หมวกหกใบ

การศึกษาความสามารถในการคดิ วเิ คราะห์ทางการเรียนวทิ ยาศาสตร์ของนักเรียน ช้ันมัธยมศึกษาปี ที่ ๑/๑๓ โรงเรียนกลั ยาณวตั ร โดยใช้การจดั การเรียนรู้ แบบเทคนิคหมวกหกใบ เร่ือง การจาแนกสาร โดย นางสาวจิราวรรณ วงษ์ชมภู สานักงานเขตพืน้ ท่ีการศึกษามัธยมศึกษา เขต ๒๕ สานักงานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พืน้ ฐาน กระทรวงศึกษาธิการ

ทฤษฎีหมวกหกใบ หมวกสีขาว (White Hat) มุมมองของความคิดเชิงขอ้ มูล ขอ้ เทจ็ จริงต่างๆ เป็นการเอาขอ้ มลู มารวบรวมให้ไดม้ ากท่ีสุด โดยไมเ่ กี่ยวขอ้ งกบั ความคิดเห็น ส่วนตวั ในแง่ของอารมณ์และความรู้สึกใดๆ หมวกสีแดง (Red Hat) ความรู้สึกเบ้ืองตน้ โดนสญั ชาตญาณ ไมม่ ีเหตผุ ลประกอบเขา้ มา เป็นความรู้สึกที่เกิดข้ึนอยา่ งฉบั พลนั วา่ “ชอบ” หรือ “ไม่ชอบ” หมวกสีดา (Black Hat) ความคิดในเชิงลบ ขอ้ บกพร่อง จดุ ดอ้ ยต่างๆ เกิดข้ึนจากเหตผุ ล และการประเมินสถานการณ์ล่วงหนา้ ทาใหเ้ กิดความระมดั ระวงั และไตร่ตรองมากข้ึน

ทฤษฎหี มวกหกใบ หมวกสีเหลือง (Yellow Hat) ขอ้ ดี จุดเด่น แทนความคิดในเชิงบวกการมองโลกในแงด่ ี เป็น การมองท่ีทาให้เกิดประโยชนใ์ นการพฒั นาสร้างสรรคส์ ่ิง ใหม่ๆ หมวกสีเขียว (Green Hat) ตวั แทนของความคิดนอกกรอบ ความคิดริเริ่มในการทาส่ิงใหม่ๆ หรือท่ีเรียกกนั วา่ “ความคิดสร้างสรรค”์ เป็นการเปิ ดโอกาส ใหก้ บั การสร้างสรรค์ พฒั นา และปรับปรุง หมวกสีนา้ เงนิ (Blue Hat) การสรุปรวมความคิดท้งั หมด ในมมุ มองท่ีกวา้ ง เพอ่ื ให้ เกิดความชดั เจน เป็นความคิดรวบยอด จดั ทาขอ้ สรุป และ ยตุ ิขอ้ ขดั แยง้ ตา่ งๆ

การจาแนกสาร คาถามชวนคดิ การจาแนกสารโดยใช้สถานะเป็ นเกณฑ์ เมื่อนักเรียนใส่หมวกสีขาว แบ่งออกเป็ นกปี่ ระเภท การจาแนกสารโดยใช้อนุภาคเป็ นเกณฑ์ แบ่งออกเป็ นกปี่ ระเภท การจาแนกสารโดยใช้เนื้อสารเป็ นเกณฑ์ แบ่งออกเป็ นกป่ี ระเภท คาถามชวนคดิ เมื่อนกั เรียนใส่หมวกสีแดง นักเรียนคดิ ว่า นา้ อย่ใู นสถานะใด แล้วนา้ เป็ นสารเนื้อเดยี วหรือเนื้อผสม ในความรู้สึกของนกั เรียน ระหว่างนา้ นมกบั นา้ เช่ือม สารชนิดใดมอี นุภาคใหญ่กว่ากนั

การจาแนกสาร คาถามชวนคดิ เม่ือนักเรียนใส่หมวกสีดา นกั เรียนคดิ ว่า จุดอ่อนของนกั เรียน ในการจาแนกสารโดยใช้เนื้อสารเป็ น เกณฑ์คืออะไร คาถามชวนคดิ เม่ือนักเรียนใส่หมวกสีเหลือง ให้นกั เรียนบอกจุดเด่นของการจาแนก สารโดยใช้สถานะ ขนาดอนุภาค และ เนื้อสารเป็ นเกณฑ์

การจาแนกสาร คาถามชวนคดิ เมื่อนักเรียนใส่หมวกสีเขยี ว นักเรียนมวี ธิ ีทจี่ ะจาแนกสารให้ถูกต้อง ได้อย่างไร คาถามชวนคดิ เมื่อนกั เรียนใส่หมวกสีนา้ เงนิ ให้นักเรียน ยกตวั อย่าง สารทมี่ สี ถานะเป็ น ของแขง็ ของเหลว และแก๊ส ให้นกั เรียน ยกตวั อย่าง สารเนื้อเดยี ว และสารเนื้อผสม ให้นักเรียนเรียงลาดบั ขนาดอนุภาคระหว่าง แขวนลอย คอนลอยด์ และสารละลาย สารประเภทใดมขี นาดอนุภาคใหญ่สุดและเลก็ สุด