บ้านหนังสือชุมชน หมู่ 2

สรุปผลการดาเนินงาน บ้านหนังสือชมุ ชนตาบลชา้ งน้อย หมู่ ๒ บ้านช้าง นางสาวศทุ ธนิ ี จนั ยะนัย ครู กศน.ตาบลชา้ งน้อย ศนู ยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อาเภอบางไทร สานกั งานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั จังหวดั พระนครศรีอยธุ ยา

คำนำ กศน.ตำบลช้ำงน้อย ศูนย์กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอัธยำศัยอำเภอบำงไทรได้ดำเนิน กำรจัดกจิ กรรมกำรศึกษำตำมอัธยำศัย บำ้ นหนังสือชุมชนตำบลช้ำงน้อย บำ้ นช้ำง โดยมีวัตถุประสงคเ์ พ่ือเป็น แหล่งกำรอำ่ นท่ใี กล้ตัวในชุมชน สร้ำงเสริมนิสยั รักกำรอ่ำน ป้องกันกำรลืมหนังสือ และเกิดกำรเรียนรสู้ ำมำรถ เช่ือมโยงควำมรู้ทไ่ี ด้จำกกำรอ่ำนไปประยกุ ต์ใช้ในชวี ิตประจำวนั รวมท้ังเปน็ ศูนย์กลำงกำรแลกเปลย่ี นเรยี นรใู้ น ชมุ ชนแบบมสี ่วนรว่ ม เพอ่ื พัฒนำคุณภำพชีวติ ของคนในชมุ ชน ทำง กศน.ตำบลช้ำงน้อย ศูนย์กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอัธยำศัย อำเภอบำงไทร หวังเปน็ อย่ำงยง่ิ วำ่ กำรจัดกิจกรรมกำรศึกษำตำมอัธยำศัย บ้ำนหนังสอื ชุมชนตำบลชำ้ งน้อย จะเป็นประโยชน์ กับผู้เข้ำร่วมกิจกรรมในครั้งนี้ไม่มำกก็น้อย และหำกกำรจัดโครงกำรในครั้งน้ีมีข้อบกพร่องประกำรใด ทำง กศน.ตำบลช้ำงน้อย ศูนย์กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอัธยำศัยอำเภอบำงไทรต้องขออภัยไว้ ณ ท่นี ีด้ ว้ ย หวังเป็นอย่ำงยิ่งว่ำ รำยงำนสรุปผลกำรดำเนินงำนบ้ำนหนังสือชุมชนเล่มนี้จะเกิดประโยชน์และเป็น แนวทำง ในกำรนำไปใช้ในกำรขับเคล่ือนบ้ำนหนังสือชุมชนเพ่ือส่งเสริมให้กำรอ่ำน เพ่ือเป็นส่วนหน่ึงของวิถี กำรดำเนนิ ชีวติ และเกิดเป็นวฒั นธรรมกำรอ่ำนของชมุ ชนอย่ำงย่ังยืนตอ่ ไป ศุทธินี จนั ยะนัย สิงหำคม 2564

สำรบญั 1 3 คำนำ 12 สำรบัญ บทที่ 1 บทนำ 19 บทท่ี 2 แนวคดิ กำรดำเนนิ งำนบำ้ นหนงั สือชมุ ชน บทบำทและภำรกจิ ของหนว่ ยงำนในกำรดำเนินงำนบ้ำนหนังสอื ชุมชน บทที่ 4 สรุปผลกำรดำเนินงำน ภำคผนวก รำยงำนผลกำรจัดกิจกรรมสง่ เสริมกำรอ่ำน บรรณำนกุ รม คณะผู้จดั ทำ

บทที่ 1 บทนำ จำกกำรทรี่ ัฐบำลได้ประกำศให้กำรอำ่ นเปน็ วำระแห่งชำติ กำหนดให้ปี 2552 - 2561 เป็นทศวรรษ แห่งกำรอ่ำน และกำหนดให้วันที่ 2 เมษำยนของทุกปี เป็นวันรักกำรอ่ำน กระทรวงศึกษำธิกำรโดยสำนักงำน กศน. ได้ดำเนินงำนส่งเสริมนิสยั รกั กำรอ่ำนให้แก่ประชำชนทุกเพศ ทุกวยั ผ่ำนแหล่งกำรเรียนรู้ไดแ้ ก่ หอ้ งสมุด ประชำชนจังหวัด ห้องสมุดประชำชน “เฉลิมรำชกุมำรี” และห้องสมุดประชำชนอำเภอแต่ก็ยังไม่ครอบคลุม พนื้ ท่ี จึงได้มีแนวคิดที่จะให้มแี หล่งกำรเรียนรอู้ ยู่ใกล้บ้ำนให้มำกท่ีสุดในรูปแบบของบ้ำนหนังสือชุมชน แต่กว่ำ จะมำเป็นบ้ำนหนังสือชุมชนได้ในทุกวันน้ี ได้มีกำรปรับเปลยี่ นช่อื และรูปแบบกำรดำเนินงำนมำหลำยยุค โดยมี จุดเรม่ิ ตน้ คล้ำยกนั คอื ยึดคนในชุมชนเป็นหลัก ควำมหมำย และลกั ษณะของบำ้ นหนังสือชุมชน บ้ำนหนังสือชุมชน เป็นแหล่งกำรอ่ำน กำรจัดกิจกรรมสร้ำงเสริมกำรอ่ำนและกำรเรียนรู้ท่ีเกิดข้ึนใน ชมุ ชน เป็นสถำนที่พบปะพูดคยุ แลกเปลี่ยนควำมคิดเห็น สำมำรถเขำ้ ใชบ้ ริกำรไดส้ ะดวก มคี วำมเหมำะสมกับ บริบทของพื้นท่ีและชุมชน โดยมีเจ้ำของบ้ำน หรืออำสำสมัคร ทำหน้ำท่ีดูแล ให้บริกำร และจัดกิจกรรมสร้ำง เสรมิ กำรอ่ำนและกำรเรยี นรู้ เพ่ือพฒั นำคณุ ภำพชีวิตของคนในชุมชน วตั ถปุ ระสงค์ 1. เพ่อื เปน็ แหล่งกำรอ่ำนท่ใี กลต้ วั ในชมุ ชน 2. เพือ่ สรำ้ งเสรมิ นสิ ยั รกั กำรอำ่ น ป้องกนั กำรลืมหนังสอื และเกดิ กำรเรยี นรู้ สำมำรถเชื่อมโยงควำมรู้ ทีไ่ ดจ้ ำกกำรอ่ำนไปประยุกต์ใช้ในชีวติ ประจำวัน 3. เพ่อื เป็นศนู ย์กลำงกำรแลกเปล่ียนเรียนรูใ้ นชมุ ชนแบบมีส่วนรว่ ม บ้ำนหนังสือชุมชนตำบลชำ้ งนอ้ ย บ้ำนช้ำง บ้ำนหนังสือชุมชนตำบลช้ำงน้อย บ้ำนช้ำง เป็นบ้ำนหนังสือชุมชนซึ่งตั้งอยู่ในพื้นท่ีตำบลช้ำงน้อย จุดที่ต้ัง เป็นท่ีทำกำรกำนันตำบลช้ำงน้อยของหมู่บ้ำน เป็นจุดศูนย์กลำงในกำรพบปะของประชำชนในพ้ืนท่ี บ้ำนหนังสือชุมชน ตำบลข้ำงน้อย จัดต้ังข้ึนโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ในด้ำน กำรอ่ำนกำรจัด กิจกรรม สร้ำงเสริมกำรอ่ำนและกำรเรียนรู้ในชุมชน เป็นสถำนท่ีพบปะพูดคุย แลกเปลี่ยนควำมคิดเห็น สำมำรถ เข้ำใช้บรกิ ำรไดส้ ะดวก มคี วำมเหมำะสมกับบริบทของพื้นท่ีและชุมชน โดยมีอำสำสมัครทำหน้ำทดี่ แู ล ใหบ้ รกิ ำร และจดั กจิ กรรมสรำ้ งเสรมิ กำรอ่ำนและกำรเรียนรู้ เพื่อพัฒนำคุณภำพชีวติ ของคนในชุมชนโดยขอ้ มูล พ้ืนฐำนของบ้ำนหนังสือชุมชนตำบลชำ้ งนอ้ ย มีดงั นี้

บ้ำนหนังสอื ชุมชน : บำ้ นชำ้ ง สถำนที่ตั้ง : ทท่ี ำกำรกำนัน หมู่ 2 ตำบลชำ้ งน้อย อำเภอบำงไทร จังหวัดพระนครศรีอยธุ ยำ อำสำสมัครบำ้ นหนังสอื ชมุ ชน : นำยอนันต์ อมรเวช ครู กศน.ตำบลท่รี ับผิดชอบ : นำงสำวศทุ ธินี จนั ยะนยั จำนวนผูท้ ใี่ ช้บริกำรเฉลย่ี ต่อวัน : 5 คน จำนวนหนังสอื ท่ไี ด้รับกำรบริจำค : หนังสือทว่ั ไป 45 เล่ม นติ ยสำร 28 เล่ม หมอชำวบ้ำน 15 เลม่ หนังสือกำร์ตูน 12 เลม่

บทที่ 2 แนวคิดกำรดำเนนิ งำนบ้ำนหนงั สอื ชุมชน ปจั จบุ ันบ้ำนหนังสอื ชุมชนเป็นกำรดำเนินงำนที่เกดิ จำกแรงศรัทธำ พละกำลังทรัพย์ กำลังใจและกำลัง กำยของผู้มีจิตอำสำ ทำให้บ้ำนหนังสือชุมชนเติบโตได้อย่ำงต่อเนื่อง และยั่งยืน หำกแต่เพียงลำพังของผู้มีจิต อำสำอำจจะไม่สำมำรถดำเนินกำรเองได้ทุกเรื่อง จะมีครู กศน.ตำบล ให้ข้อเสนอแนะหรือประสำนขอควำม ร่วมมือจำกชุมชนมำช่วยอีกแรงหน่ึงก็ได้ บ้ำนหนังสือชุมชนบำงแห่งอำจไม่หยุดกำรเติบโตเพียงเท่ำนั้น อำจมี กำรพฒั นำตอ่ ไปอยำ่ งไมห่ ยุดยง้ั จำกกำรมีสว่ นร่วมของเครือข่ำยท่ีมงุ่ ม่ันร่วมกันพัฒนำบ้ำนหนังสอื ชมุ ชน สู่ห้องสมุดชมุ ชนในอนำคต กำรดำเนนิ งำนบ้ำนหนังสอื ชมุ ชนทจ่ี ะประสบผลสำเร็จได้ ควรมีองคป์ ระกอบในกำรดำเนนิ งำน ดงั น้ี กำรบรหิ ำรจดั กำร ส่อื สรำ้ งเสรมิ กำรอำ่ นและกำรเรียนรู้ กำรจดั กิจกรรมสร้ำงเสริมกำรอ่ำนและกำรเรียนรู้ กำรบริกำรและกำรอำนวยควำมสะดวก กำรมสี ว่ นร่วมของชมุ ชนและเครือขำ่ ย และกำรนเิ ทศ องคป์ ระกอบบ้ำนหนงั สอื ชมุ ชน 1. กำรบริหำร จดั กำร 6.การนิเทศ 2.สือ่ สรำ้ งเสริมกำร อำ่ นและกำรเรยี นรู้ 5.กำรมีส่วนร่วมของ บ้ำนหนงั สือชมุ ชน 3.กำรจดั กจิ กรรม ชมุ ชนและเครือข่ำย สร้ำงเสริมกำรอ่ำน 4.กำรบริกำรและกำร อำนวยควำมสะดวก และกำรเรียนรู้

1. กำรบรหิ ำรจัดกำร 1.1 ภำรกิจของหนว่ ยงำน/สถำนศกึ ษำและผ้เู กี่ยวข้อง ควรจดั ทำแผนงำน/โครงกำรประจำปีเพือ่ กำหนดเป้ำหมำยในกำรดำเนินงำนทช่ี ดั เจน มีกำรจัดทำฐำนขอ้ มูลบำ้ นหนังสอื ชุมชน ได้แก่ ทำเนยี บ สถิติ เป็นรำยตำบลรำยอำเภอ เพื่อสะดวกในกำรจัดทำสำรสนเทศตลอดจนเอกสำร แบบฟอร์มทเี่ กี่ยวข้อง 1.2 กำรจดั หำงบประมำณ เพื่อใหเ้ กดิ ควำมยงั่ ยืนในกำรสร้ำงเสรมิ กำรอ่ำนใหแ้ กป่ ระชำชน จึงควรจัดต้งั งบประมำณให้เพียงพอและเกดิ ควำมค้มุ ค่ำกับงบประมำณทีไ่ ดร้ ับ 1.3 กำรคัดเลอื กสถำนท่จี ดั ต้งั บำ้ นหนงั สือชุมชน ควรพิจำรณำจำก 1) เปน็ สถำนที่ทเี่ หมำะสม สะดวกตอ่ กำรเขำ้ ใช้บริกำร 2) เปน็ ท่ยี อมรบั ของคนในชุมชน 3) ได้รับอนุญำตจำกเจำ้ ของบ้ำน หรอื สถำนท่ีน้ัน ๆ 1.4 กำรสร้ำงสภำพแวดลอ้ มท่เี อ้ือต่อกำรอ่ำนของบ้ำนหนังสอื ชมุ ชน 1) ควรมีปำ้ ยชอื่ บำ้ นหนังสอื ชุมชน และอปุ กรณ์ สง่ิ อำนวยควำมสะดวก 2) ควรจัดใหม้ ลี ักษณะเปน็ แหลง่ กำรเรียนรู้ที่มีข้อมลู ตำ่ ง ๆ ของชมุ ชนตนเอง ได้แก่ ข้อมูล ด้ำนวัฒนธรรม ประเพณี ภมู ิปญั ญำท้องถ่นิ สุขภำพอนำมัย อำชพี สังคมเศรษฐกจิ กำรเมอื ง สถำนท่ตี ำ่ ง ๆ ของชุมชนเทคโนโลยีของคนในชุมชนทีใ่ ช้ในชวี ิตประจำวนั ฯลฯ 3) ควรมคี ณะทำงำนบ้ำนหนงั สือชมุ ชนตำมควำมเหมำะสมของชุมชน 2. ส่ือสรำ้ งเสริมกำรอ่ำนและกำรเรียนรู้ 2.1 ส่ือท่ใี หบ้ ริกำรในบ้ำนหนังสือชมุ ชน ควรเปน็ สอ่ื ทีต่ รงกับควำมต้องกำรและเหมำะสมกับ คนในชมุ ชนเปน็ หลัก มีควำมหลำกหลำย เช่น หนงั สือพมิ พ์รำยวัน นิตยสำร วำรสำร หนงั สือสำหรับเด็ก ผสู้ งู อำยุ หนังสือเกย่ี วกบั กำรประกอบอำชีพ ฯลฯ นอกจำกนค้ี วรจัดให้มีส่ือทีค่ นในชุมชนควรรู้ เชน่ หนังสอื กฎหมำยสำหรับประชำชนหนงั สอื เกยี่ วกบั สุขภำพอนำมยั เปน็ ต้น ตลอดจนกำรจดั ใหม้ ีเทคโนโลยีสมัยใหม่ใน กำรสบื ค้นข้อมูลควำมรขู้ ่ำวสำร 2.2 กำรจดั หำสอื่ สำหรับใหบ้ ริกำรในบำ้ นหนงั สือชุมชน สำมำรถทำได้หลำยวธิ ี เชน่ กำรจัดซอ้ื กำรรบั บริจำค กำรทอดผ้ำป่ำหนังสอื กำรตกั บำตรหนังสือ กำรยมื และหมนุ เวยี นสื่อจำกหอ้ งสมุดประชำชน สบู่ ำ้ นหนงั สอื ชุมชน กศน. ตำบล สู่บ้ำนหนังสอื ชุมชน บ้ำนหนังสือชุมชนสู่บำ้ นหนังสือชมุ ชน เป็นต้น

ตวั อย่ำงกำรยืมและหมุนเวยี นสอ่ื บำ้ นหนังสอื ชุมชน แบบที่ 1 กำรหมนุ เวียนสื่อจำกห้องสมุดประชำชนอำเภอสู่บำ้ นหนงั สือชุมชน 1. หอ้ งสมุดประชำชนอำเภอ ให้ กศน. ตำบล ยืมสื่อ 2. กศน. ตำบล นำสื่อมำหมนุ เวียนในบ้ำนหนังสอื ชุมชนในตำบล 3. บ้ำนหนังสือชุมชน แหง่ ท่ี 1 หมุนเวียนส่ือไปยังบ้ำนหนงั สอื ชมุ ชน แหง่ ท่ี 2, 3, ไปเรื่อย ๆ จนครบทกุ แห่งในตำบลน้ัน 4. บำ้ นหนงั สอื ชมุ ชนแหง่ สดุ ทำ้ ยจดั ส่งสอื่ คืนให้ กศน. ตำบล 5. กศน. ตำบล จดั สง่ สอ่ื ให้ กศน. ตำบล ตอ่ ไป และหมนุ เวียนตำมข้อ 2 และ ข้อ 3 6. เมอ่ื ครบทุก กศน. ตำบล ให้ กศน. ตำบลแหง่ สดุ ทำ้ ยคนื ส่อื ให้หอ้ งสมุดประชำชนอำเภอ

แบบท่ี 2 กำรหมนุ เวียนส่อื จำกห้องสมดุ ประชำชนอำเภอสูบ่ ำ้ นหนงั สอื ชุมชน 1.หอ้ งสมดุ ประชำชนอำเภอ ให้ กศน. ตำบล ยืมสื่อ 2. กศน. ตำบล จดั หำหนงั สือจำกบำ้ นหนังสือแหง่ ท่ี 1 3. บำ้ นหนังสอื ชุมชน แหง่ ที่ 1 จัดสง่ หนังสอื ให้บ้ำน แหง่ ท่ี 2 บ้ำนหนังสอื ชมุ ชน แหง่ ที่ 2 จดั ส่งใหบ้ ำ้ น แห่งที่ 2 และจัดส่งไปเร่ือย ๆ จนครบทุกแห่งในตำบลนั้น 4. กศน. ตำบลน้นั จดั สง่ สอ่ื คืนใหห้ อ้ งสมดุ ประชำชนอำเภอ

แบบท่ี 3 กำรหมนุ เวียนสื่อจำกห้องสมุดประชำชนอำเภอสู่บำ้ นหนังสอื ชุมชน ห้องสมุดประชำชนอำเภอ กศน.ตำบล ประชำชน กำรหมนุ เวยี นส่ือจำกห้องสมุดประชำชนอำเภอสู่บ้ำนหนงั สือชุมชน 1. ห้องสมดุ ประชำชนอำเภอจัดสง่ สื่อให้ กศน. ตำบล 2. กศน. ตำบล จดั สง่ สอ่ื ใหบ้ ำ้ นหนงั สอื ชุมชน 3. บำ้ นหนงั สอื ชุมชน ส่งสือ่ คืนให้ กศน. ตำบล 4. กศน. ตำบล สง่ สอ่ื คืนใหห้ ้องสมดุ ประชำชนอำเภอ

3. กำรจัดกจิ กรรมสร้ำงเสริมกำรอำ่ นและกำรเรยี นรู้ นอกจำกกำรให้บริกำรกำรอ่ำนจำกสื่อที่มอี ยใู่ นบำ้ นหนังสอื ชุมชนแล้ว ควรจดั กจิ กรรมสรำ้ ง เสริมกำรอ่ำนและกำรเรยี นรเู้ พ่มิ เตมิ ตำมควำมต้องกำรของคนในชมุ ชน ดงั น้ี 3.1 กิจกรรมสรำ้ งเสริมกำรอ่ำน เปน็ กำรกระทำตำ่ ง ๆ เพ่ือให้กลุ่มเปำ้ หมำยเกดิ ควำมสนใจ ในกำรอ่ำน เหน็ ควำมสำคัญและควำมจำเป็นของกำรอ่ำน เกิดควำมเพลดิ เพลนิ ในกำรอำ่ น พยำยำม พัฒนำกำรอ่ำนของตนจนเป็นนสิ ัย เชน่ กิจกรรมเลำ่ เรื่องหนงั สอื กจิ กรรมอ่ำนดีมรี ำงวลั กิจกรรมพ่เี ลำ่ น้อง วำด กิจกรรมกำรเลำ่ ตำนำนหมู่บ้ำน ส่งเสรมิ ภูมิปญั ญำท้องถิน่ กิจกรรมอำ่ นนิทำน นิทำนวรรณคดี นิทำน พืน้ บ้ำน กจิ กรรมประกวดอำ่ นรอ้ ยแก้ว รอ้ ยกรอง เกมค้นหำป้ำยคำ กิจกรรมตน้ ไมพ้ ดู ได้ (สภุ ำษติ คำพงั เพย) ปำ้ ยนิเทศนิทรรศกำร กระดำนขำ่ ว เปน็ ต้น รวมถึงกจิ กรรมของชุมชน เชน่ กำรจัดประชุม กำรจัดกล่มุ เสวนำ กำรไกลเ่ กล่ยี กรณพี ิพำทต่ำง ๆ กำรจดั กลมุ่ สนใจ กำรพบปะสังสรรค์ ฯลฯ 3.2 กจิ กรรมสรำ้ งเสรมิ กำรเรียนรู้ เปน็ กจิ กรรมที่เกดิ ข้ึนตำมสภำพวถิ ชี ีวติ ของชมุ ชนนนั้ ๆ จำกกำรอ่ำน และกำรฝึกปฏบิ ัติ เชน่ 1) กจิ กรรมศิลปะประดิษฐ์ เชน่ กำรพบั ใบเตย กำรทำเหรียญโปรยทำน กำรทำ พวงมโหตร กำรทำตุง งำนประดษิ ฐ์จำกเศษวสั ดุ เป็นต้น 2) กจิ กรรมสง่ เสรมิ อำชีพ เช่น 1 คน 1 อำชีพ กำรสำนตะกร้ำจำกเสน้ พลำสติก เปน็ ตน้ 3) กิจกรรมส่งเสรมิ วฒั นธรรมประเพณี เช่น สลำกภัต กระยำสำรท รำวงย้อนยคุ เปน็ ต้น 4) กจิ กรรมสง่ เสรมิ ดแู ลสขุ ภำพอนำมัย เช่น แอโรบคิ ไทเก๊ก รำไม้พลอง ฮูลำ่ ฮูป เปน็ ตน้ 5) กจิ กรรมสง่ เสริมคณุ ธรรมจรยิ ธรรม เช่น ปิ่นโตคณุ ธรรม ยำ่ มน้อยห้อยรถเมล์ ลงขนั ปนั หนงั สือ ตักบำตรหนังสอื เป็นตน้ ท้งั น้ี กำรจดั กิจกรรมสร้ำงเสริมกำรอ่ำนและกำรเรยี นร้ใู นบ้ำนหนังสือชุมชนอำจจัดเพยี ง กจิ กรรมใดกจิ กรรมหน่ึงก็ได้ หรืออำจจัดทัง้ สองกจิ กรรมก็ได้ตำมควำมต้องกำรของกลุ่มเป้ำหมำยและ ศักยภำพของบ้ำนหนงั สือชุมชนแต่ละแห่ง 4. กำรบริกำรและกำรอำนวยควำมสะดวก 4.1 กำรบรกิ ำร เช่น บรกิ ำรกำรอำ่ น บริกำรยืม-คืน กำรแนะนำหนังสอื กำรหมุนเวียนสือ่ กำรเปิด-ปดิ ใหบ้ ริกำร เป็นต้น 4.2 กำรอำนวยควำมสะดวก เชน่ จัดสถำนทพี่ รอ้ มบริกำร โตะ๊ เก้ำอ้ี กำรติดป้ำยหมวด หนงั สอื ป้ำยกจิ กรรม บรกิ ำรน้ำดื่ม ห้องนำ้ แว่นตำสำหรับผู้สูงอำยุ เป็นต้น

5. กำรมสี ่วนร่วมของชุมชนและเครอื ข่ำย กำรดำเนินงำนบ้ำนหนังสอื ชมุ ชน มเี ปำ้ หมำยให้เกดิ ควำมสำเรจ็ อย่ำงยัง่ ยืน ควรเกิด จำกกำรมสี ว่ นร่วมของชุมชนและเครือขำ่ ยในทุกข้ันตอนของกำรดำเนินงำน เช่น กำรบรหิ ำรจัดกำร กำรรับ บรจิ ำคสอ่ื กำรหมุนเวียนสอื่ กำรร่วมจัดกจิ กรรม (ร่วมคิด รว่ มทำ รว่ มใหข้ ้อเสนอแนะ) กำรระดมทรพั ยำกร กำรประชำสัมพนั ธ์ เป็นตน้ 6. กำรนเิ ทศ กำรนเิ ทศ เป็นข้ันตอนหน่ึงที่สำคัญในกำรดำเนนิ งำนกิจกรรมต่ำง ๆ ทำให้ทรำบสภำพ กำรดำเนนิ งำนทเ่ี ปน็ อยู่ และเพ่ือให้ควำมช่วยเหลอื ส่งเสริม สนบั สนุน และใหข้ วญั กำลงั ใจแก่ผู้ปฏิบตั ิงำน เพ่อื ให้งำนบรรลตุ ำมวตั ถุประสงคท์ ีก่ ำหนดไว้ 6.1 นเิ ทศเพื่ออะไร กำรนเิ ทศกำรดำเนินงำนบำ้ นหนังสอื ชมุ ชน เพ่อื ให้บ้ำนหนงั สือชมุ ชน มีกำรดำเนนิ งำนทีเ่ ข้มแข็งและยั่งยืน มีประชำชนมำใช้บรกิ ำรอำ่ นและเขำ้ รว่ มกจิ กรรมสร้ำงเสรมิ กำรอำ่ นและ กำรเรยี นรูอ้ ยำ่ งต่อเน่ือง 6.2 ใครเป็นผนู้ เิ ทศ ครูอำสำสมัคร กศน. และหรือ ครู กศน. ตำบล ท่ีรับผดิ ชอบพ้ืนท่ีบ้ำนหนังสือ ชมุ ชนตงั้ อยู่ หรือบคุ คลที่ไดร้ ับมอบหมำยจำกผู้บริหำรสถำนศกึ ษำ ควรนเิ ทศอย่ำงน้อยไตรมำส ละ1ครั้ง /แหง่ และรำยงำนผลใหผ้ ู้บรหิ ำรสถำนศกึ ษำทรำบ และใหข้ ้อเสนอแนะในกำรพัฒนำบำ้ นหนังสือชมุ ชนให้เข้มแขง็ และยั่งยนื ต่อไป 6.3 นเิ ทศอะไร ในกำรนิเทศแตล่ ะครัง้ ผนู้ ิเทศ จำเป็น ต้องรู้จกั บำ้ นหนังสือชุมชนแต่ละแห่งก่อน โดยกำรกำหนดประเด็นกำรนิเทศ เพื่อให้ผ้นู ิเทศมขี ้อมลู ทีเ่ ป็นสภำพจรงิ ของบำ้ นหนงั สือขมุ ขน เพอ่ื นำมำใช้ใน กำรช่วยเหลอื สนับสนนุ กำรดำเนนิ งำน ซึ่งในทน่ี ี้ขอเสนอตัวอยำ่ งประเด็นกำรนิเทศบ้ำนหนังสือขมุ ขน ซง่ึ สถำนศึกษำสำมำรถนำไปปรับใช้ให้เหมำะสมกบั สภำพพ้นื ท่ีได้ ดงั ต่อไปนี้ 1) ทีม่ ำของบ้ำนหนงั สอื ชุมชน มแี รงบันดำลใจมำจำกอะไรหรือใคร อย่ำงไร เร่มิ ดำเนนิ กำร ตง้ั แต่เม่ือไร อยำ่ งไร มีใครรว่ มดำเนินกำรบ้ำง และท่ำอย่ำงไรบ้ำง มปี ัญหำอุปสรรคอะไร แกไ้ ขอย่ำงไร และ ผลกำรแกไ้ ขเปน็ อย่ำงไร 2) ลกั ษณะกำยภำพ สถำนท่ีทตี่ งั้ สะดวกในกำรมำใช้บรกิ ำรหรือไม่มบี รรยำกำศท่เี อื้อต่อ กำรอำ่ นและเรยี นรู้มำกน้อยเพียงใดอย่ำงไร 3) กำรบริหำรจัดกำร 3.1 กรณดี ำเนนิ กำรเอง ดำเนินกำรอยำ่ งไร มีปัญหำอปุ สรรคอะไรและแก้ไขอย่ำงไร ผลกำรแกไ้ ขเป็นอย่ำงไร 3.2 กรณบี รหิ ำรโดยคณะทำงำน ทำไมจึงมีคณะทำงำน ประกอบไปด้วยใครบ้ำง จำนวนกี่คน มตี ำแหนง่ อะไรบ้ำง แต่ละตำแหน่งมบี ทบำทหน้ำท่ีอะไร มีวำระกำรเปน็ คณะทำงำนหรือไม่ ถำ้ มีก็ ปี มีกำรประชมุ หำรือกนั มำกน้อยเพียงใด มปี ญั หำอปุ สรรคอะไรและแก้ไขอย่ำงไร ผลกำรแกไ้ ขเปน็ อย่ำงไร กำรบรหิ ำรจดั กำรในปจั จบุ นั นัน้ มีควำมม่นั คงหรอื ไม่ ต้องกำรปรบั เปลยี่ นอะไรเพ่ิมเติม

4) สอ่ื มีส่ืออะไรบ้ำง ไดม้ ำอย่ำงไร ใครมีสว่ นร่วม เพยี งพอหรอื ไม่ ต้องกำรสอ่ื อะไร เพ่ิมเติมอนื่ ๆ 5) กำรบรกิ ำร มีให้บริกำรอะไรบ้ำง ใครเปน็ ผู้ให้บรกิ ำร ให้บริกำรวนั /เวลำใดบำ้ ง 6) กิจกรรมสรำ้ งเสรมิ กำรอำ่ นและกำรเรียนรู้ มีกจิ กรรมอะไรบำ้ ง ใครจดั จดั บ่อยเพยี งใด มผี มู้ ำร่วมกิจกรรมจำนวนก่ีคน และใครเข้ำร่วมกิจกรรมในแต่ละครั้ง ผลกำรจัดกจิ กรรมเปน็ อย่ำงไร 6.4 นเิ ทศอยำ่ งไร ก่อนที่จะดำเนนิ กำรนเิ ทศ ผนู้ ิเทศจำเปน็ ต้องร้ขู ้อมูลพนื้ ฐำนท่ีเปน็ จรงิ ของ บำ้ นหนงั สอื ชุมชนดังท่ีกล่ำวมำแล้ว ดงั นน้ั จึงควรดำเนนิ กำรนเิ ทศ ดังน้ี 1) กำหนดประเดน็ กำรนิเทศ ดงั ตวั อยำ่ งประเดน็ ที่กำหนดในหวั ข้อ “นเิ ทศอะไร\" ท่ีกล่ำว มำแล้ว เพื่อจดั ทำเคร่ืองมือนเิ ทศบ้ำนหนังสอื ชุมชน 2) รวบรวมขอ้ มูลตำมประเด็น 3) คน้ หำสำเหตขุ องสภำพกำรดำเนินงำน และควำมต้องกำรของผู้ปฏบิ ตั ิงำน/คณะทำงำน บ้ำนหนงั สอื ชมุ ชน 4) ใหค้ ำแนะนำ ชว่ ยเหลอื ตำมควำมต้องกำรของผู้ปฏบิ ตั งิ ำน/คณะทำงำนบ้ำนหนังสอื ชุมชน ด้วยวิธกี ำรต่ำงๆ ที่เหมำะสมกับสถำนกำรณ์ คือ บรรยำย อธบิ ำย ประชุม อบรม สำธิต เป็นตน้ 5) รำยงำนผลกำรนเิ ทศแก่ผู้บริหำรสถำนศกึ ษำทุกครงั้ ท่ปี ฏิบัตกิ ำรนิเทศ ซง่ึ ควรรำยงำน ทนั ทีและกำรรำยงำนควรประกอบด้วย 3 สว่ น คือ 1) สภำพท่ีพบ 2) ขอ้ นีเ้ ทศ และ 3) ข้อเสนอแนะเพ่อื กำร พฒั นำ 5.1) สภำพทพ่ี บ เป็นข้อมูลพ้ืนฐำนท่เี ป็นจรงิ ของบ้ำนหนงั สอื ชุมชนตำมประเดน็ กำรนิเทศ 5.2) ข้อนิเทศ เปน็ คำแนะนำ ข้อเสนอแนะท่ีผู้นิเทศให้กบั ผู้ปฏบิ ตั งิ ำนหรือ คณะทำงำน 5.3) ขอ้ เสนอแนะเพื่อกำรพัฒนำ เป็นสงิ่ ท่ผี ูน้ ิเทศไมส่ ำมำรถใหค้ ำแนะนำ ชว่ ยเหลอื แก่ผู้ปฏบิ ัตงิ ำนหรือคณะทำงำนได้ อำจเน่ืองจำกเกนิ อำนำจของผู้นเิ ทศ จึงนำมำเสนอให้กับผู้บรหิ ำร สถำนศึกษำพจิ ำรณำให้ขอ้ เสนอแนะ เพื่อชว่ ยเหลอื ตอ่ ไป

บทที่ 3 บทบำทและภำรกิจของหนว่ ยงำนในกำรดำเนินงำนบำ้ นหนงั สือชุมชน สำนักงำน กศน. และหน่วยงำนในสังกัดในระดับจังหวัด ได้แก่ สำนักงำน กศน. จังหวัด กศน.อำเภอ ห้องสมุดประชำชน และ กศน. ตำบล ต้องเข้ำไปมีส่วนร่วมในกำรส่งเสริมสนับสนุนช่วยเหลือให้บ้ำนหนังสือ ชมุ ชน สำมำรถดำเนนิ งำนได้อย่ำงมีประสิทธิภำพ รวมทง้ั เจ้ำของสถำนท่ีตั้งบ้ำนหนังสือชุมชนหรืออำสำสมัคร ภำยใต้บทบำทและภำรกจิ ดังตอ่ ไปนี้ 1. สำนักงำน กศน. 1.1 กำหนดยุทธศำสตร์กำรดำเนินงำน 1.2 สง่ เสริม สนบั สนุนกำรดำเนินงำน เชน่ กำรจดั ทำแนวทำงกำรดำเนนิ งำนกำรจัดหำสื่อ กำรจัดทำเว็บไซต์ กำรจดั ทำเอกสำรเผยแพรป่ ระชำสมั พนั ธ์ เปน็ ตน้ 1.3 ประกำศเกยี รติคณุ ยกย่อง ชมเชย มอบรำงวลั 1.4 ตดิ ตำม ประเมนิ ผล รำยงำนผล 2. สำนักงำน กศน. จังหวัด 2.1 ชี้แจงนโยบำย แนวทำง และแผนกำรดำเนินงำน 2.2 ประชำสัมพนั ธ์ ประสำนเครือข่ำยรว่ มสนบั สนุนสง่ เสริมกำรดำเนนิ งำน 2.3 จดั อบรม ประชมุ สัมมนำ จัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ศกึ ษำดูงำนบ้ำนหนงั สือชุมชน ทีเ่ ปน็ Best Practice ให้แก่ ครู กศน. บรรณำรักษ์ เครือข่ำย อำสำสมัคร และทูตกำรอ่ำน 2.4 นิเทศติดตำมประเมินผล 2.5 ประกำศเกยี รติคณุ ยกย่อง ชมเชย มอบรำงวลั 2.6 สรุป รำยงำนผล เผยแพรข่ อ้ มลู 3. กศน. อำเภอ 3.1 ประชุมชแี้ จงสร้ำงควำมเขำ้ ใจใหก้ บั บคุ ลำกรทีเ่ ก่ยี วข้อง 3.2 จัดทำฐำนข้อมลู บำ้ นหนังสือชุมชน ได้แก่ ทำเนียบ สถิติ เปน็ รำยตำบล รำยอำเภอ เพอื่ สะดวกในกำรจัดทำสำรสนเทศ ตลอดจนเอกสำรแบบฟอร์มทเ่ี กี่ยวข้อง 3.3 จดั ทำแผนงำน / โครงกำรประจำปี เพื่อกำหนดเปำ้ หมำยในกำรดำเนินงำนทชี่ ัดเจน 3.4 ประชำสมั พันธ์ ประสำนภำคเี ครอื ข่ำยรว่ มสนับสนนุ ส่งเสริมกำรดำเนินงำน 3.5 ประสำน และจัดหำทรัพยำกรตำ่ ง ๆ ในกำรดำเนินงำน (บคุ คล/ส่อื /วัสดอุ ุปกรณ/์ งบประมำณ) 3.6 จัดอบรม ประชุมสัมมนำ จัดเวทแี ลกเปล่ียนเรยี นรู้ ศึกษำดงู ำนบ้ำนหนังสือชุมชนที่ เปน็ Best Practice ให้แก่ครู กศน. บรรณำรกั ษ์ เครอื ขำ่ ย อำสำสมคั ร และทตู กำรอ่ำน 3.7 นเิ ทศ ติดตำม ประเมนิ ผล 3.8 ประกำศเกียรติคณุ ยกย่อง ชมเชย มอบรำงวัล 3.9 สรปุ รำยงำนผลเผยแพรข่ อ้ มูล

4. ห้องสมดุ ประชำชน 4.1 ประสำนงำน จัดทำแผนกำรดำเนนิ งำน และประชำสัมพนั ธ์ 4.2 ให้คำแนะนำ และรว่ มจดั กิจกรรมสร้ำงเสรมิ กำรอ่ำนและกำรเรยี นรู้ 4.3 สนบั สนนุ วสั ดอุ ปุ กรณ์ สื่อ หนังสอื 4.4 หมนุ เวยี นสื่อให้ กศน. ตำบล 4.5 นิเทศ ติดตำม ประเมนิ ผล 4.6 สรุป รำยงำนผล เผยแพร่ข้อมลู 5. กศน. ตำบล 5.1 สำรวจข้อมลู และควำมต้องกำรของชมุ ชน จัดทำฐำนข้อมูลบ้ำนหนงั สือชมุ ชน ได้แก่ ทำเนยี บสถิติระดับตำบล เพือ่ สะดวกในกำรจดั ทำสำรสนเทศตลอดจนเอกสำร แบบฟอร์มที่เกย่ี วข้อง 5.2 จัดทำแผนปฏิบัติกำรระดับตำบลเพ่ือกำหนดเปำ้ หมำยในกำรดำเนินงำนทีช่ ัดเจน 5.3 ประชำสัมพันธ์ สร้ำงควำมเขำ้ ใจเก่ยี วกับกำรดำเนนิ งำนบ้ำนหนงั สอื ชุมชนให้กบั คน ในชุมชน 5.4 รว่ มกบั ชมุ ชนในกำรคดั เลอื กสถำนทีจ่ ัดตั้งบำ้ นหนังสอื ชุมชน โดยกำรทำประชำคม 5.5 รว่ มดำเนนิ งำนกบั ผู้มีจติ อำสำและชมุ ชนในกำรดำเนินงำน และจัดกิจกรรมสร้ำง เสริมกำรอ่ำนและกำรเรยี นรู้ 5.6 หมนุ เวียนสอ่ื ให้บ้ำนหนังสอื ชุมชน 5.7 นเิ ทศ ควรนิเทศอย่ำงน้อยไตรมำสละ 1 คร้งั /แหง่ และรำยงำนผลใหผ้ ้บู รหิ ำร สถำนศกึ ษำทรำบ รวมท้ังให้ข้อเสนอแนะในกำรพฒั นำบ้ำนหนังสือชุมชนให้มีควำมเขม้ แขง็ และยงั่ ยืนตอ่ ไป 5.8 รำยงำนขอ้ มูลสถิตใิ นระบบฐำนขอ้ มูลเพอ่ื กำรบริหำรจัดกำร (ระบบ DMIS) 6. เจ้ำของสถำนที่ต้งั บำ้ นหนังสือชุมชน หรืออำสำสมคั ร 6.1 แสดงควำมประสงค์ อนุญำตใหใ้ ชบ้ ำ้ นเป็นสถำนทจ่ี ดั ตัง้ บำ้ นหนงั สอื ชมุ ชน 6.2 ให้บรกิ ำรกำรอ่ำน ดำเนินงำน สง่ เสรมิ สนับสนุนและพัฒนำบ้ำนหนงั สอื ชุมชน 6.3 ประชำสัมพันธ์เผยแพร่ข้อมลู 6.4 ประสำนและรว่ มมือกบั เครอื ขำ่ ย เพ่ือรับกำรสนับสนนุ กำรดำเนนิ งำน พฒั นำและ ปรับปรุงบำ้ นหนงั สอื ชุมชน

บทท่ี 4 สรุปผลกำรดำเนนิ งำน บำ้ นหนงั สือชุมชนตำบลชำ้ งน้อย บำ้ นชำ้ ง ต้งั อยูใ่ นบรเิ วณที่ทำกำรกำนนั ตำบลชำ้ งนอ้ ย หมู่ 2 ตำบลขำ้ งน้อย อำเภอบำงไทร จงั หวดั พระนครศรีอยุธยำ โดยมีนำยอนันต์ อมรเวช เบอรต์ ดิ ต่อ 0897406408 เป็นอำสำสมัครในกำรดูแลและใหบ้ รกิ ำรบ้ำนหนังสือชุมชน โดยบ้ำนหนงั สือชมุ ชนตำบล ช้ำงน้อย บ้ำนช้ำง จดั ตง้ั ขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์ ดงั น้ี 1.เพ่อื เป็นแหล่งกำรอำ่ นที่ใกลต้ วั ในชุมชน 2. เพอื่ สรำ้ งเสรมิ นสิ ยั รกั กำรอ่ำน ป้องกนั กำรลืมหนังสอื และเกดิ กำรเรยี นรู้ สำมำรถเชื่อมโยง ควำมรู้ที่ได้จำกกำรอ่ำนไปประยกุ ต์ใชใ้ นชีวติ ประจำวนั 3. เพื่อเป็นศูนย์กลำงกำรแลกเปลย่ี นเรยี นร้ใู นชุมชนแบบมีสว่ นร่วม บำ้ นหนังสือชมุ ชน : บำ้ นช้ำง สถำนทตี่ ง้ั : ทท่ี ำกำรกำนัน หมู่ 2 ตำบลช้ำงน้อย อำเภอบำงไทร จังหวัดพระนครศรอี ยุธยำ อำสำสมคั รบ้ำนหนังสือชุมชน : อนนั ต์ อมรเวช ครู กศน.ตำบล ทร่ี บั ผิดชอบ : นำงสำวศทุ ธินี จนั ยะนัย จำนวนผู้ทใ่ี ชบ้ ริกำรเฉล่ียต่อวัน : 5 คน จำนวนหนังสือทีไ่ ด้รบั กำรบริจำค : หนงั สอื ท่ัวไป 45 เลม่ นติ ยสำร 28 เลม่ หมอชำวบำ้ น 15 เล่ม หนงั สอื กำร์ตนู 12 เลม่ กจิ กรรมของบ้ำนหนงั สอื ชุมชนตำบลชำ้ งน้อย บ้ำนช้ำง ไดแ้ ก่ 1. ทำควำมสะอำดบำ้ นหนงั สือชมุ ชนใหส้ ะอำดเสมอ 2. หมุนเวยี นหนังสอื วำรสำรทีห่ ลำกหลำยเพื่อใหบ้ ริกำรที่ครบถ้วนในแต่ละชว่ งวัย 3. จัดใหม้ อี ำสำสมัครสง่ เสรมิ กำรอ่ำน 4. รบั บรจิ ำคหนงั สือ 5. นำสอื่ อนื่ ๆท่เี ข้ำกับสถำนกำรณม์ ำใหบ้ ริกำรเช่น แผ่นพบั คู่มือกำรป้องกนั โรคโควดิ - 19 6.สือ่ ประชำสัมพนั ธ์อน่ื ๆเช่น ประกำศรับสมัครนักศึกษำ เป็นต้น

สอ่ื อ่นื ๆท่เี ข้ำกบั สถำนกำรณม์ ำใหบ้ รกิ ำรเชน่ แผน่ พับคู่มอื กำรป้องกนั โรคโควดิ - 19



ส่อื ประชำสมั พันธ์ ประกำศรบั สมัครนกั ศกึ ษำ

ส่อื ประชำสมั พนั ธ์ ออนไลน์

รำยงำนขอ้ มูลผใู้ ช้บริกำรบำ้ นหนงั สือชุมชนตำบลช้ำงน้อย บำ้ นช้ำง ที่ วนั ทรี่ ำยงำน จำนวนผ้ใู ชบ้ ริกำร(คน) ช่วงเวลำดำเนนิ จำนวนผูใ้ ช้บรกิ ำร กจิ กรรม ทงั้ หมด(คน) 1 31 ธนั วำคม 2563 31 ไตรมำส 1 2 30 มนี ำคม 2564 75 ไตรมำส 2 256 3 29 มถิ ุนำยน 2564 75 ไตรมำส 3 4 20 สงิ หำคม 2564 75 ไตรมำส 4 รำยงำนผลกำรจดั กจิ กรรมรำยไตรมำส บ้ำนหนังสือชุมชนตำบลชำ้ งน้อย บ้ำนชำ้ ง วันท่ี ไตรมำส ประเภท กจิ กรรม ผลกำร เปำ้ หมำย ผลกำร ประเมนิ (คน) ดำเนินงำน รำยงำน กิจกรรม กจิ กรรมสง่ เสรมิ กำรอ่ำน เรอ่ื ง มำตรกำรป้องกันกำรแพรร่ ะบำดของ มำกทส่ี ุด 10 (คน) 30 ไตรมำส กิจกรรม โรคตดิ เชอื้ ไวรัสโคโรนำ Covd-19 มีนำคม 2 สง่ เสรมิ 15 2564 กำรอ่ำน กิจกรรมส่งเสรมิ กำรอ่ำน ณ บ้ำนหนงั สือชุมชนตำบลช้ำงน้อย มำก 12 29 ไตรมำส กจิ กรรม 10 มถิ นุ ำยน 3 ส่งเสริม กจิ กรรมกำรหมุนเวยี นหนังสือ และ 2564 กำรอ่ำน วำรสำรในบ้ำนหนังสือ มำกทสี่ ดุ 20 ไตรมำส กิจกรรม 3 กจิ กรรม 10 12 สงิ หำคม 4 ส่งเสริม 2564 กำรอ่ำน ผเู้ ข้ำร่วมกิจกรรม 39 คน ขอ้ มลู รวม

ภาคผนวก

คณะผู้จดั ทำ ทีป่ รึกษำ นำงสำวมุกดำ แข็งแรง ผอู้ ำนวยกำร กศน.อำเภอภำชี รกั ษำกำรในตำแหน่งผู้อำนวยกำร กศน.อำเภอบำงไทร นำงสำววิชชตุ ำ แก้วโมรำ บรรณำรักษ์ชำนำญกำร นำงสำวหทัยรตั น์ ศิริแก้ว ครู นำงสำวฐิติพร พำสี ครูผ้ชู ว่ ย ผ้จู ัดทำ/ผู้รวบรวมขอ้ มูล/สรุปผล/รำยงำนผล/จัดพิมพร์ ูปเลม่ นำงสำวศุทธินี จันยะนยั ครู กศน.ตำบล