งานไฟฟ้ารถยนต์-04

ในการขับข่ีรถยนต์ เพ่ือให้ผู้ร่วมใช้รถใช้ถนนได้รู้ถึงความต้องการของผู้ขับข่ีรถยนต์ว่าต้องการขบั ข่ีรถยนต์ไปในลักษณะใด จาเป็นต้องแสดงสญั ลกั ษณ์บอกดว้ ยการใชร้ ะบบสญั ญาณต่างๆ เช่น แตร ไฟเล้ยี ว ไฟถอย ไฟเบรก ฯลฯ การใช้สญั ญาณ ไดอ้ ย่างเหมาะสมจะช่วยเสรมิ สรา้ งความปลอดภยั และลดอุบตั เิ หตุ ซง่ึ เกดิ จากการใชร้ ถใชถ้ นนไดอ้ กี ทางหน่งึ

ระบบแตร วงจรแตร มหี น้าท่ผี ลิตสญั ญาณเสียง เพ่อื เตือนให้ผู้ใช้รถใช้ถนนได้ทราบ เสียงของแตรเกิดจากการ สนั่ สะเทอื น ของไดอะแฟรมภายในแตร ปกตแิ ตรนยิ มใช้ 2 ตวั ต่อ 1 วงจร คอื เสยี งต่า 1 ตวั และเสยี งสงู 1 ตวั วงจรแตรมี 2 แบบ คอื 1. แบบธรรมดา ส่วนประกอบระบบแตรแบบธรรมดา วงจรแตร หลกั การทางาน กระแสไฟจากแบตเตอร่ี 12 โวลต์ จะไหลผ่านฟิ วส์ไปยังขัว้ บวกของแตรทัง้ สองตัว ผ่านตัวแตรออกท่ีขวั้ ลบไปยังสวิตช์กดแตร เม่อื กดสวติ ช์ไฟจะไหลลงกราวด์ครบวงจร ทาให้แตรทางานโดยการเปล่ยี นพลงั งานไฟฟ้าเป็นอานาจแม่เหลก็ ดูดทาให้ แผน่ ไดอะแฟรมสนั่ สะเทอื น ทาใหเ้ กดิ เสยี งดงั วงจรแบบน้ีกระแสไฟฟ้าจะไหลผ่านเขา้ สวติ ชม์ าก ทาใหส้ วติ ชช์ ารดุ เสยี หายเรว็

2. แบบใช้รีเลยช์ ่วย ส่วนประกอบระบบแตรแบบธรรมดา วงจรแตร หลกั การทางาน กระแสไฟ 12 โวลต์ จากแบตเตอรไ่ี หลผ่านฟิวสเ์ ขา้ รเี ลยท์ ข่ี วั้ B ผ่านขดลวดรเี ลย์ออกทข่ี วั้ S ไปยงั สวติ ชก์ ดแตร เมอ่ื กด สวติ ช์ไฟจะไหลลงกราวด์ครบวงจร ทาใหข้ ดลวดรเี ลย์เกดิ อานาจแม่เหลก็ ทแ่ี กนเหล็กอ่อน ดูดหน้าทองขาว B ให้ต่อ H กระแสไฟจะไหลจาก H ไปยังขัว้ บวกของแตรทัง้ 2 ลูก ผ่านตัวแตรออกท่ีขัว้ ลบลงกราวด์ครบวงจร เม่ือกระแสไหลผ่านขดลวด แตรจะเกิดอานาจแม่เหล็กท่ีแกนเหล็กอ่อน ดูดแผ่นไดอะแฟรมเป็ นช่วงๆ แผ่นไดอะแฟรมเกิดการสัน่ สะเทือน ทาให้แตรเกิดเสียงดัง วงจรแบบน้กี ระแสไฟจะไมผ่ ่านสวติ ชโ์ ดยตรง สวติ ชไ์ ดร้ บั กระแสไฟเพยี งเลก็ น้อย ช่วยยดื อายกุ ารทางานของสวติ ชแ์ ตร

ส่วนประกอบของวงจรแตร 1. แบตเตอร่ี มหี น้าทจ่ี ่ายกระแสใหก้ บั วงจร 2. แตร มหี น้าทแ่ี ปลงกระแสไฟฟ้าใหเ้ ป็นสญั ญาณเสยี ง โดยการสนั่ สะเทอื นของแผน่ ไดอะแฟรม ส่วนประกอบระบบแตรแบบธรรมดา วงจรแตร หลกั การทางาน เมอ่ื มกี ระแสไฟไหลผ่านขดลวดสนามแม่เหล็กผ่านหน้าทองขาวซ่งึ สมั ผสั กนั อยู่ ลงกราวด์ครบวงจรทาใหเ้ กดิ อานาจ แมเ่ หลก็ ดดู แกนไดอะแฟรมมาชนบ่ารองรบั หน้าทองขาวจะแยกจากกนั วงจรไฟถกู ตดั แม่เหลก็ หมดอานาจ สปรงิ จะดนั แกน ไดอะแฟรมกลบั ทาใหห้ น้าทองขาวสมั ผสั กนั อกี ไฟครบวงจร แมเ่ หลก็ จะเรม่ิ ดูดแผ่นไดอะแฟรมอกี ครงั้ การตดั ต่อจะเกดิ ขน้ึ อย่างรวดเร็ว ทาให้ไดอะแฟรมเกดิ การสนั่ เกดิ เสยี งดงั ขน้ึ ในรถยนต์จะนิยมต่อแตรเขา้ ในวงจร 2 ลูกคอื แตรเสยี งต่า (L) และแตรเสยี งสงู (H)

ฟิ วส์ มหี น้าทป่ี ้องกนั การเสยี หายซง่ึ เกดิ ขน้ึ จากการทก่ี ระแสไฟไหลในวงจรมากเกนิ กาหนด ฟิ วสแ์ บบต่างๆ รีเลย์ มหี น้าทช่ี ่วยควบคุมการทางานของแตรและลดกระแสไฟฟ้าเขา้ สวติ ชก์ ดแตร ช่วยยดื อายกุ ารทางานของสวติ ชก์ ดแตร หลกั การทางาน กระแสไฟเขา้ ท่ีขวั้ B ของรเี ลย์ไหลผ่านขดลวดสนามแม่เหล็กออกขวั้ S ผ่านสวติ ช์ลงกราวด์ครบวงจร เกิดอานาจ แมเ่ หลก็ ทแ่ี กนเหลก็ อ่อน ดดู หน้าทองขาว B ไปสมั ผสั กบั หน้าทองขาว H ทาใหก้ ระแสไฟไหลผา่ นไปยงั แตร แตรเกดิ เสยี งดงั ข้อเสนอแนะ ส่วนประกอบของรีเลย์ หน้าทองขาวของรเี ลยท์ นกระแสไดส้ งู ในวงจรทต่ี อ้ งใชก้ ระแสไฟมาก การใชร้ เี ลยค์ วบคมุ จงึ เหมาะสมกวา่ การใชส้ วติ ชโ์ ดยตรง

การปรบั แตร คลายนอตลอ็ กออกระวงั อยา่ ใหส้ กรปู รบั เคลอ่ื นท่ี ปรบั สกรคู รงั้ ละ 1/10 รอบ ลอ็ กนอตแลว้ ทดสอบแตร ในการปรบั ถ้าบดิ สกรปู รบั ทวนเขม็ จะไดก้ ระแสเพม่ิ ขน้ึ ถา้ ปรบั ตามเขม็ จะไดก้ ระแสลดลง และควรดคู ่มู อื ประกอบ เพอ่ื ใหส้ ามารถปรบั ไดต้ าม ค่าทก่ี าหนด แสดงตาแหน่งและวิธีปรบั แตร

การตรวจสอบวงจรแตร แบบธรรมดา ลาดบั ขนั้ การตรวจสอบ 1. ตรวจฟิวส์ (ดว้ ยตา) 2. ตรวจไฟผา่ นฟิวส์ 3. ตรวจสายไฟและขวั้ ต่อ (ดว้ ยตา) 4. ตรวจการทางานของแตร 5. ตรวจการทางานของสวติ ช์ (ดว้ ยโอหม์ มเิ ตอร)์ การตรวจสอบระบบแตรแบบธรรมดา

แบบรีเลย์ ลาดบั ขนั้ การตรวจสอบ 1. ตรวจฟิวส์ (ดว้ ยตา) 2. ตรวจไฟผ่านฟิวส์ 3. ตรวจสายไฟและขวั้ ต่อ (ดว้ ยตา) 4. ตรวจการทางานของแตร 5. ตรวจการทางานของรเี ลย์ 6. ตรวจการทางานของสวติ ช์ (ดว้ ยโอหม์ มเิ ตอร์) การตรวจสอบระบบแตรแบบใช้รเี ลยช์ ่วย

ระบบเบรกเท้า และเบรกมือ ไฟเบรกรถยนต์ ประกอบดว้ ย ไฟเบรกเทา้ ไฟเบรกมอื ไฟเบรกเท้า มหี น้าทส่ี อ่ งโคมไฟสแี ดงทางดา้ นทา้ ยรถเมอ่ื เวลาเหยยี บเบรก เป็นสญั ญาณเตอื นใหผ้ ขู้ บั ขร่ี ถทอ่ี ยดู่ า้ นหลงั ไดท้ ราบวา่ รถ ทอ่ี ยดู่ า้ นหน้ากาลงั เบรก ไฟเบรกมือ มหี น้าทส่ี ่องสว่างทห่ี น้าปัดเพอ่ื เตอื นใหผ้ ขู้ บั ขท่ี ราบวา่ รถยนต์กาลงั ลอ็ กเบรกมอื เป็นการป้องกนั ไมใ่ หข้ บั เคลอ่ื นรถยนต์ ทงั้ ทเ่ี บรกมอื ตดิ อยู่ ส่วนประกอบระบบเบรกเท้าและเบรกมือ

หลกั การทางาน 1. วงจรไฟเบรกเท้า มสี วติ ชไ์ ฟอยู่ 2 แบบ คอื 1.1 แบบสวติ ชค์ วามดนั ตดิ อย่กู บั แมป่ ัม๊ เบรกเมอ่ื เหยยี บเบรก แรงดนั น้ามนั จะดนั ใหส้ วติ ชต์ ่อวงจร 1.2 แบบสวติ ช์กลไก เป็นแบบปกตปิ ิดตาแหน่งปกตขิ าเบรกจะดนั ใหส้ วติ ชต์ ดั วงจร เมอ่ื เหยยี บเบรกสวติ ชเ์ ป็นอสิ ระ จงึ จะต่อวงจร วงจรเบรกเท้า กระแสไฟจากแบตเตอร่ไี หลผ่านฟิวส์ไปยงั สวิตช์เบรก เม่อื เหยียบเบรก สวิตช์เบรกเท้าจะต่อวงจรให้กระแส ไหล ไปยงั หลอดไฟเบรกดา้ นหลงั ทงั้ 2 ขา้ ง ผา่ นไสห้ ลอดลงกราวดท์ าใหไ้ ฟครบวงจร ไฟเบรกสว่าง โดยทวั่ ไปไฟเบรกและไฟทา้ ย จะใชห้ ลอดเดยี วกนั แต่คนละไส้ ไสท้ ส่ี วา่ งมากกว่าคอื ของไฟเบรก

2. วงจรไฟเบรกมือ ไฟจากแบตเตอรไ่ี หลออกจากสวติ ช์กุญแจทข่ี วั้ IG ผ่านฟิวส์ไปยงั หลอดไฟสญั ญาณเบรกขวั้ บวกออกขวั้ ลบเขา้ สวติ ช์ เบรกมอื เม่อื เบรกมอื ล็อก สวิตช์จะต่อวงจรลงกราวด์ทาให้ไฟสญั ญาณสว่าง เม่อื ปลดเบรกมอื สวติ ช์จะตดั วงจรทาให้ ไฟสญั ญาณดบั ปัจจุบนั ไดม้ สี วติ ชร์ ะดบั น้ามนั เบรกทก่ี ระเปาะบรรจุน้ามนั เบรกมาร่วมควบคุมสญั ญาณเบรกมอื เพอ่ื เตอื นว่า ระดบั น้ามนั เบรก ลดต่ากว่าค่ากาหนด วงจรเบรกมอื

ระบบไฟถอย หน้าท่ี ส่องสว่างเตอื นดว้ ยหลอดไฟสขี าวทางดา้ นทา้ ยรถยนต์ ขณะผูข้ บั ขเ่ี ขา้ เกยี ร์ถอยหลงั ไฟถอยหลงั จะเตือนให้ ผอู้ ย่ดู า้ นทา้ ยรถระวงั หลกั การทางาน กระแสไฟจากขวั้ IG ของสวติ ช์กุญแจผ่านฟิวส์ไปทส่ี วติ ช์ไฟถอยหลงั เม่อื เขา้ เกยี ร์ถอยหลงั แกนเกยี ร์จะดนั ให้สวติ ช์ ต่อวงจรกระแสไฟไหลไปยงั ขวั้ บวกของหลอดไฟถอยหลงั ทงั้ 2 ขา้ ง ผา่ นหลอดไฟออกขวั้ ลบไหลลงกราวด์ ทาใหไ้ ฟถอยหลงั สว่าง วงจรไฟถอย

ระบบไฟเกียรว์ ่าง หน้าท่ี เป็นสญั ญาณบอกตาแหน่งเกียร์แก่ผู้ขบั ข่กี ่อนสตาร์ทเคร่อื งยนต์ เพ่อื ป้องกนั ความเสียหายซ่ึงอาจ เกดิ ข้นึ จากการสตารท์ เครอ่ื งยๆนต์ในขณะทเ่ี กยี รไ์ มว่ ่าง หลกั การทางาน กระแสไฟจากขวั้ IG ของสวติ ช์กุญแจไหลผ่านฟิวส์เขา้ หลอดไฟสญั ญาณเกยี ร์ว่างผ่านหลอดไฟเขา้ สวติ ช์เกยี ร์ว่าง เมอ่ื เกยี รอ์ ย่ใู นตาแหน่งว่างสวติ ชจ์ ะต่อวงจรลงกราวด์ ทาใหห้ ลอดไฟสญั ญาณเกยี ร์ว่างสว่าง ถ้ารถอย่ใู นตาแหน่งเกยี รไ์ มว่ ่าง สวติ ชจ์ ะตดั วงจรใหห้ ลอดไฟสญั ญาณเกยี รว์ ่างดบั วงจรไฟถอย

ระบบไฟเลีย้ ว หน้ าที่ แสดงสัญญาณให้ผู้ขบั ข่ีรถยนต์หรือผู้ใช้ถนนได้รู้ว่ารถท่ีเราขับอยู่กาลังจะเล้ียวซ้าย เล้ียวขวา เปล่ียนช่องทางเดินรถ จอดรถ หรอื แซงรถคนั อ่นื ส่วนประกอบ ส่วนประกอบระบบไฟเลี้ยวและไฟฉุกเฉิ น 1. แบตเตอรต่ี น้ กาลงั 6. สวติ ชไ์ ฟฉุกเฉนิ ตดั -ต่อวงจรไฟฉุกเฉนิ 2. สวติ ชก์ ญุ แจ ตดั -ต่อวงจร 7. ไฟเลย้ี วหน้า ใหส้ ญั ญาณดา้ นหน้า 3. ฟิวส์ ป้องกนั ความเสยี หายจากการใชก้ ระแสไฟ 8. ไฟเลย้ี วหลงั ใหส้ ญั ญาณดา้ นหลงั 4. แฟลชเชอร์ ตวั กาหนดเวลาใหไ้ ฟเลย้ี วกะพรบิ 9. ไฟสญั ญาณหน้าปัด ใหส้ ญั ญาณแกผ่ ขู้ บั ขร่ี ถ 5. สวติ ชไ์ ฟเลย้ี ว ตดั -ตอ่ วงจรและกาหนดทศิ ทาง

ระบบไฟเลีย้ วรถยนต์ หน้าที่ แสดงสญั ญาณใหผ้ ขู้ บั ขร่ี ถยนต์หรอื ผใู้ ชถ้ นนไดท้ ราบวา่ รถทเ่ี ราขบั ขอ่ี ย่กู าลงั จะเลย้ี วซา้ ยหรอื เลย้ี วขวา หลกั การทางาน กระแสไฟ 12 โวลต์ จากแบตเตอรไ่ี หลเขา้ สวติ ชก์ ุญแจทข่ี วั้ B(AM) เมอ่ื เปิดสวติ ชก์ ุญแจในตาแหน่ง “ON” กระแสไฟจากขวั้ B ไหลผ่านขวั้ IG ผ่าน ฟิ วส์เข้าขวั้ B1 ท่ีสวิตช์พวงมาลัยในตาแหน่งน้ีขัว้ B1 จะต่อกับขัว้ F กระแสไฟไหลผา่ นจากขวั้ F เขา้ ทข่ี วั้ B(X) ของแฟลชเชอร์ ผ่านแฟลชเชอร์ ออกขวั้ L ไหลต่อไปยงั ขวั้ TB ของสวติ ชพ์ วงมาลยั ตาแหน่งไฟเลย้ี ว เมอ่ื เปิด สวติ ชต์ าแหน่งไฟเลย้ี วขวา TB ต่อกบั TR กระแสไฟไหลจาก TR เขา้ ชุด หลอดไฟเลย้ี วทข่ี วั้ บวก ผ่านไสห้ ลอดออกขวั้ ลบลงกราวด์ ทาใหช้ ุดไฟเลย้ี ว ขวากะพรบิ เมอ่ื เปิดไฟเลย้ี วซา้ ย TB ต่อกบั TL ไฟจะไหลเขา้ ชุดไฟเลย้ี วซา้ ย ไฟเลย้ี วซา้ ยจะสวา่ ง และกะพรบิ โดยการควบคมุ ของแฟลชเชอร์ วงจรไฟเลี้ยวและไฟฉุกเฉิ น

ระบบไฟฉุกเฉิน ใชร้ ่วมกบั ไฟเลย้ี ว โดยหลอดไฟเลย้ี วจะกะพรบิ พรอ้ มกนั ทงั้ ชดุ เลย้ี วซา้ ยและเลย้ี วขวา สว่ นการใช้แฟลชเชอรค์ วบคมุ นนั้ มี ทงั้ แบบใชแ้ ฟลชเชอรร์ ว่ มกบั ไฟเลย้ี ว และแบบแยกใชแ้ ฟลชเชอร์ 2 ตวั ไฟฉุกเฉิน หน้าที่ ส่องสว่างแสดงสญั ญาณใหผ้ ใู้ ชร้ ถใชถ้ นนทราบวา่ มเี หตุขดั ขอ้ งตอ้ งการความชว่ ยเหลอื ขอใชถ้ นนเมอ่ื มเี หตุเร่งดว่ น หลกั การทางาน ในตาแหน่ง OFF ของไฟฉุกเฉิน ขวั้ B1 จะต่อกบั ขวั้ F ทาให้สวิตช์ไฟเล้ยี วทางาน แต่เม่อื เปิดสวิตช์ไฟฉุกเฉินไฟ ตาแหน่ง “ON” B2 จะต่อกบั F แทน และในขณะเดยี วกนั TB จะต่อกบั TR และ TL จงึ ทาใหก้ ระแสไฟจากแฟลชเชอร์ไหลผ่าน ชุดไฟเลย้ี วซา้ ย ไฟเลย้ี วขวา จะทาใหส้ ว่างและกะพรบิ พรอ้ มกนั

การตรวจสอบวงจร การตรวจสอบการทางานวงจรไฟเลีย้ วและไฟฉุกเฉิน 1. ตรวจสอบหลอดไฟ 5. ตรวจสายแฟลชเชอร์ (ดว้ ยตา) 2. ตรวจสอบฟิวส์ (ดว้ ยตา) 6. ตรวจการลงกราวด์ (ดว้ ยตา) 3. ตรวจสอบสายไฟและขวั้ ตอ่ (ดว้ ยตา) 7. ตรวจสอบสวติ ช์ 4. ตรวจไฟผ่านฟิวส์