“แสงสวา ง เสมอดว ยปญ ญา ไมม ี ” เลขท่ี ๕๕ ถนนเทอดดาํ ริ แขวงถนนนครไชยศรี เขตดสุ ติ กรงุ เทพมหานคร ๑๐๓๐๐
บทความทางวชิ าการ เอกสารวจิ ยั ดเี ดน ประจาํ ปก ารศกึ ษา ๒๕๖๓ - ๒๕๖๔ หลกั สตู รหลกั ประจาํ วทิ ยาลยั การทพั บก จดั พมิ พเ ลม ท่ี ๒
คาํ นาํ วิทยาลัยการทัพบก เปนสถาบันการศึกษาทางทหารท่ีสูงสุด ของกองทัพบก ท่ีสรางภูมิปญญาทางยุทธศาสตร ผลิตนักคิด นักบริหาร ที่มีศักยภาพสูงสุดสูกองทัพบก ใหการฝกอบรมสําหรับนายทหาร สัญญาบตั รของกองทัพบก นอกกองทพั บก และบุคคลพลเรือน ในเร่ือง ทางยุทธศาสตร ยุทธการ และการบริหารในระดับหนวยทหารขนาดใหญ ขึน้ ไป ตลอดจนกิจการของกระทรวง กรม และเหลาทัพตาง ๆ ตามโครงการ พฒั นาหลักนยิ มในระดบั ยุทธการ การสรางปญญาใหกับนักศึกษา นับเปนการติดอาวุธท่ีสําคัญ เปนเหมือนแสงสวางนําทาง จุดประกายความคิด นําไปสูการพัฒนา และการแกไขปญหาสําคัญของชาติในอนาคต โดยหนึ่งในแกนกลาง หลักสูตรเพ่ือสรางองคความรูคือ การวิจัยเชิงยุทธศาสตร (Strategic research paper : SRP) ท่ีจะตองผานการสอบและไดรับความ เหน็ ชอบจากคณะกรรมการสอบเอกสารวจิ ัยของวทิ ยาลยั การทัพบก ท้ังน้ีมีเอกสารวิจัยประจําปการศึกษา 2563 - 2564 ไดรับการ พิจารณาเปนเอกสารวิจัยดีเดนจากคณะกรรมการสภาการศึกษา กรมยุทธศึกษาทหารบก ดังน้ันวิทยาลัยการทัพบก จึงไดรวบรวม เอกสารวิจัยดังกลาว จัดพิมพเปนเลมที่ 2 ออกเผยแพรเปนองคความรู เพื่อเปนประโยชนในการศึกษาพฒั นาในโอกาสตอ ไป วทิ ยาลยั การทัพบก หนา 1
อีกทั้งโลกไดผานศตวรรษท่ี 21 มาเปนเวลา 20 ป ทามกลาง แนวโนมสําคัญ ๆ ท่ีเต็มไปดวยการเปลี่ยนเปล่ียนอยางรวดเร็ว มีความ สลับซับซอน ความกาวหนาของเทคโนโลยี สถานการณโรคภัยไขเจ็บ นับวันไดทวีความรุนแรงข้ึน จึงตองดําเนินการบูรณาการดานศึกษา ทั้งระบบและเรียนรูข้ันสูงสุด เพ่ือผลิตผูนํายุทธศาสตรทางการทหาร ทม่ี ีศักยภาพ ทันตอการเปล่ียนแปลง เปนท่ีเชอื่ ม่ันของประชาชน และเปน หนง่ึ ในกองทพั บกชนั้ นาํ ในภูมภิ าค ตามวสิ ัยทศั นของกองทัพบก พลตรี ( มหศกั ด์ิ เทพหสั ดิน ณ อยุธยา ) ผูบัญชาการวิทยาลยั การทัพบก วิทยาลยั การทัพบก หนา 2
สารบญั หนา Ø ความทาทายและทศิ ทางการปฏิรปู การศกึ ษา 4 ของวทิ ยาลัยการทัพบก ในศตวรรษที่ 21 Ø การพัฒนาประสิทธภิ าพดานการปลูกฝงอุดมการณ 9 ความรกั ชาตขิ องทหารกองประจําการ กรมทหารราบท่ี 31 รกั ษาพระองค Ø แนวทางการพัฒนาประสิทธิภาพการปองกันการเจบ็ ปวย 26 อนั เน่อื งมาจากความรอนในการฝก ทหารใหม Ø รปู แบบการแกไ ขปญหาพื้นที่ซับซอ นตามแนวชายแดน 45 ไทย-กมั พชู า พื้นทีร่ บั ผิดชอบของกองกาํ ลงั สุรนารี Ø แนวทางการปฏบิ ตั ิการพเิ ศษในพ้นื ท่รี ะวังปองกันดา นลาว 56 E- Book บทความทางวชิ าการ เอกสารวิจยั ดเี ดน ประจาํ ปการศึกษา ๒๕๖๓ – ๒๕๖๔ หลกั สตู รหลกั ประจาํ วทิ ยาลัยการทพั บก วทิ ยาลัยการทัพบก หนา 3
ความทาทายและทศิ ทางการปฏิรปู การศึกษาของวิทยาลัยการทพั บก ในศตวรรษท่ี 21 โดย พลตรี มหศักดิ์ เทพหัสดนิ ณ อยธุ ยา ผบู ญั ชาการวิทยาลยั การทพั บก วทิ ยาลยั การทัพบก หนา 4
วทิ ยาลัยการทัพบก หนา 5
วทิ ยาลัยการทัพบก หนา 6
วทิ ยาลัยการทัพบก หนา 7
วทิ ยาลัยการทัพบก หนา 8
การพฒั นาประสิทธภิ าพ ดานการปลกู ฝง อุดมการณ ความรักชาตขิ องทหารกองประจําการ กรมทหารราบที่ 31 รกั ษาพระองค โดย พันเอก ทศพล ทิมสถติ ย นกั ศกึ ษาวทิ ยาลยั การทัพบก หลักสูตรหลักประจาํ ชดุ ที่ 65 วทิ ยาลัยการทัพบก หนา 9
อุดมการณท หาร คอื “มาตรฐานแหงความดีงามอันสุดยอดในหนาท่ขี องนักรบ ของชาตทิ ต่ี อ งมุงมน่ั อทุ ิศตนเพื่อใหบรรลุถึง” (กรมยุทธศกึ ษาทหารบก, 2557) ทีม่ าและวตั ถุประสงคการวจิ ัย กองทัพบกถือเปนหนวยงานหลักดานความม่ันคง และมี บทบาทสาํ คัญในการขับเคล่ือนยุทธศาสตรชาติ 20 ป (พ.ศ.2561 - 2580) โดยเฉพาะอยา งยิ่ง ยุทธศาสตรชาติดา นความม่ันคง ปจจุบัน ภัยคุกคามที่สงผลกระทบตอความมั่นคงของชาติมีความสลับซับซอน ในหลากหลายมิติ การท่ีจะเผชิญปญหาภัยคุกคามที่เกิดข้ึนไดอยาง มีประสิทธภิ าพจาํ เปนตองพัฒนากําลงั พลของกองทัพใหมีความพรอม สําหรับทหารกองประจําการ ซึ่งมาจากบุคคลพลเรือนที่ผานการ เกณฑทหารตามพระราชบัญญัติรับราชการทหาร พ.ศ. 2497 เปน กําลังพลท่ีมีจํานวนมากท่ีสุดในกองทัพ และมีบทบาทสําคัญในการ แกไขปญหาเร่อื งความเชื่อม่ันของประชาชนทมี่ ีตอสถาบันหลักของชาติ ทหารกองประจําการท่ีมีภูมิลําเนาอยูอาศัยในพื้นท่ีรับผิดชอบของ หนวยทหารจะรับรูสภาพปญหาตาง ๆ ท่ีเกิดข้ึนเปนอยางดี สามารถมี สวนรวมในการแกไขปญหาและการเฝาระวังแจงเตือน รวมท้ังการ เสริมสรา งอุดมการณค วามรักชาติ ยึดมั่นในความจงรักภักดี มีความรัก ความสามัคคี และมีความศรัทธาในการปกครองตามรัฐธรรมนูญ 2560 มาตรา 2 วา “ประเทศไทยมีการปกครองในระบอบประชาธปิ ไตย อันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข” ไปยังครอบครัว ชุมชน เพื่อ เปนภูมิคุมกันในสังคมไทยใหสามารถเผชิญปญหาตาง ๆ ท่ีมี ผลกระทบตอความมัน่ คงของชาตไิ ดอยางยั่งยืน วทิ ยาลัยการทัพบก หนา 10
จากสถานการณความรุนแรงทางการเมืองและสังคมที่ผานมาจนถึง ปจจุบัน ความรักชาติ ความสามัคคี เปนอันหน่ึงอันเดียวกันของคน ไทยที่ไดเส่ือมคลายลงจากการแบงพรรคแบงพวก มีการเลือกขาง ตามอุดมการณท่ีตางคน ตางมอง ตางคิด ทําใหเกิดความแตกแยก ทางความคิดของคนในชาติ และมีแนวโนมที่จะนําไปสูการใชความ รนุ แรงตอ กันในการแกไขปญหา ความขัดแยงดังกลาวอาจลดระดับ ลงบางแตยังไมหมดไปหรือแอบซอนอยู หนวยในกองทัพบกจึงตอง เรงพัฒนาการดําเนินงานดานการปลูกฝงอุดมการณความรักชาติ ในกลมุ ทหารกองประจําการใหมีความรักชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย มีความสามัคคี และปฏิบัติตนใหเปนตัวอยางที่ดีแกประชาชน ตลอดจนสรา งความเขาใจกับคนรอบขาง ครอบครัว และประชาชน ใหตระหนักและระลึกถึงการปฏิบัติงานตามหนาที่ของตน มีความ รักความภาคภูมิใจในชาติของตนเอง การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค เพื่อศึกษาองคความรูดานประวัติศาสตรของไทยและอุดมการณ ความรักชาติ รวมถึงสถาบันต้ังแตอดีตถึงปจจุบัน ตลอดจนปญหา อุ ป ส ร ร ค ใ น ก า ร ป ลู ก ฝ ง อุ ด ม ก า ร ณ ค ว า ม รั ก ช า ติ ข อ ง ท ห า ร กองประจําการ สังกัดกรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค และ คนหาแนวทางการพัฒนาประสิทธิภาพการดําเนินงานดังกลาว องคความรูท่ีไดจากการวิจัยซ่ึงเปนกรณีศึกษากรมทหารราบที่ 31 รกั ษาพระองคในครั้งนี้ จะเปนประโยชนอยางย่ิงในการปรับเปล่ียน ก ล ยุ ท ธ ใ น ก า ร ป ลู ก ฝ ง อุ ด ม ก า ร ณ ค ว า ม รั ก ช า ติ ข อ ง ท ห า ร กองประจําการ สําหรบั หนว ยท่ีศกึ ษาและหนว ยอน่ื ๆ ในกองทัพบก เพ่ือตอบสนองตอการขับเคล่ือนยุทธศาสตรชาติดานความมั่นคง ตอไป วทิ ยาลัยการทัพบก หนา 11
วธิ ีการวจิ ยั การวจิ ยั นีใ้ ชรปู แบบการวิจัยเชิงยุทธศาสตรตามท่ีวิทยาลัย การทัพบก กําหนดเปนแนวทางในการศึกษา ดําเนินการเก็บ รวบรวมขอมูลโดยใชวิธีการศึกษาเอกสาร ไดแก ยุทธศาสตรชาติ 20 ป (พ.ศ. 2561 – 2580) แผนระดับ 2 แนวคิดทฤษฎีท่ีเกี่ยวของ แลวทําการวิเคราะห สังเคราะห เพ่ือไดมาซ่ึงแนวทางการพัฒนา ประสิทธิภาพดานการปลูกฝงอุดมการณความรักชาติของทหาร กองประจําการ กรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค ผลการวิจัย กองทัพบกมุงเนนใหทหารทุกนายมีอุดมการณทหาร คือ มาตรฐานแหงความดีงามอันสูงสุดในหนาท่ีนักรบของชาติ ที่ตอง มงุ ม่ันอทุ ศิ ตนเพ่อื ประเทศชาติ ซ่ึงเปนหนาที่ของคนไทยทุกคนท่ีจะ ปกปองประเทศบานเกิดเมืองนอน และชายไทยทุกคนท่ีเขามาเปน ทหารรับใชประเทศชาติมีความจําเปนอยางยิ่งท่ีตองมีอุดมการณ ทางทหาร ซึ่งเปนสิ่งที่สําคัญตอความเปนทหารจากการท่ี กองทัพบกไดประกาศใหป 2550 เปนปแหงการเสริมสราง อุดมการณความรักชาติ ไดกอใหเกิดความต่ืนตัวท้ังในสวนของ ผูปฏิบัติงานและสวนอ่ืน ๆ ในการนํานโยบายดังกลาวไปปฏิบัติ ในทุกระดับของกองทัพบก การมีนโยบายเปนกรอบแนวทางชวย สงเสริมใหการปฏิบัติการดานการเสริมสรางอุดมการณเปนไป ในทิศทางเดียวกัน แตละสวนท่ีรับผิดชอบดําเนินการมีกรอบ แนวทางท่ีชดั เจนผลการวิเคราะหข อมลู การปลูกฝงอุดมการณความ รักชาติของทหารกองประจําการ กรมทหารราบท่ี 31 รักษา พระองค ในปจจุบันพบปญหาและสาเหตุหลกั 5 ประการ ไดแก วิทยาลัยการทัพบก หนา 12
1. ดานนโยบาย : แมวาจะมีการกําหนดเปนนโยบายของ หนวยในการเสริมสรางอุดมการณความรักชาติ แตการแปลง นโยบายไปสูการปฏิบัติยังคงมีปญหาอุปสรรคอยูบาง สงผลให ประสทิ ธภิ าพในการดําเนินงานไดผลแตกตางกันไปข้ึนอยูกับกําลังพล ในระดับปฏิบัติมีความเขาใจในกรอบนโยบายมากนอยเพียงใด อีกทั้งเมื่อระยะเวลาผานไปซ่ึงมีการเนนนโยบายในดานอ่ืนๆ เพ่ิม เขามาทําใหการปฏิบัติดานการเสริมสรางอุดมการณความรักชาติ อาจถูกลดความสําคัญลงไปบางเพื่อตอบสนองนโยบายอ่ืน ๆ ที่ กองทพั ใหค วามสําคัญในเวลานั้น ๆ 2. ดานบุคลากร : พบปญ หาดานบคุ ลากรสองสวน สวนแรก บุคลากรรับผิดชอบดําเนินการขาดความเชี่ยวชาญเฉพาะ และไม เพียงพอ ดวยภารกิจหนวยท่ีหลากหลายเพ่ิมมากขึ้น รวมถึงการ ขาดการพัฒนาบุคลากรที่มีความเชี่ยวชาญเพ่ิมเติมและหมุนเวียน ทดแทนบุคลากรเดิม และสว นทส่ี อง ทหารกองประจําการสวนใหญ วุฒิการศึกษาไมเกินมัธยมศึกษาปท่ี 6 จึงมีความรูความสามารถ ท้งั ในการรับรแู ละการถา ยทอดไมเ พียงพอ 3. ดานยุทโธปกรณ : ขาดส่ือการสอนที่เหมาะสมกับ สถานการณค วามเปลี่ยนแปลงของสังคม เน่ืองจากการผลิตส่ือการสอน ตองวางแผนและใชระยะเวลาในการพัฒนา รวมท้ังใชงบประมาณ ในการผลิต เมื่อสภาพสังคมที่ปรับเปลี่ยนอยางรวดเร็วแตส่ือ การสอน/อบรมตาง ๆ ไมสอดคลองกับสภาพท่ีเปลี่ยนไปจึงทําให การสอน การอบรมขาดความนาสนใจ 4. ดา นงบประมาณ : กรอบงบประมาณมีการปรับเปล่ียน ไปตามนโยบายและสถานการณที่เปลี่ยนแปลงไป รวมทั้งการ ส นั บส นุ นง บ ปร ะ มา ณ เพ่ิ ม เติ ม ใน ร ะดั บ หน ว ยขึ้ น อยู กั บ ผูบงั คบั บัญชาของแตล ะหนว ยในการเล็งเห็นความสาํ คัญ วิทยาลยั การทัพบก หนา 13
5. ดานการบริหารจัดการ : การบริหารจัดการไดรับ ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายในและภายนอก โดยเฉพาะ สภาพสังคมและการเมืองการบริหารจัดการบุคลากร การวางแผน พัฒนาบุคลากร หรือการหมุนเวียนบุคลากรทดแทน ตองใชเวลา และการสัง่ สมประสบการณ ภาพท่ี 1 การดาํ เนนิ โครงการปลูกฝงอดุ มการณ ความรักชาติของทหารกองประจําการ จากการวิเคราะหปจจัยแวดลอมในการปลูกฝงอุดมการณ ความรักชาติของกรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองคโดยใช SWOT Analysis เพื่อใหครอบคลุมการวิเคราะห จุดแข็ง–จุดออน และ โอกาส – อุปสรรค พบวา จุดแข็ง (Strength) ประกอบดวย กรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค มีพ้ืนที่กวางขวางเพียงพอ สําหรับการจัดกิจกรรมตาง ๆ มียุทโธปกรณและเครื่องมือสื่อสาร ความเขาใจท่ีพรอมในการทํากิจกรรม มีการพัฒนากําลังพล ดา นการฝก การถวายพระเกยี รติ การถวายความปลอดภัย และการ ถวายงานใกลชิดแดสถาบันพระมหากษัตริย ทําใหกําลังพลมีความ ภาคภูมใิ จ และไดร บั ประสบการณ ความรูดานตาง ๆ รวมท้ังหนวย ยังมีการสงเสริมการศึกษาของกําลังพลทหารกองประจําการดวย การศกึ ษานอกโรงเรียนทําใหกาํ ลังพลท่สี นใจดานการศึกษามีโอกาส วทิ ยาลัยการทัพบก หนา 14
ไดรับคุณวุฒิที่สูงขึ้นนอกจากน้ี หนวยยังมีความพรอมดานการ ชวยเหลือประชาชนที่ไดรับความเดือนรอน จุดออน (weakness) ประกอบดวย ครูฝกมีความรูเรื่องนโยบายการปลูกฝงอุดมการณ ความรักชาติเพียงเล็กนอย และเขาใจวาทหารกองประจําการไมมี อุดมการณรักชาติ จํานวนช่ัวโมงสําหรับการทํากิจกรรมนอยกวา ที่ควรจะเปน มีสายการบังคับบัญชาคอนขางยาวทําใหการ ดําเนินการบางเรื่องตองใชเวลาและมีข้ันตอนมาก โอกาส (opportunity) ประกอบดวย การที่หนวยเหนือใหความสําคัญกับการปลูกฝง อุดมการณรักชาติ นโยบายการศึกษาระดับกองทัพบกมีความ ชดั เจนและเอ้ืออํานวยในการดําเนินการ การเปนหนวยทหารรักษา พระองค ทําใหมีโอกาสในการไดรับการพิจารณาสนับสนุนดาน งบประมาณเปนความเรงดวนลําดับตน ๆ โดยเฉพาะอยางย่ิง งบประมาณในการปฏิบัติภารกิจอื่น ๆ นอกเหนือจากการฝกและ การปองกันประเทศอีกท้ังหนวยเหนือใหความสําคัญในเร่ือง สิทธิ สวัสดิการตาง ๆ ของกําลังพล และ อุปสรรค (Threat) ประกอบดวย ทหารกองประจําการถูกคัดเกณฑมาจากหลากหลาย พ้ืนท่ี ตางภูมิลําเนา ทําใหมีแนวความคิดหลากหลายข้ึนอยูกับ กระแสนิยมแตละทองถ่ิน ที่สําคัญ กําลังพลสวนใหญมีระดับ การศึกษาต่ํากวามัธยมศึกษาปท่ี 6 จึงมีขอจํากัดดานความรูความ เขาใจและการเรียนรูเพ่ิมเติม นอกจากนี้ อาจมีภารกิจเรงดวนตาม นโยบายหนวยเหนือที่สงผลตอเวลาในการจัดกิจกรรมปลูกฝง อดุ มการณค วามรักชาติของทหารกองประจาํ การได วิทยาลัยการทัพบก หนา 15
การอภิปรายผล อุดมการณเปนคุณลักษณะประการหนึ่งท่ีปรากฏอยูใน ชุมชนการเมืองทุกแหงไมวาจะเปนชุมชนการเมืองในอดีตหรือ ปจจุบันในอดีตอุดมการณที่สําคัญคืออุดมการณทางศาสนาและ อุดมการณทางศีลธรรมตอมาวิทยาการกาวหนาสังคมก็เปลี่ยนไป วทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยีชวยใหสังคมเจริญข้ึน แตพรอมกันนั้นก็ เกิดปญหาตามมามากมายแมอุดมการณทางศาสนาและอุดมการณ ทางศีลธรรมจะยังมีความสําคัญอยูแตก็ไดมีอุดมการณใหมเกิดข้ึน ซ่ึงเปนผลโดยตรงจากอิทธิพลของสังคมอุตสาหกรรมความจําเปน ในการอยูรอดและเพ่ือท่ีจะดํารงชีวิอยางมีหลักประกันในสังคม แบบใหม ทําใหมนุษยพัฒนาอุดมการณท่ีสอดคลองกับสภาพ ของสังคมปจจุบันข้ึน เชนอุดมการณที่ไดจากลัทธิการเมือง และเศรษฐกิจ แบบสังคมนิยมปฏิบัติเสรีนิยมสังคมประชาธิปไตย เปนตน อุดมการณเหลานี้ไดถูกกําหนดข้ึนมาเพ่ือแกปญหาหรือ พัฒนาสังคมในยุคปจจุบันแตในขณะเดียวกันก็มีผลบังคับกลไก ทางการเมืองความมุงหมายและระบบการเมืองการปกครองของ ชุมชนทางการเมืองใด ๆ ใหผันแปรไปตามเจตนารมณของ อุดมการณน้ัน ๆ ดวยอุดมการณจึงเปนส่ิงที่มีความหมาย และมี ความสําคัญมากสําหรับผูยึดถือเหนียวแนนผูยึดถืออุดมการณใด ก็คิดวาของตนดีเลิศประมาณอุดมการณอื่นวาไมดีเลวรายมอมเมา หลงผิดและตองการโนมนาวใหผูอื่นมายึดถือคลอยตามอุดมการณ ของตนต้งั แตระดับอภปิ รายโตเถียงจนถึงขั้นเขาตอสูประหัตประหารกัน คนในชาติที่ยึดม่ันอุดมการณเดียวกันจะชวยใหเกิดความสามัคคี ของคนในชาตเิ กิดความรวมมอื รว มใจกันลดความขัดแยงสรางสังคม ตามหลักการหรือแนวทางตามอุดมการณลพลังอํานาจของชาติจะ เกิดขึ้นอยางมหาศาลแตถาสังคมใดหรือคนในชาติใด ยึดม่ันใน วิทยาลยั การทัพบก หนา 16
อุดมการณท่ีแตกตางกันมากความขัดแยงหรือความเปนปรปกษ ซ่ึงกันและกันในสังคมหรือในชาติน้ันจะมีมากเพราะตางฝายตาง พยายามหาวิธีหรือกลวิธีตาง ๆ ท่ีจะเอาชนะซ่ึงกันและกันทําใหคน ในชาติขาดความสามัคคีเปนการทอนพลังอํานาจของสังคมหรือ ของชาติลง ดังน้ันประเทศชาติที่คนในชาติไมมีเอกภาพใน อุดมการณ ยอมหาความสงบเรียบรอยในบานเมืองไดยาก และฝาย ท่ียึดอุดมการณของตนเหนียวแนนม่ันคงยอมมีโอกาสท่ีจะไดรับ ชัยชนะมากกวาฝายที่ลังเลในอุดมการณของตน (กระมล ทองธรรมชาต,ิ 2527) อุดมการณท่ีสามารถจะเผยแพรใหมวลชนยอมรับและ ปฏบิ ัตติ ามไดจะตองเปนอุดมการณที่สอดคลองกับความรูสึกนึกคิด และความตอ งการของคนสวนใหญมลี ักษณะดงั นี้ 1) เทิดทูนและดํารงไวซึ่งชาติศาสนาพระมหากษัตริยและ เอกลักษณข องความเปนไทย 2) พัฒนาและสรา งสรรคสถาบนั ทางการเมืองของประเทศไทย ใหเปนประชาธิปไตยท่ีมน่ั คงมคี วามรับผิดชอบตอ ประชาชนแทจริง 3) ปรับปรุงระบบเศรษฐกิจและสังคมของประเทศใหเปน ระบบเศรษฐกิจผสมที่มีความมั่นคงยุติธรรมมีประสิทธิภาพเพ่ือให ประชาชนอยดู มี สี ุขและไดร ับความปลอดภยั ในชีวติ และทรัพยส ิน 4) ปรับปรุงระบบบริหารราชการแผนดินใหเปนประชาธิปไตย ที่มีความสะอาดบริสุทธิ์ยุติธรรมและรับใชประชาชนโดยแทจริง (ดร.สมชัย รกั วิจิตร, 2519) 5) ยกระดับสังคมและวัฒนาธรรมของประเทศใหประชาชน มีชีวิท่ีเรียบงายประหยัดขยันหมั่นเพียรมีคุณธรรมและมีความ รับผดิ ชอบตอ สงั คมสูง วทิ ยาลัยการทัพบก หนา 17
จ า ก แ น ว คิ ด เ ร่ื อ ง อุ ด ม ก า ร ณ ค ว า ม รั ก ช า ติ ข อ ง ท ห า ร กองประจําการ โดยการเริ่มทบทวนนโยบายดานการฝกของ กองทัพบก กรมยุทธศึกษาทหารบก และของผูบังคับบัญชา ตามลําดับช้ัน เพ่ือใหมีความเช่ือมโยงกับสภาพปจจุบันของงาน การปลูกฝง อุดมการณค วามรักชาติ นาํ ไปสกู ารวิเคราะหป จจัยแวดลอม ในการปลูกฝงอุดมการณความรักชาติของทหารกองประจําการ กรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค โดยใช SWOT Analysis ซ่ึง ครอบคลุมการวิเคราะหท้ังสภาวะภายใน คือ จุดแข็ง–จุดออน เพื่อใหรูตนเอง (รูเรา) และสภาวะภายนอก คือ โอกาส – อุปสรรค เพอื่ ใหรูจักสภาพแวดลอม (รูเขา) ชัดเจน (ชัยวัฒน สุรวิชัย, 2559) ทําใหสามารถกําหนดขอเสนอเชิงกลยุทธเพ่ือใหไดแนวทางการ พัฒนาการปลูกฝง อุดมการณรูปแบบใหม ดงั นี้ - ขอเสนอกลยุทธเชิงรุก ที่ไดจากการวิเคราะห จุดแข็ง- โอกาส (Strength-Opportunity) ไดแกจัดทําโครงการปลูกฝง อุดมการณความรักชาติของทหารกองประจําการทุกผลัดและบรรจุ อยูในหลักสูตรการฝกทหารกองประจําการ กรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค จัดโครงการศึกษาพัฒนาโครงการตามแนวทาง พระราชดําริภายในหนวย ใหเกิดผลสัมฤทธ์ิเปนรูปธรรม ตั้งแต เร่มิ ตน จนกระทั้งเห็นผลผลิตใหกับทหารกองประจําการทุก ๆ ผลัด การจัดโครงการสอนอบรมโดยผูบังคับบัญชาและวิทยาการ ภายนอกในเร่ืองประวัติศาสตรชาติไทย โดยมีการประเมินผล ในทกุ ๆ โครงการโดยกองทพั บก - ขอเสนอกลยุทธเชิงแกไข ท่ีไดจากการวิเคราะห จุดออน-โอกาส (Weakness-Opportunity) ไดแกจัด Unit School อบรมครูฝกในเรื่องนโยบายการศึกษาระดับ ทบ. เปนประจําทุก ๆ เดือน วิทยาลยั การทัพบก หนา 18
เสรมิ กจิ กรรมปลูกฝง อดุ มการณร ักชาติเชิงกิจกรรมจิตอาสาท่ีหนวย ดําเนินการหรือรวมกับหนวยงานอ่ืน ๆ ผูบังคับบัญชาในแตละ ระดับช้ันรวมกิจกรรมกับทหารกองประจําการในทุก ๆ ภารกิจ ท้ังในดานการฝก การเดินทางไกลประจําเดือน (ดังภาพท่ี 2) การพัฒนาเขตสุขาภิบาลรวมกับกําลังพล ตลอดจนกิจกรรม จติ อาสา ชว ยเหลอื ประชาชนหมนุ เวียนกําลังพลใหมีโอกาสมีสวนรวม ในภารกิจการถวายงาน ถวายความปลอดภัย VVIP ในภารกิจ ที่หนวยไดรับมอบหมาย ใหกําลังพลไดมีโอกาสใกลชิดมากยิ่งขึ้น (ดังภาพที่ 3) เพื่อปรับเปลี่ยนทัศนคติเดิมท่ีติดตัวมาจากภูมิลําเนา เดิมใชระบบการศึกษานอกโรงเรียน ที่มีการจัดการเรียนการสอน ภายในหนวยดวยครูประจําชุด มาแทรกเสริมในเรื่องอุดมการณ ความรกั ชาติ สอดแทรกในเนือ้ หาวชิ าการ ภาพที่ 2การฝกปฏิบตั งิ านและทาํ กจิ กรรมรว มกันในทุกโอกาส วทิ ยาลยั การทัพบก หนา 19
ภาพท่ี 3 การปฏบิ ัตภิ ารกจิ ถวายพระเกยี รติ และถวาย ความปลอดภยั - ขอเสนอกลยุทธเชิงรับ ท่ีไดจากการวิเคราะห จุดแข็ง- อปุ สรรค (Strength-Threat) ไดแก จัดตารางครูฝกทุกนาย พบปะ กับทหารกองประจําการใหมากข้ึน มีการสรางรายได/อาชีพพิเศษ ใ น ห น ว ย ท ห า ร ก อ ง ป ร ะ จํ า ก า ร แ ล ะ สิ่ ง อํ า น ว ย ค ว า ม ส ะ ด ว ก เชิงอุปกรณใชสอย เคร่ืองอุปโภค บริโภค เพื่อใหทหาร กองประจําการจุนเจือทางบาน หรือสามารถนําเงินเดือนให ครอบครัวใชได สรางโอกาสใหทหารกองประจําการไดมีชองทาง ในการสื่อความในใจ หรือแนวความคิดด้ังเดิมท่ีติดตัวมาจาก ภูมิลําเนาหรือจากครอบครัวที่หลากหลาย มีการคัดกรองชองทาง การใชส่ือสังคมออนไลน ของทหารกองประจําการ ไมใชถูกลอลวง ไปตามกระแส โดยขาดวิจารณญาณในการสังเคราะหขอมูลขาวสาร รวมทั้งสรางเกราะปองกันดวยการใหผูบังคับบัญชาลงไปพบปะให ความรูตามสถานการณของโลก ณ ปจจุบันเพ่ือช้ีใหทหาร กองประจําการ เห็นความเปนเหตุและเปนผลของปญหาในสังคม ในหว งเวลานัน้ ๆ ได วทิ ยาลยั การทัพบก หนา 20
- ขอเสนอกลยุทธเชิงปองกัน ท่ีไดจากการวิเคราะห จุดออน-อุปสรรค (Weakness-Threat) ไดแกศึกษาขอมูลของ ทหารกองประจําการ โดยการสัมภาษณ/พูดคุยกับครูฝก โดยมี ผบู ังคบั บัญชากาํ กบั ดูแลสรางแรงจูงใจสําหรับทหารกองประจําการ ที่มีความรักชาติใหสามารถเปนทหารกองประจําการ หรือรับ ราชการทหารตอเน่ือง ใชสายการบังคับบัญชาภายในหนวยระดับหมู โดยใหมีการสังเกตพฤติกรรม และลักษณะนิสัยของแตละบุคคล ใชระบบงานจติ อาสาชว ยเหลือประชาชนเขาไปชวยเหลือครอบครัว ทหารกองประจําการท่ีมีสถานภาพยากจน (ดังภาพที่ 4) และมีการ สรางแรงจูงใจจากทหารกองประจําการที่มีความรักชาติ มีความ ประพฤติดี ไดรับการพิจารณาเปนพิเศษจากหนวยทหารรักษา พระองค ในการสงเสริมกําลังพลท่ีถวายงาน ใหรับราชการตอเปน นกั เรียนนายสบิ ภาพที่ 4 การชวยเหลือ ครอบครัวของทหาร กองประจําการ ทม่ี ีสถานะยากจน วิทยาลัยการทัพบก หนา 21
สรุปและขอเสนอแนะ การปลูกฝงจิตสํานึกของทหารกองประจําการใหรับรูถึง คุณคาและความสําคัญของความเปน ชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย ใหทหารไดมองเห็นองครวม และผลกระทบท่ีจะเกิดข้ึนหากคน ในชาติขาดอุดมการณความรักชาติ เพื่อปรับเปล่ียนทัศนคติ หรือ แนวความคิดเดิมที่มีมาจากครอบครัว จากภูมิลําเนาที่หลากหลาย ผูบังคับบัญชาจึงควรตระหนัก และใหความสําคัญในเร่ืองของการ มอบนโยบายท่ีชัดเจน และมีการชี้แจงใหผูปฏิบัติมีความเขาใจ หนวยฝกควรมีการคัดเลือกครูฝกท่ีมีความรู ความสามารถ มีความ ประพฤติดี มีประสบการณ และเปนแบบอยางท่ีดี มีการอบรม ใหครูฝกและกําลังพลที่แตงตั้งใหเปนวิทยากรภายในหนวย ใหเปน ผูมีความรูความสามารถ มีประสบการณ มีความสามารถในเร่ือง จิตวิทยาการสื่อสาร และการเขาถึงทหารกองประจําการเพื่อรับรู พ้ืนฐานแนวความคิดและความสามารถในการรับรูขอมูลขาวสาร หรือขอเท็จจริง โดยผูบังคับบัญชาภายในหนวยทุกระดับชั้น ตลอดจนชวยคัดกรองขอมูลขาวสารส่ือสังคมออนไลน ท่ีอาจถูก บดิ เบือนขอเทจ็ จริง มีการจัดระบบการเรียนรูดวยการสรางโอกาส ใหกาํ ลงั พลไดเรียนรู สัมผัสการรับรูดวยตัวเอง การแทรกสอดอุดมการณ ความรักชาตไิ ปในการเรียนการสอนของระบบการศึกษานอกโรงเรียน ของกําลังพล ตลอดจนกิจกรรมจิตอาสาชวยเหลือประชาชน ท้ังนี้ ควรปฏิบัตริ วมกันกับผบู ังคับบัญชาของหนวย เพื่อใหส ามารถเขาถึง ทศั นะคติและมุมมองของทหารกองประจําการในชวงระยะเวลาน้ัน ๆ ดําเนินการปลูกฝงทหารกองประจําการใหมีความเช่ือม่ัน และมี ทัศนคติท่ีดีตอกองทัพ มีความรูความสามารถท่ีจะเขามารับใช ประเทศชาติในฐานะกําลังพลสํารอง และมีความสมัครใจเมื่อมีการ วิทยาลัยการทัพบก หนา 22
เรียกพล เพื่อฝกวิชาทหารในยามปกติ หรือการระดมพลในยาม สงคราม ท้ังนีจ้ ะตอ งปลูกฝงใหมีความเชื่อมั่นวาทุกคนเปนสวนหนึ่ง ของกองทัพบก และถอื วา เปน สมาชกิ ของกองทัพบก กองทพั บก ควรบรรจวุ ิชาการปลูกฝงอุดมการณความรักชาติ ลงในหลักสูตรการฝกทหารใหม มีการจัดทําโครงการอบรมสอน ประวตั ิศาสตรชาตไิ ทย โดยวิทยากรที่มีคุณภาพ เปด Unit School วิชาการพดู การนาํ เสนอ และการบรรยายใหครูฝกของหนวย มีการ สรางวิทยากรพลทหารเพื่อถายทอดใหหนวย และระหวางหนวย ภายนอก ลักษณะเชนเดียวกับการสรางแกนนําภาคประชาชน และจัดใหมีระบบจัดเก็บขอมูลพ้ืนฐานของกําลังพลท่ีทันสมัย รวมถึงจัดใหมีโครงการเกษตรทฤษฎีใหมตามแนวทางพระราชดําริ ใหเ ปนรปู ธรรมในรูปแบบ โคก หนอง นา โมเดล การปลูกปา 3 อยาง ประโยชน 4 อยาง และปา 5 ระดับ เปนตน และตองดําเนินการ ทําแบบครบระบบ สามารถแจกจาย แบงปน และจําหนายผลผลิตได ซ่ึงทุกโครงการตองมีงบประมาณสนับสนุน และมีระบบประเมินผล โดยกองทพั บก ทายที่สุดน้ี จากที่ไดกลาวมาแลวทั้งหมด อาจกลาวไดวา หากกองทัพบกไดดําเนินการปลูกฝงอุดมการณความรักชาติ ของทหารกองประจําการตามแนวทางอยางสมํ่าเสมอ ยอมทําให ทหารกองประจําการเกิดความรูสึกจงรักภักดีตอชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย กอใหเกิดอารมณรวมในการเสียสละเพื่อชาติ ตลอดจนมีความปรารถนาจะรักษาความเปนอิสระทางการเมือง ความมั่นคงปลอดภัย และเกียรติภูมิของชาติ มีความหวงแหนและ รกั ษาวัฒนธรรมประเพณีดั่งเดมิ เอาไวต ลอดไป วทิ ยาลัยการทัพบก หนา 23
เอกสารอา งองิ กรมยุทธศึกษาทหารบก. (2557). การปลูกฝง และสรา งเสริม อดุ มการณท หาร. น. 1. สํานักงานคณะกรรมเลขานุการของคณะกรรมการยทุ ธศาสตรชาติ สํานกั งานคณะกรรมการพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคม แหงชาต.ิ (2561). ยุทธศาสตรชาติ พ.ศ. 2561 – 2580 (ฉบบั ยอ ).สบื คน จาก https://infocenter.nationalhealth.or.th/Ebook/Nati onalStrategy/book.html ชัยวฒั น สุรวชิ ยั . (2559). การวเิ คราะหสถานการณเพอ่ื ความเขาใจ และการเดินตอทถ่ี ูกทาง (3). สยามรัฐออนไลน. สบื คนจาก https://siamrath.co.th/n/6692 กระมล ทองธรรมชาต.ิ (2527). อุดมการณของชาต.ิ น. 29 – 42. ดร.สมชยั รกั วจิ ิตร.(2519). การอบรมอุดมการณ. น.245 – 246. วิทยาลยั การทัพบก หนา 24
ประวัตกิ ารทาํ งาน พ.ศ. 2543 ผบู งั คับหมวดปนเลก็ กองรอ ยอาวุธเบา พ.ศ. 2547 กองพนั ทหารราบท่ี 2 กรมทหารราบท่ี 6 พ.ศ. 2551 ผูบังคับกองรอ ยอาวธุ เบา กองพนั ทหารราบท่ี 1 กรมทหารราบท่ี 31 รกั ษาพระองค พ.ศ. 2555 นายทหารฝายยุทธการและการฝก พ.ศ. 2556 กองพนั ทหารราบท่ี 3 กรมทหารราบที่ 31 พ.ศ. 2558 รกั ษาพระองค พ.ศ. 2560 รองผบู งั คับกองพนั กองพนั ทหารราบที่ 3 พ.ศ. 2561 กรมทหารราบที่ 31 รกั ษาพระองค รองเสนาธิการ กรมทหารราบท่ี 31 รักษาพระองค ผบู งั คบั กองพัน กองพันทหารราบท่ี 1 กรมทหารราบท่ี 31 รกั ษาพระองค เสนาธกิ าร กรมทหารราบท่ี 31 รักษาพระองค รองผบู ังคบั การ กรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค ตําแหนงปจจุบัน พ.ศ. 2563 รองผบู ังคบั การ กรมทหารราบที่ 31 รกั ษาพระองค เอกสารวจิ ยั ฉบบั สมบูรณ วทิ ยาลยั การทัพบก หนา 25
แนวทางการพัฒนาประสิทธิภาพ การปองกนั การเจ็บปว ย อนั เนอื่ งมาจากความรอน ในการฝก ทหารใหม โดย พันเอก วรนิ ทร ทานาค นักศึกษาวิทยาลัยการทัพบก หลักสูตรหลักประจาํ ชุดที่ 65 วทิ ยาลัยการทัพบก หนา 26
ฝก ทหารใหมใ หป ลอดภัย หา งไกลโรคลมรอ น ทีม่ าและวัตถุประสงคข องการวจิ ยั ภาวะโลกรอน (Global Warming) เกิดจากการที่อุณหภูมิเฉล่ียของ อากาศบนโลกสูงขึ้นโดยในประเทศไทยมีการเปล่ียนแปลงของอุณหภูมิและ ความชื้นสัมพัทธ โดยอุณหภูมิประเทศไทยในรอบ 50 ป ที่ผานมา แนวโนม เพิ่มขึ้นอยางชัดเจนสําหรับสถานการณสุขภาพพบวาอัตราการปวยดวยโรค จากความรอนเพิ่มข้ึนเชนเดียวกัน โดยในชวงป พ.ศ. 2553 – 2556 อัตรา การปวยเพ่ิมข้ึนจาก 1.76 ตอแสนประชากรในป พ.ศ. 2553 เปน 4.24 ตอ แสนประชากรในป พ.ศ. 2556 ซึ่งอัตราการปวยจะสูงสุดในเดือนเมษายน และพฤศจิกายนเกือบทุกป (กองประเมินผลกระทบตอสุขภาพ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข, 2560) อยางไรก็ดีการเจ็บปวย และเสียชีวิตยังต่ํากวา สถานการณจริง และแมวาขอมูลการเจ็บปวย และสถานการณผลกระทบ จากความรอนของประเทศไทยยังไมรุนแรง แตมีแนวโนมของอุณหภูมิ และ จํานวนผูปวย และผูเสียชีวิตเพ่ิมขึ้นอยางชัดเจน หากยังไมมีมาตรการแกไข ปญหาใด ๆ ประเทศไทยจะมีผูเสียชีวิตจากความรอนเพ่ิมข้ึน 6,000 ราย และ 14,000 ราย ในป พ.ศ. 2593 และ 2623 ตามลําดับ (กองประเมินผล กระทบตอสขุ ภาพ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข, 2560) การบาดเจ็บจากความรอน (Heat injury) เปนกลุมโรคที่เปนปญหา สุขภาพที่สําคัญของทหาร โดยเฉพาะอยางยิ่ง โรคลมรอน (Heat stroke) ซ่ึง เปนโรคในกลุมดังกลาวท่ีมีอัตราตายสูงมาก ทุกเดือนเมษายนของทุกป กระทรวงกลาโหมจัดใหมีการตรวจเลือกทหารกองเกินเขารับราชการทหาร กองประจําการ โดยชายไทยท่สี ว นใหญมีอายุครบ 21 ปบริบูรณ ที่มีรางกาย สมบูรณแข็งแรง ประมาณ 60,000 – 100,000 คน โดยไดรับการคัดเลือก มาเปน ทหารกองประจาํ การโดยการสมัครหรือการจับฉลาก ซงึ่ จะมีการเรียก วิทยาลัยการทัพบก หนา 27
พลคร่ึงหนึ่งเขารับราชการในหนวยทหารทั่วประเทศในเดือนพฤษภาคม อีกครึ่งหน่ึงจะเรียกในเดือนพฤศจิกายนของปน้ัน เยาวชนชายไทยท่ีสมบูรณ แข็งแรงเหลาน้ัน จะไดรับการฝกทหารใหมเปนระยะเวลา 10 สัปดาห จากหนวยฝกทหารใหมกวา 300 หนวย ซึ่งกระจายอยูท่ัวประเทศ ในการฝก ทหารเบ้ืองตน ทหารกองประจําการ จะมีความเสี่ยงตอโรค ๆ หน่ึง ที่เกิดจาก การฝก ท่ีทาํ ใหม ีการเสียชวี ติ เกือบทุกป ไดแ ก โรคลมรอ น หรอื Heat Stroke จากการเก็บขอมูลของ กองสงเสริมสุขภาพและเวชกรรมปองกัน กรมแพทยทหารบก พบทหารใหมเกิดโรคลมรอนทุกป และมีเสียชีวิตเกือบ ทุกป และเมื่อพิจารณาการเกิดโรคลมรอนสวนใหญจะเกิดในหวงสัปดาหที่ 2 – 4 ซ่ึงเปนหวงเวลาที่ทหารใหมตองปรับตัวตออากาศ และการฝก เวลา ในการเกดิ สวนใหญจะเกิดในชวงเยน็ ตารางที่ 1 สถติ ิการเกิดโรคลมรอนตั้งแตป พ.ศ. 2552 ถึง พ.ศ. 2562 การบาดเจ็บจากความรอน (Heat stroke) เปนปญหาที่กองทัพบก ใหความสนใจเปนอยางยิ่ง สถิติการเกิดโรคลมรอนเกิดขึ้นทุกปต้ังแต กองทัพบกไดพบทหารปวยดวยโรคลมรอนรายแรกตั้งแตป 2530 บางปพบ ทหารใหมเสียชีวิต และเกิดภาวะทุพพลภาพดวยโรคลมรอน การดําเนินการ เรอ่ื งการปอ งกันเฝา ระวงั การบาดเจ็บจากความรอนในการฝกทหารใหมมากวา 20 ป กรมแพทยทหารบก ไดเร่ิมประกาศกรมแพทยทหารบกเกี่ยวกับเร่ืองนี้ วิทยาลยั การทัพบก หนา 28
ตั้งแตป 2541 และไดปรับปรุงลาสุดเม่ือป 2563 รวมท้ังสิ้น 7 ฉบับ นอกจากน้ัน ยังไดมีการจัดทําคําสั่งกองทัพบก ฉบับแรกป 2552 และฉบับ ลาสุดป 2557 ยังมีการจัดทําวิทยุราชการทหารในการแจงเตือน สื่อ ส่ิงพิมพ การอบรมตาง ๆ เพ่ือใหเจาหนาที่หนวยฝกทหารใหมทุกนาย มีความรู ความเขาใจ และตระหนักถึงความสําคัญในการปองกันเฝาระวัง การบาดเจบ็ จากความรอ นในการฝกทหารใหม จากการสอบสวนโรค การลง นิเทศ แตยังพบการเจ็บปวยอันเน่ืองมาจากความรอนในการฝกทหารใหม ทุกปจากสภาพปญหาดังกลาว ผูวิจัยจึงมีความสนใจในการศึกษาแนวทาง การพัฒนาประสิทธิภาพการปองกันการเจ็บปวยอันเนื่องมาจากความรอน ในการฝกทหารใหมเปาหมายเพอ่ื ใหการฝกทหารใหมมีความปลอดภัย โดยมี วัตถปุ ระสงคของการวจิ ยั คอื 1) เพ่ือศึกษาปจจัยเสี่ยง และมาตรการปองกันการบาดเจ็บจากความ รอนในการฝกทหารใหม 2) เพ่ือศึกษาความตระหนักของผูบังคับหนวยถึงการใหความสําคัญกับ การบาดเจบ็ จากความรอ นในการฝกทหารใหม 3) เพ่ือวิเคราะหแนวทางการพัฒนาประสิทธิภาพการปองกันการ เจบ็ ปวยอันเนอื่ งมาจากความรอ นในการฝก ทหารใหม วธิ กี ารศึกษา การวิจัยคร้ังน้ีเปนการวิจัยเชิงยุทธศาสตร ใหสอดคลองกับ ยทุ ธศาสตรก รมแพทยทหารบก เปาประสงค ดานกําลังพล และครอบครัวมี สุขภาพดี และยุทธศาสตรชาติ (พ.ศ. 2561 - 2580) (ราชกิจจานุเบกษา, 2561) ในประเด็นยุทธศาสตรที่เก่ียวของ อาทิ ยุทธศาสตรชาติดานความ ม่ันคงในประเด็นการพัฒนา และเสริมสรางคนในทุกภาคสวนใหมีความ เขมแข็ง มีความพรอมตระหนักในเรื่องความม่ันคง และมีสวนรวมในการ แกไขปญ หา การติดตาม เฝาระวัง ปองกัน และแกไขปญหาท่ีอาจอุบัติข้ึนใหม วิทยาลัยการทัพบก หนา 29
ยุทธศาสตรชาติดานการพัฒนา และเสริมสรางศักยภาพทรัพยากรมนุษย ดานการเสริมสรางใหคนไทยมีสุขภาวะที่ดี โดยการสรางความรอบรูดานสุข ภาวะ การปองกัน และควบคุมปจจัยเสี่ยงที่คุกคามสุขภาวะ การสราง สภาพแวดลอมท่ีเอ้ือตอการมีสุขภาวะที่ดี การพัฒนาระบบบริการสุขภาพท่ี ทันสมัยสนับสนุนการสรางสุขภาวะที่ดี ยกระดับความสามารถในการ ปองกันโรคอุบัติใหม และอุบัติซํ้าโดยวิธีดําเนินการวิจัยประกอบไปดวย ข้นั ตอน คือ 1) ศกึ ษาแนวคิดทฤษฎีและวรรณกรรมทเี่ กีย่ วขอ ง 2) ศึกษาแนวทางปฏิบัติจริงของผูบังคับบัญชา หนวยฝกทหารใหม และตัวทหารใหม โดยการถอดบทเรียน สัมภาษณ (หนังสือ กองสงเสริม สุขภาพและเวชกรรมปองกัน กรมแพทยทหารบก ที่ กห. 0446.14/381, 2562) 3) ศึกษาแนวทางปฏิบัติของประกาศกรมแพทยทหารบกเรื่อง คําแนะนําการปองกัน การเฝาระวังและการปฐมพยาบาลการเจ็บปวยจาก ความรอน (ประกาศกรมแพทยทหารบก, 2560; ประกาศกรมแพทยทหารบก, 2563) 4) วเิ คราะห สรุปผล และขอเสนอแนะ ผลการวิจยั เมื่อผูวิจัยไดดําเนินตามระเบียบวิธีวิจัยเรียบรอยแลว สามารถ วเิ คราะห สรุปผลการวิจัยซ่ึงตอบคําถามในแตละวัตถุประสงคการวิจัย ดังนี้ ผลการวิจัยพบวาหากทุกหนวยฝกทหารใหม มีความเขาใจในกลไกการเกิด ความเจ็บปวยจากความรอนระบบรางกายในการลดความรอนเปนอยางดี นําขอแนะนําจากกรมแพทยทหารบกไปประยุกต และต้ังใจปฏิบัติอยาง เต็มท่ี เจาหนาที่ทุกคนในหนวยฝกมีทัศนคติท่ีดีตอการรับผิดชอบในฐานะ ผูทําการฝก เอาใจใสในการเจ็บปวยของทหารใหม ตระหนักเสมอวาหาก ละเลยในการปฏิบัติตามคําแนะนํา ผลลัพธ คือ อาจเกิดความเจ็บปวยจาก วิทยาลัยการทัพบก หนา 30
ความรอนเกิดขึ้นกับทหารในความรับผิดชอบ ซึ่งถาเปนขั้นรุนแรง มักจะ พิการ หรือเสียชีวิตการปองกันความเจ็บปวยจากความรอนของทหารใหม จึงเปนหนาที่ของทหารทุกนายท่ีเกี่ยวของกับการฝก ต้ังแตผูบังคับบัญชา ผู ฝกทหารใหม ครูฝกและผูชวยครูฝก ตองชวยกันที่จะทําใหทหารใหมทุกนาย ปลอดภยั จากการฝก กลาวโดยสรุปดังนี้ 1. การปอ งกันการเจ็บปวยอนั เนื่องมาจากความรอนท่ีสําคัญ และมี ประสิทธิภาพ คือ การเสริมสรางความรู และการใหผูที่เก่ียวของไดมี สวนรวมในการออกแบบกิจกรรม และกําหนดแนวทางการปฏิบัติ ที่เหมาะสมและเปนไปได ภายใตมาตรฐานการปองกันการเจ็บปวย อันเน่ืองมาจากความรอน ความรูเก่ียวกับโรค การรับรูโอกาสเสี่ยงของการ เกิดโรค การรับรูความรุนแรงของโรค การรับรูประโยชนที่ไดรับจากการ มีพฤติกรรมปองกันโรค ความเชื่อในความสามารถของตนเอง และทัศนคติ ตอการปองกันโรคมีความสัมพันธกับพฤติกรรมการดูแลตนเองเพื่อปองกัน โรคของทหารใหม รวมถึงสามารถปรับเปลี่ยนการรับรู และพฤติกรรมไดดี และ มีประสทิ ธิภาพ 2. การเสรมิ สรางความรู และความตระหนักเพ่ือการปรับพฤติกรรม ไดอยางมีประสิทธิภาพ โดยการประยุกตใชกระบวนการท่ีหลากหลาย เชน การใหความรูโดยวิธีการตาง ๆ ไดแก การบรรยายการอภิปรายกลุม และ การจัดนิทรรศการ รวมทั้งใชการรณรงคผานส่ือ แผนภาพโปสเตอร และมี การสรางแรงจูงใจโดยใชวิธีการตาง ๆ ไดแก การมอบรางวัลใหกับหนวยฝก ทหารใหม และโรงพยาบาลสังกัดกองทัพบก และการใชผูนําหนวยซ่ึงทําให เกิดการเรียนรู เพ่ิมความตระหนัก และสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ไดมากข้ึนอยางมปี ระสทิ ธภิ าพ 3. การใชแนวคิดแบบแผนความเชื่อดานสุขภาพเพ่ือเสริมสราง ความตระหนักรู และทัศนคติผานการใชเวทีเสวนา รวมท้ังการจัดกิจกรรม สุขศึกษา และการใชกระบวนการกลุมเพ่ือสรางศักยภาพในการดูแลตนเอง วทิ ยาลยั การทัพบก หนา 31
ในการปองกันโรค ซ่ึงจะสงผลทําใหระดับความตระหนักรู และคาทัศนคติ สงู ขนึ้ 4. ระดับนโยบาย ผูบังคับบัญชาของกองทัพบกมีความหวงใยตอ การฝกทหารใหม ส่ังการโดยใหหนวยท่ีมีการจัดต้ังหนวยฝกทหารใหม กําหนดมาตรการปองกัน เฝาระวัง และกํากับดูแลการฝกทหารใหม เพื่อ หลีกเลี่ยงการบาดเจ็บหรือสูญเสีย จากโรคลมรอน และใหปฏิบัติตาม ประกาศกรมแพทยท หารบก เร่ือง คําแนะนําการปองกัน การเฝาระวัง และ การปฐมพยาบาลการเจบ็ ปวยจากความรอ น อยา งเครงครดั 5. กรมแพทยทหารบกโดยกองสงเสริมสุขภาพ และเวชกรรม ปองกัน และคณะวิจัยโรคลมรอน ไดพัฒนาโปรแกรม Heat Stroke Amed ใหมีความทันสมัยและสามารถใชงานไดจริง ในการนําไปใชเฝาระวังโรคลม รอ นใหครอบคลมุ หนวยฝก ทหารใหมท่ัวประเทศ เพื่อใหมีการเฝาระวังอยาง เปนระบบ มีมาตรฐานเดียวกัน มีการรายงานอยางทันเหตุการณ และ สามารถวางแผนในการรับมือกับสถานการณที่อาจจะเกิดขึ้นไดโดยจัดการ อบรมการใชโปรแกรม และจัดทําคูมือการปฏิบัติแจกจายไปตามหนวย ปฏิบตั อิ ยา งทวั่ ถงึ 6. ผูบังคับบัญชาระดับสูง และหนวยสายแพทย มีมาตรการในการ กาํ กบั ดแู ลหนวยฝกทหารใหม ใหป ฏบิ ตั ติ ามมาตรการท่ีกําหนดโดยเครงครัด สรุปและขอเสนอแนะ บทสรุปแนวทางพัฒนาประสิทธิภาพ การปองกันการเจ็บปวย อนั เน่ืองมาจากความรอ นในการฝก ทหารใหม ผูวิจัยขอเสนอแนะ คําแนะนํา สาํ หรับผบู งั คับบญั ชา หนวยฝกทหารใหม และตวั ทหารใหมไ ด ดงั นี้ • คาํ แนะนาํ สําหรับผบู ังคบั บัญชา (ต้ังแตผ ูอํานวยการฝกขนึ้ ไป) 1. ศึกษาขอมูลและทําความเขาใจเกี่ยวกับการเจ็บปวยจากความ รอ นอยา งละเอียด วิทยาลยั การทัพบก หนา 32
2. กํากับดูแล กวดขันใหหนวยฝกทหารใหมปฏิบัติตามแนวทาง อยา งเครง ครดั 3. กําหนดใหมีการตรวจรางกาย และคัดกรองทหารใหมในหวง สปั ดาหแรก และการคัดกรองประจําวนั 4. กํ า กั บ ดู แ ล ใ ห มี อุ ป ก ร ณ ข้ั น พ้ื น ฐ า น สํ า ห รั บ ก า ร ดู แ ล ทหารใหมทท่ี นั สมยั เพยี งพอ และพรอ มใชง าน 5. กํากับดูแลใหมีการอบรมความรูเก่ียวกับการเจ็บปวยจากความ รอนการปฐมพยาบาล แก ผูฝก ผูชวยผูฝก ครูฝก ครูทหารใหม และทหาร ใหม 6. กํากับดูแล ใหมีน้ําด่ืมประจําหนวยฝกอยางเพียงพอ อยางนอย 1 จดุ บรกิ าร/1 หมวด 7. กาํ กับดูแลใหท หารใหมไดร บั สารอาหารตามหลักโภชนาการ 8. กํากับดูแลใหโรงนอน โรงประกอบเลี้ยง หองน้ํา ถูกตามหลัก สุขอนามัย 9. กํากับดแู ลใหมีการจัดทาํ แผนเผชญิ เหตุ และแผนการสงกลบั • คําแนะนําสําหรับหนวยฝกทหารใหม (ตั้งแตผูบังคับหนวยฝก ลงมา) 1. จัดใหมีการอบรมความรูเก่ียวกับการปองกัน การเฝาระวัง และ การปฐมพยาบาลการเจ็บปวยจากความรอนโดยเจาหนาที่สายแพทย แกผูฝก ผูชวยผูฝก ครูฝก ครูทหารใหม กอนเริ่มการฝก ทุกคร้ัง และการใหความรู แกทหารใหมภ ายในหว งสัปดาหแรกหลังรับตวั ทหารเขา หนวยฝก ทหารใหม 2. ประสานโรงพยาบาลกองทัพบกหรือหนวยสายแพทยในพ้ืนท่ี เพื่อขอรับการสนับสนุนเจาหนาที่ สายแพทยทําการตรวจรางกายใหแก ทหารใหมภายในสัปดาหแรก เพื่อตรวจรางกาย คัดกรอง คัดแยกกลุมเสี่ยง ตอการเจบ็ ปว ยจากความรอ น วทิ ยาลัยการทัพบก หนา 33
3. ปรับตารางการฝกทหารใหมใหเหมาะสม และสอดคลอง กับ สภาพอากาศโดยเฉพาะในหวง 3 สัปดาหแรกของการฝก เพ่ือใหทหารใหม เกิดความเคยชินกับการฝกในสภาพอากาศรอนโดยพิจารณาแนวทางการ สรางความเคยชินกับความรอน และการฝก ไดตามความเหมาะสม และให หลกี เลยี่ งการวง่ิ ออกกําลังกายในหว งเวลาที่มอี ากาศรอนอบอาว กรณีกลุมที่ มคี า ดชั นีมวลกายต้ังแต 28 ขึ้นไปใหในหวง 4 สัปดาหแรกของการฝกทหาร ใหมใหเ สนารกั ษค วบคมุ ออกกําลังกายตามแบบปฏิบัติท่ีกรมแพทยทหารบก แนะนํา 4. จัดใหมีการวัดคาอุณหภูมิ ความช้ืนสัมพัทธ และดัชนีความรอน ณ สถานท่ีฝกดวยเครื่องมือทไ่ี ดมาตรฐานตามท่กี รมแพทยทหารบกกาํ หนด 5. ติดตั้งเครื่องวัดคาอุณหภูมิความชื้นสัมพัทธทุกครั้งใหสูงจาก พ้ืนดนิ ประมาณ 120 เซนตเิ มตรข้นึ ไป 6. กอนทําการฝก 15 นาที เม่ือครบกําหนด 15 นาที ใหอานคา และบนั ทกึ ไวเ ปนหลักฐานกอนเกบ็ ไวในท่ีรม เพ่ือนําไปใชวัดกอนการฝกคร้ัง ตอไป ตามหวงเวลา 0800, 1000, 1300, 1500 และ 1700 หรือกอนทํา การวิ่งออกกําลังกายตอนเย็น กรณีท่ีฝกในรม หรือไมมีการฝกก็ใหปฏิบัติ เชนเดยี วกนั 7. การเลือกสถานท่ีฝก ควรฝกในพ้ืนท่ีที่มีอากาศถายเท ไดดมี ีลมพดั ผา น เชน สนามหญา ท่ีมีแดดไมรอนจัด ฝกในที่รมท่ีมีลมพัดผาน หรือพื้นท่ีรมมีลมรอนจะเหมาะสมกวาพ้ืนที่รมแตอับลม หลีกเลี่ยงการฝก และการออกกาํ ลังกายบนพืน้ ซเี มนต หรือราดยาง 8. สําหรับอาคารโรงนอน จะตองมีอากาศถายเทไดดี เพื่อระบาย ความรอนถาสามารถจัดได ระยะหางระหวางเตียงควรจัดใหหางอยางนอย 3 ฟุต เพ่ือปองกันการแพรกระจายเชื้อโรคระบาด อีกทั้งควรมีการวัดดัชนี ความรอนโรงนอนทุกวัน ควรปรับสภาพโรงนอนระบายความรอนโรงนอน กอนท่ีทหารจะเขานอน และตลอดหวงการนอนใหมีคาดัชนีความรอน วทิ ยาลยั การทัพบก หนา 34
นอยกวา 33 องศาเซลเซียส ใหมีการวัดดัชนีความรอนภายในโรงนอนเปน ประจําทุกวัน 3 เวลา ไดแก เวลา 1900, 2100 และ 2200 และใหทหาร นอนพักผอนใหเพียงพอ ไมนอ ยกวา 8 ชัว่ โมงตอวัน 9. จัดหานํ้าดื่มท่ีสะอาด และเพียงพอตอความตองการของทหาร ใหม ใหท หารใหมไดดืม่ น้าํ ในชวงหลงั ตน่ื นอนจนถงึ กอ นเร่ิมการฝกอยางนอย 4 แกว (ประมาณ 1,000 ซีซี) ในระหวางการฝกตองใหทหารใหมไดด่ืมน้ํา ตามท่ีตองการ โดยในชวงพักประจําชั่วโมงตองจัดนํ้าด่ืมใหทหารใหม สามารถดม่ื น้ํา ไดอ ยางนอยคนละ 2 แกว (500 ซีซี) ในชวงเวลารับประทาน อาหารกลางวันใหทหารด่ืมนํ้า 2 - 4 แกว (500 - 1,000 ซีซี) กอนนอน ทหารใหมค วรไดด่มื นาํ้ อีกอยางนอ ย 2 แกว (500 ซซี )ี 10. ใหทหารเขาถึงน้ําดื่มไดตลอดเวลา โดยใชภาชนะบรรจุนํ้า ประจํากาย จนสีปสสาวะ อยูท ร่ี ะดบั 1 หรอื 2 ในแตละวัน แนะนําใหด่ืมนํ้า ไมเกิน 9 ลิตร (9,000 ซีซี) เพราะการดื่มน้ําที่ มากเกินอาจเปนพิษตอ รางกาย และอันตรายถึงชีวิตไดท้ังนี้ ใหคํานึงถึงหลักสุขศาสตรสวนบุคคล เพอ่ื ปอ งกันโรคตดิ ตอ เชน มีแกวน้ําประจําตัว และใชเหยือกกลางในการตัก แบงน้าํ ใหพลทหารด่ืม และควรอนญุ าตใหท หารพกกระติกน้ําประจําตัวขณะ ฝก และสามารถด่ืมนาํ้ บอ ย ๆ ใหเพียงพอกับความตองการ กรณีที่ออกกําลัง กายหนักหรือฝกหนักมากกวา 1 ชั่วโมง แนะนําใหดื่มนํ้าเกลือแร สําหรับผูท่ี เสยี เหงือ่ จากการออกกาํ ลังกาย (Oral Rehydration Therapy) 11. การคัดกรองจําแนกกลุมเสี่ยงประจําวันใหปฏิบัติ ดังน้ีคัดกรอง อุณหภูมกิ ายและสปี ส สาวะ ผลดั ท่ี 1 ใหด ําเนินการคดั กรอง 3 เวลา ชวงเชา กอนฝก บายกอนออกกําลังกายชวงเย็น และกอนนอน เนื่องจากการฝกอยู ในชวงฤดูรอนผลัดท่ี 2 ใหดําเนินการคัดกรอง 2 เวลา ชวงเชากอนฝก และ กอ นนอน เน่อื งจากการฝก อยใู นชวงฤดหู นาว วิทยาลัยการทัพบก หนา 35
ภาพท่ี 1 การสงั เกต สีปสสาวะ กรณีมีปสสาวะสีเหลืองเขมเปน สิ่งบอกเหตุวาดื่มน้ําไมเพียงพอตอ ความตองการของรางกายตองดื่ม น้ําใหมากขึ้นจนปสสาวะใส กอนนอนหากพบทหารใหมมีปสสาวะสีเขมตอง ใหดื่มน้ําเพ่ิมเติม วันรุงขึ้นกอนฝกตอนเชาใหตรวจปสสาวะอีกคร้ัง ทหารใหม ปสสาวะมีสีนํ้าตาลเขมใหหยุดฝกและตองไปพบแพทยทันที และกรณี ปส สาวะไมอ อกใหด่มื นํา้ 2 แกว (500 ซซี )ี ภายใน 1 ช่วั โมง ปสสาวะไมออก ใหส ง พบแพทยท ันที อีกทั้งกรณที ที่ หารใหมมีสีปสสาวะระดับ 3 ติดตอกัน 3 เวลา แมจะใหด่ืมนํ้าในปริมาณที่มากแลว ใหสงพบแพทย เพ่ือหาสาเหตุความ ผิดปกติตอไปทําการคัดกรองกลุมเส่ียงประจําวัน ตามปจจัยเสี่ยง และ คัด แยกทหารใหม ออกเปนกลุม ๆ และติดสัญลักษณหรือทําสัญลักษณใหเห็น อยางชัดเจน เพ่ือใหผูฝก ผูชวยผูฝก ครูฝก ครูทหารใหม และเพื่อนทหารใหม ภาพท่ี 2 มาตรการคัดกรอง กลมุ เส่ียงในการฝก ทหารใหม สามารถสังเกตอาการที่เปล่ียนแปลง และ ติดตามดูแลกําลังพลกลุมดังกลาวไดอยาง ใกลช ดิ โดยแบงเปน 4 กลุม โดยแบงกลุม ดังนี้ กลุมท่ี 1 กลมุ ที่ไมมีความเสี่ยง ไมติด สัญลักษณ ใหฝกไดตามปกติกลุมท่ี 2 กลมุ ที่มีความเส่ียงนอ ย ใหต ิดสญั ลักษณส ขี าว สามารถฝกไดตามปกติ แตให วิทยาลัยการทัพบก หนา 36
เฝาระวังเปนพเิ ศษ กลุมท่ี 3 กลมุ ทีม่ ีความเสี่ยงปานกลาง ใหติดสัญลักษณสี เหลือง การปฏิบัติใหลดปริมาณการฝก และการออกกําลังทุกชนิด กลุมท่ี 4 กลุมท่ีมีความเส่ียงมาก ใหติดสัญลักษณสีแดง การปฏิบัติใหงดการฝกการ ออกกาํ ลงั ทกุ ชนิด 12. ฝกทหารใหมใหสามารถสังเกตสีปสสาวะไดดวยตนเอง ทั้งกอน ระหวา งหลังการฝก และกอ นนอน 13. ชั่งน้ําหนักทหารใหมทุกวันอาทิตยในชวงกอนนอน และทําการจด บันทึกเพอ่ื คัดกรองภาวะขาดนํ้าในรางกาย กรณีท่ีพบทหารใหมมีน้ําหนักลด มากกวา 2 กิโลกรัม ใน 1 สัปดาห แสดงวาทหารใหมอาจมีภาวะขาดนํ้าให ตรวจดูสีปสสาวะ กรณีท่ีมีปสสาวะสีเขมใหทหารใหมด่ืมน้ําเพิ่มเติม จน ปสสาวะใสข้ึนและใหเฝาระวังการเกิดการเจ็บปวยจากความรอนในทหาร ใหมร ายนน้ั 14. การแตงกายของทหารใหมระหวางการฝก ควรสวมใสใหเหมาะสม กบั สภาพอากาศ เชน ถาตองปฏิบัติงานหรือฝกในสภาพอากาศรอน หรืออบ อา วควรเลอื กเสอ้ื ผาท่บี างเบาระบายอากาศไดดี 15. ในวันท่ีอากาศรอน หรือรอนอบอาว ในระหวางการฝก และ ระหวางพักประจําชว่ั โมง ควรจดั หาผาเชด็ ตัวประจําตัวทหารใหม และถังนํ้า เพอ่ื ใหสามารถใชชุบนํ้าเช็ดตัวเพือ่ ลดอณุ หภูมิรา งกาย 16. ในวนั ทอ่ี ากาศรอ นจัดหรือรอนอบอาวมากหรือกอนฝนตกหนัก (ธงแดงข้ึนไป) ควรงดฝก งดออกกําลัง งดวิ่ง งดซอมวินัย และใหทหารพัก อาบนํา้ นานพอทจี่ ะลดความรอนสะสม 17. จัดอบรมใหความรูทหารใหมใหสามารถสังเกตอาการการ เจ็บปวยจากความรอนของเพ่ือนทหารท่ีอยูรวมกัน เชน มีไข ตัวรอน ซึม สบั สน ออ นเพลียมาก หรือมีอาการรับประทานอาหารไมได คลื่นไส อาเจียน ตอ งรบี แจงผูฝ ก ผูช ว ยผฝู ก ครูฝก ครทู หารใหม ทนั ที วิทยาลยั การทัพบก หนา 37
18. กรณีท่ที หารใหมม อี าการเจ็บปวย หรือมีการเจ็บปวยจากความ รอน และไดรับการตรวจรักษาโดยแพทย ซ่ึงไดออกเอกสารรับรองใหงดหรือ พักการฝกใหหนวยฝกทหารใหมปฏิบัติตามคําแนะนําของแพทยโดย เครงครดั เนือ่ งจากมโี อกาสสงู ทจ่ี ะเกดิ การบาดเจ็บขัน้ รุนแรงจากความรอน 19. จัดทําแผนเผชิญเหตุ และแผนการสงกลับผูปวยเจ็บ กรณีมี ความจําเปนเพ่ือสงกลับผูไดรับบาดเจ็บจากความรอนไปทําการรักษายัง โรงพยาบาลตอไป และตองใหมีการรับการฝกซักซอมแผนกอนเร่ิมชวงการ ฝก อยางนอย 1 คร้งั และฝก ทบทวนสปั ดาหละ 1 ครง้ั 20. ใหหนวยฝกทหารใหมทําการบันทึกขอมูลผานโปรแกรม Heat Stroke Amed ไดแก ขอมูลพื้นฐานของหนวย ขอมูลการคัดกรองปจจัย เสี่ยงในการเกิดการเจ็บปวยจากความรอนของทหารใหม ขอมูลการวัด อุณหภูมิ และดัชนีความรอน ขอมูลการคัดกรองประจําวัน เพื่อเปนการเฝา ระวงั การเจบ็ ปวยจากความรอนในการฝก ทหารใหม 21. กรณีในพ้ืนท่ีการฝกทหารใหมมีอุณหภูมิสูงเกิน 37 องศา เซลเซียส หรือดัชนีความรอนมากกวา 39 องศาเซลเซียส ในหวง 4 สัปดาห แรก ใหหนว ยฝกทหารใหมป ฏบิ ัติเพ่ิมเติมดงั น้ี ผูท่ีมีคาดัชนีมวลกายมากกวา 30 หรือน้ําหนักมากกวา 100 งดฝกภายนอกอาคาร งดซอมวินัย โดยให ออกกําลังแบบคอยเปนคอยไป ใหทหารใหมทุกนาย อาบนํ้า เพ่ิมเติม หลังอาหารกลางวัน และกอ นออกกาํ ลงั ชวงเย็น ใหท หารใหมใชผาประจําตัว ชุบนํ้าเช็ดตัวระบายความรอนไดตลอดเวลา โดยไมใหใชผาชุบนํ้าในถัง เดยี วกนั เพือ่ ปองกนั การตดิ เชอ้ื ทางผิวหนัง 22. หวงการฝก ทหารใหม งดใหท หารใหมบริจาคโลหิต • คาํ แนะนําสําหรับทหารใหม 1. ควรรักษารางกายใหแข็งแรงเพื่อใหรางกายมีภูมิตานทานโรค โดยการออกกําลังกายอยางสม่ําเสมอ เพื่อเสริมสรางความเคยชินกับความ รอ น แตไ มค วรออกกาํ ลังกายอยางหักโหม วิทยาลยั การทัพบก หนา 38
2. งดการด่ืมสุรา กาแฟ แล ะเคร่ืองดื่มท่ีผ ส มคาเฟอีน ซ่ึงเปนสารท่ีมีฤทธ์ิขับปสสาวะ จะทําใหรางกายสูญเสียน้ํา การใชยา ใหใชได ตามแพทยสัง่ หรือเทาท่ีจําเปน เทา นัน้ 3. กรณีที่มีอาการไมสบาย หรือพบเห็นเพ่ือนท่ีมีอาการไมสบาย เชน เปนไข ปวดศีรษะ สับสน เดินเซ หรือรับประทานยาชนิดใดอยูใน ระหวา งหว งการฝก ตองรีบแจง ใหค รูฝกทราบทันที 4. ดื่มน้ําใหเพียงพอตามท่ีกําหนดอยางเครงครัด กรณีที่รูสึก ออนเพลีย หรือมีอาการปวดบริเวณกลามเน้ือ ควรรีบแจงครูฝก หรือ ผูรบั ผดิ ชอบการฝก ทราบทนั ที 5. สงั เกตสปี สสาวะตนเองทงั้ กอ น ระหวา ง และหลังการฝก 6. นอนพักผอนใหเพยี งพอ ไมน อ ยกวา 8 ชว่ั โมงตอวัน การปองกันการเจ็บปวยอันเนื่องมาจากความรอน ในการฝกทหาร ใหมท่ีกลาวมาขางตน จะสงผลใหกองทัพบกโดยกรมแพทยทหารบก สามารถลดอัตราการบาดเจ็บจากความรอนในการฝกทหารใหมไดอยางมี ประสิทธิภาพ สอดคลองกับยุทธศาสตรกรมแพทยทหารบก เปาประสงค ดานกําลังพล และครอบครัวมีสุขภาพดี และยุทธศาสตรชาติ (พ.ศ. 2561 - 2580) และจะทําใหกองทัพบกไดรับความไววางใจจาก ทหารใหม และ ครอบครวั ท่ีสง ลูกหลานเขามาเปน กาํ ลังสําคญั ในการรบั ใชชาตติ อไป วทิ ยาลยั การทัพบก หนา 39
เอกสารอางอิง กองประเมินผลกระทบตอสุขภาพ กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสุข. ผลกระทบตอสุขภาพจากความรอ น สาํ หรับเจาหนา ทส่ี าธารณสขุ . 2560, หนา 11. กองสง เสริมสุขภาพและเวชกรรมปองกนั กรมแพทยทหารบก. สถติ ิการเกิดโรคลมรอนตั้งแตป พ.ศ. 2552 ถงึ พ.ศ. 2562 แนวปฏิบตั ิตามกฎกระทรวง กําหนดมาตรฐานในการบริหารและการจัดการ ดานความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดลอม ในการทาํ งาน พ.ศ. 2549, [อินเตอรเ น็ต], [เขาถงึ เม่ือ 20 กุมภาพันธ 2563]. เขาถึงไดจ าก http://medinfo2.psu.ac.th/commed/occmed/images/TIS18001/tis p4/law%20Physi/images/law/practice_hot.pdf ประกาศกรมแพทยท หารบก เร่ือง คาํ แนะนาํ การปองกนั การเฝา ระวงั และการปฐมพยาบาลการเจ็บปวยจากความรอน ลง 8 กุมภาพันธ 2560. ประกาศกรมแพทยทหารบก เร่ือง คาํ แนะนําการปองกัน การเฝาระวัง และการ ปฐมพยาบาลการเจบ็ ปว ยจากความรอน ลง 19 กุมภาพันธ 2563. มฑิรุทธ มุงถ่ิน, พนั เอก, ราม รังสินธุ, พนั เอก, วรรชั นี อ่ิมใจจิตต, ปนดั ดา หัตถ โชต,ิ พนั เอกหญิง, สธุ ี พานิชกุล, พันเอก, 2555, 4–5,การศึกษาเชงิ คุณภาพเพ่ือหาแนวทางในการปองกันโรคลมรอนในทหาร กองประจําการ, สํานักงานพัฒนางานวจิ ยั วทิ ยาลยั แพทยศาสตรพระมงกุฎเกลา, โรงพยาบาลพระมงกฎุ เกลา. วิทยาลยั การทัพบก หนา 40
ราชกจิ จานุเบกษา. ประกาศเร่ืองยุทธศาสตรชาติ (พ.ศ. 2561 - 2580), [อินเทอรเน็ต], ราชกิจจานเุ บกษา เลม 135 ตอนท่ี 82ก 13 ตุลาคม 2561, หนา 11–59, เขาถึงเมื่อ 18 กุมภาพันธ 2563, เขาถึงไดจาก http://www.ratchakitcha.soc.go.th ราม รังสนิ ธ,ุ พันเอก, ระบาดวิทยาและองคความรูใหมในการควบคุมปองกัน โรค, [อินเทอรเน็ต], ภาควชิ าเวชศาสตรท หารและชุมชน วทิ ยาลัย แพทยศาสตรพระมงกุฎเกลา , [เขาถึงเมื่อ 20 กุมภาพันธ 2563]. เขาถึงได จาก http://www.rtaheat.com/index. php/system/info/info1 สมคิด โพธิช์ นะพนั ธ. โรคลมรอน: ภาวะฉุกเฉินทีเ่ ปนอนั ตรายตอ ชวี ติ Heatstroke : Life-threatening Emergency, วารสารพยาบาลทหารบก ป ที่ 2560 ; 18 (2) : 33 หนงั สือ กรมแพทยทหารบก ที่ กห. 0446.6/1765 เรื่อง การฝก ทหารใหม ผลัด ที่ 2/62 ลง 19 พฤศจิกายน 2562. หนังสือ กองสงเสริมสุขภาพและเวชกรรมปองกัน กรมแพทยทหารบก ท่ี กห. 0446.14/381 เร่ือง สรุปผลโครงการ เรื่อง การเสวนาเพ่ือพัฒนาระบบการ ปองกันเฝาระวังการบาดเจ็บจากความรอนในการฝกทหารใหม (Heat Stroke Forum) ลง 2 กันยายน 2562. Armstrong LE, Hubbard RW. Time course of recovery and heat acclimation ability of prior exertional heatstroke patients. Med Sci Sports Exerc., 1990;22(1) : 36– 48. Armstrong LE. Exertional heat illnesses. Armstrong LE, editor. Champaign, IL :Human Kinetics ; 2003, 275 p. วิทยาลัยการทัพบก หนา 41
Cheuvront SN, Carter R, Sawka MN. Fluid Balance and Endurance Exercise Performance. Curr Sports Med Rep., 2003 ; 2 (4) : 202– 8. Epstein Y. Heat intolerance : Predisposing factor or residual injury? Med Sci Sports Exerc., 1990 ; 22 (1) : 29 –35. Fallowfield JL, Williams C, Booth J, Choo BH, Growns S. Effect of water ingestion on endurance capacity during prolonged running. J Sports Sci., 1996 ; 14 (6) : 497 – 502. Gisolf C V. Symposium on the thermal effects of exercise in the heat. Med Sci Sports., 1979 ; 11 (1) : 30. Haymes EM, McCormick RJ, Buskirk ER. Heat tolerance of exercising lean and obese prepubertal boys. J ApplPhysiol., 1975 ; 39 (3) : 457– 61. Killgore WDS., Effects of sleep deprivation on cognition. Prog Brain Res., 2010 ; 185 (C) : 105– 29. Kolka MA, Stephenson LA.,Exercise thermoregulation after prolonged wakefulness. J ApplPhysiol., 1988 ; 64 (4) : 1575 – 9. McDermott BP, Casa DJ, Ganio M, Lopez RM, Yeargin SW, Armstrong LE, et al. Acutewhole-body cooling for exercise-induced hyperthermia: A systematic review. J Athl Train., 2009 ; 44 (1) : 84– 93. Pryor RR, Casa DJ, Holschen JC, O’Connor FG, Vandermark LW. Exertional heat stroke: strategies for prevention and treatment from thesportsfieldtotheemergency department. Exertional Heat Stroke/Pryoret al., 2013, 14 (4) : 267–278. Rav-Acha M, Hadad E, Epstein Y, Heled Y, Moran DS. Fatal exertional heart stroke: A case series. Am J Med Sci., 2004 ; 328 (2) : 84 – 7. วทิ ยาลัยการทัพบก หนา 42
Sawka MN, Montain SJ, Latzka WA. Hydration effects on thermoregulation and performance in the heat. Comparative Biochemistry and Physiology - A Molecular and Integrative Physiology., 2001 ; 128 : 679 – 90. Shibolet S, Coll R, Gilat T, Sohar E., Heatstroke : Its clinical picture and mechanism in 36 cases. Qjm., 1967, 36 (4) : 525 – 48. Stephenson LA, Wenger CB, O’Donovan BH, Nadel ER. Circadian rhythm in sweating and cutaneous blood flow. Am J Physiol- RegulIntegr Comp Physiol.,1984 ; 15 (3). วทิ ยาลัยการทัพบก หนา 43
ประวัติการทํางาน พ.ศ.2552 – พ.ศ.2553 รองผอู ํานวยการโรงพยาบาลคายวรี วฒั น โยธนิ พ.ศ.2553 – พ.ศ.2555 ผูบังคับการกรมนักเรียน โรงเรียน เสนารกั ษ กรมแพทยท หารบก พ.ศ.2555 – พ.ศ.2557 ผูอาํ นวยการโรงพยาบาลคายอดศิ ร ตําแหนง ปจ จุบัน ผูอาํ นวยการกองสง เสรมิ สขุ ภาพ พ.ศ.2557 – ปจจบุ ัน และเวชกรรมปอ งกัน กรมแพทยท หารบก เอกสารวจิ ัยฉบับสมบูรณ วิทยาลยั การทัพบก หนา 44
รูปแบบการแกไขปญ หาพื้นท่ที ับซอน ตามแนวชายแดน ไทย-กมั พชู า พืน้ ท่ีรบั ผดิ ชอบของกองกําลังสุรนารี โดย พนั เอก พทิ ักษชัย ก่งิ เกษ นักศึกษาวิทยาลยั การทพั บก หลักสตู รหลักประจาํ ชดุ ท่ี 66 วิทยาลยั การทัพบก หนา 45
วทิ ยาลัยการทัพบก หนา 46
Search
