หน่วยที่ 8

0

1 หน่วยที่ 8 การปิ ดบัญชี สาระสาคญั เมื่อสิ้นรอบระยะเวลาบญั ชีหรืองวดบญั ชี กิจการจะนายอดคงเหลือของบญั ชีต่าง ๆ ในสมุดบญั ชี แยกประเภททว่ั ไปท่ีไดม้ ีการจดบนั ทึกมาต้งั แต่วนั แรกของการดาเนินการ ไปจดั ทางบการเงิน เพือ่ ใหท้ ราบ ถึงผลการดาเนินงานและฐานะการเงินของกิจการ ต่อจากน้นั กิจการก็จะทาการปิ ดบญั ชีเสียก่อนที่จะเร่ิมนบั รอบระยะเวลาบญั ชีหรืองวดบญั ชีใหมต่ อ่ ไป สาระการเรียนรู้ 1. การปิ ดบญั ชี 2. งบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชี 3. วงจรบญั ชี จดุ ประสงค์การเรียนรู้ เมื่อจบหน่วยการเรียนน้ีแลว้ นกั เรียนสามารถ 1. บอกความหมายของการปิ ดบญั ชีได้ 2. ปิ ดบญั ชีในสมดุ รายวนั ทว่ั ไปได้ 3. ปิ ดบญั ชีในบญั ชีแยกประเภททวั่ ไปได้ 4. จดั ทางบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชีได้ 5. เขยี นแผนผงั วงจรบญั ชีของธุรกิจบริการได้

2 1. การปิ ดบญั ชี 1.1 ความหมายของการปิ ดบญั ชี การปิ ดบญั ชี (Closing Entry) หมายถึง การทาใหย้ อดรวมทางดา้ นเดบิตเทา่ กบั ยอด รวมของดา้ นเครดิตของแต่ละหมวดบญั ชี เป็ นการบนั ทึกเพื่อปิ ดบญั ชีเกี่ยวกบั บญั ชีรายได้ และค่าใชจ้ ่าย ต่าง ๆ ซ่ึงเป็นบญั ชีชว่ั คราว เม่ือสิ้นงวดบญั ชีไปยงั บญั ชีกาไรขาดทุน โอนปิ ดบญั ชีกาไรขาดทุนไปยงั บญั ชี ทุน และรวมถึงการปิ ดบัญชีถอนใช้ส่วนตวั เขา้ บัญชีทุน เพ่ือทาการสรุปผลการดาเนินงานและรายงาน สถานการณ์การเงินที่กิจการมีอยตู่ ามรอบระยะเวลาบญั ชีท่ีกาหนด โดยกิจการจะบนั ทึกรายการปิ ดบญั ชีเม่ือ สิ้นรอบระยะเวลาบญั ชีคร้ังเดียวเทา่ น้นั 1.2 หลกั การปิ ดบญั ชี การบนั ทึกรายการปิ ดบญั ชีในสมุดบญั ชีข้นั ตน้ สมุดท่ีใชค้ ือสมุดรายวนั ทว่ั ไปเทา่ น้นั ส่วนการบนั ทึกรายการปิ ดบญั ชีในสมุดบญั ชีข้นั ปลายจะปิ ดบญั ชีในแต่ละบญั ชีแยกประเภททว่ั ไปที่กิจการมี อยู่ โดยมีหลกั ในการปิ ดบญั ชีดงั น้ี 1.2.1 การปิ ดบญั ชีในสมุดรายวนั ทวั่ ไป การปิ ดบญั ชีในสมุดรายวนั ทว่ั ไป มีข้นั ตอนการปิ ดบญั ชีดงั น้ี ข้นั ตอนที่ 1 โอนปิ ดบญั ชีรายไดท้ ุกบญั ชีไปยงั บญั ชีกาไรขาดทนุ โดย เดบิต บญั ชีรายไดค้ ่าบริการ xxx บญั ชีรายไดเ้ บด็ เตลด็ xxx บญั ชีรายได.้ ......................... xxx เครดิต บญั ชีกาไรขาดทนุ xxx ข้นั ตอนที่ 2 โอนปิ ดบญั ชีคา่ ใชจ้ ่ายทกุ บญั ชี ไปยงั บญั ชีกาไรขาดทนุ โดย เดบิต บญั ชีกาไรขาดทุน xxx เครดิต บญั ชีคา่ ....................... บญั ชีค่า...................... xxx xxx

3 ข้ันตอนท่ี 3 โอนปิ ดผลต่างท่ีเกิดข้ึนในบัญชีกาไรขาดทุนไปยงั บัญชีทุน สาหรับ กิจการเจา้ ของคนเดียวโดย กรณีกิจการมีผลกาไรจะบนั ทึกปิ ดบญั ชีกาไรขาดทุนโดย เดบิต บญั ชีกาไรขาดทุน (ข้นั ตอนท่ี 1 – ข้นั ตอนที่ 2) xxx เครดิต บญั ชีทุน xxx กรณีกิจการมีผลขาดทนุ จะบนั ทึกปิ ดบญั ชีกาไรขาดทนุ โดย เดบิต บญั ชีทนุ xxx เครดิต บญั ชีกาไรขาดทุน (ข้นั ตอนที่ 1- ข้นั ตอนที่ 2) xxx ข้นั ตอนที่ 4 โอนปิ ดบญั ชีถอนใชส้ ่วนตวั ไปยงั บญั ชีทนุ โดย เดบิต บญั ชีทุน xxx เครดิต บญั ชีถอนใชส้ ่วนตวั xxx

4 ตัวอย่างท่ี 8.1 จากงบทดลองร้านสมยั บริการ ปิ ดบญั ชีในสมุดรายวนั ทว่ั ไปกรณีกิจการมีผลกาไรดงั น้ี ชื่อบญั ชี เลขท่ี เดบิต เครดิต บญั ชี เงินสด 101 46,000 - วสั ดุสานกั งาน เงินกู้ 102 2,500 - ทุน-นายสมยั ถอนใชส้ ่วนตวั 201 4,000 - รายไดค้ า่ บริการ ค่าเช่า 301 40,000 - เงินเดือน 302 2,000 - 401 12,000 - 501 1,000 - 502 4,500 - 56,000 - 56,000 - ปิ ดบญั ชีในสมุดรายวนั ทว่ั ไปดงั น้ี สมุดรายวนั ทว่ั ไป หนา้ 3 พ.ศ. 25X2 รายการ เลขท่ี เดบิต เครดติ เดือน วนั ท่ี บญั ชี 12,000 - 12,000 - ม.ค. 31 รายไดค้ า่ บริการ 401 5,500 - 1,000 - กาไรขาดทุน 303 6,500 - 4,500 - 2,000 - ปิ ดบญั ชีรายไดไ้ ปบญั ชีกาไรขาดทุน 6,500 - กาไรขาดทุน 303 2,000 - ค่าเช่า 501 เงินเดือน 502 ปิ ดบญั ชีค่าใชจ้ ่ายไปบญั ชีกาไรขาดทุน กาไรขาดทุน 303 ทุน 301 ปิ ดบญั ชีกาไรขาดทุนไปบญั ชีทุน ทนุ 301 ถอนใชส้ ่วนตวั 302 ปิ ดบญั ชีถอนใชส้ ่วนตวั ไปบญั ชีทุน

5 ตัวอย่างที่ 8.2 ต่อไปน้ีเป็นยอดคงเหลือในบญั ชีแยกประเภทของร้านกิจจา ในวนั ที่ 31ธนั วาคม 25X2 เงินสด 87,500 บาท ธนาคาร 200,000 บาท ลกู หน้ี 1,200 บาท วสั ดุสานกั งาน 2,000 บาท เคร่ืองตกแต่ง 30,000 บาท เจา้ หน้ี 2,000 บาท เงินกู้ 230,000 บาท ทนุ 92,200 บาท ถอนใชส้ ่วนตวั 1,000 บาท รายไดค้ ่าบริการ 13,000 บาท รายไดเ้ บด็ เตลด็ 700 บาท คา่ น้า-ไฟ-โทรศพั ท์ 4,200 บาท เงินเดือน 12,000 บาท ปิ ดบญั ชีในสมดุ รายวนั ทว่ั ไป กรณีกิจการมีผลขาดทุนดงั น้ี สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หนา้ 3 เครดิต พ.ศ. 25X2 รายการ เลขที่ เดบิต เดือน วนั ที่ บญั ชี 13,700 - 13,000 - ธ.ค. 31 รายไดค้ ่าบริการ 401 700 - รายไดเ้ บด็ เตลด็ 402 กาไรขาดทนุ 303 ปิ ดบญั ชีรายไดไ้ ปบญั ชีกาไรขาดทนุ กาไรขาดทุน 303 16,200 - ค่าน้า-ไฟ-โทรศพั ท์ 501 4,200 - 12,000 - เงินเดือน 502 ปิ ดบญั ชีคา่ ใชจ้ ่ายไปบญั ชีกาไรขาดทุน ทุน 301 2,500 - กาไรขาดทนุ 303 2,500 - ปิ ดบญั ชีกาไรขาดทนุ ไปบญั ชีทุน

6 สมุดรายวนั ทว่ั ไป หนา้ 3 พ.ศ. 25X2 รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี ธ.ค. 31 ทนุ 301 1,000 - ถอนใชส้ ่วนตวั 302 1,000 - ปิ ดบญั ชีถอนใชส้ ่วนตวั ไปบญั ชีทุน 1.2.2 การปิ ดบญั ชีในสมุดแยกประเภททว่ั ไป การปิ ดบญั ชีในสมดุ แยกประเภททว่ั ไป มีข้นั ตอนการปิ ดบญั ชีดงั น้ี ข้ันตอนที่ 1 ผ่านรายการจากปิ ดบญั ชีที่บนั ทึกในสมุดรายวนั ทวั่ ไปไปยงั บญั ชีแยก ประเภททวั่ ไปตามชื่อบญั ชีต่าง ๆ เช่นเดียวกบั การผ่านรายการตามปกติที่เคยศึกษามา รวมท้งั ทาการอา้ งอิง บญั ชี และหนา้ บญั ชีตามปกติดว้ ย ในข้นั ตอนน้ีจะเกิดบญั ชีแยกประเภททว่ั ไปท่ีตอ้ งเปิ ดข้นึ ใหม่อีก 1 บญั ชี คอื บญั ชีกาไร ขาดทนุ ซ่ึงจดั อยใู่ นหมวดบญั ชีท่ี 3 คือหมวดทนุ จากตวั อย่างที่ 8.1 ผา่ นรายการจากปิ ดบญั ชีท่ีบนั ทึกในสมุดรายวนั ทว่ั ไป ไปยงั บญั ชี แยกประเภททว่ั ไปดงั น้ี ค่าเช่า เลขที่ 501 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ท่ี บญั ชี เดือน วนั ท่ี บญั ชี ม.ค. 18 เงินสด รว.1 1,000 - ม.ค. 31 กาไรขาดทนุ รว.3 1,000 - รายไดค้ ่าบริการ เลขท่ี 401 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ท่ี บญั ชี เดือน วนั ที่ บญั ชี ม.ค. 31 กาไรขาดทุน รว.3 12,000 - ม.ค. 8 เงินสด รว.1 3,000 - 13 เงินสด รว.1 9,000 - 12,000.- 12,000 - เงินเดือน เลขท่ี 502 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.25X2 รายการ หนา้ เครดติ เดือน วนั ที่ บญั ชี เดือน วนั ที่ บญั ชี ม.ค. 31 เงินสด รว.1 4,500 - ม.ค. 31 กาไรขาดทนุ รว.3 4,500 -

7 ทนุ -นายสมยั เลขท่ี 301 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.25X2 รายการ หนา้ เครดติ เดือน วนั ที่ บญั ชี เดือน วนั ท่ี บญั ชี ม.ค. 31 ถอนใชส้ ่วนตวั รว.3 2,000 - ม.ค. 1 เงินสด รว.1 40,000 - รว.3 6,500 - 31 กาไรขาดทุน ถอนใชส้ ่วนตวั เลขที่ 302 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.25X2 รายการ หนา้ เครดติ เดือน วนั ท่ี บญั ชี เดือน วนั ที่ บญั ชี ม.ค. 26 เงินสด รว.1 2,000 - ม.ค. 31 ทนุ รว.3 2,000 - กาไรขาดทนุ เลขท่ี 303 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี เดือน วนั ท่ี บญั ชี ม.ค. 31 คา่ เช่า รว.3 1,000 - ม.ค. 31 รายไดค้ ่าบริการ รว.3 12,000 - เงินเดือน รว.3 4,500 - ทนุ รว.3 6,500 - ข้ันตอนท่ี 2 รวมยอดดา้ นเดบิต และดา้ นเครดิต ในบญั ชีแยกประเภท หมวดรายได้ หมวดคา่ ใชจ้ ่าย ทุก ๆ บญั ชี และบญั ชีกาไรขาดทุน บญั ชีถอนใชส้ ่วนตวั ซ่ึงยอดรวมทางดา้ นเดบิต และดา้ น เครดิตในแต่ละบญั ชี จะเท่ากนั ทาใหห้ มวดรายได้ หมวดคา่ ใชจ้ ่าย บญั ชีกาไรขาดทนุ บญั ชีถอนใชส้ ่วนตวั ถกู ปิ ดไป ซ่ึงมียอดคงเหลือเป็นศูนย์ ดงั น้ี รายไดค้ า่ บริการ เลขที่ 401 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี เดือน วนั ที่ บญั ชี ม.ค. 31 กาไรขาดทนุ รว.3 12,000 - ม.ค. 8 เงินสด รว.1 3,000 - 13 เงินสด รว.1 9,000 - 12,000 - 12,000 -

8 คา่ เช่า เลขที่ 501 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.25X2 รายการ หนา้ เครดติ เดือน วนั ที่ บญั ชี เดือน วนั ท่ี บญั ชี ม.ค. 18 เงินสด รว.1 1,000 - ม.ค. 31 กาไรขาดทนุ รว.3 1,000 - 1,000 - 1,000 - เงินเดือน เลขที่ 502 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.25X2 รายการ หนา้ เครดติ เดือน วนั ที่ บญั ชี เดือน วนั ที่ บญั ชี ม.ค. 31 เงินสด รว.1 4,500 - ม.ค. 31 กาไรขาดทุน รว.3 4,500 - 4,500 - 4,500 - ถอนใชส้ ่วนตวั เลขท่ี 302 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ท่ี บญั ชี เดือน วนั ที่ บญั ชี ม.ค. 26 เงินสด รว.1 2,000 - ม.ค. 31 ทนุ รว.3 2,000 - 2,000 - 2,000 - กาไรขาดทนุ เลขท่ี 303 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.25X2 รายการ หนา้ เครดติ เดือน วนั ท่ี บญั ชี เดือน วนั ที่ บญั ชี ม.ค. 31 ค่าเช่า รว.3 1,000 - ม.ค. 31 รายไดค้ ่าบริการ รว.3 12,000 - รว.3 4,500 - เงินเดือน ทุน รว.3 6,500 - 12,000 - 12,000 - ข้ันตอนที่ 3 ปิ ดบัญชีหมวดสินทรัพย์ หมวดหน้ีสิน และบัญชีทุน เพื่อหายอด คงเหลือที่จะยกไปในงวดบญั ชีใหม่ตอ่ ไป โดย 1) ยอดยกไปเท่ากบั ยอดคงเหลือในบญั ชีแยกประเภทบญั ชีน้นั ๆ 2) รวมยอดในบรรทดั ถดั ไปทาใหผ้ ลรวมดา้ นเดบิต และเครดิตเท่ากนั

9 3) ในวนั รุ่งข้ึนให้ยอดยกมาด้วยจานวนเท่ากับยอดท่ียกไปโดยบนั ทึกทางด้าน ตรงกนั ขา้ มกบั ยอดที่ยกไปดงั น้ี เงินสด เลขท่ี 101 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี เดือน วนั ท่ี บญั ชี ม.ค. 1 ทุน รว.1 40,000 - ม.ค. 12 วสั ดุสานกั งาน รว.1 2,500 - 8 รายไดค้ ่าบริการ รว.1 3,000 - 18 คา่ เช่า รว.1 1,000 - 10 เงินกู้ รว.1 10,000 - 25 เงินกู้ รว.1 6,000 - 13 รายไดค้ ่าบริการ รว.1 9,000 - 26 ถอนใชส้ ่วนตวั รว.1 2,000 - 31 เงินเดือน รว.1 4,500 - 31 ยอดยกไป  46,000 - 62,000 - 62,000 - ก.พ. 1 ยอดยกมา  46,000 - วสั ดุสานกั งาน เลขท่ี 102 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.25X2 รายการ หนา้ เครดติ เดือน วนั ที่ บญั ชี เดือน วนั ท่ี บญั ชี ม.ค. 12 เงินสด รว.1 2,500 - ม.ค. 31 ยอดยกไป  2,500 - 2,500 - 2,500 - ก.พ. 1 ยอดยกมา  2,500 - เงินกู้ เลขที่ 201 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ท่ี บญั ชี เดือน วนั ที่ บญั ชี ม.ค. 25 เงินสด รว.1 6,000 - ม.ค. 10 เงินสด รว.1 10,000 - 31 ยอดยกไป  4,000 - 10,000 - 10,000 -  4,000 - ก.พ. 1 ยอดยกมา

10 ทุน -นายสมยั เลขท่ี 301 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ.25X2 รายการ หนา้ เครดติ เดือน วนั ที่ บญั ชี เดือน วนั ท่ี บญั ชี ม.ค. 31 ถอนใชส้ ่วนตวั รว.3 2,000 - ม.ค. 1 เงินสด รว.1 40,000 - 31 ยอดยกไป  44,500 - 31 กาไรขาดทุน รว.3 6,500 - 46,500 - 46,500 - ก.พ. 1 ยอดยกมา  44,500 - 2. งบทดลองหลงั ปิ ดบัญชี เมื่อไดท้ าการปิ ดบญั ชีตามข้นั ตอนต่าง ๆ ในสมดุ รายวนั ทว่ั ไป และสมุดแยกประเภททวั่ ไป เรียบร้อยแลว้ ข้นั ตอนตอ่ ไปคือ การจดั ทางบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชี 2.1 ความหมายของงบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชี งบทดลองหลังปิ ดบญั ชี (Post Closing Trial Balance) เป็ นงบที่จัดทาข้ึนเพ่ือพิสูจน์ความ ถูกตอ้ งของการปิ ดบญั ชี โดยนาเอาเฉพาะบญั ชีที่มียอดยกมา มาจดั ทาเท่าน้ัน ซ่ึงตามปกติจะมีเพียงบญั ชี หมวดสินทรัพย์ บญั ชีหมวดหน้ีสิน และบญั ชีทุน 2.2 รูปแบบของงบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชี รูปแบบของงบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชี ประกอบดว้ ยส่วนตา่ ง ๆ ดงั น้ี (1) ชื่อกิจการ ระบชุ ื่อของร้าน (2) คาวา่ “งบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชี” (3) วนั เดือน ปี ท่ีจดั ทางบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชี (4) ช่องช่ือบญั ชี สาหรับแสดงรายการบญั ชีต่าง ๆ เฉพาะบญั ชีที่มียอดยกมา หลงั จาก ทาการปิ ดบญั ชีในบญั ชีแยกประเภททว่ั ไปแลว้ (5) ช่องเลขท่ีบญั ชี สาหรับเขียนเลขที่ของบญั ชีเพือ่ อา้ งอิงการนารายการเสนอขอ้ มลู เพอื่ ความสะดวกในการตรวจสอบต่อไป (6) ช่องจานวนเงินเดบิต สาหรับจานวนเงินของบญั ชีที่มียอดยกมาทางดา้ นเดบิต (7) ช่องจานวนเงินเครดิต สาหรับจานวนเงินของบญั ชีที่มียอดยกมาทางดา้ นเครดิต (8) รวมยอดจานวนเงินดา้ นเดบิต (9) รวมยอดจานวนเงินดา้ นเครดิต ยอดรวมของช่องเดบิตตอ้ งเท่ากบั ยอดรวมของ ช่องเครดิต

ชื่อบญั ชี ช่ือกิจการ (1) เดบิต 11 (4) งบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชี (2) (6) เครดิต ณ วนั ท่ี................ (3) (8) (7) (9) เลขที่ บญั ชี (5) 2.3 ข้นั ตอนในการจดั ทางบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชี ในการจดั ทางบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชี ขอ้ มูลที่นามาใชจ้ ะนามาเฉพาะบญั ชีที่มียอดยกมา จาก การปิ ดบญั ชีแลว้ มาจดั ทาเท่าน้นั ซ่ึงตามปกติจะมีเพียงบญั ชีหมวดสินทรัพย์ บญั ชีหมวดหน้ีสิน และบญั ชี ทุน โดยมีข้นั ตอนการจดั ทาดงั น้ี ข้ันตอนที่ 1 เขียนหัวงบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชีท้งั 3 บรรทดั ประกอบดว้ ย ช่ือกิจการ งบ ทดลองหลงั ปิ ดบญั ชี และวนั เดือน ปี พ.ศ.... ท่ีนาเสนองบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชีดงั น้ี ร้านสมยั บริการ งบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชี วนั ท่ี 31 มกราคม 25X2 ข้นั ตอนที่ 2 ส่วนของตวั งบ ช่อง “ช่ือบญั ชี” เขียนช่ือของบญั ชีแยกประเภทเฉพาะบญั ชีที่มียอดยกมาเรียงตามลาดบั เลขที่ บญั ชี โดยเรียงจากบญั ชีหมวดสินทรัพย์ หมวดหน้ีสิน และบญั ชีทนุ ตามลาดบั ช่อง “เลขท่ีบญั ชี” ใหเ้ ขยี นเลขท่ีบญั ชีของบญั ชีน้นั ช่อง “เดบิต และ เครดิต” นายอดยกมาของบญั ชีแยกประเภทแตล่ ะบญั ชีมาบนั ทึก โดย ยอดยกมาดา้ นเดบิตจะนามาบนั ทึกในช่อง “เดบิต” และยอดยกมาดา้ นเครดิตนามาบนั ทึกในช่อง “เครดิต”

ชื่อบญั ชี ร้านสมยั บริการ เดบิต 12 งบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชี เงินสด วนั ที่ 31 มกราคม 25X2 46,000 - เครดิต วสั ดุสานกั งาน 2,500 - 4,000 - เงินกู้ เลขท่ี 44,500 - ทนุ -นายสมยั บญั ชี 101 102 201 301 ข้ันตอนที่ 3 รวมยอดจานวนเงินดา้ นเดบิตและดา้ นเครดิต ยอดรวมของช่องดา้ นเดบิตตอ้ ง เทา่ กบั ยอดรวมของช่องดา้ นเครดิต ร้านสมยั บริการ งบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชี วนั ที่ 31 มกราคม 25X2 ช่ือบญั ชี เลขที่ เดบิต เครดิต บญั ชี เงินสด 101 46,000 - วสั ดุสานกั งาน 102 2,500 - เงินกู้ 201 4,000 - ทุน-นายสมยั 301 44,500 - 48,500 - 48,500 -

13 ตวั อย่างที่ 8.3 จากขอ้ มูลในบญั ชีแยกประเภททวั่ ไปของร้านสยามบิวต้ี แสดงการปิ ดบญั ชีในสมดุ รายวนั ทว่ั ไป บญั ชีแยกประเภททวั่ ไป และงบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชีไดด้ งั น้ี เงินสด เลขท่ี 101 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ท่ี บญั ชี เดือน วนั ที่ บญั ชี ธ.ค. 1 ทนุ รว.1 100,000 - ธ.ค. 3 วสั ดเุ สริมสวย รว.1 8,900 - 4,500 - 5,000 - 6 รายไดค้ ่าบริการ รว.1 5,500 - 4 อุปกรณ์เสริมสวย รว.1 350 - 350 - 37,500 - 12 ลูกหน้ี รว.1 20,000 - 10 คา่ ใชจ้ ่ายเบ็ดเตลด็ รว.1 3,800 - 6,000 - 23 รายไดเ้ บด็ เตลด็ รว.2 15 เจา้ หน้ี รว.2 25 ธนาคาร รว.2 30 คา่ สาธารณูปโภค รว.2 31 เงินเดือน รว.2 68,800.- 130,350 - 61,550 - ธนาคาร เลขที่ 102 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ท่ี บญั ชี เดือน วนั ท่ี บญั ชี ธ.ค. 1 ทุน รว.1 200,000 - ธ.ค. 20 ถอนใชส้ ่วนตวั รว.2 10,000 - 25 เงินสด รว.2 20,000 - 170,000.- 200,000 - 30,000 - วสั ดุเสริมสวย เลขท่ี 103 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี เดือน วนั ท่ี บญั ชี ธ.ค. 3 เงินสด รว.1 8,900 - 8,900.- 8,900 - อุปกรณ์เสริมสวย เลขท่ี 105 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี เดือน วนั ท่ี บญั ชี ธ.ค. 4 เงินสด เจา้ หน้ี รว.1 5,000 - รว.1 75,000 - 80,000.- 80,000 -

14 ลกู หน้ี เลขท่ี 104 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ รายไดค้ ่าบริการ บญั ชี เดือน วนั ท่ี บญั ชี ธ.ค. 7 รว.1 5,500 - ธ.ค. 12 เงินสด รว.1 5,500 - 0.- 5,500 - 5,500 - เจา้ หน้ี เลขที่ 201 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ เงินสด บญั ชี เดือน วนั ที่ บญั ชี ธ.ค. 15 รว.2 37,500 - ธ.ค. 4 อปุ กรณ์เสริมสวย รว.1 75,000 - 37,500 - 37,500.- 75,000 - ทนุ เลขที่ 301 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี เดือน วนั ที่ บญั ชี ธ.ค. 1 เงินสด รว.1 100,000 - ธนาคาร รว.1 200,000 - 300,000.- 300,000 - รายไดเ้ บด็ เตลด็ เลขที่ 402 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี เดือน วนั ท่ี บญั ชี ธ.ค. 23 เงินสด รว.2 350 - 350.- 350 - รายไดค้ า่ บริการ เลขที่ 401 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี เดือน วนั ที่ บญั ชี ธ.ค. 6 เงินสด รว.1 4,500 - 7 ลกู หน้ี รว.1 5,500 - 10,000.- 10,000 -

15 คา่ ใชจ้ ่ายเบด็ เตลด็ เลขท่ี 501 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ เงินสด บญั ชี เดือน วนั ที่ บญั ชี ธ.ค. 10 รว.1 350 - 350.- 350 - ค่าสาธารณูปโภค เลขที่ 502 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ท่ี เงินสด บญั ชี เดือน วนั ท่ี บญั ชี ธ.ค. 30 รว.2 3,800 - 3,800.- 3,800 - เงินเดือน เลขที่ 503 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ เงินสด บญั ชี เดือน วนั ท่ี บญั ชี ธ.ค. 31 รว.2 6,000 - 6,000.- 6,000 - ถอนใชส้ ่วนตวั เลขท่ี 302 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ ธนาคาร บญั ชี เดือน วนั ที่ บญั ชี ธ.ค. 20 รว.2 10,000 - 10,000.- 10,000 -

16 บนั ทึกการปิ ดบญั ชีในสมุดรายวนั ทว่ั ไปดงั น้ี สมุดรายวนั ทว่ั ไป หนา้ 3 พ.ศ. 25X2 รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี ธ.ค. 31 รายไดค้ า่ บริการ 401 10,000 - 350 - รายไดเ้ บด็ เตลด็ 402 กาไรขาดทนุ 303 10,350 - ปิ ดบญั ชีรายไดไ้ ปบญั ชีกาไรขาดทุน กาไรขาดทนุ 303 10,150 - คา่ ใชจ้ ่ายเบด็ เตลด็ 501 350 - 3,800 - ค่าสาธารณูปโภค 502 6,000 - เงินเดือน 503 ปิ ดบญั ชีคา่ ใชจ้ ่ายไปบญั ชีกาไรขาดทนุ กาไรขาดทุน 303 200 - 200 - ทุน 301 ปิ ดบญั ชีกาไรขาดทนุ ไปบญั ชีทนุ ทุน 301 10,000 - ถอนใชส้ ่วนตวั 302 10,000 - ปิ ดบญั ชีถอนใชส้ ่วนตวั ไปบญั ชีทุน บนั ทึกการปิ ดบญั ชีในบญั ชีแยกประเภททว่ั ไปดงั น้ี รายไดเ้ บด็ เตลด็ 402 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี เดือน วนั ที่ เงินสด บญั ชี ธ.ค. 31 กาไรขาดทุน รว.3 350 - ธ.ค. 23 รว.2 350 - 350 - 350 -

17 กาไรขาดทุน 303 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี เดือน วนั ท่ี บญั ชี ธ.ค. 31 คา่ ใชจ้ า่ ยเบด็ เตลด็ รว.3 350 - ธ.ค. 31 รายไดค้ ่าบริการ รว.3 10,000 - คา่ สาธารณูปโภค รว.3 3,800 - รายไดเ้ บด็ เตลด็ รว.3 350 - เงินเดือน รว.3 6,000 - ทนุ รว.3 200 - 10,350 - 10,350 - รายไดค้ ่าบริการ 401 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ กาไรขาดทุน บญั ชี เดือน วนั ที่ บญั ชี ธ.ค. 31 รว.3 10,000 - ธ.ค. 6 เงินสด รว.1 4,500 - 7 ลูกหน้ี รว.1 5,500 - 10,000 - 10,000 - คา่ ใชจ้ ่ายเบด็ เตลด็ 501 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ท่ี เงินสด บญั ชี เดือน วนั ที่ บญั ชี ธ.ค. 10 รว.2 350 - ธ.ค. 31 กาไรขาดทุน รว.3 350 - 350 - 350 - คา่ น้า-ค่าไฟฟ้า 502 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ท่ี เงินสด บญั ชี เดือน วนั ท่ี บญั ชี ธ.ค. 30 รว.2 3,800 - ธ.ค. 31 กาไรขาดทุน รว.3 3,800 - 3,800 - 3,800 - เงินเดือน 503 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ เงินสด บญั ชี เดือน วนั ที่ บญั ชี ธ.ค. 31 รว.2 6,000 - ธ.ค. 31 กาไรขาดทุน รว.3 6,000 - 6,000 - 6,000 -

18 ถอนใชส้ ่วนตวั 302 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ ธนาคาร บญั ชี เดือน วนั ที่ บญั ชี ธ.ค. 20 รว.2 10,000 - ธ.ค.. 31 ทุน รว.3 10,000 - 10,000 - 10,000 - ทนุ 301 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ท่ี บญั ชี เดือน วนั ท่ี บญั ชี ธ.ค. 31 ถอนใชส้ ่วนตวั ยอดยกไป รว.3 10,000 - ธ.ค. 1 เงินสด รว.1 100,000 - 31 รว.1 200,000 -  290,200 - ธนาคาร รว.3 200 - 31 กาไรขาดทนุ 300,200 - 300,200 - 25X3 ม.ค. 1 ยอดยกมา  290,200 - เงินสด 101 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ท่ี บญั ชี เดือน วนั ที่ บญั ชี ทนุ 8,900 - ธ.ค. 1 รายไดค้ ่าบริการ รว.1 100,000 - ธ.ค. 3 วสั ดเุ สริมสวย รว.1 5,000 - 6 ลกู หน้ี 350 - 12 รายไดเ้ บ็ดเตลด็ รว.1 4,500 - 4 อปุ กรณ์เสริมสวย รว.1 37,500 - 23 ธนาคาร 3,800 - 25 รว.2 5,500 - 10 คา่ ใชจ้ ่ายเบ็ดเตลด็ รว.2 6,000 - 68,800 - รว.2 350 - 15 เจา้ หน้ี รว.2 รว.2 20,000 - 30 ค่าน้า-ไฟ รว.2 31 เงินเดือน รว.2 31 ยอดยกไป  130,350 - 130,350 - 25X3 ยอดยกมา  68,800 - ม.ค. 1 ลกู หน้ี 105 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ท่ี รายไดค้ ่าบริการ บญั ชี เดือน วนั ที่ บญั ชี ธ.ค. 7 รว.1 5,500 - ธ.ค. 12 เงินสด รว.2 5,500 - 5,500 - 5,500 -

19 ธนาคาร 102 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ ทนุ บญั ชี เดือน วนั ที่ บญั ชี ธ.ค. 1 รว.1 200,000 - ธ.ค. 20 ถอนใชส้ ่วนตวั รว.2 10,000 - 25 เงินสด รว.2 20,000 - 31 ยอดยกไป  170,000 - 200,000 - 200,000 - 25X3  170,000 - ม.ค. 1 ยอดยกมา อุปกรณ์เสริมสวย 104 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี เดือน วนั ที่ บญั ชี ธ.ค. 4 เงินสด เจา้ หน้ี รว.1 5,000 - ธ.ค.. 31 ยอดยกไป 80,000 - รว.1 75,000 - 80,000 - 80,000 - 25X3  80,000 - ม.ค. 1 ยอดยกมา เจา้ หน้ี 201 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี เดือน วนั ที่ บญั ชี เงินสด ธ.ค. 15 ยอดยกไป รว.2 37,500 - ธ.ค. 4 อปุ กรณเ์ สริมสวย รว.1 75,000 - 31  37,500 - 75,000 - 75,000 - 25X3  37,500 - ม.ค. 1 ยอดยกมา วสั ดุในการเสริมสวย 103 พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 25X2 รายการ หนา้ เครดิต เดือน วนั ที่ เงินสด บญั ชี เดือน วนั ท่ี บญั ชี ธ.ค. 3 รว.1 8,900 - ธ.ค. 31 ยอดยกไป  8,900 - 8,900 - 8,900 - 25X3  8,900 - ม.ค. 1 ยอดยกมา

20 จดั ทางบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชีดงั น้ี ร้านสยามบิวต้ี เดบิต เครดิต งบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชี 68,800 - ชื่อบญั ชี วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25X2 170,000 - 37,500 - เงินสด 8,900 - 290,200 - ธนาคาร เลขที่ 80,000 - 327,700 - วสั ดุในการเสริมสวย บญั ชี อปุ กรณ์เสริมสวย 101 327,700 - เจา้ หน้ี 102 ทนุ -นายสมยั 103 104 201 301 3. วงจรบัญชี การบนั ทึกบญั ชีจะเร่ิมต้งั แต่การวิเคราะห์รายการคา้ ท่ีเกิดข้ึน และสิ้นสุดลงที่การเสนอรายงานตาม รอบระยะเวลาบัญชี ซ่ึงโดยปกติแลว้ จะใช้รอบระยะเวลาบญั ชี 1 ปี งานบญั ชีต่าง ๆ ที่เกิดข้ึนในรอบ ระยะเวลาดงั กล่าวเรียกวา่ “วงจรบญั ชี” 2.1 ความหมายของวงจรบญั ชี วงจรบญั ชี (Accounting Cycle) หมายถึง ข้นั ตอนในการจดบนั ทึกรายการคา้ ที่เกิดข้นึ ในสมุด บญั ชีต่าง ๆ จนถึงการตรวจสอบความถูกตอ้ งในการจดบนั ทึกบญั ชี การปิ ดบญั ชีตลอดจนการจดั ทา รายงานเก่ียวกบั ผลการดาเนินงาน และฐานะการเงินของกิจการในรอบระยะเวลาบญั ชีของกิจการ 2.2 ข้นั ตอนของวงจรบญั ชีสาหรับธุรกิจบริการ เจา้ ของคนเดียว จากความหมายของวงจรบญั ชี สามารถสรุปเป็นข้นั ตอนต่าง ๆ ไดด้ งั น้ี ข้นั ตอนที่ 1 วิเคราะห์รายการคา้ ท่ีเกิดข้ึนแลว้ นามาบนั ทึกรายการในสมุดรายวนั ทว่ั ไป เรียง ตามลาดบั วนั ที่เกิดรายการ ข้นั ตอนที่ 2 ผา่ นรายการจากสมดุ รายวนั ทวั่ ไปไปยงั บญั ชีแยกประเภทที่เก่ียวขอ้ ง

21 ข้นั ตอนท่ี 3 หายอดคงเหลือในบญั ชีแยกประเภททว่ั ไปทุกบญั ชี แลว้ นาขอ้ มูลมาจดั ทางบ ทดลองก่อนปรับปรุง เพือ่ พิสูจนค์ วามถูกตอ้ งของการบนั ทึกบญั ชี ข้นั ตอนที่ 4 จดั ทารายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทวั่ ไป ณ วนั สิ้นงวดแลว้ ผา่ นรายการ ไป ยงั บญั ชีแยกประเภทที่เก่ียวขอ้ ง ข้นั ตอนท่ี 5 จดั ทางบทดลองหลงั การปรับปรุง ข้นั ตอนท่ี 6 จดั ทางบการเงิน ข้นั ตอนที่ 7 บนั ทึกรายการปิ ดบญั ชีในสมุดรายวนั ทว่ั ไป ผา่ นรายการไปบญั ชีแยกฃประเภท ที่เกี่ยวขอ้ ง ข้นั ตอนท่ี 8 หายอดคงเหลือในบญั ชีแยกประเภททกุ บญั ชีแลว้ น้ามาทางบทดลองหลงั การปิ ด บญั ชี เร่มิ งวดบญั ชีใหม่ 8. งบทดลอง 1. วเิ คราะห์ หลงั ปิดบญั ชี รายการคา้ 7. รายการปิดบญั ชี 2. สมดุ รายวนั 6. งบการเงนิ 3. สมดุ แยกประเภท 5. งบทดลอง 4. งบทดลอง หลงั ปรบั ปรุง ภาพที่ 8.1 วงจรบญั ชี

22 สรุปเนื้อหาหน่วยที่ 8 เมื่อผเู้ รียนไดศ้ ึกษาหน่วยที่ 8 การปิ ดบญั ชีจบแลว้ สามารถสรุปเน้ือหาไดด้ งั น้ี 1. การปิ ดบญั ชี (Closing Entry) หมายถึง การทาใหย้ อดรวมของดา้ นเดบิตเทา่ กบั ยอดรวม ของดา้ นเครดิตในแตล่ ะบญั ชี 2. หลกั ในการปิ ดบญั ชีจะประกอบดว้ ย 2.1 การปิ ดบญั ชีในสมุดบญั ชีข้นั ตน้ สมุดท่ีใชค้ อื สมุดรายวนั ทว่ั ไป มีข้นั ตอนการปิ ดบญั ชี ดงั น้ี ข้นั ตอนที่ 1 โอนปิ ดบญั ชีรายไดท้ ุกบญั ชีไปยงั บญั ชีกาไรขาดทนุ โดย เดบิต บญั ชีรายไดค้ า่ .............. xxx บญั ชีรายไดค้ ่า............. xxx เครดิต บญั ชีกาไรขาดทนุ xxx ข้นั ตอนที่ 2 โอนปิ ดบญั ชีค่าใชจ้ ่ายทุกบญั ชี ไปยงั บญั ชีกาไรขาดทนุ โดย เดบิต บญั ชีกาไรขาดทนุ xxx เครดิต บญั ชีค่า................ xxx บญั ชีค่า............... xxx บญั ชีค่า............... xxx ข้นั ตอนที่ 3 ปิ ดผลตา่ งที่เกิดข้นึ ในบญั ชีกาไรขาดทุน (ข้นั ตอนท่ี 1– ข้นั ตอนท่ี 2) ไปยงั บญั ชีทุน 1) กรณีกิจการมีผลกาไรจะบนั ทึกปิ ดบญั ชีกาไรขาดทุนโดย เดบิต บญั ชีกาไรขาดทนุ xxx เครดิต บญั ชีทุน xxx 2) กรณีกิจการมีผลขาดทนุ จะบนั ทึกปิ ดบญั ชีกาไรขาดทุนโดย เดบิต บญั ชีทุน xxx เครดิต บญั ชีกาไรขาดทนุ xxx ข้นั ตอนท่ี 4 โอนปิ ดบญั ชีถอนใชส้ ่วนตวั ไปยงั บญั ชีทุน โดย เดบิต บญั ชีทนุ xxx เครดิต บญั ชีถอนใชส้ ่วนตวั xxx

23 2.2 การปิ ดบญั ชีในสมดุ ในสมุดแยกประเภททวั่ ไป มีข้นั ตอนดงั น้ี ข้นั ตอนที่ 1 ผา่ นรายการจากปิ ดบญั ชีที่บนั ทึกในสมดุ รายวนั ทวั่ ไปไปยงั บญั ชี แยกประเภททวั่ ไปตามชื่อบญั ชีตา่ ง ๆ เช่นเดียวกบั การผา่ นรายการตามปกติท่ีเคยศึกษามา รวมท้งั ทาการอา้ งอิงบญั ชี และหนา้ บญั ชีดว้ ย ข้ันตอนท่ี 2 รวมยอดดา้ นเดบิต และดา้ นเครดิตในบญั ชีแยกประเภท หมวดรายได้ หมวดคา่ ใชจ้ ่าย ทกุ ๆ บญั ชี และบญั ชีกาไรขาดทุน บญั ชีถอนใชส้ ่วนตวั ซ่ึงยอดรวมทางดา้ นเดบิต และดา้ น เครดิตในแตล่ ะบญั ชีจะเทา่ กนั ทาใหห้ มวดรายได้ หมวดคา่ ใชจ้ ่าย บญั ชีกาไรขาดทุน บญั ชีถอนใชส้ ่วนตวั ถกู ปิ ดไป ซ่ึงทาใหม้ ียอดคงเหลือเป็นศูนย์ ข้ันตอนท่ี 3 ปิ ดบญั ชีหมวดสินทรัพย์ หมวดหน้ีสิน และบญั ชีทุน เพ่ือหายอด คงเหลือท่ีจะยกไปในงวดบญั ชีใหม่ต่อไป โดยยอดยกไปเท่ากบั ยอดคงเหลือในบญั ชีแยกประเภทบญั ชีน้นั ๆ แลว้ รวมยอดในบรรทดั ถดั ไปทาให้ผลรวมดา้ นเดบิตและเครดิตเท่ากนั ในวนั รุ่งข้ึนให้ยอดยกมาดว้ ย จานวนเท่ากบั ยอดที่ยกไปโดยบนั ทึกทางดา้ นตรงกนั ขา้ มกบั ยอดท่ียกไป 3. งบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชี จะแสดงบญั ชีเฉพาะหมวดสินทรัพย์ หมวดหน้ีสิน และบญั ชี ทุนเท่าน้นั ศัพท์บญั ชี การปิ ดบญั ชี Closing Entry งบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชี Post Closing Trial Balance