วั แปลง ไม่ควรหว่านใหแ้ น่นจุดใดจุดหนึ่ง เพราะจะทาใหต้ ้นกล้าเบยี ดกัน ๓. จอบ ๔. สายยางหรือบัวรดนา้ ยากต่อการถอนยา้ ย ๕. ฟางแหง้ หรือทางมะพร้าว ๔. โรยดนิ บาง ๆ กลบเมลด็ เพอ่ื ใหเ้ มล็ดพนั ธุพ์ ชื ไดร้ ับความชืน้ สม่าเสมอและงอกเร็วขนึ้ ๕. คลุมดว้ ยฟางแหง้ หรือทางมะพร้าว เพอื่ ป้องกันแสงแดดทอี่ าจเป็ นอันตรายกับเมล็ดทเ่ี ริ่มงอก ๖. รดนา้ ใหช้ ุ่มตลอดทงั้ แปลงดว้ ยบัวรดนา้ หรือใช้สายยางทม่ี หี วั ปรับระดบั ความแรงของนา้ ได้ ๗. รดนา้ เป็ นประจาทกุ วันเวลาเช้าและเยน็ ๘. เมอ่ื ตน้ กล้างอกท่วั ทงั้ แปลงแล้ว จงึ นาฟางแหง้ หรือทางมะพร้าวออก เพอ่ื ใหต้ ้นกล้าได้รับแสงแดดมากขนึ้ การงานอาชีพ ชั้นประถมศกึ ษาปี ท่ี ๒

ประโยชนข์ องการเพาะเมล็ด รักษาพนั ธุพ์ ชื ไม่ใหส้ ูญพันธุ์ ใช้เวลาวา่ งใหเ้ กดิ ประโยชน์ พชื ทเ่ี พาะจนเจริญเตบิ โตแล้วนามาประกอบอาหาร เป็ นอาชพี ทสี่ ร้างรายไดใ้ หแ้ ก่ตนเองและครอบครัว ปลูกจติ สานึกใหร้ ักธรรมชาตแิ ละอนุรักษส์ ่ิงแวดล้อม จากการปลูกพชื ใหม้ จี านวนเพม่ิ มากขนึ้ การงานอาชีพ ชั้นประถมศกึ ษาปี ท่ี ๒

การดแู ลแปลงเพาะกล้า การรดนา้ การดูแลแปลงเพาะกล้า เป็ นการดูแลต้นกล้าใหเ้ จริญเตบิ โตแขง็ แรง พร้อมทจ่ี ะถอนย้ายไปปลูกในสถานทที่ เี่ ตรียมไว้ต่อไป การดูแลต้นกล้าในแปลงเพาะ ทาไดโ้ ดยการรดนา้ พรวนดนิ กาจดั วัชพชื หรือศัตรูพชื และใส่ป๋ ุย เพอ่ื ใหไ้ ดต้ น้ กล้าทดี่ เี จริญเตบิ โตเป็ นตน้ พชื ทแี่ ข็งแรง และ ใหผ้ ลติ ผลได้ อุปกรณท์ ใี่ ช้ในการรดนา้ หลังจากเพาะเมลด็ แล้วตอ้ งรดนา้ ทกุ วัน เวลา บวั รดนา้ สายยาง เช้าและเยน็ เพอ่ื ใหด้ นิ ชุ่มชนื้ โดยใช้บวั รดนา้ หรือสาย การงานอาชีพ ชั้นประถมศกึ ษาปี ท่ี ๒ ยางฉีดพน่ เป็ นฝอยละเอยี ด และไม่ควรเปิ ดนา้ แรง เกนิ ไป เพราะตน้ กล้าเลก็ ๆ จะบอบชา้ อกี ทงั้ ไมค่ วร รดนา้ จนพนื้ เปี ยกแฉะ หรือนา้ ทว่ มขัง เพราะจะทาให้ ตน้ กล้าเน่าตายได้

ขัน้ ตอนการรดนา้ ๑. เตรียมอุปกรณท์ ใี่ ช้ในการรดนา้ ถ้าเป็ น ต้นกล้าขนาดเลก็ ควรใช้บวั รดนา้ เพอ่ื ไม่ให้ ตน้ กล้าบอบชา้ ถ้าตน้ กล้าแข็งแรงดแี ล้ว และ แปลงเพาะมขี นาดใหญ่ควรใช้สายยางรดนา้ ทม่ี ี หวั ปรับระดบั ความแรงของนา้ เพอ่ื ประหยัด เวลาและแรงงาน ๒. รดนา้ ใหท้ ่วั แปลงปลูกจนพนื้ ดนิ ชุ่ม แตไ่ ม่ควรใหแ้ ฉะหรือทว่ มขัง ๓. ทาความสะอาดอุปกรณห์ ลังการใช้งาน ทกุ ครั้ง แล้วเกบ็ เข้าทใี่ หเ้ รียบร้อย การงานอาชีพ ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ท่ี ๒

การดแู ลแปลงเพาะกล้า การพรวนดนิ อุปกรณท์ ใี่ ช้ เป็ นการช่วยทาใหด้ นิ ร่วนซุยและระบายนา้ ไดด้ ี ในการพรวนดนิ ตน้ กล้าจะดดู ซมึ สารอาหารในดนิ ได้สะดวก จงึ เจริญเตบิ โต ได้ดี วธิ พี รวนดนิ ทาไดโ้ ดยใช้ส้อมพรวน พรวนดนิ รอบ ๆ โคนตน้ กล้า และขณะพรวนดนิ อาจใส่ป๋ ุยเพอ่ื ใหต้ ้นกล้า ไดร้ ับสารอาหารมากขนึ้ ส้อมพรวน การงานอาชีพ ชั้นประถมศกึ ษาปี ที่ ๒

ขัน้ ตอนการพรวนดนิ ๑. เตรียมส้อมพรวนซง่ึ เป็ นอุปกรณ์ ทใ่ี ช้ในการพรวนดนิ ๒. ใช้ส้อมพรวน พรวนดนิ รอบ ๆ โคนตน้ กล้า ระวังไม่ใหถ้ ูกราก ๓. ทาความสะอาดอุปกรณ์ หลังการ ใช้งานทกุ ครั้งและเกบ็ เข้าทใ่ี หเ้ รียบร้อย การงานอาชีพ ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ท่ี ๒

หญ้า การกาจดั วัชพชื และศัตรูพชื เป็ นพชื ทขี่ นึ้ เองตามธรรมชาติ โดยผู้ดแู ล หนอน ไม่ตอ้ งการ เช่น หญ้าชนิดตา่ ง ๆ ทขี่ นึ้ อยูร่ อบ ๆ ตน้ กล้า จะคอยแย่งอาหารจากต้นกล้าทาใหต้ น้ กล้าเจรญิ เตบิ โตช้า และต้นเล็ก ส่วน เช่น หนอนและแมลงชนิดต่าง ๆ จะกัดกนิ กง่ิ ใบ และลาตน้ ของตน้ กล้า ซง่ึ อาจทาใหต้ น้ กล้า แมลง ตายได้ การกาจดั วัชพชื และศัตรูพชื เป็ นประจาจะช่วยให้ ตน้ กล้าเจริญเตบิ โตไดด้ ี และสมบรู ณ์ ส้อมพรวน อุปกรณท์ ใ่ี ช้ในการกาจดั วัชพชื เสียม การงานอาชีพ ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ท่ี ๒

ขัน้ ตอนการกาจดั วัชพชื ๑. เตรียมอุปกรณก์ าจัดวชั พชื เช่น ส้อมพรวน เสียม ๒. ใช้มือค่อย ๆ ดงึ หรือถอนวัชพชื ต้นเล็ก ๆ โดยไม่ใหเ้ หลือรากในดนิ เพอื่ ไม่ใหก้ ระทบกระเทอื นรากของตน้ กล้า ส่วนวัชพชื ตน้ ใหญ่อาจใช้ส้อมพรวน หรือเสยี ม ขุดทงั้ รากและตน้ ออกไปทงิ้ ใหห้ มด ๓. ทาความสะอาดอุปกรณห์ ลังการใช้งานทกุ ครั้งและเกบ็ เข้าทใี่ หเ้ รียบร้อย ขัน้ ตอนการกาจดั ศัตรูพชื ๑. จับหนอนหรือแมลงทเ่ี กาะอยบู่ นลาตน้ กงิ่ ก้าน และใบของตน้ กล้าไปทงิ้ ลงในถงั ขยะทมี่ ฝี าปิ ด ๒. เดด็ ส่วนของตน้ กล้าทถ่ี กู หนอนหรือแมลง กัดกนิ ทงิ้ การงานอาชีพ ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ท่ี ๒

ป๋ ยุ คอก ป๋ ยุ หมัก ป๋ ุยนา้ ชีวภาพ การใส่ป๋ ุย ป๋ ุยทไ่ี ดจ้ ากมูลสัตว์ ป๋ ุยทไ่ี ดจ้ ากการหมัก ป๋ ุยทไ่ี ดจ้ ากการยอ่ ยสลาย การใส่ป๋ ุยเป็ นการให้ เช่น โค กระบอื สุกร ไก่ ซากพชื ขยะมูลฝอย เศษวสั ดุเหลอื ใช้ ซากพชื สารอาหารแก่ตน้ กล้าเพมิ่ เตมิ จากทไี่ ด้รับ จากดนิ โดยป๋ ุยทเ่ี ลือกใช้นั้นควรเป็ นป๋ ุย ตามบา้ นเรือน ซากสัตว์ โดยการหมัก จากธรรมชาติ เช่น ป๋ ุยคอกจากมูลสัตว์ ป๋ ุยหมักจากพชื ป๋ ุยนา้ ชีวภาพ เพราะป๋ ุย อุปกรณท์ ใ่ี ช้ในการใส่ป๋ ุย เหล่านีส้ ามารถย่อยสลายไดต้ าม ธรรมชาติ และไม่ทงิ้ สารตกค้างทเ่ี ป็ น อันตรายไว้ในดนิ จงึ ไม่ทาใหด้ นิ เสีย และช่วยอนุรักษส์ ิง่ แวดล้อมอกี ด้วย ช้อนปลูก ส้อมพรวน ป๋ ุยคอก ป๋ ุยหมัก หรือป๋ ุยนา้ หมักชวี ภาพ การงานอาชีพ ชั้นประถมศกึ ษาปี ท่ี ๒

ขัน้ ตอนการใส่ป๋ ุย การงานอาชีพ ชั้นประถมศึกษาปี ท่ี ๒ ๑. ป๋ ยุ คอกหรือป๋ ุยหมักใหใ้ ช้ช้อนปลูก ตกั ป๋ ุยโรยลงในดนิ ใหท้ ่วั ตน้ กล้าหรือแปลงเพาะ สัปดาหล์ ะ ๑ ครั้ง ถ้าเป็ นป๋ ุยนา้ ชวี ภาพให้ ผสมนา้ ตามฉลากแนะนาวธิ ีใช้ แล้วใส่บัวรดนา้ รดต้นกล้า ๒. ใช้ส้อมพรวน พรวนดนิ กลบป๋ ุยใหท้ ่วั แปลงปลูก การใส่ป๋ ุยคอกหรือป๋ ุยหมักควรใส่รอบต้น กล้า ไม่ควรใส่ใหถ้ ูกต้นกล้าโดยตรง เพราะจะ ทาใหต้ ้นกล้าเฉาตายได้ เน่ืองจากป๋ ุยมคี วาม เข้มข้นมาก

ประโยชนข์ องการดแู ลแปลงเพาะกล้า ตน้ กล้าเจรญิ เตบิ โตรวดเรว็ แขง็ แรง เพราะไม่มีวชั พชื และไม่มศี ัตรูพชื ไดผ้ ลติ ผลทมี่ คี ุณภาพ สามารถนาไปใช้ประโยชนไ์ ด้ การงานอาชีพ ชั้นประถมศกึ ษาปี ท่ี ๒

แบบพัฒนาทกั ษะ ในการทาข้อสอบปรนัยเพอื่ ประเมนิ ผลตวั ชวี้ ัด ๒รายวชิ าพนื้ ฐานการงานอาชพี ชั้นประถมศกึ ษาปี ที่ หน่วยการเรียนรู้ท่ี งานเกษตร

๑. ถ้าตอ้ งการเพาะเมล็ดเพยี งเล็กน้อย และเคลอ่ื นยา้ ยสะดวก ควรเพาะด้วยวธิ ใี ด เพาะในแปลงเพาะ เพาะในกระบะเพาะ เพาะในภาชนะหรือวัสดุสาเร็จรูป เฉลย เหตุผล กระบะเพาะเป็ นภาชนะทเ่ี คล่อื นย้ายไดง้ า่ ย สะดวกและมพี นื้ ทไ่ี ม่มาก

๒. ข้อใดกล่าวถกู ตอ้ งเกย่ี วกับการเพาะเมล็ดในแปลงเพาะ ขุดพลกิ หน้าดนิ ไว้ 1-2 วนั ทาหลังคาไม่ใหต้ น้ กล้าถูกแดดตลอดทงั้ วัน หว่านเมลด็ ในแปลงใหส้ ม่าเสมอไม่แน่นเกนิ ไป เฉลย เหตุผล พชื ไม่มีการแย่งอาหารกนั ทาใหไ้ ด้รับสารอาหารเพยี งพอในการเจริญเตบิ โต

๓. ข้อใดไมใ่ ช่ประโยชนข์ องการเพาะเมล็ด รักษาพนั ธุพ์ ชื ไม่ใหส้ ูญหาย ทาใหข้ ายตน้ ไม้ไดแ้ พงขนึ้ ทาเป็ นอาชพี สร้างรายได้ เฉลย เหตุผล การขายตน้ ไม้ใหไ้ ด้ราคาแพง ขนึ้ อยกู่ ับการดแู ลรักษาตน้ ไม้ ใหม้ คี วามสวยงาม สมบรู ณ์

๔. วธิ ีใดเป็ นการขุดย้ายตน้ กล้าโดยไม่ใหเ้ หย่ี วเฉา ใช้ช้อนปลูกขุดรากพร้อมดนิ ใช้ส้อมพรวนตัก ใช้มือดงึ เฉลย เหตุผล ช้อนปลูกเป็ น อุปกรณท์ ส่ี ามารถตกั และขุดตน้ กล้าได้

๕. การพรวนดนิ มีประโยชนอ์ ยา่ งไร ทาใหด้ นิ ร่วนซุย รากพชื ดดู อาหารไดด้ ี ทาใหธ้ าตุอาหารในดนิ เพมิ่ ขนึ้ ทาใหน้ า้ ในดนิ มากขึน้ เฉลย เหตุผล การพรวนดนิ เป็ นการทาใหด้ นิ ไดม้ กี ารเปล่ยี นหน้าดนิ เพราะมกี ารขดุ การกลบดนิ ส่งผลใหด้ นิ ร่วนซุยมากขึน้

๖. การเพาะเมล็ดควรเลือกเมล็ดพนั ธุอ์ ยา่ งไร เมล็ดพนั ธุท์ ม่ี รี าคาถูก เมลด็ พนั ธุท์ ม่ี รี าคาแพง เมลด็ พนั ธุท์ ม่ี คี ุณภาพดี เฉลย เหตุผล การเลือกเมลด็ พนั ธุท์ มี่ คี ุณภาพดที าใหต้ น้ ไม้ทป่ี ลูกมคี ุณภาพ

๗. อุปกรณใ์ ดใช้ในการใหน้ า้ ต้นกล้าขนาดเล็ก บวั รดนา้ สายยาง ถังนา้ เฉลย เหตุผล นา้ ทไี่ หลออกจากบัวรดนา้ จะไม่มคี วามแรง ทาใหต้ น้ กล้าไม่บอบชา้ เวลารดนา้

๘. ข้อใดเป็ นการดแู ลต้นกล้าได้เหมาะสมทส่ี ุด ใส่ป๋ ุยต้นกล้าทกุ วัน หม่ันกาจดั วัชพชื เป็ นประจา รดนา้ ตน้ กล้าสัปดาหล์ ะ ๑ ครั้ง เฉลย เหตุผล วัชพชื คอยแย่งสารอาหารทาใหต้ น้ ไม้ทเ่ี ราปลูกเจริญเตบิ โตช้า

๙. ถา้ มหี ญ้าขนึ้ ในแปลงเพาะกล้านักเรียนจะทาอยา่ งไร รดนา้ มาก ๆ ใหห้ ญ้าตาย ถอนหญ้าออก ฉีดยาฆ่าหญ้า เฉลย เหตุผล การรดนา้ มาก ๆ หรือการฉีดยาฆา่ หญ้าจะมผี ลกระทบกับตน้ ไม้ ทเี่ ราปลูกไว้ดว้ ย

๑๐. การดูแลต้นกล้าใหไ้ ด้ผลผลติ ปลอดสารพษิ ควรทาอยา่ งไร ใช้ยาฆ่าแมลงฉีดพน่ ทุกวนั รดนา้ ผสมป๋ ุยคอกเป็ นประจาทุกวัน ใช้สารสกดั จากสมุนไพรฉีดพน่ เป็ นระยะ เฉลย เหตุผล สมุนไพรเป็ นยาจากธรรมชาติ ไม่มสี ารตกค้างทท่ี าใหเ้ กดิ อันตราย