114

46 50. “สุดสวย สังเกตเหน็ วา่ ภายในบ้านมีกระดาษหนังสือพมิ พ์ทอี่ า่ นแลว้ อยจู่ าํ นวนมาก จึงคดิ หาวิธีทจ่ี ะนาํ มาใชใ้ ห้เกดิ ประโยชน์ โดยการศกึ ษาคน้ ควา้ และหาขอ้ มูลมาเปรยี บเทียบเพอ่ื หา รปู แบบสิง่ ประดษิ ฐ์จากส่อื อนิ เตอรเ์ น็ต” จากขอ้ ความขา้ งตน้ เป็นการเรยี นรตู้ ามข้อใด ก. การสืบเสาะหาความรู้ ข. การสรา้ งสรรคช์ น้ิ งาน ค. การเรยี นร้โู ดยใชโ้ ครงงานเปน็ ฐาน ง. เชือ่ มโยงเนอื้ หาวทิ ยาศาสตร์ คณติ ศาสตร์ เทคโนโลยี สโู่ ลกจรงิ 51. ระบบการเผาไหม้มวล หมายถงึ ข้อใด ก. การเผาทาํ ลายมลู ฝอยในสภาพทีร่ บั เข้ามาโดยไมต่ อ้ งมีกระบวนการจัดการ เบอ้ื งตน้ กอ่ น ข. การเผาทาํ ลายมูลฝอยโดยมกี ระบวนการจัดการเบ้อื งต้นก่อน ค. การเผาทาํ ลายมูลฝอยประเภทกระดาษ ง. การเผาทาํ ลายมูลฝอยประเภทไม้ 52. ข้อดีของการกําจดั วสั ดุท่ีใชแ้ ลว้ โดยใชเ้ ตาเผา คือข้อใด ก. เปน็ ระบบทีไ่ ม่ยุง่ ยากซบั ซ้อน ข. ไมม่ เี ศษเหลอื ตกคา้ งทจ่ี ะตอ้ งนําไปกาํ จดั ต่อไป ค. สว่ นท่เี หลอื จากการเผาไหม้ (ขเี้ ถ้า) สามารถนาํ ไปถมที่ดินได้ หรือทาํ วัสดกุ อ่ สร้างได้ ง. สามารถกาํ จัดวัสดุได้ทุกประเภท ทุกขนาด ยกเว้นของเสียอันตรายและของเสียติดเชอ้ื 53. ข้อเสยี เปรียบของการกาํ จดั ขยะดว้ ยเตาเผาแบบตะกรับเคลอ่ื นทค่ี อื ข้อใด ก. เงินลงทุนและบำรุงรักษาคอ่ นขา้ งสูง ข. ให้คา่ ประสทิ ธภิ าพเชงิ ความรอ้ นไดส้ ูง ค. ไมต่ อ้ งการคัดแยกหรือบดตัดมูลฝอยก่อน ง. สามารถจัดการกบั มลู ฝอยท่มี คี า่ ความร้อนทเี่ ปลย่ี นแปลงตลอดเวลา

47 54. เตาเผาแบบหมนุ มีหลักการทาํ งานแบบใด ก. กระบวนการทาํ ให้มลู ฝอยเป็นกา๊ ซโดยการทําปฏกิ ริ ยิ าสันดาปแบบไมส่ มบรู ณ์ ข. เปน็ การเผาไหม้ โดยอาศัยหลกั การทีอ่ นุภาคของแขง็ รวมตวั ในเตาเผา ผสมเข้ากับมูล ฝอยท่ที าํ หน้าทเี่ ป็นเชือ้ เพลงิ สาํ หรบั การเผาไหม้ถูกทาํ ให้ลอยตัวขน้ึ ค. เป็นการเผาไหม้ มวลของมลู ฝอยโดยใชห้ ้องเผาไหมท้ รงกระบอกซง่ึ สามารถ หมุนได้ รอบแกน มลู ฝอยจะเคลือ่ นตวั ไปตามผนังของเตาเผาตามการหมนุ ของเตาเผา ง. เปน็ การเผาไหม้มวล ซ่ึงประกอบด้วยตะกรับทีส่ ามารถเคลอ่ื นที่ได้และมี การเผาไหม้ บนตะกรบั โดยจะเคลอ่ื นที่และลําเลียงมลู ฝอยจากจุดเรมิ่ ต้นถึงจดุ สุดทา้ ย 55. ข้อใด ไม่ใช่ ประโยชน์ท่ีไดร้ บั จากการเผาไหม้มลู ฝอยในเตาเผา ก. การนาํ เอาพลังงานทม่ี ีอยูใ่ นมลู ฝอยกลบั มาใช้ประโยชน์ใหม่ ข. สามารถลดปรมิ าณการปลดปลอ่ ยก๊าซมแี ทนได้ ค. ไมท่ ําให้เกดิ ปรากฎการณภ์ าวะเรอื นกระจก ง. สามารถใชท้ ดแทนเช้ือเพลิงฟอสซลิ ได้ 56. เศษวัสดทุ ไ่ี ม่สามารถเผาไหม้ได้ คอื ขอ้ ใด ก. เศษแกว้ ข. ถุงมือยาง ค. ผ้าขนหนู ง. รองเท้าหนงั 57. ปริมาณและคุณภาพของกา๊ ซชีวภาพจากระบบยอ่ ยสลายแบบไม่ใชอ้ อกซิเจน ข้ึนอยกู่ บั องคป์ ระกอบทุกขอ้ ยกเวน้ ข้อใด ก. เศษวสั ดุ ข. การควบคมุ ระบบของการหมัก ค. การควบคุมอุณหภมู ขิ องการหมัก ง. การควบคุมสภาพแวดล้อมของการหมัก

48 58. หากเรากล่าวถงึ กา๊ ซท่ีเกดิ จากการหมกั ชีวภาพจะหมายถงึ กา๊ ซในขอ้ ใด ก. มีเทน ข. ออกซิเจน ค. คารบ์ อนไดออกไซด์ ง. ไฮโดรเจนซลั ไฟด์ 59. ข้อใด ไม่ใช่ วธิ ีการปรับปรุงคุณภาพก๊าซชวี ภาพ ก่อนการนาํ ไปใชง้ าน ก. การดกั นา้ํ ในทอ่ สง่ กา๊ ซชวี ภาพ ข. การปรับลดก๊าซออกซิเจน(O) ค. การปรบั ลดกา๊ ซไฮโดรเจนซัลไฟด์ (H2S) ง. การปรับลดปรมิ าณกา๊ ซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) 60. การปรับลดก๊าซไฮโดรเจนซลั ไฟด์ (H2S) ทปี่ นเป้ือนในกา๊ ซชีวภาพเพือ่ วัตถปุ ระสงค์ขอ้ ใด ก. ชว่ ยยดื อายุการใชง้ านของอปุ กรณ์ ข. ป้องกนั อนั ตรายจากปรมิ าณของกา๊ ซทส่ี ะสม ค. ชว่ ยใหร้ ะบบการทาํ งานของอปุ กรณ์มีประสิทธภิ าพมากย่ิงขน้ึ ง. ปอ้ งกนั การกลน่ั ตัวเปน็ หยดนํา้ ซง่ึ จะเป็นอุปสรรคในการส่งก๊าซไปตามท่อ

49    เฉลยกจิ กรรมท้ายหน่วยที่ 1 หลักวัสดศุ าสตร์ กจิ กรรมที่ 1 1. อธิบายความหมายของวัสดุศาสตร์ ตอบ การศกึ ษาท่ีเก่ียวขอ้ งกับวัตถุ เปน็ การนําความรูท้ างวิทยาศาสตร์ และวศิ วกรรมศาสตร์ เพอื่ อธบิ ายถงึ ความสมั พันธร์ ะหว่างองคป์ ระกอบพนื้ ฐานของวัสดุ และการจัดเรยี งตวั ในระดับ อะตอม และสมบัตขิ องวสั ดุ ซ่ึงความรดู้ ังกลา่ ว จะนํามาผลิตหรือสรา้ งเป็นผลติ ภณั ฑ์ เพ่ือ แก้ปญั หาหรอื อธบิ ายส่งิ ต่างๆ ท่เี ก่ียวเนอ่ื งกบั วัสดแุ ละสมบตั ทิ ี่สนใจ 2. บอกประเภทของวสั ดุศาสตร์ พรอ้ มยกตวั อยา่ งวัสดแุ ตล่ ะประเภททีพ่ บในชวี ติ ประจาํ วนั มาพอสังเขป ตอบ วสั ดศุ าสตร์ แบง่ ออกเป็น 3 ประเภท ไดแ้ ก่ 1 โลหะ( Metallic materials) เชน่ เหล็ก ทองคาํ 2 พลาสตกิ หรือ พอลิเมอร์ (Polymeric materials) เช่น ตะกร้า กล่อง 3 เซรามกิ ส์ (Ceramic materials) เช่น จาน แจกนั แกว้ กจิ กรรมท่ี 2 บอกสมบตั ิของวสั ดุศาสตรป์ ระเภทตา่ ง ๆ มาพอสังเขป 1. สมบัติของโลหะ ตอบ โลหะท่มี โี ครงสรา้ งเปน็ ผลกึ ซึ่งอะตอมจะมกี ารจัดเรยี งตัวอย่างเปน็ ระเบียบและเฉพาะ จงึ มสี มบตั ิ เป็นตวั นําไฟฟ้าได้ดี นาํ ความรอ้ นได้ดี โลหะตีแผเ่ ป็นแผ่นหรือดงึ ออกเปน็ เสน้ ได้ ผวิ เป็นมันวาว และมจี ุดหลอมเหลวสงู 2. สมบัติของพอลิเมอร์ ตอบ วัสดุพอลิเมอร์ส่วนใหญไ่ มม่ รี ปู รา่ งผลึก แตบ่ างชนิดประกอบดว้ ยของผสมของส่วนท่ีมี รูปร่างผลกึ และส่วนมากไมม่ รี ปู รา่ งผลึก ความแขง็ แรงและความอ่อนเหนียวของวสั ดพุ อลิเมอร์มี ความหลากหลาย เนอ่ื งจากลกั ษณะของโครงสร้างภายใน ทําใหว้ ัสดุพอลเิ มอรส์ ว่ นมากเปน็

50 ตวั นาํ ไฟฟา้ ทีไ่ มด่ ี บางชนิดเปน็ ฉนวนไฟฟา้ ที่ดี โดยท่ัวไปวัสดพุ อลิเมอร์ มีความหนาแนน่ ตาํ่ และมจี ดุ ออ่ นตัวหรอื อณุ หภมู ขิ องการสลายตัวค่อนขา้ งต่ํา 3. สมบัติของเซรามิกส์ ตอบ วัสดเุ ซรามิกส์มีโครงสรา้ งเป็นได้ทง้ั แบบมีรปู รา่ งผลกึ และไม่มรี ูปรา่ งผลึกหรอื เปน็ ของ ผสมของทงั้ สองแบบ วัสดุเซรามกิ ส์สว่ นใหญ่มคี วามแข็งสูงและคงความแข็งแรงไดท้ อ่ี ุณหภูมิสูง แต่มกั จะเปราะ ในช่วงหลงั วัสดเุ ซรามกิ ส์ ไดม้ กี ารพัฒนาขน้ึ เพื่อใชส้ รา้ งเครอื่ งยนต์ ข้อได้เปรยี บ ของวสั ดุเซรามิกส์ สําหรบั นาํ มาใชส้ ร้างเคร่อื งยนต์ คอื นา้ํ หนกั เบา มีความแขง็ แรงสูง มคี วาม แข็งสงู ทนความร้อนและทนตอ่ การขดั สไี ด้ดี ลดการเสียดทานและยงั มีสมบัตเิ ป็นฉนวนอกี ด้วย กิจกรรมที่ 3 ลูกโปง่ ยางพารา ให้ผู้เรยี นทาํ การทดลองประดษิ ฐล์ กู โป่งยางพารา เพื่ออธบิ ายสมบตั ิของพอลิเมอร์ ตอบ สรปุ ผลการทดลอง ลูกโป่งทีเ่ คลือบด้วยยางพาราจนทัว่ และหนาพอเม่อื ตกกระทบพื้น จะเกิดการสะทอ้ น ย่งิ เคลอื บดว้ ยยางพาราหนา ลกู โป่งย่งิ สะท้อนกับพ้ืนได้เพม่ิ มากข้นึ

51 เฉลยกิจกรรมทา้ ยหนว่ ยท่ี 2 การใชป้ ระโยชน์และผลกระทบจากวัสดุ กิจกรรมที่ 1 จงอธบิ ายถงึ ประโยชนข์ องวัสดปุ ระเภทตา่ ง ๆ 1.1 วสั ดุประเภทโลหะ ตอบ โลหะเขา้ มาเปน็ ส่วนหนง่ึ ในชวี ิตประจาํ วนั ของมนุษยจ์ นขาดไมไ่ ด้ ทง้ั เคร่ืองใช้ ครัวเรอื น ภาชนะบรรจุภณั ฑ์ เครื่องประดบั เฟอรน์ เิ จอร์ อุปกรณ์ไฟฟ้าอิเล็กทรอนิกส์ ยานพาหนะ ส่ิงก่อสร้าง ผลงานศิลปะ หรือแมก้ ระทง่ั อาวุธยุทโธปกรณ์ ก็ล้วนแต่ทาํ ข้ึนด้วยมี โลหะเป็นส่วนประกอบทั้งส้นิ โลหะสามารถนํามาใช้ประโยชน์ทง้ั ในรปู ของโลหะบรสิ ุทธ์ิ โลหะ ผสมประเภทตา่ งๆ และสารประกอบโลหะ 1.2 วัสดุประเภทพอลเิ มอร์ ตอบ ผลติ ภัณฑ์พอลิเมอร์ทีน่ ํามาใช้ประโยชน์มหี ลายประเภท ซ่ึงมที ้ังพอลิเมอรธ์ รรม ชาติ และพอลิเมอรส์ ังเคราะห์ พอลิเมอร์ทนี่ ํามาขนึ้ รูปเปน็ ผลิตภัณฑเ์ พอ่ื ใชง้ านในรปู แบบตา่ ง ๆ เชน่ ถ้วย จาน ชาม เกา้ อ้ี รองเทา้ ด้ามปากกาถงุ ใส่ของ ภาชนะ เรียกรวมวา่ ผลติ ภณั ฑ์พลาสติก 1.3 วสั ดปุ ระเภทเซรามิกส์ ตอบ ผลิตภัณฑเ์ ซรามกิ ส์ที่พบหรือใชใ้ นชีวิตประจาํ วันมีมากมายหลายชนดิ ตัวอย่าง ผลิตภณั ฑเ์ ซรามิกสต์ ามลักษณะการใชง้ าน ผลติ ภณั ฑ์เซรามิกสท์ ใ่ี ช้เป็นภาชนะรองรบั หรอื ปรงุ อาหาร เชน่ ถว้ ย ชาม ผลติ ภณั ฑเ์ คร่อื งสุขภณั ฑ์ เชน่ โถส้วม อ่างล้างหน้า ที่วางสบู่ ผลติ ภัณฑ์กระเบอื้ ง เชน่ กระเบื้องปูพ้ืน กระเบอื้ งกรฝุ าผนงั ผลติ ภณั ฑ์ทีใ่ ชง้ านด้านไฟฟา้ เช่น กลอ้ งฟิวส์ ฐานและมอื จบั สะพานไฟฟา้ ผลิตภัณฑ์ทใี่ ช้เปน็ วัสดทุ นไฟ เช่น อิฐฉนวนทนไฟ ผลติ ภณั ฑแ์ กว้ เชน่ แกว้ กระจก

52 กจิ กรรมที่ 2 ใหผ้ เู้ รียนยกตัวอยา่ งการใช้งานวัสดปุ ระเภทต่าง ๆ ทเ่ี ป็นทีน่ ิยมในปัจจุบนั โลหะ การใชง้ าน เหล็กและเหล็กกล้า อตุ สาหกรรมการกอ่ สร้างอาคาร ถนน สะพาน อตุ สาหกรรม บรรจภุ ณั ฑ์ อุตสาหกรรมเครือ่ งจกั รกล อตุ สาหกรรมยานยนต์ โคบอลต์ อุตสาหกรรมไฟฟา้ และใชผ้ ลติ เคร่ืองใช้ในครัวเรอื นต่าง ๆ โครเมียม อตุ สาหกรรมผลติ เครือ่ งจักรอากาศยานต์ เคร่ืองจักรกล ใช้ผลิต แคดเมียม แมเ่ หลก็ ถาวร และเครือ่ งกรองไอเสีย เงิน อตุ สาหกรรมเหล็กแผ่นเคลือบ อตุ สาหกรรมฟอกหนงั ใช้ผลิต ซลิ ิกอน เทปสเตอรโิ อ วดี ีโอ และเป็นส่วนผสมในวสั ดทุ นไฟ แบตเตอรีช่ นิดประจไุ ฟฟ้าใหม่ได้ ใช้เคลือบผวิ สกรแู ละนอ็ ต นกิ เกิล เปน็ สารประกอบในการผลติ เมด็ สแี ดงและเขียว ดบี กุ ใช้ผลติ เครอ่ื งประดบั กระจกเงา ฟิลม์ ถา่ ยภาพ กระดาษอัดภาพ อตุ สาหกรรมการผลติ เซลล์แสงอาทิตย์ อตุ สาหกรรมแกว้ กระจก ตะกัว่ อุตสาหกรรมกอ่ สรา้ ง ใชเ้ ปน็ โลหะผสมในอุตสาหกรรมเหลก็ ทองคํา และอตุ สาหกรรมอะลูมเิ นียม ทองแดง ใช้ผลติ เหรียญกษาปณ์ เครอื่ งใชใ้ นครวั เรือน และแบตเตอรช่ี นิด ประจไุ ฟฟ้า ใหมไ่ ด้ อตุ สาหกรรมไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนกิ ส์ อตุ สาหกรรมเหลก็ แผน่ เคลอื บ ใชผ้ ลิตเคร่ืองใชใ้ นครวั เรือน บรรจุภณั ฑ์ และ เคร่ืองประดับ อุตสาหกรรมแบตเตอร่ี อุตสาหกรรมไฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนกิ ส์ และเป็นฉนวนป้องกนั รงั สี ใชผ้ ลิตเครอื่ งประดบั ใชใ้ นงานทันตกรรม และอปุ กรณ์ อเิ ล็กทรอนกิ ส์ อุตสาหกรรมไฟฟ้า อตุ สาหกรรมกอ่ สรา้ ง ใชผ้ ลิตเคร่ืองใช้ เครือ่ งประดับ และงานประติมากรรมตา่ ง ๆ

53 พอลเิ มอร์ การใชง้ าน พอลเิ อทลิ ีน ขวดใส่สาร เคมี ขวดใส่นํา้ ลงั หรือกล่องบรรจุสนิ คา้ ภาชนะ ตา่ ง ๆ เครอ่ื งเลน่ ของเดก็ ถงุ เย็น ถาดทาํ น้ําแข็ง ชิน้ สว่ นของ พอลโิ พรไพลีน แบตเตอร่ี ชน้ิ ส่วนอเิ ล็กทรอนกิ ส์ ฉนวนไฟฟา้ ถงุ ใส่ของ พอลิไวนิลคลอไรด์ แผน่ ฟิลม์ สาํ หรบั หอ่ ของ กล่องเคร่อื งมอื กระเปา๋ ปกแฟม้ เอกสาร กล่องและตลบั พอลิไวนลิ อะซเิ ตต เครื่องสาํ อาง กล่องบรรจุอาหาร อุปกรณข์ องรถยนต์ เครื่องใช้ ในครัวเรือน อปุ กรณ์อเิ ลก็ ทรอนิกส์ อปุ กรณท์ างการแพทย์ พอลสิ ไตรีน หนังเทียม ซึ่งมีความอ่อนนมุ่ กวา่ หนงั แท้ สาํ หรับห้มุ เบาะเกา้ อ้ี หรอื ปโู ตะ๊ เคลอื บกระดาษและผ้า กระเปา๋ ถือ ของสตรี กระเป๋า พอลอิ ะคริเลต เดนิ ทาง กระเป๋าใสส่ ตางค์ รองเท้า เข็มขัด หุ้มสายไฟฟา้ สาย พอลคิ ารบ์ อเนต เคเบลิ หมุ้ ด้ามเคร่อื งมือ หุม้ ลวดเหลก็ ท่อน้ํา ท่อรอ้ ยสายไฟฟา้ อ่างนํา้ ประตู เรซนิ ชนดิ นใี้ ชท้ าํ กาวในรปู ของอีมลั ชัน สําหรับติดไม้ กระดาษ ผา้ และหนังเทียม มกั เรยี กกาวชนดิ น้ีวา่ \"กาวลาเทก็ ซ์\" ใช้เป็น สารเหนียวในหมากฝร่งั ทําสี และเคลือบหลอดไฟแว็บ สําหรบั ถ่ายรูปในสมัยก่อน ถ้วยจาน แกว้ น้าํ ช้อนสอ้ มทีใ่ ชแ้ ลว้ ทิ้ง กลอ่ งบรรจุอาหาร และ ผลไม้ ไมบ้ รรทดั อุปกรณ์อเิ ลก็ ทรอนิกส์ ของเลน่ ด้ามลูกอม ขนมเดก็ ขวดหรือกระปุกใสย่ าเฟอรน์ เิ จอร์บางอยา่ ง ชิ้นสว่ นใน ตู้เย็น โฟมกนั แตก สําหรบั บรรจุภณั ฑ์ และฉนวนความรอ้ น กลอ่ งพลาสติก กระจกกนั ลมสาํ หรบั เรือเร็ว กระจกบังลม สําหรบั หมวกนริ ภยั ช้ินสว่ นทางอเิ ล็กทรอนกิ ส์ เสน้ ใยนาํ แสง (Fiber optics) กระจกโคมไฟรถยนต์ แผน่ ป้ายและป้ายโฆษณา การฉดี เขา้ แม่พมิ พ์ หรือเอกซท์ รชู นั ใชท้ ําโคมไฟฟา้ กระจก เลนส์โคมไฟหนา้ ของรถยนต์ กระจกแว่นตาภาชนะ และขวด พลาสติก ใบพดั เรอื และชิน้ ส่วนอิเลก็ ทรอนกิ ส์

54 พอลิเมอร์ การใชง้ าน ไนลอน เครือ่ งมอื ช่าง ฝาครอบไฟฟ้าภายในรถยนต์ อปุ กรณไ์ ฟฟ้า รอก และเชอื กราวมา่ น อวน แห หวี เฟืองเกียร์ ลูกปนื ใน พอลเิ ททระฟลูออโร เคร่อื งจักรกลทไี่ มต่ ้องใช้นํ้ามนั หล่อลื่น ผ้าไนลอน และใบเรือ เอทลิ นี หมุ้ สายไฟฟา้ แหวนลกู สูบของเครอ่ื งยนต์ ลกู ปืนทใ่ี ชใ้ น เครอ่ื งจกั รกลทไ่ี มต่ ้องการสารหล่อลนื่ ภาชนะและอปุ กรณ์ที่ใช้ ฟนี อลฟอร์มาลดไี ฮด์ ในการทดลองทางเคมี เช่น หลอดทดลอง บกี เกอร์ แกนคอยล์ในเคร่ืองรบั วทิ ยุ และโทรทศั น์ เปลือกเครื่องโทรศัพท์ สมัยโบราณ ด้ามเครอ่ื งมอื ช่าง หูหม้อ หกู ระทะ ด้ามมดี ลูกบิลเลยี ด แผงวงจรและอปุ กรณ์อเิ ล็กทรอนกิ ส์ กาว สารเคลอื บผิว ตลอดจนใชเ้ ป็นสารเตมิ แตง่ ในอตุ สาหกรรมยาง เซรามกิ ส์ การใชง้ าน เซรามกิ แบบดั้งเดมิ กระเบ้อื งแกรนติ กระเบอ้ื งปพู ื้น กระเบอื้ ง เซรามิกสําหรับงานโครงสรา้ ง บผุ นงั กระเบ้ืองหลังคา ตกุ๊ ตาและของตกแต่ง ลูกปืน วาล์ว สลกั ลูกสูบ เบรคสาํ หรบั รถยนต์ อิเลก็ โทรเซรามิก ท่เี ป็น และ ใบพัดของเทอรโ์ บชาร์จเจอร์ ผวิ ของยานกระสวยอวกาศ เซรามกิ สาํ หรับงานทางด้านการแพทย์ ตวั เกบ็ ประจุไฟฟ้า ชดุ โหลดเซลส์สาํ หรับเครื่อง ช่งั ขนาดใหญ่ ตัวจุดเตาแก๊ส การ์ดวันเกดิ ทเี่ มอื่ เปดิ แลว้ มเี สียงเพลง กระดูกเทยี ม ฟนั ปลอม ข้อตอ่ เทยี ม

55 กิจกรรมที่ 3 จงอธบิ าย สาเหตุของมลพษิ จากการผลิตและการใชง้ านวัสดุ มาพอสงั เขป ตอบ สาเหตุท่ีทําให้เกดิ มลพิษจากการผลติ 1) กระบวนการหลอม เปน็ การนาํ วตั ถุดิบท้ังในรูปวสั ดุใหม่และเศษวัสดทุ ี่ใช้ แล้วมาให้ความร้อนเพอื่ ใหห้ ลอมละลาย และทาํ การปรับปรุงคณุ ภาพด้วยสารตา่ ง ๆ มลพษิ หลักทเ่ี กดิ ข้ึนในกระบวนการหลอม คอื ฝ่นุ ควนั ไอโลหะ และกา๊ ซพษิ ต่าง ๆ 2) กระบวนการหลอ่ วสั ดเุ หลวจะถูกเทใสใ่ นแม่แบบ แล้วปลอ่ ยให้แข็งตัวระยะ หนง่ึ จากนั้นรอ้ื แบบแยกออกเอาชนิ้ งานออกแบบหลอ่ แล้วเอาไปทาํ ความสะอาดตกแตง่ ช้ินงาน ใหไ้ ดค้ ุณภาพตามต้องการ มลพิษหลกั ๆ ท่เี กดิ ขนึ้ ระหวา่ งการทาํ แมแ่ บบ ไส้แบบและการนาํ ชน้ิ งานออกจากแบบหลอ่ ซ่ึงควรมีการจัดการอยา่ งเหมาะสมเชน่ เดียวกนั 3) กระบวนรดี มกั ใช้อุตสาหกรรมโลหะ เปน็ การนาํ แท่งโลหะผา่ นการรีดลด ขนาดท่วี างตอ่ กันหลายชุดจนไดข้ นาดตามตอ้ งการ ซึ่งการรดี โลหะมีทัง้ การรดี ร้อนและรีดเยน็ ข้ึนอยกู่ บั ผลิตภัณฑ์ที่ตอ้ งการ มลพิษท่ีเกิดขน้ึ โดยทว่ั ไปในกระบวนการรดี รอ้ นคอื ฝุ่นควนั ไอ โลหะ กา๊ ซพิษ และนา้ํ เสีย สาเหตทุ ีท่ าํ ใหเ้ กดิ มลพษิ จากการใช้งาน 1) จํานวนประชากรที่เพิ่มมากขน้ึ เม่อื มปี ระชากรเพ่ิมมากขึ้น ความต้องการ ดา้ นตา่ ง ๆ ท่เี กยี่ วขอ้ งกบั วิถีการดําเนนิ ชวี ติ ประจาํ วัน กม็ ากขึ้น ไม่ว่าจะอยูใ่ นรูปของสนิ คา้ เคร่อื งใชไ้ ฟฟา้ เคร่อื งใชใ้ นครวั เรอื น ดังนัน้ จํานวนวสั ดุที่ใชแ้ ล้วจงึ เพ่มิ ทวคี ณู มากข้นึ เรือ่ ย ๆ 2) คนทั่วไปไมม่ คี วามรู้ ความเขา้ ใจ ในการจัดการกับเศษวสั ดุท่ีใช้แลว้ ส่วน ใหญม่ ักจัดการกับเศษวัสดดุ ้วยวธิ กี ารเผาซงึ่ เป็นสาเหตใุ ห้เกดิ มลพษิ ทางอากาศ 3) ความมักง่ายและขาดจติ สํานึก ไมค่ ํานึงถึงผลเสยี ทจี่ ะเกิดข้ึน เชน่ การทง้ิ เศษวัสดใุ ช้แลว้ ลงแมน่ ้ําลาํ คลอง เปน็ สาเหตใุ ห้เกดิ นํา้ เสยี 4) การผลิตหรอื ใชส้ ่ิงของมากเกินความจาํ เปน็ เชน่ การผลติ สินคา้ ทีม่ กี ระดาษ หรอื พลาสติกห้มุ หลายชน้ั การซอ้ื สนิ ค้าโดยหอ่ แยกและใสถ่ งุ พลาสติกหลายถงุ ทําให้เศษวสั ดุใช้ แล้วมปี รมิ าณมากข้นึ

56 กิจกรรมท่ี 4 จงอธบิ ายว่าการทง้ิ วัสดุทใ่ี ชแ้ ลว้ ทีไ่ ม่ถูกวธิ ีส่งผลกระทบตอ่ การดาํ เนนิ ชวี ิตและ ส่งิ แวดลอ้ มอยา่ งไรบา้ ง ตอบ การทิง้ วัสดทุ ใ่ี ช้แล้ว ที่ไม่ถกู วธิ ีสง่ ผลกระทบต่อการดําเนินชีวติ และส่ิงแวดลอ้ มดังนี้ 1 ด้านสขุ ภาพ มลพิษในอากาศทม่ี ผี ลกระทบต่อสุขภาพ 1. ฝุ่นละออง สามารถเข้าไปในระบบทางเดินหายใจผา่ นโพรงจมกู เขา้ ไปถึงถุงลมใน ปอด ทําใหเ้ กิดการอักเสบ และการระคายเคืองเรอื้ รงั และฝนุ่ ละอองจะมีพิษมากขน้ึ หากฝนุ่ ละอองนน้ั เกดิ จากการรวมตวั ของก๊าซบางชนดิ เชน่ ซลั เฟอร์ไดออกไซด์ ออกไซดข์ องไนโตรเจน เข้าไปในอนภุ าคของฝ่นุ โดยก่อให้เกดิ การแพ้ และระคายเคอื งผิวหนัง ทางเดินหายใจ และ ดวงตาได้ 2. สารตะกว่ั มีฤทธิ์ทําลายระบบประสาท และมีผลตอ่ กระบวนการรบั รู้ และการ พฒั นาสตปิ ญั ญาของมนษุ ย์ 3. กา๊ ซคาร์บอนมอนอกไซด์ เมื่อหายใจเอากา๊ ซชนดิ น้เี ขา้ ไป จะไปแย่งจับกบั ฮีโมโกลบนิ ในเลอื ด เกิดเปน็ คารบ์ อกซฮี ีโมโกลบิน ทาํ ใหค้ วามสามารถของเลือดในการเป็น ตัวนาํ ออกซิเจนจากปอดไปยังเน้อื เย่อื ต่าง ๆ ลดลง ทาํ ใหเ้ ลอื ดขาดออกซเิ จนไปเลยี้ งเซลล์ตา่ ง ๆ ในรา่ งกาย และหัวใจทํางานหนกั ขึน้ หากมนษุ ย์ ไดร้ ับกา๊ ซนี้ในปริมาณมาก จะทําให้ร่างกายเกดิ ภาวะขาดออกซิเจน และจะเปน็ อนั ตรายถงึ แก่ชีวิตได้ 4. ก๊าซซลั เฟอรไ์ ดออกไซด์ มฤี ทธ์กิ ดั กรอ่ น ทาํ ใหเ้ กดิ การระคายเคืองต่อระบบ ทางเดินหายใจ ผวิ หนงั และเย่ือบุตา ทําใหเ้ กดิ การแสบจมูก, หลอดลม, ผิวหนงั และตา 5. ก๊าซออกไซด์ของไนโตรเจน เน่อื งจากจมกู เปน็ ส่วนต้นของระบบทางเดนิ หายใจ เม่อื ผูป้ ่วยโรคจมูกอักเสบภมู แิ พ้ มอี าการคัดจมกู จะทําใหเ้ กิดปญั หาการอดุ กัน้ ทางเดินหายใจ ขณะหลบั ได้ อาจเปน็ มากถึงเกดิ ภาวะหยุดหายใจขณะหลบั ตามมาได้ 6. กา๊ ซโอโซน มฤี ทธ์กิ ัดกรอ่ น ก่อใหเ้ กดิ การระคายเคอื งตา และเย่ือบุระบบ ทางเดินหายใจ 7. สารอนิ ทรยี ร์ ะเหยง่าย มีผลโดยตรงต่อระบบทางเดินหายใจ โดยทาํ ให้เกิดการ อักเสบ และการระคายเคอื งเร้อื รงั

57 2 ผลกระทบตอ่ ระบบนเิ วศ เศษวสั ดุใช้แลว้ เปน็ สาเหตสุ ําคญั ท่ที าํ ให้เกิดมลพษิ ของนาํ้ มลพิษของดนิ และมลพิษของอากาศ เนอื่ งจากขยะส่วนทข่ี าดการเก็บรวบรวม หรอื ไม่นํามากาํ จัดใหถ้ ูกวธิ ี ปลอ่ ยท้ิงค้างไวใ้ นพ้ืนที่ของชมุ ชน เม่ือมฝี นตกลงมาจะไหลชะนาํ ความสกปรก เชอื้ โรค สารพิษ จากขยะไหลลงสแู่ หล่งนาํ้ ทําให้แหลง่ น้ําเกดิ เน่าเสยี ได้ หากสารอนั ตรายซมึ หรือไหลลงสู่พ้ืนดนิ หรอื แหล่งน้ํา จะไปสะสมในห่วงโซอ่ าหาร เป็นอนั ตรายตอ่ สัตวน์ าํ้ และพืชผัก เมื่อเรานําไป บรโิ ภคจะไดร้ บั สารนน้ั เขา้ สรู่ ่างกายเหมือนเรากนิ ยาพิษเข้าไปอย่างช้า ๆ 3 ผลเสียหายตอ่ เศรษฐกจิ และสังคม เกิดความเสยี หายตอ่ ทรัพย์สนิ สารอนั ตรายบางชนดิ นอกจากทําให้เกิดโรค ต้องเสยี คา่ ใชจ้ า่ ยในการรักษาพยาบาล แล้ว อาจทําใหเ้ กิดไฟไหม้ เกดิ การกดั กรอ่ นเสียหายของวสั ดุ เกิดความเสอ่ื มโทรมของ ส่ิงแวดล้อม ทําให้ตอ้ งเสียค่าใชจ้ ่ายในการบํารงุ รกั ษาสภาพแวดลอ้ มและทรัพยส์ นิ อกี ดว้ ย เกิดการสญู เสียทางเศรษฐกจิ ขยะมลู ฝอยปรมิ าณมาก ๆ ย่อมตอ้ งสิ้นเปลืองงบประมาณในการจัดการเพ่อื ให้ได้ ประสิทธภิ าพ นอกจากนผ้ี ลกระทบจากขยะมูลฝอยไมว่ ่าจะเปน็ น้าํ เสยี อากาศเสยี ดนิ ปนเปื้อน เหล่าน้ียอ่ มส่งผลกระทบต่อเศรษฐกจิ ของประเทศ ทําให้ขาดความสง่างาม การเกบ็ ขนและกําจดั ทดี่ ีจะชว่ ยให้ชมุ ชนเกดิ ความสวยงาม มคี วามเป็นระเบยี บ เรยี บร้อยอันส่อแสดงถึงความเจริญและวฒั นธรรมของชุมชน ฉะน้นั หากเกบ็ ขนไม่ดี ไมห่ มด กําจดั ไมด่ ี ย่อมก่อให้เกิดความไม่น่าดู ขาดความสวยงาม บา้ นเมอื งสกปรก และความไมเ่ ปน็ ระเบียบ ส่งผลกระทบต่ออุตสาหกรรมการท่องเที่ยว

58 เฉลยกจิ กรรมทา้ ยหนว่ ยที่ 3 การคดั แยกขยะและรไี ซเคลิ กจิ กรรมที่ 1 โยงเสน้ จับคู่สญั ลักษณก์ ับรูปภาพพอลิเมอร์รีไซเคลิ ตอ่ ไปน้ีใหต้ รงกัน 1. ก. 2. ข. 3. ค. 4. ง. 5. จ. 6. ฉ. 7. ช.

59 กิจกรรมที่ 2 ยกตัวอยา่ ง การคัดแยกขยะเพอื่ เพิ่มมลู ค่า และวธิ กี ารรวบรวมขยะตามประเภท 2.1 ขยะประเภทโลหะ ตอบ โลหะหลากหลายชนิดสามารถนาํ มารไี ซเคลิ ไดโ้ ดยการนํามาหลอมและแปรรปู เปน็ ผลติ ภณั ฑอ์ นื่ ๆ สามารถแบ่งโลหะออกได้ 3 กล่มุ ใหญ่ คือ - โลหะประเภทเหลก็ เหล็กสามารถนาํ มารีไซเคิลได้ทุกชนิด สามารถแบง่ ได้เป็น 3 ประเภท คอื เหลก็ หลอ่ เหล็กหนา และเหล็กบาง ราคราซือ้ ขายจะต่างกันตามประเภทของ เหล็ก ซึ่งพอ่ ค้ารับซอื้ ของเกา่ จะทําการตัดเหลก็ ตามขนาดตา่ งๆ ตามที่ทางโรงงานกําหนดเพอ่ื สะดวกในการเข้าเตาหลอมและการขนส่ง - โลหะประเภทอะลมู เิ นยี ม แบ่งออกไดเ้ ปน็ 2 ประเภทคือ (1) อะลมู เิ นียมหนา เช่น อะไหร่เครือ่ งยนต์ ลูกสบู อะลมู เิ นียมอลั ลอย ฯลฯ (2) อะลูมิเนยี มบาง เช่น หมอ้ กะละมังซักผ้า ขนั นํ้า กระป๋องเครือ่ งดม่ื ฯลฯ ราคาซอื้ ขายโลหะประเภทอะลมู ิเนยี มมรี าคาต้ังแต่ 10 บาท ถึง 45 บาท แลว้ แต่ประเภท อะลูมเิ นยี มหนาจะมีราคาแพงกว่าอะลมู เิ นียมบาง - โลหะประเภททองเหลอื ง ทองแดง และ สแตนเลส โลหะประเภทนมี้ ีราคาสงู ประมาณ 30 - 60 บาท โดยทองเหลอื งสามารถนาํ มากลับมาหลอมใหม่ โดยนํามาสร้างพระ ระฆัง อปุ กรณส์ ุขภณั ฑต์ ่างๆ สว่ นทองแดงก็นาํ กลับมาหลอมทําสายไฟได้ใหม่ 2.2 ขยะประเภทพอลเิ มอร์ ตอบ พอลเิ มอรไ์ ดก้ ลายเปน็ ผลิตภณั ฑส์ าํ คัญอยา่ งหน่งึ และมีแนวโนม้ ทจ่ี ะเขา้ มามี บทบาทในชวี ติ ประจาํ วันเพิม่ มากขน้ึ เนื่องจากพอลเิ มอรม์ ีราคาถกู นํา้ หนักเบาและมขี อบข่าย การใชง้ านไดก้ ว้าง พอลิเมอร์ได้กลายเปน็ ผลติ ภณั ฑส์ าํ คัญอย่างหนงึ่ และมีแนวโนม้ ทจ่ี ะเข้ามา มีบทบาทในชีวติ ประจําวนั เพม่ิ มากขน้ึ โดยการนํามาใช้แทนทรัพยากรธรรมชาติได้หลายอยา่ ง ไมว่ ่าจะเปน็ ไม้ เหล็ก เน่อื งจากพอลิเมอร์มีราคาถูก มีนํา้ หนักเบา และมีขอบข่ายการใช้งาน ได้กว้าง

60 2.3 ขยะประเภทเซรามกิ ส์ ตอบ วัสดทุ ีส่ ามารถนาํ มา รีไซเคิลไดม้ หี ลายชนดิ อาทิ โลหะชนดิ ตา่ งๆ พลาสติก เป็น ต้น อยา่ งไรกต็ าม กลบั พบว่าได้มกี ารนาํ วสั ดเุ ซรามกิ ส์ เชน่ กระเบ้อื งปพู น้ื และผนัง ถ้วยชาม ตลอดจนเคร่อื งสขุ ภัณฑ์ต่างๆ มาผา่ นกระบวนการรีไซเคิล เพือ่ นํากลบั มาใชใ้ หมน่ ้อยมาก ยกเวน้ แกว้ และกระจก ทง้ั ที่วัสดุเหล่านม้ี ีปริมาณ การผลติ และการใช้งาน ตลอดจน ผลติ ภณั ฑท์ ี่ เสยี ทง้ั ในระหว่างการผลติ และการใชง้ านท่ตี ้องกลายเป็นขยะปีหน่ึงๆ เป็นจาํ นวนมาก

61 เฉลยกิจกรรมทา้ ยหนว่ ยที่ 4 ทศิ ทางการพฒั นาวัสดุในอนาคต กจิ กรรมที่ 1 จงอธบิ ายถึงแนวโนม้ การใช้วัสดใุ นอนาคต ของวัสดปุ ระเภทต่าง ๆ 1.1 วสั ดุประเภทโลหะ ตอบ โลหะผสมที่ได้รับการพัฒนาขึ้นใหม่เพ่ือใช้ในโครงการอวกาศ เช่น โลหะผสม นิกเกิล ที่ทนทานต่ออุณหภูมิสูงกําลังได้รับการค้นคว้าวิจัยอย่างต่อเนื่อง เพ่ือเพ่ิมความแข็งแรง เม่ือใช้อุณหภูมิสูงและทนทานต่อการกัดกร่อนยิ่งขึ้น โลหะผสมเหล่านี้ได้นําไปใช้สร้าเคร่ืองยนต์ ไอพน่ ท่มี ปี ระสทิ ธิภาพสูงขนึ้ และสามารถทาํ งานไดท้ ี่อณุ หภูมิสูงข้ึนไปอีก กระบวนการผลิตที่ใช้ เทคนิคใหม่ เช่น ใช้การดึงยืดด้วยความร้อนสูง สามารถช่วยยืดอายุของการเกิดความล้าของ โลหะผสมที่ใชก้ ับเคร่ืองบิน นอกจากน้ียังมีการใช้เทคนิคการถลุงโลหะด้วยโลหะผง ทําให้สมบัติ โลหะผสมมกี ารปรับปรุงให้ดีข้นึ 1.2 วัสดุประเภทพอลเิ มอร์ ตอบ วัสดุพอลิเมอร์ (พลาสติก) มีอัตราการเติบโตอย่างรวดเร็วมาก ด้วยอัตราการ เพิ่มขึ้น 9% ต่อปี โดยน้ําหนัก แม้ว่าอัตราการเติบโตของพลาสติกจากปี ค.ศ.1995 ได้มีการ คาดหมายว่าโดยเฉล่ียแล้วจะลดลงตํ่ากว่า 5% การลดลงน้ีก็เพราะว่าพลาสติกได้ถูกนํามาใช้ แทนโลหะ แก้วและกระดาษ ซ่ึงเป็นผลิตภัณฑ์หลักในตลาด เช่น ใช้ทําบรรจุภัณฑ์ และใช้ใน การกอ่ สร้าง ซึ่งพลาสตกิ เหมาะสมกว่า พลาสตกิ ทใี่ ช้งานทางวิศวกรรม เช่น ไนลอน ได้รับความ คาดหมายว่าน่าจะเป็นคู่แข่งกับโลหะได้อย่างน้อยจนถึง ค.ศ.2000 แนวโน้มที่สําคัญในการ พัฒนาพลาสติกวิศวกรรม คือ การผสมผสานพลาสติกต่างชนิดกันเข้าด้วยกันให้เป็นพลาสติก ผสมชนิดใหม่ (synergistic plastic alloy) ตัวอย่างเช่น ในช่วงปี ค.ศ.1987 ถึง ค.ศ. 1988 ได้ มกี ารผลติ พลาสติกชนดิ ใหมๆ่ พลาสติกผสมและสารประกอบตวั ใหม่ 1.3 วสั ดุประเภทเซรามิกส์ ตอบ เซรามกิ สว์ ิศวกรรมตระกูลใหมไ่ ดผ้ ลิตขน้ึ ซงึ่ เปน็ สารประกอบพวก ไนไตรต์คารไ์ บด์ และออกไซด์ ปรากฏว่าวสั ดเุ หลา่ นไ้ี ดน้ าํ ไปประยุกตอ์ ยา่ งต่อเน่อื ง โดยเฉพาะ ใชก้ บั อณุ หภมู ิสงู ๆ และใชก้ ับเซรามิกอิเลก็ ทรอนกิ ส์

62 กิจกรรมท่ี 2 จงบอกทศิ ทางการพัฒนาวสั ดใุ นอนาคต ตอบ 1. วัสดุท่มี คี วามเปน็ มิตรต่อสง่ิ แวดลอ้ ม 2. พลาสตกิ จากพชื ท่ีแข็งแรงทนทาน (Durable Bioplastic) เป็นวสั ดุทางเลอื กทีไ่ ม่ได้ ผลติ จากน้ํามนั เหมอื นพลาสตกิ รปู แบบเดิมทีใ่ ช้กนั อยอู่ ย่างแพรห่ ลายตง้ั แตอ่ ดตี จนถึงปจั จุบัน 3. วัสดลุ กู ผสม (Hybrid Material) เปน็ การผสมผสานและทาํ งานรว่ มกนั ของวสั ดสุ อง ประเภทเพ่ือให้ไดค้ ณุ สมบัติและตอบโจทย์การใชง้ านทีก่ วา้ งข้นึ เชน่ เทคโนโลยที ส่ี วมใส่ได้ (wearable technology) 4. การลดค่าใช้จ่าย วัสดทุ ี่มรี าคาสูงถกู แทนทด่ี ้วยวัสดุทร่ี าคาถกู ลงเพื่อลดค่าใช้จา่ ย ดูเหมอื นจะเป็นเทรนดท์ ี่เกดิ ขึ้นอยา่ งถาวรไปแล้ว 5. วสั ดทุ ชี่ ่วยทําให้สุขภาพดีข้ึนเรายอมเสยี เงนิ ซ้อื เสื้อผ้าที่สามารถชว่ ยทาํ ใหส้ ขุ ภาพดขี นึ้ เชน่ เส้ือผา้ ทใี่ ช้เทคโนโลยนี าโนซิลเวอรใ์ นการฆา่ เชื้อโรคและกําจัดกลิ่น 6. รไี ซเคิลสินแร่หายาก (mining landfill) สินแร่หายากเป็นวตั ถดุ บิ สําคญั ท่ีใช้ในสินคา้ Hi-tech หลายประเภทเช่นโทรทัศน์จอแบนหรอื โทรศัพท์มือถอื Smart phone โดยท่จี นี เป็น ผู้ผลิต 97% ของโลก 7. โซลาร์เซล บริษัทต่าง ๆ พยายามพัฒนาโซลาร์เซลให้มีประสิทธิภาพสูงข้ึน มีขนาด เลก็ ลง ใช้งานได้หลากหลายข้ึนในรูปของฟิล์มท่ียืดหยุ่นได้ จากรูปแบบเดิมท่ีเป็นแผ่นแข็ง และ มีราคาถูกลง เมื่อโซลาร์เซลมีคุณภาพดีขึ้น เราจะสามารถชาร์จอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ และโทรศัพท์มอื ถอื ได้สะดวกข้ึน โซลาร์เซลทําให้พ้ืนท่ีห่างไกลมีไฟฟ้าใช้ ช่วยให้คนจํานวนมาก มีชีวติ ท่ีดขี ้ึน

63 เฉลยกจิ กรรมทา้ ยหนว่ ยที่ 5 สิ่งประดษิ ฐ์จากวสั ดุตามหลักสะเต็มศกึ ษา กจิ กรรมท่ี 1 คดั แยกเศษวสั ดุทพ่ี บโดยเลอื กเศษวสั ดุ แล้วนาํ มาประดษิ ฐเ์ ปน็ ของใช้ หรอื ของตกแตง่ จาํ นวน 1 ชนิ้ พรอ้ มอธบิ ายตามหวั ขอ้ ทก่ี ําหนดให้ ตอบ 1.1 ชือ่ ส่งิ ประดิษฐ์ แมลงจากกระป๋องนาํ้ อดั ลม ...................................................................................................................................................... 1.2 รูปภาพสิง่ ประดษิ ฐ์ 1.3 วัสดุอปุ กรณ์ท่ีใช้ 1 กระดาษแกว้ 2 กระป๋องนาํ้ อัดลม 3 เทปใส 4 แบบตวั แมลง คุณอาจวาดเป็นอย่างอ่ืนกไ็ ด้ครบั 5 ดนิ สอ 6 กรรไกรสาํ หรับตดั กระปอ๋ ง ควรใช้กรรไกรทสี่ ามารถใช้ตดั โลหะได้ 7 ภกู่ ันขนาดใหญ่ 8 คีมปากแหลม

64 1.4 ผังมโนทัศน์ 1.5 ขน้ั ตอนการประดษิ ฐ์ 1 ลอกลายทใ่ี หม้ าลงบนกระดาษแล้วตดั ออกมาเปน็ รปู แมลง จากนัน้ นําไปปิดลงบน แผ่นกระป๋องทไี ดต้ ดั เตรียมไว้แลว้ จัดให้ส่วนลําตัวให้ตรงกับบาร์โค๊ด (เพอ่ื ให้เป็นลายท่ลี าํ ตวั แมลง) ติดด้วยเทปใสกนั ไม่ให้เลือ่ น ใชก้ รรไกรตัดออก ขัน้ ตอนน้ตี ้องใจเย็นหน่อยครบั ใช้เวลา พอสมควร 2 นาํ แมลงท่ีตัดไดม้ าวางทาบลงบนปลายภูก่ ันด้านแหลมแลว้ ใช้นิว้ ดดั ใหโ้ ค้งลง ปลายหางจะตอ้ งเรียวเลก็ กวา่ สว่ นหวั จากน้นั ก็ดดั ปีกขน้ึ มาเหนอื กวา่ ลาํ ตวั 3 ใชค้ ีมปากแหลม คัดหนวดใหโ้ คง้ เปน็ เกลียว เกบ็ ปลายหนวดใหเ้ รียบรอ้ ยดว้ ยครบั เพราะคอ่ นข้างคม

65 1.6 คํานวณหาตน้ ทุน / ราคาขาย . “ตน้ ทุนการของส่ิงประดิษฐ์” ถา้ ตน้ ทนุ สิง่ ประดษิ ฐ์ เท่ากบั 50 บาท ทาํ ได้ 10 ชน้ิ ผ้เู รยี นจะกาํ หนดราคาขายหรือตอ้ งการขายช้นิ ละกบี่ าท เพอ่ื ให้ไดก้ ําไรและการตง้ั ราคา ในการขาย ผเู้ รยี นจะไดก้ ําไรจากการขาย ก่เี ปอรเ์ ซ็นต์ ตอบ ถ้าต้นทนุ สง่ิ ประดษิ ฐ์ เทา่ กบั 50 บาท ทําได้ 10 ช้ิน ดงั นน้ั ตน้ ทนุ (50/10) เทา่ กับ 5 บาทต่อชิน้ ต้องการขายชนิ้ ละ 10 บาท จะได้กาํ ไร กเี่ ปอรเ์ ซ็นต์ ตน้ ทนุ 5 บาท ขาย 10 บาท คอื ได้กําไร 5 บาท ตอ่ ช้นิ ถา้ ต้นทนุ 100 บาท ไดก้ ําไรจากการขาย (100 X 5 )/ 5 = เท่ากบั 100 % 1.7 ประโยชน์และการนาํ ไปใช้ ตอบ เศษกระปอ๋ ง บางครัง้ อาจไม่มคี ่า หากเรานาํ มาออกใชโ้ ดยใช้แนวคดิ เรือ่ ง สะเตม็ ศกึ ษา เข้ามาช่วยสามารถออกแบบและเพิม่ มลู ค่าให้กระป๋องน้าํ อดั ลมได้

66 เฉลยกิจกรรมท้ายหน่วยท่ี 6 เทคโนโลยีการกาํ จดั วัสดุ กิจกรรมท่ี 1 1. จงอธบิ ายถงึ ประโยชน์ เทคโนโลยกี ารเผาวสั ดุใช้แลว้ ตอบ การเผาเศษวัสดเุ หลือท้ิงเปน็ การจัดการเศษวสั ดุเหลือทิง้ เปน็ วธิ ีทไ่ี ดร้ บั ความนยิ ม สามารถกาํ จดั ของเสียที่มาจากการรักษาพยาบาลและของเสียท่ีมพี ิษได้ ดกี ว่าการกําจดั เศษวสั ดุ เหลอื ทงิ้ โดยวิธีฝังกลบและอาจนาํ สว่ นท่ีเหลือนไ้ี ปใช้ประโยชน์ได้ ผลกระทบทางระบบนิเวศน์ กน็ ้อยกวา่ 2. จงเปรยี บเทียบข้อได้เปรียบและข้อเสียเปรียบของเตาเผา มา 1 ชนดิ ตอบ เตาเผา แบบตะกรับเคลือ่ นท่ี ข้อได้เปรียบ ขอ้ เสียเปรียบ 1. เงนิ ลงทุนและบำรุงรักษา 1. ไมต่ อ้ งการคดั แยกหรอื บดตัดมูลฝอยกอ่ น ค่อนขา้ งสูง 2. เป็นเทคโนโลยที ่ีมใี ชก้ นั อย่างแพรห่ ลายและไดร้ ับ การทดสอบแล้วสำหรบั การเผาทำลายมูลฝอยและ มสี มรรถนะตรงตามวัตถปุ ระสงค์ 3. สามารถจดั การกับมลู ฝอยทีม่ ีองคป์ ระกอบและคา่ ความรอ้ นทเ่ี ปลยี่ นแปลงตลอดเวลาได้เป็นอย่างดี 4. สามารถใหค้ ่าประสทิ ธภิ าพเชิงความร้อนได้สูงถึง รอ้ ยละ 85 3. จงบอกชนิดและประโยชน์ท่ีไดจ้ ากการเผาแบบเตาปฏกิ รณ์ ตอบ การนาํ เอาพลังงานทมี่ ีอยใู่ นมูลฝอยกลับมาใชป้ ระโยชนใ์ หม ่ โดยการเผาทาํ ลายขยะ  มูลฝอยในเตาเผาสามารถลดปริมาณการปลดปลอ่ ยก๊าซมแี ทนจากหลุมฝงั กลบและสามารถใช้ ทดแทนเชื้อเพลงิ ฟอสซิลได้ นอกจากนย้ี ังเปน็ การลดการปลดปล่อยก๊าซเรอื นกระจกได้

67 4. จงบอกข้ันตอนการผลิตพลงั งานจากเศษวัสดุใช้แล้ว ตอบ 1. การดกั นา้ํ ในทอ่ สง่ ก๊าซชีวภาพ ปกติแล้วก๊าซชีวภาพที่ผลิตได้มักจะมีความช้ืนสูงเกือบถึงจุดอิ่มตัว เมื่อก๊าซ ชีวภาพไหลผ่านท่อส่งก๊าซที่ฝังอยู่ในดินที่มีอุณหภูมิต่ํามักจะทํา ให้ความชื้น(ไอนํ้า) ในก๊าซ ชวี ภาพกลน่ั ตวั เป็นหยดน้ําและสะสมจนเกดิ เปน็ อุปสรรคในการสง่ ก๊าซไปตามท่อได้ ดังนั้นต้องมี การตดิ ต้งั ชดุ ดกั น้ํากอ่ นนําก๊าซชวี ภาพไปใช้งาน 2. ปรบั ลดปริมาณกา๊ ซคารบ์ อนไดออกไซด์ (CO2) การปรับลดปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) จากก๊าซชีวภาพนี้จะ ปฏิบัติก็ต่อเม่ือมีความจําเป็น เช่น ในกรณีท่ีก๊าซชีวภาพท่ีได้มีสัดส่วนของก๊าซมีเทน (CH4) ต่ํา มากจนอยู่ในระดับที่จุดไฟติดยาก คือประมาณเปอร์เซ็นต์ CH4 น้อยกว่า 45 เปอร์เซ็นต์ แต่ใน ระบบผลิตก๊าซชีวภาพสําหรับฟาร์มสุกรน้ันไม่มีปัญหาในเรื่องน้ี ดังน้ันการลดปริมาณก๊าซ คารบ์ อนไดออกไซด์ (CO2) จงึ ไมจ่ ําเป็น 3. การปรบั ลดกา๊ ซไฮโดรเจนซัลไฟด์ (H2S) การปรบั ลดกา๊ ซไฮโดรเจนซัลไฟด์ (H2S) ทีป่ นเปือ้ นในก๊าซชีวภาพนนั้ มีคุณสมบัติ เป็นก๊าซพษิ และเม่อื สัมผัสกบั น้าํ หรอื ไอนาํ้ จะเปลยี่ นสภาพเปน็ กรดซัลฟรู ิค (H2SO4) ซง่ึ เป็น สาเหตขุ องฝนกรดหรือไอกรดทส่ี ามารถกัดกรอ่ นโลหะและวัสดอุ ุปกรณไ์ ด้ ดังนัน้ การลดปริมาณ ก๊าซไฮโดรเจนซลั ไฟด์ (H2S) ในกา๊ ซชวี ภาพก่อนการนาํ ไปใชป้ ระโยชนน์ ้นั จะเปน็ ผลดตี ่อ ส่งิ แวดล้อมโดยทั่วไป และจะช่วยยดื อายุการใช้งานของอปุ กรณใ์ ช้กา๊ ซดว้ ย การผลิตพลงั งานไฟฟา้ จาก กา๊ ซชวี ภาพสามารถกระทําได้ดว้ ยวธิ หี ลกั ๆ 3 วธิ ี กลา่ วคอื 3.1 ระบบกงั หันไอน้าํ 3.2 ระบบกงั หันก๊าซเดินคู่กับระบบกังหนั ไอนํ้า 3.3 ระบบเครื่องยนตก์ ๊าซสันดาปภายใน

68 เฉลยแบบทดสอบกอ นเรียน 1. ง. เปน การศึกษาองคความรทู ี่เกี่ยวของกับวัสดุ ท่ีนาํ มาใชป ระกอบกนั เปนช้ินงาน ตามการออกแบบ มีตัวตน สามารถสัมผสั ได 2. ก. โลหะ พอลเิ มอร เซรามกิ ส 3. ข. โลหะผสม 4. ข. คารบ อน 5. ค. พจิ ารณาตามสมบตั เิ ฉพาะตัว 6. ข. ควอตซ 7. ข. จดุ หลอมเหลวต่าํ 8. ค. มีอเิ ล็กตรอนเคลอ่ื นท่ีไดง า ยไปทว่ั ท้ังกอ นของโลหะ 9. ข. ทาํ ฉนวนกันความรอ น 10. ข. เตาหลอมเหลก็ กลา 11. ง. ยารกั ษาโรค 12. ข. ทองแดงกับดบี ุก 13. ง. อะลมู ิเนยี ม 14. ก. เส้ือผา 15. ง. มคี วามโปรงใสมาก 16. ค. กระเบอื้ งบุผนงั , กระเบื้องหลงั คา, ตกุ ตาและของตกแตง 17. ก. อนงคท ิ้งแบตเตอรร โี่ ทรศัพทล งในถงั สแี ดง 18. ค. สมหวัง เหน็ ขยะตกลงพืน้ จงึ รีบไปเก็บและคัดแยกกอนทิง้ 19. ค. สารตะก่ัว 20. ข. สารหนู 21. ค. หลกั การจัดการวสั ดุเพ่ือลดปรมิ าณวสั ดุท่ีใชแลว 22. ค. เบนซน ําขวดนํ้าพลาสติกไปทํากบั ดักแมลงวนั ทอง 23. ง. น้ํานาํ ขวดแกว ที่ใชแลว ไปหลอมใหม เพื่อข้นึ รูปเปนแกวใบใหม 24. ก. สีฟา 25. ค. ไมควรทง้ิ กนบหุ รี่ลงในขวดแกว ตองทําความสะอาดกอนรวบรวม 26. ก.

69 เฉลยแบบทดสอบกอ นเรียน (ตอ ) 27. ข. ใชการแยกดวยแมเ หลก็ 28. ค. ทนตอ ความเย็นไดด ี 29. ก. เทอรโมพอลิเมอร มีตน ทุนการผลติ ทตี่ ่าํ 30. ก. Reuse 31. ข. พัฒนาใหม ขี นาดใหญ 32. ค. การดงึ ยดื ดวยความรอนสูง 33. ข. มีความหนา 34. ข. พอลิเมอร 35. ง. การใชว ัสดเุ ลยี นแบบธรรมชาตมิ ากท่สี ุด 36. ก. ของเลน ทที่ ําจากพลาสติกท่ัวไปมีโลหะหนักและสารกอ มะเร็ง 37. ก. กระเปาทําเลียนแบบหนังสัตวช วยลดการเบียดเบียนธรรมชาติ 38. ค. จากขยะอิเล็กทรอนกิ ส 39. ค. ใชในการผลิตแบตเตอรี่พลงั งานนิวเคลียร 40. ค. การผลติ หนาจออุปกรณอ เิ ล็กทรอนกิ สแ บบทบึ แสง 41. ค. ศลิ ปะศาสตร 42. ง. Technology 43. ค. เปนแนวทางการจดั การศึกษาท่ีบูรณาการความรูแบบสหวิทยาการ โดยเนนการนาํ ความรไู ปใชแกปญหาในชีวิตจริง 44. ข. เนนการพฒั นาทกั ษะการดาํ เนนิ ชวี ติ ประจําวัน 45. ง. สงเสรมิ ใหผเู รียนรกั และเห็นคณุ คา ของการเรยี น และเห็นวาวชิ าเหลานน้ั เปนเร่ือง ใกลต ัวท่ีสามารถนาํ มาใชไ ดท กุ วัน 46. ง. จอยกาํ หนดหัวขอเรอื่ งข้ึนมาใหน ักศกึ ษาไปศึกษาคนควา และออกแบบกิจกรรมการ เรยี นรู 47. ก. ผเู รยี นเปนคนดแี ละคนเกง 48. ก. การสืบเสาะหาความรู 49. ข. วสั ดปุ ระเภทกระดาษ 50. ก. พรมเช็ดเทา

70 เฉลยแบบทดสอบกอ นเรยี น (ตอ ) 51. ก. การเผาทําลายมูลฝอยในสภาพทีร่ บั เขา มาโดยไมต องมี กระบวนการจดั การเบ้อื งตน กอน 52. ค. สว นที่เหลอื จากการเผาไหม (ข้ีเถา ) สามารถนําไปถมท่ดี นิ ได หรือทาํ วสั ดกุ อ สรา งได 53. ก. เงนิ ลงทุนและบาํ รงุ รกั ษาคอ นขา งสงู 54. ค. เปนการเผาไหม มวลของมูลฝอยโดยใชหอ งเผาไหมทรงกระบอกซ่ึงสามารถ หมนุ ได รอบแกน มูลฝอยจะเคลอื่ นตัวไปตามผนังของเตาเผาตามการหมนุ ของเตาเผา 55. ค. ไมทําใหเ กิดปรากฎการณภาวะเรือนกระจก 56. ค. การควบคุมอุณหภมู ขิ องการหมกั 57. ก. เศษแกว 58. ก. มเี ทน 59. ข. การปรบั ลดกา ซออกซิเจน(O) 60. ก. ชว ยยืดอายกุ ารใชงานของอุปกรณ

71 เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี น 1. ง. เปน การศึกษาองคความรทู ี่เก่ียวขอ งกับวสั ดุ ทน่ี ํามาใชประกอบกนั เปนช้ินงาน ตามการออกแบบ มีตัวตน สามารถสัมผัสได 2. ก. โลหะ พอลเิ มอร เซรามิกส 3. ข. คารบ อน 4. ข. พิจารณาตามสมบตั เิ ฉพาะตวั 5. ข. โลหะผสม 6. ข. ควอตซ 7. ข. จุดหลอมเหลวตา่ํ 8. ค. มีอิเลก็ ตรอนเคลื่อนที่ไดงา ยไปทั่วท้ังกอ นของโลหะ 9. ข. ทาํ ฉนวนกนั ความรอ น 10. ข. เตาหลอมเหลก็ กลา 11. ข. ทองแดงกบั ดบี กุ 12. ง. อะลมู เิ นียม 13. ง. ยารกั ษาโรค 14. ง. เส้ือผา 15. ก. มคี วามโปรงใสมาก 16. ค. กระเบื้องบุผนัง, กระเบ้ืองหลงั คา, ตกุ ตาและของตกแตง 17. ก. อนงคท ้ิงแบตเตอรร ่โี ทรศัพทล งในถังสีแดง 18. ค. สมหวงั เห็นขยะตกลงพื้น จงึ รีบไปเก็บและคัดแยกกอนทิง้ 19. ข. สารหนู 20. ค. สารตะกวั่ 21. ค. หลักการจดั การวสั ดเุ พือ่ ลดปริมาณวสั ดุท่ีใชแลว 22. ค. เบนซนําขวดนํ้าพลาสตกิ ไปทาํ กบั ดกั แมลงวนั ทอง 23. ง. นํ้านาํ ขวดแกว ทีใ่ ชแลวไปหลอมใหม เพ่อื ข้นึ รูปเปนแกว ใบใหม 24. ค. ไมควรท้ิงกนบหุ รี่ลงในขวดแกวตองทําความสะอาดกอนรวบรวม

72 เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน (ตอ ) 25. ก. 26. ก. สฟี า 27. ข. ใชก ารแยกดว ยแมเ หล็ก 28. ค. ทนตอ ความเยน็ ไดดี 29. ง. เทอรโ มพอลเิ มอร มีตนทุนการผลิตทต่ี ํ่า 30. ก. Reuse 31. ข. พัฒนาใหมีขนาดใหญ 32. ข. มคี วามหนา 33. ข. พอลเิ มอร 34. ค. การดงึ ยืดดว ยความรอ นสูง 35. ค. จากขยะอเิ ล็กทรอนกิ ส 36. ค. การผลติ หนา จออปุ กรณอเิ ล็กทรอนกิ สแบบทบึ แสง 37. ก. การใชว สั ดุเลยี นแบบธรรมชาตมิ ากท่สี ุด 38. ง. ของเลน ท่ีทําจากพลาสติกทัว่ ไปมโี ลหะหนกั และสารกอมะเร็ง 39. ก. กระเปา ทําเลียนแบบหนังสัตวช ว ยลดการเบยี ดเบียนธรรมชาติ 40. ค. ใชในการผลติ แบตเตอรี่พลงั งานนิวเคลียร 41. ค. เปนแนวทางการจัดการศกึ ษาทบี่ รู ณาการความรูแบบสหวทิ ยาการ โดยเนนการนํา ความรไู ปใชแกปญ หาในชวี ติ จริง 42. ง. Technology 43. ค. ศลิ ปะศาสตร 44. ข. เนนการพฒั นาทกั ษะการดาํ เนินชีวติ ประจาํ วนั 45. ง. สง เสริมใหผ เู รยี นรกั และเห็นคณุ คา ของการเรียน และเห็นวาวชิ าเหลานั้นเปนเรอ่ื ง ใกลตัวทีส่ ามารถนํามาใชไ ดท กุ วัน 46. ง. จอยกาํ หนดหวั ขอ เรื่องข้ึนมาใหนกั ศกึ ษาไปศกึ ษาคน ควา และออกแบบกจิ กรรมการ เรียนรู

73 เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน (ตอ ) 47. ก. ผูเรียนเปนคนดแี ละคนเกง 48. ข. วัสดุประเภทกระดาษ 49. ข. พรมเชด็ เทา 50. ก. การสบื เสาะหาความรู 51. ก. การเผาทําลายมูลฝอยในสภาพทรี่ บั เขา มาโดยไมต องมี กระบวนการจดั การเบ้อื งตน กอน 52. ค. สว นทเ่ี หลือจากการเผาไหม (ข้เี ถา ) สามารถนําไปถมท่ดี นิ ได หรือทาํ วสั ดกุ อ สรา งได 53. ก. เงินลงทุนและบํารงุ รกั ษาคอนขา งสงู 54. ค. เปน การเผาไหม มวลของมลู ฝอยโดยใชหอ งเผาไหมทรงกระบอกซ่ึงสามารถ หมนุ ได รอบแกน มูลฝอยจะเคล่อื นตัวไปตามผนังของเตาเผาตามการหมนุ ของเตาเผา 55. ค. ไมท าํ ใหเกดิ ปรากฎการณภาวะเรอื นกระจก 56. ก. เศษแก้ว 57. ค. การควบคุมอณุ หภมู ิของการหมัก 58. ก. มีเทน 59. ข. การปรับลดกาซออกซเิ จน(O) 60. ก. ชวยยืดอายกุ ารใชง านของอปุ กรณ

74 ทป่ี รกึ ษา คณะผูจดั ทาํ ตนฉบบั นายวเิ ชยี รโชติ โสอุบล นายทรงเดช โคตรสิน ผูอํานวยการสถาบนั กศน. ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื รองผอู ํานวยการสถาบัน กศน. ภาคตะวันออกเฉยี งเหนอื ผเู ชย่ี วชาญเนอ้ื หา อาจารยประจาํ วิชาฟสิกส ผูชวยศาสตราจารย ดร.ฐติ พิ งษ อุน ใจ คณะวิทยาศาสตร มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏ อบุ ลราชธานี ผเู ชี่ยวชาญดานเทคโนโลยี นายสทิ ธพิ ร ประสารแซ ครู วิทยฐานะครูชํานาญการพิเศษ นายไพจติ ร ผุดเพชรแกว สถาบัน กศน. ภาคตะวันออกเฉียงเหนอื นายสุชาติ สุวรรณประทปี ครู วิทยฐานะครูชาํ นาญการพิเศษ นายสมชาย คําเพราะ สถาบนั กศน. ภาคตะวันออกเฉยี งเหนอื ครู วิทยฐานะครชู าํ นาญการพิเศษ ผูเชีย่ วชาญดานวดั และประเมนิ ผล สถาบัน กศน. ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื นางสาวนาลีวรรณ บุญประสงค ครู วิทยฐานะครูชาํ นาญการพเิ ศษ นางสาวฉนั ทลักษณ ศรผี า สถาบัน กศน. ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื นางแสงจันทร เขจรศาสตร ครู วิทยฐานะครูชํานาญการพิเศษ สถาบัน กศน. ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ครู วทิ ยาฐานะครูชาํ นาญการพิเศษ สถาบนั กศน. ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ครู วทิ ยฐานะครชู ํานาญการพิเศษ สถาบนั กศน. ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ

75 คณะบรรณาธกิ าร ตรวจสอบความถกู ตอ งและพิสจู นอกั ษร ผชู ว ยศาสตราจารย ดร.ฐติ พิ งษ อนุ ใจ อาจารยป ระจาํ วชิ าฟส กิ ส คณะวิทยาศาสตร มหาวิทยาลยั ราชภฏั อบุ ลราชธานี นางลัดดา คมั ภรี ะ ครู วิทยฐานะครูชํานาญการพิเศษ สถาบัน กศน. ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ นางสาวสกลุ ตรา ขอสขุ ครู วิทยฐานะครชู าํ นาญการพิเศษ สถาบนั กศน. ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ นายสรุ พงษ ลาตวงษ ครู ศูนยว ิทยาศาสตรเ พ่อื การศกึ ษา อุบลราชธานี นางศรัญญา โนนคูเขตโขง ครู สถาบนั กศน. ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ นางอรัญญา บัวงาม ขาราชการบาํ นาญ สถาบนั กศน. ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ ผูเขยี น/รวบรวม/เรียบเรยี ง ครู ศูนยว ทิ ยาศาสตรเพ่อื การศกึ ษา นายสรุ พงษ ลาตวงษ อุบลราชธานี ผอู อกแบบปก กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและ นายศภุ โชค ศรีรตั นศิลป การศกึ ษาตามอัธยาศัย