Greenline21

∫∑∫√√≥“∏°‘ “√ EDITORIAL งคมไทยในปจจุบันกำลังตื่นตัวกับปญหา ขนาดใหญบริเวณชายฝง การสูบน้ำบาดาลท่ีทำใหแผนดินทรุด ภาวะโลกรอน นั่นเปนเพราะผลกระทบ รวมถึงผลกระทบจากภาวะโลกรอน ดังน้ันหากสังคมไทยมัวแต จากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเร่ิม ตื่นตระหนกโดยมิไดพิจารณาถึงสาเหตุของปญหาอยางถองแท ปรากฏชัด ไมวาจะเปนความแปรปรวน พรอมลงมือขับเคลื่อนใหเกิดการแกไขปญหาอยางถูกทิศทาง ของสภาพอากาศ พิบัติภัยธรรมชาติท่ี บางทีผลกระทบท่ีเราตางหวาดกลัวนั้น อาจจะเกิดขึ้นอยางรวดเร็ว เกิดถ่ีและรุนแรงขึ้น ประกอบกับการ และรุนแรงขนึ้ ดวยซำ้ รณรงคดวยการประชาสัมพันธปญหาท้ังจากองคกรภาครัฐและ เอกชน ตลอดจนนักวิชาการจากสถาบันการศึกษาตางๆ แมความ ท่ีกลาวเชนนี้มิใชปญหาภาวะโลกรอนไมมีความสำคัญ หาก ตื่นตัวดังกลาวจะถือเปนนิมิตหมายที่ดีสำหรับการเร่ิมตนรณรงค แตตรงกันขาม เพราะวิกฤตการณปญหานี้สะทอนชัดถึงผลกรรม ปญหาอยางจริงจัง แตความเปนจริงกลับพบวา ความตื่นตัวของ อันเกิดจากการโหมใชทรัพยากรเพื่อตอบสนองความตองการของ คนในสังคมไทยสวนหนึ่งตั้งอยูบนมายาคติบางอยาง กลาวคือ มนุษย และสัมพันธกับวิถีการพัฒนามาตลอดระยะเวลามากกวา ผูกโยงภัยพิบัติทางธรรมชาติตางๆ ไมวาจะเปนน้ำทวม ภัยแลง 200 ป อีกทั้งผลพวงจากอุณหภูมิบริเวณผิวโลกท่ีขยับสูงข้ึนเพียง ดินถลม แผนดนิ ไหว กัดเซาะชายฝง ยนั อากาศรอน วาลวนแลวแต ไมก่ีองศาก็จะนำพามาซ่ึงความวิปริตแปรปรวนของสภาพลมฟา เปนผลกระทบจากภาวะโลกรอนท้ังหมดท้ังส้ิน ซึ่งความเช่ือเชนนี้ อากาศและภยั พบิ ัตติ า งๆ มากมายอยา งคาดไมถงึ นับวาเปนอันตรายอยูมาก เพราะอาจทำใหมองขามสาเหตุของ ปญ หาทแ่ี ทจริงไป เคยมีคำกลาววา “คิดในระดับโลก แตกระทำในระดับ ยกตัวอยางเชนปญหาการกัดเซาะชายฝง พบวาเปนผล ทองถ่ิน” วาทะน้ีชี้ชัดวา หากตองการเปลี่ยนแปลงอะไรสักอยาง กระทบมาจากหลากหลายสาเหตุดวยกัน ต้ังแตการสรางเข่ือนกั้น หน่ึง จำเปนตองลงมือกระทำดวยกำลังของตัวเองในทันที แตนั่น แมน้ำ การกอสรางกำแพงกันคลื่น การถมทะเล การสรางทาเรือ ยังไมเพียงพอ เพราะการกระทำดังกลาวควรเกิดจากการใครครวญ ปญหาอยางมีวิสัยทัศนดวย ไมวาเร่ืองน้ันจะเกี่ยวเน่ืองจากภาวะ Thai society is currently in a heightened โลกรอ น หรือไมเ กี่ยวขอ งกต็ าม ❊ state of awareness about the dangers of global warming. That’s because construction, land reclamation, the building of large the impacts of climate change have piers along the coasts, the digging of artesian wells, become more evident, be they climatic which leads to land subsidence, as well as global fluctuations, the mounting frequency warming. So, if Thai society becomes alarmed with- and severity of natural disasters, as well as the out considering the real causes of the problems and increasing number of campaigns by both public and does not stand ready to move towards finding the private organizations and academics. correct solutions, then the feared consequences could perhaps happen more quickly and be more severe. While such awareness is a good sign that seri- ous campaigns to try to solve the problem will be This is not to say that global warming is not launched, the fact is that society’s awareness is based important. On the contrary, this critical problem on certain misconceptions. That is, the blame for demonstrates clearly the consequences of man’s various natural disasters, be they droughts, floods, over-exploitation of natural resources to satisfy his mudslides, earthquakes, coastal erosion – even own desires as well as the path to development he warmer weather – is put on global warming. Such has taken over the course of more than 200 years. misconceptions do not bode well because they over- Furthermore, temperatures increasing by just a few look the real causes of the problems. degrees could bring about irregular weather patterns and their associated disasters. For example, coastal erosion has been found to have various causes, including dam and breakwater There is a saying “Think Globally, Act Locally”. This means that if change is needed, we must take action ourselves. But that’s not enough – the action must originate through careful consideration of the problem – whether or not it has anything to do with global warming. ❊

 “√∫—≠ TABLE OF CONTENTS 6 ≈Õ¥√«—È √¡‘ ∑“ß THROUGH THE FENCE À¬ÿ¥‚≈°√âÕπ¥«â ¬™’«μ‘ æՇ欒 ß Stop the global warming with sustainable living §π‰∑¬„π¬ÿ§‚≈°√Õâ π: ƒÂ«‘°ƒμ‰°≈â·§§à ∫◊ 10 6 22 10 Thais in the Era of Global Warming: How Near is Crisis? คนจำนวนมากอาจไมเ ช่ือวา มนุษยส ามารถเปลยี่ นแปลงโลกได แต ผลกระทบจากการเปลยี่ นแปลงสภาพภูมิอากาศทีเ่ กดิ ขึน้ ในวันนี้ คอื บทพสิ จู นวามนษุ ยมพี ลงั มหาศาล Many people may not believe they can help change the world, but the current impacts of climate change are proof that human beings have the potential to do so. º≈‰¡Àâ ≈߃¥Ÿ Not in Season ¡’‡∑π„ππ“¢“â « ‚®∑¬å∑’ËμÕâ ߇μ√’¬¡§«“¡æ√Õâ ¡ 30 22 Methane in Paddy Fields: Preparing is Better than a Cure ประเทศไทยควรมมี าตรการเพอ่ื ลดกา ซเรอื นกระจกโดยเฉพาะ ในภาคพลงั งาน ใหมากกวา การออกมาตรการใดๆ เพือ่ ลดกาซ มีเทนในนาขาว Measures to cut back on greenhouse gas emissions should focus more on the energy sector rather than on farming. ‡ πâ ∑“ß ’‡¢¬’ « GREEN LINE 34 โลกรอนบนหลงั คาบาน Global Warming on My Rooftop ‡ πâ ∑“ß “¬„À¡à ON A NEW PATH 38 38 “Green Meeting” เรื่องงายๆ ของผู (ฉลาด) บรโิ ภค 42 42 Holding a “Green Meeting” °—𬓬π - ∏π— «“§¡ 2550 September - December 2007 ‡ πâ ∑“߇¥’¬«°π— ON THE SAME PATH โลกรอ น ความตระหนักของสาธารณชนและ การรณรงคข ององคกรสงิ่ แวดลอ ม Public Awareness and Green Campaigners 4

 “√∫≠— TABLE OF CONTENTS 46 52  —¡¿“…≥å懑 »…:  ¡‘∑∏ ∏√√¡ ‚√™ 52 INTERVIEW: SMITH DHARMASAROJA 56 ผมทำนายไวเลยวา อีก 15-20 ปประเทศไทยเราจะเกดิ ภาวะน้ำ 56 ทว ม โดยเฉพาะกรงุ เทพตง้ั อยบู นเลนอยูแลว มันทรุดทกุ ป ป ละ 5-8 เซนตเิ มตร My prediction is that in 15 – 20 years from now Thailand will be plagued with flooding, especially Bangkok which is built on clay. The land is subsiding by 5 – 8 centimeters every year. ¢“â ¡ø“Ñ ACROSS THE SKY ภาวะโลกรอนกบั การลดปรมิ าณกา ซมีเทนและ กาซไนตรสั ออกไซดของนิวซีแลนด Global Warming and Methane and Nitrus Oxide Reduction in New Zealand ‡ ’¬ß™ÿ¡™π COMMUNITY VOICE ไขวิกฤตกดั เซาะชายฝง บางปะกง อะไรคือทางแกท ี่ถูกตอ ง Bang Pakong Soil Erosion. What’ s the Solution?  Ë’·¬°‰ø‡¢’¬« GREEN INTERSECTION 60 การเปล่ียนแปลงสภาพภมู ิอากาศและความมนั่ คง 60 ในการผลิตอาหาร 66 Climate Change and Food Security ¡À‘ß “πÕâ ¬...π—°«‘®¬— «¬— ‡¬“«å Little Mahingsa...Young Researchers เปด ประตสู ูม หงิ สานอ ย...นักวิจัยวัยเยาว Open the Door to Little Mahingsa…Young Researchers °‘®°√√¡°√¡ Department Activities 70 หลากหลายกจิ กรรมสูการผลติ และการบริโภคท่เี ปนมิตรกบั สิง่ แวดลอ ม 70 Various Activities Held by Department of Environmental Quality Promotion to Promote Environment Friendly Manufacturing and Consuming ‡√◊ËÕß®“°ºâŸÕà“π FROM THE READERS 74 74 จักรยาน เดก็ และภาวะโลกรอน Bicycles, Children and Global Warming °—𬓬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007 5

≈Õ¥√È«— √‘¡∑“ß THROUGH THE FENCE STOP À¬ÿ¥ the Global Warming ‚≈°√âÕπ with ¥«â ¬™«’ μ‘ Sustainable æՇ欒 ß Living ก “°≈ ∞π‘ –°≈ÿ Sakol Thinakul ºÕŸâ ”𫬰“√°Õß à߇ √‘¡·≈–‡º¬·æ√à Director of Public Education and Extension °√¡ à߇ √‘¡§≥ÿ ¿“æ ßË‘ ·«¥≈âÕ¡ Division, Department of Environmental Quality Promotion ระแสความต่ืนตัวเรื่องโลกรอน มิไดเพ่ิงเกิดขึ้นใน ประเทศไทย หากมองยอนกลับไปเมื่อ 18 ปท่ีแลว The global warming is not a new issue in พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ไดทรงศึกษาใหความ Thailand. In fact His Majesty the King สำคัญและทรงมีพระราชดำรัสเตือนพสกนิกรชาว had warned Thai people about the threat ไทย ใหทราบและตระหนักถึงปญหาโลกรอน ดังกระแสพระราช of the Greenhouse Effect since 1989. In ดำรัสท่ีทรงพระราชทานแกคณะบุคคลตางๆ ท่ีเขาเฝาฯ ถวายชัย his speech on the eve of his birthday that year, he มงคลในวโรกาสวันเฉลิมพระราชบรมพรรษา ณ ศาลาดุสิดาลัย urged Thai people to care for the environmental สวนจิตรลดา พระราชวังดุสิต เมื่อวันท่ี 4 ธันวาคม 2532 ความ problem. ตอนหนง่ึ วา Parts of his speech goes: “Floods will be “น้ำจะทวมจากทะเล เพราะวาส่ิงแวดลอมเปล่ียนแปลง เขา caused by sea tide due to the climate change. บอกวาเพราะวามีสารคารบอนขึ้นไปในอากาศมาก จะทำให Scientists have pointed out that this is caused by เหมือนเปนตูกระจกครอบ แลวโลกนี้ก็จะรอนขึ้น เมื่อโลกนี้รอน too much carbon dioxide being discharged into ข้ึน มีหวังวาน้ำแข็งจะละลายลงทะเล และรวมทั้งน้ำในทะเลนั้น the atmosphere. This in turn makes the global จะพองขึ้น เพราะส่ิงของท่ีรอนขึ้นยอมมีการพองข้ึน ปริมาตรก็ temperature to rise and melt the polar ice caps. มากขึน้ เม่อื น้ำพองขน้ึ กจ็ ะทำใหท ที่ ตี่ ่ำ เชน กรงุ เทพฯ ถกู น้ำทะเล As sea water rises, a lowland city like Bangkok ทวม อันน้ีก็เปนเรื่องเขาวาก็เลยสนใจวาเรื่องเปนอยางไร จึงได can be flooded. The increase of carbon dioxide ขอมูลมาวา สิ่งที่ทำใหคารบอน (ในรูปคารบอนไดออกไซด) ใน emission is caused by burning wood and fossil อากาศ เพ่มิ มากขน้ึ นั้น มาจากการเผาเช้ือเพลงิ ซึ่งอยูในดินและจาก fuels. At present there are 700 billion tons of car- bon dioxide in the atmosphere. 6 “The burning of coals and fossil fuels will discharge 5 billion tons of carbon dioxide into the atmosphere per year. Forest fire adds 1.5 bil- lion tons more, amounting to 6.5 billion tons. The amount is equal to 10% of the natural amount. If no reduction of the gas, the gas will form a green- house, causing the temperature to rise.” °—𬓬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007

การเผาไหม ซ่ึงตามตัวเลข จำนวนคารบอนในอากาศน้ี...ไมทราบ “As we all know that trees can reduce carbon วาทานจะจดจำไดหรือไม เพราะวาพูดไปอยางน้ีอาจจดจำไมได dioxide. It’s true that trees all over the world con- แตบอกไดวาในอากาศนี้มีสารคารบอน มีคารบอนอยูเดี๋ยวน้ี sume carbon dioxide with the rate of 110 billion จำนวน 700 พนั ลา นตนั tons per year. The figure should ease our concern. But we know that trees also release carbon dioxide คราวน้ี การเผาเชื้อเพลิง เชน ถาน ถา นหิน นำ้ มนั เชื้อเพลิง at the rate of 55 billion tons per year. That takes up อะไรๆ ตางๆ เหลานี้ทั้งหมดทำใหคารบอนข้ึนไปในอากาศ only half of amount of the greenhouse gas released. จำนวน 5 พันลา นตนั ตอ ป แลวก็ยังมีการเผาทำลายปาอีก 1.5 พนั Decay of plants and waste products also emit 54.5 ลา นตนั รวมแลวเปน 6.5 พันลานตนั ถา ข้ึนๆ ไปอยางนี้ กเ็ ทา กบั billion tons of carbon dioxide into the air. So there is เกือบสิบเปอรเซ็นตของจำนวนท่ีมีอยูแลวในอากาศ ถาไมมีอะไร still 5 million tons left, amounting to 6 billion tons in ท่ีจะทำใหจำนวนของสารนี้ในอากาศลดลง ก็จะทำใหสารนี้กลาย the atmosphere. Then the ocean discharges 90 billion เปนเหมอื นตกู ระจกครอบ ทำใหโลกน้รี อ นข้ึน ก็เกดิ เรือ่ งยุงตามท่ี tons of carbon dioxide while dissolves 93 billion tons ไดกลา วแลว from the air. The sea absorbs extra 3 billion tons for °—𬓬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007 7

..‰¡∑à √“∫«“à ∑à“π®–®¥®”‰¥Àâ √◊Õ‰¡à ‡æ√“–«“à 楟 ‰ªÕ¬à“ßπÕÈ’ “®®¥®” ‰¡à‰¥â ·μ∫à Õ°‰¥«â “à „πÕ“°“»πÈ’¡ ’ “√ §“√å∫Õπ ¡’§“√å∫ÕπÕ¬‡àŸ ¥Î’¬«π’È ®”π«π 700 æπ— ≈â“πμ—π... ...The increase of carbon dioxide emission is caused by burning wood and fossil fuels. At present there are 700 billion tons of carbon dioxide in the atmosphere... พูดกันวาตนไมทำใหจำนวนคารบอนมีนอยลงได ก็เปนความ us. But all together the emission of the greenhouse จริง ตนไมทัว่ โลกในปจจุบนั นี้ กนิ คารบอนไดใ นอัตรา 110 พนั ลาน gas to the atmosphere amounts to 3 billion tons ตัน (แสนหน่ึงหมื่นลานตัน) ตอป ก็เปนอันวาถาเปนเชนน้ันก็ every year. The scientists have warned us about สบายใจได แตว า ถา เราดตู อ ไปอกี ตน ไมน น้ั เองมนั คายคารบ อนออก the threat of global warming caused by this gas มาในอัตราปละ 55 พันลานตัน (หาหมื่นหาพันลานตัน) ก็เหลือ and asked us to grow more trees…” กำไรเพียงคร่ึงเดียว ในครึ่งน้ียังมีดินหรือสิ่งที่กำลังสลายตวั ตา งๆ ท่ี จะสง คารบ อนขน้ึ ไปในอากาศอกี 54.5 พนั ลา นตนั (หา หมน่ื สพ่ี นั หา Thailand ranks 31 on the carbon dioxide รอ ยลา นตัน) ลงทา ยกจ็ ะไดกำไรเหลือเพียงหา รอ ยลา นตัน ฉะนั้นถา emitters list, which amounts to 0.75% of the total. ดูแลว ยังขาดทุนอีก 6 พันลานตัน มีอีกอยางหน่ึง ก็คือทะเล ทะเล Even though the country’s per capital emission น้ัน เขาจะสงคารบอนไดออกไซดขึ้นไปบนฟา 90 พันลานตัน (เกา rank number is 100, the impact of the global หมื่นลานตัน) แตในเวลาเดียวกันเขาก็ดูดคารบอนจากอากาศมา 93 warming hit us hard from the temperature rise พันลานตัน (เกาหม่ืนสามพนั ลา นตนั ) ทเี่ ขาสง ออกไปนน้ั เกา สบิ ที่ of 1 degree Celcious over the 40 years. We’ve เขาดูดลงมาเกาสิบสาม หมายความวาเขาทำกำไรให 3 พันลาน ถา experienced less raining days while summer days บวกทั้งหมด เปนอันวายังมีการเพ่ิมคารบอนในอากาศ 3 พันลาน extended. The country was wrecked by big storms ตันทุกปๆ อันน้ีที่ทำใหนักวิชาการเขาวาเดือนรอน วิธีแกไขก็คือ and drastic climate change has caused more ตองเผานอยลง และตองปลกู ตนไมม ากขึน้ ” floods, landslides, extensive coastal erosion. The delta of the Chao Phrya River is eroded at 10-25 แมประเทศไทยปลอยกาซเรือนกระจกเปนอันดับที่ 31 ของ meters per year. The rising temperature of the sea โลก คดิ เปนรอยละ 0.75 ของปริมาณการปลอยทั้งโลก เม่อื พิจารณา has caused coral bleaching along the Gulf of Thai- 8 land from Chonburi and Trat down to Chumphon and Surat Thani. The warm climate has revived the outbreak of many infectious diseases such as °π— ¬“¬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007

การปลอยกาซเรือนกระจกตอหัวประชากรแลวประเทศไทยจัดอยูในอันดับ ...Only with sustainable ท่ี 100 ของโลก แตผลกระทบท่ปี ระเทศไทยไดร บั จากสภาวะโลกรอ นไมไ ด natural resource นอยตามปริมาณกาซเรือนกระจกท่ีปลอยออกไป จากอุณหภูมิของไทยสูง management and ขึน้ ประมาณ 1 องศาเชลเซยี ส ในชว ง 40 ปท่ผี า นมา จำนวนวนั มีฝนตกลด consumption, Thai people ลง จำนวนวันมีอากาศรอนในชวงฤดูรอนเพิ่มมากขึ้น เกิดพายุรุนแรง will have a sustainable living สภาพอากาศแปรปรวน เกิดน้ำทวม แผนดินถลมบอยคร้ัง ชายฝงทะเลถูก and help reduce the global กัดเซาะและทวคี วามรุนแรงมากย่งิ ข้นึ พบวาการกัดเซาะชายฝง บรเิ วณปาก warming... แมน ำ้ เจา พระยาอยใู นอตั รา 10 - 25 เมตรตอป และการเพ่มิ ของอุณหภูมนิ ำ้ ทะเลกอใหเกิดปะการังฟอกขาว (Coral Bleaching) บริเวณอาวไทยแถบ malaria, dengue fever, Japanese encephalitis จังหวัดชลบุรีจนถึงตราด ชุมพร สุราษฎรธานี เกิดโรคระบาดชนิดที่ไมเกิด which were once under control. มานานแลว เชน ไขเ ลือดออก มาลาเรีย ไขสมองอกั เสบ The Ministry of Natural Resources and เพ่ือเปนแนวทางในการพัฒนาท่ีเกี่ยวของท้ังภาครัฐ เอกชน องคกร Environment has set up the strategic policy พัฒนาเอกชนและประชาชน เตรียมความพรอมในการสรางความสามารถ as a guideline for all concerned parties, ในการปรับตัว เพื่อแกไขและลดความรุนแรงจากสภาวะโลกรอน รวมทั้ง both private and public sectors as well as เปนแนวทางในการลดปริมาณกาซเรือนกระจกโดยไมกอใหเกิดผลกระทบ the NGOs and public members to strike a ตอการพัฒนาเศรษฐกิจ สังคมและสิ่งแวดลอม กระทรวงทรัพยากร balance by reducing carbon dioxide emis- ธรรมชาติและส่ิงแวดลอมไดจัดทำ “ยุทธศาสตรแหงชาติวาดวยการจัดการ sion while maintaining sustainable social, การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ” ข้ึน ภายใตกรอบยุทธศาสตรไดกำหนด economic and environmental developments. ทาทีและจุดยืนของประเทศไทยในการแกไขปญหาการเปล่ียนแปลงสภาพ The plan called “The National Strategy for ภูมิอากาศ โดยการใหความรวมมือกับประชาคมโลกแกไขปญหา และเนน the Management of Climate Change’’ sets การพัฒนาประเทศในทิศทางท่ีสะอาดและย่ังยืน มุงเนนการวิจัยพัฒนา frames for the national standing points in เทคโนโลยีสะอาดเพ่ือลดภาวะเรือนกระจก รวมท้ังปรับตัวเพ่ือลดผล developing the country with more green กระทบจากการเปล่ียนแปลงสภาพภูมิอากาศ และผลักดันการถายทอด technology and the way to adjust to the เทคโนโลยีจากประเทศที่พัฒนาแลวเพ่ือเพ่ิมขีดความสามารถในการตอบ impact of climate change. The ministry will สนองตอการเปล่ียนแปลงสภาพภมู ิอากาศไดอ ยา งเหมาะสม also promote green technology transfer from the developed countries to increase ในการรองรับการดำเนินงานใหมีประสิทธิภาพมากยิ่งข้ึน กระทรวง our capability to respond to the climate ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม ไดจัดต้ังองคการบริหารกาซเรือน change better. กระจก เพอื่ สง เสรมิ การพฒั นาโดยผา นกลไลการพฒั นาทส่ี ะอาด และจดั ต้ัง สำนักงานพัฒนาการเศรษฐกิจจากฐานชีวภาพ เพ่ือทำหนาท่ีรวบรวม To make the plan more efficient, the ศึกษา วิเคราะห ประเมินขอมูลความตองการดานพัฒนาการเศรษฐกิจจาก ministry has set up the Greenhouse Gas ฐานชีวภาพ รวมท้ังเสนอแนะนโยบายและมาตรการพัฒนาเศรษฐกิจฐาน Management Organisation to promote ชีวภาพตอคณะรฐั มนตรี green development. The Office of Economic Development from Biology Base has been “หยุดโลกรอน ดวยชีวิตพอเพียง” เปนหัวขอรณรงคท่ีกรมสงเสริม set up to carry out study and evaluate the คุณภาพสงิ่ แวดลอม กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดลอมนำมาใช information on the need to develop biology เพื่อใหประชาชนไดตื่นตัวและตระหนักถึงผลกระทบท่ีเกิดขึ้นจากการ base for economic level and produce policy เปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศโลก รวมท้ังเรียนรูและปรับตัวเพ่ือรับ on the matter for the cabinet. สถานการณที่เกิดจากโลกรอน โดยนอมนำเอาปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เช่ือมโยงกับวิถีการดำรงชีวิตและการจัดสรรทรัพยากรธรรมชาติและ “Stop Global Warming With Sustain- ส่ิงแวดลอม บนพื้นฐานของความพอประมาณและทางสายกลางในการ able Living’’ is the campaign the Ministry ดำรงชีวติ แบบพอเพยี ง of Natural Resources and the Environment held to generate public members’ awareness การจัดการและการใชทรัพยากรอยางมีประสิทธิภาพ เหมาะสมและ on the impact of climate change and get สอดคลองกับวิถีชีวิตของชุมชน ตลอดจนสภาพแวดลอมในแตละทองถ่ิน prepared to live through it by adopting the เพื่อตอบสนองการบริโภคที่อยูบนพ้ืนฐานของความพอประมาณและ sustainable economics both in the way they สามารถพึ่งตนเองได จะกอใหเกิดวิถีชีวิตพอเพียง และมีสวนรวมในการ live and consume the natural resources and ลดภาวะโลกรอ นไดอ ยางยัง่ ยืน ❊ treat the environment. °π— ¬“¬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007 Only with sustainable natural resource management and consumption, Thai people will have a sustainable living and help reduce the global warming. ❊ 9

10 °π— ¬“¬π - ∏π— «“§¡ 2550 September - December 2007

§π‰∑¬ „π¬ÿ§ ‚≈°√Õâ π ƒÂ«‘°ƒμ„°≈â·§à§∫◊ ? ≈°— …π—π∑å  ÿ«√μ— π“ππ∑å Thais in the Era of Global Warming How Near is Crisis? Luksanan Suwarattananon °—𬓬π - ∏π— «“§¡ 2550 September - December 2007 11

Õÿ≥À Ÿ¿ ‘¡ Ë∑’‡ª≈Ë’¬π‰ª (Õß»“‡´≈‡ ’´¬ )ความแปรปรวนของ Õ≥ÿ À¿¡Ÿ ‘ (‡© Ë≈’¬ —μÈß·μà 2504 - 2534)ธรรมชาติที่เห็นไดชัดมาก ขนึ้ ทกุ ขณะ ทำใหคนทั่วโลก หันมาตั้งคำถามวาเกิดอะไร ข้ึ น กั บ ส ภ า ว ะ แ ว ด ล อ ม แมวาที่ผานมากวาศตวรรษ นักวิทยาศาสตรพยายาม ออกมาเผยแพรขอมูลท่ีเปน สัญญาณบงชี้ถึงสภาพภูมิ อากาศเปล่ียนแปลง แตดู เหมือนวาจะเปนเสียงตะโกนที่นอยคนนักจะไดยินและยอมรับฟง ทวา ณ วันนี้ สถานการณด านการรับรูเปลีย่ นแปลงไปมาก ปญหา น้ีกลายเปนกระแสท่ีคนท่ัวโลกตางจับตามอง ไมเวนแมแตคนไทย นั่นเพราะสัญญาณเตือนภัยจากธรรมชาติไดทวีความรุนแรงมาก ข้นึ เร่อื ยๆ เมื่อวนั ท่ฟี า เปลย่ี นไป... การขยับข้ึนของอุณหภูมิเพียง 1 องศาเซลเซียสในชวงเวลา 100 ปท่ีผานมา ไดสรางความเปลี่ยนแปลงและผลกระทบอยาง มากมายในวงกวาง ไมว าจะเปน ความผันผวนของสภาพอากาศ ฝน ตกที่ตกหนักขึ้น รวมไปถึงภัยพิบัติอยางน้ำทวมท่ีเกิดบอยครั้งมาก ขน้ึ หรอื พายทุ ม่ี คี วามรนุ แรงมากขนึ้ และเกดิ ข้นึ บอ ยคร้ัง นกั วทิ ยาศาสตรท ่วั โลกตา งเห็นไปในทศิ ทางเดียวกนั วา ความ ผิดเพี้ยนของสภาพภูมิอากาศและภัยพิบัติท่ีเกิดขึ้นเหลานี้คือ สัญญาณเตอื นภัยของภาวะโลกรอน โลกรอนขึ้นจริงหรือ? รายงานจากคณะกรรมการระหวางรัฐบาลวาดวยการ เปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Intergovernmental Panel on ‚≈°„π 140 ªï∑’˺“à π¡“ 0.6 0.4 0.2 0.0 -0.2 -0.4 -0.6 2403 2423 2443 2463 2483 2503 2523 2543 ∑’¡Ë “: §≥–°√√¡°“√√–À«“à ß√—∞∫“≈ «“à ¥«â ¬°“√‡ª≈’ˬπ·ª≈ß ¿“æ¿¡Ÿ ‘Õ“°“» 12 °—𬓬π - ∏π— «“§¡ 2550 September - December 2007

The evidence signals a decisive shift in the global climate. People around the world have become aware of this, ques- tioning what is really happening to our environment. Actu- ally, for more than a century scientists have been trying to get people to understand climate change but few have listened or bothered to pay any attention. But recently, being tuned in to global warming has become a trend, being watched closely by people all around the world, including in Thailand. An increase in extreme weather patterns is seen as Mother Earth’s alarm system. When the weather changes … An increase in the average temperature of the Earth’s surface of only 1 degree Celsius over the past 100 years has resulted in widespread changes and effects, such as climate shifts, heavier rainfall and more frequent floods. Scientists worldwide have come to a general consensus that climate change and natural disasters are important signs of global warming. Is our world really warming? According to the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), global sur- face temperatures have increased approximately 0.3–0.6°C since the year 1860. But measuring from just two decades later, in 1880, temperatures have risen a dramatic 0.5 °C. The past 140 years in the World 0.6 Departures in temperature in °c (from the 1961 - 1990 average) 0.4 Direct temperatures 0.2 0.0 -0.2 -0.4 -0.6 1880 1900 1920 1940 1960 1980 2000 1860 Source: Intergovernment Panel on Climate Change Dr. Thanawat Jarupongsakul, an assistant professor at the Faculty of Science, Chu- 13 lalongkorn University, whose expertise ranges from the effects of global warming to natural disasters, explains that global warming is one of the world’s cycles every million years. There are the glacial cycles of the Melting Ice Age (the Medieval Warm Period) and the Ice Age. What we are facing now, however, is “abnormal” global warming due to a rapid increase in CO2 in the atmosphere. Some 6,000 years ago, the level of CO2 was not significant, with an approximate ratio of 286 parts per million. But after the industrial revolution this level rose dramatically to 390 parts per million. CO2 remains in the atmosphere for 200-300 years. °—𬓬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007

...∫√‡‘ «≥™“¬Ωíòß ¡∑ÿ √ª√“°“√§◊Õ 1 „π 5 ®ß— À«—¥∑’Ë¡°’ “√°¥— ‡´“–™“¬Ωíßò Õ¬à“ß√ÿπ·√ß∑’ Ë ÿ¥¢ÕßÕ“à «‰∑¬μÕπ∫π ‚¥¬ 5 ®ß— À«—¥∑Ë«’ “à π’ȉ¥â·°à  ¡∑ÿ √ª√“°“√ ©–‡™ß‘ ‡∑√“  ¡ÿ∑√ “§√  ¡∑ÿ √ ß§√“¡ ·≈– °√ßÿ ‡∑æ¡À“π§√... Climate Change: IPCC) ระบุวาตั้งแตป พ.ศ. 2403 เปนตนมา ระดับอุณหภูมิเฉลี่ยทั่วโลกเพ่ิมสูงขึ้นเฉล่ีย 0.3 - 0.6 องศาเซลเซียส และชวงเวลา 2 ทศวรรษท่ีผานมา คือตั้งแตป พ.ศ. 2423 อุณหภูมิเพ่ิมสูงขึ้นอยางรวดเร็ว เฉล่ียประมาณ 0.5 องศาเซลเซียส รศ.ดร.ธนวัฒน จารุพงษสกุล อาจารยประจำคณะวิทยาศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย ผูเชี่ยวชาญการ ศึกษาปญหาผลกระทบจากภาวะโลกรอนดานพิบัติภัยธรรมชาติ อธิบายวาภาวะโลกรอนเปนหนึ่งในวัฏจักรการ เปลี่ยนแปลงของโลก ซึ่งในชวงเวลา 1 ลานป โลกจะอยูในภาวะโลกรอนคือยุคที่น้ำแข็งละลายและภาวะที่โลก เย็นคือยุคน้ำแข็ง เปนปรากฏการณที่เกิดข้ึนสลับสับเปลี่ยนกันตามวัฏจักรของโลก โดยชวงเวลาในการเปล่ียน ผานของแตล ะยุคสมยั ตองอาศยั เวลายาวนาน แตสิ่งทีก่ ำลงั เกดิ ข้นึ น้ี เรยี กวา ภาวะโลกรอ นทเี่ กิดขน้ึ ในลักษณะผดิ ปกติ ซึง่ เกิดจากการเพม่ิ ของกา ซคารบอนไดออกไซด โดยชว งที่โลกรอนในอดตี กาซตัวนไ้ี มไดเพิ่มมาก และโดย เฉล่ียแลว ปรมิ าณสูงสุดจะอยทู ่ี 286 สว นในลานสวน เมือ่ ประมาณ 6,000 ปท ี่แลว แตปจจบุ ันหลงั จากการปฏิวตั ิ อุตสาหกรรม กาซนี้เพิ่มสูงข้ึนมาก ปจจุบันสูงข้ึนประมาณ 390 สวนในลานสวน แลวคาดการณวาจะสูงขึ้น เกือบถึง 500 สวนในลานสวน ถาไมมีการควบคุมการปลอยกาซคารบอน ไดออกไซด อีกทั้งกาซชนิดน้ีจะยัง ตกคา งอยใู นวัฏจักรธรรมชาตินาน 200 - 300 ป “แมเ ราจะหยุดการเผาไหม หยุดผลิตกาซคารบ อนไดออกไซด มนั กย็ ังคงทำใหเ กิดภาวะโลกรอนอยางเนอ่ื ง” รศ.ดร.ธนวัฒนกลาว จากการคาดการณของนักวิทยาศาสตรทั่วโลกช้ีใหเห็นแนวโนมวา อุณหภูมิโลกจะสูงข้ึนเรื่อยๆ และไมมี ทางท่ีจะลดลงหรือแมแ ตคงท่ี ในขณะทีโ่ ลกยังคงรอ นอยางตอ เน่อื ง แลวจะเกดิ อะไรขน้ึ ในโลกใบน้.ี .. IPCC ช้ีใหเห็นถึงแนวโนมของสภาพอากาศแตละภูมิภาคในอนาคตโดยใชผลจากการจำลองสภาพ ภูมิอากาศในการคาดการณ พบวาประเทศบริเวณชายฝงทะเลในทวีปเอเชียจะไดรับฝนมากข้ึน แตพื้นท่ีตอน กลางของทวีป ปริมาณฝนจะลดลงจากปจจุบัน สวนภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใตในชวง 10 - 40 ปขางหนา อุณหภมู ิจะสงู ขน้ึ จากปจจุบันเกือบ 1 องศาเซลเซียส สำหรบั ประเทศไทย ศนู ยเ ครอื ขา ยงานวเิ คราะห วจิ ยั และฝก อบรมการเปลย่ี นแปลงของโลกแหง ภมู ภิ าคเอเชยี ตะวันออกเฉียงใต จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย (Global Change System for Analysis Research, and Training: START) ระบแุ นวโนม ในภาพรวมทงั้ ประเทศวา อณุ หภมู เิ ฉลย่ี จะเพม่ิ ขนึ้ ประมาณ 1 - 2 องศาเซลเซยี ส ชว งเวลา ของฤดรู อ นจะยาวนานขน้ึ และชว งเวลาฤดหู นาวจะสน้ั ลง ดร.อานนท สนทิ วงศ ณ อยุธยา ผูอำนวยการศูนยเครือขา ยงานวิเคราะห วิจยั และฝกอบรมการเปลี่ยนแปลง ของโลกแหงภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย อธิบายถึงวิธีการศึกษาวา ใชแบบจำลอง ภูมิอากาศโลก (General Circulation Model: GCM) ในการสรางภาพเหตุการณจำลองการเปล่ียนแปลงสภาพ ภูมิอากาศในอนาคต เพ่ือทำใหเห็นการเปลี่ยนแปลงของพื้นท่ีและสภาพแวดลอมในสวนตางๆ ของโลก โดยใช ชวงป พ.ศ. 2523 - 2531 เปนปฐานในการคำนวณ ซ่ึงมีสัดสวนกาซคารบอนไดออกไซดในชั้นบรรยากาศ 360 สวนในลานสวน และสรางสถานการณจำลองถึงผลการเปล่ียนแปลงสภาพภูมิอากาศในประเทศไทยเมื่อปริมาณ กาซอยทู ร่ี ะดับ 540 สวนในลานสว น และ 720 สว นในลานสวน ตามลำดับ ผลจากการศึกษาผานแบบจำลองภูมิอากาศ พบวาหากปริมาณคารบอนไดออกไซดเพ่ิมขึ้นในระดับ 720 สวนในลานสวน อุณหภูมิเฉล่ียของประเทศไทยจะเปลี่ยนแปลงประมาณ 1 - 2 องศาเซลเซียส โดยวันที่อากาศ รอนเกนิ 33 องศาเซลเซียส จะมจี ำนวนวนั เพ่มิ มากขึ้น จากปจ จบุ ันซ่งึ มปี ระมาณ 90 - 120 วนั จะเพม่ิ ข้ึนอีก 60 วันหรือประมาณ 2 เดอื น พื้นท่ที ี่มีอุณหภมู สิ ูงสดุ จะอยใู นบริเวณภาคตะวันออกและภาคกลางตอนบน 14 °π— ¬“¬π - ∏π— «“§¡ 2550 September - December 2007

He adds: “Thus, even if we stop burning fuels or no longer releasing CO2, global warming will continue.” Based on estimates by scientists worldwide, global warming cannot be stopped, reduced or made constant, but will continue. Then what will happen to the world? The IPCC has generated different scenarios for each region by using the Gen- eral Circulation Model (GCM) and has found that Asian countries’ coastal areas will encounter more rainfall, while inland rainfall will be lower. For Southeast Asia over the next 10-40 years, the temperature will increase by almost 1°C. For Thailand, the Global Change System for Analysis Research and Training (START) indicates that average temperatures on a national basis will rise by about 1- 2°C, with longer summers and shorter winters. Dr. Anond Snidvongs na Ayudhya, the Southeast Asia director for START at Chu- lalongkorn University, uses the GCM to create the scenarios for climate change, pro- jecting the CO2 ratio in the atmosphere at 560-720 parts per million on the basis of the findings during 1980-1988 that showed the CO2 ratio in the global atmosphere was at 360 parts per million. If the CO2 ratio in the atmosphere reaches 720 per million, then Thailand’s average temperatures will rise by 1-2°C with an increase in the number of days when the temperatures are higher than 33°C, or 60 more days, in addition to the current 90-120 days, each year. The highest temperatures will be found in the East or the upper-middle regions of the country. For the winter season, currently there are 90-120 days when temperatures are lower than 15°C, or 150-160 days in some areas like Mae Hong Son province or other high-altitude zones. But if the level of CO2 is higher, the num- Storms in the ber of days in winter will decrease by about 90, or some three Gulf of Thailand months. during 1952 - 2004 As for rainfall, its volume will probably rise 10% from the quantity now. This might not sound like much, but in fact the Year Name of rainfall pattern will change. Rain will fall for longer amounts of the storm time and the quantity will increase. There will be sudden floods 1952 Vae and longer droughts. 1962 Harriet 1962 Lucy Dr. Supakorn Chinwanno, a START consultant, points out 1965 Sarah that the average climate change won’t be as significant as the 1972 Sally increase in inconstant climate patterns which will create change 1989 Gay in the frequency and intensity of extreme effects, such as natural 1992 Angela disasters caused by storms, floods, winds. 1997 Linda Storms: Uncontrollable disasters 1998 Gil 2004 Muifa According to a study of tropical storms, the statistics for the Source: Climate years 1952-72 show that tropical storms with wind speeds at Change in typhoon level occurred every five to six years. Over the past 10 Thailand, by years, however, wind speeds have risen to that level with more Supakorn frequency. Experts in climate change point to such events as Chinwanno, START, important signs of global warming. Chulalongkorn University. °π— ¬“¬π - ∏π— «“§¡ 2550 September - December 2007 15

สวนชวงฤดูหนาว จากปจจุบันท่ีมีวันที่อากาศเย็นต่ำกวา 15 องศาเซลเซียสประมาณ 90 - 120 วัน และ ประมาณ 150 - 160 วันในบางพื้นท่ีอยางแมฮองสอนและจังหวัดบนภูเขาสูง แตหากปริมาณ คารบ อนไดออกไซดเ พ่มิ สูง ชวงเวลาของฤดูหนาวอาจจะลดลงอกี ประมาณ 90 วนั หรือ 3 เดอื น ในสวนการคาดการณปริมาณน้ำฝน อาจจะเพ่ิมข้ึนโดยเฉล่ียประมาณรอยละ 10 ของปริมาณน้ำฝนใน ปจจุบัน ซ่ึงถือเปนสัดสวนที่เพ่ิมข้ึนไมมาก แตลักษณะการเกิดฝนตกจะเปล่ียนแปลงไป คือฝนที่ตกลงมาแตละ คร้ังจะมีปริมาณมาก และทิ้งชวงยาวนานข้ึน ประเทศไทยจึงมีโอกาสที่จะเกิดน้ำทวมแบบฉับพลันและชวงเวลา แหงแลง ทีย่ าวนานข้นึ ศุภกร ชินวรรโณ ท่ีปรึกษาศูนยเครือขายงานวิเคราะห วิจัยและฝกอบรมการเปลี่ยนแปลงของโลกแหง ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต ซ่ึงใหความสนใจศึกษาเร่ืองผลกระทบจากการเปล่ียนแปลงสภาพภูมิอากาศ ได ต้ังขอสังเกตวา การเปลี่ยนแปลงในเชิงของคาเฉล่ียของภูมิอากาศน้ันไมคอยนาเปนหวงเทาไร แตส่ิงที่นาเปน หวงมากกวา คือความผันผวนของสภาพอากาศท่ีอาจจะรุนแรงมากขึ้น และเกิดถ่ีข้ึน อยางการเกิดพายุ อุทกภัย วาตภัย ซึ่งจะสรางความเสียหายอยา งมากใหกบั ประเทศไทย พาย:ุ ภัยพิบตั ทิ ่อี าจเกนิ รับมือ 擬ÿ„πÕ“à «‰∑¬™«à ߪï 2495-2547 แมยังไมคอยมีการศึกษาเร่ืองการเปล่ียนแปลงของพายุ ªï∑Ë’‡°¥‘ √“¬™◊ÕË ªï∑’ˇ°¥‘ √“¬™Ë◊Õ หมุนเขตรอนมากนัก แตจากขอมูลสถิติในชวงป พ.ศ. 2495 - 擬ÿ 擬ÿ 擬ÿ 擬ÿ 2515 พบวาการเกิดพายุหมุนเขตรอนที่มีกำลังแรงระดับพายุ 2495 Vae 2532 Gay ไตฝุนในบริเวณอาวไทย เกิดข้ึนเฉลี่ยทุกๆ 5 - 6 ป จนเม่ือชวง 2505 Harriet 2535 Angela ประมาณ 10 กวาปที่ผานมา พายุมีกำลังรุนแรงมากข้ึนและมี 2505 Lucy 2540 Linda ชวงเวลาการเกิดท่ีใกลกันมากข้ึน ซ่ึงผูเชี่ยวชาญดานการศึกษา 2508 Sarah 2541 Gil สภาพภูมิอากาศเปล่ียนแปลงชี้วาปรากฏการณน้ีเปนสัญญาณ 2515 Sally 2547 Muifa เตอื นภยั ท่เี กดิ จากภาวะโลกรอ น Õ“â ßÕß‘ ®“°‡Õ° “√‡º¬·æ√ºà ≈°√–∑∫¢Õß ท่ีผานมาประเทศไทยไดรับผลกระทบจากพายุหมุนเขต °“√‡ª≈Ë’¬π·ª≈ß¿Ÿ¡‘Õ“°“»„πª√–‡∑»‰∑¬ รอนในชวงฤดูฝนต้ังแตตนเดือนพฤษภาคมถึงเดือนธันวาคม ‚¥¬»ÿ¿°√ ™‘π«√√‚≥ »πŸ ¬å‡§√Õ◊ ¢à“¬ß“π ซึ่งระดับความรุนแรงของพายุในแตละชวงเวลาจะแตกตางกัน «‘‡§√“–Àå «®‘ ¬— ·≈–Ω°ñ Õ∫√¡ แตสวนใหญจะไมมีกำลังรุนแรงมากถึงระดับไตฝุน เน่ืองจาก °“√‡ª≈’¬Ë π·ª≈ߢÕß‚≈°·Ààß¿¡Ÿ ¿‘ “§‡Õ‡™’¬ μ–«—πÕÕ°‡©’¬ß„μâ ®Ãÿ “≈ß°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—¬ พายุท่ีมีกำลังแรง เม่ือเคลื่อนตัวผานเทือกเขาแถบประเทศ เวียดนามและประเทศลาว พายุไตฝุนจะออนกำลังลงกลายเปนพายุโซนรอนหรือพายุดีเปรสช่ัน แตในชวง ทศวรรษท่ผี านมา กลับพบวา พายุมีกำลังรุนแรงข้นึ ทั้งนี้ อุณหภูมิของน้ำทะเลท่ีเพิ่มสูงขึ้น จะทำใหประเทศไทยมีโอกาสพายุหมุนเขตรอนบอยครั้งขึ้นและ รุนแรงมากขึ้น เนื่องจากตามธรรมชาติของการเกิดพายุจะเกิดจากบริเวณน้ำทะเลที่มีอุณหภูมิสูงกวา ทำให อากาศหมุนวนเขาหาตาพายุ เมื่อพายุเริ่มกอตัวขึ้น ก็จะดึงความรอนจากทะเลเขามาเพิ่มกำลังมากขึ้นเรื่อยๆ ดงั น้ันการทนี่ ำ้ ทะเลมอี ุณหภมู ิเพมิ่ สงู ขนึ้ พายจุ ึงมีกำลงั รนุ แรงมากข้นึ ดว ย นอกจากน้ี จากการสังเกตการเกิดพายุไตฝุนเขตรอนตลอดชวงเวลาที่ผานมา ยังพบดวยวามีการเคล่ือนตัว เขา สอู า วไทยมากขึน้ ซ่ึงจะมผี ลกระทบตอ ประเทศไทยอยางมากในอนาคต ศุภกรกลาววา “ปกติพายุจะเกิดในทะเลจีนใต และมาขึ้นฝงท่ีเวียดนาม พอถึงประเทศไทย จากไตฝุนก็ลด กำลังเปนดีเปรสชั่นไปแลว ระดับความรุนแรงจะลดลง แตจากการที่ไดคุยกับเจาหนาที่ Institute of Meteorology, Hydrology and Environment ของเวียดนามท่ีศึกษาเรื่องน้ี ประกอบกับการเฝาสังเกตดวยตัวเอง พบวาแนวโนม พายทุ เี่ กิดในชวงหลัง จะเกิดในละติจูดทตี่ ำ่ ลงเร่ือยๆ ซง่ึ หากเปน ไปแบบนี้ คอื พายุพนแหลมญวน หลดุ เขา มาในอาวไทยโดยตรง น่ีเปน เร่ืองใหญ ประจวบฯ ชุมพรจะเปนเปาหมายหลกั ลมจะพัดเขามาในอาวไทย อาจสงผลในระดับน้ำในอาวไทยเพิ่มสูงข้ึน พ้ืนท่ีอาวไทยตอนใน กรุงเทพฯ จะโดนหมดเลย ซึ่งเปนแนวโนมที่ เราเห็นการเปลย่ี นแปลง” 16 °π— ¬“¬π - ∏π— «“§¡ 2550 September - December 2007

...“Based on our wind data, we have found that 17 Northeast storms have been more powerful over the past 10 years, rising from 9 knots to 14 knots, ... In the past, the tropical storm season has been during May to December. The strength and frequency of the winds varied during different periods, while their power in general was not as strong as that of typhoons after they passed over various mountain ranges in Vietnam and Laos. But evidence from the past decade shows that storms have been more destructive and increasingly moved to the Gulf of Thailand because of higher sea temperatures. “Normally, storms are formed in the South China Sea and move over to coastal areas in Vietnam. Afterwards their energy is weakened and they become depressions. But according to discussions with staff from the Institute of Meteorology, Hydrology and Environment, Vietnam, coupled with my ongoing observations, storms are now tending to develop in lower latitudes over time. If so, in the future, after the storms pass Vietnam, they will hit the Gulf of Thailand. This is a big issue as Prachuap Khiri Khan and Chumphon provinces will be direct targets and the inner parts of the Gulf such as Bangkok will be severely affected, due to higher sea levels in the Gulf,” Dr. Supakorn warned. Flooding as a result of global warming With the evidence of retreating glaciers, especially ice shelf disruption in the larg- est glacial areas like Antarctica and Greenland, people around the world have begun to question if the whole world will be eventually under water if the glaciers totally melt down. As an expert on climate change, Dr. Thanawat Jarupongsakul believes that the world has a system of temperature adjustment. In maximum melting state, the total sea level is estimated to rise only two to three meters. Retreating glaciers, together with expansion of seas, could result in an increase in the overall sea level. In relation to the IPCC’s report, over the past 100 years, sea levels have increased by 10-25 centimeters and will have risen about 0.09–0.88 meters in the 21st Century. As for sea levels in Thailand, a survey undertaken by Dr. Anon Sanitwong na Ayutthaya and his research staff shows that they have increased too. The sea level in the Gulf of Thailand is 7-8 millimeters higher every year, while that in Andaman goes up 7-8 millimeters per year. As a result, coastal erosion and flooding is more likely to occur. Higher sea levels also impact biodiversity. An obvious example is Songkhla Lake. This large water source has a distinctive ecosystem as it has three different kinds of water: freshwater, brackish water and saltwater. The cycles of the different kinds of water have led to its rich biodiversity and the entire ecosystem will be changed if salt- water or brackish water covers more freshwater areas. °—𬓬π - ∏π— «“§¡ 2550 September - December 2007

นำ้ ทว ม: วกิ ฤตจากโลกรอ น ในขณะที่มีการเผยแพรภาพการละลายของธารน้ำแข็ง และแหลงน้ำแข็งบริเวณข้ัวโลกและในกรีนแลนด ซึ่งเปนแหลงน้ำแข็งที่ใหญท่ีสุดในโลก ประชาคมโลกก็เริ่มหว่ันวิตกและเกิดคำถามวา ถาน้ำแข็งจำนวน มหาศาลนี้ละลายหมดทั้งโลก จะเกิดน้ำทวมโลกหรือไม ในฐานะผเู ช่ยี วชาญเรือ่ งผลกระทบของการเปล่ียนแปลงสภาพภูมอิ ากาศ รศ.ดร.ธนวฒั น จารพุ งษส กุล มี ความเห็นวาโลกยังมีกลไกในการปรับสภาพใหเย็นลง แมการละลายในภาวะท่ีมากท่ีสุดอาจทำใหน้ำทะเลท่ัวโลก สงู ข้ึน 2 - 3 เมตรเทา นั้น แมวาโอกาสท่ีจะเกิดหายนะถึงขนาดน้ำทวมจะนอยมากหรืออาจไมมีเลย แตผลจากการละลายของน้ำแข็ง ท่ัวโลกไดสงผลใหระดับน้ำทะเลเพิ่มสูงข้ึน บวกกับปจจัยจากการขยายตัวของน้ำทะเลเนื่องจากอุณหภูมิท่ีสูงขึ้น ก็ย่ิงทำใหระดับน้ำทะเลเพ่ิมสูงขึ้นเปนทวีคูณ จากการรายงานของ IPCC ระบุวา กวาหน่ึงศตวรรษท่ีผานมา ระดบั นำ้ ทะเลเพ่ิมสูงมากขนึ้ จากในอดีต 10 - 25 เซนติเมตร และคาดการณวา ในศตวรรษที่ 21 ระดับนำ้ ทะเลจะ เพิ่มขนึ้ อยา งนอ ย 0.09 เมตร กระทั่งสงู ถงึ 0.88 เมตร สำหรับระดับน้ำทะเลในประเทศไทย จากการสำรวจระดับน้ำทะเลของ ดร.อานนท สนิทวงศ ณ อยุธยา และทมี วจิ ัย พบวาทผี่ า นมา ระดบั นำ้ ทะเลของประเทศไทยเพิ่มสูงขนึ้ เชนเดยี วกนั โดยน้ำทะเลฝง อาวไทยเพ่ิมขึน้ 2 - 3 มิลลิเมตรตอป ขณะที่ฝง อันดามันสงู ข้ึนถึง 7 - 8 มิลลิเมตรตอ ป สง ผลใหการกัดเซาะชายฝง รนุ แรงมากย่ิง ขึ้น การรกุ ลำ้ ของนำ้ ทะเลมากขนึ้ และเกดิ น้ำทว มไดง ายขึ้น อยางกรณีทะเลสาบสงขลาซึ่งเปนแหลงน้ำขนาดใหญท่ีมีระบบนิเวศเฉพาะคือ มีระบบน้ำจืด น้ำกรอย และน้ำเค็มอยูใกลเคยี งกัน จงึ เปนพ้นื ที่ทม่ี คี วามหลากหลายทางชีวภาพสงู เนือ่ งจากมกี ารเปลีย่ นแปลงของระบบ นิเวศอยูตลอดเวลา แตหากระดับน้ำทะเลเพ่ิมสูงข้ึน น้ำเค็มจะไหลเขาสูบริเวณที่เปนน้ำจืดไดมากข้ึน ทำใหน้ำ กรอ ยรุกล้ำเขา ไปในระบบนำ้ จดื สงผลระบบนเิ วศในทะเลเปลี่ยนแปลงไปอยา งสิน้ เชงิ สำหรับบริเวณท่ีมีความเส่ียงตอการเกิดน้ำทวมสูงอยางบริเวณชายฝงทะเลของท่ีราบลุมภาคกลาง ต้ังแต กรุงเทพมหานคร สมุทรปราการ สมทุ รสาคร และสมุทรสงคราม ซึ่งอยูสูงกวา ระดับน้ำทะเลเฉลย่ี ไมเกิน 1 เมตร จากผลการศึกษาแบบจำลองการไหลของน้ำในจุดที่สำคัญบางจุดของแมน้ำในภาคกลางโดยคณะศึกษาดังกลาว พบวา ลำนำ้ สายสำคญั ของภาคกลางอยา งแมน ้ำเจาพระยา จะมปี ริมาณการไหลของน้ำเพม่ิ ขนึ้ ประมาณรอ ยละ 20 - 40 ซึ่งถือวาเพ่ิมข้ึนสูง โดยเฉพาะชวงปลายปซ่ึงเปนชวงเวลาที่น้ำเหนือยังไหลหลากลงมาอยู ดังนั้นหากชวง เวลาดังกลาวประจวบกับการเผชิญพายุ ก็จะกอ ใหเกดิ ผลกระทบรนุ แรงขึ้น “ท่ีเราเปนหวงคือปญหาน้ำทวม เพราะปลายปเปนชวงท่ีน้ำทะเลหนุน พายุก็เขามาชวงปลายปเหมือนกัน ทกุ อยา งประดังเขา มา ท้งั น้ำทีม่ าจากทางเหนือ น้ำจากทะเล ถาปรมิ าณนำ้ เพม่ิ ขึน้ 40 เปอรเ ซน็ ตจ รงิ แลว ไมม ีการ จัดการอะไร ระบบโครงสรางที่เราเตรียมพรอม รวมท้ังแกมลิงท่ีมีอยู ซ่ึงนับวันจะนอยลงๆ ผมวาคงไมพอที่จะ รับมือกับสภาพตรงนี้ ดังน้ันถาจะทำ จึงตองรีบทำต้ังแตตอนนี้ หากเลยไปอีก 50 ปขางหนา ที่ดินจะแพงย่ิงกวา ทองคำ คณุ จะมาขอทำแกมลงิ กย็ าก ของบางอยา งตอ งคดิ และเร่มิ ทำต้งั แตว นั นี้” ดร.อานนทกลาว อีกปจจัยหน่ึงท่ีไมควรมองขามที่จะทำใหปญหาน้ำทวมมีความรุนแรงมากขึ้นคือ ในอนาคต หากอุณหภูมิ โลกเพ่ิมสูงขึ้น มรสุมที่พัดเขาสูอาวจะมีความรุนแรงมากข้ึน ระดับน้ำทะเลยอมเพิ่มสูงมากข้ึนเปนเงาตามตัว น้ำ ทว มจะกลายเปนปญ หาท่ยี ากตอ การควบคมุ แกไ ข ตามหาแผนดนิ ทหี่ ายไป ภาพของเสาไฟฟาท่ีปกหลักอยูกลางทะเล ครอบครัวที่ตองยายบานหนีภัยน้ำเพราะการรุกคืบเขามาของ ทะเล เปนภาพเหตุการณที่เกิดขึ้นท่ี ต. แหลมฟาผา อ. พระสมุทรเจดีย จ. สมุทรปราการ โดยมักถูกหยิบยกมา เปน กรณีศึกษาเร่อื งการกดั เซาะชายฝงอยางเสมอๆ การกัดเซาะชายฝงเปนสาเหตุสำคัญท่ีทำใหแผนดินในหลายพ้ืนท่ีของประเทศไทยหายไป จากการศึกษา วจิ ยั ของ รศ.ดร.ธนวฒั น จารพุ งษส กลุ ชใี้ หเ หน็ วา อตั ราการกดั เซาะชายฝง ชว งระยะเวลา 30 ปท ผี่ า นมา มแี ผน ดนิ 18 °π— ¬“¬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007

As for the flood risk like the coastlines of the central basin from Bangkok, Samut 19 Prakan, Samut Sakhon to Samut Songkhram provinces, which are situated less than a meter above sea level, a study of water flow models based on some significant rivers in the central region, finds that the water flow in the Chao Praya River has increased a dramatic 20-40%. This will have an even more negative impact if it is supported by run-off from the North. “What worries us is the flooding problem around the end of the year because the sea pushes the water level up, while storms normally come at the same time and the water flows down from the North too. If the water level increases 40%, our existing structures may not be able to handle the situation. Thus, if we want to prepare, we must do it now. If we start 50 years from now, the land will be as expensive as gold so we won’t be able to use it to construct the kaem ling (water retention) support system,” Dr. Anond says. Another contributory factor to severe flooding is that, if global temperatures rise, the energy of storms moving towards coastlines will also be more devastating and sea levels will undoubtedly increase. In search of our lost land Electricity poles in the middle of the sea and family migrations caused by sea inundations at Tambon Laem Fapha, Phra Samut Chedi District, in Samut Prakan province are often used as case studies for coastline erosion. A study by Dr. Thanawat Jarupongsakul shows that over the past 30 years, an overall land area of 110,000 rai, including coastal areas of the Gulf of Thailand and the Andaman, has disappeared. The most serious coastline erosion in the Gulf of Thailand areas can be found in Samut °—𬓬π - ∏π— «“§¡ 2550 September - December 2007

ทั่วประเทศทั้งชายฝงทะเลอาวไทยและอันดามันหายไปประมาณ รศ.ดร.ธนวฒั นอธบิ ายวา ยอนกลบั ไปเมอ่ื ประมาณ 6,000 ปท่ี 110,000 ไร แลว แหลมบริเวณน้ีเกิดจากกระแสน้ำจากไหลจากทิศใตไปยังทิศ เหนือ ทำใหเกิดสันทรายท่ีมีลักษณะเปนแหลมไปในทิศทาง บริเวณชายฝงสมุทรปราการคือ 1 ใน 5 จังหวัดท่ีมีการกัด เดยี วกัน เชนแหลมตะลมุ พกุ รวมถึงแหลมอืน่ ๆ ทีอ่ ยูบ รเิ วณชายฝง เซาะชายฝงอยางรุนแรงท่ีสุดของอาวไทยตอนบน โดย 5 จังหวัดท่ี อาวไทย ตั้งแตชายแดนประเทศมาเลเซียจนถึงจังหวัดเพชรบุรี แต วาน้ีไดแก สมุทรปราการ ฉะเชิงเทรา สมุทรสาคร สมุทรสงคราม เม่ือเกิดภาวะโลกรอน ทำใหลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือมีกำลัง และกรงุ เทพมหานคร แรงขน้ึ เลยทำใหกระแสน้ำชายฝงกลบั ทศิ กับปจ จุบัน ดังนน้ั จึงเกิด การกัดเซาะทงั้ สองฝง ของแหลม “ตรงน้ีเราพบวาบางพ้ืนที่ถูกกัดเซาะไปแลวประมาณ 1 กิโลเมตรในชวง 30 ป อยางเชนบานขุนสมุทรจีน (จังหวัด “จากขอมูลลมที่เราไดจากสถานีที่นครศรีธรรมราช เราพบวา สมุทรปราการ) และแถวบางขุนเทียน (กรุงเทพมหานคร) ชวง 10 ปหลัง ลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือกำลังแรงมาก จาก ประมาณ 120 กิโลเมตรจากปากแมน้ำแมกลองถึงปากแมน้ำ เดิมอยูประมาณ 9 นอต เพ่ิมขึ้นถึงเกือบ 14 นอต แลวทิศทางลมก็ บางปะกง ถูกกัดเซาะระดับปานกลางและรุนแรงประมาณ 82 เปล่ียน จากขอ มลู ตรงน้ี เม่อื เรานำมาทำแบบจำลอง ประกอบกับใช กิโลเมตร และจากการศึกษาลาสุด ถาไมทำอะไรเลย ในอีก 20 ป ภาพถายทางอากาศของแหลมตะลุมพุกเม่ือป พ.ศ. 2518, ป พ.ศ. ขางหนา อัตราการกัดเซาะจะเพ่ิมอีก 1 - 2 เทา” รศ.ดร.ธนวัฒน 2538 และป พ.ศ. 2545 นำมาซอ นเรยี งกัน ผลพบวาบรเิ วณทง้ั สอง กลาว ฝง ของแหลมตะลมุ พกุ ฝง หนึง่ ถกู กดั เซาะประมาณ 3 - 5 เมตร อีก ฝง ประมาณ 2 - 3 เมตร เฉลี่ยอัตราการกัดเซาะประมาณ 8 เมตรตอ สาเหตุการกัดเซาะชายฝงเกิดข้ึนไดจากหลายปจจัย โดยจาก ป หากอัตราการกัดเซาะยังคงรุนแรงเชนน้ีตอไป แหลมตะลุมพุก มุมมองของ รศ.ดร.ธนวัฒนเห็นวา การกัดเซาะของพ้ืนท่ีอาวไทย จะขาดหายไปภายในชวงเวลา 60 ป” รศ.ดร.ธนวฒั นคาดการณ ตอนในเปนผลพวงทั้งจากฝมือมนุษยและภาวะโลกรอน เนื่องจาก เปนบริเวณที่มีการเขาไปใชประโยชนในพ้ืนท่ีคอนขางสูง อาทิ ภาคเกษตรเผชิญภยั โลกรอน โครงการพัฒนาตางๆ ในพื้นที่บริเวณชายฝงทะเล การสูบน้ำ บาดาลอยางมหาศาลในอดีต และการลดลงของตะกอนชายฝงท่ี ศูนยเครือขายงานวิเคราะห วิจัยและฝกอบรมการเปล่ียน เปนผลมาจากการสรางเขื่อน เปนตน ขณะเดียวกันการ แปลงของโลกแหงภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต รวมกับศูนยวิจัย เปล่ียนแปลงของสภาพภูมิอากาศก็เปนสาเหตุประการสำคัญ เพิ่มผลผลิตทางการเกษตร มหาวิทยาลัยเชียงใหม ศูนยวิจัยขาว กลาวคือการที่ลมมรสุมรุนแรงขึ้น ก็สงผลใหกระแสคลื่นท่ีเขามา ปราจีนบุรี และกรมสงเสริมการเกษตร เพื่อศึกษาวิจัยผลผลิตของ กระทบชายฝงรนุ แรงมากขึน้ ดวย พืชตางๆ ภายใตสถานการณจำลองสภาพภูมิอากาศที่แตกตางกัน โดยคำนวณจากสัดสวนของปริมาณกาซคารบอนไดออกไซดท่ีเพ่ิม ในขณะท่ีภาคใต การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศสงผล ขน้ึ 1.5 เทา และ 2 เทา เปรียบเทยี บกบั ปฐาน กระทบโดยตรงกับการกัดเซาะชายฝงในหลายพ้ืนท่ี อยางเชน แหลมตะลุมพุก อ. ปากพนัง จ. นครศรีธรรมราช ทวี่ ากันวาภายใน กรณีศึกษาเร่ืองผลผลิตขาวกับการเปลี่ยนแปลงสภาพ 60 ปข า งหนา แหลมแหง นจ้ี ะหายไป 20 °—𬓬π - ∏π— «“§¡ 2550 September - December 2007

Prakan, Chachoengsao, Samut Sakhon, Samut “Based on our wind data, we have found that Songkhram and Bangkok, while the most severe of Northeast storms have been more powerful over all is in Samut Prakan. the past 10 years, rising from 9 knots to 14 knots, resulting in the change in the water’s direction. “The erosion found is about a kilometer Data and aerial photos of the Talumphuk peninsula long over the past 30 years, such as in Ban Khun in 1975, 1995 and 2002 were also used in generat- Samutchin in Samut Prakan province and Bang ing a model. The results from the model show that Khunthien in Bangkok. Moderate erosion is found the sides of the peninsula have been eroded about at a length of 120 kilometers from the mouth of the three to five meters and two to three meters each, Mekong to the mouth of the Bang Pakong with a or a total of eight meters a year. If this erosion rate critical situation some 82 kilometers. If we do noth- continues, the Talumphuk peninsula will be gone ing, the erosion will be about 1-2x greater,” Dr. in 60 years.” Thanawat says. The Thai agricultural sector and There are many factors that cause erosion of the global warming coastline, mainly human activities (such as under- ground wells, dam construction and other develop- START, the Agricultural Productivity Research ment programs) and global warming effects (such Center of Chiang Mai University, the Prachinburi as more powerful storms). Importantly, climate Rice Research Center and the Department of Agri- change has a direct impact on coastline erosion in cultural Extension have a joint study on produc- the southern provinces. An obvious example is the tivity under different climate scenarios, where they Talumphuk peninsula, Pak Phanang District, in estimate an increased ratio of CO2 at some 1.5 or 2 Nakhon Si Thammarat province, which is expected times greater than in the base year. to disappear in the next 60 years. According to the results from agricultural areas Dr. Thanawat explains that the peninsula outside the main irrigation support in Chiang Rai, formed around 6,000 years ago by water flowing Sakon Nakhon and Sa Kaew provinces, with a dou- from the South to the North. Global warming has bling in the quantity of CO2 with moderate rainfall, changed the flow to the opposite direction, with rice productivity is higher because CO2 supports more powerful Northeast storms, thus causing the plant photosynthesis. land to be eroded. Table 1 Impact of climate change in Thailand: Trends and issues of concern Comparison of rice productivity under future scenarios, based on studies in Chiang Rai, Sakon Nakhon and Sa Kaew provinces Year with low rainfall Year with moderate rainfall Year with high rainfall kg ha -1 kg ha -1 kg ha -1 CO2 Productivity SD Change* Productivity SD Change* Productivity SD Change* Northern region 1.0 2,685 537 2,340 399 2,781 638 • Chiang Rai 1.5 2,834 480 5.55% 2,678 480 14.44% 2,700 574 -2.91% Northeastern region • Sakon Nakhon 2.0 2,553 875 -4.92% 3,402 1,104 45.38% 3,248 975 16.79% Central region 1.0 2,544 557 2,459 591 2,635 1,083 • Sa Kaew 1.5 2,644 887 3.93% 2,257 617 -8.21% 2,355 842 -10.63% 2.0 2,615 1,137 2.79% 2,771 1,400 12.69% 2,812 1,384 6.72% 1.0 2,421 732 2,481 743 2,456 720 1.5 2,657 623 9.75% 2,633 671 6.13% 2,360 681 -3.91% 2.0 2,527 823 4.38% 2,878 796 16.00% 2,516 803 2.44% Despite higher productivity in some areas, is it worth taking the risk of climate uncertainty? Source: Chitnucha Buttaboon Note: * Percent change from the base year °—𬓬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007 21

°√“ø∑Ë’ 1 °“√‡ª√¬’ ∫‡∑’¬∫ ¢“â «‚æ¥ ÕâÕ¬ ¡—𠔪–À≈ß— º≈º≈μ‘ æ◊™‰√¿à “¬„μ â ¿“æ 1,800 26 16 ¿Ÿ¡Õ‘ “°“»„πÕπ“§μ: 1,600 24 14 22 12 æÈ◊π∑’Ë»°÷ …“ ®ß— À«—¥¢Õπ·°πà 1,400 20 10 πÕâ ¬ 1,200 8 ª“π°≈“ß 1,000 18 1x 1.5x 2x 1x 1.5x 2x ¡“° 800 1x 1.5x 2x ∑’¡Ë “:  À— ™¬— §ß∑π, «‘π—¬ »√«—μ√ ·≈–  °ÿ ‘® √—μπ»√«’ ß…å ภูมิอากาศในพ้ืนท่ี 3 จังหวัด ไดแก เชียงราย สกลนคร และสระแกว ผลผลิตเพิ่มสูงข้ึน โดยเฉพาะในปท่ีฝนนอย แตสภาพภูมิอากาศ ซึ่งเปนพ้ืนที่เกษตรกรรมนอกเขตชลประทาน ผลการวิจัยพบวา ดังกลาวกลับไมเหมาะสมสำหรับขาวโพดและมันสำปะหลัง ซึ่ง ปริมาณคารบ อนไดออกไซดในระดบั ท่ีเพมิ่ ขน้ึ 2 เทาในปท ่ีฝนตกปาน อาจทำใหไ ดผลผลติ ทล่ี ดต่ำลง (ดกู ราฟท1่ี ) กลางซ่ึงเหมาะตอการเจริญเติบโต จะทำใหผลผลิตขาวเพ่ิมมากขึ้น เนื่องจากกาซคารบอนไดออกไซดชวยใหพืชสังเคราะหแสงไดดีข้ึน อยางไรก็ดี แมผ ลจากการศึกษาจะพบวา สภาพภมู ิอากาศที่ (ดูตารางที่ 1) เปลี่ยนแปลงไปอาจมีผลดีตอขาวในแงของปริมาณ แต ศุภกร ชินวรรโณ ก็ไดต้งั ขอ สังเกตไปพรอ มกนั ดวยวา การเปล่ยี นแปลง สวนผลการศึกษาพืชไรที่เปนพืชเศรษฐกิจ อยางออย ขาวโพด ดังกลา วก็อาจสงผลใหเ กดิ อทุ กภยั มากขึ้นดว ย และมันสำปะหลงั ในพ้ืนท่ีจังหวดั ขอนแกน พบวา ออยมีแนวโนม ที่มี º≈‰¡â °—𬓬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007 À≈߃¥Ÿ Õ¡ƒμ  ÿ«√√≥‡°μ ™à«ßÀ≈“¬ªï∑’˺à“π¡“πÈ’ º≈‰¡â¡’√“§“μ°μË”≈ß¡“°Õ¬à“ßμàÕ ‡π◊ËÕß ´÷ËßπÕ°®“°®–‡ªìπªí≠À“®“°°“√∂Ÿ°°¥√“§“‚¥¬ æàÕ§“â §π°≈“ßÕ¬à“߉¡¬à ÿμ∏‘ √√¡·≈â« Õ°’  “‡Àμ ÿ ”§≠— °§Á ◊Õ º≈º≈μ‘ ¡’ÕÕ°¡“¡“°®π ù≈πâ μ≈“¥û √“™‘π’º≈‰¡â‰∑¬Õ¬à“ß¡—ߧÿ¥ ‡§¬¡’√“§“ Ÿß∂÷ß°‘‚≈°√—¡≈– ‡°◊Õ∫ÀπË÷ß√âÕ¬∫“∑ ∂÷ߪïπÈ’ √“§“Àπâ“ «π ”À√—∫¡—ߧÿ¥‡°√¥¥’Õ¬Ÿà ∑Ë’°‘‚≈°√—¡≈– 3 ∫“∑  à«π‡°√¥√Õß≈߉ªπ—Èπ Õ“®‰¡à¡’§π√—∫´È◊Õ μâÕߪ≈àÕ¬∑È‘ß„Àâ‡πà“‡ ’¬‰ª „π¢≥–∑’Ë™“« «π·∫°μâπ∑ÿπ°“√º≈‘μ Õ¬∑àŸ ’Ë°‘‚≈°√¡— ≈– 7 ∫“∑®ß÷ ®–§âÿ¡∑ÿπ  à«π∑ÿ‡√’¬π ªïπÈ’¡’º≈º≈‘μÕÕ°¡“ 2 √ÿàπ ‡π◊ËÕß®“° ¿“æ Õ“°“»ª≈“¬ª∑ï ·Ë’ ≈«â §Õà π¢“â ߇¬πÁ ·μà‰¡‡à ¬πÁ μ≈Õ¥ƒ¥Ÿ ®ÊŸà °°Á ≈∫— ¡“ √Õâ π ∑‡ÿ √¬’ π®ß÷ ÕÕ°¥Õ°™¥ÿ ·√° ·≈–¡“ÕÕ°Õ°’ ∑À’ πß÷Ë ™«à ߃¥·Ÿ ≈ßâ 22

°√“ø∑Ë’ 1 °“√‡ª√¬’ ∫‡∑’¬∫ ¢“â «‚æ¥ ÕâÕ¬ ¡—𠔪–À≈ß— º≈º≈μ‘ æ◊™‰√¿à “¬„μ â ¿“æ 1,800 26 16 ¿Ÿ¡Õ‘ “°“»„πÕπ“§μ: 1,600 24 14 22 12 æÈ◊π∑’Ë»°÷ …“ ®ß— À«—¥¢Õπ·°πà 1,400 20 10 πÕâ ¬ 1,200 8 ª“π°≈“ß 1,000 18 1x 1.5x 2x 1x 1.5x 2x ¡“° 800 1x 1.5x 2x ∑’¡Ë “:  À— ™¬— §ß∑π, «‘π—¬ »√«—μ√ ·≈–  °ÿ ‘® √—μπ»√«’ ß…å ภูมิอากาศในพ้ืนท่ี 3 จังหวัด ไดแก เชียงราย สกลนคร และสระแกว ผลผลิตเพิ่มสูงข้ึน โดยเฉพาะในปท่ีฝนนอย แตสภาพภูมิอากาศ ซึ่งเปนพ้ืนที่เกษตรกรรมนอกเขตชลประทาน ผลการวิจัยพบวา ดังกลาวกลับไมเหมาะสมสำหรับขาวโพดและมันสำปะหลัง ซึ่ง ปริมาณคารบ อนไดออกไซดในระดบั ท่ีเพมิ่ ขน้ึ 2 เทาในปท ่ีฝนตกปาน อาจทำใหไ ดผลผลติ ทล่ี ดต่ำลง (ดกู ราฟท1่ี ) กลางซ่ึงเหมาะตอการเจริญเติบโต จะทำใหผลผลิตขาวเพ่ิมมากขึ้น เนื่องจากกาซคารบอนไดออกไซดชวยใหพืชสังเคราะหแสงไดดีข้ึน อยางไรก็ดี แมผ ลจากการศึกษาจะพบวา สภาพภมู ิอากาศที่ (ดูตารางที่ 1) เปลี่ยนแปลงไปอาจมีผลดีตอขาวในแงของปริมาณ แต ศุภกร ชินวรรโณ ก็ไดต้งั ขอ สังเกตไปพรอ มกนั ดวยวา การเปล่ยี นแปลง สวนผลการศึกษาพืชไรที่เปนพืชเศรษฐกิจ อยางออย ขาวโพด ดังกลา วก็อาจสงผลใหเ กดิ อทุ กภยั มากขึ้นดว ย และมันสำปะหลงั ในพ้ืนท่ีจังหวดั ขอนแกน พบวา ออยมีแนวโนม ที่มี º≈‰¡â °—𬓬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007 À≈߃¥Ÿ Õ¡ƒμ  ÿ«√√≥‡°μ ™à«ßÀ≈“¬ªï∑’˺à“π¡“πÈ’ º≈‰¡â¡’√“§“μ°μË”≈ß¡“°Õ¬à“ßμàÕ ‡π◊ËÕß ´÷ËßπÕ°®“°®–‡ªìπªí≠À“®“°°“√∂Ÿ°°¥√“§“‚¥¬ æàÕ§“â §π°≈“ßÕ¬à“߉¡¬à ÿμ∏‘ √√¡·≈â« Õ°’  “‡Àμ ÿ ”§≠— °§Á ◊Õ º≈º≈μ‘ ¡’ÕÕ°¡“¡“°®π ù≈πâ μ≈“¥û √“™‘π’º≈‰¡â‰∑¬Õ¬à“ß¡—ߧÿ¥ ‡§¬¡’√“§“ Ÿß∂÷ß°‘‚≈°√—¡≈– ‡°◊Õ∫ÀπË÷ß√âÕ¬∫“∑ ∂÷ߪïπÈ’ √“§“Àπâ“ «π ”À√—∫¡—ߧÿ¥‡°√¥¥’Õ¬Ÿà ∑Ë’°‘‚≈°√—¡≈– 3 ∫“∑  à«π‡°√¥√Õß≈߉ªπ—Èπ Õ“®‰¡à¡’§π√—∫´È◊Õ μâÕߪ≈àÕ¬∑È‘ß„Àâ‡πà“‡ ’¬‰ª „π¢≥–∑’Ë™“« «π·∫°μâπ∑ÿπ°“√º≈‘μ Õ¬∑àŸ ’Ë°‘‚≈°√¡— ≈– 7 ∫“∑®ß÷ ®–§âÿ¡∑ÿπ  à«π∑ÿ‡√’¬π ªïπÈ’¡’º≈º≈‘μÕÕ°¡“ 2 √ÿàπ ‡π◊ËÕß®“° ¿“æ Õ“°“»ª≈“¬ª∑ï ·Ë’ ≈«â §Õà π¢“â ߇¬πÁ ·μà‰¡‡à ¬πÁ μ≈Õ¥ƒ¥Ÿ ®ÊŸà °°Á ≈∫— ¡“ √Õâ π ∑‡ÿ √¬’ π®ß÷ ÕÕ°¥Õ°™¥ÿ ·√° ·≈–¡“ÕÕ°Õ°’ ∑À’ πß÷Ë ™«à ߃¥·Ÿ ≈ßâ 22

°√“ø∑Ë’ 1 °“√‡ª√¬’ ∫‡∑’¬∫ ¢“â «‚æ¥ ÕâÕ¬ ¡—𠔪–À≈ß— º≈º≈μ‘ æ◊™‰√¿à “¬„μ â ¿“æ 1,800 26 16 ¿Ÿ¡Õ‘ “°“»„πÕπ“§μ: 1,600 24 14 22 12 æÈ◊π∑’Ë»°÷ …“ ®ß— À«—¥¢Õπ·°πà 1,400 20 10 πÕâ ¬ 1,200 8 ª“π°≈“ß 1,000 18 1x 1.5x 2x 1x 1.5x 2x ¡“° 800 1x 1.5x 2x ∑’¡Ë “:  À— ™¬— §ß∑π, «‘π—¬ »√«—μ√ ·≈–  °ÿ ‘® √—μπ»√«’ ß…å ภูมิอากาศในพ้ืนท่ี 3 จังหวัด ไดแก เชียงราย สกลนคร และสระแกว ผลผลิตเพิ่มสูงข้ึน โดยเฉพาะในปท่ีฝนนอย แตสภาพภูมิอากาศ ซึ่งเปนพ้ืนที่เกษตรกรรมนอกเขตชลประทาน ผลการวิจัยพบวา ดังกลาวกลับไมเหมาะสมสำหรับขาวโพดและมันสำปะหลัง ซึ่ง ปริมาณคารบ อนไดออกไซดในระดบั ท่ีเพมิ่ ขน้ึ 2 เทาในปท ่ีฝนตกปาน อาจทำใหไ ดผลผลติ ทล่ี ดต่ำลง (ดกู ราฟท1่ี ) กลางซ่ึงเหมาะตอการเจริญเติบโต จะทำใหผลผลิตขาวเพ่ิมมากขึ้น เนื่องจากกาซคารบอนไดออกไซดชวยใหพืชสังเคราะหแสงไดดีข้ึน อยางไรก็ดี แมผ ลจากการศึกษาจะพบวา สภาพภมู ิอากาศที่ (ดูตารางที่ 1) เปลี่ยนแปลงไปอาจมีผลดีตอขาวในแงของปริมาณ แต ศุภกร ชินวรรโณ ก็ไดต้งั ขอ สังเกตไปพรอ มกนั ดวยวา การเปล่ยี นแปลง สวนผลการศึกษาพืชไรที่เปนพืชเศรษฐกิจ อยางออย ขาวโพด ดังกลา วก็อาจสงผลใหเ กดิ อทุ กภยั มากขึ้นดว ย และมันสำปะหลงั ในพ้ืนท่ีจังหวดั ขอนแกน พบวา ออยมีแนวโนม ที่มี º≈‰¡â °—𬓬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007 À≈߃¥Ÿ Õ¡ƒμ  ÿ«√√≥‡°μ ™à«ßÀ≈“¬ªï∑’˺à“π¡“πÈ’ º≈‰¡â¡’√“§“μ°μË”≈ß¡“°Õ¬à“ßμàÕ ‡π◊ËÕß ´÷ËßπÕ°®“°®–‡ªìπªí≠À“®“°°“√∂Ÿ°°¥√“§“‚¥¬ æàÕ§“â §π°≈“ßÕ¬à“߉¡¬à ÿμ∏‘ √√¡·≈â« Õ°’  “‡Àμ ÿ ”§≠— °§Á ◊Õ º≈º≈μ‘ ¡’ÕÕ°¡“¡“°®π ù≈πâ μ≈“¥û √“™‘π’º≈‰¡â‰∑¬Õ¬à“ß¡—ߧÿ¥ ‡§¬¡’√“§“ Ÿß∂÷ß°‘‚≈°√—¡≈– ‡°◊Õ∫ÀπË÷ß√âÕ¬∫“∑ ∂÷ߪïπÈ’ √“§“Àπâ“ «π ”À√—∫¡—ߧÿ¥‡°√¥¥’Õ¬Ÿà ∑Ë’°‘‚≈°√—¡≈– 3 ∫“∑  à«π‡°√¥√Õß≈߉ªπ—Èπ Õ“®‰¡à¡’§π√—∫´È◊Õ μâÕߪ≈àÕ¬∑È‘ß„Àâ‡πà“‡ ’¬‰ª „π¢≥–∑’Ë™“« «π·∫°μâπ∑ÿπ°“√º≈‘μ Õ¬∑àŸ ’Ë°‘‚≈°√¡— ≈– 7 ∫“∑®ß÷ ®–§âÿ¡∑ÿπ  à«π∑ÿ‡√’¬π ªïπÈ’¡’º≈º≈‘μÕÕ°¡“ 2 √ÿàπ ‡π◊ËÕß®“° ¿“æ Õ“°“»ª≈“¬ª∑ï ·Ë’ ≈«â §Õà π¢“â ߇¬πÁ ·μà‰¡‡à ¬πÁ μ≈Õ¥ƒ¥Ÿ ®ÊŸà °°Á ≈∫— ¡“ √Õâ π ∑‡ÿ √¬’ π®ß÷ ÕÕ°¥Õ°™¥ÿ ·√° ·≈–¡“ÕÕ°Õ°’ ∑À’ πß÷Ë ™«à ߃¥·Ÿ ≈ßâ 22

Graph 1 The productivity Corn Sugar cane Cassava of field crops in future 1,800 26 16 scenarios, based on 1,600 24 14 the study in Khon Kaen 1,400 22 12 province 10 Dry Medium Wet 1,200 20 8 Source: Sahaschai Kongton, 1,000 18 1x 1.5x 2x Winai Sorawat and Sukij 800 1x 1.5x 2x Rattanasriwong 1x 1.5x 2x Studies on field crops like sugar cane, corn and at the whole picture. If we can sell 10% more rice a cassava in Khon Kaen province show that sugar year, but flooding occurs every two years, it isn’t cane output is more likely to increase in years with worth it.” Another impact of global warming will low rainfall but that the climate is not suitable for be an extended summer and the ensuing problem the growing of corn and cassava. (see graph 1) of large quantities of insects. Although climate change would have positive Dr. Supakorn illustrates the impact with the impact on rice in terms of output, Dr. Supakorn following example. “I used to talk with a mango pointed out that the change will probably result in farmer in Nakhon Phanom province and he said the more flooding in the fields. He says: “We must look Not in Season Armarit Suwannagate The price of Thai fruit has continued to fall sharply in value over the past few years because growers have been treated unfairly by middlemen. They are being paid less and less for their fruit. One of the most important problems is also that there is too much fruit being grown. For instance, the price of mangosteen, the queen of Thai fruit, used to be as high as nearly 100 baht a kilo. This year, to the contrary, the price of grade-A mangosteen has now fallen to only three baht a kilo when buying from plantation growers. Meanwhile, lower-grade mangosteens are unwanted and end up going rotten. But the growers have to get seven baht per kilo to cover their production costs. Due to a change in the normal weather pattern last year – being cool and then suddenly becoming hot, durian bore fruit twice, the first time when it was cool and the second time in the summer. The king of fruit, durian, used to be expensive, but today prices have fallen and they are widely available. In short, durians can be enjoyed all year round. °¡∂‘—ππÿ¬“¬π - ∏°π— «¬“§¬¡π 2550 JSuenpete-mSbeeprte-mDbeecrem20b0e7r 2007 23

“เราตอ งดภู าพรวม ปห นง่ึ ขายขา วไดมากขึ้น 10 เปอรเซ็นต แตถา สองปน ้ำทวมที แลว นาลม กอ็ าจจะอยูไม ได” ศภุ กรกลา ว ศุภกรยังเสริมถึงผลกระทบจากภาวะโลกรอนตอภาคเกษตรอีกดวยวา ฤดูรอนท่ียาวนานมากขึ้น ปญหาที่ ตามมาคือการแพรร ะบาดของแมลงศตั รพู ืช “ผมเคยคุยกับเกษตรกรจังหวัดนครพนม เลาวา สวนมะมวงท่ีเขาปลูกอยู เริ่มเห็นไดชัดวาชวงอากาศรอนที่ นานขึ้น การแพรระบาดของแมลงวันผลไมอยางแมลงวันทองก็มาเร็วข้ึน คือชวงออกดอก ยังไมติดลูก ทำให ฉีดยาฆาแมลงไมได เพราะมันจะทำใหแมลงอื่นๆ ท่ีชวยผสมเกษตรตายไปดวย แตพอมะมวงติดลูกแลว ปรากฏ วามีหนอนอยขู างใน ทำใหผลผลติ ขายไมอ อก” ศภุ กรยกตัวอยา ง ดาน ดร.อานนท สนิทวงศ ณ อยุธยา ต้ังขอสังเกตในลักษณะเดียวกันวา แมปริมาณคารบอนไดออกไซดท่ี เพิ่มมากข้นึ ในบรรยากาศ อาจจะเหมาะสมกบั พชื บางชนดิ ทำใหไ ดผ ลผลิตท่ีสูงขึ้น แตห ากปรมิ าณนำ้ และฤดูกาล ไมเหมาะสม ผลผลติ ก็อาจลดตำ่ ลง นอกจากน้ี อีกสงิ่ หนง่ึ ท่ี ดร.อานนท เปนหวง คอื ผลกระทบตอ ความสมบูรณ ของดนิ “ประเด็นท่ีอาจารยอรรถชัย จินตะเวช มหาวิทยาลัยเชียงใหม กำลังเปนหวงมากกวา คือ กระบวนการการ ผลิตสารอาหารตา งๆ ภายในดนิ เรือ่ ง soil productivity เพราะกระบวนการวัฏจักรของไนโตรเจน มนั ข้ึนอยกู บั ส่ิง มีชีวิตขนาดเล็ก พวกหนอนตางๆ ในดิน ซึ่งระบบนิเวศในดิน เรามีความรูนอย แตเรารูวามันออนไหวกับ ความชื้นและอุณหภูมิในดินมาก ถาไดรับผลกระทบ กระบวนการท่ีเกิดขึ้นในดินจะเปล่ียนไป อาจจะถึงขั้น √“™“º≈‰¡â∑’ˇ§¬‡ªìπ¢Õß·æß ®÷ßÀ“´È◊Õ‰¥â∑Ë—« °—𬓬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007 ∑ÿ°À—«¡ÿ¡μ≈“¥ „π√“§“∑∑’Ë °ÿ ™π™Èπ— ®à“¬‰¥â Õ’° ∑—È߬—ß¡’„Àâ°‘π‰¥âμ≈Õ¥∑—ÈߪïÕ’°¥â«¬ ‰¡àμâÕß √Õ§Õ¬μ“¡ƒ¥°Ÿ “≈‡™πà ·μà°Õà 𠇙àπ‡¥’¬«°—π°—∫ ‡ß“– ≈”‰¬ ≈Õß°Õß ·≈–º≈‰¡âÕ’°À≈“¬™π‘¥ ∑Ë’ª√– ∫ªí≠À“ º≈º≈‘μ≈âπμ≈“¥ √“§“μ°μË” ®π‡°…μ√°√ ™“« «πμÕâ ß√«¡μ«— ª√–∑«â ß ‡√¬’ °√Õâ ß„À√â ∞— ·°ªâ ≠í À“ ª√“°Æ‡ªπì ¿“æ¢“à « ù°“√‡∑°√–®“¥ º≈‰¡âÀπ“â »“≈“°≈“ß®—ßÀ«—¥û Õ¬Ÿ∫à àÕ¬Ê ¢Õâ ¡≈Ÿ ®“°°√–∑√«ß‡°…μ√·≈– À°√≥å √–∫«ÿ “à ªπï ºÈ’ ≈º≈μ‘ ‡ß“–‡æ¡Ë‘ ¢π’È 42 ‡ªÕ√‡å ´πμå ¡—ߧÿ¥‡æË‘¡¢È÷π 59 ‡ªÕ√凴πμå ·≈–≈Õß°Õß ‡æ‘Ë¡¢È÷π 111 ‡ªÕ√凴πμå ´÷Ë߇ªìπº≈¡“®“° ƒ¥Ÿ°“≈ ≈¡ø“Ñ Õ“°“»·ª√ª√«π „πΩíòߺâŸ∫√‘‚¿§ À“°¥ŸÕ¬à“ߺ‘«‡º‘π·≈â« Õ“®®–√Ÿâ ÷°«à“‰¥â√—∫º≈¥’ ¡’º≈‰¡â√“§“∂Ÿ°„Àâ ‡≈◊Õ°°‘πÕ¬à“ß¡“°¡“¬ ·μàÀ“°§‘¥∑∫∑«π„Àâ ∂Ë’∂â«π·≈â« „π∑“ß°≈—∫°—π®–æ∫«à“¡’æ◊™º—° º≈‰¡Õâ °’ À≈“¬ª√–‡¿∑∑¡Ë’ √’ “§“ ßŸ ®ππ“à „®À“¬ ‡™àπ „πÀπ“â ·≈âß¡–π“«Õ“®¡’√“§“ Ÿß∂÷ß≈°Ÿ ≈– 10 ∫“∑ ‡æ√“–μ≈“¥¡’§«“¡μâÕß°“√ ·μà º≈º≈‘μ‰¡à¡’‡π◊ËÕß®“°μ‘¥™à«ßƒ¥Ÿ·≈âß∑Ë’ 24°—𬓬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007

number of golden flies increased during longer summers. Pesticides could not be used because they would kill other useful insects, but when the mango trees started bearing fruit, there were worms inside the fruit. Then the fruit couldn’t be sold either.” Likewise, Dr. Anond thinks that although some plants’ productivity could be stimulated by increased CO2 levels, this will be offset by inappropriate water levels or seasons. Moreover, the impact of high CO2 levels on fertile soil needs to be looked into. The point Dr. Attachai Jintavej of Chiang Mai University was concerned about was the process of mineral production in soil because the nitrogen cycle depends on tiny creatures such as the earthworm. “We have limited knowledge about soil ecosys- tems, but we know they are sensitive to the damp and temperatures of the soil. Any changes would cause the soil to die – that is, no matter how much humus it contains, it is not digested into the soil. This condition cannot be improved by using chemical fertilizer either,” Dr. Anond says. How can Thai people deal with global warming? It is possible that natural disasters in the future could cause more damage than At the same time, an excess of rambu- tans, longan, longong and many other kinds of fruit has led to problems galore. Growers and farmers have demanded the government stop the plunge in fruit prices and the excess of fruit on the market – as seen on the TV news and in newspapers when they destroyed their own produce at town halls. According to the statistics of the Ministry of Agriculture and Cooperatives, this year the rambutan crop was up 42 per cent, the number of mangosteens produced rose 59 per cent and longong output was up a mas- sive 111 per cent, mainly due to a change in the weather. To this end, consumers have been able to take advantage of the excess of fruit. Some- times, however, fruit can be too expensive. For example, lime is often overpriced. It is most expensive at 10 baht a kilo in the dry season because of the huge demand. Another example is that some fruits are out of season and, though they can be enjoyed several times in a year, their quality may not be very high – perhaps rotten or with dark peel. They are also not good enough to be exported. Nobody knows whether this excess fruit phenomenon is here to stay. ¡°‘∂π— πÿ¬“¬π - ∏°π— «¬“§¬¡π 2550 JSuenpete-mSbeeprte-mDbeecrem20b0e7r 2007 25

ดินตาย คือตอใหมีสารอินทรียเทาไหร แตมันไมยอย น่ันหมายถึงจะไมมีสารอาหารกลับมา จะใชปุยเคมีอยาง เดยี วก็ไมไหว สุดทา ยอาจจะตองปรับเปลีย่ นกระบวนการ” ดร.อานนทเปดประเด็นที่สังคมท่ัวไปยังคาดไมถ ึง คนไทยจะรับมอื อยางไรในยคุ โลกรอ น ความเปนไปไดของภัยพิบัติที่จะเกิดขึ้นในอนาคต อาจจะสรางความเสียหายมากกวาท่ีเราคาดการณเพราะ นอกจากแนวโนมความรุนแรงที่เพ่ิมสูงขึ้นแลว ความไมพรอมในการเตรียมรับมือกับความเปลี่ยนแปลงก็เปนอีก ปญหาหน่ึงทีส่ ำคัญ ศุภกร ชินวรรโณ ในฐานะนักวิชาการที่ศึกษาวิจัยเรื่องภาวะโลกรอนมานาน เห็นวา สิ่งท่ีจำเปนที่สุดที่ตอง ทำเพ่ือเตรียมการรับมือ คือการศึกษาขอมูลสภาพภูมิอากาศท่ัวประเทศในอนาคต ซึ่งในปจจุบันยังมีการศึกษาไม เพียงพอ “การเตรยี มการคร้งั แรก เราตอ งเตรยี มใหรกู อ นวา จะเกดิ อะไรขึ้น ขนาดไหน ตอนน้ีเรายงั ไมร ู ไมอ ยา งนน้ั ก็ ไมรูจะเตรียมอะไร จะเตรียมเขื่อนหรือคันก้ันน้ำ คุณกลัวน้ำทวมหรือน้ำแลง ตอนนี้เรายังไมรูชัดเจน ไมรูวาจะ เกิดท่ีไหน ซ่ึงการศึกษาวิจัย ขอมูลท่ีมีอยูตอนนี้เปนแคแนวทางท่ีชี้ทิศทางใหเห็น เรายังขาดความรูเพื่อการ จัดการเตรียมรับมอื กบั ปญหาอยา งจรงิ จัง” ศุภกรชถี้ งึ ปญหา ขณะท่ี ดร.อานนท สนิทวงศ ณ อยุธยา มองวากลไกสำคัญประการหน่ึงที่จะชวยลดปญหาที่จะเกิดขึ้นใน อนาคตได คือการเปดโอกาสใหองคกรทองถ่ินมีสวนรวมในการดูแลจัดการ เพื่อใหเกิดแนวทางท่ีถูกตองและ เหมาะสมกบั ปญ หาของทอ งถ่ิน “เราตอ งเร่มิ คิดวา จะจัดการพ้ืนทีอ่ ยา งไร ตรงไหนเปน พน้ื ทเี่ สีย่ ง ซ่งึ เราตอ งมีภาพอยางชดั เจนท่ัวประเทศ ท่ี สำคญั คือเร่อื งการจดั การพื้นที่ ซ่งึ เปนเรื่องของทองถนิ่ แตละพืน้ ทจ่ี ะใชกลไกการรบั มอื แบบเดียวกนั ไมไ ด แมแ ต ¬“«π“π°«“à ª°μ‘ À√Õ◊ Õ¬“à ߺ≈‰¡πâ Õ°ƒ¥°Ÿ “≈∫“ߪ√–‡¿∑ ∂ß÷ ·¡«â “à ®–¡Õ’ Õ°¡“¢“¬À≈“¬√πÿà ·μ°à Á‰¡à‰¥§â ≥ÿ ¿“æ‡æ√“– ‚¥πΩπÀ≈߃¥‡Ÿ ≈àπß“π ‡πÕÈ◊ „π‡ ¬’ ‡ª≈Õ◊ °‰¡ à «¬  ßà ÕÕ°‰¡à‰¥â Õ¬à“ßπ’ȇªπì μπâ ·≈–ª√“°Ø°“√≥ºå ≈‰¡√â “§“∂°Ÿ · π∂°Ÿ ‡À¡Õ◊ π‰¥‡â ª≈“à Õ¬“à ßπÈ’ °Á‰¡¡à ’„§√√∫— √Õ߉¥«â “à ®–‡ªπì Õ¬“à ßπμ’È Õà ‰ª∑°ÿ Ê ªï πÕ°®“°πÈ—πªí®®—¬¥“â π√“§“¬ß—  ßà º≈μÕà °“√μ¥—  π‘ „®¢Õ߇°…μ√°√ ‡¡◊ËÕ™“« «π∑π‰¡à‰À«°—∫√“§“º≈‰¡∑â ’μË ”Ë °«à“∑ÿπ °Áæ“°—πμ—¥‚§àπ∑‘Èß ·≈â«À—π‰ªª≈Ÿ°º≈‰¡â∑’Ë√“§“¥’μ“¡Ê °—π æÕ∂÷ß«—π∑’˺≈º≈‘μÕÕ° àŸμ≈“¥æ√âÕ¡°—π °Á¡’ ªí≠À“‡√Ë◊Õß√“§“ ‡ªìπ«—Æ®—°√Õ’° ∂÷ß·¡â®–ªØ‘‡ ∏‰¡à‰¥â«à“‡ªìπªí≠À“¥â“π°“√„À⧫“¡√Ÿâ ·≈–π‚¬∫“¬ ·μà°Á‡≈Ë’¬ß‰¡à‰¥â ‡™àπ°π— ∑’Ë®–∫Õ°«“à ‡ªπì º≈°√–∑∫‚¥¬ÕÕâ ¡®“° ¿“æ¥π‘ øÑ“Õ“°“»∑‡Ë’ Õ“·πà‡Õ“πÕπ‰¡à‰¥â ƒ¥Ÿ°“≈∑’Ë·ª√ª√«π‡™àππ’È «à“°—π«à“‡ªπì º≈°√–∑∫¡“®“°¿“«–‚≈°√âÕπ ´÷ßË ∑“ß √». ¥√. ∞ªπ ™Ë◊π∫“≈ ®“°¿“§ «‘™“™«’ «‘∑¬“ §≥–«‘∑¬“»“ μ√å ¡À“«‘∑¬“≈—¬·¡à‚®â √–∫«ÿ à“ ¿“§‡°…μ√°√√¡®–‰¥√â —∫º≈°√–∑∫√πÿ ·√ß¡“°°«“à ¿“§ Õÿμ “À°√√¡ ‡π◊ÕË ß®“°μÕâ ßæßË÷ æ“ πÈ” ¥π‘ Õ“°“» „π°“√‡æ“–ª≈Ÿ° ·≈–∑⓬∑ ’Ë ¥ÿ ®– àߺ≈°√–∑∫μàÕ‡πË◊Õß ∂ß÷ ‡√◊ÕË ß ù§«“¡¡—Ëπ§ß∑“ßÕ“À“√¢Õß¡πÿ…¬åû ™«π ™Ÿ®π— ∑√å ™“« «πÀ—«°“â «Àπ⓬à“πΩßòí ∏π∫√ÿ ’ ‡§¬°≈“à «‰«âÕ¬à“ßπà“§‘¥«à“ çμâπ‰¡â¡π— °‡Á À¡Õ◊ π ß‘Ë ¡™’ «’ ‘μÕËπ◊ Ê ∑Ë¡’ ’Àπ“â ∑’μË Õâ ß ◊∫∑Õ¥‡º“à æ—π∏ÿå ‡«≈“∑Ë¡’ —πÕÕ°≈°Ÿ π–à §π‡√“°¡Á °— ®–§‘¥«à“ ‡æ√“–μπâ ¡π— Õ¥ÿ ¡ ¡∫√Ÿ ≥‡å ≈¬μ°≈Ÿ° ·μ∑à ’Ë ®√‘ß·≈â« Õ“®‡ªìπ‡æ√“– ¿“æ·«¥≈âÕ¡√Õ∫Ê μâπ‰¡â ¡—π‰¡à¥’Õ¬à“ß¡“° μâπ‰¡â¡—π°Á°≈—«μ“¬ ‡≈¬æ¬“¬“¡ÕÕ°≈Ÿ° ÕÕ°º≈„ÀâßÕ°‡ªìπμâπ„À¡à ◊∫‡ºà“æ—π∏åÿ  —߇°μ¥Ÿ‰¥â Õ¬à“ßμâπ¡–¡à«ß∑Ë’ª≈Ÿ°„π√È—«∫â“π∑’Ëμ‘¥∂ππ μ‘¥≈Ÿ°¥’®—ß ∫“ß∑’°Á 쥑 ∑—Èßªï ·μà‰Õâ∑’˪≈Ÿ°μ“¡ «π‰¡à§àÕ¬Õ¬“°®–ÕÕ° ‰Õμâ πâ ¡–¡à«ß„π‡¡Õ◊ ß¡π— Õ“®®–‚¥π§«—π√∂¡“°°Á‰¥â ¡π— °≈«— 쓬 ‡≈¬μâÕߢ¬—π¡’≈Ÿ°é ∂â“„§√‡§¬‰¥â¬‘π‡§≈Á¥«‘™“‚∫√“≥ ∑’Ë·π–π”„ÀâÀ“μ–ªŸμ—«„À≠àÊ μÕ°‡¢â“‰ª∑’Ë≈”μâπ¢Õß¡–¡à«ß∑’ˉ¡à¬Õ¡ÕÕ°≈Ÿ° À≈—ß®“°πÈ—π‰¡àπ“π°Á®–‰¥â‡ÀÁπ¥Õ°‡ÀÁπº≈¡–¡à«ß‡μÁ¡μâπ °Á§ß®–‰¡à·ª≈°„®°—∫·π«§«“¡§‘¥¢Õß ™«π ™Ÿ®—π∑√å ∑ ’Ë «π∑“ß°∫— §«“¡‡™ËÕ◊ ¢Õߧπ∑—Ë«‰ª „π¢≥–∑‡’Ë √“¥’„® ‰¥°â π‘ º≈‰¡â„π√“§“∂°Ÿ πÕ°®“°®–Õ¬∫àŸ π§«“¡‡®∫Á ™”È ¢Õ߇°…μ√°√·≈«â ¬ß— Õ“®®–Õ¬∫Ÿà 𧫓¡ ∑°ÿ ¢∑å √¡“πμÕà  ¿“æ·«¥≈Õâ ¡ ¥‘πøÑ“Õ“°“» ¢Õ߇À≈à“μπâ ‰¡â¥«â ¬ °Á‡ªπì ‰¥â ❊ 26 °—𬓬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007

what we currently anticipate because the statistical trend shows an increasingly severe 27 impact while our readiness to promptly handle the situation remains poor. Dr. Supakorn Chinwanno suggests that immediate studies on global weather be carried out, because the current information is insufficient. “The first thing we should prepare is our understanding of the current situation. If we don’t know the state of the environment clearly, how can we prepare the solutions – such as when and where to build a dam? Right now, the existing research or surveys just provide guidelines, but we still lack knowledge about how to seriously prepare for the problems,” Dr. Supakorn says. In addition, Dr. Anond suggests that local communities or organizations should play a key role in management and problem-solving. “We must start thinking how to manage the areas, like where the risk zones are. We must have a clear picture of the whole country. More importantly, land management is a matter for local communi- ties’ commitment. Different communities, even in the same province, have different problem-solving methods. Beyond that, however, proper knowledge is needed, not just campaigns, although global campaigns are essential in making everyone under- stand the problem. We must start doing all these things.” In the past, many people have seen global warming and its impacts only one- dimensionally, but now the consequences have become more complex covering vari- In addition, prices play a vital role in growers’ decisions. When the price of producing fruit becomes cheaper than their capital investment, growers cut down their plants and change to cultivating new, higher-value crops. But they will only face price problems again later on. There is no denying the fact that they are not provided with good advice while the government policy on solving this problem is not particularly clear. Indirectly, climate change, however, plays a part in the problem. Global warming causes changes in weather patterns. Associate Professor Dr. Thapon Cheanban, from the Department of Biology at Maejo University’s Faculty of Science, said that the agricultural field will be adversely affected by global warming more than the industry. This is because the agricultural industry has to rely on the weather. And this problem will eventually affect “the stability of people’s food chain”. Chuan Choochan, head agriculturist in the Thonburi area said, “A tree has life, which is simi- lar to other living things. One of its duties is to spread its seeds. People may think that the tree bears fruit because it is fertile. In reality, the tree may be scared of dying due to a bad environ- ment so it bears fruit to pass on its genes. Take a closer look at mango trees which are grown in areas close to fences near roads – they always have lots of fruit on them, sometimes the whole year. On the other hand, it is hard for mango trees, which are grown on plantations, to bear fruit. In short, mango trees which are grown in the city may be afraid of death due to the smoke and fumes so that is why they bear fruit.” Have you ever heard of the traditional advice to hammer a nail into a mango tree which does not bear any fruit? Not long afterwards, the fruit will come. This is Mr. Chuan’s perspective, and it is pretty much completely opposite to most people’s views on the matter these days, but it certainly deserves attention. While we are happy enjoying cheap fruit at all times of the year, this causes the growers distress while the trees will also be in torment as the climate changes. ❊ °π— ¬“¬π - ∏π— «“§¡ 2550 September - December 2007

จังหวัดเดียวกันวิธีการรับมือก็ไมเหมือนกัน ฉะน้ันทองถ่ินมีบทบาทสำคัญมาก กอนทองถิ่นจะทำอะไรไดตองมี ความรูที่ดี ตอนนี้ส่ิงท่ีเราตองเรงทำ ไมใชแคการรณรงค การรณรงคระดับประเทศก็จำเปนในการสรางความ เขาใจ คอื เนนเอาขอ มลู พืน้ ฐานหรอื หลักการมาเลา แลว ระดบั พ้นื ท่ีกต็ อ งเริม่ ดำเนินการ” ดร.อานนทกลา ว ที่ผานมาคนจำนวนมากมองปญหาและผลกระทบจากภาวะโลกรอนในแงสิ่งแวดลอมดานเดียวเทานั้น แต ปจจุบันความสัมพันธระหวางเราแตละคนกับปญหาน้ีในมุมตางๆ ไดขยายขอบเขตออกไปอยางกวางขวางมาก ขึ้น อยางผลกระทบในเชิงเศรษฐกิจ ซึ่งตอไปภาวะโลกรอนอาจกลายเปนหนึ่งในเง่ือนไขในการกำหนดนโยบาย การคา ในเวทีการคา สากลเรมิ่ มีการพดู ถึงมลู คามลภาวะที่ผูผลติ ตน เหตขุ องการปลอยกาซเรือนกระจกท่ีตอ งจาย อยา งภาษีคารบ อนหรือ Carbon tax เหลานีเ้ ปนตน ในสายตาของ ดร. อานนทมองวา ธุรกิจท่ีจะไวตอผลกระทบมากคือการทองเที่ยว หากทวาคนทั่วไปยังมิได สนใจ “อยา งเชน ฝนตกตรงนีม้ ากขนึ้ การระบาดของยงุ กม็ ากขนึ้ นกั ทอ งเท่ียวกอ็ าจไมม า ถงึ ตอนนี้ภัยมาจออยูตรง หนาแลว ท่ีพูดถึงไมไดพูดใหตระหนก แตพูดใหคิด สมมติปหนา เยอรมนี ประเทศสแกนดิเนเวีย ซ่ึงใหความ สำคัญตอสิ่งแวดลอมและเปนตลาดทองเที่ยวท่ีใหญที่สุดของไทย เขาเกิดตระหนักเรื่องภาวะโลกรอน แลวไมมา แค 20 เปอรเ ซน็ ต เราก็หนามืดแลว ” ดร.อานนทก ลาว ขณะเดียวกันการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศก็จะเขาไปมีอิทธิพลกับผูผลิตและผูบริโภคมากข้ึน ในฐานะผู ผลิตอาจจะตองหามาตรการการลดมลภาวะที่กอใหเกิดโลกรอนมากขึ้น เพ่ือใหสามารถแขงขันในเวทีการคาโลก ได หรือการหารูปแบบวิธีการเพ่ิมผลผลิตในสภาพภูมิอากาศท่ีเปล่ียนแปลง สวนผูบริโภค ทัศนคติและรสนิยม การเลือกซื้อสินคาก็อาจเปลี่ยนแปลงไป โดยจะเนนสินคาท่ีเปนมิตรกับส่ิงแวดลอมหรือสินคาที่เปนมิตรกับ ภูมิอากาศ (climate friendly) โดยเฉพาะผูบริโภคในประเทศแถบทวีปยุโรป ญีป่ นุ อเมรกิ า เปนตน มาตรการการเตรียมรับมือกับความเปลี่ยนแปลงที่อาจเกิดข้ึนในอนาคต การแกไขปญหาผลกระทบจาก ภาวะโลกรอนจึงมอิ าจจำกดั ขอบเขตเฉพาะภัยพบิ ตั ิจากธรรมชาติ แตยังรวมถึงสุขอนามยั สภาพการเปลี่ยนแปลง ทางสังคม และเศรษฐกิจ ซ่ึงหมายถงึ ทุกเรื่องทส่ี มั พันธกบั มนุษย เราไมช วยโลก แลวใครจะชว ยเรา สัญญาณเตือนจากธรรมชาติ ทำใหประชาคมโลกตระหนกั วามนุษยกำลังกาวเขา สยู ุคโลกรอนแลว ดังน้นั ทุก ฝายจึงควรรวมกนั หาวิธีการลดปญหานอี้ ยางจริงจัง ท้งั การจัดการปญ หาในระดับประเทศ การกำหนดนโยบายลด กาซเรือนกระจก รวมถึงการปรับเปล่ียนพฤติกรรมสวนบุคคล อยางการลดการใชพลังงานอยางส้ินเปลือง หรือ การหันมาใชสินคาท่เี ปนมิตรกบั ภูมิอากาศ (Climate friendly) เปนตน แตอยางไรก็ตาม ผลกระทบจากภาวะโลกรอนก็ยังดำเนินตอไป แมวามนุษยจะปรับเปลี่ยนทัศนคติและวิธี การที่ชวยกันดูแลส่ิงแวดลอมก็ตาม เน่ืองจากผลกระทบที่เกิดขึ้นในวันน้ี เปนผลจากส่ิงที่ทำไปในอดีต ถึง กระน้นั ภารกจิ ในการดูแลโลกก็ยงั จำเปนตอ งดำเนินตอ ดร.อานนทฟนธงวา การชวยกันในวันน้ีไมใชจะชวยทำใหโลกกลับมาเหมือนเม่ือ 100 ปท่ีแลว หากทวา เปน การชะลอปญหา “เรามองวาถาคนในโลกไมสนใจเรื่องสิ่งแวดลอม ปริมาณคารบอนไดออกไซดอาจจะเพ่ิมข้ึนถึงพันสวนใน ลานสวน แตถา มองโลกในแงดี มีการรณรงค กอ็ าจจะไมเ พ่มิ จากปจจุบนั ที่ 360 สวนในลา นสว น สิง่ นช้ี ีใ้ หเ หน็ วา ถาคนในโลกรวมมือกัน อยางนอยๆ โลกไมไดถอยกลับ แตสามารถหยุดการเพิ่มได มันมีสัญญาณที่ดีอยู แตถาไม ชวยกนั เลย ความเขม ขน กจ็ ะพงุ สูงข้นึ เรื่อยๆ” ดร.อานนทใหความเหน็ คนจำนวนมากอาจไมเช่ือวามนุษยสามารถเปลี่ยนแปลงโลกได แตผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิ อากาศท่เี กดิ ข้ึนในวันน้ี คอื บทพิสูจนว ามนุษยม พี ลังมหาศาล และหากเราแปรเปล่ยี นพลังอันมหาศาลนไ้ี ปในทาง ท่สี รา งสรรค ก็อาจพบวามสี งิ่ ดๆี อกี มากมายท่จี ะเกิดขึน้ ในโลกสีน้ำเงนิ ใบนี้ ❊ 28 °π— ¬“¬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007

...“If people are not concerned about the environment at all, the mCOill2iornat..i.o. in the atmosphere will soar to 1,000 parts per ous kinds of activities, such as economic activity. Global warming has become a part 29 of trade policies, as with the CO2 emissions trade and carbon tax. From Dr. Anond’s perspective, the most sensitive business is tourism, while people in general are not aware of this. “If this region has heavy rain, the number of mosquitoes will increase, and then tourists may hesitate to come. I don’t want to make anyone panic, I just want to encourage people to think about it. For instance, if tourists from Germany or Scandinavian countries, our biggest markets, who are very concerned about the environment – if they are worried about global warming and 20% of them refuse to travel here, then we are in trouble.” Climate change is also having an increasing impact on manufacturers and con- sumers. Manufacturers will need a measure to reduce the amount of pollution they produce, which drives global warming, or to increase their productivity under a changed environment, while still keeping their competitiveness to survive in the global economy. For consumers, especially in Europe, Japan and America, their pur- chasing attitudes and habits will change by supporting more environment-friendly or climate-friendly products. Further action to prepare for changes in the future should also cover the aspects of health, society and the economy. If we do not help our world, who will? Evidence of climate change is becoming incontrovertible. Thus every party should participate in problem-solving, in accordance with national efforts, such as the poli- cies of greenhouse gas reduction and changing individual behavior, like reducing the use of unnecessary energy or using climate-friendly products. Even though the impact from global warming continues and our world cannot return to the way things were 100 years ago, as what we are facing now is the conse- quence of past activities, Dr. Anon says that cooperation by people around the world will help delay the onset of the problems. “If people are not concerned about the environment at all, the CO2 ratio in the atmosphere will soar to 1,000 parts per million. Under a positive scenario, global warming campaigns will help sustain steady CO2 quantities, at the current ratio of 360 parts per million. This indicator shows that increases in CO2 levels can be stopped if everyone commits to it,” Dr. Anon says. Many people may not believe they can help change the world, but the current impacts of climate change are proof that human beings have the potential to do so. If we turn our energy towards creative activities, many wonderful things could happen to our Earth. ❊ °π— ¬“¬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007

¡‡’ ∑π „ππ“¢â“« ‚®∑¬∑å Ëμ’ Õâ ߇μ√’¬¡ °—𬓬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007 §«“¡æ√âÕ¡Õ¿≠‘ ≠“ «¿‘ “μ–‚¬∏‘π าวะโลกรอนกำลังกลายเปนปญหาที่สำคัญและทาทายความ สามารถของมนุษยชาติวาจะจัดการปญหานี้ไดอยางไร จาก ภขอมูลเบื้องตน ทุกคนทราบกันดีอยูแลววาภาวะโลกรอนสงผล ใหอุณหภูมิแปรเปลี่ยน คลื่นความรอนถาโถมเขาสูประเทศแถบ ยุโรป ระดับน้ำทะเลเพิ่มสูงข้ึน อันนำไปสูสภาพการกัดเซาะชายฝงที่รุนแรง กระจายตัวอยูท่ัวๆ ไปตามบริเวณตา งๆ ของโลก ปรากฏการณเหลาน้ีมาจากการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดจำนวน หลายลานตันตอปท่ีเกิดจากการเผาผลาญเชื้อเพลิงของภาคกิจการขนสงและ ภาคอุตสาหกรรมตางๆ ซึ่งผูเกี่ยวของกับภาคสวนดังกลาวกำลังใชความ พยายามอยางมากที่จะลดการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด ในขณะที่ภาคการเกษตรเอง ก็กำลังต้ังคำถามกับผลงานวิจัยหลายตอ หลายช้ินท่ีออกมาระบุวา การทำนาดวยวิธีแบบด้ังเดิมเปนตัวการสำคัญท่ีกอ ใหเกิดการปลดปลอยกาซมีเทนจำนวนมหาศาลสูช้ันบรรยากาศ ในขณะที่นัก วิชาการอีกฝายหน่ึงออกมาใหขอมูลอีกดานหน่ึงวา ภาคการเกษตรไมไดเปน ตัวการที่ปลดปลอยกาซมีเทนที่มีนัยสำคัญตอกระบวนการเกิดภาวะโลกรอน เชนเดยี วกับกา ซคารบอนไดออกไซด รศ.ดร.สิรินทรเทพ เตาประยูร ประธานสายส่ิงแวดลอมบัณฑิตวิทยาลัย รวมดานพลังงานและสิ่งแวดลอม (JGSEE) ไดเปดเผยผลการวิจัยวาปริมาณ การปลอยกาซมีเทนจากนาขาวคิดเปนรอยละ 10 ของการปลอยกาซเรือน กระจกท้งั ประเทศ หรือประมาณ 40 ลานตนั คารบ อนไดออกไซดเ ทยี บเทา ซงึ่ นบั เปนสดั สว นท่ีนอ ยมากเมอื่ เทียบกับภาคพลงั งาน ทั้งน้ี ขอมูลของ World Resources Institute (WRI) เมื่อป 2543 ระบุวา การปลอยกาซเรือนกระจกข้ึนสูบรรยากาศของประเทศไทยมีอัตราการปลอย เพียงรอยละ 0.8 ของการปลดปลอยกาซเรือนกระจกทั่วโลก และถูกจัดใหอยู ในลำดับที่ 26 ในสายตาของ รศ.ดร.สิรินทรเทพจึงมองวา ประเทศไทยควรมี 30

Methane in Paddy Fields: Preparing is Better than a Cure Apinya Wiphatayothin Global warming has become a pressing problem. As we are now all aware, °—𬓬π - ∏π— «“§¡ 2550 September - December 2007 the phenomenon has made tempera- tures fluctuate, caused heat waves in many European countries, and led to rising sea levels, which in turn has sped up coastal erosion around the world. The main cause of global warming is the mil- lions of tons of carbon dioxide emitted annually from fuel combustion processes in transportation and the industrial sector. Efforts are under way on all fronts to curb these emissions. The agricultural sector has frowned upon research work which has blamed traditional farming methods for emitting large quantities of methane into the atmosphere. Many academics argue that unlike carbon dioxide, methane has little to do with global warming. Asst. Prof. Sirinthornthep Taoprayoon, of the Joint Graduate School of Energy and Envi- ronment (JGSEE), said research has found that methane gas released from rice plantations accounts for 10% of the country’s greenhouse gas emissions, which is equivalent to just 40 million tons of carbon dioxide. This amount is very low when compared with emissions from the energy sector. 31

มาตรการเพ่ือลดกาซเรือนกระจกโดยเฉพาะในภาคพลังงาน อัน According to the World Resources Institute’s ประกอบดวยสาขาหลัก ไดแก สาขาขนสง สาขาการผลิตไฟฟา statistics in 2000, greenhouse gas emissions in และสาขาอุตสาหกรรม ใหมากกวาการออกมาตรการใดๆ เพื่อลด Thailand accounted for 0.8% of global emissions, กาซมีเทนในนาขาว นอกจากน้ี ประเทศไทยยังสามารถลดกาซ which put Thailand in 26th place in the list of pol- คารบ อนไดออกไซดไดมากขน้ึ อีกภายในเวลา 5 ปขางหนา หากหนั luters. Asst. Prof. Sirinthornthep therefore advised มาใชพลังงานหมุนเวียนมากข้ึน โดยจะชวยใหลดการปลอยกาซ that measures to cut back on greenhouse gas เรือนกระจกไดประมาณรอยละ 10 และหากใชพลังงานหมุนเวียน emissions should focus more on the energy sector, รวมกับมาตรการใชพลังงานอยางมีประสิทธิภาพ จะชวยลดไดถึง particularly transportation, electricity generation รอยละ 16 เมอ่ื เทยี บกับการทไี่ มมีมาตรการใดๆ ออกมาใชเลย and industry, rather than on farming. Greenhouse gas emissions could be cut by 10% over the next สำหรับการเกิดกาซมีเทนในนาขาวน้ัน สาเหตุเกิดจากการขัง five year with the use of renewable energy and นำ้ ทำใหเกดิ สภาวะไรอ ากาศในดินนา เม่อื จุลินทรียท อ่ี าศัยอยใู นดนิ by 16% when coupled with more effective energy นายอยสลายสารอินทรียที่ตนขาวและรากขาว ก็จะปลอยกาซ consumption. มีเทนลงสูดินนา โดยกาซมีเทนท่ีเกิดข้ึนจะถูกปลดปลอยสู บรรยากาศมากที่สุดผานทางชอ งวา งในลำตน ของขาว In methane emissions from rice fields, water- logged fields block the oxygen supply from the จากการทำวิจัยเร่ือง “อิทธิพลของการระบายน้ำตอการปลอย atmosphere, resulting in the fermentation of กาซมีเทนและกาซไนตรัสออกไซดจากนาขาว” ของบัณฑิต organic matter in the soil. Methane, a major end- วิทยาลัยรวมดานพลังงานและสิ่งแวดลอม พบวา ชวงเวลาที่มีการ product of anaerobic fermentation, is released ปลอยกาซเรือนกระจกมากท่ีสุดคือชวงท่ีตนขาวเร่ิมออกดอก ออก from submerged soil into the atmosphere through รวง the roots and stems of rice plants. “ถึงแมวาเราจะยังไมมีความจำเปนที่จะลดกาซตัวนี้ในนาขาว In a research study on the “Impacts of water แตก็ใชวาจะไมมีวิธีใดเลยที่สามารถลดการปลดปลอยกาซมีเทนสู drainage on methane and nitrous oxide fluxes ชั้นบรรยากาศโลก มีงานวิจัยหลายชิ้นที่ออกมายืนยันวา การลด from paddy fields,” the JGSEE found greenhouse กาซเรือนกระจกชนิดน้ีสามารถทำไดดวยวิธีการท่ีไมยุงยากมาก gas were mostly detected during the period when นกั ” รศ.ดร.สริ นิ ทรเทพกลา ว rice plants bear flowers and seeds. ตัวอยางเชนหากชาวนามีความตองการลดการปลอยกาซ “There are many simple ways researchers มีเทนก็สามารถทำไดโดยการเล่ือนการปลอยน้ำออกจากนาไป have suggested to cut methane gas emissions from ในชวงท่ีตนขาวกำลังออกดอก ออกรวง เนื่องจากเปนชวงที่มีการ rice paddies,’’ she said. ปลอยกาซมีเทนมากท่ีสุด การดึงน้ำออกจากนาจะทำใหดินนากลับ คืนสูสภาพมีออกซิเจน ทำใหจุลินทรียชนิดท่ีไมใชออกซิเจนไม °—𬓬π - ∏π— «“§¡ 2550 SSeepptteemmbbeerr -- DDeecceemmbbeerr 22000077 สามารถยอยสลายสารอินทรียได จากนั้นจึงสูบน้ำกลับเขานา ภายใน 3 วัน วิธีการเชนน้ีจะชวยลดการปลอยกาซมีเทนได ประมาณรอยละ 30 – 40 จากปริมาณการปลอ ยเดิม เชนเดียวกับการศึกษาการเกิดกาซมีเทนในนาขาวของคณะ เกษตรศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน ซึ่งจากผลการวิจัยสรุปวา สาเหตุของการเกิดกาซมีเทนเกิดจากการที่เกษตรกรไมประหยัดน้ำ ในการทำนา โดยใชวิธีการปลูกแบบปลอยใหน้ำขังในนาขาวตลอด ฤดูกาล ซึ่งเอ้ือตอกระบวนการเกิดกาซมีเทน ทางแกไขคือควรมี การแนะนำใหชาวนาใชน้ำแบบพอเพียง และลดจำนวนวันที่น้ำขัง ในการทำนานจาก 92 วัน เปน 70 วัน ซึ่งจะชวยลดการปลอยกาซ มีเทนตลอดฤดกู าลไดถ งึ รอยละ 58.4 พัชรี แสนจันทร หัวหนาโครงการวิจัยของมหาวิทยาลัย ขอนแกน แนะนำวา วิธีการลดกาซมีเทนจากนาขาวโดยไมกระทบ ตอผลผลิตขาวทำไดโดยการผสมผสานเทคโนโลยีการเกษตร คือ การปลอยใหดินแหงกอนเวลาเก็บขาว 2 สัปดาห รวมท้ังไมควร ปลูกขาวนาปเร็วเกินไป เพราะขาวที่มีอายุนานจะปลอยกาซมีเทน จำนวนมาก และการทำนาหวานจะชวยลดกา ซมเี ทนมากกวานาดำ 32

ปจจุบันนักวิทยาศาสตรเร่ิมใหความสำคัญกับการลดปริมาณกาซ An example is to drain paddy fields when มีเทนรองลงมาจากกาซคารบอนไดออกไซด เน่ืองจากกาซมีเทน rice starts to bear flowers and seeds in order สามารถอยูในช้ันบรรยากาศไดมากกวา 20 ป ท่ีผา นมา การประเมินการ to allow more oxygen into the soil, thus pre- ปลอยกาซมีเทนจากนาขาวของโลกอยูในชวง 0.0025 – 0.0150 กรัมตอ venting anaerobic fermentation. Then, pump ป และเพ่ิมข้ึนในอัตรารอยละ 0.8 – 1.0 ตอป โดยประเทศท่ีพัฒนาแลว water into the field over the next three days. ทางซีกโลกตะวันตก มักอางถึงประเทศที่ปลูกขาวในแถบเอเชียอาคเนย This will bring methane emissions down by วา มีการปลอยกาซมีเทนในปริมาณสูง และจากการประเมินการปลอย 30-40%. กาซมีเทนจากนาขาวของประเทศไทยในปจจุบันซึ่งเปนไปตามแนวทาง ของ IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) ก็ถูกวิจารณ Research by Khon Kaen University’s วา เปนการคำนวณทย่ี งั ไมเ หมาะสมกับประเทศไทยนัก เน่อื งจากเปน การ agriculture faculty concluded that irrespon- ประมาณการโดยขาดการนำปจจัยในการทำนาขาวท่ีแทจริงในประเทศ sible water consumption is the main cause of ไทยมาพิจารณา เพราะขาดขอ มลู และรายละเอียดตางๆ ที่ชัดเจนพอ methane emissions. Rice fields are being left under water all the time. The way to solve ถึงแมวาประเทศไทยยังไมมีแนวทางที่ชัดเจนมากนักในการลด this would be better water consumption and ปริมาณการปลอยกาซมีเทนในนาขาว แตลาสุดไดมีความพยายามจาก reduction of the field flooding period from กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอมที่ออกมาแสดงความคิด 92 to 70 days, which would reduce methane เหน็ วา การลดกา ซมีเทนจากนาขาวจะเปน เปา หมายสำคัญของกระทรวง emissions by 58.4%. เพ่ือลดการปลดปลอยกาซเรือนกระจกสูช้ันบรรยากาศ แตอยางไรก็ตาม ทางกระทรวงยังไมไดระบุถึงมาตรการท่ีจะนำมาใชเพ่ือบรรลุ Patcharee Sanchan, who heads the วัตถุประสงคดังกลาว ในขณะเดียวกันนักวิชาการและนักวิจัยดาน research project, suggested draining the ส่ิงแวดลอมไดออกมาแสดงความไมเห็นดวยกับแนวคิดของกระทรวง fields two weeks before harvesting. She also โดยเกรงวาประเทศไทยอาจจะเสียเปรียบในการตอรองเร่ืองการลดกาซ discouraged early rice planting – the longer เรือนกระจกในอนาคต โดยอีกสวนหน่ึงภาคเกษตรเองก็ยังไมมีความ the rice grows, the more methane is released. พรอมหรือความเขาใจอยางเพียงพอท่ีจะนำวิธีการลดกาซเรือนกระจก The paddy sowing technique would do the มาใชปฏิบัติอยางจริงจังและมีประสิทธิภาพสูงสุด และนอกจากน้ีการ environment less harm than transplanting เปลี่ยนแปลงหรือการสรางภาระใดๆ ใหกับภาคการเกษตร ยอมจะนำไป rice seedlings. สูปญหาความม่ันคงของประเทศได เพราะภาคเกษตรเปนภาคสวนที่ สำคัญและออนไหวเน่ืองจากเปนรากฐานการพัฒนาเศรษฐกิจของ Scientists have lately shifted their focus ประเทศ โดยประเทศไทยเปนประเทศที่สงออกขาวเปนอันดับหน่ึง from methane to carbon dioxide because ของโลกดวยปริมาณ 7.50 ลานตันตอป มลู คามากกวา 93,574 ลานบาท methane affects the earth’s atmosphere for a shorter period of some 20 years. Methane °π— ¬“¬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007 released from rice fields throughout the world amounts to 25-150 tetragrams annually and is rising at an annual rate of 0.8-1.0%. West- ern countries often blame Southeast Asian nations for massive methane emissions. But their assessments of methane emissions from rice fields in Thailand, which is based on the Intergovernmental Panel on Climate Change, has missed a lot of information and detail. The Natural Resources and Environment Ministry recently set reduction of methane emissions from rice fields high on its agenda, although concrete measures to do so have not yet been drawn up. The move was strongly opposed by environmental academics and researchers, who feared the country’s advan- tages in global warming negotiations would be compromised. Also, the ministry is not ready and does not fully understand how to reduce greenhouse gases. Any change would add to the pressures farmers face and thereby 33

และเปนประเทศที่ผลิตขาวไดมากเปนอันดับหกของโลก ซึ่งปจจุบัน comprise a threat to national security. Thailand ยังไมมีใครออกมาประเมินผลกระทบของประเทศถาไทยตองมีพันธ is the world’s No. 1 rice exporter, supplying 7.5 กรณีท่ีจะลดกาซมีเทนเชนเดียวกับประเทศท่ีพัฒนาแลวหลาย million tones of rice each year, or 93,574 million ประเทศท่ีมีพันธกรณีในการลดกาซคารบอนไดออกไซดจากภาค baht’s worth. Thailand is ranked sixth in rice อุตสาหกรรม production volume. No assessment has been made yet about the impacts on the country if it อยางไรก็ดี ขอตกลงตามพิธีสารเกียวโตกำลังจะหมดอายุลงในป commits to reducing methane emissions, which พ.ศ. 2555 ซึ่งขอตกลงใหมยังไมมีใครออกมายืนยันอยางชัดเจนวาจะ would be similar to binding developing countries ไมนำเอาการลดการปลดปลอยกาซมีเทนในนาขาวมาเปนขอกำหนด into cutting their carbon dioxide emissions in the บังคับประเทศกำลังพัฒนาใหต อ งลดกา ซมีเทนลง industrial sector. ถามองยอนกลับไปยังงานวิจัยที่ออกมาระบุวา การลดกาซมีเทน The UN’s Kyoto Protocol will expire in 2012. สามารถทำไดโดยลดปริมาณการใชน้ำลงและลดปริมาณวันขังน้ำใน It has not been confirmed whether methane นาขา ว กน็ าจะเปนทางออกทน่ี า จะเปน ไปไดแ ละไมก ระทบตอ วถิ ชี วี ิต in rice plantation will be included in any new เกษตรกรมากนัก เพราะปจจุบันมีการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศท่ี treaty. รุนแรงและสงผลกระทบตอภาคการเกษตร ก็ถึงเวลาแลวท่ีเกษตรกร ตองเรียนรูและเตรียมความพรอมที่จะรับมือกับวิถีการเกษตรท่ีแปร Many research studies have concluded that เปลี่ยนไป การใชน้ำในนาขาวท่ีนอยลง การพัฒนาสายพันธุขาวที่ใช methane emissions from rice paddies can be น้ำนอย แตใหผลผลิตสูง กำลังเปนส่ิงทาทายที่สำคัญของนักวิจัยและ curbed by using less water and reducing the หนวยงานภาครัฐที่จะตองตอบโจทยและสนองความตองการ flooding period. This suggestion seems feasible การเกษตรแบบใหมท พ่ี รอมรับมอื กับภาวะโลกรอน for farmers. With the threat of climate change, farmers should learn to adjust to new farming การรูกอนและเตรียมความพรอมกับส่ิงที่คาดวาจะเกิดข้ึนใน techniques. Researchers and the public sector อนาคต ยอมเปนการหาทางออกที่มีประสิทธิภาพและลดความเสีย must develop new rice varieties that use water หายกับวิถีชีวิตของเกษตรกรไดมากท่ีสุด และถาในกรณีท่ีแยที่สุดท่ี more efficiently and which have higher yields. ตองลดมีเทนในนาขาว ก็เปนไปไดวาอาจจะไมสงผลกระทบอะไรเลย ตอภาคเกษตรหากมีความพรอมท้ังทางดานความรูและเทคโนโลยี Farmers would be far better off being well- อยา งเพยี งพอ ❊ prepared and technologically-equipped for the unexpected, especially for the worst-case sce- เออื้ เฟอภาพบางสวนโดยกลุมนิเวศวัฒนธรรมอสี าน nario where bringing down methane emissions Some of the photos are by courtesy of the Isaan Ecological is made mandatory. ❊ Culture Group. °—𬓬π - ∏π— «“§¡ 2550 September - December 2007 34

‡ âπ∑“ß ‡’ ¢’¬« GREEN LINE ‚≈°√âÕπ∫π Global Warming À≈ß— §“∫â“π on My Rooftop ใ‡√ÕË◊ ß/¿“æ °âŸ™“μ‘ °ÿ≠™√ ≥ Õ¬∏ÿ ¬“ นขณะที่ผมกำลังมุงมั่นอยูกับงานออกแบบบานใหเจาของ Story/Photos Koochart Kunjara บานหลังหน่ึงที่ภูเก็ต ผมก็ตองคิดหนักละครับ เพราะบานท่ี Na Ayuttaya ลูกคาตองการน้นั เปนบานสไตลโ มเดริ น ถาจะใหอธิบายคราวๆ ก็ใหนึกถึงบานตามแบบฝรั่งที่มีรูป My head is spinning as I work on a ทรงเลขาคณิต ท่ีมีท้ังเปนแบบกลองสี่เหล่ียมบาง ทรงกระบอก design for a house on the resort island บาง เอามาตอๆ กันใหมีรูปทรงงดงามตามแบบสถาปตยกรรม of Phuket. This is because my customer สรางดวยคอนกรีตและกออิฐฉาบปูนแทบทั้งหลัง หลังคาก็เปน has specifically ordered modern Western style แผนคอนกรตี เพอ่ื ใหไ ดรูปทรงตามตองการ architecture. ในแวดวงกอสรางดวยกัน ตางเปนที่รูกันดีครับวาบานรูป Just imagine a European house in simple แบบน้ีมักมีปญหากับสภาพแวดลอมเมืองไทย แผนหลังคา geometric shapes of concrete square blocks and คอนกรีตที่วามักจะร่ัวอยูเสมอ เพราะวาถึงฤดูฝนทีไรบานเราก็ฝน cylinders piled up artistically under a flat concrete ตกหนักใชยอย พอฤดูรอนก็รอนจัด รอนๆ เย็นๆ อยูอยางน้ี rooftop. หลังคาคอนกรีตก็แตกเปนรอยใหน้ำซึมได รับประกันวาไมก่ีป ร่ัวแนนอนครับ ชาเร็วข้ึนอยูกับชางที่กอสรางทำระบบกันซึมดี Construction experts are in general agreement หรือเปลา แตท่ีมากอนเปนอันดับหนึ่งเลยก็คือความรอน อยูปบ that this style of modern house is a real headache รอนปุบ ไมตองรอถึงหลายป ก็หลังคาคอนกรีตน่ีแหละตัวดูด when put in the Thai context. ความรอนเลย แลวไมดูดเปลา ยังถายเทลงสูตัวอาคาร ดวยความที่ เมืองฝรั่งมีสภาพอากาศสวนใหญหนาวเย็น เขาก็อยากใหบาน The concrete roof constantly sustains cracks and leaks due to the extreme weather. Thailand °π— ¬“¬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007 experiences heavy downpours in the rainy season and sweltering summers in the dry season. The cracks develop over the course of a few years and their extent depends upon the quality of the anti- crack coating that the contractor applies. 35

ไดรับความอบอุนจากแสงแดด แตพอยกบานแบบนี้มาต้ังที่ บานสไตลโ มเดิรนเพ่ิมความรอ นใหก บั ผอู ยูอาศัย ประเทศไทย ลองนึกดูสิวาเวลากลางวันอากาศในบานจะรอนแค ไหน คงตองพ่ึงแอรอยางเดียวเลย และดวยความที่ลูกคาของผม Modern-style housing adds heat to the residences. ชอบบานสไตลโมเดิรน จึงไมตองการหลังคาทรงสูงรูปจั่วหรือ ปนหยาเพราะมันไมเขากันบานรูปแบบน้ี ผมก็เลยจินตนาการวา A fact of life is the heat. The concrete rooftop ในอีกกี่ปขางหนาเจาของบานจะตองจายคาไฟฟารวมถึงคาทำนุ absorbs the heat of the sun’s rays and releases it บำรงุ แพงลิบลิ่วแนนอน inside the building. The clever Western design is aimed at keeping the house warm in cold coun- นี่คือความอึดอัดของสถาปนิกไทยในเวลาน้ีครับ ที่ไมอาจ tries, not in a tropical setting like Thailand. So โนมนาวลูกคาที่มีรสนิยมอันแนวแนใหหันมาชอบแบบบานท่ี air-conditioning can be the savior for a concrete เหมาะสมกับภูมิประเทศของเราได ดวยความสำนึกในจรรยา house in Thailand. บรรณแหงวิชาชีพ ผมจึงมีความพยายามที่จะออกแบบใหบาน แบบโมเดิรนดังกลาวนั้น ใหถูกหลักองคประกอบของงาน My client, with his liking for modern styles, ออกแบบ และใหเขากับสภาพแวดลอมของภาคใตซึ่งเปนฤดูฝน was quick to reject a gable or a hip roof, saying it มากกวา 6 เดือน ที่เหลือก็ฤดูรอนทั้งหมด แตก็เปนไปดวยความ didn’t match his vision. I am just terrified to imag- อดึ อัดใจไมน อ ย ine the enormous power bills and maintenance costs my client will foot. พอพูดถึงสถาปนิกกับงานสถาปตยกรรมแลว ก็เลยขอพูดถึง เร่ืองราวเกี่ยวกับบานไทยของเรา หรือบานไทยโบราณน่ันเอง ใน These are the pressures Thai architects face. ปจจุบันกลุมสถาปนิกไดเริ่มรณรงคสรางกระแสการอนุรักษ We cannot persuade determined clients to choose สถาปตยกรรมโบราณกันมากขึ้น รวมไปถึงความนิยมชมชอบของ styles suitable for our climate. Given my profes- คนบางกลุมไดนำประโยชนใชสอยและรูปแบบของบานไทย sional ethics, I end up feeling rather uncomfortable โบราณมาประยุกตใชในปจจุบัน โดยลดทอนในเรื่องของวัสดุและ as I draw up the design for a Western-style house รายละเอียดในงานฝมือลง คงไวแคเพียงกลิ่นอายของรูปแบบ for the southern part of Thailand where it rains สัญลักษณบางอยางที่บงบอกท่ีมาของภูมิภาค แตเนนรูปแบบที่ most of the year and the sun sizzles for the rest. รวมสมัยมากข้ึน อีกท้ังบานไทยยังมีคุณลักษณะเดนในเร่ืองของ การประหยัดพลังงานจึงเหมาะเจาะกับภาวะโลกรอนที่กำลังวิกฤต Architects have begun trying to promote tra- อยใู นปจจุบนั ditional Thai-style houses. Some customers have given their houses a Thai touch. With less focus ไมวาเราจะเดินทางไปไหนของประเทศ เราก็จะสังเกตเห็น on the materials and craftsmanship, the style is คุณลักษณะเดนของบานไทยโบราณ คือตัวบานยกใตถุนสูง adopted for its utility and layout. Some contem- หลังคาทรงสูง เพราะภูมิอากาศและภูมิประเทศของเมืองไทยเปน porary Thai-style houses also draw on regional เขตรอนช้ืน ดวยภูมิปญญาชาวบานน่ันเองท่ีคิดคนรูปแบบของ architectural styles. Traditional houses are noted หลังคาที่มีลักษณะสูงชันน้ี เพ่ือชวยในการระบายน้ำไดอยาง for energy conservation in keeping with global รวดเร็วในยามฝนตกหนัก และระบายความรอนจากแสงแดดที่ warming concerns. ผานหลังคาเขาสูภายในบาน โดยลักษณะท่ัวไปของมวลอากาศ รอนจะลอยสูงขึ้นไปสูพื้นที่สามเหลี่ยมใตหลังคา และระบายออก Traditional Thai houses in any parts of the ทางชองลมท่ีหนาจ่ัวหลังคา ชายคาท่ียื่นยาวออกมาก็ชวยปองกัน country are characterized by being elevated on stilts ทั้งแสงแดดและสายฝนท่ีจะเขาสูภายในบานไดเปนอยางดี สวน and having high roofs. Given the tropical climate, ตัวบานก็ยกใตถุนสูงเพ่ือปองกันความเสียหายจากภาวะน้ำทวม ทั้งยังใชเปนท่ีเก็บอุปกรณทางการเกษตร และปองกันภัยจากสัตว °—𬓬π - ∏π— «“§¡ 2550 September - December 2007 ราย สวนในยามปกติก็เปนที่หลบรอนพักผอนหยอนใจ หรือนั่ง ทำงานในตอนกลางวันโดยไมตองพ่ึงพาพัดลมหรือแอร และ เน่ืองจากสมัยกอนคนไทยอยูกันเปนครอบครัวใหญ จึงแยกสวน การใชงานตางๆ ออกดวยชานบาน ไมวาจะเปนเรือนนอน สวน รับแขก หอพระ ครัวและหองน้ำ ทำใหตัวเรือนแยกออกเปน สว นๆ ไมรวมเปน กอนเดยี ว ชว ยใหมชี องเปดมากมาย และกระแส ลมก็พัดไดท่ัวถึงทุกหอง ในสวนการวางตัวบานและพ้ืนท่ีใชสอย ตางๆ ก็สอดคลองกับสภาพแวดลอม โดยเรือนนอนจะอยูทางทิศ 36

...After all, the fight against global warming can start in our homes with attention to the environment and saving energy... ภมู ปิ ญ ญาบานแบบไทยชว ยใหผ ูอยอู าศัยอยเู ยน็ และเปน สุข a high roof allows rainwater to drain off quickly under Thai-style houses generally reduce heat. the pounding rain. Heat will definitely flow in but hot ตะวันออกหรือทิศเหนอื เพ่ือหลกี เล่ยี งแสงแดดชว งบา ยจัด สว น air masses in the house will หองครัวกับหองน้ำจะอยูทางทิศตะวันตกเพื่อที่แสงแดดจะชวย flow up and exit through ปองกันเชอ้ื โรคและลดความอับชืน้ ภายในหองได an air duct installed on a gable. แทบไมนาเช่ือเลยใชไหมละครับวา ภูมิปญญาของชาง The extended eaves prevent scorching sunlight ชาวบานสมัยกอนนั้นจะสามารถสรางนวัตกรรมที่เหมาะสม and rain from lashing the house. The elevated plat- กับยุคสมัยของเขาเองไดอยางเยี่ยมยอด ถึงแมวาเวลาจะขาม form spares the house from floods and slithering เลยมาเปนรอยๆ ปแลวก็ตาม และดวยความที่ภูมิปญญา animals and provides a storage space for agricultural เหลาน้ันไดถูกกลั่นกรองจนตกผลึกมาเปนอยางดีแลว มันก็ tools and equipment. สามารถนำมาใชไดในทุกยุคทุกสมัย เพียงแคเรานำมาประยุกต Fans and air-conditioning are not necessary dur- ใหเขาตามสภาพของเทคโนโลยี วัตถุดิบ และสอดคลองกับ ing the day. Because of the tradition of the extended สภาพเศษฐกิจในปจ จบุ นั family, bedrooms, living room, prayer room, kitchen and toilets are spread out in different buildings and เร่ืองราวของบานไทยโบราณนั้นคงเปนแคสวนหนึ่งท่ีพอ are connected around an open-floor space, allowing จะเปนวิทยาทานของผูท่ีกำลังอยากจะมีบานเปนของตนเอง wind to flow to all the rooms. หรือผูที่กำลังจะหาซ้ือบานอยูเพื่อจะไดมีขอมูลประกอบการ The house layout is arranged in accordance ตัดสินใจไดบางไมมาก็นอย แตท้ังหมดนั้นก็ไมเทากับการท่ีเรา with the environment, with bedrooms in the east or เริ่มตนมีสวนที่จะลดภาระใหกับโลกของเรา ประเทศของเรา north to avoid the blazing afternoon sun. Toilets and และบานของเรา โดยใสใจในเร่ืองสิ่งแวดลอมและการอนุรักษ kitchen are located in the west so that heat can kill พลงั งาน off germs and prevent dampness. It is amazing that traditional Thai houses have และในภาวะโลกรอนที่เกิดขึ้นในปจจุบันน้ี มันไมใชเรื่อง so much timeless wisdom incorporated in them. The ไกลตัวเราอีกตอไปแลวครับ อยางนอยก็เก่ียวของกับบานพัก well-thought-out ideas can be applied to any genera- อาศัยที่เราอยูนี่แหละครับ อันเปนที่ที่เราจะอยูตราบลมหายใจ tion with minor adjustments according to technology, สุดทายของชีวติ ❊ raw materials and economic climate. Traditional Thai houses might give prospective °π— ¬“¬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007 home buyers pause for thought. After all, the fight against global warming can start in our homes with attention to the environment and saving energy. Global warming is no longer a far-away thing. It is right here on our doorsteps. ❊ 37

‡ âπ∑“ß “¬„À¡à ON A NEW PATH Holding a çGreen “Green Meeting” Meetingé Supatra Sripatchim ‡√◊ËÕßßà“¬Ê ¢Õߺ⟠(©≈“¥) ∫√‘‚¿§ An out of balance lifestyle has led us to waste natural resources, severely damage the  ÿæ—μ√“ »√ª’ ®í ©¡‘ ecological system and causes imbalances in the environment. This will eventually have ถีชีวิตท่ีเกินพอดีที่สั่งสมจากรุนสูรุน การอุปโภคนำไปสู adverse affects upon every living thing, including การใชท รพั ยากรอยา งสน้ิ เปลอื ง ทำใหเ กดิ ความเสอื่ มโทรม ourselves. ของระบบนิเวศ และธรรมชาติเสียสมดุลอันมีผลกระทบ ตอ สงิ่ มีชีวิตตางๆ รวมท้งั มนุษยด วย Over the past two decades, the idea of ‘sustain- เพื่อใหสอดคลองกับแนวคิดการพัฒนาที่ย่ังยืน ในชวง 2 able consumption’ has evolved in accordance with ทศวรรษที่ผานมาจึงมีการกอรูปของแนวคิดที่เรียกวา “การ the sustainable development concept. The theory บริโภคที่ยั่งยืน” ซึ่งหมายถึงการใชผลิตภัณฑหรือรับบริการเพื่อ was developed to encourage people to consume ตอบสนองตอความตองการของตนเองอยางมีประสิทธิภาพและมี products and services to serve their needs effec- ประสิทธิผล ในขณะเดียวกันยังสามารถลดการเกิดผลกระทบดาน tively and productively. It can, at the same time, ลบตอเศรษฐกิจ สังคม และส่ิงแวดลอม โดยเปาหมายสุดทายของ help lessen the adverse affects upon the economy การบริโภคท่ีย่ังยืน คือการปรับปรุงคุณภาพชีวิตของผูบริโภคทุก and society as well as the ecological system. Actu- คนท้ังในรุนปจจุบันและรุนอนาคต พรอมกับการลดผลกระทบท่ี ally, the real objective of sustainable consumption จะเกิดข้นึ ตอ สิง่ แวดลอ มใหนอยลง is to improve people’s quality of life in both pres- อยางไรก็ตาม หลักการบริโภคที่ย่ังยืนไดถูกตีความไวแบบ ent and future generations. It also helps reduce หยาบท่ีพูดถึงเร่ืองการลดใชพลังงานภาคอุตสาหกรรม ภาคขนสง the negative effects on the environment as much as possible. The concept of sustainable consumption can roughly be interpreted as a reduction in energy usage by industry and transportation as well as 38 °—𬓬π - ∏π— «“§¡ 2550 September - December 2007

การไมใชน้ำใชไฟฟาอยางฟุมเฟอย แตแทจริงแลวการจะเดินไป trying to save on water and electricity too. In reality, สูเปาหมายของการบริโภคที่ยั่งยืนอยางแทจริงน้ันจะตองเกิด to achieve these objectives, we have to use resources จาก “การบริโภคอยางชาญฉลาดท้ังระบบ” ไมวาจะเปนการ wisely, both in direct and indirect ways. บรโิ ภคทางตรงและทางออ ม So how can we use resources แลว การบริโภคอยางไรถงึ จัดวาชาญฉลาด wisely? การบริโภคอยางชาญฉลาด ผูบริโภคจะตองมองไปท้ัง To successfully achieve this, we have to focus ระบบ ตง้ั แตข นั้ ตอนการผลิต การสรรหาวัตถดุ บิ การขนสง จน on the complete cycle, starting with the production กระทง่ั เมื่อถึงมือผูบรโิ ภค และสิ้นสดุ อายุการใชง าน เชน การรับ process, preparation of materials, transportation, ประทานมะมวง 1 ผลกับการกินมันฝรั่ง 1 หอ ก็ตองตั้งคำถาม delivery to consumers and what happens afterwards. วาอยางไหนจึงเปนการกินท่ีฉลาด ประหยัดวัตถุดิบ ประหยัด For instance, what should we eat – a mango or a bag พลังงาน ประหยัดนำ้ และเปนมติ รกับสงิ่ แวดลอ มมากทีส่ ดุ of potato chips? How do we eat wisely? We have to question ourselves about which we should eat to การบริโภคอยางชาญฉลาดสามารถกระทำไดต้ังแตการกิน help save on materials, energy and water and be as อยูในชีวิตประจำวัน กระทั่งสามารถไปประยุกตกับหนาท่ีการ friendly to the environment as possible. งาน เชนการจดั ประชมุ สีเขียว หรอื Green Meeting ซ่ึงเปนหนง่ึ ในกิจกรรมรณรงคของสถาบันสิ่งแวดลอมไทย ก็เปนตัวอยาง People can apply the wise consumption concept ของการบริโภคที่ใหความสำคัญกับการคิดตั้งแตตนทางยัน to their everyday life and also at work. Holding a ปลายทาง โดยประเด็นหลักที่คำนึงถึงคือการปองกันและลด “green meeting” is a good example. It is part of an ปริมาณขยะ สนับสนุนผลิตภัณฑรีไซเคิล สนับสนุนการใชซ้ำ environmental campaign launched by the Thailand หรือการนำวัสดทุ ีท่ ้งิ แลวกลับมาใชใ หม และลดการใชพลังงาน Environment Institute. The “green meeting” places great emphasis on every process, particularly reduc- สำหรับแนวปฏิบัติอยางงายๆ ที่ทุกองคกรหรือหนวยงาน ing the amount of garbage. Promotion of recycling สามารถลงมือทำได เชน การสงจดหมายอิเล็กทรอนิกสเชิญ and efficient energy utilization is also encouraged. ประชุมแทนการพิมพลงกระดาษ เลือกหองประชุมใหเหมาะ สมกบั จำนวนผเู ขา รว มประชมุ เปด เครอ่ื งปรับอากาศท่อี ณุ หภมู ิ Organizations and companies can help conserve เย็นพอสบาย ไมหนาวจนเกินไป อาหารวางควรเปนผลไมหรือ energy and protect the environment in several other ขนมไทยเพ่ือสนับสนุนผลผลิตชุมชน หากจัดเลี้ยงอาหารควร ways. Some useful examples including using e-mail นำกลองพลาสติกไปบรรจุแทนกลองโฟมเพ่ือสามารถเวียน to send out meeting invitations instead of letters or กลับมาใชใหมได หากจำนวนผูรวมประชุมมากกวา 20 ควรจัด pieces of paper, choosing the right size of meeting อาหารแบบบุฟเฟตเ พือ่ ใหส ามารถตกั อาหารไดพอดไี มเ หลอื ทิง้ room for the number of participants, turning on the air-conditioning at a constant temperature and สวนการจัดประชุมภายองคกรตามโรงแรมตางๆ ผูจัด choosing fruits and Thai desserts to support the ประชุมสามารถแจงความประสงคไดวาตองการใหจัดประชุม local community. Moreover, at an office party, it is แบบ Green Meeting หรือเลอื กใชบรกิ ารโรงแรมในกลุม “ใบไม far better to use plastic boxes instead of foam ones เขียว” ซึ่งมีอยูมากกวา 60 แหงท่ัวประเทศ โดยโรงแรมเหลานี้ because plastic boxes can be reused. If there are more จะใหความสำคัญในเร่ืองการดูแลรักษาสิ่งแวดลอมควบคูไปกับ than 20 people at a meeting, a buffet lunch is highly การดำเนินธรุ กิจ recommended because it does not waste so much food and resources. เห็นแลวใชหรือไมวา การจัดประชุมสีเขียวไมใชเร่ืองที่ ยุงยากหรือตองทำอะไรเพ่ิมเติมจนเปนภาระ ในทางกลับกัน If meetings are to be held at a hotel, then organiz- นอกจากจะชวยใหเกิดการบริโภคที่ย่ังยืนแลว ยังชวยประหยัด ers can ask for a green meeting style or use the “Green เม็ดเงนิ ในกระเปาแทนทจ่ี ะจัดประชมุ อยา งฟมุ เฟอย Leaf” hotel group service. More than 60 hotels in the group right across the country are ready to cater to your ท่ีสำคัญคือ เปนศัตรูกับสิ่งแวดลอมนอยลง และเปนมิตร needs. The group realizes the importance of environ- กับโลกมากขึน้ ❊ mental protection, but is also running a business. ขอขอบคุณขอมูลจาก คณะทำงาน G2G สถาบันสิ่งแวดลอม Arranging a green meeting is really quite an easy ไทย task, as can be seen from the above. In addition, it helps promote the concept of sustainable consump- °π— ¬“¬π - ∏π— «“§¡ 2550 September - December 2007 tion and saves money. But most importantly, green meetings are environmentally friendly. ❊ 39

®¥— ª√–™¡ÿ  ‡’ ¢¬’ « ∑”ß“à ¬π¥‘ ‡¥’¬« จัดอาหารในรูปแบบ ค็อกเทล ชว ยใหผ ูรวม μ—«Õ¬à“ß«‘∏’°“√®—¥ª√–™ÿ¡ ’‡¢’¬«∑Ë’∑ÿ°Õߧå°√·≈–Àπ૬ߓπ งานตกั อาหารแตพอดี  “¡“√∂ªØ‘∫μ— ‘‰¥â Organizing parties cocktail-style • ใชก ระดาษรีไซเคลิ ในการจดั ทำเอกสารตา งๆ ทใี่ ชแจกภายในงาน เชน encourages party- goers to partake Leaflet, Press Kit เปน ตน just the right quantity of food. • เปดเครอื่ งปรบั อากาศในหอ งทีจ่ ัดงานไวท ่ี 26 องศาเซลเซียส เน่ืองจาก How to arrange a green meeting เปนอุณหภูมิที่คนจะรูสึกสบายและผอนคลายที่สุด อีกท้ังยังเปนการ ประหยัดไฟฟาอกี ดวย Here are some easy tips that organizations and companies can use to arrange a green • ใชไฟฟาเทาที่จำเปน โดยใชแสงไฟที่ไมรบกวนและทำใหเสียสายตา meeting. หลกี เลี่ยงการใชเ อฟเฟก ตก ารทำหมอกควัน • Use recycled paper for leaflets and press • เลือกเสียงเพลงสำหรับเปดภายในงานที่ฟงสบายและใหความรูสึก kits. ผอนคลาย รวมทั้งมีเน้ือหาที่สรางจิตสำนึกท่ีดีเกี่ยวกับส่ิงแวดลอมหรือ • Turn on the air-conditioning in the meeting ศลิ ปวัฒนธรรมไทย room to 26o Celsius – a temperature which • ไมใชโฟมตกแตงบอรด และใชดอกไมตกแตงภายในงานใหนอยที่สุด makes people feel relaxed and comfortable as well as helping save energy. แตเนน ใชไมประดับในกระถางตกแตงแทน • Use electricity only when necessary. Try to • ไมใชจานกระดาษในงาน แตเลือกภาชนะที่ใสอาหารรวมสำหรับผู turn the lights down so they are not too bright. รวมงานตัก ใชภาชนะกระเบ้ืองเคลือบ ที่มีขนาดใหญเพียงพอกับ Avoid special effects. ปรมิ าณของอาหารแตละชนิด • Choose light music which makes people feel • จดั ในรปู แบบคอ็ กเทลเพอ่ื ผรู ว มงานสามารถตกั อาหารแตพ อดแี ละไมม ี relaxed and lyrics to help encourage listeners อาหารเหลอื ทงิ้ มากจนเกนิ ไป be aware of the environment and Thai art and culture. • อาหารตองไมมีไขมันมาก เพ่ือประหยัดน้ำและน้ำยาลางจานในการ • Avoid using foam to decorate bulletin ลางภาชนะ ท้งั นีจ้ ะไดไ มเ ปน การเพิ่มปริมาณน้ำเสยี ใหก ับสังคม boards. Try not to use flowers as ornaments if • กำหนดใหเปนงานที่ไมมีเคร่ืองดื่มที่มีแอลกอฮอล เนนเคร่ืองด่ืมท่ีทำ possible. Opt for potted plants. จากผักและผลไมสดที่มีตามฤดูกาล เพราะใหคุณคาสารอาหาร และยังมี • Don’t use paper plates. Opt for ceramic คุณคาทางสมุนไพรท่ีมีประโยชนตอการรักษาสุขภาพ และเปนการชวย อดุ หนนุ เกษตรกรดวย plates which are big enough for the amount of food served. • ไมใชเคร่ืองดื่มที่บรรจุกระปองหรือขวด เพื่อเปนการลดปริมาณขยะ • Arrange the meeting in a cocktail party style เหลือทิง้ so no food is left over. • ของขวัญที่ระลึกที่แจกผูมารวมงานใชผลิตภัณฑที่เปนมิตรกับส่ิง • Avoid fatty foods as this helps save water แวดลอม ❊ when dishes are washed. Also, less wastewater 40 goes down the drain. • Enjoy juices and herb drinks, which are more nutritious than alcoholic drinks. This also helps support local fruit and vegetable growers. • Avoid bottled and canned drinks to help reduce garbage. • Use environment-friendly souvenirs. ❊ °π— ¬“¬π - ∏π— «“§¡ 2550 September - December 2007

‡ âπ∑“߇¥’¬«°π— ON THE SAME PATH ‚≈°√âÕ𠧫“¡μ√–Àπ—°¢Õß “∏“√≥™π ·≈–°“√√≥√ߧå¢ÕßÕߧå°√  ‘Ëß·«¥≈Õâ ¡ ∏“√“ ∫—«§”»√’ ºŸâª√– “πß“π√≥√ߧ奓â πæ≈—ßß“π·≈–°“√‡ª≈’ˬπ·ª≈ß  ¿“æ¿¡Ÿ ‘Õ“°“» °√’πæ´’ ‡Õ‡™¬’ μ–«—πÕÕ°‡©’¬ß„μâ Global Warming: Public Awareness and Green Campaigners Thara Buakhamsri °π— ¬“¬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007 41

ผเู ขยี น (ซาย) รวมเสวนาเร่อื งโลกรอ น Global The writer, left, participates in a discussion on global warming. warming „°„ππ≈∑√“–’Ë ¬¥¥ÿ ‡—∫ª‚çπì ≈¿ª°“√‰«ª––‡‡¥‚√≈Áπ’¬° ∫√“√âÕ∏Õâ π“¬√é≥°–Áารคน พบปรากฏการณเรอื นกระจกใน has finally ชวงศตวรรษท่ี 19 จนเปนขาวฮือฮา ในนิตยสาร Saturday Evening Post risen high ของอเมริกาในชวงคริสตทศวรรษ 1950 จากการตั้งคำถามวา “โลกรอน on the กขึ้นจริงหรือ?” ไดนำมาสูขอถกเถียง world’s ทางวิทยาศาสตรอยางเปนจริงเปนจัง ในชวงคริสตทศวรรษ 1960 อยางไร agenda ก็ดี โลกในขณะนนั้ มีเรอ่ื งใหหนกั ใจมากกวาโดยเฉพาะอยางยิ่งเร่ือง นิวเคลียรลางโลก ดังน้ันจึงมีคนอยูจำนวนไมมากนอกแวดวง Environmental news coverage วิทยาศาสตรที่จะไดยินเร่ืองความเส่ียงจากการเปลี่ยนแปลงสภาพ has risen since the first story on ภูมิอากาศ climate change in the US popu- lar media, which was probably ครั้นในชวงคริสตทศวรรษ 1970 สิ่งที่เปนขาวมากกวากลับ a 1950 Saturday Evening Post ไมใชเร่ืองภาวะโลกรอน หากแตเปนอุณหภูมิของโลกที่เย็นลงซ่ึง article, “Is the World Getting นักวิทยาศาสตรชวงนั้นคาดวานาจะเกิดจากฝุนละอองและอนุภาค Warmer?” The question posed ซัลเฟตเปนตัวปองกันแสงอาทิตยตกลงมาบนผิวโลก ถึงกระน้ัน in that article triggered heated ก็ตาม นักวิทยาศาสตรหลายคนเริ่มกังวลเก่ียวกับการที่อุณหภูมิ debate in the scientific circles of the 1960s. But ผิวโลกเพิ่มสูงข้ึนในระยะยาว การศึกษาของ US National because the world was preoccupied then with the Academy of Science ยืนยันวาการเพ่ิมข้ึนของปริมาณกาซ more pressing threat of a nuclear conflict between คารบอนไดออกไซดในบรรยากาศนำไปสูภาวะโลกรอนอยางมีนัย the US and the Soviet Union, not so many people สำคัญ แบบจำลองคอมพิวเตอรมีการพัฒนาอยางรวดเร็วและระบุ outside of the scientific world were aware of the ถึงแนวโนมของภาวะโลกรอนไปในทางเดียวกัน จนกระทั่งปลาย risks of climate change. คริสตทศวรรษ 1980 อุณหภูมิเฉล่ียผิวโลกก็เริ่มเชิดหัวขึ้นและไมมี In the 1970s, what made the headlines was 42 not global warming but actually a drop in global temperatures. Scientists suspected that the phe- nomenon was caused by dust and sulfate particles blocking sunlight from reaching the ground. But many then started to worry about a long-term rise in global temperatures. Studies by the US National Academy of Science blamed an increase in carbon dioxide gas in the atmosphere for global warming. Computer simulations confirmed such worries. Since the late-1980s, global temperatures have climbed ever upwards, showing no signs of paus- ing, except for two years after Mount Pinatubo in the Philippines erupted in 1991. Up until the early-1980s, many further studies were conducted, but these were still mostly limited to governments and scientific labs. Although the global warming theory was a popular topic in the media during the Cold War era, climate forecasters argued that nuclear war, if waged, would cause °—𬓬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007

...Despite such widespread awareness the public, however, remains unclear over the links between energy use and greenhouse gas emissions... นักเรียนทโี่ รงเรยี นมธั ยมวดั บึงทองหลางฟง ดวยความสนใจเก่ียวกบั การคำนวน small particles to block sunlight, caus- “รอยเทา ทางนเิ วศ” ของแตละคนจากเจา หนาท่จี ากองคก รอนุรักษกรนี พีซ ing a nuclear winter effect. – แมน วาด กุญชร ณ อยุธยา The detection of a large hole in the Students at Wat Bung Thong Lang Secondary School listen ozone layer above Antarctica in 1985 with interest to a Green Peace activist explaining how to was a turning point. Although the calculate each person’s “ecological footprint”. depletion of the ozone layer, in itself, – Maenwad Kunjara na Ayuttaya does not exacerbate global warming, the discovery showed that the Earth’s ทาทีวาจะลดลง ยกเวนชวงระยะเวลาสองปหลังจากภูเขาไฟพินาบู atmosphere is fragile and sensitive to changes. โตระเบิดในป พ.ศ. 2534 Another wake-up call was a drought that gripped the US in the summer of 1988. The Yellowstone ชวงตนคริสตทศวรรษ 1980 มีการศึกษาเพิ่มเติมมากขึ้น แต National Park was ravaged by bush fires. Many ยังจำกัดอยูในแวดวงรัฐบาลและหองปฏิบัติการทางวิทยาศาสตร parts of the Mississippi River dried up. Washington และแมทฤษฎีเร่ืองภาวะโลกรอนจะยังเปนท่ีสนใจของสื่อมวลชน D.C. experienced an unprecedented heat wave in อยางตอเนื่อง แตชวงดังกลาวอยูในยุคสงครามเย็น นักสรางแบบ June of that year. These events prompted leading จำลองภูมิอากาศจึงมีขอถกเถียงกันวา หากเกิดสงครามนิวเคลียร US scientists to come forward and warn about จะทำใหเกิดอนุภาคที่ปองกันแสงอาทิตยสองลงมาบนพื้นโลกและ global warming. Media attention has since picked นำไปสฤู ดูหนาวนวิ เคลยี ร up stream and Time Magazine named ‘Endangered Earth’ its Person of the Year (actually Planet of the จุดเปลี่ยนคร้ังสำคัญคือการคนพบรูโหวในชั้นโอโซน Year) in 1988. เหนอื ทวปี แอนตารก ตกิ าในป พ.ศ. 2528 ซ่งึ แมจะสรา งความเขา ใจ The Intergovernmental Panel on Climate ที่สับสนระหวางช้ันโอโซนที่บางลงและภาวะโลกรอนมาจนถึง Change (IPCC) was established in 1989 for scien- ปจจุบัน แตก็ถือเปนสัญญานท่ีระบุวา ชั้นบรรยากาศของโลกน้ัน tists to assess and synthesize knowledge about เปราะบางและออนไหวตอการเปลี่ยนแปลง จุดเปลี่ยนอีกอันหน่ึง climate change, its potential impacts/options for คอื ภยั แลง ในชวงฤดูรอ นป พ.ศ. 2531 ในสหรัฐอเมรกิ า เกิดไฟปา adaptation, and reduction of greenhouse effects as รุนแรงในอุทยานแหงชาติเยลโลสโตน (Yellowstone National a blueprint for policymakers. The first IPCC report Park) หลายสวนของแมน้ำมิสซิสซิบป (Mississippi River) in 1990 has been a basis for green campaigns. Two แหง เหือด ขณะทใี่ นกรงุ วอชิงตันดซี รี อ นเปน ประวตั กิ ารณในเดือน years later, the Earth Summit was held in Rio de มิถนุ ายนปเดยี วกัน นกั วิทยาศาสตรอ เมริกนั ชนั้ นำเรม่ิ ออกมาเตอื น Janeiro, Brazil, to work out how to raise awareness ภัยจากโลกรอน ความสนใจของสื่อมวลชนเพิ่มมากขึ้น นิตยสาร in the world community. The 1997 Kyoto Protocol ไทมยกให “โลกทีถ่ กู คุกคาม” เปน บุคคลแหง ป was an historic global pact and the first major step towards alleviating global warming. ก า ร ตั้ ง ค ณ ะ ก ร ร ม า ธิ ก า ร ร ะ ห ว า ง รั ฐ บ า ล ว า ด ว ย ก า ร An opinion survey conducted in 17 countries เปลยี่ นแปลงสภาพภมู อิ ากาศ (IPCC) ในป พ.ศ. 2532 เพื่อเปนเวที in 2006 by worldpublicopinion.org, the Chicago ของนักวิทยาศาสตรท่ัวโลกในการประเมินและสังเคราะหองค Council on Global Affairs and leading pollsters, including Abac Poll in Thailand, suggested that °—𬓬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007 the majority of the respondents saw climate change as an urgent problem. A recent Abac Poll survey confirmed even greater awareness among Thais. First-hand experiences and the constant media reports have put the issue of global warming right under our noses. Thai academics and scientists 43

ความรูเก่ียวกับวิทยาศาสตรของสภาพภูมิอากาศ ผลกระทบ/การ A Wat Bung Thong Lang Secondary School student fills out ปรับตัวและความออนไหว และการลดผลกระทบของการปลอย a form that will help calculate her “ecological footprint”. กาซเรือนกระจก เพ่ือเปนแนวทางใหกับผูกำหนดนโยบายของ – Maenwad Kunjara na Ayuttaya ประเทศตางๆ รายงานฉบับแรกของ IPCC ในป พ.ศ. 2533 เปน พื้นฐานใหกับการรณรงคดานสิ่งแวดลอมเพื่อสรางความตระหนัก นกั เรียนโรงเรียนมธั ยมวัดบึงทองหลางคนหนึง่ กรอกแบบฟอรม ท่จี ะ ถึงปญหาใหกับสาธารณะชน อีกสองปตอมา การประชุมสุดยอด ชวยคำนวน “รอยเทาทางนเิ วศ” ของเธอ – แมน วาด กญุ ชร ณ อยุธยา สิ่งแวดลอมโลกที่เมืองริโอเดอจาเนโร บราซิล นำไปสูการขยาย ขอบเขตประเด็นภาวะโลกรอนไปสูแวดวงประชาสังคมโลกอยาง have been working actively and constructively in เปนระบบ โดยเฉพาะพิธีสารเกียวโตท่ีถือเปนประวัติศาสตรของ warning and guiding how to prevent or mitigate ชุมชนนานาชาติและกาวแรกในความพยายามรวมมือกันเพื่อแก the risks of fluctuating and extreme weather. Dur- ปญ หาภาวะโลกรอ น ing the meeting of the IPCC working group 3 in Bangkok in late-April this year, the Thai public การสำรวจความคิดเห็นของประชาชนใน 17 ประเทศทั่วโลก learned a lot from the media and campaigns by ในป พ.ศ. 2549 โดย WorldPublicOpinion.org และ the Chicago green groups. The meeting also drafted a working Council on Global Affairs รวมกับสำนักโพลชั้นนำในประเทศ plan on how to ease global warming by cutting ตางๆ สำหรับประเทศไทยคือเอแบคโพล พบวา คนสวนใหญเห็น greenhouse gas emissions in Bangkok by 15% รวมกันวา การเปล่ียนแปลงสภาพภูมิอากาศเปนปญหาท่ีมีความ within 2010. สำคัญเรงดวน และการสำรวจของเอแบคโพลลาสุดเม่ือเร็วๆ น้ี ยนื ยนั ใหเ ห็นถงึ ความตระหนกั ทีเ่ พ่มิ มากข้ึนในหมคู นไทย Greater public awareness is the basis for turn- ing a crisis into an opportunity in coping with the ความตระหนักดังกลาวมีปจจัยหลายประการดวยกัน นอก disastrous effects of global warming. เหนือจากกระแสในระดับโลกดังท่ีกลาวมาโดยยอแลว ปจจัยหลัก ยังมาจากการไดสัมผัสรับรูกับผลกระทบท่ีเห็นไดชัดเจนและใกล Despite such widespread awareness the public, ตัวมากข้ึน บทบาทของสื่อมวลชนในการรายงานเรื่องราวอยางตอ however, remains unclear over the links between เนื่อง การท่ีนักวิชาการและนักวิทยาศาสตรไทยไดแสดงบทบาทใน energy use and greenhouse gas emissions. This เชิงรุกท้ังการออกมาเตือนภัยและการแนะแนวทางปองกันหรือลด may be because Thailand and other countries in ความเสี่ยงจากภัยพิบัติจากความแปรปรวนและความรุนแรงของ the region are not the top polluters when compared สภาพภมู อิ ากาศ และการประชุม IPCC คณะทำงานที่ 3 วาดวยการ to Western industrialized countries. Many in the ลดการปลดปลอยกาซเรอื นกระจก ทก่ี รงุ เทพฯ ปลายเดือนเมษายน public sector agree those countries must be held 2550 ทำใหหลายสว นของสงั คมไทยรบั ทราบขอ มูลท่ีเก่ียวขอ งมาก ขึ้นผานส่ือและการรณรงคของกลุมองคกรดานส่ิงแวดลอม หลัง °π— ¬“¬π - ∏π— «“§¡ 2550 September - December 2007 จากการประชุม IPCC กรุงเทพมหานครก็ไดรางแผนปฏิบัติการวา ดวยการลดปญหาภาวะโลกรอนข้ึนโดยมีเปาหมายที่จะลดกาซ เรือนกระจกที่เกิดขึ้นในกรุงเทพฯ ลงรอยละ 15 ภายในป พ.ศ. 2555 ความตระหนักของประชาชนท่ีเพิ่มมากข้ึนนี้ คือพื้นฐานท่ีจะ แปรวิกฤตใหเปนโอกาสเพื่อรับมือและเผชิญกับภัยคุกคามจาก ภาวะโลกรอ น อยางไรก็ตาม ความตระหนักของประชาชนในเรื่องภาวะโลก รอนที่ขยายวงกวางมากขึ้นเปนความตระหนักท่ีมีลักษณะ หลากหลาย มิติในดานการใชพลังงานและการปลอยกาซเรือน กระจกอาจยังไมไดเปนมิตทิ ่เี ดนชดั ในขณะนี้ สวนหนึ่งเนอ่ื งมาจาก การที่ประเทศไทยและประเทศตางๆ ในภูมิภาคไมใชเปนผูปลอย กาซเรือนกระจกรายใหญหากเทียบกับประเทศอุตสาหกรรมช้ันนำ ในตะวันตก ความเห็นของประชาชนหลายๆ กลุมจึงมองวา ประเทศอุตสาหกรรมจะตองแบกภาระรับผิดชอบ ดังน้ันการเช่ือม โยงใหเห็นถึงสาเหตุและผลกระทบของปญหาภาวะโลกรอนถือ เปนประเด็นที่ทา ทายอยา งย่งิ 44

...‡«≈“¢Õß°“√∂°‡∂’¬ß«“à ç‚≈°√Õâ π¢πÈ÷ responsible. Linking the causes and effects of À√◊Õ‰¡?à é ‰¥â®∫≈ß·≈«â °“√∂°‡∂’¬ß∑“ß global warming is thus a big challenge. «‘∑¬“»“ μ√¡å àÿ߉ª∑ªË’ √–‡¥πÁ  ”§≠— ÕπË◊ Ê ç‚≈°®–√Õâ π¢π÷È ‡∑“à ‰√é çº≈°√–∑∫®–√ÿπ·√ß On public campaigns, environmental ·§à‰Àπé ç∑“ßÕÕ°¡Õ’ –‰√∫“â ßé... group Greenpeace is among agencies actively campaigning against global warming in South- สำหรับงานรณรงค กรีนพีซซ่ึงเปนหน่ึงในองคกรส่ิงแวดลอม east Asia. Its campaigns focus on phasing out ท่ีทำงานรณรงคประเด็นโลกรอนมาอยางตอเนื่อง ในภูมิภาคเอเชีย fossil fuels and promoting renewable energies, ตะวันออกเฉียงใต งานรณรงคไดมุงเนนไปที่การผลักดันใหลด ละ เลิก which come from clean sources. Renewable การพึ่งพาเชื้อเพลิงฟอสซิล ดำเนินควบคูไปกับการทำงานอยางแข็งขัน energies can be produced in the community เพ่ือสนับสนุนพลังงานหมุนเวียน เนื่องจากพลังงานหมุนเวียนเปน with positive benefits for these communities พลังงานที่ไดมาจากแหลง ทสี่ ะอาด ผลิตไดด วยตนเอง และท่ีสำคัญคือมี and society in general. ผลดีตอส่ิงแวดลอม ตอชุมชนทองถ่ินที่เปนเจาของ และตอสังคมโดย รวม นอกจากน้ียังมีบทบาทสนับสนุนการทำงานของชุมชนเพื่อยุติการ Greenpeace has also supported communi- กอสรางโครงการพลังงานขนาดใหญท่ีใชเช้ือเพลิงฟอสซิล ซ่ึงมีสวน ties fighting against the construction of large- สำคัญท่ีกอใหเกิดวิกฤตสภาพ ภูมิอากาศหลายโครงการ เชน การรวม scale fossil fuel projects, which are blamed for กับชุมชนบานกรูดและบอนอก ประจวบคีรีขันธ และชุมชนปูลูปนดัน climate change. Greenpeace, for example, has (Pulupandan) บนเกาะเนกรอส (Negros Island) ในฟลิปปนส เปนตน joined hands with the Ban Krud and Boh Nok การตอสูอยางเขมแข็งของชุมชนทำใหโครงการโรงไฟฟาถานหิน communities in Prachuap Khiri Khan and the ในพ้ืนที่ดังกลาวตองยกเลิกไป ไมเพียงเทานั้น ยังมุงผลักดันเชิงนโยบาย Pulupandan community on Negros Island in เพ่ือใหรฐั บาลตง้ั เปา หมาย มีพนั ธะกรณีและสนับสนุนการเรงรัดพฒั นา the Philippines, which successfully put the และนำเอาพลงั งานหมนุ เวยี นที่สะอาดมาใช brakes on the building of coal-fired power plants. Greenpeace has also pushed govern- ในมุมมองของกรีนพีซเห็นวา ความเรงดวนของการแกไขปญหา ments to set goals and missions and to support การเปล่ียนแปลงสภาพภูมิอากาศไมตองการส่ิงใดนอกเสียจาก “การ the use and development of clean renewable ปฏวิ ตั พิ ลงั งาน” โดยหวั ใจสำคญั ของการปฏวิ ตั นิ คี้ อื การเปลยี่ นแปลงวธิ ี energies. การการผลิต แจกจาย และบริโภคพลังงาน หลักการสำคัญ 5 ประการ ของการเปลี่ยนแปลงน้ีคือ 1) ดำเนินการพัฒนาพลังงานหมุนเวียน โดย Greenpeace views that the way to prevent เฉพาะอยางยิ่ง ผานระบบการผลิตพลังงานแบบกระจายศูนย 2) การ alarming climate change is nothing but an เคารพขอจำกัดทางธรรมชาติของส่ิงแวดลอม 3) ลด ละ เลิกแหลง “energy revolution”. The keys to this revolu- พลังงานที่สกปรกและไมย่ังยืน 4) สรางความเทาเทียมกันของการใช tion are to change the ways energy is produced, ทรัพยากรใหเ พิ่มมากข้นึ 5) แยกความเจรญิ เติบโตทางเศรษฐกจิ จากการ distributed and consumed. The five principles ใชเ ช้อื เพลงิ ฟอสซลิ are to: 1) implement clean, renewable solutions and decentralize energy systems; 2) respect เวลาของการถกเถยี งวา “โลกรอ นขนึ้ หรอื ไม?” ไดจ บ ลงแลว การ natural limits; 3) phase out dirty, unsustain- ถกเถียงทางวิทยาศาสตรมุงไปท่ีประเด็นสำคัญอื่นๆ “โลกจะรอนข้ึน able energy; 4) enhance equity and fairness in เทาไร” “ผลกระทบจะรุนแรงแคไหน” “ทางออกมีอะไรบาง” รายงาน access to resources; and 5) decouple growth การประเมินผลครั้งที่ 4 ของ IPCC ไดระบุการประเมินทางเลือกดาน from fossil fuel use. เทคโนโลยีวามีความสำคัญตอท้ังมาตรการลดผลกระทบและมาตรการ ปรบั ตวั เพ่อื จดั การกบั การเปลยี่ นแปลงสภาพภูมิอากาศ The time for debate on “Is the World Get- ting Warmer?” is over. Scientific attention is ดังคำนำในรายงานการปฏิวัติพลังงานโลกของกรีนพีซซึ่งเขียน now shifting to “How Hot is the World Going โดย ดร. อาร เค ปาจอรี ประธาน IPCC ระบุวา “มีหลักฐานทหี่ นกั แนน to Be?”, “How Severe are the Impacts?”, and และนาเชื่อถือมากข้ึนในทางวิทยาศาสตรท่ีตอบสนองการปฏิบัติการ “Is There a Way Out?” The fourth IPCC assess- เรงดวนของปญหาการเปล่ียนแปลงสภาพภูมิอากาศ ทางออกแหง ment report identifies technology alternatives อนาคตข้ึนอยูกับการใชเทคโนโลยีพลังงานหมุนเวียนท่ีมีอยู ความ as crucial to easing the impacts and adapting พยายามที่เพิ่มข้ึนในดานประสิทธิภาพทางพลังงาน และการเผยแพร to climate change. ทางเลอื กและเทคโนโลยกี ารผลติ พลงั งานแบบกระจายศูนย ❊ In the introduction to Greenpeace’s global °π— ¬“¬π - ∏π— «“§¡ 2550 September - December 2007 energy revolution report, Dr. R. K. Pachauri, IRCC chairman, wrote: “The scientific evidence on the need for urgent action on the problem of climate change has now become stronger and convincing. Future solutions will lie in the use of existing renewable energy technologies, greater efforts at energy efficiency, and the dis- semination of decentralized energy technolo- gies and options. ❊ 45

46 °π— ¬“¬π - ∏π— «“§¡ 2550 September - December 2007

 —¡¿“…≥å摇»… INTERVIEW  ¡∑‘ ∏ ∏√√¡ ‚√™ Smith Dharmasaroja π“∑’πÈ’„§√Ê μà“ß°æÁ Ÿ¥∂÷ß¿“«–‚≈°√âÕπ These days, people are talking about ‡√’¬°«à“·∑∫∑ÿ°«π— ®–‰¥â¬π‘ °“√√≥√ߧå„Àâ„™â global warming on an almost daily basis. We ∂ßÿ ºâ“·∑π∂ÿßæ≈“ μ°‘ ‡æÕË◊ ≈¥ª√¡‘ “≥¢¬– have heard about campaigns though various æ≈“ μ°‘ ≈¥°“√„™âπ”È ¡—π ·≈⫇ª≈ˬ’ π‰ª„™â media for people to use cloth bags instead of ·°ä ‚´ŒÕ≈≈·å ∑π ≈¥°“√„™â‰ø ª√–À¬—¥ plastic ones to reduce the quantity of plastic æ≈ß— ß“π œ≈œ ·≈–Õ°’  “√楗 «∏‘ ’∑√Ë’ ≥√ߧå garbage, cut down on the use of petrol and ºà“π ◊ÕË μà“ßÊ ·μà«∏‘ ’°“√∑—ÈßÀ¡¥∑—Èß¡«≈ switch to gasohol, and resort to power- and ‡À≈“à π’È π°— «™‘ “°“√À≈“¬§πøíπ∏ß«à“ ‰¡à energy-saving. But some academics are of the  “¡“√∂À¬ÿ¥À√◊Õ·¡·â μà™–≈Õ¿“«–‚≈°√Õâ π‰¥â opinion that these methods will not stop or even slow down global warming.  ¡∑‘ ∏ ∏√√¡ ‚√™ ª√–∏“π°√√¡°“√Õ” 𫬰“√‡μÕ◊ π¿¬— æ‘∫—μ‘·Ààß™“μ‘ „π∞“π–æÕà Smith Dharmasaroja, chairman of the ß“π∑’Ë∑”Àπâ“∑‡Ë’ Ω“Ñ √–«ß— ¿—¬æ‘∫—μ∏‘ √√¡™“μ‘ ‰¥â Committee of National Disaster Warning ™à«¬‡ª¥î ¡ÿ¡¡ÕßÕ’°¥â“πÀπË÷߇°’¬Ë «°—∫º≈ Administration, the nation’s early-warning °√–∑∫®“°¿“«–‚≈°√âÕπ·≈–°“√‡μ√’¬¡°“√ center established after the tsunami struck √∫— ¡◊Õ the Andaman Coast in 2004, gives his views on the effects of global warming and how to cope with them. สมิทธ ธรรมสโรช อดตี อธิบดีกรมอุตนุ ยิ มวทิ ยา กลบั มาทำงานหลงั เกษยี ณ Smith Dharmasaroja came out of retirement to be the 47 จนเรยี กไดว าเปน “เจา พอ ภัยพิบตั ”ิ ของประเทศ – วสนั ต เตชะวงศธรรม country’s “Disaster Zsar”. – Wasant Techawongtham °—𬓬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007

โลกรอนเกดิ จากอะไร What causes global warming? “โลกรอนเกิดจากมนุษยปลอยกาซเรือนกระจก ตามปกติ Global warming is caused by greenhouse บรรยากาศควบคุมอุณหภูมิของโลกอยูแลว ถาเราไมปลอยสาร gases emitted by humans. World temperatures อะไรเลย รังสีที่มาจากดวงอาทิตยจะลงมาสูโลกแลวสะทอนกลับสู are normally regulated by the atmosphere. If we บรรยากาศออกไปนอกโลกเลย โลกก็จะไมรอน แตพอเราปลอย didn’t emit any gas into the atmosphere, radiation สารพวกนี้ออกไปอยูในบรรยากาศ ก็ทำใหรังสีบางตัวไมสามารถ from the Sun coming down to the Earth’s surface สะทอนออกไปได มันกก็ ลับลงมาท่ีโลกอกี ทำใหโ ลกรอ นข้ึน would bounce back out of the atmosphere. World temperatures would be normal. If we emit green- ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย ไ ม ใ ช ตั ว ป ญ ห า เ พ ร า ะ เ ร า ไ ม ใ ช ป ร ะ เ ท ศ house gases into the atmosphere, the gases block อุตสาหกรรม ไทยปลอยสารท่ีกอใหเกิดภาวะเรือนกระจกนอยมาก some kinds of radiation from going out and they อยางดีเราก็มีไอเสียจากรถยนต จากการตัดไมทำลายปา แตเราก็ยัง will bounce back down to the Earth’s surface and มีตนไมคอยดูดกลับมาใชสังเคราะหแสง จนทำใหสารที่ปลอยไป cause the globe to be warmer. แทบไมม ีผลกระทบทำใหโลกรอ นเลย Thailand is not a major cause of global warm- ในขณะท่ีประเทศอุตสาหกรรมขนาดใหญอยางจีน อเมริกา ing because it is not an industrialized country. It เผาถานหินวันละไมรูกี่รอยตัน แลวก็อินเดียที่เร่ิมเปลี่ยนจาก emits only a very small amount of the gases that ประเทศเกษตรกรรมเปนอุตสาหกรรม ดังน้ันประเทศ cause the greenhouse effect. We emit exhaust อุตสาหกรรมเหลานี้เปนตัวการสำคัญที่ปลอยกาซเรือนกระจกขึ้น fumes from automobiles and gases from deforesta- ไปในบรรยากาศมาก ในแตละวันคิดเปนน้ำหนักก็หลายพันตัน tion, but we have trees to absorb them. The gases ประเทศเขากไ็ มมีตน ไมค อยดดู กลับมาเลย” we emit have hardly anything to do with global warming. ผลกระทบที่เกดิ จากภาวะโลกรอ นมอี ะไรบาง Large industrialized countries like the United “ตอนน้ีที่เกิดข้ึนไปท่ัวโลกจากอุณหภูมิสูงข้ึนตามปริมาณ States and China burn thousands of tons of coal กาซคารบอนไดออกไซดในบรรยากาศ อยางเชนมีพายุถี่ข้ึนและ every day. India is turning from an agriculture- รุนแรงมากขึ้น ถาจะเปรียบเทียบการเกิดพายุก็เหมือนการตมน้ำ based into an industrialized country. These indus- เม่ืออุณหภูมิสูง ไอน้ำก็ลอยข้ึนสูบรรยากาศมากข้ึน น้ำทะเลที่อยู trialized nations discharge thousands of tons of ในมหาสมุทรรอนขึ้น ความกดอากาศก็ยกตัวสูงขึ้น ความกด greenhouse gases into the atmosphere. They have อากาศทีอ่ ่นื กไ็ หลมามากขนึ้ ทำใหเ กิดพายุ อยางพายแุ คทรินาทเี่ กดิ no trees to absorb the gases. ท่ีนิวออลีน เปนพายุที่อยูในระดับ 5 ซ่ึงนานๆ จะมีสักที แตปนี้มี ถี่ข้ึน ทำใหเกิดพายุรุนแรงในญี่ปุน จีน อินเดีย เวียดนาม What are the effects of global เกาหลเี หนือ เกดิ นำ้ ทวม คนตายไปเยอะ” warming? นอกจากพายุถี่ข้ึนแลว ยังมีภัยพิบัติอื่นอีกหรือ Temperatures all over the world are going เปลา up while the amount of carbon dioxide in the atmosphere is increasing. There are more storms “มีเยอะแยะ อยางเชนการระบาดของศัตรูพืชที่จะมีชวงอายุ which are increasingly violent. How a storm origi- ยาวข้ึน มีการแพรพันธุมากข้ึน การแพรระบาดของพาหะนำโรค nates can be compared to boiling water. When the เชน โรคมาลาเรีย อหิวาตกโรค จะแพรหลายมากข้ึนเนื่องจาก temperature is high, vapor will float higher into อากาศรอ น the atmosphere. In the same way, when water in an ocean is hot, the air over it will float higher ทางดานการเกษตรก็จะทำใหผลิตผลต่ำลง โดยเฉพาะในเขต and air from elsewhere will flow in to replace เสนศูนยส ตู ร อุณหภมู จิ ะสูงขน้ึ 2-3 องศาเซลเซยี ส โดยเฉพาะการ it. The air movement can turn into a storm. The hurricane called Katrina that struck New Orleans 48 was a Category No. 5, which rarely happens. This year there have been more storms in Japan, China, India, Vietnam and North Korea, causing floods and deaths. °π— ¬“¬π - ∏—𫓧¡ 2550 September - December 2007

ปลูกขาวในไทยที่ปลูกในน้ำ เมื่อน้ำรอนข้ึน ทำใหเมล็ดขาวลีบลง Apart from more frequent storms, ผลิตผลตอไรต่ำลง นอกจากขาวแลวยังมีผลกระทบตอพืชพันธุ what other disasters can be caused ทางการเกษตรอยา งอื่นดวย อยา งเชน ปลกู ผักกจ็ ะไมงดงาม ใบของผัก by global warming? ก็จะเหี่ยวเฉา ผลไมเมืองหนาวก็อาจจะปลูกไมไดในประเทศไทย มะมว งก็อาจไมต ิดชอ เพราะความหนาวไมเพียงพอ Many. For instance, plant disease outbreaks will last longer. The diseases will spread more ท่ีจะกระทบมากคือเร่ืองน้ำ ในฤดูฝนจะมีปริมาณฝนมากข้ึน quickly. Diseases among people such as malaria เพราะมีปริมาณน้ำระเหยขึ้นสูอากาศมากขึ้น ปกติไทยรับปริมาณฝน and cholera will also be more widespread โดยเฉลีย่ 8 แสนลูกบาศกเ มตรก็จะเพ่มิ เปน 9 แสนถึง 1 ลานลกู บาศก because of the warmer climate. เมตร ดงั นน้ั ในพนื้ ท่ีลมุ กจ็ ะถูกน้ำทว มหนกั ตอนนี้บางพน้ื ทที่ ที่ ว มอยู แลวก็จะเกิดน้ำทวมฉับพลัน น้ำปาไหลหลาก โคลนถลม พ้ืนท่ีท่ีฝน In agriculture, farm productivity will be เคยตกนอยก็จะตกมาก ในขณะที่ฤดูแลงก็จะแลงขึ้นเพราะน้ำผิวดิน lower, particularly in areas near the Equator ระเหยมากขึ้น มีปญหาเร่ืองน้ำไมเพียงพอสำหรับการเกษตร น้ำ where temperatures will rise by 2-3 degrees บรโิ ภคกจ็ ะขาดแคลน Celsius. In Thailand, where rice saplings are planted in water, the rice seeds will be withered. น้ำในเข่ือน ในอางเก็บน้ำระเหยมากขึ้น ทำใหน้ำแหงเร็ว เพราะ Productivity per rai will be lower. Apart from ฉะนั้นบางปเราอาจไมมีน้ำในเข่ือนพอที่จะไลน้ำทะเลออกไปจาก rice, other plants will also be affected. Vegetables แมน้ำเจาพระยา น้ำทะเลอาจหนุนสูงถึงนนทบุรี อาจเขาถึงคลอง will not grow well. Their leaves will wilt. Fruit ประปา เมอื่ ถึงเวลานนั้ ก็จะเสียหายเยอะ trees from countries with low temperatures will not grow well in Thailand. Mango trees may not ผมทำนายไวเลยวาอีก 15-20 ปประเทศไทยเราจะเกิดภาวะน้ำ bud because it is not cool enough. ทว ม โดยเฉพาะกรงุ เทพฯ ต้งั อยูบ นเลนอยูแลว มันทรดุ ทกุ ป ปล ะ 5-8 The water situation will be greatly impacted. °π— ¬“¬π - ∏π— «“§¡ 2550 September - December 2007 In the rainy season, there will be more rain because water will evaporate in larger quantities into the atmosphere. Thailand’s average rainfall of 800,000 cubic meters a year will increase to 900,000 to one million cubic meters. Low-lying areas will be flooded heavily. Right now, some areas of the country are flooded. There will be more flash floods and mudslides. Areas where there is little rain will get more rain. In the dry season, soil will be drier because more water will evaporate. There will be more agriculture and drinking water shortages. Water in dams and reservoirs will evaporate in higher quantities, causing water levels to drop more quickly. Therefore, in some years we may not have enough water from dams to push out the sea water entering the Chao Phraya river. The sea water may push in as far as Nonthaburi or the Prapa canal. If this happens, there will be considerable damage. My prediction is that in 15-20 years from now Thailand will be plagued with flooding, especially Bangkok which is built on clay. The land is subsiding by 5-8 centimeters every year. International organizations have warned that 49

...ç∑”‰¡à‰¥â ‡æ√“–§π‡√“‡¬Õ– ®–„À⇢“Õæ¬æ in 15-20 years sea water levels will rise by 1.0-1.5 À“à ß®“°·¡πà ”È ·≈«â ∂“â ®–„™âπÈ”∑”Õ¬à“߉√ ∫“â π meters. If nothing is done, parts of Bangkok will be ‡¢“ ‡ªπì ·À≈ßà ∑”¡“À“°‘π... permanently flooded. The economy will be badly affected since Bangkok and nearby provinces are เซนตเิ มตร ทีนอี้ งคก รตางชาติเตือนมาวา ภายใน 15-20 ป นำ้ ทะเล the centre of the economy, with tourism, monasteries โดยเฉล่ียจะสูงขึ้น 1-1.50 เมตร ถาไทยไมทำอะไรเลยตรงพื้นท่ี and nearly 40,000 small and large industrial factories. กรุงเทพฯบางสวนน้ำจะทวมถาวร ปญหาท่ีตามมาคือเศรษฐกิจ The economy of the entire area, with nearly 20 mil- เราจะตายทันที เพราะกรุงเทพฯและปริมณฑลเปนศูนยกลาง lion people, will suffer badly if it is flooded. เศรษฐกิจ เปนศูนยการทองเที่ยว มีวัดวาอาราม แลวยังมีโรงงาน ทั้งขนาดใหญขนาดเล็กเกือบ 4 หมื่นโรง และยังมีประชากรรวม Earthquakes have taken place more เกือบ 20 ลานคน ดังนั้นถาน้ำทวม เศรษฐกิจจะเสียหายอยาง frequently. Do they have anything มาก” to do with global warming? ชวงน้ีเกิดแผนดินไหวบอยขึ้น เก่ียวกับภาวะ An earthquake is caused by movements of the โลกรอนหรอื ไม Earth’s surface and it is a normal occurrence. But earthquakes have lately struck more frequently “แผนดินไหวเกิดการการเคลื่อนตัวของเปลือกโลก ซ่ึงก็มี because after the tsunami in 2004 a greater number เปนปกติอยูแลว ในชวงหลังเกิดแผนดินไหวบอยข้ึน แรงขึ้น of faults formed. Previously, Thailand had 13 faults เพราะผลกระทบจากสึนามิในป 2548 รอยเลื่อนตางๆ ที่มีอยูก็ but now in 2007 it has more. It is like a sheet of เพ่มิ ขึ้น ไทยมีรอยเลื่อนอยู 13 รอย กม็ มี ากข้นึ มบี อยข้นึ พอถงึ ป glass being smashed, causing the number of cracks 2550 ก็ย่ิงมีรอยเพ่ิมขึ้นอีกเยอะมาก เปรียบเหมือนมีแกวท่ีมีรอย to spread. As a result, there are more earthquakes ราว 13 รอย จูๆ ก็มีคนเอาคอนมาทุบ ทำใหรอยเพิ่มข้ึน มีผล in this region. กระทบทำใหแ ผน ดนิ ไหวบอ ยข้นึ ในประเทศแถบนี้ Thermal energy has, in fact, accumulated over ปกติพลังงานความรอนใตพิภพเกิดตั้งแตการแตกตัวเมื่อ millions of years. The movement of the Earth’s หลายลา นปก อ น แลว สะสมมา มีการเคลอื่ นท่ีของเปลือกโลกเปน surface is also normal, and so is the eruption of ปกติ มีการระบายความรอนผานการระเบิดของภูเขาไฟเปน heat through volcanoes. Therefore, the rise in ประจำอยูแลว ดังน้ันการเพิ่มข้ึนของอุณหภูมิบริเวณผิวโลกไมได temperatures on the Earth’s surface has nothing เก่ียวของกับการเคลื่อนตัวของเปลือกโลก ไมเก่ียวกับแผนดิน to do with the movement of the Earth’s surface or ไหว” earthquakes. หากเราชวยกันแกไขปญหา จะหยุดยั้งผล Can we work together to stop the กระทบไดไ หม effects of global warming? “ตอ ใหป ระเทศไทยหยุดการใชพลาสติก เลกิ ใชน ำ้ มนั เลิกใช Even if Thailand stops using plastic, petrol or ไฟฟาทั้งประเทศ หยุดหุงขาวทั้งประเทศก็ไมไดชวยอะไรขึ้นมา electricity, or cooks no rice at all, the situation will not เลย แตการที่เราประหยัดมันก็ดีกับตัวเรา ประหยัดคาใชจาย แต improve. Energy-saving can save on our expenses, ชวยลดภาวะโลกรอนไดนิดเดียว เพราะคนไทย 60 ลานคน เทียบ but it can do very little to stop global warming. ไมไ ดก ับคน 2,000 กวาลานคนในประเทศอุตสาหกรรม” Only 60 million people in Thailand cannot do much compared with the 2,000 million people in industri- ถาอยางนน้ั ตองมกี ารเตรยี มการอยา งไร alized countries. “ผมยกตัวอยางเรื่องน้ำทวม ญ่ีปุนเขาเตรียมสรางเข่ือนรอบ So what should we do? เกาะแลว ของเรายังไมไดทำอะไร ผมอยากใหรัฐบาลสรางเข่ือน จากนนทบุรีเลียบเจาพระยาทั้งสองฝง ดานซายไปถึงปากน้ำแลว To cope with flooding, Japan has prepared to ออมไปถึงบางประกง อีกดานออมสมุทรสงครามไปถึงราชบุรี ถา build embankments around islands. We have done ทำไดก ็จะชวยลดความเสยี หายไปได” nothing. I want the government to build embank- 50 ments along both sides of the Chao Phraya river down from Nonthaburi. On the left, embankments should be built to Samut Prakan and Bang Pakong. On the other side, there should be embankments all the way down to Samut Songkhram and Ratchaburi. If we do this, the damage can be reduced. °—𬓬π - ∏π— «“§¡ 2550 September - December 2007