หน่วยที่ 10

0

1 หน่วยที่ 10 การบนั ทึกรายการปรับปรุง สาระสาคญั ขอ้ สมมติทางบญั ชีตามแม่บทการบญั ชี ขอ้ หน่ึงกาหนดให้จดั ทางบการเงิน โดยใชเ้ กณฑส์ ิทธิ ดงั น้นั เมื่อถึงวนั สิ้นงวดบญั ชี กิจการจะตอ้ งทาการปรับปรุงบญั ชี และแกไ้ ขขอ้ ผิดพลาด เพ่ือให้งบการเงิน แสดงผลการดาเนินงาน และฐานะการเงินถกู ตอ้ ง ตรงกบั ความจริงมากที่สุด สาระการเรียนรู้ 1. ความหมายของรายการปรับปรุง 2. จุดประสงคข์ องการบนั ทึกรายการปรับปรุง 3. ประเภทของรายการปรับปรุง 4. วิธีการบนั ทึกรายการปรับปรุงในสมดุ รายวนั ทว่ั ไป

2 จุดประสงค์การเรียนรู้ เมื่อจบหน่วยการเรียนน้ีแลว้ นกั เรียนสามารถ 1. อธิบายความหมายของรายการปรับปรุงได้ 2. บอกจุดประสงคข์ องการบนั ทึกรายการปรับปรุงได้ 3. บอกประเภทของรายการปรับปรุงได้ 4. อธิบายและบนั ทึกรายการปรับปรุงคา่ ใชจ้ ่ายคา้ งจ่ายในสมดุ รายวนั ทวั่ ไปได้ 5. อธิบายและบนั ทึกรายการปรับปรุงคา่ ใชจ้ ่ายลว่ งหนา้ ในสมดุ รายวนั ทวั่ ไปได้ 6. อธิบายและบนั ทึกรายการปรับปรุงรายไดค้ า้ งรับในสมุดรายวนั ทว่ั ไปได้ 7. อธิบายและบนั ทึกรายการปรับปรุงรายไดร้ ับลว่ งหนา้ ในสมดุ รายวนั ทว่ั ไปได้ 8. อธิบาย คานวณและบนั ทึกรายการปรับปรุงค่าเส่ือมราคาในสมุดรายวนั ทว่ั ไปได้ 9. อธิบาย คานวณและบนั ทึกรายการปรับปรุงวสั ดุสิ้นเปลืองใชไ้ ปในสมดุ รายวนั ทว่ั ไป 10. อธิบายความหมายของหน้ีสงสัยจะสูญ ค่าเผื่อหน้ีสงสยั จะสูญ และบนั ทึกในสมุด รายวนั ทวั่ ไปได้

3 1. ความหมายของรายการปรับปรุง รายการปรับปรุง (Adjusting Entries) หมายถึง รายการท่ีกิจการจะตอ้ งทาการแกไ้ ข โดยการ บนั ทึกรายการในสมดุ รายวนั ทวั่ ไป ประกอบดว้ ยรายการ 3 ประเภทใหญ่ ๆ คอื ประเภทของรายการปรับปรุง 1. รายการท่ีบนั ทึกบญั ชีไวแ้ ลว้ 2. รายการท่ียงั ไมไ่ ดบ้ นั ทึกบญั ชี 3. รายการที่บนั ทึกไวผ้ ดิ พลาด 2. จดุ ประสงค์ของการบันทึกรายการปรับปรุง จุดประสงคข์ องการบนั ทึกรายการปรับปรุงมีดงั น้ี 1. เพ่อื ใหย้ อดคงเหลือในบญั ชีแยกประเภททวั่ ไปแสดงยอดท่ีถกู ตอ้ งตรงกบั ความเป็น จริงในรอบระยะเวลาบญั ชีน้นั ๆ อนั มีผลใหก้ ารแสดงผลการดาเนินงานและฐานะการเงินของกิจการถูกตอ้ ง เช่ือถือได้ 2. เพ่ือใหก้ ารบนั ทึกบญั ชีเป็นไปตามเกณฑค์ งคา้ งตามขอ้ สมมติทางบญั ชีตามแม่บท การบญั ชี 3. ประเภทของรายการปรับปรุง 3. ประเภทของรายการปรับปรุงมีหลายประเภท แต่ในวิชาการบญั ชีเบ้ืองตน้ 1 น้ีจะนาเสนอเฉพาะ รายการต่อไปนี 1. คา่ ใชจ้ ่ายคา้ งจ่าย 2. ค่าใชจ้ ่ายจ่ายล่วงหนา้ 3. รายไดค้ า้ งรับ 4. รายไดร้ ับลว่ งหนา้

4 5. คา่ เสื่อมราคา 6. วสั ดุสิ้นเปลืองใชไ้ ป 7. หน้ีสงสยั จะสูญ 4. วธิ ีการบันทกึ รายการปรับปรุงในสมดุ รายวนั ทัว่ ไป 1. ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย (Accrued Expenses) ค่าใชจ้ ่ายคา้ งจ่าย หมายถึง ค่าใชจ้ ่ายท่ีเกิดข้ึนในรอบระยะเวลาบญั ชีปัจจุบนั แต่ยงั ไม่ได้ ชาระเงินจนกว่าจะถึงรอบระยะเวลาบญั ชีถดั ไป เช่น ค่าไฟฟ้าคา้ งจ่าย ค่าเช่าคา้ งจ่าย ค่าโฆษณาคา้ งจ่าย ดอกเบ้ียคา้ งจ่าย เงินประกนั สังคมคา้ งจ่าย เป็ นตน้ ค่าใช้จ่ายคา้ งจ่าย จดั อยู่ในหมวดหน้ีสิน แสดงในงบ แสดงฐานะการเงิน การบนั ทึกรายการปรับปรุงในสมดุ รายวนั ทว่ั ไปดงั น้ี เดบิต ค่าใช้จ่าย (ระบุชื่อ).........................................000. เครดิต ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย (ระบชุ ่ือ) ).........................................000. ตัวอย่างที่ 1 เม่ือวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2562 กิจการยงั ไม่ไดจ้ ่ายเงินเดือนใหพ้ นกั งาน จานวน 12,000 บาท บนั ทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทวั่ ไปดงั น้ี สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หนา้ ..... พ.ศ..2562 รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี ธนั วาคม 31 เงินเดือน 508 12,000 - เงินเดือนคา้ งจ่าย 204 12,000 - ปรับปรุงเงินเดือนคา้ งจ่าย ตวั อย่างที่ 2 เม่ือวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2562 กิจการไดร้ ับใบแจง้ หน้ีค่าบริการอินเทอร์เน็ต ประจาเดือนธนั วาคม 2562 เป็นเงิน 850 บาท ยงั ไมไ่ ดน้ าเงินไปชาระ

5 บนั ทึกรายการปรับปรุงในสมดุ รายวนั ทว่ั ไปดงั น้ี สมุดรายวนั ทวั่ ไป หนา้ ..... พ.ศ..2562 รายการ เลขท่ี เดบิต เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี 850 - ธนั วาคม 31 ค่าบริการอินเทอร์เน็ต 505 850 - ค่าบริการอินเทอร์เน็ตคา้ งจ่าย 205 ปรับปรุงคา่ บริการอินเทอร์เน็ตคา้ งจ่าย 2. ค่าใช้จ่ายจ่ายล่วงหน้า (Prepaid Expenses) คา่ ใชจ้ ่ายจ่ายลว่ งหนา้ หมายถึง ค่าใชจ้ ่ายที่กิจการไดจ้ ่ายเงินลว่ งหนา้ โดยที่ ไดร้ ับบริการยงั ไม่หมดหรือไมค่ รบ เช่น ค่าโฆษณาจ่ายล่วงหนา้ ค่าเช่าจ่ายล่วงหนา้ คา่ วารสารจ่ายล่วงหนา้ ดงั น้นั ค่าใชจ้ ่ายที่กิจการไดจ้ ่ายส่วนหน่ึงจึงเป็นค่าใชจ้ ่ายในรอบระยะเวลาบญั ชีปัจจุบนั และอีกส่วนหน่ึง จะเป็นค่าใชจ้ ่ายในรอบระยะเวลาบญั ชีถดั ไป เมื่อกิจการจ่ายคา่ ใชจ้ ่ายจ่ายลว่ งหนา้ สามารถบนั ทึกรายการได้ 2 วิธี คอื 1. บนั ทึกเป็นสินทรัพย์ (หมวด 1) โดยถือเป็นคา่ ใชจ้ ่ายล่วงหนา้ 2. บนั ทึกเป็นค่าใชจ้ ่าย (หมวด 5) โดยถือเป็นคา่ ใชจ้ ่าย การบนั ทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทวั่ ไป กรณบี นั ทึกเป็ นสินทรัพย์ กรณบี นั ทกึ เป็ นค่าใช้จ่าย เดบิต ค่าใชจ้ ่าย (5) 000 เดบิต คา่ ใชจ้ ่ายจ่ายล่วงหนา้ (1) 000 เครดิต ค่าใชจ้ ่ายล่วงหนา้ (1) 000 เครดิต คา่ ใชจ้ ่าย (5) 000 ค่าใชจ้ ่ายจะมียอดเท่ากบั ค่าใช้จ่ายในรอบบญั ชี ค่าใชจ้ ่ายจ่ายลว่ งหนา้ จะเทา่ กบั ค่าใช้จ่ายในรอบ ปัจจุบนั ระยะเวลาบญั ชีถดั ไป

6 ตวั อย่างท่ี 3 เมื่อวนั ท่ี 1 ธนั วาคม 2562 กิจการทาสญั ญาเช่าสานกั งานเป็นระยะเวลา 6 เดือน โดยจ่ายเงินให้ผู้ เช่าจานวน 60,000 บาท การบนั ทึกรายการในสมดุ รายวนั ทว่ั ไปดงั น้ี กรณบี นั ทกึ เป็ นสินทรัพย์ กรณบี ันทึกเป็ นค่าใช้จ่าย ณ. วันจ่ายเงิน 1 ธันวาคม 2562 ณ. วันจ่ายเงนิ 1 ธนั วาคม 2562 เดบิต ค่าเช่าจ่ายล่วงหนา้ (1) 60,000 เดบิต คา่ เช่า (5) 60,000 เครดิต เงินสด (1) 60,000 เครดิต เงินสด (1) 60,000 บันทึกรายการปรับปรุง ณ 31 ธนั วาคม 2562 บันทกึ รายการปรับปรุง ณ 31 ธันวาคม 2562 เดบิต ค่าเช่า (5) 10,000 เดบิต ค่าเช่าจ่ายลว่ งหนา้ (1) 50,000 เครดิต ค่าใชจ้ ่ายลว่ งหนา้ (1) 10,000 เครดิต คา่ เช่า (5) 50,000 ค่าใช้จ่ายจะมียอดเท่ากับค่าใช้จ่ายในรอบบัญชี ค่าใช้จ่ายจ่ายล่วงหน้าจะเท่ากบั ค่าใช้จ่ายในรอบ ปัจจบุ นั (60,000/6 = 10,000 บาทต่อเดือน) ระยะเวลาบญั ชีถัดไป (60,000 – 10,000 = 50,000) ตวั อย่างท่ี 4 เมื่อวนั ท่ี 1 มิถุนายน 2562 กิจการจ่ายค่าเบ้ียประกนั อคั คีภยั เป็นค่าเบ้ียประกนั สาหรับระยะเวลา 1 ปี เป็นเงิน 12,000 บาท กิจการปิ ดบญั ชี ณ. 31 ธนั วาคม 2562 การบนั ทึกรายการในสมดุ รายวนั ทวั่ ไปดงั น้ี กรณบี นั ทึกเป็ นสินทรัพย์ กรณบี นั ทกึ เป็ นค่าใช้จ่าย ณ. วนั จ่ายเงิน 1 มถิ ุนายน 2562 ณ. วันจ่ายเงนิ 1 มถิ นุ ายน 2562 เดบิต คา่ เบ้ียประกนั จ่ายล่วงหนา้ (1) 12,000 เดบิต ค่าเบ้ียประกนั (5) 12,000 เครดิต เงินสด (1) 12,000 เครดิต เงินสด (1) 12,000 บนั ทกึ รายการปรับปรุง ณ 31 ธันวาคม 2562 บันทึกรายการปรับปรุง ณ 31 ธันวาคม 2562 เดบิต ค่าเบ้ียประกนั (5) 7,000 เดบิต คา่ เบ้ียประกนั จ่ายล่วงหนา้ (1) 5,000 เครดิต ค่าเบ้ียประกนั จ่ายหนา้ (1) 7,000 เครดิต ค่าเบ้ียประกนั (5) 5,000 ค่าใช้จ่ายจะมียอดเท่ากับค่าใช้จ่ายในรอบบัญชี ค่าใช้จ่ายจ่ายล่วงหน้าจะเท่ากับค่าใช้จ่ายในรอบ ปัจจุบัน (12,000/12 = 1,000บาทต่อเดือน ระยะเวลาบญั ชีถัดไป ม.ิ ย.-ธ.ค. = 7 เดือน @ 1,000 = 7,000 บาท 12,000 – 7,000 = 5,000 บาท

7 3. รายได้ค้างรับ (Accrued Income) รายไดค้ า้ งรับ หมายถึง รายได้ที่เกิดข้ึนในรอบระยะเวลาบญั ชีปัจจุบนั แต่ยงั ไม่ไดร้ ับ ชาระเงินจนกว่าจะถึงรอบระยะเวลาบญั ชีถดั ไป เช่น ค่าเช่าคา้ งรับ ค่านายหน้าคา้ งรับ ค่าโฆษณาคา้ งรับ ดอกเบ้ียคา้ งรับ เป็นตน้ รายไดค้ า้ งรับ จดั อยใู่ นหมวดสินทรัพย์ แสดงในงบแสดงฐานะการเงิน การบนั ทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทวั่ ไป เดบิต รายได้ค้างรับ .........................................000. เครดิต รายได้ (ระบุชื่อ) ).........................................000. ตวั อย่างท่ี 5 รายไดเ้ บด็ เตลด็ คา้ งรับในวนั ที่ 31 ธนั วาคม 2562 จานวน 5,200 บาท บนั ทึกรายการปรับปรุงในสมดุ รายวนั ทว่ั ไปดงั น้ี สมุดรายวนั ทว่ั ไป หนา้ ..... เครดิต พ.ศ..2562 รายการ เลขท่ี เดบิต เดือน วนั ที่ บญั ชี 5,200 - ธนั วาคม 31 รายไดเ้ บด็ เตลด็ คา้ งรับ 108 5,200 - รายไดเ้ บด็ เตลด็ 401 ปรับปรุงรายไดเ้ บด็ เตลด็ คา้ งรับ 4. รายได้รับล่วงหน้า (Deferred Income) รายไดร้ ับล่วงหนา้ หมายถึง รายไดท้ ่ีกิจการไดร้ ับเงินล่วงหนา้ โดยท่ียงั ใหบ้ ริการแก่ลูกคา้ ยงั ไม่หมดหรือยงั ไมค่ รบ เช่น คา่ โฆษณารับลว่ งหนา้ ค่าเช่ารับลว่ งหนา้ ค่าวารสารรับลว่ งหนา้ ดงั น้นั รายไดท้ ่ีกิจการไดร้ ับมาส่วนหน่ึงจึงเป็นรายไดใ้ นรอบระยะเวลาบญั ชีปัจจุบนั และอีกส่วนหน่ึงจะเป็น รายไดใ้ นรอบระยะเวลาบญั ชีถดั ไป เม่ือกิจการรับรายไดล้ ว่ งหนา้ สามารถบนั ทึกรายได้ 2 วิธีดงั น้ี 1. บนั ทึกเป็นหน้ีสิน (หมวด 2) โดยถือเป็นรายไดร้ ับลว่ งหนา้ 2. บนั ทึกเป็นรายได้ (หมวด 4) โดยถือเป็นรายได้

8 การบนั ทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทวั่ ไป กรณบี ันทึกเป็ นรายได้ กรณีบันทึกเป็ นรายได้รับล่วงหน้า เดบิต รายไดค้ ่า... (4) 000 เดบิต รายไดค้ า่ ..รับลว่ งหนา้ (2) 000 เครดิต รายไดค้ า่ ..รับล่วงหนา้ (2) 000 เครดิต รายไดค้ ่า....................(4) 000 รายไดร้ ับล่วงหนา้ จะเท่ากบั รายไดใ้ นรอบ ระยะเวลาบญั ชีถดั ไป รายไดจ้ ะมียอดเท่ากบั รายไดใ้ นรอบบญั ชี ปัจจุบนั ตัวอย่างที่ 6 เม่ือวนั ท่ี 1 พฤศจิกายน 2562 กิจการได้รับค่าให้บริการเคเบิลทีวีล่วงหน้าจากผูร้ ับบริการ จานวน 2,400 บาท เป็นคา่ บริการสาหรับระยะเวลา 6 เดือน การบนั ทึกรายการในสมดุ รายวนั ทวั่ ไปดงั น้ี กรณีบันทึกเป็ นรายได้รับล่วงหน้า กรณบี นั ทกึ เป็ นรายได้ ณ. วันรับเงนิ 1 พฤศจกิ ายน 2562 ณ. วันรับเงนิ 1 พฤศจกิ ายน 2562 เดบิต เงินสด (1) 2,400 เดบิต เงินสด (1) 2,400 เครดิต รายไดค้ ่าบริการรับลว่ งหนา้ (2) 2,400 เครดิต รายไดค้ ่าบริการ (4) 2,400 บันทึกรายการปรับปรุง ณ 31 ธันวาคม 2562 บนั ทึกรายการปรับปรุง ณ 31 ธนั วาคม 2562 เดบิต รายไดค้ า่ บริการรับล่วงหนา้ (2) 800 เดบิต รายไดค้ ่าบริการ (4) 1,600 เครดิต รายไดค้ า่ บริการรับล่วงหนา้ (2) 1,600 เครดิต รายไดค้ า่ บริการ (1) 800 รายได้รับล่วงหน้าจะเท่ากบั รายได้ในรอบ2 รายได้จะมยี อดเท่ากบั รายได้ในรอบบญั ชี ระยะเวลาบัญชีถัดไป ปัจจบุ นั (2,400/6 = 400 บาทต่อเดือน) (2,400 – 800 = 1,600 บาท) พ.ย - ธ.ค = 2 เดือน @ 400 = 800 บาท 5. ค่าเส่ือมราคา (Depreciation) ค่าเสื่อมราคา หมายถึง การปันส่วนจานวนท่ีคิดค่าเสื่อมราคาของสินทรัพยอ์ ยา่ งมี ระบบตลอดอายกุ ารใหป้ ระโยชนข์ องสินทรัพยน์ ้นั วธิ ีการคิดคา่ เสื่อมราคามีหลายวธิ ี แต่ ณ ในบทน้ีจะ กลา่ วถึงวธิ ีเดียว คอื การคดิ คา่ เสื่อมราคาวิธีเส้นตรง วิธีคานวณค่าเสื่อมราคาและการบันทกึ รายการ ค่าเส่ือมราคา = ราคาทุน ลบ ราคาซาก หารดว้ ยอายกุ ารใชง้ าน หรือ คา่ เสื่อมราคา = ราคาทุน ลบ ราคาซาก คูณ อตั ราค่าเส่ือมราคา ราคาซาก หมายถึง ราคาประมาณของสินทรัพยท์ ี่คาดว่าจะขายได้เม่ือหมดอายุการให้ประโยชน์เชิง เศรษฐกิจแลว้

9 การบนั ทึกรายการปรับปรุงในสมดุ รายวนั ทวั่ ไป เดบติ ค่าเส่ือมราคา -(ระบุชื่อสินทรัพย์).........................................000 เครดติ ค่าเสื่อมราคาสะสม- (ระบชุ ่ือสินทรัพย์).......................................000 ตัวอย่างท่ี 7 เมื่อวนั ที่ 1 มกราคม 2562 กิจการซ้ือรถจกั รยานยนต์ ราคา 50,000 บาท ประมาณอายุการใช้ ประโยชน์ 5 ปี และประมาณราคาซากเทา่ กบั 7,000 บาท คานวณค่าเสื่อมราคาดังนี้ ค่าเสื่อมราคา = ราคาทุน ลบ ราคาซาก หาร อายกุ ารใชง้ าน คา่ เสื่อมราคา = 50,000 ลบ 7,000 หาร 5 ค่าเสือมราคา = 8,600 บาท ต่อปี การบนั ทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทวั่ ไป สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หนา้ ..... พ.ศ..2562 รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี ธนั วาคม 31 คา่ เส่ือมราคา-รถจกั รยานยนต์ 510 8,600 - คา่ เส่ือมราคาละสม-รถจกั รยานยนต์ 110 8,600 - คิดค่าเสื่อมราคารถจกั รยานยนต์ ตัวอย่างท่ี 8 เม่ือวนั ท่ี 1 สิงหาคม 2562 กิจการซ้ือเครื่องคอมพิวเตอร์ ราคา 25,000 บาท คดิ ค่าเสื่อมราคาใน อตั รา 10% ตอ่ ปี และประมาณราคาซากเทา่ กบั 500 บาท คานวณค่าเสื่อมราคาดงั นี้ ค่าเส่ือมราคา = ราคาทนุ ลบ ราคาซาก คณู อตั ราค่าเส่ือมราคา คา่ เส่ือมราคา = 25,000 ลบ 500 คูณ 10 หาร 100 ค่าเสื่อมราคา = 2,450 บาท

10 การบนั ทึกรายการปรับปรุงในสมดุ รายวนั ทวั่ ไป สมุดรายวนั ทว่ั ไป หนา้ ..... พ.ศ..2562 รายการ เลขท่ี เดบิต เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี 2,450 - ธนั วาคม 31 คา่ เสื่อมราคา-เครื่องใชส้ านกั งาน 511 2,450 - คา่ เสื่อมราคาละสม-เครื่องใชน้ กั งาน 111 คดิ คา่ เส่ือมราคาเครื่องคอมพิวเตอร์ 6. วสั ดุสิ้นเปลืองใช้ไป วสั ดุสิ้นเปลือง หมายถึง วสั ดุที่ใชแ้ ลว้ หมดไป หรือวสั ดุท่ีมีอายกุ ารใชง้ านส้นั ส่วน ใหญ่จะมีมูลค่าไม่สูงมาก วสั ดุสิ้นเปลืองมีหลายประเภทแลว้ แต่ลกั ษณะการใช้งาน เช่น วสั ดุสานักงาน ไดแ้ ก่ กระดาษถ่ายเอกสาร ดินสอ ปากกา ยางลบ ลวดเสียบกระดาษ แฟ้มเอกสาร สมุดบญั ชี เป็นตน้ วสั ดุ สิ้นเปลืองใชไ้ ป เป็นค่าใชจ้ ่าย แสดงในงบกาไรขาดทนุ วสั ดุคอมพิวเตอร์ ไดแ้ ก่ กระดาษต่อเน่ือง ตลบั หมึกสาหรับเครื่องพิมพแ์ บบเลเซอร์ ตลบั หมึกสาหรับเครื่องพิมพแ์ บบอิ๊งเจ็ท แผน่ ซีดีรอม เมาส์ เป็นตน้ วสั ดุเช้ือเพลิงและหล่อล่ืน ไดแ้ ก่ น้ามนั เบนซิน น้ามนั ดีเชล น้ามนั จารบี น้ามนั ก๊าด เป็ น ตน้ วสั ดุกีฬา ไดแ้ ก่ ลูกปิ งปอง ลูกขนไก่ ลกู เทนนิส ห่วงยาง เป็นตน้ ซ้ือวสั ดุสิ้นเปลืองส่วน ใหญจ่ ะซ้ือจานวนมากเพราะราคาเฉลี่ยต่อหน่วยจะถูกกวา่ ซ้ือจานวนนอ้ ย ถา้ วสั ดุดงั กลา่ วกิจการคาดวา่ จะใช้ หมดไปในรอบระยะเวลาบญั ชีเดียวกัน อาจบนั ทึกรายการเป็นค่าใชจ้ ่ายท้งั จานวน หากคาดวา่ จะใชไ้ ม่หมด หรือไม่แน่ใจ อาจบนั ทึกไวเ้ ป็ นสินทรัพย์ และเม่ือถึงวนั สิ้นงวดบญั ชีให้ทาการตรวจนับวสั ดุสิ้นเปลือง คงเหลือ เพ่ือคานวณวสั ดุสิ้นเปลืองใชไ้ ป และบนั ทึกรายการปรับปรุงในวนั สิ้นงวดบญั ชี การคานวณวสั ดุ สิ้นเปลืองใชไ้ ปและบนั ทึกรายการปรับปรุงในวนั สิ้นงวดบญั ชี ดงั น้ี การคานวณวสั ดสุ ิ้นเปลืองใช้ไป วสั ดุสิ้นเปลืองตน้ งวด 000 บวก ซ้ือระหวา่ งงด 000 วสั ดุสิ้นเปลืองมีไวเ้ พอ่ื ใช้ 000 หกั วสั ดุสิ้นเปลืองปลายงวด 000 วสั ดุสิ้นเปลืองใชไ้ ป 000

11 การบนั ทึกรายการปรับปรุงในสมดุ รายวนั ทว่ั ไป ดงั น้ี เดบิต วสั ดสุ ิ้นเปลืองใช้ไป(หรือระบุประเภท).........................................000 เครดติ วัสดสุ ิ้นเปลือง (หรือระบปุ ระเภท).......................................000 ตัวอย่างที่ 9 เมื่อวนั ท่ี 1 มกราคม 2562 กิจการมีวสั ดุสานกั งานคงเหลือยกมา 6,500 บาท ระหวา่ งปี ซ้ือวสั ดุ สานกั งานเพ่ิมเติมอีก 12,000 บาท ในวนั ที่ 31 ธนั วาคม 2562 กิจการทาการตรวจนับวสั ดุสานักงานแลว้ ปรากฏวา่ คงเหลือ 8,500 บาท การคานวณวสั ดสุ านักงานใช้ไป วสั ดุสานกั งานตน้ งวด 6,500 บวก ซ้ือระหวา่ งงวด 12,000 วสั ดุสิ้นเปลืองมีไวเ้ พอ่ื ใช้ 18,500 หัก วสั ดุสิ้นเปลืองปลายงวด 8,500 วสั ดุสิ้นเปลืองใชไ้ ป 10,000 การบนั ทึกรายการปรับปรุงในสมดุ รายวันท่ัวไป สมุดรายวนั ทว่ั ไป หนา้ ..... พ.ศ..2562 รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี ธนั วาคม 31 วสั ดุสานกั งานใชไ้ ป 511 10,000 - วสั ดุสานกั งาน 111 10,000 - ปรับปรุงวสั ดุสานกั งานใชไ้ ป ตัวอย่างที่ 10 เมื่อวนั ท่ี 1 มกราคม 2562 กิจการมีวสั ดุสิ้นเปลืองคงเหลือยกมา 10,500 บาท ระหว่างปี ซ้ือ วสั ดุสิ้นเปลืองเพ่ิมเติมอีก 7,000 บาท ในวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2562 กิจการทาการตรวจนบั วสั ดุสิ้นเปลืองแลว้ ปรากฏวา่ คงเหลือ 9,500 บาท การคานวณวสั ดสุ านกั งานใช้ไป วสั ดุสานกั งานตน้ งวด 10,500 บวก ซ้ือระหวา่ งงวด 7,000 วสั ดุสิ้นเปลืองมีไวเ้ พ่ือใช้ 17,500 หัก วสั ดุสิ้นเปลืองปลายงวด 9,500 วสั ดุสิ้นเปลืองใชไ้ ป 8,000

12 การบนั ทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ท่วั ไป สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หนา้ ..... พ.ศ..2562 รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต เดือน วนั ท่ี บญั ชี 8,000 - ธนั วาคม 31 วสั ดุสิ้นเปลืองใชไ้ ป 511 8,000 - วสั ดุสิ้นเปลือง 111 ปรับปรุงวสั ดุสิ้นเปลืองใชไ้ ป 7. หนีส้ งสัยจะสูญ (Doubtful Accounts) มาตรฐานการบญั ชี ฉบบั ท่ี 101 เรื่อง หน้ีสงสยั จะสูญและหน้ีสูญ ไดใ้ หค้ านิยามและ ขอ้ ควรปฏิบตั ิเก่ียวกบั หน้ีสงสยั จะสูญและหน้ีสูญ ดงั น้ี หนีส้ ูญ (Bad Debt) หมายถึง ลูกหน้ีที่ไดต้ ิดตามทวงถามจนถึงที่สุดแลว้ แต่ไม่ไดร้ ับชาระ หน้ีและไดต้ ดั จาหน่ายออกจากบญั ชี หนี้สงสัยจะสูญ (Doubtful Accounts) หมายถึง ลูกหน้ีที่คาดว่าจะเรียกเก็บไม่ได้ และถือ เป็นคา่ ใชจ้ ่ายของรอบระยะเวลาบญั ชีน้นั ค่าเผื่อหนี้สูญหรือค่าเผ่ือหนี้สงสัยจะสูญ(Allowance for Doubtful Accounts) หมายถึง จานวนท่ีกนั ไวส้ าหรับลูกหน้ีที่คาดว่าจะเรียกเก็บไม่ได้ และถือเป็ นบญั ชีปรับมูลค่า (Valuation Account) ที่ต้งั ข้ึนเพื่อแสดงเป็ นรายการหักจากบญั ชีลูกหน้ีในงบการเงินเพื่อให้คงเหลือเป็ นมูลค่าสุทธิของลูกหน้ีท่ี คาดหมายว่าจะเก็บได้ การบนั ทึกลูกหน้ีท่ีเก็บเงินไม่ได้ มีวิธีปฏิบตั ิ 2 วิธีคือ 1. วิธัตดั จาหน่ายโดยตรง (Direct Write-Off Method) 2. วิธีต้งั ค่าเผื่อ (Allowance Method) 1. วธิ ีตัดจาหน่ายโดยตรง (Direct Write-Off Method) วิธีน้ีไม่บันทึกรายการจนกว่าในรอบระยะเวลาบัญชีท่ีมีลุกหน้ีสูญจริง จึงบันทึกเป็ นผล เสียหายในรอบระยะเวลาบญั ชีน้นั โดยบนั ทึกบญั ชีดงั น้ี เดบิต หนีส้ ูญ (5).........................................000 เครดติ ลูกหนี้ (1)......................................................000

13 2. วธิ ีต้งั ค่าเผื่อ (Allowance Method) วิธีน้ีจะประมาณหน้ีที่คาดว่าจะเก็บไม่ได้ โดยคานวณจากยอดขายหรือจากยอดลูกหน้ี แลว้ บนั ทึกจานวนที่ประมาณข้ึนน้ัน รายการน้ีทาในรอบระยะเวลาบญั ชีที่บนั ทึกรายการขาย โดยบนั ทึกบญั ชี ดงั น้ี เดบติ หนีส้ งสัยจะสูญ (5).........................................000 เครดิต ค่าเผ่ือหนสี้ งสัยจะสูญ (1)......................................................000 วิธีตดั จาหน่ายโดยตรง เป็นวิธีท่ีง่ายและสะดวกแต่มีขอ้ บกพร่องและไม่เป็ นที่ยอมรับ ส่วน วิธีต้งั ค่าเผ่อื เป็นวิธีท่ีถกู ตอ้ งตามหลกั บญั ชี ดงั น้นั ในท่ีน้ีจะใชว้ ิธีต้งั คา่ เผื่อ วธิ กี ารประมาณหนีส้ งสัยจะสุญ วธิ ีการประมาณหน้ีสงสยั จะสูญ ที่นิยมใชม้ ี 3 วธิ ีดงั น้ี 1. คานวณเป็นร้อยละของยอดขาย (Percentage of Sales) 1.1 คานวณเป็นร้อยละของยอดขายรวม 1.2 คานวณเป็นร้อยละของยอดขายเช่ือ 2. คานวณเป็นร้อยละของยอดลูกหน้ี (Percentage of Outstanding Receivable) 2.1 คานวณเป็นร้อยละของยอดลกู หน้ี โดยถือวา่ อตั ราส่วนของจานวน หน้ีสงสยั จะสูญสาหรับลูกหน้ีท้งั หมดจะคงที่ 2.2 คานวณโดยจดั กลุ่มลูกหน้ีจาแนกตามอายุของหน้ีที่คา้ งชาระ โดยถือว่าลูกหน้ีท่ี คา้ งชาระนานจะมีโอกาสไม่ชาระหน้ีมากกวา่ ลกู หน้ีท่ีเร่ิมเกิดข้นึ 3. คานวณโดยพิจารณาลกู หน้ีแต่ละราย วธิ ีน้ีจะกระทาไดย้ ากในธุรกิจท่ีมีลกู หน้ี จานวนมากราย ตัวอย่างที่ 11 ในวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2562 ซ่ึงเป็นวนั สิ้นงวดบญั ชี กิจการมียอดลูกหน้ีการคา้ คงเหลือ 80,000 บาท ค่าเผ่ือหน้ีสงสัยจะสูญคงเหลือ 2,000 บาท กิจการประมาณค่าเผ่ือหน้ีสงสัยจะสูญ 3 % ของยอดลูกหน้ี การคา้ การบันทกึ รายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ท่ัวไป สมุดรายวนั ทวั่ ไป หนา้ ..... พ.ศ..2562 รายการ เลขท่ี เดบิต เครดิต เดือน วนั ท่ี บญั ชี ธนั วาคม 31 หน้ีสงสยั จะสูญ (80,000X 3%) – 2,000 511 400 - ค่าเผ่อื หน้ีสงสยั จะสูญ 111 400 - ประมาณการคา่ เผอื่ หน้ีสงสัยจะสูญ

14 ตัวอย่างท่ี 12 ในวนั ที่ 31 ธนั วาคม 2562 ซ่ึงเป็นวนั สิ้นงวดบญั ชี กิจการมียอดลูกหน้ีการคา้ คงเหลือ 50,000 บาท กิจการประมาณคา่ เผือ่ หน้ีสงสยั จะสูญ 2% ของยอดลกู หน้ีการคา้ การบันทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวันท่ัวไป สมดุ รายวนั ทว่ั ไป หนา้ ..... พ.ศ..2562 รายการ เลขท่ี เดบิต เครดิต เดือน วนั ที่ บญั ชี ธนั วาคม 31 หน้ีสงสัยจะสูญ (50,000X 2%) 511 1,000 - ค่าเผ่ือหน้ีสงสัยจะสูญ 111 1,000 - ประมาณการค่าเผ่ือหน้ีสงสยั จะสูญ ตัวอย่างท่ี 13 ในวนั ที่ 31 ธนั วาคม 2562 ซ่ึงเป็นวนั สิ้นงวดบญั ชี กิจการมียอดขายเชื่อท้งั สิ้น 200,000 บาท ค่าเผ่อื หน้ีสงสัยจะสูญคงเหลือ 2,200 บาท กิจการประมาณคา่ เผ่ือหน้ีสงสัยจะสูญ 2% ของยอดขายเช่ือ กรณีต้งั ประมาณการค่าเผื่อหนสี้ งสัยจะสูญจากยอดขายเช่ือ จานวนเงนิ ทบี่ นั ทึก จะมาจากยอดขายเชื่อคูณอตั ราท่ีกจิ การต้องการประมาณการ โดยไม่คานึงถึงยอดค่าเผ่ือหนี้สงสัยจะสูญยก มาหรือยอดค่าเผ่ือหนีส้ งสัยจะสูญคงเหลือ การบนั ทกึ รายการปรับปรุงในสมดุ รายวนั ทว่ั ไป สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หนา้ ..... พ.ศ..2562 รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต เดือน วนั ท่ี บญั ชี ธนั วาคม 31 หน้ีสงสัยจะสูญ (200,000X 2%) 511 4,000 - คา่ เผอ่ื หน้ีสงสยั จะสูญ 111 4,000 - ประมาณการคา่ เผอื่ หน้ีสงสัยจะสูญ

15 สรุปเนื้อหาหน่วยท่ี 10 เม่ือผเู้ รียนไดศ้ ึกษาหน่วยที่ 10 การบนั ทึกรายการปรับปรุง 1. รายการปรับปรุง (Adjusting Entries) หมายถึง รายการที่กิจการจะตอ้ งทาการแกไ้ ขโดย การบนั ทึกรายการในสมุดรายวนั ทว่ั ไป ประกอบดว้ ยรายการ 3 ประเภทใหญ่ ๆ คือ รายการท่ีบนั ทึกบญั ชีไว้ แลว้ รายการท่ียงั ไม่ไดบ้ นั ทึกบญั ชี และรายการท่ีบนั ทึกไวผ้ ดิ พลาด 2. จุดประสงค์ของการบนั ทึกรายการปรับปรุง คือ เพื่อให้ยอดคงเหลือในบญั ชีแยกประเภท ทว่ั ไปแสดงยอดท่ีถูกตอ้ งตรงกบั ความเป็ นจริงในรอบระยะเวลาบญั ชีน้ัน ๆ อนั มีผลให้การแสดงผลการ ดาเนินงานและฐานะการเงินของกิจการถูกตอ้ ง เช่ือถือได้ และใหก้ ารบนั ทึกบญั ชีเป็นไปตามเกณฑค์ งคา้ ง ตามขอ้ สมมติทางบญั ชีตามแมบ่ ทการบญั ชี 3. ประเภทของรายการปรับปรุงในวชิ าการบญั ชีเบ้ืองตน้ จะนาเสนอเฉพาะรายการต่อไปน้ี 1. ค่าใชจ้ ่ายคา้ งจ่าย หมายถึง ค่าใช้จ่ายท่ีเกิดข้ึนในรอบระยะเวลาบญั ชีปัจจุบนั แต่ยงั ไม่ได้ ชาระเงินจนกว่าจะถึงรอบระยะเวลาบญั ชีถดั ไป ค่าใชจ้ ่ายค้างจ่าย จดั อย่ใู นหมวดหน้ีสิน แสดงในงบแสดง ฐานะการเงิน 2. คา่ ใชจ้ ่ายจ่ายล่วงหนา้ (Prepaid Expenses) เป็นคา่ ใชจ้ ่ายที่กิจการไดจ้ ่ายเงินลว่ งหนา้ โดยที่ ยงั ไดร้ ับบริการยงั ไม่หมดหรือยงั ไม่ครบ ดงั น้นั ค่าใชจ้ ่ายท่ีกิจการไดจ้ ่ายส่วนหน่ึงจึงเป็ นค่าใช้จ่ายในรอบ ระยะเวลาบญั ชีปัจจุบนั และอีกส่วนหน่ึงจะเป็นค่าใชจ้ ่ายในรอบระยะเวลาบญั ชีถดั ไป สามารถบนั ทึกได้ 2 วิธี คอื บนั ทึกเป็นสินทรัพย(์ หมวด 1) โดยถือเป็นค่าใชจ้ ่ายล่วงหนา้ และบนั ทึกเป็นค่าใชจ้ ่าย (หมวด 5) โดย ถือเป็นค่าใชจ้ ่าย 3. รายไดค้ า้ งรับ (Accrued Income) หมายถึงรายไดท้ ่ีเกิดข้ึนในรอบระยะเวลาบญั ชีปัจจุบนั แต่ยงั ไม่ไดร้ ับชาระเงินจนกวา่ จะถึงรอบระยะเวลาบญั ชีถดั ไป รายไดค้ า้ งรับจดั อยใู่ นหมวดสินทรัพย์ 4. รายไดร้ ับล่วงหนา้ (Deferred Income) คือรายไดท้ ี่กิจการไดร้ ับเงินล่วงหนา้ โดยท่ียังให้ บริการแก่ลูกคา้ ยงั ไม่หมดหรือยงั ไม่ครบ ดงั น้ันรายไดท้ ่ีกิจการได้รับมาส่วนหน่ึงจึงเป็ นรายได้ในรอบ ระยะเวลาบญั ชีปัจจุบนั และอีกส่วนหน่ึงจะเป็นรายไดใ้ นรอบระยะเวลาบญั ชีถดั ไป สามารถบนั ทึกได้ 2 วิธี คอื บนั ทึกเป็นหน้ีสิน (หมวด 2) โดยถือเป็นรายไดร้ ับล่วงหนา้ และบนั ทึกเป็นรายได้ (หมวด 4) โดยถือเป็น รายได้ 5. คา่ เส่ือมราคา (Depreciation) หมายถึง การปันส่วนจานวนท่ีคดิ คา่ เสื่อมราคาของสินทรัพย์ อย่างมีระบบตลอดอายุการให้ประโยชน์ของสินทรัพยน์ ้ัน วิธีท่ีใช้ในรายวิชาน้ีจะกล่าวถึงวิธีเดียวคือ วิธี เส้นตรง มีผลทาให้ค่าเส่ือมราคามีจานวนคงที่ตลอดอายกุ ารให้ประโยชน์ของสินทรัพยห์ ากมูลค่าคงเหลือ ของสินทรัพยน์ ้นั ไม่เปลี่ยนแปลง

16 6. วสั ดุสิ้นเปลืองใชไ้ ป (Supplies Used) หมายถึงวสั ดุที่ใชแ้ ลว้ หมดไปหรือวสั ดุท่ีมีอายกุ าร ใชง้ านส้ัน ส่วนใหญ่จะมีมูลคา่ ไมม่ าก เช่น วสั ดุสานกั งาน วสั ดุคอมพิวเตอร์ วสั ดุเช้ืองเพลิงวสั ดุสิ้นเปลือก ใชไ้ ปจดั อยใู่ นหมวด 5 ถือเป็นคา่ ใชจ้ ่าย 7. หน้ีสงสัยจะสูญ (Doubtful Accounts) หมายถึง ลูกหน้ีที่คาดว่าจะเรียกเก็บไม่ได้ และถือ เป็ นค่าใช้จ่ายของรอบระยะเวลาบัญชีน้ัน การบนั ทึกลูกหน้ีที่เก็บเงินไม่ได้ มีวิธีปฏิบตั ิ 2 วิธี คือ วิธีตดั จาหน่ายโดยตรง และวิธีต้งั ค่าเผ่ือหรือประมาณหน้ีสงสยั จะสูญ ในรายวิชาน้ีจะกลา่ วถึงวิธีเดียวคือวิธีต้งั ค่า เผ่ือ ซ่ึงจะคานวณเป็ นร้อยละของยอดขาย คานวณเป็ นร้อยละของยอดลูกหน้ี และคานวณโดยพิจารณา ลูกหน้ีแต่ละราย หน้ีสงสัยจะสูญ จดั อยู่ในหมวดค่าใชจ้ ่าย (หมวด 5) และค่าเผื่อหน้ีสงสัยจะสูญ ถือเป็ น บญั ชีปรับมูลคา่ จดั อยใู่ นหมวดสินทรัพย์ (หมวด 1) ศัพท์บัญชี Adjusting Entries Accrued Expenses รายการปรับปรุง Prepaid Expenses ค่าใชจ้ ่ายคา้ งจ่าย Accrued Income คา่ ใชจ้ ่ายจ่ายล่วงหนา้ Deferred Income รายไดค้ า้ งรับ Depreciation รายไดร้ ับลว่ งหนา้ Supplies Used ค่าเสื่อมราคา Doubtful Accounts วสั ดุสิ้นเปลืองใชไ้ ป Bad Debt หน้ีสงสัยจะสูญ Allowance for Doubtful Accounts หน้ีสูญ Straight-line method ค่าเผือ่ หน้ีสงสัยจะสูญ Direct Write-Off Method วธิ ีเสน้ ตรง Allowance Method วิธาตดั จาหน่ายโดยตรง Percentage Of Sales วธิ ีต้งั คา่ เผอื่ Percentage Of Outstanding Receivable คานวณเป็ นร้อยละของยอดขาย คานวณเป็นร้อยละของยอดลกู หน้ี