Cost Accounting 2

บทท่ี 3 การคานวณตน้ ทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ คดิ เขา้ งาน และวิธตี น้ ทนุ ผนั แปร (Absorption Costing and Variable Costing) จดั ทาโดย นางสาวรวิ เรืองวลิ ยั ประกาศนยี บัตรวชิ าชพี ชน้ั สงู ปี ท่ี 2 แผนก พณิชยการ สาขางานบัญชี วิทยาลยั เทคนคิ เทงิ

สาระการเรยี นรู้ •การคานวณตน้ ทุนตามวิธคี ิดเขา้ งาน •การคานวณต้นทุนตามวิธตี ้นทุนผัน แปร •เปรยี บเทียบข้อแตกต่างระหว่างการ บญั ชตี ้นทุนคดิ เข้างาน และวธิ ีต้นทนุ ผันแปร •งบกาไรขาดทุนตามวธิ ตี น้ ทุนคดิ เข้า งาน และวิธีต้นทุนผันแปร

จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ •คานวณตน้ ทนุ ตามวธิ ีตน้ ทนุ คิดเขา้ งานได้ •คานวณตน้ ทนุ ตามวิธตี น้ ทนุ ผนั แปรได้ •เปรียบเทยี บขอ้ แตกตา่ งของวิธีตน้ ทนุ คดิ เขา้ งาน และวิธีตน้ ทนุ ผนั แปรได้ •จดั ทางบกาไรขาดทนุ ตามวธิ ตี น้ ทนุ คิดเขา้ งาน และวธิ ีตน้ ทนุ ผนั แปรได้

การคานวณตน้ ทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ คิดเขา้ งาน และวิธีตน้ ทนุ ผนั แปร การบัญชีต้นทุนมีลักษณะเป็นทง้ั บญั ชี การเงิน และ บญั ชเี พือ่ การบริหาร การบญั ชี ตน้ ทนุ จงึ เป็นเครือ่ งมอื ทม่ี ีประโยชนม์ ากตอ่ ฝ่าย บริหารเพ่ือใช้วางแผนกาไร การควบคมุ ต้นทุน และการตดั สินใจการดาเนนิ งานเพอื่ บรรลุ วตั ถุประสงค์ของกจิ การ คือ ต้องการกาไร สงู สุด การคานวณต้นทุนการผลิตสามารถเลอื ก คานวณได้ 2 วิธี คอื • วธิ ีต้นทนุ คดิ เข้างาน • วธิ ีต้นทนุ ผันแปร

การคานวณตน้ ทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ คิดเขา้ งาน (Absorption Costing) การคานวณต้นทนุ ตามวธิ ตี น้ ทุนคิดเขา้ งาน เรยี กอีกอย่างวา่ “การคานวณต้นทุนตามวิธี ตน้ ทุนเต็ม” (Full Cost) เปน็ ลกั ษณะการ คานวณตน้ ทนุ การผลิตและแสดงรายงานทาง การเงิน โดยแบง่ ออกเปน็ 2 สว่ นคอื o ตน้ ทุนท่ีเกยี่ วข้องกบั การผลิตสนิ ค้า (Manufacturing Cost) o ต้นทุนทไ่ี ม่เกยี่ วข้องกับการผลิตสนิ คา้ (Non- Manufacturing Cost)

การคานวณตน้ ทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ คิดเขา้ งาน (Absorption Costing) ตน้ ทนุ ที่เกีย่ วข้องกับการผลิตสนิ ค้า (Manufacturing Cost) ประกอบด้วย 4 อย่าง คอื -วัตถุดิบทางตรง -แรงงานทางตรง -ค่าใชจ้ า่ ยการผลติ ผนั แปรคิดเขา้ งาน -คา่ ใช้จา่ ยการผลติ คงทคี่ ดิ เขา้ งาน ตน้ ทุนทไี่ มเ่ กยี่ วขอ้ งกบั การผลติ สินค้า (Non-Manufacturing Cost) ประกอบด้วย 1 อย่าง คอื -ค่าใช้จา่ ยในการขายและบรหิ าร

การคานวณตน้ ทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ คิดเขา้ งาน (Absorption Costing) วิธีนี้ถูกกาหนดให้เป็นงบประมาณประจา งวด และคิดเข้างานให้กับสินค้าทุกหน่วยที่ผลิตใน บัญชี ตามอัตราทกี่ าหนด ณ ระดับการผลิตปกติ และกระจายเข้ากับสินค้าสาเร็จรูปทุกหน่วยใน จานวนที่เท่ากัน สินค้าสาเร็จรูปที่ขายได้ ในงวด บัญชีจะแสดงเป็น ต้นทุนขายไว้ในงบกาไร ขาดทุน ส่วนหน่วยที่เหลือถือเป็นสินค้าคงเหลือ ปลายงวด แสดงเป็นสินทรัพย์ไว้ในงบดุล ทาให้ ค่าใชจ้ ่ายคงทถี่ กู แบง่ เป็น 2 ส่วน คอื • ส่วนท่ี 1 เป็นค่าใช้จ่ายประจางวด อยู่ในต้นทุน ขาย (Period Cost) • ส่วนท่ี 2 เป็นสินทรัพย์ ที่อยู่ในสินค้าคงเหลือ ปลายงวด (Product Cost)

การคานวณตน้ ทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ คิดเขา้ งาน (Absorption Costing) งบกาไรขาดทุนตามวิธตี น้ ทุนคิดเข้างานจะเสดง ยอดขาย หกั ต้นทนุ ขาย สว่ นคา่ ใช้จา่ ยในการขาย หรอื บริหาร ถอื เปน็ ตน้ ทุนงวดเวลาในงวดท่ีเกิดขึ้น ทัง้ หมด

การคานวณตน้ ทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ คิดเขา้ งาน (Absorption Costing) กาไรข้นั ตน้ (Gross Profit) คานวณจากราคาขายหกั ตน้ ทนุ ขาย ราคามาตรฐานต่อหน่วย x จานวนซ้อื จริง กาไรจากการดาเนนิ งาน (Operating Profit) คานวณจากกาไรขั้นต้นหักด้วยค่าใช้จ่ายในการขาย และบริหารทง้ั หมด กาไรจากการดาเนนิ งาน = กาไรขนั้ ต้น - คา่ ใช้จา่ ยในการขายและบริหารทั้งหมด

การคานวณตน้ ทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ คิดเขา้ งาน (Absorption Costing) ส่วนประกอบของตน้ ทนุ การผลติ ตามวธิ ี ตน้ ทนุ คดิ เข้างาน แสดงได้ดงั น้ี วตั ถุดิบทางตรง ต้นทุน การผลติ แรงงานทางตรง คิดเข้างาน ค่าใชจ้ า่ ยการผลิต ผนั แปร คา่ ใช้จา่ ยการผลิต คงท่ี

การคานวณตน้ ทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ คิดเขา้ งาน (Absorption Costing) ต้นทุนงวดเวลา (Period Cost) ตามวธิ ตี น้ ทุนคิด เข้างาน แสดงรายละเอียด ได้ดงั น้ี วตั ถุดิบทางตรง สนิ ค้าสาเร็จรูป สินคา้ สาเร็จรูป ปลายงวด แรงงานทางตรง (Product Cost) ค่าใช้จา่ ยการผลิต ผันแปร ต้นทนุ ขาย คา่ ใช้จา่ ยการผลติ ตน้ ทุนงวดเวลา คงที่ (Period Cost) คา่ ใชจ้ ่ายในการขาย และบรหิ ารผนั แปร ค่าใช้จา่ ยในการขาย และบรหิ ารคงที่

การคานวณตน้ ทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ คิดเขา้ งาน (Absorption Costing) ตวั อยา่ ง บริษทั พรชัย จากัด กาหนดกาลังการ ผลติ ณ ระดับการผลิตปกติ 10,000 หนว่ ย สนิ ค้า มรี าคาขายหน่วยละ 60 บาท ไม่มสี ินคา้ สาเรจ็ รูป คงเหลือต้นงวด ผลติ สนิ คา้ ไดจ้ ริงตามกาลงั การ ผลิต ขายสินคา้ จานวน 8,000 หนว่ ย ตน้ ทุนการ ผลติ และค่าใชจ้ า่ ยในการขายและบริหาร เกิดขน้ึ จรงิ ตามงบประมาณ ขอ้ มลู ที่เกี่ยวกบั ต้นทนุ การ ผลติ ปี 2556 รายการ ต้นทนุ ตอ่ หนว่ ย (บาท) วตั ถดุ บิ ทางตรง 10 แรงงานทางตรง 15 คา่ ใช้จา่ ยในการผลิตผนั แปร 8 คา่ ใชจ้ า่ ยขายและบริหารผนั แปร 12 คา่ ใช้จ่ายในการผลติ คงท่ี 50,000 บาท ตลอดปี ค่ายใชจ้ ่ายขายและบริหารคงที่ 30,000 บาท ตลอดปี

การคานวณตน้ ทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ คิดเขา้ งาน (Absorption Costing) แสดงการคานวณต้นทนุ ตามสว่ นประกอบตน้ ทุน ดังน้ี สนิ ค้าคงเหลอื 2,000 @ 38 = 76,000 บาท วตั ถดุ บิ ทางตรง ต้นทนุ การผลติ @10 คดิ เขา้ งาน แรงงานทางตรง = 10 + 15 + 8 + 5 @15 @38 ค่าใช้จ่ายวตั ถุดิบผันแปร ขาย 8,000 หนว่ ย @8 ค่าใช้จา่ ยการผลติ คงที่ @5 (50,000/10,000 หน่วย) ค่าจ่ายในการขาย ต้นทุนงวดเวลา และบริหารผันแปร 8,000 หนว่ ย @12 ตน้ ทุนขาย (8,000 x 38) 304,000 บาท คา่ ใชจ้ า่ ยขายและบรหิ ารผนั แปร 96,000 บาท คา่ ใชจ้ ่ายขายและ ค่าใชจ้ ่ายขายและบรหิ ารคงที่ 30,000 บาท บริหารคงท่ี 30,000 รวม 430,000 บาท บาท

การคานวณตน้ ทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ คิดเขา้ งาน (Absorption Costing) แสดงการคานวณกาไรจากการดาเนนิ งาน ไดด้ งั นี้ ต้นทุนการผลติ คิดเขา้ งาน ราคาขายต่อหนว่ ย @38 @60 กาไรขั้นตน้ = 60 – 38 @22 ขาย 8,000 หน่วย กาไรขน้ั ตน้ 8,000 หน่วย หนว่ ยละ 22 บาท = 176,000 บาท คา่ ใช้จ่ายขายและบรหิ ารผนั แปร = 96,000 ค่าใชจ้ ่ายขายและบรหิ ารคงที่ = 30,000 = 126,000 กาไรจากการดาเนนิ งาน = 50,000 บาท

การคานวณตน้ ทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ ผนั แปร (Variable Costing) การคานวณต้นทุนตามวิธีต้นทุนผันแปรถูก เรียกอีกอย่างว่า “การคานวณต้นทุนตาม วิธีต้นทุนทางตรง” (Direct Costing) เป็นวิธี คานวณทใี่ หค้ วามสาคญั กับต้นทุนการผลิตผันแปร และ ค่าใช้จ่ายในการขายและบริหารผันแปร เพราะถือว่าเป็นต้นทุนผันแปร เป็น ต้นทุนที่ ควบคุมได้ จาเกิดขึ้นเท่าไหร่ข้ึนอยู่กับจานวนผลิต และจานวนขาย ต้นทุนผันแปรแบ่งออกเป็น 2 ส่วน ดังนี้ o ส่วนที่ 1 ตน้ ทุนการผลติ ผนั แปร o ส่วนที่ 2 ค่าใช้จ่ายในการขายและบริหารผัน แปร

การคานวณตน้ ทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ ผนั แปร (Variable Costing) ต้นทุนการผลิตผันแปร (Variable Manufacturing Cost) ประกอบดว้ ย 3 อย่าง คอื - วัตถุดบิ ทางตรง - แรงงานทางตรง - คา่ ใชจ้ า่ ยการผลิตผนั แปร ค่าใช้จ่ายในการขายและบริหารผนั แปร (Variable Manufacturing and Administrative Cost) ประกอบด้วย 1 อยา่ ง คอื - ค่าใชจ้ า่ ยในการขายและบริหารผันแปร

การคานวณตน้ ทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ ผนั แปร (Variable Costing) วิธีนี้ถูกกาหนดให้เป็นงบประมาณตามงวด บัญชีเป็นต้นทุนท่ีไม่สามารถควบคุมได้ การ คานวณตามวิธีนี้ไม่นาต้นทุนการผลิตคงที่คิดเข้า งานให้สินค้าที่ผลิต โดยให้ถือว่าต้นทุนการผลิต คงที่ที่เกิดขึ้นจริงเป็นต้นทุนงวดเวลาท้ังหมด กิจการท่ีใช้วิธีการบัญชีแบบทุนปกติ และวิธีการ บัญชีแบบต้นทุนมาตรฐาน จึงไม่ต้องคานวณ ผลตา่ งเกย่ี วกับค่าใช้จา่ ยการผลติ คงท่ี ฝ่ายบริหารสามารถใช้ประโยชน์จากการ คานวณต้นทุนตามวิธีต้นทุนผันแปรเพื่อวางแผน ผลิต วางแผนขาย และกาหนดกาไรท่ีต้องการได้ โดยประมาณตน้ ทุนการผลิตผนั แปร และค่าใช้จ่าย ในการขายและบริหารผันแปรต่อหน่วยให้ใกล้เคียง กบั ทคี่ าดวา่ จะเกดิ ขนึ้ ให้มากทสี่ ุด

การคานวณตน้ ทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ ผนั แปร (Variable Costing) การกาหนดราคาขายตามวิธีต้นทุนผันแปร ต้องกาหนดให้ครอบคลุมต้นทุนผันแปรท้งั หมด โดยให้เหลอื เปน็ กาไรส่วนเกิน เผือ่ ไวส้ าหรบั ชดเชย ตน้ ทุนการผลิตคงทที่ ง้ั หมด เมอ่ื ชดเชยตน้ ทุนคงท่ี ครบถ้วนแลว้ ส่วนที่เหลือคอื กาไรจากการ ดาเนินงาน (Operating Profit)

การคานวณตน้ ทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ ผนั แปร (Variable Costing) กาไรสว่ นเกนิ ตอ่ หน่วย คานวณจากราคาขายต่อหนว่ ยหกั ตน้ ทุนผนั แปร ต่อหน่วย กาไรส่วนเกนิ ต่อหน่วย = ราคาขายตอ่ หนว่ ย - ตน้ ทนุ ผนั แปรตอ่ หน่วย กาไรส่วนเกนิ คานวณจากราคาขายหกั ต้นทนุ ผนั แปรทั้งหมด กาไรส่วนเกิน = ราคาขาย - ต้นทุนผันแปร

การคานวณตน้ ทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ ผนั แปร (Variable Costing) กาไรจากการดาเนินงาน คานวณจากกาไรส่วนเกนิ หักด้วยต้นทุน คงท่จี รงิ ทงั้ หมด กาไรจากการดาเนนิ งาน = กาไรสว่ นเกนิ - ตน้ ทุนคงที่ ขอ้ สังเกต การคานวณต้นทนุ ตามวิธตี ้นทนุ ผันแปร ตอ้ งคานวณผลตา่ งของต้นทุนการผลติ ผัน แปร เชน่ เดยี วกับการคานวณต้นทนุ ตามวธิ ีตน้ ทนุ คิดเขา้ งาน ส่วนคา่ ใช้จา่ ยการผลติ คงท่ีไม่ต้อง คานวณผลตา่ ง เพราะถอื เปน็ คา่ ใช้จา่ ยประจางวด เวลาทงั้ หมดตามที่เกดิ จริง

การคานวณตน้ ทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ ผนั แปร (Variable Costing) ต้นทุนงวดเวลา (Period Cost) ตามวิธตี ้นทุนคิด เข้างาน แสดงรายละเอยี ด ได้ดงั น้ี วัตถดุ บิ ทางตรง สนิ คา้ สาเรจ็ รูป สินคา้ สาเรจ็ รปู (ตน้ ทุนการ ปลายงวด แรงงานทางตรง ผลติ ผนั แปร) ต้นทุนผนั แปร ค่าใชจ้ ่ายการผลิต ต่อหนว่ ย ผันแปร จำนวนทข่ี ำย ค่าใช้จ่ายในการขาย และบริหารผนั แปร ต้นทนุ งวดเวลา คา่ ใช้จ่ายการผลิต (งบกาไรขาดทุน) คงที่ คา่ ใชจ้ า่ ยในการขาย และบรหิ ารคงท่ี

การคานวณตน้ ทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ ผนั แปร (Variable Costing) ตัวอยา่ ง วตั ถดุ ิบทางตรง สนิ ค้าสาเร็จรปู สินคา้ สาเร็จรูป (ต้นทนุ การ ปลายงวด แรงงานทางตรง ผลิตผันแปร) ตน้ ทนุ ผันแปร ค่าใชจ้ ่ายการผลติ ตอ่ หนว่ ย ผันแปร จำนวนทีข่ ำย ค่าใชจ้ า่ ยในการขาย และบรหิ ารผนั แปร ต้นทนุ งวดเวลา คา่ ใชจ้ า่ ยการผลิต (งบกาไรขาดทนุ ) คงท่ี คา่ ใชจ้ า่ ยในการขาย และบริหารคงที่

การคานวณตน้ ทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ ผนั แปร (Variable Costing) ตัวอยา่ งที่ 1 แสดงการคานวณต้นทนุ งวดเวลาตามวธิ ี ต้นทุนผนั แปร ดังนี้ สนิ ค้าสาเร็จรปู ปลายงวด 2,000 หนว่ ยๆ ละ 33 บาท วตั ถุดิบทางตรง ตน้ ทนุ การผลติ @10 ผนั แปร แรงงานทางตรง = 10 + 15 + 8 @15 @33 คา่ ใช้จ่ายวัตถุดิบผนั แปร ต้นทุนผนั แปรต่อหน่วย @8 = 33 + 12 @45 ค่าใชจ้ า่ ยในการขาย และบรหิ ารผันแปร ขาย 8,000 หน่วย @12 คา่ จา่ ยในการผลติ ตน้ ทุนงวดเวลา คงท่ี 50,000 บาท ต้นทนุ ขาย (8,000 x 38) 304,000 บาท ค่าใชจ้ ่ายขายและ คา่ ใช้จ่ายขายและบรหิ ารผันแปร 96,000 บาท บริหารคงที่ 30,000 คา่ ใชจ้ ่ายขายและบรหิ ารคงท่ี 30,000 บาท รวม 430,000 บาท บาท

การคานวณตน้ ทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ ผนั แปร (Variable Costing) แสดงการคานวณกาไรจากการดาเนนิ งาน ได้ดังน้ี ต้นทนุ การผลิตคดิ เขา้ งาน ต้นทนุ ต้นทุน @38 ผนั แปร ผนั แปร @45 @45 ต้นทนุ การผลิตคดิ เข้างาน @38 กาไรส่วนเกนิ = 60 - 45 @15 ขาย 8,000 หนว่ ย กาไรสว่ นเกนิ 8,000 หนว่ ย หน่วยละ 15 บาท = 120,000 บาท คา่ ใชจ้ า่ ยในการผลติ คงท่ี = 50,000 = 80,000 = 40,000 บาท คา่ ใช้จ่ายขายและบรหิ ารคงที่ = 30,000 กาไรจากการดาเนนิ งาน

เปรยี บเทียบขอ้ แตกต่างระหว่าง การบญั ชีตามวิธีตน้ ทนุ คิดเขา้ งานและวิธีตน้ ทนุ ผนั แปร ต้นทุนคิดเข้างาน ต้นทนุ ผันแปร (Absorption Costing) (Variable Costing) 1. ต้นทุนสินค้า 1. ต้นทุนสินคา้ ประกอบดว้ ยตน้ ทุนการ ประกอบดว้ ยตน้ ทุนการ ผลิต คือ วัตถดุ บิ ผลติ ผนั แปร คือ ทางตรง แรงงาน วัตถุดิบทางตรง ทางตรง และค่าใช้จ่าย แรงงานทางตรง และ การผลิตผนั แปรและ ค่าใช้จา่ ยการผลติ ผัน คงท่ี แปร 2. ตน้ ทุนการผลติ คงที่ 2. คา่ ใช่จ่ายการผลติ ถกู คดิ เข้าสนิ ค้าทุก คงท่ี ถอื เป็นคา่ ใชจ้ า่ ย หน่วยตามอตั ราที่ ประจางวดตามจานวนที่ กาหนด เกดิ จริงทง้ั หมด

เปรยี บเทียบขอ้ แตกต่างระหว่าง การบญั ชีตามวิธีตน้ ทนุ คิดเขา้ งานและวิธีตน้ ทนุ ผนั แปร ต้นทนุ คิดเข้างาน ตน้ ทุนผนั แปร (Absorption Costing) (Variable Costing) 3. กาไรขัน้ ตน้ ได้จาก 3. กาไรส่วนเกนิ ได้จาก ราคาขาย หกั ด้วย ราคาขาย หกั ด้วย ต้นทนุ ขาย ตน้ ทนุ ผนั แปร 4. กาไรจากการ 4. กาไรจากการ ดาเนนิ งานได้จากกาไร ดาเนินงานไดจ้ ากกาไร ข้ันตน้ หกั คา่ ใชจ้ ่าย ส่วนเกนิ หกั ต้นทุน ขายและบริหาร คงทท่ี งั้ หมด ทัง้ หมด

เปรยี บเทียบขอ้ แตกต่างระหว่าง การบญั ชีตามวิธีตน้ ทนุ คิดเขา้ งานและวิธีตน้ ทนุ ผนั แปร ต้นทุนคิดเขา้ งาน ต้นทุนผันแปร (Absorption Costing) (Variable Costing) 5. อาจมีผลต่างของ 5. ไม่มีผลตา่ งของ ค่าใชจ้ า่ ยการผลิตคงท่ี ค่าใช้จา่ ยการผลติ คงท่ี ทงั้ ผลต่างเนื่องจากการ จ่ายเงนิ และผลตา่ ง เน่ืองจากกาลังการผลติ 6. สนิ คา้ คงเหลอื 6. สินคา้ คงเหลอื ประกอบดว้ ยตน้ ทุนการ ประกอบดว้ ยตน้ ทุนการ ผลิตทง้ั ผันแปรและคงที่ ผลิตผันแปรเทา่ น้นั

เปรยี บเทียบขอ้ แตกต่างระหว่าง การบญั ชีตามวิธีตน้ ทนุ คิดเขา้ งานและวิธีตน้ ทนุ ผนั แปร ต้นทุนคดิ เข้างาน ตน้ ทนุ ผันแปร (Absorption Costing) (Variable Costing) 7. กาไรจากการ 7. กาไรจากการ ดาเนนิ งานไมไ่ ด้สะท้อน ดาเนินงานสะทอ้ นให้ ผลการดาเนนิ งานท่ี เหน็ ผลการดาเนินงานท่ี แท้จริง แท้จริง

งบกาไรขาดทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ คิด เขา้ งาน และวิธีตน้ ทนุ ผนั เเปร งบกาไรขาดทุน (Profit and Loss Statement) เป็นงบการเงินทีร่ ายงานเกี่ยวกบั ผลการ ดาเนินงานของกิจการตามช่วงเวลาท่ีกาหนด ประกอบดว้ ยบญั ชี 2 หมวด คอื • หมวดรายได้ • หมวดค่าใชจ้ ่าย

งบกาไรขาดทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ คิด เขา้ งาน และวิธีตน้ ทนุ ผนั เเปร การจัดทางบกาไรขาดทุนตามวิธีต้นทุนคิด เข้างาน ค่าใช้จ่ายการผลิตคงที่จะถูกตัดสิน ค่าใช้จ่ายประจางวดเฉพาะส่วนท่ีอยู่ในหน่วย สินค้าท่ีขายเท่านั้น ส่วนท่ีอยู่ในหน่วยสินค้า คงเหลือปลายงวดจะถือว่าเป็นสินทรัพย์ยกไปใน งวดถัดไป ทาให้การแสดงงบกาไรขาดทุนตามวิธีน้ี ไม่สะทกสะทา้ นตอ่ ผลการดาเนินงานที่แท้จริง

งบกาไรขาดทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ คิด เขา้ งาน และวิธีตน้ ทนุ ผนั เเปร การจัดงบกาไรขาดทนุ ตามวิธีตน้ ทุนผันแปร น้นั ค่าใช้จา่ ยการผลิตคงท่ี และค่าใช้จา่ ยขายและ บริหารคงทถี่ ือว่าเป็นคา่ ใช้จา่ ยประจางวด การ แสดงงบกาไรขาดทนุ ตามวธิ ีตน้ ทนุ ผนั แปรสะท้อน ใหเ้ หน็ ถึงผลการดาเนนิ งานที่แท้จรงิ เป็น ประโยชนต์ ่อผ้บู รหิ ารอยา่ งมาก

งบกาไรขาดทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ คิด เขา้ งาน และวิธีตน้ ทนุ ผนั เเปร ตวั อย่าง บริษทั พรชัย จากดั กาหนดกาลงั การ ผลติ ณ ระดบั การผลิตปกติ 10,000 หนว่ ย สนิ คา้ มรี าคาขายหนว่ ยละ 60 บาท ไมม่ สี ินค้าสาเรจ็ รปู คงเหลอื ต้นงวด ผลิตสนิ ค้าได้จรงิ ตามกาลังการ ผลิต ขายสนิ คา้ จานวน 8,000 หนว่ ย ตน้ ทุนการ ผลิตและคา่ ใชจ้ า่ ยในการขายและบรหิ าร เกดิ ขนึ้ จริงตามงบประมาณ ขอ้ มลู ทเ่ี กยี่ วกบั ตน้ ทนุ การ ผลิตปี 2556 รายการ ต้นทุนตอ่ หน่วย (บาท) วัตถดุ บิ ทางตรง 10 แรงงานทางตรง 15 คา่ ใช้จา่ ยในการผลติ ผนั แปร 8 คา่ ใชจ้ ่ายขายและบริหารผันแปร 12 ค่าใช้จา่ ยในการผลติ คงที่ 50,000 บาท ตลอดปี ค่ายใชจ้ ่ายขายและบริหารคงท่ี 30,000 บาท ตลอดปี

งบกาไรขาดทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ คิด เขา้ งาน และวิธีตน้ ทนุ ผนั เเปร 1.วิธีตน้ ทนุ คดิ เขา้ งาน บริษัท พรชัย จากดั งบกาไรขาดทนุ (วธิ ตี ้นทุนคดิ เข้างาน) สาหรบั งวด 1 เดอื น สน้ิ สดุ 31 มกราคม 2556 ขาย 480,000 ต้นทุนขาย : - สนิ ค้าคงเหลือตน้ งวด 0 บวก ต้นทุนสนิ ค้าสาเร็จรปู 380,000 สนิ ค้าทมี่ เี พอ่ื ขาย 380,000 หกั สินคา้ คงเหลือปลายงวด 76,000 304,000 กาไรขนั้ ตน้ 176,000 ค่าใชจ้ ่ายในการดาเนินงาน : - ค่าใช้จา่ ยในการขายและบริหารผนั แปร 96,000 ค่าใช้จา่ ยขายและบรหิ ารคงท่ี 30,000 126,000 กาไรจากการดาเนินงาน 50,000

งบกาไรขาดทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ คิด เขา้ งาน และวิธีตน้ ทนุ ผนั เเปร หมายเหตุ สินค้าคงเหลือแสดงในงบแสดงฐานะ ทางการเงนิ 2,000 หน่วยๆ ละ 38 บาท ประกอบดว้ ยตน้ ทนุ ดังนี้ รายการ จานวนเงิน (บาท) วัตถุดบิ ทางตรง @10 20,000 แรงงานทางตรง @15 30,000 คา่ ใช้จ่ายการผลติ ผนั แปร @8 16,000 คา่ ใช้จา่ ยการผลติ คงที่ 10,000 รวม 76,000

งบกาไรขาดทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ คิด เขา้ งาน และวิธีตน้ ทนุ ผนั เเปร 2. วธิ ตี ้นทนุ ผนั แปร บริษัท พรชยั จากดั งบกาไรขาดทนุ (วิธตี ้นทุนผันแปร) สาหรับงวด 1 เดือน สนิ้ สุด 31 มกราคม 2556 ขาย 480,000 ตน้ ทนุ ผันแปร : - ตน้ ทนุ การผลติ 264,000 360,000 คา่ ใชจ้ ่ายขายและบรหิ าร 96,000 กาไรส่วนเกิน 120,000 ตน้ ทุนคงท่ี : - คา่ ใช้จา่ ยในการผลิต 50,000 ค่าใช้จา่ ยขายและบริหาร 30,000 80,000 กาไรจากการดาเนินงาน 40,000

งบกาไรขาดทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ คิด เขา้ งาน และวิธีตน้ ทนุ ผนั เเปร หมายเหตุ สนิ ค้าคงเหลือแสดงในงบฐานะทาง การเงนิ 2,000 หนว่ ยๆ ละ 33 บาท ประกอบดว้ ยทุนดังน้ี รายการ จานวนเงิน (บาท) วตั ถดุ บิ ทางตรง @10 20,000 แรงงานทางตรง @15 30,000 ค่าใช้จา่ ยการผลิตผันแปร 16,000 @8 66,000 รวม

งบกาไรขาดทนุ ตามวิธีตน้ ทนุ คิด เขา้ งาน และวิธีตน้ ทนุ ผนั เเปร ขอ้ สังเกต จากตัวอย่างน้ี กาไรจากการดาเนนิ งานตาม ระบบตน้ ทนุ คิดเขา้ งานสูงกว่า กาไรจากการ ดาเนินงานตามระบบตน้ ทนุ ผนั แปร 10,000 บาท เทา่ กบั ค่าใช้จา่ ยการผลิตคงที่คดิ เขา้ งานท่อี ยูใ่ น สินคา้ คงเหลอื ทีเ่ พิม่ ข้นึ 2,000 ๆ ละ 5 บาท (สินค้าคงเหลอื ต้นงวด 0 หนว่ ย หนว่ ยผลิต 10,000 หน่วย ขาย 8,000 หนว่ ย สนิ คา้ คงเหลอื เพิ่มขึ้น 2,000 หน่วย กาไรจากการดาเนินงานตามแตล่ ะวิธีจะ แตกตา่ งกนั หรือไม่ขึ้นอยกู่ ับจานวนสินค้าที่ผลิต และขายได้ในงวดบัญชี

บทสรปุ การคานวณตน้ ทนุ ตามวธิ ตี ้นทุนคิดเขา้ งานเป็น วธิ กี ารคานวณต้นทุนโดยกาหนดอตั ราคา่ ใชจ้ า่ ย การผลติ คิดเข้างานไว้ลว่ งหนา้ ตามงบประมาณ ทา ให้คา่ ใช้จ่ายการผลติ คงที่ซ่ึงเปน็ ค่าใชจ้ ่ายทีค่ วบคมุ ไมไ่ ด้อาจจะทาใหเ้ กิดผลต่างระหว่างจานวนทจี่ ่าย จรงิ และจานวนที่คดิ เข้างาน ผลต่างของคา่ ใชจ้ า่ ย การผลติ คงที่ดังกล่าวแบง่ เป็น 2 ประเภท คือ ผลต่างระหว่างคา่ ใช้จา่ ยการผลิตคงที่จ่ายจรงิ กับ จานวนตามงบประมาณ เรียกว่า ผลตา่ งระหว่าง คา่ ใช้จ่ายการผลิตคงท่ตี ามงบประมาณกบั จานวน ทคี่ ิดเขา้ งาน เรยี กว่า ผลต่างเน่อื งจากกาลังการ ผลติ คา่ ใช้จ่ายการผลิตคงทีค่ ดิ เขา้ งานดังกลา่ วจะ ถกู ตัดเปน็ คา่ ใช้จ่ายตามงวดเวลาเฉพาะสว่ นทอี่ ยู่ ในสินคา้ ทขี่ ายไป ส่วนท่คี ิดเข้างานท่เี หลืออยใู่ น สินคา้ คงเหลอื ปลายงวดถอื เปน็ สนิ ทรัพย์ยกไปใน งวดบัญชีถดั ไป

บทสรปุ การคานวณต้นทุนตามวิธีต้นทุนผันแปรเปน็ วิธีคานวณต้นทนุ ทางตรง ทใี่ ห้ความสาคัญตอ่ ต้นทนุ การผลิตผันแปร และคา่ ใชจ้ า่ ยในการขาย และบริหารผันแปร ส่วนคา่ ใชจ้ ่ายการผลติ คงทถ่ี อื เป็นค่าใชจ้ า่ ยประจางวดท้ังหมดตามจานวนทเ่ี กิด จรงิ กิจการจะกาหนดราคาขายใหค้ รอบคลมุ ต้นทนุ ผันแปรท้ังหมด เพ่อื ใหม้ ีสว่ นเกินเหลือจาก ราคาขายสูงกวา่ ตน้ ทนุ ผนั แปร และเรยี กว่ากาไร ส่วนเกนิ เป็นกาไรสว่ นท่ีตอ้ งนาไปชดเชยคา่ ใช้จา่ ย การในการผลติ คงท่ี และค่าใชจ้ า่ ยในการขายและ บริหารคงท่ี กาไรสว่ นท่ีเหลือจากการชดเชยตน้ ทนุ คงทท่ี งั้ หมดแล้วจึงจะถอื เปน็ กาไรจากการ ดาเนินงาน สนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวดตามวธิ ีตน้ ทุน ผนั แปรประกอบด้วยตน้ ทุนการผลิตผนั แปร เทา่ น้ัน ทาให้งบกาไรขาดทุนตามวิธีต้นทนุ ผัน แปรสะทอ้ นให้เห็นกาไรทีเ่ ป็นจรงิ

บรรณานกุ รม • ประคอง เจนคณุ าวฒั น.์ การบัญชตี น้ ทุน Cost Accounting 2. พิมพ์ครงั้ ที่ 1. นนทบุรี : รตั นโรจน์การพมิ พ,์ 2558