หน้าที่ของเซลล์

เซลล์ของสิ่งมชี ีวติ เซลล์มโี ครงสร้างพืน้ ฐานทสี่ าคญั 1. ส่วนทีห่ ่อหุ้มเซลล์ แบ่งออกเป็ น 3. นวิ เคลยี ส (Nucleus) ประกอบด้วย 1.1 ผนงั เซลล์ (Cell Wall) 3.1 เยอื่ หุม้ นิวเคลียส (Nuclear Membrane) 1.2 เยอื่ หุ้มเซลล์ (Cell Membrane) 3.2 นิวคลีโอพลาซึม (Nucleoplasm) ประกอบดว้ ย - โครมาทิน (Chromatin) 2. ไซโทพลาซึม (Cytoplasm) ประกอบด้วย - นิวคลีโอลสั (Nucleolus) 2.1 ไซโทซอล (Cytosol) 2.2 ออร์แกเนลล์ (Organelles) หน้าทข่ี องโครงสร้างพืน้ ฐานของเซลล์ 1. ผนังเซลล์ เป็นโครงสร้างทีอ่ ยดู่ า้ นนอกของเยอ่ื หุม้ เซลลพ์ บเฉพาะ ในสิ่งมีชีวติ จาพวกแบคทเี รีย สาหร่ายสีเขียวแกมน้าเงิน เห็ด รา ยสี ต์ สาหร่ายทุกชนิด และพืช โดยผนงั เซลลท์ าหนา้ ทเ่ี พิ่มความแขง็ แรง ใหแ้ ก่เซลลแ์ ละทาใหเ้ ซลลค์ งรูปร่าง 2. เยื่อหุ้มเซลล์ เป็นโครงสร้างท่ีพบในสิ่งมีชีวิตทกุ ชนิด ยกเวน้ ไวรัส เยอ่ื หุม้ เซลลป์ ระกอบดว้ ยสารหลกั 2 ชนิด คือ ฟอสโฟลิพดิ และโปรตีน โดยฟอสโฟลิพิดจะจดั เรียงตวั เป็น 2 ช้นั เยอื่ หุม้ เซลลท์ าหนา้ ทห่ี ่อหุม้ เซลล์ และรักษาสมดุลของ สารภายในเซลลโ์ ดยควบคุมการผา่ นเขา้ ออกของสาร ระหวา่ งเซลลก์ บั ส่ิงแวดลอ้ มภายนอก ดงั น้นั เยอ่ื หุม้ เซลลจ์ ึง มีคุณสมบตั ิเป็นเยอื่ เลือกผา่ น (Semipermeable Membrane)

หน้าท่ขี องโครงสร้างพืน้ ฐานของเซลล์ 3. ไซโทพลาซึม ( Cytoplasm) มีลกั ษณะเป็นของเหลว ประกอบดว้ ยสารท่ีสาคญั ปนอยู่ คือ โปรตีน ไขมนั คาร์โบไฮเดรต และเกลือแร่ต่างๆ รวมท้งั ของเสียที่เกิดข้ึน ไซโทพลาซึมเป็นศูนยก์ ลางการทางาน ของเซลล์ เกี่ยวกบั เมตาโบลิซึม ท้งั กระบวนการสร้างและสลายอนิ ทรียสาร ไซโทพลาซึมประกอบดว้ ย ส่วนประกอบภายในท่อี าจเรียกวา่ อวยั วะของเซลล์ organelle มีหนา้ ทแี่ ตกต่างกนั ไดแ้ ก่ 3.1 ร่างแหเอนโดพลาซมึ หรือเอนโดพลาสมกิ เรตคิ ูลัม 3.2 กอลจคิ อมเพลกซ์ (golgi complex หรือ golgi (endoplasmic reticulum) มีทงั้ ชนิดเรียบและชนิดขรุขระ bodies หรือ golgi apparatus) เป็นทสี่ ะสมโปรตีน เพอื่ ส่งออกนอกเซลล์ ทำหน้ำท่ีขนสง่ สำรภำยในเซลล์ 3.3 ไมโทคอนเดรีย ( mitochondria ) มีลกั ษณะเป็นกอ้ น กลมๆ มีผนงั หุม้ หนาทีป่ ระกอบดว้ ยเยอ่ื 2 ช้นั มีหนา้ ทเ่ี ผา ผลาญอาหารเพื่อสร้างพลงั งานใหแ้ ก่เซลล์ 3.4 คลอโรพลาสต์ ( chloroplast) พบเฉพาะในเซลลพ์ ชื มีหนา้ ที่ ดูดพลงั งานแสง เพอ่ื ใชใ้ นกระบวนการสงั เคราะห์ดว้ ยแสง ( กระบวนการสร้างอาหารของพืช)

หน้าที่ของโครงสร้างพืน้ ฐานของเซลล์ 3.5 แวควิ โอ (vacuole) มีขนาดใหญ่มากในเซลลพ์ ชื มีลกั ษณะ เป็นถุงมีเยอื่ หุม้ บางๆ และเป็นทีส่ ะสมสารต่างๆ มีน้าเป็นส่วน ใหญ่ เรียกว่า เซลลแ์ ซพ ( cell sap ) มีเกลือ น้าตาล และ สารเคมีอื่นๆ ละลายอยภู่ ายใน 4. นวิ เคลยี ส ( Nucleus ) มีลกั ษณะค่อนขา้ งกลม เป็นโครงสร้างของเซลลท์ เ่ี ห็นชดั อยตู่ รงกลางเซลล์ ทาหนา้ ท่ี เป็นศูนยค์ วบคุมกิจกรรมต่างๆ ภายในเซลล์ ถูกควบคุมโดยคาสั่งจากนิวเคลยี สมีสารประกอบทางเคมีของ นิวเคลียส ประกอบดว้ ย 1. ดอี อกซีไรโบนวิ คลอี กิ (deoxyribonucleic acid) หรือ DNA เป็นส่วนประกอบของโครโมโซมนิวเคลียส 2. ไรโบนิวคลอี กิ แอซิด (ribonucleic acid) หรือ RNA เป็นส่วนทีพ่ บในนิวเคลียสโดยเป็นส่วนประกอบ ของนิวคลีโอลสั 3. โปรตนี ทส่ี าคญั คือโปรตีนฮีสโตน (histone) โปรตีนโพรตามีน (protamine) ทาหนา้ ทีเ่ ชื่อมเกาะอยกู่ บั DNAส่วนโปรตีนเอนไซมส์ ่วนใหญ่จะเป็นเอนไซมใ์ นกระบวนการสังเคราะห์กรดนิวคลีอิก และเมแทบอลิซึม ของกรดนิวคลีอกิ โครงสร้างของนวิ เคลยี ส ประกอบด้วย 3 ส่วน คือ 4.1 เย่ือหุ้มนิวเคลยี ส ( nuclear membrane) เซลลท์ ี่มีเยอ่ื หุม้ นิวเคลียส เรียกวา่ เซลลย์ คู าริ โอต (eukaryotic cell) ไดแ้ ก่เซลลข์ องพืช สัตว์ โพรทิสตเซลลทไ่ี ม่มีเยอื่ หุม้ นิวเคลียส เรียกว่า เซลลโ์ พรคาริโอต (prokaryotic cell) ไดแ้ ก่ แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมน้าเงิน

หน้าทข่ี องโครงสร้างพืน้ ฐานของเซลล์ โครงสร้างของนวิ เคลยี ส 4.2 โครมาทนิ (chromatin) เป็นส่วนของนิวเคลียสทย่ี อ้ มติดสี เป็นเสน้ ใยเลก็ ๆ พนั กนั เป็นร่างแห ประกอบดว้ ย โปรตีนหลายชนิด และ DNA มีหนา้ ทคี่ วบคุมกิจกรรมต่างๆ ของเซลล์ และควบคุมการถ่ายทอดลกั ษณะทางพนั ธุกรรมของ สิ่งมีชีวติ ทว่ั ไป 4.3 นิวคลโี อลสั (nucleolus) เป็นส่วนของนิวเคลียสทีม่ ีลกั ษณะเป็นกอ้ นอนุภาค หนาทบึ ประกอบดว้ ย โปรตีน และ RNA โดย โปรตีนเป็นชนิดฟอสโฟโปรตีน (phosphoprotein) และไม่พบโปรตีนฮีสโตนเลย นิวคลีโอลสั มีหนา้ ท่ใี น การสงั เคราะห์ RNA ชนิดต่างๆ ดงั น้นั นิวคลีโอลสั จึง มีความสาคญั ต่อการสร้างโปรตีนเป็นอยา่ งมาก เนื่องจากไรโบโซมทาหนา้ ท่ีสร้างโปรตีน